Tóm tắt Luận văn Thạc sĩ Luật học: Các hình phạt và biện pháp tư pháp áp dụng đối với người chưa thành niên phạm tội theo luật hình sự Việt Nam

Các hình phạt và biện pháp tư pháp áp dụng đối<br /> với người chưa thành niên phạm tội theo luật<br /> hình sự Việt Nam (Trên cơ sở nghiên cứu số<br /> liệu thực tiễn địa bàn thành phố Hà Nội)<br /> Lưu Ngọc Cảnh<br /> Khoa Luật<br /> Luận văn ThS ngành: Luật Hình sự; Mã số: 60 38 40<br /> Người hướng dẫn: TS. Trịnh Tiến Việt<br /> Năm bảo vệ: 2010<br /> Abstract: Hệ thống hóa những vấn đề lý luận về người chưa thành niên phạm tội, các<br /> hình phạt và biện pháp tư pháp áp dụng đối với đối tượng này. Nghiên cứu những quy<br /> định của Bộ luật hình sự Việt Nam năm 1999 và văn bản hướng dẫn thi hành về các hình<br /> phạt và biện pháp tư pháp áp dụng đối với người chưa thành niên phạm tội. Phân tích<br /> thực tiễn áp dụng các hình phạt và biện pháp tư pháp áp dụng đối với người chưa thành<br /> niên phạm tội trên địa bàn thành phố Hà Nội trong thời gian 05 gần đây (2005-2009), qua<br /> đó chỉ ra một số vướng mắc, tồn tại trong công tác xét xử và các nguyên nhân cơ bản đó.<br /> Đề xuất một số kiến nghị nhằm hoàn thiện pháp luật hình sự Việt Nam, cũng như các giải<br /> pháp nâng cao hiệu quả áp dụng các quy định này (về các hình phạt và biện pháp tư pháp<br /> áp dụng đối với người chưa thành niên phạm tội)<br /> Keywords: Pháp luật Việt Nam; Vị thành niên; Luật hình sự; Tội phạm; Hà Nội<br /> <br /> Content<br /> Më ®Çu<br /> 1. TÝnh cÊp thiÕt cña ®Ò tµi<br /> Trong nh÷ng n¨m võa qua, nÒn kinh tÕ cña c¶ n-íc ®· cã nh÷ng khëi s¾c ®¸ng mõng, tõ ®ã<br /> cã nh÷ng t¸c ®éng tÝch cùc ®Õn ®êi sèng cña toµn bé nh©n d©n c¶ n-íc. Tuy nhiªn, bªn c¹nh<br /> nh÷ng mÆt tÝch cùc ®· ®¹t ®-îc, chóng ta cßn gÆp nhiÒu khã kh¨n vµ th¸ch thøc to lín ®Æt ra víi<br /> toµn §¶ng vµ toµn d©n, ®Æc biÖt lµ c¸c thµnh phè lín vµ nhÊt lµ sau khi Hµ Néi ®-îc më réng ra<br /> bao trïm lªn toµn bé tØnh Hµ T©y, huyÖn Mª Linh vµ bèn x· thuéc huyÖn L-¬ng S¬n tØnh Hßa<br /> B×nh. Mét trong nh÷ng vÊn ®Ò bøc xóc ®Æt ra lµ viÖc ng-êi ch-a thµnh niªn lµm tr¸i ph¸p luËt vµ<br /> ph¹m téi kh«ng cßn lµ hiÖn t-îng mang tÝnh chÊt ®iÓm nãng t¹i mét vµi ®Þa ph-¬ng, ®« thÞ cã<br /> nhÞp ®é ph¸t triÓn kinh tÕ cao mµ ®· phæ biÕn trªn nhiÒu tØnh, thµnh phè trong c¶ n-íc ta. §Æc<br /> biÖt, ®iÒu ®¸ng lo ng¹i lµ trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, téi ph¹m do ng-êi ch-a thµnh niªn thùc hiÖn<br /> kh«ng chØ trÎ hãa vÒ ®é tuæi, sù tinh vi, x¶o quyÖt trong hµnh vi, sù gia t¨ng vÒ sè l-îng mµ tÝnh<br /> <br /> tæ chøc cña lo¹i téi ph¹m nµy ngµy cµng chÆt chÏ, khuynh h-íng ph¹m c¸c téi cã sö dông b¹o lùc<br /> gia t¨ng, tô tËp ¨n ch¬i th¸c lo¹n hoÆc h×nh thµnh c¸c b¨ng nhãm téi ph¹m cã tæ chøc, tæ chøc<br /> c¸c vô ®¸nh nhau, c-íp giËt, giÕt ng-êi, sö dông ma tóy hÕt søc nghiªm träng, g©y mÊt trËt tù an<br /> toµn x· héi vµ ¶nh h-ëng xÊu ®Õn thuÇn phong mü tôc, ®Õn d- luËn x· héi. NhiÒu lo¹i sè téi<br /> ph¹m mµ tr-íc ®©y ng-êi ch-a thµnh niªn kh«ng thùc hiÖn, th× nay cã xu h-íng t¨ng nhanh nhnhãm téi ph¹m vÒ ma tóy, téi giÕt ng-êi, cè ý g©y th-¬ng tÝch, c-íp tµi s¶n, hiÕp d©m, chèng<br /> ng-êi thi hµnh c«ng vô, g©y rèi trËt tù c«ng céng... lµm nhøc nhèi x· héi, g©y hoang mang, lo<br /> l¾ng trong nh©n d©n víi ®Æc ®iÓm lµ tÝnh chÊt b¨ng, nhãm vµ cã sö dông b¹o lùc. VÝ dô: n¨m<br /> 2006 trÎ em d-íi 14 tuæi cã gÇn 8.000 vô vi ph¹m ph¸p luËt, chiÕm ®Õn 70% téi ph¹m vÞ thµnh<br /> niªn vµ n¨m 2007, 2008, 2009 th× trung b×nh còng chiÕm h¬n 8.100 vô vi ph¹m ph¸p luËt; v.v...<br /> Con sè nµy lµ mét lêi c¶nh b¸o vÒ t×nh tr¹ng trÎ em løa tuæi vÞ thµnh niªn vi ph¹m ph¸p luËt vµ<br /> ph¹m téi. Cßn xÐt riªng trªn ®Þa bµn thµnh phè Hµ Néi, nÕu n¨m 2008 cã 225 vô ¸n vµ 313 bÞ c¸o<br /> lµ ng-êi ch-a thµnh niªn th× ®Õn n¨m 2009 lµ 252 vô ¸n vµ 303 bÞ c¸o; v.v...<br /> ChÝnh s¸ch h×nh sù cña Nhµ n-íc Céng hßa x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam ®èi víi ng-êi ch-a<br /> thµnh niªn ph¹m téi cã vÞ trÝ ®Æc biÖt trong chÝnh s¸ch ®Êu tranh phßng, chèng téi ph¹m ë n-íc ta.<br /> Ph¸p luËt vÒ viÖc b¶o vÖ vµ ch¨m sãc trÎ em, c¸c quy ®Þnh kh¸c cña ph¸p luËt vÒ lao ®éng, viÖc<br /> lµm, vÒ gi¸o dôc... ®Òu cã quan ®iÓm tiÕp cËn riªng ®èi víi ®èi t-îng trÎ em. Ph¸p luËt h×nh sù,<br /> ph¸p luËt tè tông h×nh sù... còng cã nhiÒu néi dung ®iÒu chØnh ®Æc biÖt ®èi víi ng-êi ch-a thµnh<br /> niªn ph¹m téi. Trong thùc tiÔn ho¹t ®éng, c¸c c¬ quan b¶o vÖ ph¸p luËt, trong ®ã ®Æc biÖt lµ Tßa ¸n<br /> ®· ¸p dông chÝnh s¸ch h×nh sù ®èi víi ng-êi ch-a thµnh niªn ph¹m téi theo c¸c nguyªn t¾c vµ quy<br /> ®Þnh cña ph¸p luËt hiÖn hµnh. Tuy nhiªn, bªn c¹nh nh÷ng kÕt qu¶ ®· ®¹t ®-îc, phÇn nµo vÉn ch-a<br /> ®¸p øng ®-îc yªu cÇu cña §¶ng vµ Nhµ n-íc ta ®èi víi c«ng t¸c ®Êu tranh phßng, chèng téi ph¹m.<br /> Mét trong nh÷ng nguyªn nh©n c¬ b¶n cña t×nh tr¹ng trªn lµ do c¸c c¬ quan ¸p dông ph¸p luËt ch-a<br /> nhËn thøc ®-îc ®Çy ®ñ c¸c quy ®Þnh cña Bé luËt h×nh sù ViÖt Nam vÒ tr¸ch nhiÖm h×nh sù cña<br /> ng-êi ch-a thµnh niªn ph¹m téi nãi chung, ®Æc biÖt lµ nh÷ng quy ®Þnh liªn quan ®Õn c¸c h×nh ph¹t<br /> vµ biÖn ph¸p t- ph¸p ¸p dông ®èi víi ng-êi ch-a thµnh niªn ph¹m téi nãi riªng. Ngoµi ra, c¸c quy<br /> ®Þnh cña Bé luËt h×nh sù vÒ vÊn ®Ò nµy cßn mét sè h¹n chÕ, v-íng m¾c nhÊt ®Þnh, ch-a ®¸p øng<br /> ®-îc c¸c yªu cÇu cña thùc tiÔn x· héi. TÊt c¶ nh÷ng ®iÒu nµy ®· lµm gi¶m ®i hiÖu qu¶ cuéc ®Êu<br /> tranh phßng, chèng téi ph¹m do ng-êi ch-a thµnh niªn thùc hiÖn, còng nh- viÖc thùc hiÖn chÝnh<br /> s¸ch h×nh sù cña Nhµ n-íc ®èi víi ®èi t-îng ®Æc thï nµy.<br /> Thêi gian võa qua, trªn s¸ch b¸o ph¸p lý ®· cã nhiÒu c«ng tr×nh viÕt vÒ ng-êi ch-a thµnh niªn<br /> ph¹m téi, nh-ng còng chØ dõng l¹i ë tr¸ch nhiÖm h×nh sù ®èi víi ng-êi ch-a thµnh niªn ph¹m téi,<br /> ë viÖc ph©n tÝch t×nh h×nh téi ph¹m do ng-êi ch-a thµnh niªn thùc hiÖn vµ nh÷ng gi¶i ph¸p ®Êu<br /> tranh phßng, chèng d-íi gãc ®é téi ph¹m häc hoÆc ë c¸c khÝa c¹nh kh¸c nhau mµ ch-a cã mét<br /> c«ng tr×nh nµo ®i s©u vµo nghiªn cøu riªng biÖt, ®éc lËp vµ d-íi gãc ®é ph¸p lý h×nh sù - chuyªn<br /> vÒ c¸c h×nh ph¹t, nhÊt lµ c¸c biÖn ph¸p t- ph¸p ®èi víi ng-êi ch-a thµnh niªn ph¹m téi trong thêi<br /> gian gÇn ®©y trªn mét ®Þa bµn cô thÓ lµ thµnh phè Hµ Néi. §Æc biÖt, nh»m t¨ng c-êng kh¶ n¨ng<br /> ¸p dông c¸c h×nh ph¹t kh«ng ph¶i lµ h×nh ph¹t tï, h¹n chÕ ¸p dông h×nh ph¹t tï, ®ång thêi söa ®æi,<br /> bæ sung c¸c nguyªn t¾c xö lý ®èi t-îng nµy theo h-íng bæ sung thªm mét sè nguyªn t¾c xö lý<br /> ng-êi ch-a thµnh niªn ph¹m téi ®· ®-îc ghi nhËn trong C«ng -íc QuyÒn trÎ em vµ c¸c chuÈn<br /> mùc quèc tÕ kh¸c, LuËt söa ®æi, bæ sung mét sè ®iÒu cña Bé luËt h×nh sù ngµy 19/6/2009 cña<br /> Quèc héi ®· bæ sung theo h-íng nhÊn m¹nh néi dung "Khi ¸p dông h×nh ph¹t ®èi víi ng-êi ch-a<br /> thµnh niªn ph¹m téi cÇn h¹n chÕ ¸p dông h×nh ph¹t tï". ViÖc bæ sung nµy më ra kh¶ n¨ng ®Ó cho<br /> <br /> ng-êi ch-a thµnh niªn ph¹m téi cã thÓ sím tù c¶i t¹o, gi¸o dôc t¹i x· héi ®Ó trë thµnh ng-êi cã<br /> Ých cho gia ®×nh vµ céng ®ång.<br /> ChÝnh v× nh÷ng lÏ trªn, häc viªn quyÕt ®Þnh lùa chän ®Ò tµi: "C¸c h×nh ph¹t vµ biÖn ph¸p tph¸p ¸p dông ®èi víi ng-êi ch-a thµnh niªn ph¹m téi theo luËt h×nh sù ViÖt Nam (trªn c¬ së<br /> nghiªn cøu sè liÖu thùc tiÔn ®Þa bµn thµnh phè Hµ Néi)" lµm luËn v¨n th¹c sÜ luËt häc cña<br /> m×nh.<br /> 2. T×nh h×nh nghiªn cøu vµ ®iÓm míi vÒ mÆt khoa häc cña luËn v¨n<br /> Thêi gian qua, ë c¸c møc ®é kh¸c nhau ®· cã mét sè c«ng tr×nh khoa häc ®Ò cËp trùc tiÕp hoÆc<br /> gi¸n tiÕp ®Õn ®Ò tµi nµy hoÆc xem xÐt nã trong t-¬ng quan lµ mét phÇn, môc trong c¸c gi¸o tr×nh,<br /> s¸ch chuyªn kh¶o, b×nh luËn hoÆc ®Ò cËp chung khi nghiªn cøu vÊn ®Ò quyÕt ®Þnh h×nh ph¹t nãi<br /> chung, hoÆc trong néi dung tr¸ch nhiÖm h×nh sù ®èi víi ng-êi ch-a thµnh niªn ph¹m téi hay d-íi<br /> gãc ®é téi ph¹m häc - phßng ngõa téi ph¹m do ®èi t-îng ®Æc thï nµy thùc hiÖn; v.v...<br /> Tr-íc hÕt, vÒ gi¸o tr×nh, s¸ch chuyªn kh¶o, b×nh luËn cã c¸c c«ng tr×nh sau: 1) A.I. §«n-g«va, Nh÷ng khÝa c¹nh t©m lý - x· héi vÒ t×nh tr¹ng ph¹m téi cña ng-êi ch-a thµnh niªn, Nxb S¸ch<br /> ph¸p lý, Matxc¬va, 1981, Nxb Ph¸p lý, Hµ Néi, 1987; 2) TS. TrÞnh Quèc To¶n, "Ch-¬ng XVIII Nh÷ng ®Æc thï vÒ tr¸ch nhiÖm h×nh sù ®èi víi ng-êi ch-a thµnh niªn ph¹m téi", Trong s¸ch: Gi¸o<br /> tr×nh LuËt h×nh sù ViÖt Nam (PhÇn chung), Nxb §¹i häc Quèc gia Hµ Néi, 2001, t¸i b¶n n¨m<br /> 2003, 2007 (TËp thÓ t¸c gi¶ do GS.TSKH. Lª C¶m chñ biªn); 3) TS. Hoµng V¨n Hïng, "Ch-¬ng<br /> XVI - Tr¸ch nhiÖm h×nh sù ®èi víi ng-êi ch-a thµnh niªn ph¹m téi", Trong s¸ch: Gi¸o tr×nh LuËt<br /> h×nh sù ViÖt Nam, Nxb C«ng an nh©n d©n, Hµ Néi, 2000 (TËp thÓ t¸c gi¶ do GS.TS. NguyÔn<br /> Ngäc Hßa chñ biªn); 4) PGS.TS. TrÇn §×nh Nh·, "Ch-¬ng XXIV - Tr¸ch nhiÖm h×nh sù ®èi víi<br /> ng-êi ch-a thµnh niªn ph¹m téi", Trong s¸ch: Gi¸o tr×nh LuËt h×nh sù ViÖt Nam, Nxb C«ng an<br /> nh©n d©n, Hµ Néi, 2003 (TËp thÓ t¸c gi¶ do GS.TS. Vâ Kh¸nh Vinh chñ biªn); 5) GS.TS. NguyÔn<br /> Xu©n Yªm, "Ch-¬ng 27 - Phßng ngõa c¸c téi ph¹m do ng-êi ch-a thµnh niªn g©y ra", Trong s¸ch:<br /> Téi ph¹m häc hiÖn ®¹i vµ phßng ngõa téi ph¹m, Nxb C«ng an nh©n d©n, Hµ Néi, 2001; 6) ThS.<br /> TrÞnh §×nh ThÓ, ¸p dông chÝnh s¸ch h×nh sù ®èi víi ng-êi ch-a thµnh niªn ph¹m téi, Nxb T- ph¸p,<br /> Hµ Néi, 2006; 7) TS. Vò §øc KhiÓn, Bïi H÷u Hïng, Ph¹m Xu©n ChiÕn, §ç V¨n H¸n, TrÇn Phµn,<br /> Phßng ngõa ng-êi ch-a thµnh niªn ph¹m téi, Nxb Ph¸p lý, Hµ Néi, 1987; 8) TrÇn §øc Ch©m,<br /> Thanh, thiÕu niªn lµm tr¸i ph¸p luËt - Thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p, Nxb ChÝnh trÞ Quèc gia, Hµ Néi,<br /> 2002; v.v...<br /> Bªn c¹nh ®ã, d-íi gãc ®é khoa häc cho thÊy míi cã mét sè c«ng tr×nh ë cÊp ®é luËn v¨n th¹c<br /> sÜ luËt häc nh-ng d-íi khÝa c¹nh ph¸p lý h×nh sù hoÆc téi ph¹m häc hay xem xÐt néi dung vÊn ®Ò<br /> trong t-¬ng quan víi nhiÒu néi dung kh¸c nh- quyÕt ®Þnh h×nh ph¹t, lÞch sö vÊn ®Ò tr¸ch nhiÖm<br /> h×nh sù cña ng-êi ch-a thµnh niªn: 1) §µo ThÞ Nga, QuyÕt ®Þnh h×nh ph¹t ®èi víi ng-êi ch-a<br /> thµnh niªn ph¹m téi, LuËn v¨n th¹c sÜ luËt häc, Tr-êng §¹i häc LuËt Hµ Néi, 1997; 2) TrÇn V¨n<br /> Dòng, Tr¸ch nhiÖm h×nh sù cña ng-êi ch-a thµnh niªn ph¹m téi trong luËt h×nh sù ViÖt Nam,<br /> LuËn v¨n th¹c sÜ luËt häc, Tr-êng §¹i häc LuËt Hµ Néi, 2003; 3) NguyÔn Minh Khuª, QuyÕt<br /> ®Þnh h×nh ph¹t ®èi víi ng-êi ch-a thµnh niªn ph¹m téi, LuËn v¨n th¹c sÜ luËt häc, Khoa LuËt, §¹i<br /> häc Quèc gia Hµ Néi, 2007; v.v...<br /> <br /> Cßn vÒ c¸c c«ng tr×nh d-íi d¹ng bµi viÕt ®¨ng trªn c¸c t¹p chÝ khoa häc ph¸p lý cã thÓ kÓ ®Õn c¸c<br /> c«ng tr×nh sau: 1) GS.TSKH. Lª C¶m, TS. §ç ThÞ Ph-îng, T- ph¸p h×nh sù ®èi víi ng-êi ch-a thµnh<br /> niªn: Nh÷ng khÝa c¹nh ph¸p lý h×nh sù, tè tông h×nh sù, téi ph¹m häc vµ so s¸nh luËt häc, T¹p chÝ<br /> Tßa ¸n nh©n d©n, sè 20-10/2004 (PhÇn thø I. Nh÷ng khÝa c¹nh ph¸p lý h×nh sù); 2) ThS. TrÇn V¨n<br /> Dòng, QuyÕt ®Þnh h×nh ph¹t trong tr-êng hîp ng-êi ch-a thµnh niªn ph¹m téi, T¹p chÝ LuËt häc, sè<br /> 5/2000; 3) TS. D-¬ng TuyÕt Miªn, QuyÕt ®Þnh h×nh ph¹t ®èi víi ng-êi ch-a thµnh niªn ph¹m téi, T¹p<br /> chÝ LuËt häc, sè 4/2002; 4) TS. Tr-¬ng Minh M¹nh, Ph©n lo¹i téi ph¹m víi viÖc quy ®Þnh tr¸ch<br /> nhiÖm h×nh sù cña ng-êi ch-a thµnh niªn, T¹p chÝ KiÓm s¸t, sè 8/2002; 5) ThS. Hoµng ThÞ Liªn,<br /> Tr¸ch nhiÖm h×nh sù cña ng-êi ch-a thµnh niªn ph¹m téi, T¹p chÝ KiÓm s¸t, sè 4/2000; 6) TS. TrÇn<br /> V¨n LuyÖn, Nh÷ng ®iÓm míi vÒ chÝnh s¸ch h×nh sù ®èi víi ng-êi ch-a thµnh niªn ph¹m téi, T¹p chÝ<br /> Tßa ¸n nh©n d©n, sè 12/2000; 7) ThS. §Æng Thanh S¬n, Ph¸p luËt ViÖt Nam vÒ t- ph¸p ng-êi ch-a<br /> thµnh niªn, Sè chuyªn ®Ò cña T¹p chÝ Nghiªn cøu lËp ph¸p, sè 20 (136), th¸ng 12/2008; 8) ThS. §oµn<br /> TÊn Minh, Bµn vÒ ph¹m vi sö dông thuËt ng÷ "ng-êi ch-a thµnh niªn ph¹m téi", T¹p chÝ Tßa ¸n nh©n<br /> d©n, sè 9(5)/2008; v.v...<br /> Tuy nhiªn, hiÖn nay trong khoa häc luËt h×nh sù ViÖt Nam vÉn ch-a cã c«ng tr×nh nµo ®Ò cËp<br /> mét c¸ch cã hÖ thèng, ®ång bé vµ toµn diÖn vÒ c¸c h×nh ph¹t vµ biÖn ph¸p t- ph¸p ¸p dông ®èi<br /> víi ng-êi ch-a thµnh niªn ph¹m téi (nhÊt lµ viÖc ¸p dông c¸c biÖn ph¸p nµy) vµ trªn mét ®Þa bµn<br /> cô thÓ - thµnh phè Hµ Néi vµ ®Æc biÖt lµ ë cÊp ®é mét luËn v¨n th¹c sÜ ®óng nh- tªn gäi cña ®Ò tµi<br /> - C¸c h×nh ph¹t vµ biÖn ph¸p t- ph¸p ¸p dông ®èi víi ng-êi ch-a thµnh niªn ph¹m téi theo luËt<br /> h×nh sù ViÖt Nam (trªn c¬ së nghiªn cøu sè liÖu thùc tiÔn ®Þa bµn thµnh phè Hµ Néi). Do ®ã, víi<br /> t- c¸ch lµ mét thÈm ph¸n hiÖn ®ang c«ng t¸c t¹i Tßa H×nh sù, Tßa ¸n nh©n d©n thµnh phè Hµ<br /> Néi, viÖc lùa chän ®Ò tµi nµy còng chÝnh lµ nhiÖm vô cña ng-êi thÈm ph¸n ®Ó gãp phÇn lµm s¸ng<br /> tá nh÷ng quy ®Þnh cña ph¸p luËt h×nh sù ViÖt Nam vÒ c¸c h×nh ph¹t vµ biÖn ph¸p t- ph¸p ¸p dông<br /> ®èi víi ng-êi ch-a thµnh niªn ph¹m téi, ®ång thêi ®-a ra nh÷ng kiÕn nghÞ kh¶ thi, tiÕn tíi x©y<br /> dùng mét hÖ thèng c¸c chÝnh s¸ch h×nh sù vµ gi¶i ph¸p nhÊt qu¸n trong ph¸p luËt vµ trong nhËn<br /> thøc vÒ téi ph¹m cña ng-êi ch-a thµnh niªn, vÒ hÖ thèng c¸c biÖn ph¸p c-ìng chÕ, ®Æc biÖt lµ<br /> h×nh ph¹t vµ c¸c biÖn ph¸p t- ph¸p, qua ®ã gãp phÇn ®Êu tranh cã hiÖu qu¶ ®Ó phßng, chèng c¸c<br /> téi ph¹m do ng-êi ch-a thµnh niªn thùc hiÖn trªn ®Þa bµn thµnh phè Hµ Néi.<br /> 3. Ph¹m vi vµ ®èi t-îng nghiªn cøu<br /> 3.1. Ph¹m vi nghiªn cøu<br /> LuËn v¨n nghiªn cøu mét c¸ch cã hÖ thèng vÒ nh÷ng vÊn ®Ò ph¸p lý c¬ b¶n vÒ c¸c h×nh ph¹t<br /> vµ biÖn ph¸p t- ph¸p ¸p dông ®èi víi ng-êi ch-a thµnh niªn ph¹m téi nh- sau:<br /> 1) Kh¸i niÖm ng-êi ch-a thµnh niªn ph¹m téi, nh÷ng ®Æc ®iÓm t©m - sinh lý vµ c¸c nguyªn<br /> t¾c xö lý ®èi t-îng nµy;<br /> 2) Kh¸i niÖm, nh÷ng ®Æc ®iÓm c¬ b¶n cña c¸c h×nh ph¹t vµ biÖn ph¸p t- ph¸p ¸p dông ®èi víi<br /> ng-êi ch-a thµnh niªn ph¹m téi;<br /> 3) Ph©n biÖt c¸c h×nh ph¹t víi biÖn ph¸p t- ph¸p ¸p dông ®èi víi ng-êi ch-a thµnh niªn ph¹m<br /> téi vµ ph©n biÖt chóng víi c¸c biÖn ph¸p xö lý hµnh chÝnh ng-êi ch-a thµnh niªn vi ph¹m ph¸p<br /> luËt;<br /> <br /> 4) Ph©n tÝch nh÷ng quy ®Þnh cña Bé luËt h×nh sù ViÖt Nam n¨m 1999 vµ v¨n b¶n h-íng dÉn<br /> thi hµnh vÒ c¸c h×nh ph¹t vµ biÖn ph¸p t- ph¸p ¸p dông ®èi víi ng-êi ch-a thµnh niªn ph¹m téi.<br /> 5) Ph©n tÝch thùc tiÔn ¸p dông c¸c h×nh ph¹t vµ biÖn ph¸p t- ph¸p ¸p dông ®èi víi ng-êi ch-a<br /> thµnh niªn ph¹m téi trªn ®Þa bµn thµnh phè Hµ Néi trong thêi gian 05 gÇn ®©y (2005-2009), qua<br /> ®ã chØ ra mét sè v-íng m¾c, tån t¹i trong c«ng t¸c xÐt xö vµ c¸c nguyªn nh©n c¬ b¶n;<br /> 6) §Ò xuÊt mét sè kiÕn nghÞ hoµn thiÖn ph¸p luËt h×nh sù ViÖt Nam, còng nh- c¸c gi¶i ph¸p<br /> n©ng cao hiÖu qu¶ ¸p dông c¸c quy ®Þnh nµy (vÒ c¸c h×nh ph¹t vµ biÖn ph¸p t- ph¸p ¸p dông<br /> ®èi víi ng-êi ch-a thµnh niªn ph¹m téi).<br /> 3.2. §èi t-îng nghiªn cøu<br /> §èi t-îng nghiªn cøu cña luËn v¨n ®óng nh- tªn gäi cña nã - c¸c h×nh ph¹t vµ biÖn ph¸p tph¸p ¸p dông ®èi víi ng-êi ch-a thµnh niªn ph¹m téi theo luËt h×nh sù ViÖt Nam (trªn c¬ së<br /> nghiªn cøu sè liÖu thùc tiÔn ®Þa bµn thµnh phè Hµ Néi).<br /> 4. C¬ së ph-¬ng ph¸p luËn vµ c¸c ph-¬ng ph¸p nghiªn cøu<br /> 4.1. C¬ së ph-¬ng ph¸p luËn<br /> C¬ së ph-¬ng ph¸p luËn cña viÖc nghiªn cøu ®Ò tµi lµ hÖ thèng c¸c quan ®iÓm cña chñ nghÜa<br /> M¸c - Lªnin vµ t- t-ëng Hå ChÝ Minh vÒ h×nh ph¹t vµ c¶i t¹o con ng-êi; c¸c quan ®iÓm cña §¶ng<br /> Céng s¶n ViÖt Nam vÒ ph¸p luËt nãi chung, chÝnh s¸ch h×nh sù nãi riªng, ®Æc biÖt lµ c¸c quan<br /> ®iÓm, t- t-ëng vÒ c¶i t¹o, gi¸o dôc, phßng ngõa téi ph¹m ®èi víi ng-êi ch-a thµnh niªn, còng<br /> nh- viÖc ¸p dông c¸c h×nh ph¹t vµ biÖn ph¸p t- ph¸p ®èi víi ®èi t-îng nµy.<br /> 4.2. C¸c ph-¬ng ph¸p nghiªn cøu<br /> §Ò tµi sö dông c¸c ph-¬ng ph¸p nghiªn cøu ®Æc thï, phæ biÕn cña khoa häc luËt h×nh sù nh-:<br /> ph©n tÝch, tæng hîp vµ thèng kª x· héi häc, ph-¬ng ph¸p so s¸nh, ®èi chiÕu, ph-¬ng ph¸p ®iÒu tra<br /> ¸n ®iÓn h×nh ®Ó ph©n tÝch c¸c tri thøc khoa häc luËt h×nh sù vµ luËn chøng c¸c vÊn ®Ò khoa häc<br /> cÇn nghiªn cøu.<br /> 5. ý nghÜa lý luËn vµ thùc tiÔn cña luËn v¨n<br /> ý nghÜa lý luËn vµ thùc tiÔn quan träng cña luËn v¨n lµ ë chç - t¸c gi¶ ®· lµm râ mét sè vÊn ®Ò<br /> chung ng-êi ch-a thµnh niªn ph¹m téi, c¸c h×nh ph¹t vµ biÖn ph¸p t- ph¸p ¸p dông ®èi víi ®èi<br /> t-îng nµy; ph©n biÖt c¸c h×nh ph¹t víi biÖn ph¸p t- ph¸p ®èi víi ng-êi ch-a thµnh niªn ph¹m téi<br /> vµ víi chÕ tµi hµnh chÝnh; ph©n tÝch nh÷ng quy ®Þnh cña Bé luËt h×nh sù n¨m 1999 vÒ c¸c h×nh<br /> ph¹t vµ biÖn ph¸p t- ph¸p ¸p dông ®èi víi ng-êi ch-a thµnh niªn ph¹m téi vµ thùc tiÔn ¸p dông<br /> trªn ®Þa bµn thµnh phè Hµ Néi. Trªn c¬ së nµy, luËn v¨n ®Ò xuÊt nh÷ng gi¶i ph¸p n©ng cao hiÖu<br /> qu¶ ¸p dông mét sè quy ®Þnh t-¬ng øng vÒ c¸c h×nh ph¹t vµ biÖn ph¸p t- ph¸p ®èi víi ng-êi ch-a<br /> thµnh niªn ph¹m téi ë khÝa c¹nh lËp ph¸p vµ viÖc ¸p dông trong thùc tiÔn.<br /> Bªn c¹nh ®ã, luËn v¨n cßn cã ý nghÜa lµm tµi liÖu tham kh¶o lý luËn cÇn thiÕt cho c¸c nhµ<br /> khoa häc - luËt gia, c¸n bé thùc tiÔn vµ c¸c sinh viªn, häc viªn cao häc vµ nghiªn cøu sinh chuyªn<br /> <br />