Tóm tắt luận văn Thạc sĩ Luật học: Chế định hội thẩm nhân dân trong luật tố tụng hình sự Việt Nam

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI<br /> KHOA LUẬT<br /> <br /> HOÀNG TRÍ LÝ<br /> <br /> CHẾ ĐỊNH HỘI THẨM NHÂN DÂN TRONG<br /> LUẬT TỐ TỤNG HÌNH SỰ VIỆT NAM<br /> (TRÊN CƠ SỞ SỐ LIỆU THỰC TIỄN ĐỊA BÀN TỈNH ĐẮK LẮK)<br /> <br /> Chuyên ngành: Luật hình sự và tố tụng hình sự<br /> Mã số: 60 38 01 40<br /> <br /> TÓM TẮT LUẬN VĂN THẠC SĨ LUẬT HỌC<br /> <br /> HÀ NỘI - 2015<br /> <br /> Công trình được hoàn thành tại<br /> Khoa Luật - Đại học Quốc gia Hà Nội<br /> <br /> Người hướng dẫn khoa học: GS. TS ĐỖ NGỌC QUANG<br /> <br /> Phản biện 1: ........................................................................<br /> Phản biện 2: ........................................................................<br /> <br /> Luận văn được bảo vệ tại Hội đồng chấm luận văn, họp tại<br /> Khoa Luật - Đại học Quốc gia Hà Nội.<br /> Vào hồi ..... giờ ....., ngày ..... tháng ..... năm 2015<br /> <br /> Có thể tìm hiểu luận văn tại<br /> Trung tâm tư liệu Khoa Luật – Đại học Quốc gia Hà Nội<br /> Trung tâm Thông tin – Thư viện, Đại học Quốc gia Hà Nội<br /> <br /> MỤC LỤC CỦA LUẬN VĂN<br /> <br /> Trang<br /> Trang phụ bìa<br /> Lời cam đoan<br /> Mục lục<br /> Danh mục các bảng<br /> MỞ ĐẦU .............................................................................................................. 1<br /> Chương 1: NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN CHUNG VỀ HỘI THẨM<br /> NHÂN DÂN TRONG PHÁP LUẬT TỐ TỤNG HÌNH SỰ<br /> VIỆT NAM .............................................................................................. 7<br /> 1.1. Khái niệm hội thẩm nhân dân và vai trò của Hội thẩm nhân<br /> dân trong hoạt động xét xử của Tòa án nhân dân .............................. 7<br /> 1.1.1 Khái niệm hội thẩm nhân dân trong tố tụng hình sự................................ 7<br /> 1.1.2. Vai trò của Hội thẩm nhân dân trong hoạt động xét xử của Toà án<br /> nhân dân.................................................................................................. 12<br /> 1.2. Quá trình hình thành và phát triển quy định về Hội thẩm nhân<br /> dân trong hoạt động xét xử của Tòa án nhân dân ........................... 17<br /> 1.2.1. Giai đoạn 1945 đến 1975 ....................................................................... 17<br /> 1.2.2. Giai đoạn 1976 đến 1988 ....................................................................... 21<br /> 1.2.3. Giai đoạn 1989 đến nay .......................................................................... 23<br /> 1.3. Quy định của pháp luật tố tụng hình sự về hội thẩm nhân dân........... 24<br /> 1.3.1. Trách nhiệm, quyền hạn và tiêu chuẩn, thủ tục bổ nhiệm, miễn<br /> nhiệm Hội thẩm nhân dân ...................................................................... 24<br /> 1.3.2. Những nguyên tắc tố tụng hình sự điều chỉnh hoạt động của hội<br /> thẩm nhân dân. ....................................................................................... 41<br /> Chương 2: THỰC TIỄN THỰC THI PHÁP LUẬT VỀ HỘI THẨM<br /> NHÂN DÂN TRONG HOẠT ĐỘNG XÉT XỬ VỤ ÁN HÌNH SỰ<br /> TẠI TỈNH ĐẮK LẮK VÀ NHỮNG KIẾN NGHỊ ĐỀ XUẤT ................. 55<br /> 2.1. Thực tiễn thực thi pháp luật tố tụng hình sự về Hội thẩm nhân<br /> dân trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk............................................................ 55<br /> 2.1.1. Một số nội dung về địa chính trị, kinh tế tỉnh Đắk Lắk ......................... 55<br /> 2.1.2. Tình hình thành phần của Hội thẩm nhân dân trên địa bản tỉnh Đắk<br /> Lắk từ năm 2006 đến 2015 ..................................................................... 57<br /> 1<br /> <br /> 2.1.3. Kết quả đạt được và những tồn tại của Hội thẩm nhân dân trong<br /> hoạt động xét xử của Tòa án nhân dân các cấp tỉnh Đắk Lắk ............... 65<br /> 2.1.4. Những nguyên nhân làm phát sinh những tồn tại, hạn chế của Hội<br /> thẩm nhân dân trong hoạt động xét xử của Tòa án nhân dân các cấp<br /> tỉnh Đắk Lắk ........................................................................................... 70<br /> 2.2. Các kiến nghị, đề xuất nâng cao hiệu quả hoạt động của Hội<br /> thẩm nhân dân trong hoạt động xét xử của Tòa án nhân dân ........ 75<br /> 2.2.1. Hoàn thiện pháp luật tố tụng hình sự về Hội thẩm nhân dân ................. 75<br /> 2.2.2. Kiến nghị, đề xuất về lựa chọn bầu, miễn nhiệm, bãi nhiệm Hội<br /> thẩm nhân dân ........................................................................................ 81<br /> 2.2.3. Kiến nghị, đề xuất nâng cao trình độ, năng lực Hội thẩm nhân dân ............ 84<br /> 2.2.4. Những kiến nghị, đề xuất khác............................................................... 85<br /> KẾT LUẬN ....................................................................................................... 87<br /> DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ........................................................ 90<br /> PHỤ LỤC .......................................................................................................... 94<br /> <br /> 2<br /> <br /> MỞ ĐẦU<br /> 1. Tính cấp thiết của đề tài<br /> Để quá trình xét xử vụ án được công bằng, đúng người, đúng tội, nhân dân<br /> được thể hiện ý kiến của mình trong quá trình xét xử, thì một trong những nguyên<br /> tắc là phiên tòa cấp sơ thẩm đều phải có sự tham gia của hội thẩm nhân dân. Tại<br /> các phiên tòa sơ thẩm, số lượng Hội thẩm nhân dân đều nhiều hơn số lượng Thẩm<br /> phán, khi quyết định bản án đều bỏ phiếu và quyết định theo đa số, Hội thẩm nhân<br /> dân ngang quyền với thẩm phán trong quá trình xét xử. Qua đó, chúng ta thấy<br /> được vai trò của hội thẩm nhân dân khi xét hỏi tại phiên tòa, cũng như quá trình<br /> nghị án là hết sức quan trọng. Vấn đề này đã được quy định rất chặt chẽ trong<br /> Hiến pháp và Bộ luật Tố tụng hình sự Việt Nam.<br /> Qua quá trình đánh giá chất lượng xét xử của hội thẩm nhân dân hiện nay,<br /> bên cạnh những ưu điểm còn có một số tồn tại, khuyết điểm nhất định. Vì vậy để<br /> có một cái nhìn tổng quan về vai trò của hội thẩm nhân dân trong hoạt động xét xử<br /> của Toà án, cũng như mong muốn tìm ra một số nguyên nhân, hạn chế trong hoạt<br /> động của hội thẩm nhân dân hiện nay, để đưa ra những giải pháp, kiến nghị đối<br /> với cấp trên nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động của Hội thẩm trong hoạt đồng xét<br /> xử của Toà án, học viên quyết định chọn đề tài: “Hội thẩm nhân dân trong pháp<br /> luật tố tụng hình sự Việt Nam và thực tiển trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk” làm<br /> luận văn thạc sĩ luật học.<br /> 2. Tình hình nghiên cứu:<br /> "Chế định hội thẩm nhân dân” không còn là vấn đề mới, trong thời gian qua<br /> đã có rất nhiều những bài viết, những công trình nghiên cứu tìm hiểu về vấn đề có<br /> liên quan đến Hội thẩm nhân dân như: Khóa luận tốt nghiệp: "Khi xét xử thẩm<br /> phán, hội thẩm độc lập và chỉ tuân theo pháp luật", của Hàn Mạnh Thắng, Trường<br /> Đại học Luật Hà Nội, 1997; Luận văn "Nguyên tắc khi xét xử Thẩm phán và hội<br /> thẩm độc lập và chỉ tuân theo pháp luật trong tố tụng dân sự", của Trần Thị Nhung<br /> San, Trường Đại học Luật Hà Nội, 1995; "Bảo đảm nguyên tắc khi xét xử thẩm<br /> phán và hội thẩm nhân dân độc lập và chỉ tuân theo pháp luật", của Trần Văn<br /> Kiểm, Tạp chí Nghiên cứu lập pháp, Số 1(186), 2011; "Nguyên tắc Thẩm phán và<br /> Hội thẩm xét xử độc lập và chỉ tuân theo pháp luật và chức năng kiểm sát việc<br /> tuân theo pháp luật trong hoạt động xét xử của tòa án", của Đỗ Thị Phương, Đề tài<br /> nghiên cứu khoa học, Viện Khoa học xét xử - Tòa án nhân dân tối cao; cùng nhiều<br /> những bài viết được đăng trên các tạp chí chuyên ngành khác.<br /> Trên cơ sở tiếp thu, tổng hợp những đề tài, bài viết trước, cùng với sự tìm<br /> tòi, và quá trình nghiên cứu của mình, tác giả đi vào phân tích vai trò của Hội<br /> thẩm nhân dân trong hoạt động xét xử của tòa án đối với các vụ án hình sự, để<br /> thấy rằng, việc áp dụng chế định này thực tế vẫn còn nhiều bất cập và đưa ra<br /> những giải pháp thích hợp để được thực thi có hiệu quả hơn. Đề tài lựa chọn của<br /> tác giả cũng nhằm mục đích khẳng định đường lối chủ trương của Đảng trong cải<br /> cách tư pháp là đúng đắn, kịp thời và nên được thống nhất thực hiện.<br /> 3. Đối tượng và mục đích của đề tài:<br /> <br /> 3<br /> <br />