ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI<br />
KHOA LUẬT<br />
<br />
NGUYỄN THỊ DIỆU QUYÊN<br />
<br />
ĐỊA VỊ PHÁP LÝ CỦA NHÀ ĐẦU TƢ NƢỚC NGOÀI TRONG<br />
LĨNH VỰC CHỨNG KHOÁN TẠI VIỆT NAM<br />
<br />
Chuyên ngành : Luật Quốc tế<br />
Mã số<br />
<br />
: 60 38 01 08<br />
<br />
LUẬN VĂN THẠC SĨ LUẬT HỌC<br />
<br />
Cán bộ hướng dẫn khoa học: PGS.TS. Đoàn Năng<br />
<br />
Hà Nội - 2016<br />
<br />
LỜI CAM ĐOAN<br />
Tôi xin cam đoan Luận văn là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các kết<br />
quả nêu trong Luận văn chưa được công bố trong bất kỳ công trình nào khác. Các<br />
số liệu, ví dụ và trích dẫn trong Luận văn đảm bảo tính chính xác, tin cậy và trung<br />
thực. Tôi đã hoàn thành tất cả các môn học và đã thanh toán tất cả các nghĩa vụ tài<br />
chính theo quy định của Khoa Luật Đại học Quốc gia Hà Nội.<br />
Vậy tôi viết Lời cam đoan này đề nghị Khoa Luật xem xét để tôi có thể bảo<br />
vệ Luận văn.<br />
Tôi xin chân thành cảm ơn!<br />
<br />
NGƢỜI CAM ĐOAN<br />
<br />
MỤC LỤC<br />
DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU, CÁC CHỮ VIẾT TẮT ........................................... iv<br />
LỜI MỞ ĐẦU ................................................................................................................ 1<br />
Chƣơng I. MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ LUẬN CƠ BẢN VỀ THỊ TRƢỜNG CHỨNG<br />
KHOÁN VÀ ĐỊA VỊ PHÁP LÝ CỦA NHÀ ĐẦU TƢ NƢỚC NGOÀI TRÊN<br />
THỊ TRƢỜNG CHỨNG KHOÁN............................................................................. 7<br />
1.1. MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ LUẬN CƠ BẢN VỀ THỊ TRƢỜNG CHỨNG<br />
KHOÁN .....................................................................................................................................7<br />
1.1.1. Khái niệm thị trường chứng khoán ................................................................... 7<br />
1.1.2. Chức năng cơ bản của thị trường chứng khoán ............................................... 8<br />
1.1.3. Các chủ thể tham gia thị trường chứng khoán ............................................... 10<br />
1.1.3.1. Nhà phát hành .............................................................................................. 10<br />
1.1.3.2. Nhà đầu tư .................................................................................................... 10<br />
1.1.3.3.Các tổ chức kinh doanh trên thị trường chứng khoán .................................. 11<br />
1.1.3.4.Các tổ chức liên quan đến chứng khoán ....................................................... 12<br />
1.1.3.5. Cấu trúc và phân loại cơ bản của thị trường chứng khoán ......................... 16<br />
1.2. MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ LUẬN CƠ BẢN VỀ ĐỊA VỊ PHÁP LÝ CỦA NHÀ<br />
ĐẦU TƢ NƢỚC NGOÀI TRÊN THỊ TRƢỜNG CHỨNG KHOÁN ................... 18<br />
1.2.1. Khái niệm nhà đầu tư nước ngoài trên thị trường chứng khoán .................... 18<br />
1.2.2. Khái niệm địa vị pháp lý của nhà đầu tư nước ngoài trên thị trường chứng<br />
khoán ......................................................................................................................... 21<br />
1.2.3. Cơ sở pháp lý và nguyên tắc xác định địa vị pháp lý của nhà đầu tư nước<br />
ngoài trên thị trường chứng khoán ........................................................................... 24<br />
1.2.4. Kinh nghiệm của một số nước trong việc điều chỉnh địa vị pháp lý của nhà<br />
đầu tư nước ngoài trên thị trường chứng khoán ....................................................... 27<br />
1.2.4.1. Pháp luật Brazil ........................................................................................... 27<br />
1.2.4.2. Pháp luật Thái Lan....................................................................................... 30<br />
1.2.4.3. Pháp luật Hàn Quốc..................................................................................... 33<br />
Kết luận chƣơng I ........................................................................................................ 37<br />
Chƣơng II. QUY ĐỊNH HIỆN HÀNH VỀ ĐỊA VỊ PHÁP LÝ CỦA NHÀ ĐẦU<br />
TƢ NƢỚC NGOÀI TRÊN THỊ TRƢỜNG CHỨNG KHOÁN VIỆT NAM ...... 38<br />
2.1. QUÁ TRÌNH HÌNH THÀNH VÀ PHÁT TRIỂN CÁC QUY ĐỊNH CỦA<br />
PHÁP LUẬT VIỆT NAM VỀ ĐỊA VỊ PHÁP LÝ CỦA NHÀ ĐẦU TƢ NƢỚC<br />
NGOÀI TRÊN THỊ TRƢỜNG CHỨNG KHOÁN .................................................... 38<br />
2.1.1. Giai đoạn từ năm 1975 đến 1987 .................................................................... 38<br />
2.1.2. Giai đoạn từ năm 1987 đến 1996 .................................................................... 40<br />
2.1.3. Giai đoạn từ năm 1996 đến 2006 .................................................................... 44<br />
<br />
i<br />
<br />
2.1.4. Giai đoạn từ 2006 đến nay .............................................................................. 47<br />
2.2. NỘI DUNG CÁC QUY ĐỊNH CỦA PHÁP LUẬT VIỆT NAM VỀ ĐỊA VỊ<br />
PHÁP LÝ CỦA NHÀ ĐẦU TƢ NƢỚC NGOÀI TRÊN THỊ TRƢỜNG CHỨNG<br />
KHOÁN .................................................................................................................................. 50<br />
2.2.1. Các chính sách và bảo đảm đầu tư đối với nhà đầu tư nước ngoài trên thị<br />
trường chứng khoán .................................................................................................. 50<br />
2.2.1.1. Chính sách đối với nhà đầu tư nước ngoài trên thị trường chứng khoán ... 50<br />
2.2.1.2. Bảo đảm đầu tư đối với nhà đầu tư nước ngoài trên TTCK ........................ 51<br />
2.2.2. Tỷ lệ tham gia của nhà đầu tư nước ngoài vào thị trường chứng khoán Việt<br />
Nam ........................................................................................................................... 56<br />
2.2.3. Quy định về quyền của nhà đầu tư nước ngoài trên thị trường chứng khoán 62<br />
2.2.4. Các nghĩa vụ của nhà đầu tư nước ngoài khi tham gia thị trường chứng<br />
khoán Việt Nam.........................................................................................................71<br />
2.2.5. Thủ tục tham gia thị trường chứng khoán của nhà đầu tư nước ngoài..........77<br />
2.3. QUY ĐỊNH CỦA CÁC ĐIỀU ƢỚC QUỐC TẾ MÀ VIỆT NAM LÀ<br />
THÀNH VIÊN VỀ ĐỊA VỊ PHÁP LÝ CỦA NHÀ ĐẦU TƢ NƢỚC NGOÀI<br />
TRÊN THỊ TRƢỜNG CHỨNG KHOÁN ............................................................ 80<br />
2.3.1. Hiệp định đầu tư toàn diện Asean (ACIA) ....................................................... 80<br />
2.3.2. Hiệp định giữa Việt Nam và Nhật Bản về tự do, xúc tiến và bảo hộ đầu tư ... 83<br />
2.3.3. Hiệp định giữa Việt Nam và Vương quốc Anh và Bắc Ireland về khuyến khích<br />
và bảo hộ đầu tư ........................................................................................................ 84<br />
Kết luận chƣơng II ...................................................................................................... 86<br />
Chƣơng III. THỰC TIỄN THI HÀNH VÀ PHƢƠNG HƢỚNG HOÀN THIỆN87<br />
CÁC QUY ĐỊNH CỦA VIỆT NAM VỀ ĐỊA VỊ PHÁP LÝ CỦA NHÀ ĐẦU TƢ<br />
NƢỚC NGOÀI TRÊN THỊ TRƢỜNG CHỨNG KHOÁN...................................... 87<br />
3.1. THỰC TIỄN THI HÀNH CÁC QUY ĐỊNH VỀ ĐỊA VỊ PHÁP LÝ CỦA<br />
NHÀ ĐẦU TƢ NƢỚC NGOÀI TRÊN THỊ TRƢỜNG CHỨNG KHOÁN TẠI<br />
VIỆT NAM ............................................................................................................... 87<br />
3.1.1. Thực tiễn hoạt động của thị trường chứng khoán Việt Nam hiện nay................ 87<br />
3.1.2. Những vấn đề pháp lý phát sinh trong thực tiễn thi hành pháp luật về địa vị<br />
pháp lý của nhà đầu tư nước ngoài trên thị trường chứng khoán ................................. 91<br />
3.2. PHƢƠNG HƢỚNG VÀ GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN CÁC QUY ĐỊNH<br />
CỦA VIỆT NAM VỀ ĐỊA VỊ PHÁP LÝ CỦA NHÀ ĐẦU TƢ NƢỚC NGOÀI<br />
TRÊN THỊ TRƢỜNG CHỨNG KHOÁN ............................................................. 94<br />
3.2.1. Phương hướng hoàn thiện pháp luật về địa vị pháp lý của nhà đầu tư nước<br />
ngoài trên thị trường chứng khoán ........................................................................... 94<br />
3.2.2. Các giải pháp hoàn thiện pháp luật về địa vị pháp lý của nhà đầu tư nước<br />
ngoài trên thị trường chứng khoán ........................................................................... 97<br />
3.2.2.1. Hoàn thiện quy định khái niệm nhà đầu tư nước ngoài ............................... 97<br />
<br />
ii<br />
<br />
3.2.2.2. Xác định tỷ lệ tham gia của nhà đầu tư nước ngoài trên thị trường chứng<br />
khoán Việt Nam ......................................................................................................... 98<br />
3.2.2.3. Quy định về phát hành cố phiếu không có quyền biểu quyết ....................... 99<br />
Kết luận chƣơng III................................................................................................... 106<br />
KẾT LUẬN ................................................................................................................ 107<br />
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ................................................................ 111<br />
<br />
iii<br />
<br />