®¹i häc quèc gia hµ néi<br />
khoa luËt<br />
<br />
TrÇn M¹nh Hµ<br />
<br />
MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN<br />
TRONG HOẠT ĐỘNG ĐỊNH TỘI DANH ĐỐI VỚI<br />
TỘI MUA BÁN TRÁI PHÉP CHẤT MA TÚY<br />
<br />
luËn v¨n th¹c sÜ<br />
<br />
Hµ néi - 2011<br />
<br />
1<br />
<br />
®¹i häc quèc gia hµ néi<br />
khoa luËt<br />
<br />
TrÇn M¹nh Hµ<br />
<br />
mét sè vÊn ®Ò lý luËn vµ thùc tiÔn trong ho¹t<br />
®éng ®Þnh téi danh ®èi víi téi Mua b¸n<br />
tr¸i phÐp chÊt ma tóy<br />
<br />
tr¸i phÐp chÊt ma tóy<br />
Chuyªn ngµnh : LuËt H×nh sù<br />
: 60 38 40<br />
<br />
M· sè<br />
<br />
luËn v¨n th¹c sÜ<br />
<br />
Ng-êi h-íng dÉn khoa häc: TS. Cao ThÞ Oanh<br />
<br />
Hµ néi - 2011<br />
<br />
3<br />
<br />
môc lôc cña luËn v¨n<br />
<br />
Lêi Më §Çu<br />
Ch-¬ng 1: MéT Sè VÊN §Ò Lý LUËN VÒ TéI MUA B¸N TR¸I<br />
PHÐP CHÊT MA TóY Vµ §ÞNH TéI DANH TéI MUA<br />
B¸N TR¸I PHÐP CHÊT MA TóY<br />
1.1 Mét sè vÊn ®Ò lý luËn vÒ téi Mua b¸n tr¸i phÐp chÊt ma tuý<br />
.<br />
1.2 Mét sè vÊn ®Ò lý luËn vÒ ®Þnh téi danh<br />
.<br />
1.3 Mét sè vÊn ®Ò lý luËn vÒ ®Þnh téi danh téi Mua b¸n tr¸i phÐp chÊt ma tóy<br />
.<br />
Ch-¬ng 2: §ÞNH TéI DANH TéI MUA B¸N TR¸I PHÐP CHÊT<br />
MA TóY THEO PH¸P LUËT HIÖN HµNH Vµ THùC<br />
TIÔN ¸P DôNG<br />
2.1 §Þnh téi danh ®èi víi c¸c hµnh vi mua b¸n tr¸i phÐp chÊt ma tuý theo quy<br />
.<br />
®Þnh ph¸p luËt h×nh sù hiÖn hµnh<br />
2.2 §Þnh téi danh ®èi víi c¸c tr-êng hîp ®ång ph¹m trong téi mua b¸n tr¸i<br />
.<br />
phÐp chÊt ma tóy<br />
2.3 §Þnh téi danh ®èi víi hµnh vi biÕn t-íng cña téi Mua b¸n tr¸i phÐp chÊt<br />
.<br />
ma tuý<br />
Ch-¬ng 3: MéT Sè GI¶I PH¸P N¢NG CAO CHÊT L¦îNG §ÞNH<br />
TéI DANH §èI VíI TéI MUA B¸N TR¸I PHÐP CHÊT<br />
MA TóY<br />
3.1 Hoµn thiÖn c¸c quy ®Þnh ph¸p luËt vÒ chÊt ma tuý<br />
.<br />
3.2 Hoµn thiÖn c¸c quy ®Þnh kh¸c cña ph¸p luËt vÒ téi Mua b¸n tr¸i phÐp chÊt<br />
.<br />
ma tóy<br />
3.3 N©ng cao chÊt l-îng c«ng t¸c ®Þnh téi danh téi Mua b¸n tr¸i phÐp chÊt<br />
.<br />
ma tóy cña C¬ quan ®iÒu tra, ViÖn kiÓm s¸t vµ Tßa ¸n<br />
KÕT LUËN<br />
NH÷NG C¤NG TR×NH LI£N QUAN §ÕN LUËN V¡N §· §-îc<br />
c«ng bè<br />
DANH MôC TµI LIÖU THAM KH¶O<br />
<br />
5<br />
<br />
Tran<br />
g<br />
1<br />
10<br />
<br />
10<br />
29<br />
38<br />
43<br />
<br />
43<br />
52<br />
61<br />
83<br />
<br />
83<br />
92<br />
102<br />
106<br />
109<br />
110<br />
<br />
LêI Më §ÇU<br />
<br />
1. TÝnh cÊp thiÕt cña ®Ò tµi<br />
Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, t×nh h×nh téi ph¹m vÒ ma tuý trªn thÕ giíi vµ khu<br />
vùc §«ng Nam ¸ diÔn biÕn rÊt phøc t¹p. ë ViÖt Nam, nÕu nh- tr-íc ®©y chÊt ma tuý<br />
chñ yÕu lµ thuèc phiÖn, cÇn sa - nh÷ng thø ®-îc trång vµ s¶n xuÊt ngay trong n-íc<br />
b»ng h×nh thøc th« s¬, thñ c«ng th× ngµy nay, chñng lo¹i ma tuý ®· ph¸t triÓn ®a d¹ng<br />
h¬n vµ ®-îc s¶n xuÊt b»ng c«ng nghÖ tiªn tiÕn h¬n nh-: Estamin, Estasy, Hång phiÕn,<br />
Ketamine, Methamphetamin, N÷ hoµng ®en, Hoµng hËu ®á ®Æc biÖt lµ lo¹i heroin tõ<br />
n-íc ngoµi (chñ yÕu lµ Lµo) vµo ViÖt Nam ngµy cµng nhiÒu. Tõ ®ã, ®Þa bµn ViÖt Nam<br />
dÇn trë thµnh khu vùc trung chuyÓn ma tuý cña c¸c tæ chøc téi ph¹m quèc tÕ còng nhtrong n-íc sang c¸c n-íc kh¸c vµ dÇn ®-îc coi lµ thÞ tr-êng tiªu thô cã tiÒm n¨ng.<br />
Nghiªm träng h¬n, ViÖt Nam ®· xuÊt hiÖn nhiÒu vô ¸n s¶n xuÊt vµ ®iÒu chÕ ma tuý,<br />
nh- vô TrÞnh Nguyªn Thñy cïng 31 ®ång ph¹m ®· s¶n xuÊt h¬n 44kg heroin t¹i Hµ<br />
Néi; Vô T¹ ThÞ HiÒn cïng h¬n 12 ®ång ph¹m s¶n xuÊt ma tóy tæng hîp d¹ng "®¸"<br />
(Ketamine) vµ ATS b»ng c¸c lo¹i thuèc ch÷a c¶m nh-: Decolgen, Panadol môc ®Ých ®Ó<br />
®i tiªu thô trªn ®Þa bµn thµnh phè Hµ Néi.<br />
Theo quy luËt cung - cÇu, ë ®©u cã nhu cÇu, ë ®ã cã hµng cung øng. §èi víi<br />
chÊt ma tuý, ng-êi tiªu thô th-êng xuyªn, ®Òu ®Æn vµ chung thuû nhÊt chÝnh lµ c¸c ®èi<br />
t-îng nghiÖn chÊt ma tuý. HiÖn nay, sè ng-êi nghiÖn chÊt ma tuý trong x· héi n-íc ta<br />
ngµy cµng t¨ng cao. Nãi mét c¸ch kh¸ch quan, sè ng-êi nghiÖn chÊt ma tuý ë n-íc ta<br />
ch-a bao giê gi¶m, thËm chÝ nã cßn t¨ng dÇn theo thêi gian. Cô thÓ lµ mét bé phËn<br />
tÇng líp thanh, thiÕu niªn trong x· héi hiÖn nay nghiÖn chÊt ma tóy hoÆc ®· sö dông<br />
chÊt ma tóy vµ t×nh tr¹ng nµy cã xu h-íng ngµy cµng ph¸t triÓn. Do ®ã, ®Ó cung øng<br />
®-îc l-îng ma tuý lín nh- vËy cho c¸c ®èi t-îng sö dông chÊt ma tóy ë thÞ tr-êng<br />
trong n-íc, nh÷ng ng-êi ph¹m téi ®· t×m mäi c¸ch cã ®-îc ma tóy ®Ó b¸n. §ã cã thÓ<br />
lµ mua l¹i ma tóy cña nh÷ng ng-êi kh¸c ë trong n-íc ®Ó b¸n, hoÆc thËm trÝ mua tõ<br />
n-íc ngoµi vÒ ®Ó b¸n, vµ gÇn ®©y nhÊt ®· xuÊt hiÖn nhiÒu vô s¶n xuÊt ma tóy ®Ó cung<br />
cÊp cho nhu cÇu sö dông th-êng xuyªn, ®Òu ®Æn hµng ngµy cña c¸c ®èi t-îng nghiÖn.<br />
ë n-íc ta hiÖn nay, nh×n chung vÒ mÆt ph-¬ng tiÖn khoa häc, kü thuËt hiÖn ®¹i<br />
®Ó s¶n xuÊt ra c¸c lo¹i ma tuý ®-îc tinh chÕ nh-: heroin, Ketamin, Methamphetamin,<br />
ma tuý tæng hîp d¹ng ATS… lµ cha cã. C¸c vô ¸n s¶n xuÊt tr¸i phÐp chÊt ma tóy<br />
®-îc ph¸t hiÖn ®Òu lµ sö dông nh÷ng ph-¬ng tiÖn th« s¬, tù t¹o ®Ó s¶n xuÊt ma tóy, nªn<br />
sè l-îng ma tóy mçi lÇn thu ®-îc kh«ng nhiÒu, hoÆc cã thÓ ph¶i bá ®i toµn bé nÕu s¶n<br />
xuÊt sai quy tr×nh, dÉn ®Õn lîi nhuËn ®-îc h-ëng kh«ng cao, trong khi kh¶ n¨ng bÞ<br />
ph¸t hiÖn lµ lín… Tõ nh÷ng lý do ®ã, c¸c ®èi t-îng ph¹m téi chñ ®éng khai th¸c<br />
7<br />
<br />
nguån ma tóy tõ nh÷ng n-íc l©n cËn, bëi chóng võa rÎ, lîi nhuËn cao l¹i võa mÊt Ýt<br />
c«ng søc vµ kh¶ n¨ng sinh lêi lµ ch¾c ch¾n h¬n. V× vËy, nguån ma tuý chÝnh ®Ó b¸n ra<br />
thÞ tr-êng trong n-íc vÉn chñ yÕu lµ nhËp lËu tõ n-íc ngoµi vÒ, trong ®ã tïy tõng quèc<br />
gia mµ nhËp lËu chuyªn vÒ mét lo¹i ma tóy riªng. VÝ dô: Trung Quèc chuyªn vÒ ma<br />
tóy tæng hîp d¹ng ATS, Ketamine; Lµo chuyªn vÒ heroin; Campuchia chuyªn vÒ<br />
heroin vµ cÇn sa. Sè ma tuý nµy sÏ ®-îc c¸c ®Çu mèi mang ®Õn c¸c ®Þa ph-¬ng ®Ó b¸n,<br />
vµ nh÷ng ®« thÞ lín nh- Hµ Néi, thµnh phè Hå ChÝ Minh, H¶i Phßng sÏ ®-îc chän lµ<br />
trung t©m tiªu thô chÝnh. XuÊt ph¸t tõ tÝnh chÊt cña ma tuý lµ ng-êi nghiÖn bÞ lÖ thuéc<br />
vµo ma tuý vµ ph¶i th-êng xuyªn sö dông hµng ngµy, nªn nhu cÇu tiªu thô ma tuý rÊt<br />
cao vµ sè l-îng ma tuý ®-îc tiªu thô nh×n chung lµ ®Òu ®Æn. Do ®ã, trong c¸c téi vÒ<br />
ma tuý nh- téi: s¶n xuÊt, vËn chuyÓn, tµng tr÷, mua b¸n tr¸i phÐp c¸c chÊt ma tuý th× tû<br />
lÖ ph¹m téi mua b¸n tr¸i phÐp chÊt ma tuý chiÕm cao nhÊt so víi tæng c¸c téi ph¹m vÒ<br />
ma tuý.<br />
Tr-íc t×nh h×nh ®ã, c«ng t¸c ®Êu tranh phßng chèng téi mua b¸n tr¸I phÐp chÊt<br />
ma tuý ngµy cµng ®èi mÆt víi nh÷ng thñ ®o¹n tinh vi, nh÷ng h×nh thøc biÕn t-íng ®a<br />
d¹ng cña hµnh vi b¸n tr¸i phÐp chÊt ma tuý, hay nh÷ng vÊn ®Ò míi ph¸t sinh trong qu¸<br />
tr×nh ®iÒu tra, truy tè, xÐt xö dÉn ®Õn nh÷ng khã kh¨n cho c¸c c¬ quan tè tông trong<br />
viÖc ®Êu tranh phßng chèng lo¹i téi ph¹m nµy. Thùc tiÔn cho thÊy, cã nh÷ng cã hµnh vi<br />
kh«ng thÓ xö lý ®-îc b»ng ph¸p luËt h×nh sù v× thiÕu v¨n b¶n h-íng dÉn thi hµnh.<br />
HoÆc cã hµnh vi cã thÓ xö lý ®-îc b»ng ph¸p luËt h×nh sù, nh-ng ph¶i xö lý vÒ mét<br />
lo¹i téi ph¹m kh¸c kh«ng ph¶i lµ téi ph¹m ma tuý, lµm gi¶m tÝnh nghiªm kh¾c cña<br />
ph¸p luËt ®èi víi lo¹i téi ph¹m nµy. Thªm vµo ®ã, vÒ mÆt lý luËn, xung quanh vÊn ®Ò<br />
x¸c ®Þnh cã ph¹m téi hay kh«ng ph¹m téi, ph¹m téi mua b¸n tr¸i phÐp chÊt ma tuý hay<br />
ph¹m téi kh¸c vÉn cßn nhiÒu ý kiÕn kh¸c nhau, thËm chÝ tr¸i ng-îc nhau gi÷a c¸c nhµ<br />
¸p dông ph¸p luËt, ®Æt ra nhiÒu v-íng m¾c ®ßi hái khoa häc ph¸p lý ph¶i nghiªn cøu,<br />
gi¶i quyÕt.<br />
ChÝnh v× vËy, viÖc x¸c ®Þnh téi danh lµ vÊn ®Ò hÕt søc quan träng trong qu¸<br />
tr×nh ¸p dông ph¸p luËt h×nh sù nãi chung vµ trong ho¹t ®éng ®Þnh téi danh ®èi víi téi<br />
Mua b¸n tr¸i phÐp chÊt ma tuý nãi riªng. Bëi suy cho cïng, tÊt c¶ c¸c ho¹t ®éng ®iÒu<br />
tra, truy tè, xÐt xö ®Òu nh»m ®¹t môc ®Ých cuèi cïng lµ xö lý ng-êi ph¹m téi ®óng<br />
ng-êi, ®óng téi, ®óng ph¸p luËt, tr¸nh oan sai vµ bá lät téi ph¹m. NÕu viÖc ®Þnh téi<br />
kh«ng chÝnh x¸c, sÏ kÐo theo mét lo¹t hËu qu¶ ph¸p lý to lín mµ tr-íc hÕt lµ ®èi víi<br />
ng-êi bÞ ®Þnh téi sai ®ã, nh-: xö lý oan ng-êi v« téi, hoÆc ®Ó lät téi ph¹m; hay tõ viÖc<br />
®Þnh téi danh sai, dÉn ®Õn viÖc ¸p dông h×nh ph¹t nhÑ h¬n hoÆc nÆng h¬n ®èi víi ng-êi<br />
ph¹m téi. Ngoµi ra, hËu qu¶ n÷a cña viÖc ®Þnh téi danh sai lµ lµm gi¶m uy tÝn cña c¸c<br />
c¬ quan t- ph¸p, lµm gi¶m lßng tin cña quÇn chóng nh©n d©n vµo §¶ng, vµo Nhµ n-íc<br />
trong c«ng cuéc ®Êu tranh phßng chèng téi ph¹m nãi chung vµ trong c«ng cuéc phßng,<br />
chèng téi ph¹m Mua b¸n tr¸i phÐp chÊt ma tuý nãi riªng.<br />
9<br />
<br />