Tóm tắt luận văn Thạc sĩ Luật học: Pháp luật về bảo vệ môi trường ở Việt Nam - Thực trạng và giải pháp

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI<br /> KHOA LUẬT<br /> <br /> <br /> <br /> ĐINH PHƯỢNG QUỲNH<br /> <br /> Pháp luật về bảo vệ môi trường ở Việt Nam - Thực trạng và giải pháp<br /> Chuyên ngành: Lý luận lịch sử nhà nước và pháp luật<br /> Mã số<br /> : 60 38 01<br /> <br /> TÓM TẮT LUẬN VĂN THẠC SỸ LUẬT HỌC<br /> <br /> HÀ NỘI - 2011<br /> <br /> Công trình được hoàn thành<br /> tại Khoa Luật - Đại học Quốc gia Hà Nội<br /> <br /> Người hướng dẫn khoa học: GS. TSKH. Đào Trí Úc<br /> <br /> Phản biện 1: GS.TS. Nguyễn Đăng Dung<br /> <br /> Phản biện 2: GS. TS. Trần Nho Thìn<br /> <br /> Luận văn được bảo vệ tại Hội đồng chấm luận văn, họp tại Khoa<br /> Luật - Đại học Quốc gia Hà Nội.<br /> Vào hồi 08 giờ 00, ngày 19 tháng 10 năm 2011<br /> <br /> Có thể tìm hiểu luận văn tại<br /> Trung tâm tư liệu Khoa Luật – Đại học Quốc gia Hà Nội<br /> Trung tâm tư liệu – Thư viện Đại học Quốc gia Hà Nội<br /> <br /> MỤC LỤC<br /> MỞ ĐẦU ................................................................................................................. 1<br /> CHƯƠNG 1 ............................................................................................................ 2<br /> TỔNG QUAN VỀ PHÁP LUẬT BẢO VỆ MÔI TRƯỜNG Ở VIỆT NAM...... 2<br /> <br /> 1.1 Khái niệm pháp luật bảo vệ môi trường và khung pháp luật bảo vệ<br /> môi trường ............................................................................................... 2<br /> 1.2. Quá trình hình thành và phát triển của pháp luật bảo vệ môi trường<br /> ở Việt Nam .............................................................................................. 3<br /> 1.3. Hệ thống văn bản pháp luật bảo vệ môi trường ở Việt Nam hiện nay<br /> ................................................................................................................. 3<br /> CHƯƠNG 2 ............................................................................................................ 6<br /> THỰC TRẠNG PHÁP LUẬT BẢO VỆ MÔI TRƯỜNG Ở VIỆT NAM ......... 6<br /> <br /> 2.1. Những thành tựu của pháp luật bảo vệ môi trường .......................... 6<br /> 2.2. Những vấn đề đặt ra hiện nay trong việc điều chỉnh của pháp luật<br /> bảo vệ môi trường.................................................................................... 9<br /> CHƯƠNG 3 .......................................................................................................... 14<br /> ĐỊNH HƯỚNG VÀ GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN PHÁP LUẬT BẢO VỆ MÔI<br /> TRƯỜNG TRONG THỜI GIAN TỚI ............................................................... 14<br /> <br /> 3.1. Định hướng chung hoàn thiện pháp luật bảo vệ môi trường trong<br /> thời gian tới............................................................................................ 14<br /> 3.2. Hoàn thiện các quy định tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về<br /> môi trường ............................................................................................. 15<br /> 3.3. Hoàn thiện các quy định về đánh giá tác động môi trường ............ 15<br /> 3.4. Hoàn thiện các quy định về quản lý chất thải, nhất là các chất thải ở<br /> khu đô thị và khu công nghiệp............................................................... 16<br /> 3.5. Hoàn thiện các quy định về bảo vệ môi trường đất, nước, không khí<br /> ............................................................................................................... 17<br /> 3.6. Ban hành các văn bản cụ thể hóa quá trình công khai hóa, dân chủ<br /> hóa hoạt động bảo vệ môi trường .......................................................... 18<br /> 3.7. Hoàn thiện các quy định về nguồn lực bảo vệ môi trường ............. 18<br /> 3.8. Hoàn thiện các quy định về thiết chế bảo vệ môi trường ............... 19<br /> 3.9. Hoàn thiện các quy định về xử lý vi phạm pháp luật trong lĩnh vực<br /> bảo vệ môi trường.................................................................................. 21<br /> 3.10. Một số kiến nghị khác .................................................................. 22<br /> KẾT LUẬN ........................................................................................................... 24<br /> <br /> MỞ ĐẦU<br /> <br /> Trong mấy thập kỷ qua, môi trường toàn cầu và khu vực có chiều<br /> hướng biến đổi phức tạp. Chất lượng không khí, nguồn nước, tài nguyên,<br /> hệ sinh thái... nhiều nơi ở mức báo động. Ô nhiễm môi trường và áp lực với<br /> thiên nhiên đang diễn ra hàng ngày và ở nhiều quốc gia, khu vực và toàn<br /> trái đất. Nhận thức được điều đó, trong những năm qua, đặc biệt là một số<br /> năm gần đây, Đảng và Nhà nước ta đã rất quan tâm đến việc thực hiện các<br /> biện pháp khác nhau để bảo vệ môi trường.<br /> Một trong những công cụ quan trọng trong việc bảo vệ môi trường luôn<br /> được Đảng và Nhà nước ta coi trọng là hệ thống pháp luật về bảo vệ môi<br /> trường. Định hướng xây dựng, hoàn thiện pháp luật về môi trường được coi<br /> là một trong những nhiệm vụ trọng tâm nhằm đáp ứng yêu cầu phát triển<br /> kinh tế bền vững, thực hiện tốt các cam kết quốc tế của Việt Nam.<br /> Tác giả với sự hỗ trợ của nhóm Chuyên gia của Cục Kiểm soát ô<br /> nhiễm, Tổng cục môi trường, Bộ Tài nguyên và Môi trường đã tổ chức thực<br /> hiện nghiên cứu “Pháp luật về bảo vệ môi trường ở Việt Nam - Thực trạng<br /> và giải pháp” làm luận văn tốt nghiệp. Trên thực tế vấn đề nghiên cứu<br /> chính và ưu tiên của tác giả là tập trung vào nghiên cứu, phân tích thực<br /> trạng của pháp luật bảo vệ môi trường ở Việt Nam và đề xuất các giải pháp<br /> nhằm hoàn thiện hệ thống pháp luật bảo vệ môi trường trong thời gian tới.<br /> Luận văn bao gồm những nội dung chính như sau:<br /> Chương 1: Tổng quan về pháp luật bảo vệ môi trường ở Việt Nam<br /> Chương 2: Thực trạng pháp luật bảo vệ môi trường ở Việt Nam<br /> Chương 3: Phương hướng và giải pháp hoàn thiện pháp luật bảo vệ<br /> môi trường trong thời gian tới<br /> Trong thời gian thực hiện luận văn này, tác giả đã nhận được sự hướng<br /> dẫn, chỉ bảo tận tình của GS. TSKH Đào Trí Úc trong việc xây dựng và<br /> hoàn thiện nội dung. Tác giả cũng đã nhận được sự giúp đỡ về mọi mặt<br /> cũng như các thông tin, số liệu, các phân tích, đánh giá từ Cục Kiểm soát ô<br /> nhiễm, Tổng cục Môi trường, các đơn vị thuộc Bộ Tài nguyên và Môi<br /> trường. Tác giả xin trân trọng cảm ơn GS. TSKH. Đào Trí Úc, Ông Hoàng<br /> Minh Đạo - Cục trưởng Cục Kiểm soát ô nhiễm; các đồng nghiệp công tác<br /> tại Cục kiểm soát ô nhiễm; các đồng nghiệp công tác tại các đơn vị trực<br /> thuộc Bộ Tài nguyên và Môi trường; tôi xin bày bỏ lòng biết ơn những<br /> người thân trong gia đình, bạn bè đã tạo điều kiện giúp đỡ tôi hoàn thành<br /> luận văn này.<br /> <br /> 1<br /> <br /> CHƯƠNG 1<br /> TỔNG QUAN VỀ PHÁP LUẬT BẢO VỆ MÔI TRƯỜNG Ở VIỆT NAM<br /> <br /> 1.1 Khái niệm pháp luật bảo vệ môi trường và khung pháp luật bảo vệ<br /> môi trường<br /> Có rất nhiều quan điểm khi định nghĩa về luật môi trường, tuy vậy, các<br /> quan điểm đều đồng nhất cho rằng, luật môi trường là một ngành luật độc lập.<br /> Luật môi trường (với tư cách là một ngành luật độc lập) là tập hợp các quy<br /> phạm pháp luật điều chỉnh các quan hệ xã hội phát sinh giữa các chủ thể<br /> trong quá trình các chủ thể có hành vi khai thác, sử dụng hoặc tác động đến<br /> một hoặc nhiều thành phần môi trường [Từ điển giải thích thuật ngữ luật<br /> học, Trường ĐH Luật Hà Nội, NXB Công an nhân dân, Hà Nội, 2000, Tập<br /> Luật kinh tế, Luật môi trường, Luật tài chính, ngân hàng, trang 175]<br /> Trên thực tế, ở nước ta trong những năm gần đây, trong hoạch định và<br /> tổ chức xây dựng các văn bản pháp luật, các nhà quản lý, nhà làm luật đều<br /> rất quan tâm đến vấn đề bảo vệ môi trường. Trong phạm vi và đối tượng<br /> điều chỉnh cụ thể trong từng văn bản pháp luật, các quan hệ về bảo vệ môi<br /> trường với luật chuyên ngành đã được xử lý một cách hài hoà và ngày càng<br /> mang tính khả thi cao. Đối tượng điều chỉnh của pháp luật môi trường là<br /> các quan hệ xã hội trong quá trình tác động giữa xã hội, con người và môi<br /> trường. Nhà nước ta đã ban hành một hệ thống các văn bản pháp luật chung<br /> và văn bản pháp luật chuyên ngành khác có quy định về nghĩa vụ bảo vệ<br /> môi trường mà các chủ thể phải thực hiện nhằm góp phần vào việc bảo vệ<br /> tài nguyên thiên nhiên, môi trường trong sạch và phát triển bền vững. Các<br /> văn bản này điều chỉnh các nhóm quan hệ sau:<br /> + Nhóm quan hệ hình thành trong hoạt động quản lý nhà nước đối với<br /> môi trường thuộc phạm vi điều chỉnh chủ yếu của Luật Bảo vệ môi trường<br /> và các luật có liên quan;<br /> + Nhóm quan hệ về phòng, chống, khắc phục suy thoái môi trường, ô<br /> nhiễm môi trường, phòng chống sự cố môi trường. kiểm soát các hoạt động<br /> ảnh hưởng đến môi trường thuộc phạm vi điều chỉnh của Luật Bảo vệ môi<br /> trường và hệ thống các văn bản có liên quan;<br /> + Nhóm quan hệ phát sinh trong quá trình khai thác, sử dụng các thành<br /> phần môi trường thuộc phạm vi điều chỉnh của pháp luật về tài nguyên;<br /> + Nhóm quan hệ về giải quyết tranh chấp môi trường, xử lý vi phạm<br /> pháp luật môi trường thuộc phạm vi điều chỉnh của các ngành luật dân sự,<br /> hình sự, hành chính;<br /> + Nhóm quan hệ về hợp tác quốc tế trong lĩnh vực môi trường.<br /> <br /> 2<br /> <br />