Tóm tắt Luận văn Thạc sĩ Luật học: Tội chế tạo, tàng trữ, vận chuyển, sử dụng, mua bán trái phép hoặc chiếm đoạt vật liệu nổ trong luật hình sự Việt Nam

Tội chế tạo, tàng trữ, vận chuyển, sử dụng,<br /> mua bán trái phép hoặc chiếm đoạt vật liệu nổ<br /> trong luật hình sự Việt Nam (trên cơ sở nghiên<br /> cứu thực tiễn địa bàn tỉnh Thái Nguyên)<br /> Dương Diệp Quần<br /> Khoa Luật<br /> Luận văn ThS Chuyên ngành: Luật hình sự và tố tụng hình sự<br /> Mã số 60 38 01 04<br /> Người hướng dẫn: TS. Trương Quang Vinh<br /> Năm bảo vệ: 2014<br /> <br /> Keywords. Luật hình sự; Tội phạm hình sự; Pháp luật Việt Nam.<br /> <br /> Content<br /> MỞ ĐẦU<br /> <br /> 1. Tính cấp thiết của đề tài<br /> Từ sau Đại hội Đảng Cộng sản Việt Nam lần thứ 6 (năm 1986) đến nay, trên đất<br /> nước ta đã và đang diễn ra quá trình đổi mới sâu sắc và toàn diện. Đời sống chính trị - xã hội<br /> đã có những biến đổi quan trọng. Đặc biệt, nền kinh tế - xã hội đã có những bước phát triển<br /> lớn, tạo tiền đề vững chắc cho sự nghiệp đẩy mạnh công nghiệp hóa và hiện đại hóa đất nước.<br /> Tuy nhiên, sau một thời gian xóa bỏ cơ chế quản lý kinh tế tập trung quan liêu, bao<br /> cấp để bước vào nền kinh tế thị trường theo định hướng xã hội chủ nghĩa có sự quản lý của<br /> Nhà nước, tình hình kinh tế, xã hội nước ta vẫn còn chịu ảnh hưởng và tác động lớn của cơ<br /> chế quản lý cũ và tác động của mặt trái của cơ chế thị trường, do đó tình hình tội phạm và vi<br /> phạm pháp luật khác còn nhiều phức tạp, gây thiệt hại đáng kể đến tài sản xã hội chủ nghĩa và<br /> <br /> tài sản của công dân, ảnh hưởng đến an ninh chính trị và trật tự, an toàn xã hội.<br /> Trong điều kiện đất nước ta hiện nay, công tác đấu tranh phòng, chống tội phạm vẫn<br /> còn nhiều hạn chế. Diễn biến của tình hình tội phạm nói chung cũng như các tội phạm xâm<br /> phạm an toàn công cộng, trật tự công cộng nói riêng hết sức phức tạp và đang có xu hướng<br /> gia tăng. Trong đó tội chế tạo, tàng trữ, vận chuyển, sử dụng, mua bán trái phép hoặc chiếm<br /> đoạt vật liệu nổ đang ngày càng phổ biến và diễn biến ngày càng phức tạp, gây mất trật tự<br /> công cộng và tạo ra dư luận xấu trong cộng đồng dân cư. Tuy Bộ luật Hình sự có quy định cụ<br /> thể và khá đầy đủ về tội chế tạo, tàng trữ, vận chuyển, sử dụng, mua bán trái phép hoặc chiếm<br /> đoạt vật liệu nổ, song vẫn chưa hoàn toàn đáp ứng được những yêu cầu, những tình huống xảy<br /> ra trong thực tế ở Việt Nam hiện nay cũng như trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên.<br /> Từ những vấn đề lý luận và thực tiễn, tôi thấy rằng, việc nghiên cứu về tội chế tạo,<br /> tàng trữ, vận chuyển, sử dụng, mua bán trái phép hoặc chiếm đoạt vật liệu nổ mang tính cấp<br /> bách, để từ đó đưa ra các giải pháp góp phần nâng cao, hoàn thiện cơ sở pháp lý về tội chế<br /> tạo, tàng trữ, vận chuyển, sử dụng, mua bán trái phép hoặc chiếm đoạt vật liệu nổ, từ đó trừng<br /> trị nghiêm khắc người phạm tội, răn đe người có ý định thực hiện tội phạm đó, đồng thời bảo<br /> vệ trật tự xã hội, tạo niềm tin cho người dân yên tâm sinh sống. Với mong muốn có những<br /> đóng góp một phần nhỏ về mặt lý luận và thực tiễn, tác giả chọn đề tài "Tội chế tạo, tàng trữ,<br /> vận chuyển, sử dụng, mua bán trái phép hoặc chiếm đoạt vật liệu nổ trong luật hình sự<br /> Việt Nam (trên cơ sở nghiên cứu thực tiễn địa bàn tỉnh Thái Nguyên)" để làm đề tài nghiên<br /> cứu.<br /> 2. Tình hình nghiên cứu của đề tài<br /> Do tội chế tạo, tàng trữ, vận chuyển, sử dụng, mua bán trái phép hoặc chiếm đoạt vật<br /> liệu nổ diễn biến phức tạp và ngày càng gia tăng, nên đã có nhiều công trình nghiên cứu khoa<br /> học ở những mức độ khác nhau, những phương diện khác nhau về tội tội chế tạo, tàng trữ, vận<br /> chuyển, sử dụng, mua bán trái phép hoặc chiếm đoạt vật liệu nổ.<br /> Về giáo trình, sách chuyên khảo, bình luận có các công trình sau: Trần Đức Thìn,<br /> Luật Hình sự - Phần các tội phạm, Trường Đại học Luật Hà Nội, 2010; Giáo trình Luật Hình<br /> sự Việt Nam (Phần các tội phạm), của Khoa Luật - Đại học Quốc gia Hà Nội, Nxb Đại học<br /> Quốc gia Hà Nội, 1997; Đinh Văn Quế, Bình luận khoa học luật Hình sự, Phần các tội phạm,<br /> tập 2, Nxb Thành phố Hồ Chí Minh, 2002.<br /> <br /> Trên cơ sở kết quả nghiên cứu, khảo sát trên đây cho thấy, ở nước ta đã có một số<br /> công trình nghiên cứu cơ bản. Tuy nhiên, những nghiên cứu về tội chế tạo, tàng trữ, vận<br /> chuyển, sử dụng, mua bán trái phép hoặc chiếm đoạt vật liệu nổ mới chỉ dừng lại ở các công<br /> trình nghiên cứu chung về phần các tội phạm hoặc các tội phạm xâm phạm an toàn công cộng,<br /> trật tự công cộng, chưa nghiên cứu độc lập, đánh giá lý luận và tổng kết thực tiễn về tội chế<br /> tạo, tàng trữ, vận chuyển, sử dụng, mua bán trái phép hoặc chiếm đoạt vật liệu nổ.<br /> Như vậy, tình hình nghiên cứu trên đây lại một lần nữa cho phép khẳng định việc<br /> nghiên cứu đề tài "Tội chế tạo, tàng trữ, vận chuyển, sử dụng, mua bán trái phép hoặc<br /> chiếm đoạt vật liệu nổ trong luật hình sự Việt Nam (trên cơ sở nghiên cứu thực tiễn địa<br /> bàn tỉnh Thái Nguyên)" là đòi hỏi khách quan, cấp thiết, vừa có tính lý luận, vừa có tính thực<br /> tiễn.<br /> 3. Mục tiêu, nội dung nghiên cứu và đối tượng, phạm vi nghiên cứu của luận<br /> văn<br /> 3.1. Mục tiêu nghiên cứu<br /> 3.1.1. Mục tiêu tổng quát<br /> Mục tiêu của luận văn là nghiên cứu các quy định của pháp luật hình sự về tội chế<br /> tạo, tàng trữ, vận chuyển, sử dụng, mua bán trái phép hoặc chiếm đoạt vật liệu nổ dưới khía<br /> cạnh lập pháp hình sự và áp dụng trong thực tiễn, từ đó luận văn đưa ra những giải pháp nhằm<br /> hoàn thiện các quy định về tội chế tạo, tàng trữ, vận chuyển, sử dụng, mua bán trái phép hoặc<br /> chiếm đoạt vật liệu nổ trong luật hình sự Việt Nam, cũng như đề xuất những giải pháp nâng<br /> cao hiệu quả của việc áp dụng những quy định của loại tội này trong thực tiễn trên địa bàn<br /> tỉnh Thái Nguyên.<br /> 3.1.2. Mục tiêu cụ thể<br /> Từ việc nghiên cứu tổng quát về tội chế tạo, tàng trữ, vận chuyển, sử dụng, mua bán trái<br /> phép hoặc chiếm đoạt vật liệu nổ luận văn nghiên cứu sâu về cơ sở của việc hình thành quy định<br /> về tội chế tạo, tàng trữ, vận chuyển, sử dụng, mua bán trái phép hoặc chiếm đoạt vật liệu nổ, khái<br /> niệm, cơ sở pháp lý, các quy định trong pháp luật hình sự hiện hành, thực trạng áp dụng các quy<br /> định pháp luật hình sự trong hoạt động xét xử trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên, từ đó đưa ra một số<br /> giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả của áp dụng pháp luật đối với tội chế tạo, tàng trữ, vận chuyển,<br /> sử dụng, mua bán trái phép hoặc chiếm đoạt vật liệu nổ.<br /> 3.2. Nội dung nghiên cứu<br /> <br /> Từ mục tiêu nghiên cứu nêu trên, luận văn có những nội dung nghiên cứu chủ yếu<br /> sau:<br /> - Từ cơ sở kết quả tổng hợp các quan điểm của các tác giả về tội chế tạo, tàng trữ,<br /> vận chuyển, sử dụng, mua bán trái phép hoặc chiếm đoạt vật liệu nổ, luận văn nghiên cứu làm<br /> sáng tỏ một số vấn đề chung như: Khái niệm, quá trình hình thành và phát triển những quy<br /> định về tội chế tạo, tàng trữ, vận chuyển, sử dụng, mua bán trái phép hoặc chiếm đoạt vật liệu<br /> nổ trong luật Hình sự Việt Nam, nghiên cứu những quy định về tội chế tạo, tàng trữ, vận<br /> chuyển, sử dụng, mua bán trái phép hoặc chiếm đoạt vật liệu nổ; thực tiễn xét xử trên địa bàn<br /> tỉnh Thái Nguyên về tội chế tạo, tàng trữ, vận chuyển, sử dụng, mua bán trái phép hoặc chiếm<br /> đoạt vật liệu nổ, những khó khăn, vướng mắc, bất cập khi áp dụng.<br /> - Khái quát sự phát triển của tội tội chế tạo, tàng trữ, vận chuyển, sử dụng, mua bán<br /> trái phép hoặc chiếm đoạt vật liệu nổ trong lịch sử pháp luật hình sự để rút ra những nhận xét,<br /> đánh giá;<br /> - Nghiên cứu các quy định cụ thể về tội chế tạo, tàng trữ, vận chuyển, sử dụng, mua<br /> bán trái phép hoặc chiếm đoạt vật liệu nổ trong Bộ luật Hình sự hiện hành của Việt Nam, từ<br /> đó rút ra những nhận xét, đánh giá;<br /> - Nghiên cứu, đánh giá thực tiễn xét xử trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên về tội chế tạo,<br /> tàng trữ, vận chuyển, sử dụng, mua bán trái phép hoặc chiếm đoạt vật liệu nổ, đồng thời phân<br /> tích làm rõ những tồn tại, hạn chế xung quanh việc áp dụng và những nguyên nhân cơ bản của<br /> nó;<br /> - Đề xuất một số giải pháp hoàn thiện các quy định về tội chế tạo, tàng trữ, vận<br /> chuyển, sử dụng, mua bán trái phép hoặc chiếm đoạt vật liệu nổ trong Bộ luật Hình sự Việt<br /> Nam hiện hành, cũng như những giải pháp nâng cao hiệu quả áp dụng của tội này trong thực<br /> tiễn.<br /> 3.3. Đối tượng, phạm vi nghiên cứu<br /> Đối tượng nghiên cứu của đề tài là các quy định của pháp luật hình sự Việt Nam về<br /> tội chế tạo, tàng trữ, vận chuyển, sử dụng, mua bán trái phép hoặc chiếm đoạt vật liệu nổ, tìm<br /> hiểu thực trạng về tội chế tạo, tàng trữ, vận chuyển, sử dụng, mua bán trái phép hoặc chiếm<br /> đoạt vật liệu nổ trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên trong những năm gần đây.<br /> <br /> Dựa trên cơ sở Bộ luật Hình sự năm 1999, được sửa đổi, bổ sung năm 2009, đề tài<br /> tập trung nghiên cứu, làm rõ những vấn đề:<br /> - Các vấn đề trọng tâm liên quan đến tội chế tạo, tàng trữ, vận chuyển, sử dụng, mua<br /> bán trái phép hoặc chiếm đoạt vật liệu nổ như: Khái niệm, các trường hợp áp dụng...<br /> - Nghiên cứu thực tiễn xét xử trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên về tội chế tạo, tàng trữ,<br /> vận chuyển, sử dụng, mua bán trái phép hoặc chiếm đoạt vật liệu nổ trong thời gian gần đây<br /> và đưa ra những nhận xét, đánh giá.<br /> - Trên cơ sở nghiên cứu về mặt lý luận và thực tiễn về tội chế tạo, tàng trữ, vận<br /> chuyển, sử dụng, mua bán trái phép hoặc chiếm đoạt vật liệu nổ theo quy định của luật hình<br /> sự và thực tiễn xét xử trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên hiện nay, luận văn đề xuất một số kiến<br /> nghị nhằm khắc phục những hạn chế còn tồn tại, nâng cao hiệu quả của các quy định của pháp<br /> luật về tội chế tạo, tàng trữ, vận chuyển, sử dụng, mua bán trái phép hoặc chiếm đoạt vật liệu<br /> nổ.<br /> Nghiên cứu tội chế tạo, tàng trữ, vận chuyển, sử dụng, mua bán trái phép hoặc chiếm<br /> đoạt vật nổ trên cơ sở thực tiễn xét xử trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên từ năm 2009 đến năm<br /> 2013.<br /> 4. Phương pháp luận và các phương pháp nghiên cứu<br /> Đề tài được thực hiện trên cơ sở phương pháp luận chủ nghĩa duy vật lịch sử và chủ<br /> nghĩa duy vật biện chứng, tư tưởng Hồ Chí Minh về Nhà nước và pháp luật, quan điểm của<br /> Đảng và Nhà nước ta về xây dựng chính sách hình sự áp dụng đối với tội chế tạo, tàng trữ,<br /> vận chuyển, sử dụng, mua bán trái phép hoặc chiếm đoạt vật liệu nổ.<br /> 5. Địa điểm nghiên cứu<br /> Luận văn nghiên cứu về tội chế tạo, tàng trữ, vận chuyển, sử dụng, mua bán trái phép<br /> hoặc chiếm đoạt vật liệu nổ theo quy định của luật hình sự và thực tiễn xét xử trên địa bàn<br /> tỉnh Thái Nguyên trong năm năm từ năm 2009 đến năm 2013.<br /> 6. Những điểm mới và đóng góp của luận văn<br /> Đây là đề tài khoa học nghiên cứu làm rõ những vấn đề lý luận của tội chế tạo, tàng<br /> trữ, vận chuyển, sử dụng, mua bán trái phép hoặc chiếm đoạt vật liệu nổ trong luật hình sự<br /> Việt Nam trên cơ sở và thực tiễn xét xử trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên.<br /> Những điểm mới cơ bản của luận văn là:<br /> - Tổng hợp các quan điểm khoa học về tội chế tạo, tàng trữ, vận chuyển, sử dụng,<br /> <br />