Tóm tắt Luận văn Thạc sĩ Luật học: Tội chứa chấp hoặc tiêu thụ tài sản do người khác phạm tội mà có trong luật hình sự Việt Nam

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI<br /> KHOA LUẬT<br /> <br /> TRẦN THỊ THU NAM<br /> <br /> TỘI CHỨA CHẤP HOẶC TIÊU THỤ TÀI SẢN DO NGƯỜI<br /> KHÁC PHẠM TỘI MÀ CÓ TRONG LUẬT HÌNH SỰ VIỆT<br /> NAM<br /> <br /> LUẬN VĂN THẠC SĨ CHUYÊN NGÀNH: LUẬT HÌNH SỰ<br /> NGƯỜI HƯỚNG DẪN: TRẦN QUANG TIỆP<br /> <br /> NĂM 2007<br /> <br /> 1<br /> <br /> MỞ ĐẦU<br /> 1. Tính cấp thiết của đề tài<br /> Trong những năm qua, thực hiện các nghị quyết của Đảng, nhất là<br /> Nghị quyết số 08-NQ/TW ngày 02-01-2002 của Bộ Chính trị "Về một số<br /> nhiệm vụ trọng tâm công tác tư pháp trong thời gian tới", Nghị quyết số<br /> 48-NQ/TW ngày 24-05-2005 của Bộ Chính trị "Về Chiến lược xây dựng và<br /> hoàn thiện hệ thống pháp luật Việt Nam đến năm 2010, định hướng đến năm<br /> 2020", Nghị quyết số 49-NQ/TW ngày 02-06-2005 của Bộ Chính trị "Về<br /> Chiến lược cải cách tư pháp đến năm 2020", công cuộc cải cách tư pháp đã<br /> được các cấp ủy, tổ chức Đảng lãnh đạo tổ chức thực hiện với quyết tâm cao<br /> đạt được nhiều kết quả. Nhận thức và sự quan tâm của toàn xã hội đối với<br /> công tác tư pháp có nhiều thay đổi theo hướng tích cực, cuộc đấu tranh<br /> phòng, chống tội phạm đã được nâng lên một bước, góp phần giữ vững an<br /> ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội, tạo môi trường ổn định cho sự phát triển<br /> kinh tế, hội nhập quốc tế, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.<br /> Tuy nhiên, kết quả của cuộc đấu tranh phòng, chống tội phạm mới tập<br /> trung giải quyết những vấn đề bức xúc nhất. Công tác đấu tranh phòng, chống<br /> tội phạm còn nhiều hạn chế. Tình hình tội phạm tiếp tục diễn biến phức tạp<br /> trên tất cả các lĩnh vực, trong đó tình hình tội chứa chấp hoặc tiêu thụ tài sản<br /> do người khác phạm tội mà có đang là vấn đề bức xúc của người dân. Thực<br /> tiễn điều tra, truy tố, xét xử cho thấy, trong không ít vụ án, một số công dân<br /> do chạy theo lợi nhuận bằng mọi giá, mặc dù biết tài sản mình chứa chấp, tiêu<br /> thụ là tài sản do người khác phạm tội mà có, đã cố tình chứa chấp, tiêu thụ<br /> những tài sản này, gây thêm khó khăn cho các cơ quan bảo vệ pháp luật trong<br /> điều tra, khám phá vụ án. Việc một số công dân không tham gia đấu tranh<br /> <br /> 2<br /> <br /> chống tội phạm nhằm bảo vệ lợi ích của Nhà nước, quyền, lợi ích hợp pháp<br /> của công dân, tổ chức, trái lại chứa chấp hoặc tiêu thụ tài sản do người khác<br /> phạm tội mà có, đã gây ra những hậu quả tiêu cực cho xã hội, làm phức tạp<br /> thêm tình hình đấu tranh phòng, chống tội phạm. Thực tiễn đấu tranh phòng,<br /> chống tội chứa chấp hoặc tiêu thụ tài sản do người khác phạm tội mà có, đã<br /> đặt ra nhiều vấn đề vướng mắc đòi hỏi khoa học pháp lý phải nghiên cứu, giải<br /> quyết như khái niệm, những dấu hiệu pháp lý hình sự đặc trưng của tội chứa<br /> chấp hoặc tiêu thụ tài sản do người khác phạm tội mà có, nguyên nhân, điều<br /> kiện của tội phạm này... Về mặt lý luận, xung quanh tội chứa chấp hoặc tiêu<br /> thụ tài sản do người khác phạm tội mà có, vẫn còn nhiều ý kiến khác nhau,<br /> thậm chí trái ngược nhau.<br /> Vì vậy, việc nghiên cứu đề tài, "Tội chứa chấp hoặc tiêu thụ tài sản<br /> do người khác phạm tội mà có trong luật hình sự Việt Nam", mang tính cấp<br /> thiết, không những về mặt lý luận, mà còn là đòi hỏi của thực tiễn hiện nay.<br /> 2. Tình hình nghiên cứu đề tài<br /> Tội chứa chấp hoặc tiêu thụ tài sản do người khác phạm tội mà có là tội<br /> phạm có tính nhạy cảm cao, phức tạp, đã được một số nhà luật học đề cập trong<br /> Giáo trình luật hình sự Việt Nam (Phần các tội phạm) của Khoa luật, Đại học<br /> Quốc gia Hà Nội, Nxb Đại học quốc gia Hà Nội, Hà Nội, 1997; Giáo trình luật<br /> hình sự Việt Nam, tập II của Trường Đại học Luật Hà Nội, Nxb Công an nhân<br /> dân, Hà Nội, 1998; Giáo trình luật hình sự Việt Nam của Trường Đại học<br /> Luật Hà Nội, Nxb Công an nhân dân, Hà Nội, 2000; Giáo trình luật hình sự<br /> Việt Nam (Phần các tội phạm) của Khoa Luật, Đại học Quốc gia Hà Nội, Nxb<br /> Đại học quốc gia Hà Nội, Hà Nội, 2002; Bình luận khoa học Bộ luật hình sự<br /> 1999 (Phần các tội phạm) của TS. Phùng Thế Vắc, TS. Trần Văn Luyện, LS.<br /> ThS. Phạm Thanh Bình, TS. Nguyễn Đức Mai, ThS. Nguyễn Sĩ Đại, ThS.<br /> Nguyễn Mai Bộ, Nxb Công an nhân dân, Hà Nội, 2001...<br /> <br /> 3<br /> <br /> Các công trình nói trên đã đề cập tội chứa chấp hoặc tiêu thụ tài sản<br /> do người khác phạm tội mà có, nhưng chưa có công trình nào nghiên cứu một<br /> cách toàn diện và có hệ thống về tội chứa chấp hoặc tiêu thụ tài sản do người<br /> khác phạm tội mà có dưới góc độ pháp lý hình sự.<br /> 3. Mục đích, nhiệm vụ, đối tượng và phạm vi nghiên cứu của luận văn<br /> Mục đích của luận văn<br /> Mục đích của luận văn là trên cơ sở lý luận và thực tiễn áp dụng tội<br /> chứa chấp hoặc tiêu thụ tài sản do người khác phạm tội mà có, đề xuất những<br /> giải pháp mang tính hệ thống nhằm hoàn thiện việc áp dụng những quy định<br /> của pháp luật hình sự về tội phạm này.<br /> Nhiệm vụ của luận văn<br /> Để đạt được mục đích trên, tác giả luận văn đã đặt ra và giải quyết các<br /> nhiệm vụ sau:<br /> - Phân tích, làm rõ lịch sử hình thành và phát triển những quy định về<br /> tội chứa chấp hoặc tiêu thụ tài sản do người khác phạm tội mà có trong luật<br /> hình sự Việt Nam.<br /> - Làm sáng tỏ khái niệm, ý nghĩa của việc quy định tội chứa chấp hoặc<br /> tiêu thụ tài sản do người khác phạm tội trong pháp luật hình sự; phân tích các<br /> quy định của pháp luật hình sự một số nước trên thế giới về tội phạm này.<br /> - Phân tích, làm rõ những quy định của pháp luật hình sự hiện hành<br /> về tội chứa chấp hoặc tiêu thụ tài sản do người khác phạm tội mà có; làm<br /> sáng tỏ thực tiễn áp dụng loại tội phạm này, nêu lên những vướng mắc<br /> trong điều tra, truy tố, xét xử, đòi hỏi khoa học luật hình sự phải nghiên<br /> cứu giải quyết.<br /> <br /> 4<br /> <br /> - Đề xuất hệ thống các giải pháp nâng cao hiệu quả áp dụng những<br /> quy định của pháp luật hình sự hiện hành về tội chứa chấp hoặc tiêu thụ tài<br /> sản do người khác phạm tội mà có.<br /> Đối tượng nghiên cứu của luận văn<br /> Luận văn nghiên cứu tội chứa chấp hoặc tiêu thụ tài sản do người khác<br /> phạm tội mà có.<br /> Phạm vi nghiên cứu của luận văn<br /> Luận văn nghiên cứu tội chứa chấp hoặc tiêu thụ tài sản do người khác<br /> phạm tội mà có, dưới góc độ pháp lý hình sự, trong thời gian 10 năm từ năm<br /> 1997 đến năm 2007.<br /> 5. Cơ sở lý luận và phương pháp nghiên cứu<br /> Cơ sở lý luận của luận văn là hệ thống quan điểm của chủ nghĩa Mác Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh và của Đảng Cộng sản Việt Nam về xây dựng<br /> Nhà nước pháp quyền Việt Nam xã hội chủ nghĩa của nhân dân, do nhân dân<br /> và vì nhân dân, và về xây dựng pháp luật<br /> Cơ sở thực tiễn của luận văn là những bản án, quyết định của Tòa án<br /> về tội chứa chấp hoặc tiêu thụ tài sản do người khác phạm tội mà có; số liệu<br /> thống kê, báo cáo tổng kết của các cơ quan bảo vệ pháp luật về tội phạm này.<br /> Phương pháp luận của luận văn là chủ nghĩa duy vật biện chứng và<br /> chủ nghĩa duy vật lịch sử.<br /> Trong khi thực hiện đề tài, tác giả sử dụng các phương pháp: hệ thống,<br /> lịch sử, lôgíc, thống kê, phân tích, tổng hợp, kết hợp với các phương pháp<br /> khác như so sánh pháp luật, điều tra xã hội...<br /> 5. Những đóng góp mới về khoa học của luận văn<br /> Đây là công trình chuyên khảo đầu tiên trong khoa học pháp lý Việt<br /> Nam ở cấp độ luận văn thạc sĩ luật học, nghiên cứu một cách tương đối toàn<br /> <br /> 5<br /> <br />