B GIÁO D C VÀ ĐÀO T O<br />
Đ I H C ĐÀ N NG<br />
<br />
NGUY N TH THÙY TRANG<br />
<br />
Công trình ñư c hoàn thành t i<br />
Đ I H C ĐÀ N NG<br />
<br />
Ngư i hư ng d n khoa h c: GS.TS. ĐÀO HÙNG CƯ NG<br />
<br />
Ph n bi n 1: PGS.TS. LÊ TH LIÊN THANH<br />
<br />
NGHIÊN C U CHI T TÁCH<br />
VÀ XÁC Đ NH THÀNH PH N HÓA H C<br />
C A LÁ CÂY C<br />
<br />
Ph n bi n 2: TS. TR N M NH L C<br />
<br />
LÀO BÌNH Đ NH<br />
<br />
Chuyên ngành: Hóa h u cơ<br />
Mã s : 60 44 27<br />
<br />
Lu n văn ñã ñư c b o v trư c h i ñ ng ch m Lu n<br />
văn t t nghi p Th c sĩ Khoa h c h p t i Đ i h c Đà N ng<br />
vào ngày 14 tháng 11 năm 2012.<br />
<br />
TÓM T T LU N VĂN TH C SĨ KHOA H C<br />
<br />
Đà N ng - 2012<br />
<br />
Có th tìm hi u lu n văn t i:<br />
- Trung tâm Thông tin – H c li u, Đ i h c Đà N ng<br />
- Thư vi n trư ng Đ i h c Sư ph m, Đ i h c Đà N ng<br />
<br />
3<br />
M<br />
<br />
4<br />
<br />
Đ U<br />
<br />
d ch chi t t lá cây c lào,<br />
<br />
1. Lý do ch n ñ tài<br />
<br />
nh ng n ng ñ nh t ñ nh có tác d ng<br />
<br />
kích thích s tăng trư ng c a t bào g c dây cu ng r n. Đây s là cơ<br />
<br />
Ngày nay v i s ti n b c a khoa h c k thu t thì ch t lư ng<br />
<br />
s ñ ti n hành nghiên c u các ch ph m ñi u tr b nh nan y. Các<br />
<br />
cu c s ng con ngư i ngày càng nâng cao, bên c nh ñó con ngư i<br />
<br />
nghiên c u cho th y c lào ch a ñ m, phosphor và kalium.<br />
<br />
cũng ph i ñ i m t v i nhi u v n ñ hơn. M t trong nh ng v n ñ l n<br />
<br />
Các b ph n c a cây ñ u ch a tinh d u, alcaloid, tanin, flavonoid,<br />
<br />
mà con ngu i ph i ñương ñ u ñó là b nh t t. Các nhà khoa h c<br />
<br />
coumarin. Tuy nhiên c lào<br />
<br />
không ng ng nghiên c u ñ tìm ki m nh ng phương thu c tr b nh<br />
<br />
nhau ít nhi u v thành ph n cũng như hàm lư ng các c u t . Đ tìm<br />
<br />
t i ưu. Xu hư ng c a y h c hi n ñ i là tìm ki m các ho t ch t trong<br />
<br />
ki m vùng nguyên li u t t c n ti n hành nghiên c u c lào<br />
<br />
có trong các loài th o m c có tác d ng ch a b nh.<br />
<br />
vùng khác nhau. V i hy v ng góp m t ph n nh vào vi c bi n cây c<br />
<br />
nh ng<br />
<br />
vùng nhi t ñ i gió mùa, ánh sáng nhi u, lư ng mưa<br />
<br />
lào thành nh ng ch ph m ch a b nh h u hi u cho m i ngư i, tôi ñã<br />
<br />
m cao nên th c v t phát tri n r t m nh. Th m th c v t nư c<br />
<br />
th c hi n ñ tài: “ Nghiên c u chi t tách và xác ñ nh thành ph n<br />
<br />
Nư c ta<br />
l n, ñ<br />
<br />
nh ng nơi khác nhau s có có s khác<br />
<br />
ta ña d ng và phong phú v i hàng nghìn h , hàng v n loài, ñó là m t<br />
<br />
hoá h c c a lá cây c lào Bình Đ nh”<br />
<br />
ngu n dư c li u quý giá ñang c n ñư c nghiên c u và khai thác.<br />
<br />
2. M c ñích nghiên c u<br />
<br />
Cây c lào (Eupatorium odoratum L.; Chromolaena odorata<br />
<br />
Nghiên c u ñi u ki n chi t tách và xác ñ nh thành ph n hoá h c<br />
<br />
King & Robinson) thu c h Cúc (Asteraceae). C lào còn ñư c g i là<br />
<br />
các h p ch t có trong lá cây c lào<br />
<br />
cây c ng s n, yên b ch, b p b p, bù xích, chùm hôi, nh nh t, mu ng<br />
<br />
3. Đ i tư ng và ph m vi nghiên c u<br />
<br />
mung phia, hay tên ti ng Anh là fragrant thoroughwort, bitter bush và<br />
<br />
Lá cây c<br />
<br />
Bình Đ nh<br />
<br />
lào (tươi, khô) và d ch chi t t<br />
<br />
lá c<br />
<br />
lào b ng<br />
<br />
tên ti ng Pháp là langue de chat, eupatoire odorante …là loài cây m c<br />
<br />
phương pháp chi t soxhlet. Lá c lào ñư c l y t cây c lào m c<br />
<br />
hoang và lan r ng chi m ñ a bàn phân b nhanh<br />
<br />
hoang trên ñ a bàn t nh Bình Đ nh.<br />
<br />
gi i.<br />
<br />
Vi t Nam, c lào thư ng g p<br />
<br />
nhi u vùng trên th<br />
<br />
nhi u nơi t các t nh ñ ng b ng<br />
<br />
4. Các phương pháp nghiên c u<br />
<br />
ñ n các mi n trung du và vùng ñ i núi th p. V công d ng trong y h c,<br />
<br />
+ Nghiên c u lý thuy t<br />
<br />
t lâu dân gian ñã bi t dùng c lào ñ c m máu, ch a lành các v t<br />
<br />
+ Các phương pháp nghiên c u th c nghi m<br />
<br />
thương, v t b ng và tr m t s b nh nhi m khu n v ñư ng ru t, ung<br />
<br />
5. B c c lu n văn<br />
<br />
nh t, gh l , viêm ñ i tràng , ñau nh t xương, c m cúm…<br />
Thành ph n hoá h c c a c lào ñã ñư c nhi u tác gi trong và<br />
<br />
N i dung c a lu n văn chia làm 3 chương:<br />
Chương 1- T ng quan<br />
<br />
ngoài nư c nghiên c u. H c vi n quân y 17 ñã nghiên c u d ch chi t<br />
<br />
Chương 2- Nh ng nghiên c u th c nghi m<br />
<br />
toàn ph n c a cây c lào ñ bào ch d ng thu c tr v t thương, v t<br />
<br />
Chương 3- K t qu và bàn lu n<br />
<br />
b ng. M t nghiên c u c a vi n y h c c truy n Trung ương cho th y<br />
<br />
6. T ng quan tài li u nghiên c u<br />
<br />
6<br />
<br />
5<br />
1.5.2. Phân lo i<br />
<br />
CHƯƠNG 1<br />
<br />
1.5.3. Tính ch t m t s h p ch t flavonoid<br />
<br />
T NG QUAN<br />
1.1. GI I THI U V CÂY C<br />
<br />
1.5.4. Các phương pháp ñ nh tính và ñ nh lư ng<br />
<br />
LÀO<br />
<br />
1.1.1. Sơ lư c v ngu n g c c a cây c lào trong gi i th c v t<br />
<br />
1.5.5. Các phương pháp chi t xu t và t ng h p flavonoid<br />
<br />
1.1.2. Cây c lào<br />
<br />
1.5.6. Tác d ng sinh h c và ng d ng<br />
<br />
1.2. M T S<br />
<br />
NGHIÊN C U V<br />
<br />
C A CÂY C<br />
<br />
THÀNH PH N HOÁ H C<br />
<br />
LÀO<br />
<br />
CHƯƠNG 2 – NH NG NGHIÊN C U TH C NGHI M<br />
<br />
Nh ng nghiên c u cho th y c lào ch a tinh d u (có nhi u<br />
trong lá tươi), tanin (thu c nhóm tanin pyrogalic), flavonoid<br />
<br />
2.1. NGUYÊN LI U, D NG C , HOÁ CH T<br />
2.1.1.Thu gom nguyên li u<br />
Nguyên li u ñư c b t ñ u l y vào tháng 7/2012 t các vùng gò<br />
<br />
(flavonol, flavanol, chalcol, dihydroflavonol), coumarin, ankaloit (có<br />
nhi u<br />
<br />
r ), antraquinon, glucoxit, saponin. Trong ñó ch y u là tinh<br />
<br />
d u và flavonoid.<br />
<br />
ñ i<br />
<br />
(non, già), ng n non.<br />
<br />
1.2.1. Thành ph n hóa h c tinh d u cây c lào<br />
<br />
2.1.2. X lí nguyên li u<br />
<br />
Đ i v i tinh d u ti n hành chưng c t lôi cu n hơi nư c, sau ñó<br />
<br />
a. M u tươi<br />
<br />
ti n hành ño GC-MS có th xác ñ nh c u trúc c a m t s h p ch t<br />
chính như sau: Alpha pinene; Beta pinene; D-limonene; Beta<br />
ocimene;<br />
<br />
Caryophylene; Pregeijerene;<br />
<br />
Germacrene-D;<br />
<br />
Lá cây c lào sau khi ñư c hái v r a s ch, ñ ráo nư c sau ñó<br />
c t nh .<br />
<br />
Delta-<br />
<br />
b. M u khô<br />
Lá cây c lào sau khi hái v ñư c r a s ch, ñ ráo nư c, s y<br />
<br />
cadinene; Alpha-copaene; Caryophyllene oxide; Delta-humulene…<br />
1.2.2. Thành ph n hóa h c falvonoid c a cây c lào<br />
Đ i v i flavonoid, chúng ñư c chi t t cây c lào b ng các<br />
dung môi phân c c như CH3OH, C2H5OH. S d ng các phương LC1<br />
<br />
13<br />
<br />
MS, UV-VIS, H-NMR, C-NMR có th xác ñ nh ñư c c u trúc m t<br />
s h p ch t chính như sau: Odoratin; Obuin; 4,2′-Dihydroxy-4′,5′,6′’<br />
<br />
trimethoxychalcone; 6,7-Dihydroxy-5,4 - dimetoxyflavanon …<br />
1.3. GIÁ TR S<br />
<br />
ñ a bàn t nh Bình Đ nh. L y m t cách ng u nhiên các lo i lá<br />
<br />
D NG C A CÂY C<br />
<br />
1.4. TÌNH HÌNH NGHIÊN C U<br />
1.5. H P CH T FLAVONOID<br />
1.5.1. Đ nh nghĩa<br />
<br />
LÀO<br />
<br />
khô<br />
<br />
400C trong 3 ngày. Sau ñó xay nh thành b t<br />
<br />
2.1.3. Thi t b - d ng c và hóa ch t<br />
a. Thi t b - d ng c<br />
b. Hoá ch t<br />
2.2. SƠ Đ<br />
<br />
NGHIÊN C U<br />
<br />
7<br />
Lá tươi<br />
<br />
chưng<br />
c t lôi<br />
cu n hơi<br />
c t nh<br />
tinh<br />
d u<br />
<br />
8<br />
<br />
soxhlet<br />
(dung môi<br />
C2H5OH:<br />
H2O t l<br />
1:1 )<br />
<br />
Xác<br />
ñ nh<br />
ñ<br />
m,<br />
xác<br />
ñ nh<br />
hàm<br />
lư ng<br />
tro,<br />
hàm<br />
lư ng<br />
kim<br />
lo i<br />
<br />
r a s ch<br />
<br />
s y khô<br />
(lá khô)<br />
<br />
ño GC-MS<br />
d ch chi t (L1)<br />
Xác ñ nh thành<br />
ph n, hàm lư ng<br />
và CTCT các ch t<br />
có trong tinh d u<br />
<br />
2.3. CÁC PHƯƠNG PHÁP XÁC Đ NH CH TIÊU HOÁ LÍ<br />
2.3.1. Xác ñ nh ñ<br />
<br />
m<br />
<br />
2.3.2. Xác ñ nh hàm lư ng tro b ng phương pháp tro hóa m u<br />
2.3.3. Xác ñ nh hàm lư ng m t s kim lo i trong lá cây c lào<br />
b ng phương pháp quang ph h p th nguyên t<br />
2.4. PHƯƠNG PHÁP CHƯNG C T LÔI CU N HƠI NƯ C<br />
2.5. XÁC Đ NH THÀNH PH N, HÀM LƯ NG VÀ CTCT CÁC<br />
CH T CÓ TRONG TINH D U LÁ C<br />
<br />
LÀO VÀ D CH CHI T<br />
<br />
B NG PHƯƠNG PHÁP GC-MS<br />
2.6. PHƯƠNG PHÁP CHI T Đ<br />
HOÁ H C C A LÁ CÂY C<br />
<br />
XÁC Đ NH THÀNH PH N<br />
<br />
LÀO<br />
<br />
2.7. CHƯNG C T DUNG MÔI B NG PHƯƠNG PHÁP C T<br />
soxhlet<br />
<br />
QUAY CHÂN KHÔNG<br />
2.8. XÁC Đ NH THÀNH PH N D CH CHI T T<br />
<br />
Dung môi<br />
etyl axetat<br />
<br />
Dung môi<br />
n-hexan<br />
<br />
LÁ CÂY C<br />
<br />
LÀO B NG PHƯƠNG PHÁP LC-MS<br />
CHƯƠNG 3<br />
<br />
D ch chi t lá<br />
khô (L2)<br />
Cô quay chân<br />
không, ño LC-MS<br />
d ch chi t (L1)<br />
<br />
d ch chi t (L2)<br />
d ch chi t (L3)<br />
<br />
Cô quay chân<br />
không, ño GC-MS<br />
<br />
D ch chi t<br />
lá khô (L3)<br />
<br />
xác ñ nh thành ph n,<br />
hàm lư ng m t s h p<br />
ch t flavonoid<br />
<br />
K T QU VÀ BÀN LU N<br />
<br />
xác<br />
ñ nh<br />
3.1. Km,xác<br />
T QU XÁC Đ NH M T S CH TIÊU HOÁ LÍ C A<br />
ñ<br />
LÁnh hàm lư<br />
ñ C LÀO<br />
3.1.1. Đ m<br />
ng<br />
tro, hàm m trung bình c a lá là 61,022 %. So sánh v i các lo i lá<br />
Đ lư<br />
ng thì lá c<br />
khác kim lo i lào có ñ m trung bình. Giá tr này có th khác nhau<br />
khi kh o sát các m u lá tươi l y vào các th i ñi m khác nhau và tùy<br />
<br />
Xác ñ nh thành ph n,<br />
hàm lư ng các h p<br />
ch t có trong d ch<br />
chi t.<br />
<br />
soxhlet vào lo i lá non hay già. Do nguyên li u nghiên c u là các m u lá tươi<br />
l y m t cách ng u nhiên (bao g m lá non, lá già) vào các th i ñi m<br />
khác nhau, vì v y ñ<br />
lư ng m u lá tươi.<br />
<br />
m c a m u ch có tính tương ñ i tính theo kh i<br />
<br />
9<br />
<br />
10<br />
Các c u t c a tinh d u ñư c xác ñ nh thành ph n %, ñ nh danh<br />
<br />
3.1.2. Hàm lư ng tro<br />
Hàm lư ng tro trung bình là: 10,515%. Trong thành ph n c a<br />
<br />
và xác ñ nh CTCT b ng phương pháp s c kí khí – kh i ph , trên cơ<br />
<br />
tro vô cơ có th có m t c a các mu i c a m t s kim lo i như K, Na,<br />
<br />
s so sánh v i thư vi n d li u ph . C th thành ph n hóa h c tinh<br />
<br />
Ca, Fe, Cu, Pb, Zn… S có m t c a các kim lo i này có th<br />
<br />
d u lá cây c lào v i công th c phân t , th i gian lưu và t l ph n<br />
<br />
nh<br />
<br />
hư ng ñ n tính ch t c a các d ch chi t t lá yên b ch v i các phương<br />
pháp chi t khác nhau.<br />
<br />
trăm ñư c ñư c trình bày<br />
<br />
b ng 3.4<br />
<br />
B ng 3.4. Thành ph n hóa h c c a tinh d u lá cây c lào Bình<br />
<br />
3.1.3. Hàm lư ng m t s kim lo i<br />
<br />
Đ nh<br />
<br />
B ng 3.3. B ng hàm lư ng m t s kim lo i trong lá cây c lào<br />
<br />
C10H16<br />
C10H16<br />
C10H16<br />
C10H16<br />
C10H16<br />
C10H16<br />
C10H18O<br />
C11H16<br />
<br />
Th i<br />
gian<br />
lưu<br />
4,043<br />
4,960<br />
5,093<br />
6,093<br />
6,160<br />
6,433<br />
7,927<br />
8,777<br />
<br />
Ph n<br />
trăm<br />
(%)<br />
0,26<br />
0,22<br />
0,16<br />
0,07<br />
0,12<br />
0,43<br />
0,13<br />
1,63<br />
<br />
C12H18<br />
<br />
9,161<br />
<br />
14,15<br />
<br />
C10H18O<br />
C13H22O2<br />
C11H14O<br />
C11H16<br />
<br />
10,261<br />
10,727<br />
12,011<br />
12,161<br />
<br />
0,08<br />
0,06<br />
0,07<br />
0,11<br />
<br />
C12H18<br />
<br />
13,094<br />
<br />
0,50<br />
<br />
C15H24<br />
C15H24<br />
<br />
14,178<br />
14,261<br />
<br />
0,66<br />
0,82<br />
<br />
C15H24<br />
C15H24<br />
C15H24<br />
C15H24<br />
<br />
14,578<br />
15,261<br />
15,478<br />
15,678<br />
<br />
0,15<br />
0,14<br />
3,35<br />
0,36<br />
<br />
C15H24<br />
<br />
15,845<br />
<br />
3,17<br />
<br />
STT<br />
<br />
H p ch t<br />
<br />
CTPT<br />
<br />
năm 1992) v hàm lư ng kim lo i n ng t i ña cho phép trong rau qu<br />
<br />
01<br />
02<br />
03<br />
04<br />
05<br />
06<br />
07<br />
08<br />
<br />
s y khô là Pb: 2mg/kg, Zn: 20mg/kg, Cu: 30mg/kg thì hàm lư ng<br />
<br />
09<br />
<br />
beta-cis-ocimene<br />
β-pinen<br />
beta-mycrene<br />
limonene<br />
2-norpinene,3,6,6- trimethyl<br />
tricyclene<br />
beta-limalool<br />
cyclohexen-5,6-diethenyl-3methyl<br />
Dispiro2.0.2.5 undecan, 8methylene<br />
p-menth-1-en-4-ol<br />
linalyl propanoate<br />
isopyrethrone<br />
cyclohexen-3,4-diethenyl-3methyl<br />
tricyclo3.2.1.02,7oct-3ene,2,3,4,5-tetramethyl<br />
germacrene B<br />
p-menth-3-ene,2-isopropenyl1-vinyl<br />
alpha-cubebene<br />
alpha-amorphene<br />
copaene<br />
cyclobuta1,2:3,4dicyclopeten<br />
e,decahydro-3A-methyl<br />
elemene<br />
<br />
Kim lo i<br />
Hàm lư ng (mg/kg lá<br />
c lào)<br />
TCVN (mg/kg)<br />
<br />
Zn2+<br />
<br />
Cu2+<br />
<br />
Pb2+<br />
<br />
119,00<br />
<br />
34,80<br />
<br />
0,92<br />
<br />
20,000<br />
<br />
30,000<br />
<br />
2,000<br />
<br />
Căn c vào tiêu chu n Vi t Nam (TCVN) cho v sinh th c<br />
ph m (theo quy t ñ nh c a b y t s 505/BYT-QĐ ngày 13 tháng 4<br />
<br />
kim lo i n ng có trong lá c lào l n hơn nhi u so v i hàm lư ng t i<br />
ña cho phép. Do v y n u s d ng c lào làm thu c u ng c n ph i h t<br />
s c lưu ý. Đ ng th i do nh hư ng c a các ñi u ki n sinh thái và th i<br />
ti t các mùa thì hàm lư ng kim lo i trong lá c lào<br />
<br />
các ñ a phương<br />
<br />
theo t ng th i gian l y m u có th khác nhau.<br />
3.2. XÁC Đ NH THÀNH PH N, HÀM LƯ NG VÀ CTCT<br />
M T S<br />
<br />
C U T<br />
<br />
CHÍNH CÓ TRONG TINH D U LÁ C<br />
<br />
10<br />
11<br />
12<br />
13<br />
14<br />
15<br />
16<br />
<br />
LÀO<br />
Ti n hành thu tinh d u b ng phương pháp chưng c t lôi cu n<br />
hơi nư c. Tinh d u thu ñư c nh hơn nư c, có màu vàng ñ m, mùi<br />
h c, ñ nh t cao, ñư c làm khan b ng Na2SO4 và ñư c b o qu n<br />
trong t l nh<br />
<br />
nhi t ñ 50C<br />
<br />
17<br />
18<br />
19<br />
20<br />
21<br />
<br />
Thêm vào BST
Báo xấu
Download
Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ
