Tóm tắt Luận văn Thạc sĩ: Nghiên cứu một số kịch bản văn học của Nguyễn Huy Tưởng và Nguyễn Huy Thiệp theo cách nhìn của lý thuyết hội thoại

Nguyễn Thanh Nga – Cao học NG50A<br /> <br /> Luận văn tốt nghiệp<br /> <br /> §¹i häc quèc gia Hµ Néi<br /> tr-êng ®¹i häc khoa häc x· héi vµ nh©n v¨n<br /> KHOA NG¤N NG÷<br /> <br /> <br /> NGUYÔN THANH NGA<br /> <br /> NGHI£N CøU MéT Sè KÞCH B¶N V¡N HäC CñA<br /> NGUYÔN HUY T¦ëng vµ nguyÔn huy thiÖp theo<br /> c¸ch nh×n cña lÝ thuyÕt héi tho¹i<br /> <br /> LuËn v¨n th¹c sÜ ng«n ng÷<br /> <br /> Hµ Néi - 2008<br /> Nghiên cứu một số kịch bản văn học của Nguyễn Huy Tưởng và Nguyễn Huy Thiệp<br /> theo cách nhìn của lí thuyết hội thoại<br /> -1-<br /> <br /> Nguyễn Thanh Nga – Cao học NG50A<br /> <br /> Luận văn tốt nghiệp<br /> <br /> §¹i häc quèc gia Hµ Néi<br /> tr-êng ®¹i häc khoa häc x· héi vµ nh©n v¨n<br /> KHOA NG¤N NG÷<br /> <br /> <br /> NGUYÔN THANH NGA<br /> <br /> NGHI£N CøU MéT Sè KÞCH B¶N V¡N HäC CñA<br /> NGUYÔN HUY T¦ëng vµ nguyÔn huy thiÖp theo<br /> c¸ch nh×n cña lÝ thuyÕt héi tho¹i<br /> <br /> Ngµnh: LÝ luËn ng«n ng÷<br /> M· ngµnh: 60.22.01<br /> <br /> Ng-êi h-íng dÉn: gs.ts nguyÔn thiÖn gi¸p<br /> <br /> Hµ Néi - 2008<br /> <br /> Nghiên cứu một số kịch bản văn học của Nguyễn Huy Tưởng và Nguyễn Huy Thiệp<br /> theo cách nhìn của lí thuyết hội thoại<br /> -2-<br /> <br /> Nguyễn Thanh Nga – Cao học NG50A<br /> <br /> Luận văn tốt nghiệp<br /> <br /> Mục lục<br /> Mở đầu………………………………………………………………………..1<br /> 1) Lí do chọn đề tài………………………………………………………........1<br /> 2 Lịch sử vấn đề……………………………………………………………....2<br /> 3) Đối tượng nghiên cứu……………………………………………………...2<br /> 4) Mục đích nghiên cứu…………………………………………………….....3<br /> 5) Đóng góp của luận văn……………………………………………………..3<br /> 6) Phương pháp nghiên cứu……………………………………………….......4<br /> Phần nội dung..................................................................................................6<br /> Chương 1: Một số vấn đề lí luận chung…………………………………....6<br /> 1.1 Kịch bản văn học là một thể loại diễn ngôn……………………………...6<br /> 1.2 Đặc trưng của kịch bản văn học…………………………………………..9<br /> 1.2.1 Xung đột kịch………………………………………………………...9<br /> 1.2.2 Hành động và cốt truyện kịch………………………………………..9<br /> 1.2.3 Nhân vật kịch………………………………………………………..10<br /> 1.2.4 Ngôn ngữ kịch………………………………………………………11<br /> 1.3 Lí thuyết hội thoại và hội thoại sân khấu………………………………..12<br /> 1.3.1 Quan niệm về hội thoại và và các văn bản hội thoại………………..12<br /> 1.3.2 Cấu trúc hội thoại…………………………………………………...14<br /> 1.4 Ngôn cảnh trong kịch bản văn học………………………………………16<br /> 1.5 Kịch bản văn học theo cách nhìn của lí thuyết hội thoại………………...19<br /> 1.6 Giới thiệu đôi nét về tác giả Nguyễn Huy Thiệp, Nguyễn Huy Tưởng và<br /> các kịch bản văn học……………………………………………………………20<br /> 1.7 Tiểu kết…………………………………………………………………..23<br /> Chương 2: Kịch bản văn học của Nguyễn Huy Thiệp…………………...24<br /> 2.1 Kịch bản văn học của Nguyễn Huy Thiệp………………………………24<br /> Nghiên cứu một số kịch bản văn học của Nguyễn Huy Tưởng và Nguyễn Huy Thiệp<br /> theo cách nhìn của lí thuyết hội thoại<br /> -3-<br /> <br /> Nguyễn Thanh Nga – Cao học NG50A<br /> <br /> Luận văn tốt nghiệp<br /> <br /> 2.2 Các dạng ngôn ngữ kịch trong kịch bản văn học của Nguyễn Huy Thiệp28<br /> 2.2.1 Đối thoại…………………………………………………………….29<br /> 2.2.2 Độc thoại……………………………………………………………36<br /> 2.2.3 Bàng thoại…………………………………………………………...38<br /> 2.3 Cấu trúc cặp thoại trong kịch bản văn học………………………………39<br /> 2.3.1 Cấu trúc nội tại của cặp thoại……………………………………….40<br /> 2.3.2 Tính chất các cặp thoại……………………………………………...42<br /> 2.4 Cơ chế tạo ra hàm ý hội thoại trong kịch bản văn học của Nguyễn Huy<br /> Thiệp……………………………………………………………………………43<br /> 2.4.1 Cơ chế thứ nhất: Sự vi phạm quy tắc chiếu vật và chỉ xuất…………44<br /> 2.4.2 Cơ chế thứ hai: Các hành động ngôn từ gián tiếp…………………..46<br /> 2.4.3 Cơ chế thứ ba: Sự vi phạm các quy tắc hội thoại……………………52<br /> 2.4.5 Nhận xét về hàm ý hội thoại trong kịch bản văn học của Nguyễn Huy<br /> Thiệp……………………………………………………………………………67<br /> 2.5 Lịch sự và giao tiếp……………………………………………………...67<br /> 2.5.1 Lịch sự và nguyên tắc lịch sự……………………………………….67<br /> A- Chiến lược lịch sự và sự thể hiện chiến lược lịch sự trong kịch bản văn<br /> học của Nguyễn Huy Thiệp……………………………………………………71<br /> B- Một số mô hình câu biểu thị cầu khiến và biểu thị sự khen trong các<br /> kịch bản văn học của Nguyễn Huy Thiệp……………………………………...77<br /> 2.5.2 Vai giao tiếp và quan hệ giao tiếp…………………………………..85<br /> A- Quan hệ và vai giao tiếp……………………………………………..85<br /> B- Chiến lược “Xưng khiêm hô tôn”……………………………………87<br /> 2.6 Tiểu kết…………………………………………………………………..91<br /> Chương 3: Kịch bản văn học của Nguyễn Huy Tưởng………………......93<br /> 3.1 Kịch bản văn học của Nguyễn Huy Tưởng……………………………...94<br /> Nghiên cứu một số kịch bản văn học của Nguyễn Huy Tưởng và Nguyễn Huy Thiệp<br /> theo cách nhìn của lí thuyết hội thoại<br /> -4-<br /> <br /> Nguyễn Thanh Nga – Cao học NG50A<br /> <br /> Luận văn tốt nghiệp<br /> <br /> 3.2 Các dạng ngôn ngữ kịch trong kịch bản văn học của Nguyễn Huy<br /> Tưởng…………………………………………………………………………..98<br /> 3.2.1 Đối thoại…………………………………………………………….99<br /> 3.2.2 Độc thoại…………………………………………………………..102<br /> 3.3 Cấu trúc các cặp thoại trong kịch bản văn học của Nguyễn Huy Tưởng105<br /> 3.3.1 Cấu trúc nội tại của cặp thoại……………………………………..105<br /> 3.3.2 Tính chất các cặp thoại…………………………………………….107<br /> 3.4 Cơ chế tạo ra hàm ý hội thoại…………………………………………..108<br /> 3.4.1 Cơ chế thứ nhất: Sự vi phạm quy tắc chiếu vật và chỉ xuất………108<br /> 3.4.2 Cơ chế thứ hai: Các hành động ngôn từ gián tiếp…………………110<br /> 3.4.3 Cơ chế thứ ba: Sự vi phạm các quy tắc lập luận…………………..116<br /> 3.4.4 Cơ chế thứ tư: Sự vi phạm các quy tắc hội thoại…………………117<br /> 3.4.5 Nhận xét…………………………………………………………...125<br /> 3.5 Lịch sự và giao tiếp…………………………………………………….126<br /> 3.5.1 Lịch sự trong kịch bản văn học của Nguyễn Huy Tưởng…………126<br /> 3.5.2 Quan hệ giao tiếp và vai giao tiếp…………………………………132<br /> 3.6 Tiểu kết…………………………………………………………………136<br /> Kết luận…………………………………………………………………....138<br /> <br /> Nghiên cứu một số kịch bản văn học của Nguyễn Huy Tưởng và Nguyễn Huy Thiệp<br /> theo cách nhìn của lí thuyết hội thoại<br /> -5-<br /> <br />