Tóm tắt luận văn thạc sĩ: Phát triển công nghiệp nông thông tỉnh Quảng Ngãi đến năm 2020

Chia sẻ: Vdfv Vdfv | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:13

Thêm vào BST

Báo xấu

110
lượt xem 18
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Luận văn trình bày các nội dung chính như: cơ sở lý luận về phát triển công nghiệp nông thôn, phân tích thực trạng phát triển công nghiệp nông thông tỉnh Quảng Ngãi đến năm 2020, giải pháp phát triển công nghiệp nông thông tỉnh Quảng Ngãi.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Tóm tắt luận văn thạc sĩ: Phát triển công nghiệp nông thông tỉnh Quảng Ngãi đến năm 2020

1 2 B GIÁO D C VÀ ĐÀO T O M Đ U Đ I H C ĐÀ N NG 1. Tính c p thi t c a ñ tài V n ñ phát tri n nông thôn hi n nay ñang ñư c nhi u nư c nh t là các nư c ñang phát tri n quan tâm sâu s c, b i nh ng v n ñ kinh t - xã h i n y sinh ñó ñang ngày càng gay g t. H u h t các PH M TH H NG H NH qu c gia ñ u có chương trình m r ng khu v c phi nông thôn, trong ñó có công nghi p nông thôn có ý nghĩa quan tr ng không ch trong khu v c nông thôn mà còn có ý nghĩa c v i khu v c ñô th và toàn b n n kinh t nói chung. PHÁT TRI N CÔNG NGHI P NÔNG THÔN Phát tri n công nghi p nông thôn (CNNT) là n i dung tr ng y u T NH QU NG NGÃI Đ N NĂM 2020 c a công nghi p hoá, hi n ñ i hoá nông nghi p, nông thôn nư c ta và ñang là m t nhu c u h t s c b c bách c a t nh Qu ng Ngãi. Phát tri n CNNT góp ph n ñ y nhanh quá trình công nghi p hoá, hi n ñ i hoá nông nghi p nông thôn, thu hút lao ñ ng dư th a, v a t o ngu n Chuyên ngành: Kinh t phát tri n thu n ñ nh, v a tăng thu nh p cho nông dân, thu hút v n nhàn r i... Mã s : 60.31.05 t ñó nông nghi p nông thôn ñư c phát tri n t o ñi u ki n ñ nư c ta nhanh chóng ti n hành thành công công nghi p hoá, hi n ñ i hoá ñ t nư c ñ t m c tiêu ñ n năm 2020 nư c ta tr thành nư c công nghi p. Qu ng Ngãi trong nh ng năm qua công nghi p có t c ñ phát TÓM T T LU N VĂN TH C S KINH T tri n khá nhanh, t tr ng công nghi p trong t ng s n ph m c a t nh t 30% tăng lên 58,95%. Tuy nhiên công nghi p khu v c nông thôn phát tri n ch m, ch t lư ng s n ph m chưa cao, kh năng c nh tranh trên th trư ng h n ch . Trong cơ c u kinh t nông thôn, nông Ngư i hư ng d n khoa h c: TS. NGUY N THANH LIÊM nghi p v n còn chi m t tr ng l n, công nghi p phát tri n ch m, chi m t tr ng nh bé. Vì v y, phát tri n CNNT t nh Qu ng Ngãi là m t v n ñ c p thi t c n ñư c nghiên c u và tìm gi i pháp thúc ñ y Đà N ng - Năm 2011 phát tri n.
3 4 Xu t phát t nh ng v n ñ nêu trên tôi ñã ch n ñ tài: “Phát phân tích chu n t c. S d ng mô hình toán kinh t (hàm s n xu t tri n công nghi p nông thôn t nh Qu ng Ngãi ñ n năm 2020” làm Cobb – Douglas) ñ phân tích nh hư ng các nhân t ñ n s phát n i dung nghiên c u cho Lu n văn Th c s c a mình. tri n CNNT… 2. M c tiêu c u c a ñ tài 5. K t c u c a ñ tài - H th ng hóa v n ñ lý lu n liên quan ñ n phát tri n CNNT. Ngoài ph n m ñ u, k t lu n, ki n ngh và tài li u tham kh o, - Phân tích th c tr ng phát tri n CNNT t nh Qu ng Ngãi giai k t c u ñ tài g m 03 chương. ño n 2005 - 2009. Chương 1: Cơ s lý lu n v phát tri n CNNT. - Đ xu t gi i pháp ñ ñ y nhanh s phát tri n CNNT t nh Chương 2: Tình hình phát tri n CNNT t nh Qu ng Ngãi. Qu ng Ngãi ñ n năm 2020. Chương 3: Các gi i pháp ñ phát tri n CNNT t nh Qu ng Ngãi 3. Đ i tư ng, pham vi nghiên c u ñ n năm 2020. 3.1. Đ i tư ng nghiên c u Đ tài t p trung nghiên c u tình hình phát tri n CNNT theo quy ñ nh t i Ngh ñ nh 134/2004/NĐ-CP bao g m: các cơ s kinh doanh cá th (h gia ñình), doanh nghi p công nghi p có quy mô nh và v a (n m ngoài các khu công nghi p c a t nh và khu Kinh t Dung Qu t), h p tác xã công nghi p ñang t n t i và phát tri n trên ñ a bàn nông thôn t nh Qu ng Ngãi. 3.2. Ph m vi nghiên c u - V n i dung: Do ñi u ki n còn h n ch , ñ tài ch t p trung nghiên c u nh ng v n ñ chung v t ch c các y u t s n xu t, k t qu và hi u qu s n xu t kinh doanh c a các cơ s s n xu t công nghi p, ti u th công nghi p ñ a bàn nông thôn t nh Qu ng Ngãi. - V m t không gian, th i gian: Đ tài t p trung nghiên c u v công nghi p nông thôn t nh Qu ng Ngãi giai ño n 2005- 2009. 4. Phương pháp nghiên c u Đ th c hi n m c tiêu nghiên c u trên, ñ tài s d ng các phương pháp nghiên c u sau: Lu n duy v t bi n ch ng và duy v t l ch s , th ng kê mô t , phân tích, so sánh, phân tích ch ng th c,
5 6 CHƯƠNG 1 ñ ng, t o vi c làm, tăng thu nh p cho dân cư nông thôn, góp ph n CƠ S LÝ LU N V PHÁT TRI N CNNT ñ y nhanh quá trình ñô th hoá nông thôn, h n ch vi c di chuy n lao 1.1. KHÁI QUÁT V CNNT ñ ng nông thôn ra thành th m t cách quá m c; khai thác ti m năng 1.1.1. Khái ni m CNNT t i ch ñ trư c h t ph c v phát tri n kinh t - xã h i nông thôn; CNNT là m t b ph n c a công nghi p c nư c ñư c phân b CNNT còn có vai trò quan tr ng ñ i v i s phát tri n c a công nông thôn, bao g m các cơ s s n xu t công nghi p v i quy mô v a nghi p l n, công nghi p thành th t p trung sau này; làm bi n ñ i b và nh là ch y u thu c nhi u thành ph n kinh t có hình th c t m t văn hoá, xã h i nông thôn. ch c và trình ñ phát tri n khác nhau, ho t ñ ng g n bó ch t ch v i - S c n thi t ph i phát tri n CNNT s phát tri n kinh t - xã h i nông thôn. S phát tri n c a CNNT là m t ñòi h i khách quan, là m t quá V i khái ni m CNNT nêu trên có th th y cơ c u c a CNNT trình có tính quy lu t ñ phát tri n kinh t - xã h i nông thôn. Tính t t như sau: y u c a CNNT ñư c th c t kh ng ñ nh thông qua s t n t i b n - V ngành ngh : CNNT bao g m các ngành chính: Khai thác, v ng c a CNNT ngay trong c nh ng th i kỳ khó khăn, nhi u y u t s n xu t v t li u xây d ng; Ch bi n nông, lâm, thu s n; Cơ khí ch môi trư ng tác ñ ng b t l i cho s t n t i và phát tri n c a nó. t o, s a ch a nông c , hoá ch t; S n xu t tư li u tiêu dùng, gia d ng, CNNT s t n t i m t cách t t y u và lâu dài, m c dù có th 15-20 m ngh . năm n a, vai trò c a nó không còn như hi n nay. - V cơ c u lo i hình t ch c s n xu t: các hình th c t ch c 1.2. N I DUNG PHÁT TRI N CNNT s n xu t c a CNNT r t ña d ng phong phú, hi n nay có các hình th c 1.2.1. Phát tri n s lư ng cơ s s n xu t CNNT t ch c ch y u: H gia ñình s n xu t ti u th công nghi p; các t Phát tri n s lư ng cơ s CNNT là m t trong nh ng tiêu chí h p, h p tác xã chuyên s n xu t ti u th công nghi p; các xí nghi p, quan tr ng ñ nghiên c u, ñánh giá s phát tri n CNNT, phát tri n công ty trách nhi m h u h n. CNNT là ph i có s tăng trư ng, nghĩa là s gia tăng v s lư ng cơ - V cơ c u thành ph n kinh t : H gia ñình (chuyên hay không s CNNT cũng như t c ñ tăng c a các cơ s CNNT ngày càng tăng. chuyên) cá th ; doanh nghi p tư nhân, công ty trách nhi m h u h n, 1.2.2. M r ng quy mô các ngu n l c công ty c ph n; h p tác xã; doanh nghi p nhà nư c. M r ng quy mô các y u t ngu n l c c a CNNT có th hi u là 1.1.2. S c n thi t ph i phát tri n CNNT làm cho các y u t v lao ñ ng, ngu n v n, h th ng cơ s v t ch t - Vai trò c a CNNT c a cơ s CNNT ngày càng tăng lên. CNNT ñóng vai trò quan tr ng ñ i v i vi c chuy n d ch cơ c u 1.2.3. Phát tri n hình th c t ch c s n xu t kinh doanh kinh t - xã h i nông thôn; thúc ñ y quá trình CNH nông thôn; làm CNNT có nhi u hình th c t ch c kinh doanh, trong ñó h gia tăng giá tr s d ng và tăng giá tr s n ph m nông nghi p; thu hút lao ñình v n chi m ña s v lao ñ ng và s cơ s s n xu t, s lư ng lo i
7 8 hình t ch c doanh nghi p và h p tác xã chi p t l nh bé. Đ tính ch t ñ ng (cung và c u tác ñ ng l n nhau ñ t o ra lư ng cân CNNT có s tăng trư ng và phát tri n n ñ nh, khuy n khích phát b ng m i), nhưng xét t i m i th i ñi m c th (ho c trong m t tri n lo i hình doanh nghi p CNNT, b i vì, hình th c ho t ñ ng này kho ng th i gian ng n) thì nó ñư c xác ñ nh b i giá tr nh nh t có l i th là tính linh ho t trong vi c gi i quy t các v n ñ s n xu t trong quan h cung - c u. kinh doanh. 1.3. CÁC NHÂN T NH HƯ NG Đ N S PHÁT 1.2.4. Phát tri n th trư ng TRI N C A CNNT - Th trư ng ñ u vào (v n, s c lao ñ ng, khoa h c-công ngh ): 1.3.1 Đi u ki n t nhiên α β Q = f(a,K,L) = a.K .L v i α + β = 1, K, L ≠ 0 T t c nh ng y u t và ñ c ñi m thu c ñi u ki n t nhiên a: Tham s ; K: y u t v n; L: Lao ñ ng; α và β là các h s co nông thôn v a t o ñi u ki n thu n l i, s c ép ñ i v i vi c phát tri n giãn. CNNT, v a t o nh ng b t l i và khó khăn cho s phát tri n c a khu - Th trư ng ñ u ra (th trư ng trong nư c: ñ a phương và v c kinh t này. vùng ph c n; thành th và th trư ng nư c ngoài): 1.3.2. Môi trư ng kinh t N u th trư ng c a CNNT là th trư ng ñ a phương, dung lư ng - S phát tri n kinh t - xã h i c a khu v c và c a c nư c th trư ng v tư li u tiêu dùng nông thôn s tăng ch m hơn m c S phát tri n c a CNNT không th tách r i v i s phát tri n tăng thu nh p và s n xu t l i càng tăng ch m hơn dung lư ng c a th kinh t - xã h i c a khu v c và c a c nư c, vì s phát tri n kinh t - trư ng v tư li u s n xu t. Đây cũng chính là cơ s ñ ñ nh hư ng xã h i s là ti n ñ ñ phát tri n c a t t c các ngành các lĩnh v c. phát tri n các ngành s n xu t tư li u tiêu dùng và s n xu t tư li u s n - Cơ s h t ng nông nghi p - nông thôn xu t trong CNNT. Tuy nhiên, th trư ng c a CNNT không ch là CNNT ho t ñ ng g n bó ch t ch v i kinh t - xã h i nông ñ a phương, nông thôn mà còn ph i vươn ra th trư ng bên ngoài. thôn, trong ñó nó g n r t ch t v i trình ñ phát tri n nông nghi p, và Trong quá trình ñó s n ph m c a công nghi p ñô th và c a các nư c k t c u h t ng c a nông nghi p, nông thôn. khác cũng xâm nh p vào th trư ng nông thôn, ñòi h i CNNT ph i 1.3.3. Môi trư ng th ch cho CNNT c nh tranh quy t li t và có hi u qu hơn, chính ñi u này cũng kích Th ch ñây ñư c hi u là t ng h p các lu t, chính sách, quy thích cho CNNT phát tri n. t c c a c ng ñ ng và h th ng t ch c th c hi n các lu t, các chính 1.2.5. Gia tăng k t qu và ñóng góp c a CNNT sách ñó. Th ch nh hư ng r t l n ñ n s phát tri n CNNT. Giá tr t ng s n lư ng ho c ñóng góp c a CNNT vào GDP ñư c 1.3.4. Nhóm nhân t xã h i xác ñ nh trên cơ s quan h gi a cung và c u v s n ph m c a CNNT - Dân s và lao ñ ng trên th trư ng. Lư ng c a giá tr này chính là m c cân b ng gi a Dân s và lao ñ ng là m t trong nh ng y u t (năng l c) quan cung và c u. N u xét trong th i gian dài thì ñi m cân b ng này có tr ng nh t trong quá trình s n xu t, lao ñ ng ñ v s lư ng ñ m b o
9 10 v ch t lư ng s có tác d ng tích c c trong ti n trình th c hi n phát CHƯƠNG 2 tri n CNNT. TÌNH HÌNH PHÁT TRI N CNNT T NH QU NG NGÃI - Y u t văn hoá, truy n th ng 2.1. Đ C ĐI M ĐI U KI N T NHIÊN, KINH T , XÃ Th c t cho th y nơi nào có trình ñ h c v n cao, nơi y d H I NH HƯ NG Đ N PHÁT TRI N CNNT dàng s d ng các ti n b k thu t và ngư c l i. Nơi nào có truy n 2.1.1. Đi u ki n t nhiên th ng phát tri n ngành ngh nào ñó thì nơi ñó d dàng phát tri n Qu ng Ngãi là m t t nh Duyên h i Mi n Trung, n m trong tr c CNNT. kinh t tr ng ñi m c a Mi n Trung. V i chi u dài kho ng 130km b 1.4. KINH NGHI M PHÁT TRI N CNNT M T S bi n, nhi u vũng v nh, 6 c a bi n và c a l ch l n nh . Di n tích ñ t Đ A PHƯƠNG TRONG NƯ C t nhiên c a toàn t nh là 5.135 km2, trong ñó ñ t nông nghi p chi m - Kinh nghi m v phát tri n CNNT vùng Đ ng b ng Sông 71,15%, ñ t phi nông nghi p chi m 8,94%, ñ t chưa s d ng (sông H ng su i, núi ñá và các lo i ñ t khác) chi m 19,9%. Khoáng s n khá Phát tri n CNNT hư ng m nh vào các ngành ch bi n nông phong phú nhưng tr lư ng không l n. Ngu n nư c m t d i dào s n; chuy n t ñ u tư gián ti p cho CNNT sang ñ u tư tr c ti p, ñ c nhưng phân b không ñ u theo th i gian. l p v i ñ u tư cho nông nghi p; trên cơ s k t h p công c th công 2.1.2. Môi trư ng kinh t v i cơ khí, công ngh truy n th ng v i công ngh hi n ñ i phù h p; - Tình hình phát tri n kinh t c a t nh Qu ng Ngãi phát tri n các DNVVN là ch y u; phát tri n CNNT g n v i phát Kinh t tăng trư ng t c ñ cao, cơ c u kinh t chuy n d ch ñúng tri n các làng ngh và ngành ngh truy n th ng. hư ng, quy mô kinh t tăng lên ñáng k , cơ b n t nh ñã ra kh i tình - Kinh nghi m v phát tri n CNNT vùng ngo i thành thành tr ng kém phát tri n. T ng s n ph m (GDP) t c ñ tăng bình quân ph H Chí Minh. giai ño n 2006 - 2010 là 18,66%, g p 1,8 l n giai ño n 2001 - 2005, Phát tri n CNNT ph i: v a bám ch c vào các m c tiêu kinh t - cơ c u kinh t , cơ c u lao ñ ng chuy n d ch theo hư ng tích c c. xã h i trên m i ñ a bàn nông thôn, ph i v a phù h p v i m c tiêu GDP bình quân ñ u ngư i năm 2010 ñ t 1.228USD, g p 3,85 l n so phát tri n công nghi p ñ a phương và c a c nư c; có bư c ñi thích v i năm 2005. K t c u h t ng kinh t - xã h i ñư c tăng cư ng ñáng h p, phù h p v i ñi u ki n, ti m năng t ng ñ a phương; có s k t k . Các thành ph n kinh t phát tri n, khơi d y ñư c ti m năng s n h p gi a vi c s d ng các ti m năng t i ch , ñ ng th i khai thác các xu t kinh doanh, góp ph n thúc ñ y kinh t c a t nh tăng trư ng ngu n l c ngoài ñ a bàn; c n có s h tr thi t th c c a nhà nư c. nhanh. Các vùng kinh t bư c ñ u phát huy ñư c l i th , t o s liên k t, h tr gi a các vùng. - Cơ s h t ng nông nghi p - nông thôn
11 12 Nông thôn Qu ng Ngãi ngày càng kh i s c v i h th ng cơ s ñây, có nhi u làng ngh , ngành ngh truy n th ng hình thành t r t h t ng ñi n, ñư ng, trư ng, tr m, bưu ñi n, ch , thi t ch văn hoá s m, theo phong t c cha truy n, con n i. ñư c ñ u tư xây d ng ngày càng ñ ng b hơn, t o ñi u ki n thu n l i * Đánh giá thu n l i và khó khăn v ñi u ki n t nhiên, kinh cho phát tri n s n xu t, giao lưu hàng hoá, ñi l i, h c hành, nâng cao t xã h i c a t nh Qu ng Ngãi trong quá trình phát tri n CNNT ñ i s ng v t ch t, tinh th n cho dân cư nông thôn. - Thu n l i: Qu ng Ngãi có môi trư ng chính tr n ñ nh; chính 2.1.3. Môi trư ng, th ch cho phát tri n CNNT quy n ñ a phương ñã nh n th c rõ ñư c t m quan tr ng c a CNNT Nhi u năm qua T nh y xác ñ nh phát tri n công nghi p, ti u nên ñã có s quan tâm, chú ý ñ n vi c t o ñi u ki n cho CNNT phát th công nghi p trên ñ a bàn nông thôn là m t trong nh ng n i dung tri n; là ñ a phương có khá nhi u ti m năng cho vi c phát tri n quan tr ng nh t c a CNH, HĐH nông nghi p nông thôn, do ñó T nh CNNT; ngư i dân c a t nh Qu ng Ngãi thông minh có truy n th ng u , UBND t nh, các ngành, các c p t nh ñã có s quan tâm ch ñ o, hi u h c, có ñ c tính c n ki m vư t khó. t o ñi u ki n cho CNNT phát tri n; k p th i c th hoá các chính - Khó khăn: Đi u ki n t nhiên c a t nh Qu ng Ngãi cũng có sách c a Trung ương b ng các chính sách khuy n khích c a t nh. nh ng tác ñ ng tiêu c c nh t ñ nh cho vi c phát tri n CNNT như: 2.1.4. Đi u ki n xã h i ñ t ñai ít, ñ màu m th p, ñ a hình b chia c t, ph c t p nh t là - Dân s và lao ñ ng mi n núi, thư ng xuyên b bão lũ gây thi t h i l n v con ngư i, tài Theo s li u t ng ñi u tra dân s năm 2009 Qu ng ngãi có s n; ñ i s ng c a ngư i dân tuy ñã ñư c c i thi n so v i trư c ñây 1.219.229 ngư i, trong ñó thành th 178.879 ngư i (chi m 14,67% nhưng v n còn g p nhi u khó khăn; ngân sách c a nhi u ñ a phương dân s toàn t nh), nông thôn 1.040.350 ngư i (chi m 85,33% dân trong t nh v n còn r t h n h p, t tr ng ñ u tư cho nông nghi p và s toàn t nh). V cơ c u, lao ñ ng nông thôn chi m t l 78% l c phát tri n nông thôn ch chi m 4,6% t ng ñ u tư toàn xã h i; k t c u lư ng lao ñ ng trong toàn t nh; t l th i gian lao ñ ng nông thôn h t ng nhi u nơi còn nhi u m t y u kém; ch t lư ng ngu n nhân ñư c nâng lên t 73% năm 2005 lên 84% năm 2010. S lao ñ ng l c còn nhi u m t h n ch , l c lư ng lao ñ ng ch y u làm vi c thi u vi c làm nông thôn khá cao, có xu hư ng tăng, năm 2005 là trong các ngành nông, lâm, ngư nghi p, t l thi u vi c làm khá cao. 30.200 ngư i, năm 2010 tăng lên 32.000 ngư i. 2.2. TH C TR NG PHÁT TRI N CNNT T NH QU NG - Văn hoá, truy n th ng NGÃI GIAI ĐO N 2005 - 2009 Qu ng Ngãi là m nh ñ t giàu truy n th ng yêu nư c, hi u h c, 2.2.1. Th c tr ng s lư ng các cơ s CNNT ñoàn k t, lao ñ ng c n cù, sáng t o; có b dày l ch s v Văn hóa Sa S lư ng cơ s CNNT giai ño n 2005 - 2009 h u như không Huỳnh và Văn hóa Chăm Pa, ñ c bi t là h th ng thành lũy Chàm. tăng, 12.103 cơ s năm 2005 và 12.102 cơ s năm 2009. CNNT t nh Bên c nh ñó là hai danh th ng n i ti ng là "núi n, sông Trà". Nơi Qu ng Ngãi trong th i kỳ này không phát tri n quy mô theo chi u r ng.
13 14 Bi u 2.4: Tình hình phát tri n CNNT (v s lư ng) Lao ñ ng CNNT phân theo 3 ngành kinh t 27.095 28.950 Ch bi n SX tư li u tiêu Cơ khí ch Khai thác, 3.1 Khai thác, s n xu t VLXD ngư i 5.853 5.925 72 0,30 nông, lâm, th y dùng, gia d ng, t o, SC nông SX VLXD T tr ng % 21,60 20,47 s n m ngh c , hóa ch t TT NĂM SL SL 3.2 Ch bi n nông, lâm, T.s n ngư i 9.955 10.429 474 1,17 TT SL TT SL TT TT T tr ng % 36,74 36,02 (cơ (cơ (%) (cơ s ) (%) (cơ s ) (%) (%) s ) s ) SX tư li u tiêu dùng, gia 3.3 d ng, m ngh 9.219 10.106 887 1,32 1 2005 831 6,87 5.692 47,03 4.602 38,02 978 8,08 T tr ng 34,02 34,91 2 2009 868 7,17 5.707 47,16 4.649 38,42 878 7,25 Cơ khí ch t o, s a ch a 3.4 nông c , hoá ch t ngư i 2.068 2.490 422 4,75 T c ñ tăng bình T tr ng % 7,63 8,60 quân giai ño n 0,98 0,06 0,25 -2,66 Ngu n: X lý, t ng h p t k t qu ñi u tra năm 2005, 2009 c a C c Th ng k Qu ng Ngãi. 2005-2009 (%) - Quy mô v n c a các cơ s CNNT. Ngu n: X lý, t ng h p t k t qu ñi u tra năm 2005, 2009 c a C c Th ng k Bi u 2.6: Phân t cơ s CNNT theo quy mô v n Qu ng Ngãi Năm 2005 Năm 2009 T cñ 2.2.2. Th c tr ng các y u t ngu n l c c a CNNT tăng Cơ s Cơ s b/q giai - Lao ñ ng là m t trong nh ng y u t quy t ñ nh năng l c s n TT Quy mô v n DNN DNN HTX KD cá C ng HTX KD cá C ng ño n VV VV xu t và hi u qu c a các cơ s CNNT t nh Qu ng Ngãi trong ñi u th th 2005- 2009 ki n s n xu t th công v i công ngh truy n th ng. Dư i 500 tri u Bi u 2.5: Cơ c u lao ñ ng CNNT t nh Qu ng Ngãi 1 ñ ng 10 3 12.057 12.070 7 3 11.969 11.979 -0,19 So sánh 2009/2005 TT (%) 24,39 60,00 100,00 99,73 5,43 75,00 100,00 98,98 Đơn v T cñ TT Ch tiêu 2005 2009 Chênh tăng bp T 500 ñ n dư i tính l ch 2 1 t ñ ng 12 1 13 9 1 10 -6,3 giai ño n (-), (+) TT (%) 29,27 20,00 0,00 0,11 6,98 25,00 0,00 0,08 (%) 1 Lao ñ ng CNNT ngư i 27.095 28.950 1.855 1,66 T 1ñ n5 t Lao ñ ng n ngư i 11.341 12.118 777 3 ñ ng 13 1 14 6 6 -19,08 Lao ñ ng CNNT phân theo TT (%) 31,71 20,00 0,00 0,12 4,65 0,00 0,00 0,05 2 27.095 28.950 lo i hình cơ s CNNT 4 Trên 5 t ñ ng 6 6 107 107 105,49 2.1 DNNVV ngư i 1.165 2.419 1.254 20,03 TT (%) 14,63 0,00 0,00 0,05 82,95 0,00 0,00 0,88 T tr ng % 4,30 8,36 2.2 HTX ngư i 65 63 -2 -0,77 Ngu n: X lý, t ng h p t k t qu ñi u tra năm 2005, 2009 c a C c Th ng k T tr ng % 0,24 0,22 Qu ng Ngãi. 2.3 Cơ s KD cá th ngư i 25.865 26.468 603 0,57 T tr ng % 95,46 91,43
15 16 - T ng v n ñ u tư cho CNNT toàn t nh năm 2005 là 547.530 b ng phương pháp Enter trên ph n m m SPSS, k t qu h i quy v i tri u ñ ng, năm 2009 tăng lên 1.373.478 tri u ñ ng, t c ñ tăng bình bi n ph thu c Y là thu nh p c a các cơ s s n xu t kinh doanh cá quân giai ño n 2005 - 2009 là 25,85%, trong ñó: doanh nghi p th như sau: các bi n ñ c l p có ý nghĩa v i mô hình là X1 (t ng s CNNT có t c ñ tăng cao nh t 39,35% , tăng c v s lư ng và quy lao ñ ng), X2(t ng ngu n v n), X3(t ng s ngày ho t ñ ng trong mô v n; cơ s kinh doanh cá th là 16,92%; riêng lo i hình h p tác năm). xã v n ñ u tư gi m, t c ñ gi m bình quân giai ño n 2005 - 2009 là Ln (Y) = 2,655 + 0,666X1 + 0,381X2+ 0,659X3 (-)17,62%. (t) 3,844 10,222 11,840 5,879 2.2.3. Th c tr ng hình th c t ch c s n xu t kinh doanh F = 96,669 c a CNNT R2 = 0,654 Bi u 2.9: Hình th c t ch c kinh doanh c a CNNT - Th trư ng ñ u ra Cơ s kinh + Th trư ng trong nư c: Hi n nay hơn 98% các s n ph m DNNVV H p tác xã doanh cá T ng c ng CNNT c a t nh tiêu th ñư c trong nư c, trong t nh. Nhìn chung th s n ph m CNNT còn ñơn ñi u, m u mã, ch t lư ng s n ph m chưa S NĂM S S S TT S cao, quy mô s n ph m không l n, chưa ñáp ng nhu c u c a kinh t lư ng T l T l lư ng T l lư ng T l lư ng (cơ (%) (%) (cơ (%) (cơ (%) th trư ng, m c dù ti m năng phát tri n c a ñ a phương còn r t l n, (cơ s ) s ) s ) s ) ñ c bi t là nh ng ngh mang tính ch t truy n th ng c a vùng. 1 2005 41 0,34 5 0,04 12.057 99,6 12.103 + Th trư ng ngoài nư c:Còn r t khiêm t n, ch y u m t s 2 2009 129 1,07 4 0,03 11.969 98,9 12.102 0,73 m t hàng th công m ngh (mây tre ñan, thêu rua ngh thu t, ch i T c ñ tăng, gi m bình quân giai ñót…). Tuy nhiên các doanh nghi p chưa ñ năng l c xu t tr c ti p ño n 2005-2009 33,22 -5,40 -0,20 -0,025 mà ph i thông qua khâu trung gian nên có lúc ph i ch u thua thi t. (%) 2.2.5. Th c tr ng k t qu s n xu t và và hi u qu s n xu t Ngu n: X lý, t ng h p t k t qu ñi u tra năm 2005, 2009 c a c a CNNT C c Th ng k Qu ng Ngãi. - K t qu kinh doanh c a các cơ s CNNT 2.2.4. Th c tr ng th trư ng c a CNNT K t qu kinh doanh c a các cơ s CNNT ñư c tác gi ñánh giá - Th trư ng ñ u vào (v n, lao ñ ng và khoa h c, công ngh ) b ng ch tiêu doanh thu c a năm 2009. Có 61% cơ s CNNT có m c Trên cơ s d li u ñi u tra cơ s kinh doanh cá th năm 2009 doanh thu dư i 100 tri u ñ ng; 18% cơ s CNNT có m c doanh thu c a C c Th ng kê t nh Qu ng Ngãi, tác gi ch n 314/11969 cơ s t 100 ñ n dư i 200 tri u ñ ng; 21% cơ s CNNT m c doanh thu t kinh doanh cá th công nghi p nông thôn. Sau khi x lý d li u, 200 tri u ñ ng tr lên. Đi u ñó cho th y ña s cơ s kinh doanh cá
17 18 th có m c doanh thu th p, ñ ng th i có s chênh l ch ñáng k v - Nhìn chung, CNNT t nh Qu ng Ngãi phát tri n ch m c v s doanh thu gi a các cơ s trong cùng m t nhóm ngành và gi a các lư ng và quy mô. Hình th c s n xu t kinh doanh v n còn ch y u là ngành s n xu t. Nguyên nhân d n ñ n s khác nhau v doanh thu ch kinh t h , qui mô nh bé, t c ñ phát tri n còn ch m, cơ c u lo i y u là do quy mô và ñi u ki n s n xu t c a các cơ s . hình doanh nghi p chi m t tr ng quá nh bé. Do v y chưa th t o ra - Hi u qu s n xu t kinh doanh c a các cơ s CNNT s chuy n d ch tích c c, thúc ñ y nhanh quá trình chuy n d ch cơ c u Bi u 2.12: Hi u qu s n xu t kinh doanh c a các cơ s CNNT kinh t CNNT. Hi u Hi u - Các cơ s công nghi p ñã thu hút và gi i quy t vi c làm cho ch tiêu Hi u su t s su t s Hi u S l i su t d ng d ng chi qu s ngư i lao ñ ng, nhưng quy mô lao ñ ng bình quân m t cơ s còn TT Ch tiêu lư ng nhu n/ s chi phí phí (tính d ng cơ s doanh d ng (tính theo theo l i lao nh bé, trình ñ s n xu t l c h u, c n s h tr tích c c hơn n a c a thu v n doanh nhu n ñ ng chính quy n các ñ a phương. thu) trư c thu ) T ng c ng 314 0,55 1,08 0,45 1,21 30.517 - Các nhóm ngành ngh ñã t o ra giá tr s n xu t ñóng góp cho Khai thác, s n xu t kinh t c a t nh nói chung, c a t ng ñ a phương nói riêng, t c ñ phát 1 VLXD 45 0,70 0,81 0,30 0,43 23.412 tri n bình quân tăng tùy theo nhóm ngành tuy nhiên t c ñ tăng chưa Ch bi n nông, lâm, thu 2 ñáng k . s n 47 0,46 1,22 0,54 1,19 32.162 S n xu t tư li u tiêu Tóm l i, CNNT t nh Qu ng Ngãi v i s tăng trư ng và phát 3 dùng, gia d ng, m ngh 176 0,50 1,32 0,50 1,01 31.303 tri n c v quy mô l n cơ c u ñã ñóng góp vào s tăng trư ng kinh t Cơ khí ch t o, SC nông 4 c , hóa ch t 46 0,61 0,95 0,39 0,65 51.332 công nghi p c a t nh, cung c p cho xã h i m t kh i lư ng l n hàng Ngu n: X lý, t ng h p t k t qu ñi u tra năm 2009 c a C c Th ng hoá ph c v nhu c u trong t nh và góp ph n ñáng k vào s phát tri n k Qu ng Ngãi kinh t - xã h i c a ñ a phương. Đ ng th i ñã gi i quy t vi c làm, - S ñóng góp giá tr s n xu t c a CNNT so v i giá tr s n tăng thu nh p, c i thi n ñ i s ng dân cư nông thôn, t p trung gi i xu t công nghi p và GDP c a t nh (theo giá so sánh 1994) quy t m t s nhu c u xã h i c a ñ a phương và ñáp ng nhu c u th Giá tr s n xu t CNNT t c ñ tăng bình quân giai ño n 2005 – trư ng v công c , tư li u s n xu t và hàng tiêu dùng. Tuy nhiên, tư 2009 là 1,34%, giá tr s n xu t CNNT năm 2009 là 563.792 tri u tư ng c a nhà s n xu t chưa thoát kh i t m nhìn thi n c n, còn m ng ñ ng, chi m 8,77% trong cơ c u t ng s n ph m trong t nh và 8,14% n ng b n ch t nhà nông do v y h cá th chi m t tr ng l n, lo i trong cơ c u giá tr s n xu t ngành công nghi p. hình DNVV nông thôn chi m t tr ng quá nh bé. * Đánh giá chung v tình hình phát tri n CNNT t nh Qu ng 2.3 NGUYÊN NHÂN LÀM CH M S PHÁT TRI N Ngãi giai ño n 2005 - 2009 CNNT T NH QU NG NGÃI
19 20 2.3.1. Nguyên nhân h n ch c a khâu quy ho ch và tri n CHƯƠNG 3 khai th c hi n quy ho ch GI I PHÁP Đ PHÁT TRI N CNNT Tuy t nh ñã có chi n lư c, quy ho ch, k ho ch phát tri n T NH QU NG NGÃI Đ N NĂM 2020 CNNT, nhưng do vi c tri n khai t ch c th c hi n ch m và thi u 3.1. CĂN C Đ XÂY D NG GI I PHÁP ñ ng b nên CNNT ph n l n còn t phát, các cơ s CNNT còn xen 3.1.1. Quan ñi m phát tri n kinh t - xã h i t nh Qu ng cài trong các khu dân cư, chưa hình thành ñư c nhi u t ñi m CNNT, Ngãi ñ n năm 2020 t ñó nh hư ng khá l n ñ n môi trư ng c nh quan chung.. Phát huy cao nh t ti m năng, l i th c a ñ a phương. S d ng 2.3.2 Nguyên nhân t chính quy n s t i có hi u qu m i ngu n l c t p trung vào các ngành then ch t ñ phát Nh n th c c a m t s c p u ñ ng, chính quy n các c p trong tri n kinh t - xã h i, ñ ng th i không ng ng hoàn thi n th ch và t nh chưa th t ñ y ñ , chưa th y h t v trí quan tr ng c a CNNT, nên cơ ch ñi u hành, th c hi n m c tiêu phát tri n hư ng ngo i, m c a, trong công tác lãnh ñ o, ch ñ o chưa k p th i, t p trung, nh t quán, ch ñ ng h i nh p, m r ng giao lưu kinh t . Ph n ñ u duy trì m c ñ c th hoá ch trương, chính sách c a Đ ng và Nhà nư c thành tiêu phát tri n kinh t v i t c ñ cao. Đ y m nh quá trình chuy n chương trình, m c tiêu, chi n lư c phát tri n phù h p v i ti m năng d ch cơ c u kinh t c a t nh theo hư ng CNH - HĐH. Phát tri n l i th c a ñ a phương. ngu n nhân l c có ch t lư ng ñ m b o yêu c u phát tri n. Phát tri n 2.3.3. Nguyên nhân công tác thăm dò, tìm ki m th trư ng kinh t g n li n v i vi c gi i quy t có hi u qu các v n ñ xã h i b c chưa ñư c quan tâm ñúng m c xúc, nâng cao ñ i s ng v t ch t, văn hóa c a nhân dân. Phát tri n Công tác thăm dò và tìm ki m th trư ng v n chưa ñư c ñ u tư kinh t k t h p v i qu c phòng, an ninh c ng c , xây d ng v ng và quan tâm ñúng m c. Đa s các s n ph m CNNT chưa có thương ch c h th ng chính tr theo hư ng không ng ng tăng cư ng ti m l c hi u ho c chưa ñăng ký thương hi u v i các cơ quan ch c năng nên qu c phòng, xây d ng các khu v c phòng th cơ b n liên hoàn v ng ñã d n ñ n tình tr ng tranh ch p thương hi u m t s s n ph m. M t ch c. khác, do ch t lư ng c a các s n ph m CNNT c a t nh còn th p nên 3.1.2. Đ nh hư ng phát tri n CNNT g p r t nhi u khó khăn khi c nh tranh v i các s n ph m tương t c a Phát tri n các c m công nghi p, quy ho ch các C m CN- các t nh và khu v c khác. TTCN-LN t i các huy n v i t ng di n tích s d ng kho ng hơn 560 2.3.4. Nguyên nhân thi u các m i liên k t kinh t ha, gi i quy t vi c làm cho kho ng 45.000 lao ñ ng…Ưu tiên phát S ho t ñ ng c a CNNT ph n l n còn khép kín, chưa m r ng tri n ngành công nghi p ch bi n nông - lâm - th y s n, s n xu t s liên k t v i các ngành trong ñ a bàn, chưa liên k t t t gi a công hàng m ngh . T p trung ñ u tư phát tri n các ngành ngh , các làng nghi p v i nông nghi p chưa liên k t nhi u v i các ñ a phương khác ngh có truy n th ng lâu ñ i, s n ph m có th trư ng tiêu th n trong vùng.
21 22 ñ nh. K t h p hài hòa nhi u quy mô, nhi u lo i hình s n xu t nh m ngh , thi t b ; ch ng lo i s n ph m s n xu t ra và th trư ng tiêu th ; khai thác t t các ti m năng s n có c a ñ a phương. cu i cùng là v n ñ môi trư ng. Quy ho ch phát tri n CNNT ph i 3.1.3. Xu hư ng phát tri n CNNT t nh Qu ng Ngãi tính toán m t cách th n tr ng c nh ng v n ñ trư c m t và c nh ng Hình thành, m r ng các c m CN-TTCN-LN t ng vùng, v n ñ lâu dài; phát tri n b n v ng, theo hư ng hi n ñ i và ph i góp t ng ñ a bàn m t cách h p lý. CNNT phát tri n v i nhi u quy mô và ph n chuy n d ch cơ c u kinh t nông nghi p và nông thôn theo t c ñ khác nhau, ch y u là quy mô v a và nh . Lo i hình doanh hư ng CNH, HĐH. nghi p CNNT, h p tác xã phát tri n m nh hơn, t o ñ ng l c thúc ñ y 3.3.2. Tăng cư ng các ngu n l c CNNT phát tri n. Các m i liên k t, phân công hi p tác ñư c tăng - Nhóm gi i pháp v huy ñ ng v n cư ng. Các l i th c a CNNT như ñ ng l c kinh t m nh, t n d ng Đ i v i t nh Qu ng Ngãi, n n kinh t còn khó khăn, tích lu ñư c các ngu n l c (lao ñ ng, v n, ñ t ñai, khoa h c công ngh …) th p thì ngu n v n c n ñ u tư cho CNNT là r t l n. Đ ñáp ng nhu làm cho CNNT có tính c nh tranh cao. Tích t , t p trung v n - phát c u v v n c n huy ñ ng t nhi u ngu n. tri n m nh các lo i hình cơ s CNNT có quy mô l n hơn, có s c - Đào t o ngh cho ngư i lao ñ ng phù h p v i yêu c u c nh tranh cao. V n ñ ô nhi m môi trư ng ñòi h i chính quy n các phát tri n c a CNNT c p ph i h t s c quan tâm và có gi i pháp phù h p. H tr ngư i nông dân chuy n ñ i ngh nghi p; nâng cao nh n 3.2. M T S QUAN ĐI M CÓ TÍNH NGUYÊN T C th c c a ngư i lao ñ ng v ý th c, tác phong và trình ñ ngh nghi p KHI XÂY D NG GI I PHÁP trong quá trình làm vi c các cơ s s n xu t công nghi p; m r ng Phát tri n CNNT ph i chú tr ng ñ n l i ích - v i tư cách là quy mô và nâng cao ch t lư ng công tác ñào t o ngh , nh m giúp lao ñ ng l c bên trong c a CNNT - ñóng vai trò quy t ñ nh ñ i v i s ñ ng nông thôn có th d dàng ti p c n v i nh ng ngh phi nông phát tri n; không nh m m c ñích t thân, mà ph c v các m c tiêu nghi p; c n có chính sách khuy n khích h c ngh m t cách phù h p kinh t - xã h i c a nông thôn cũng như c a t nh và c nư c; là m t v i ñi u ki n thu nh p và ho t ñ ng kinh t c a ngư i lao ñ ng. quá trình ñ ng; ñ m b o năng l c và ñi u ki n phát tri n b n v ng. - Nhóm gi i pháp ñ i m i k thu t công ngh 3.3. CÁC GI I PHÁP Đ i m i k thu t công ngh cho ph i phù h p v i ñi u ki n khí 3.2.1. Th c hi n quy ho ch phát tri n CNNT g n v i các h u c a mi n Trung, ti p c n ñư c công ngh tiên ti n c a th gi i, chương trình phát tri n công nghi p v a và nh ñ hình thành b o ñ m công ngh s ch, gi m ch t th i, t o ñi u ki n cho s phát các c m, t ñi m CNNT tri n b n v ng. Nhà nư c v ch ra quy ho ch phát tri n và h tr các V n ñ c n quan tâm trong công tác quy ho ch phát tri n cơ s CNNT ñ i m i và hi n ñ i hoá công ngh k thu t, nhưng CNNT là ph i xác ñ nh ñư c vùng nguyên li u, ch ng lo i nguyên chính các cơ s CNNT là ch th trong vi c c i ti n và ñ i m i ñó. li u cung c p cho các nhà máy, cơ s s n xu t; ti p theo là công
23 24 3.3.3. Phát tri n th trư ng và ñ y m nh vi c tiêu th s n K T LU N ph m CNNT V i h th ng quan ñi m phát tri n CNNT, căn c vào th c Đ y m nh công tác tuyên truy n gi i thi u s n ph m; m r ng tr ng phát tri n CNNT và ñ c ñi m kinh t xã h i c a t nh, quan th trư ng tiêu th s n ph m CNNT trong vùng và vươn ra th trư ng ñi m phát tri n CNNT c a t nh trong th i gian t i nh m tăng năng trong nư c và th gi i; ñ y m nh ho t ñ ng xúc ti n thương m i ñ l c s n xu t nông thôn, t o vi c làm cho ngư i lao ñ ng, khai thác h tr tiêu th s n ph m cho các cơ s CNNT và các làng ngh . ngu n l c t i ch và phân b l i lao ñ ng trên ñ a bàn. Đ các m c 3.2.4. M r ng hình th c t ch c s n xu t tiêu trên ñư c th c hi n c n ph i có nh ng ñ nh hư ng ñúng ñ n cho - Phát tri n các làng ngh vi c phát tri n CNNT, t ñó tìm ra các gi i pháp ñ CNNT c a t nh Đa d ng hoá các hình th c t ch c s n xu t kinh doanh các Qu ng Ngãi phát tri n trong th i gian t i. T nh ng k t qu nghiên làng ngh ; ñ i m i các chính sách kinh t ñ phát tri n làng ngh và c u c a ñ tài, có th rút ra m t s k t lu n ch y u sau: ngành ngh nông thôn. Th nh t: CNNT là m t b ph n c a công nghi p c nư c - Nâng cao hi u qu ho t ñ ng c a h th ng d ch v h tr ñư c phân b nông thôn, bao g m các cơ s s n xu t công nghi p CNNT và m r ng s liên k t c a các cơ s CNNT v i quy mô v a và nh là ch y u cùng v i ti u th công nghi p Nhà nư c có chính sách khuy n khích phát tri n d ch v nông thu c nhi u thành ph n kinh t có nhi u hình th c t ch c và trình ñ thôn; ñ i m i cách th c ho t ñ ng c a các lo i d ch v phù h p v i phát tri n khác nhau, ho t ñ ng g n bó ch t ch v i s phát tri n kinh yêu c u c a CNNT; t o m i liên k t gi a các cơ s s n xu t CNNT t - xã h i nông thôn và do chính quy n ñ a phương qu n lý v m t c a t nh Qu ng Ngãi v i các t nh DHNTB. Nhà nư c. CNNT có vai trò quan tr ng trong quá trình chuy n d ch 3.3.5. Hoàn thi n các chính sách và nâng cao hi u qu qu n cơ c u kinh t và phát tri n kinh t xã h i nông thôn t nh Qu ng lý c a b máy Nhà nư c ñ thúc ñ y CNNT phát tri n Ngãi. - Hoàn thi n các chính sách v n, chính sách thu , chính sách Th hai: CNNT t nh Qu ng Ngãi ñã tr thành m t th c th ñào t o lao ñ ng, chính sách chuy n giao công ngh ... kinh t và ñã phát tri n khá m nh, nh t là sau ch trương ñ i m i c a - Các cơ quan có ch c năng theo dõi ho t ñ ng CNNT rà soát Đ ng và Nhà nư c. Tuy quy mô còn nh bé, trình ñ công ngh k l i các văn b n ñã ban hành lo i b nh ng n i dung mâu thu n nhau, thu t chưa cao, cơ c u ngành ngh chưa th t s phù h p, th trư ng không còn phù h p, t ñó ñi u ch nh và b sung nh ng n i dung c n còn b h n ch , nhưng v i ñà phát tri n như hi n t i, có th trong thi t ph c v t t cho vi c phát tri n CNNT nói riêng, phát tri n kinh tương lai g n, nó s góp ph n l n cho vi c phát tri n kinh t - xã h i t - xã h i nói chung. khu v c này. - Tăng cư ng hi u l c qu n lý nhà nư c ñ i v i làng ngh . Th ba: CNNT t nh Qu ng Ngãi, trong quá trình phát tri n - C i ti n và hoàn thi n b máy qu n lý nhà nư c v CNNT. c a mình, có nh ng ñi m tương ñ ng và khác bi t so v i ho t ñ ng
25 CNNT m t s ñ a phương khác, nó cũng có nh ng thu n l i và khó khăn riêng trong quá trình phát tri n. Do ñó c n ph i có nh ng gi i pháp phát tri n riêng phù h p v i ñ c ñi m ho t ñ ng CNNT và ñi u ki n kinh t - xã h i c a t nh. Th tư: Ho t ñ ng CNNT t nh Qu ng Ngãi r t ña d ng, nhi u ngành ngh , nhi u lo i hình t ch c s n xu t kinh doanh khác nhau, giá tr s n xu t hàng năm c a chúng chi m m t t tr ng ñáng k , t c ñ tăng trư ng bình quân hàng năm tương ñ i cao. Do ñó, tri n v ng phát tri n m nh CNNT t nh trong giai ño n t i s r t kh quan và có cơ s . Th năm: Có nhi u thành ph n kinh t tham gia ho t ñ ng CNNT t nh Qu ng Ngãi, trong ñó thành ph n kinh t tư nhân là l c lư ng tham gia ho t ñ ng ch y u. M c dù CNNT thu c thành ph n ph n kinh t nhà nư c và thành ph n kinh t t p th chi m t l không cao trong CNNT t nh, nhưng các thành ph n kinh t này không th buông rơi tr n ñ a trong lĩnh v c này. Vì th , c n thi t ph i c ng c và phát tri n các doanh nghi p nhà nư c, các h p tác xã trong lĩnh v c CNNT. Th sáu. Đ cho CNNT t nh Qu ng Ngãi phát tri n trong giai ño n t i, c n v n d ng nh ng gi i pháp ñ ng b theo m t h th ng nh t quán các quan ñi m có quan h m t thi t v i nhau. V i mong mu n ñóng góp m t ph n công s c nh bé c a mình vào s phát tri n kinh t - xã h i c a t nh nói chung, lĩnh v c CNNT nói riêng, tác gi r t mong ñư c s góp ý c a các nhà khoa h c, c a quý th y cô, c a H i ñ ng khoa h c và nh ng ngư i quan tâm ñ n lĩnh v c nghiên c u này.