Tóm tắt luận văn thạc sĩ: Phát triển vận tải biển ở miền Trung Việt Nam

Chia sẻ: Dfg Dfg | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:13

Thêm vào BST

Báo xấu

113
lượt xem 14
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Khái quát được về mặt lý luận và thực tiễn về phát triển vận tải biển. Đánh giá tiềm năng phát triển vận tải biển ở miền Trung Việt Nam.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Tóm tắt luận văn thạc sĩ: Phát triển vận tải biển ở miền Trung Việt Nam

1 2 B GIÁO D C VÀ ĐÀO T O Công trình ñư c hoàn thành t i Đ I H C ĐÀ N NG Đ I H C ĐÀ N NG Ngư i hư ng d n khoa h c: PGS.TS. Bùi Quang Bình LÊ XUÂN SINH PHÁT TRI N V N T I BI N Ph n bi n 1: .................................................................................. MI N TRUNG VI T NAM Ph n bi n 2: ................................................................................. Chuyên ngành: Kinh t phát tri n Mã s : 60.31.05 Lu n văn s ñư c b o v trư c H i ñ ng ch m lu n văn t t nghi p th c sĩ chuyên ngành Kinh t Phát tri n h p t i Đ i h c Đà N ng vào h i………gi …..…ngày……..tháng…….năm 2011. TÓM T T LU N VĂN TH C SĨ KINH T Có th tìm hi u lu n văn t i: - Trung tâm Thông tin – H c li u , Đ i h c Đà N ng - Thư vi n trư ng Đ i h c Kinh t , Đ i h c Đà N ng Đà N ng - Năm 2011
1 2 PH N M Đ U c a khu v c này. Chính vì th mà tôi ch n ñ tài “Phát tri n v n t i bi n Mi n Trung Vi t Nam” cho lu n văn t t nghi p cao h c ngành Kinh t 1. Lý do ch n ñ tài Phát tri n c a tôi. Trong “Chi n lư c bi n Vi t Nam ñ n 2020” ñã xác ñ nh 5 ngành, 2. M c tiêu c a ñ tài lĩnh v c ñ t phá, ñó là: (1) Khai thác, ch bi n d u, khí; (2) Kinh t Hàng h i; (3) Khai thác và ch bi n thu , h i s n; (4) Du l ch bi n và kinh t h i ñ o; và - Khái quát ñư c v m t lý lu n và th c ti n v phát tri n v n t i bi n. (5) Các khu kinh t , khu công nghi p, khu ch xu t ven bi n g n v i các khu - Đánh giá ñư c ti m năng phát tri n v n t i bi n Mi n Trung Vi t Nam. ñô th d c d i ven bi n. Trong ñó, các ngành kinh t Hàng h i, Khai thác ch bi n d u, khí g n v i vi c phát tri n các Khu công nghi p l n ven bi n ñư c - Ch ra ñư c nh ng m t m nh và y u kém cùng các nguyên nhân coi là ngành, lĩnh v c có l i th l n hàng ñ u trong kinh t bi n. trong phát tri n v n t i bi n Mi n Trung Vi t Nam. Vi t Nam, v n t i bi n chi m kho ng t 70-80% vi c lưu chuy n - Đưa ra ñư c các bi n pháp ñ phát tri n v n t i bi n Mi n trung Vi t Nam. hàng hoá thương m i. Ngành v n t i bi n cũng có t c ñ tăng trư ng ñ u 3. T ng quan các nghiên c u liên quan t i ñ tài ñ n, bình quân kho ng 16% trong su t th p niên qua, cá bi t có m t s trong nư c cũng như nư c ngoài ñã có m t s công trình nghiên doanh nghi p, t c ñ tăng trư ng n tư ng ñ t kho ng 50% năm. c u liên quan ñ n ñ tài c a lu n văn như: Mi n Trung Vi t Nam v i chi u dài hơn 1000 km b bi n v i hàng T Tâm (2010), C ng bi n Vi t Nam t m nhìn m i, T p chí ch c c ng bi n có nhi u c ng bi n nư c sâu. Khu v c này hàng năm t o ra Vietnam Logistics Review s 4/2010. kho ng 20% GDP và chi m 27% dân s c a Vi t Nam. Tuy nhiên, v n t i bi n c a khu v c Mi n Trung v n phát tri n chưa tương x ng v i ti m năng Xuân Thái (2010), V n h i m i cho Mi n Trung th nh vư ng, T p c a khu v c: lư ng hàng thông qua các c ng chưa t i 10% lư ng hàng c a chí Vietnam Logistics Review, s 4/2010. Vi t Nam và ñ i tàu ñây cũng ch khai thác ñư c kho ng 4-5% trong t ng Cao Ng c Thành (2009) Phát tri n v n t i bi n Vi t Nam t kinh s hàng hóa xu t nh p kh u hàng năm. nghi m Đông Á, T p chí Vietnam Logistics Review, s 7/2009. S phát tri n c a ngành v n t i bi n bao g m: Phát tri n ñ i tàu, Cao Ng c Thành (2010) Vi n Nghiên c u phát tri n TP.HCM, Phát phát tri n h th ng C ng bi n và khai thác d ch v Logistics …s cho phép tri n v n t i bi n Vi t Nam t i năm 2020 và t m nhìn t i 2030. khai thác các ngu n tài nguyên ti m năng c a bi n, nâng cao s c c nh tranh Harrod, R, F (1939). An essay in dynamic theory, economic journal cho hàng hóa xu t nh p kh u và phát tri n m nh m các ho t ñ ng d ch v 49, 13-33. c a khu v c này. Đây có th coi như khâu ñ t phá cho s phát tri n kinh t
3 4 K Cullinane, P Ji, T Wang (2005) The relationship between 6. Đi m m i c a ñ tài privatization and DEA estimates of efficiency in the container port industry - V n d ng lý lu n phát tri n vào nghiên c u phát tri n ngành v n - Journal of Economics and Business, 2005. t i bi n m t lĩnh v c m i; Kevin Cullinane (2005), Shipping Economics, School of Marine - Đây là nghiên c u v n t i bi n cho khu v c Mi n Trung mà trư c Science and Technology University of Newcastle, UK. ñây chưa có nghiên c u nào xem xét toàn di n hơn; Solow, R, M (1956). A contribution to the theory of economic - Các gi i pháp ñư c ki n ngh d a trên tính ñ c thù c a vùng s growth, Quarterly Journal of economics 70, 65-94. h a h n có h u ích cho ho ch ñ nh chính sách phát tri n ngành. Torado (1990) Economics for a Third World, Thord edition, 7. N i dung nghiên c u: Publishers Longman 1990. Chương 1: Cơ s lý lu n v phát tri n ngành v n t i bi n Wayne K. Talley (2009), Port Economics, the publishers Routledge 2009. Chương 2: Th c tr ng phát tri n v n t i bi n Mi n Trung 4. Đ i tư ng nghiên c u Chương 3: Phương hư ng và gi i pháp phát tri n v n t i bi n Đ i tư ng nghiên c u c a ñ tài: Phát tri n v n t i bi n Mi n Trung Ph m vi nghiên c u: CHƯƠNG 1. CƠ S LÝ LU N V PHÁT TRI N NGÀNH V N T I BI N + V n i dung: Ch t p trung vào phát tri n ñ i tàu, h th ng 1.1.Vai trò và ñ c ñi m c a v n t i bi n C ng bi n và d ch v Logistics. 1.1.1. Khái ni m v v n t i bi n + V m t không gian: Các t nh Duyên h i Nam Trung b Vi t Nam V n t i là ho t ñ ng nh m thay ñ i v trí c a ñ i tư ng ñư c v n + V m t th i gian: t năm 2005 ñ n nay chuy n. Theo ñó v n t i bi n là ho t ñ ng nh m thay ñ i v trí c a con 5. Phương pháp nghiên c u ngư i hay hàng hóa b ng phương ti n v n t i trên bi n. Lu n văn s d ng phương pháp phân tích th ng kê, so sánh, ñánh N u theo ch c năng phân chia v n t i bi n thành (1) ñ i tàu bi n giá, t ng h p, kh o sát th c t , ý ki n chuyên gia… theo nhi u cách t v n chuy n, (2) h th ng C ng bi n và d ch v h u c n cho v n t i bi n. riêng r t i k t h p v i nhau. K th a các công trình nghiên c u trư c ñó.
5 6 (1) Đ i tàu bi n - V n t i bi n không có s n xu t d tr vì s n ph m c a nó là d ch v . Đ i tàu v n chuy n là l c lư ng tàu ñ m nhi m ch c năng chính - V n t i bi n là trong v n t i không có ho t ñ ng trung gian c a v n t i bi n là thay ñ i v trí không gian c a ñ i tư ng v n chuy n. gi a s n xu t và tiêu th . Tàu bi n là phương ti n v n t i th y ñư c cơ gi i hóa, hi n ñ i hóa, 1.2. N i dung phát tri n v n t i bi n ho t ñ ng trong m t ph m vi xác ñ nh nh m ph c v l i ích và m c ñích 1.2.1. Phát tri n v quy mô v n t i bi n c a con ngư i v m t k thu t - kinh t trên bi n c . Đ i tàu v n t i bi n là t p h p các tàu bi n dùng vào vi c khai thác – kinh doanh v n chuy n hàng Quy mô v n t i bi n ñây là quy mô s n lư ng, do ñó nó ph n ánh hóa, làm gia tăng giá tr thu nh p cho n n kinh t qu c dân. b ng kh i lư ng hàng hóa hay hành khách v n chuy n và luân chuy n. (2) C ng bi n 1.2.2. Phát tri n v năng l c v n chuy n C ng bi n như là ñ u m i liên k t các lo i v n t i khác nhau, ñó là Năng l c v n chuy n ñư c th hi n thông qua quy mô c a ñ i tàu v n t i ñư ng bi n, v n t i ñư ng sông, v n t i ñư ng s t, v n t i ñư ng b bi n, ch ng lo i tàu, ñ i ngũ thuy n viên, kh năng khai thác th trư ng và cũng là v n t i ñư ng ng. hàng h i, m i quan h giao thương c a qu c gia v i các qu c gia có c ng bi n trong khu v c và trên th gi i . C ng bi n ñư c chia ra thành c ng t ng h p và C ng chuyên d ng. 1.2.3. Phát tri n ñ i tàu bi n 1.1.2. Vai trò c a v n t i bi n S phát tri n c a ñ i tàu bi n trư c h t là s gia tăng quy mô ñ i - T o nên xu hư ng ñ nh v công nghi p và xây d ng. tàu bi n bao g m tăng s lư ng tàu bi n, tr ng t i và s tuy n ñư ng v n - nh hư ng t i chi phí s n xu t hàng hóa. chuy n. - T o ra nh ng ñi u ki n thu n l i cho ho t ñ ng c a doanh nghi p. S phát tri n c a ñ i tàu còn ph i th hi n qua trình ñ k thu t và công ngh c a tàu mà thư ng ph n ánh tu i trung bình c a ñ i tàu (tàu - nh hư ng t i ch ng lo i và quy mô s n xu t. trên 15 năm là tàu già), các tàu th h m i thư ng ñư c ñóng m i theo công - nh hư ng ch t lư ng s n xu t hàng hóa. ngh hi n ñ i và ñư c trang b hi n ñ i hơn. 1.1.3. Đ c ñi m c a v n t i bi n S phát tri n c a ñ i tàu do ñ c tính c a s n ph m d ch v cũng ñòi - Đ c ñi m l n nh t c a ho t ñ ng v n t i bi n là mang tính d ch v . h i ph i phát tri n ñ i ngũ thuy n trư ng, s quan và thuy n viên có ch t lư ng cao. - V n t i bi n là tính th ng nh t gi a s n xu t và tiêu th .
7 8 1.2.4. H th ng c ng bi n và d ch v h u c n Đ a hình và ki n t o t nhiên c a b bi n cũng là y u t quan tr ng cho phát tri n v n t i bi n, b o ñ m ñ ñi u ki n ñ xây d ng các c ng bi n Phát tri n h th ng c ng bi n là m r ng quy mô C ng thông qua nư c sâu và ñáp ng cho các tuy n hàng h i v n t i bi n. Đi u ki n t tăng s lư ng c u C ng, di n tích kho bãi, phương ti n b c d và h th ng nhiên c a khu v c Mi n Trung Vi t nam có nh ng v nh kín gió, sâu, ít nh h t ng giao thông h tr cho C ng. hư ng tr c ti p c a sóng và gió mùa có th xây d ng và phát tri n quy mô S phát tri n c a c ng còn tùy thu c vào trình ñ k thu t và công l n thành c ng bi n Qu c t , thu n l i cho tàu thuy n có tr ng t i l n ra ngh lai d t tàu, x p d c a C ng. V i các tàu chuyên d ng l n vi c ra vào vào thư ng xuyên. C ng và x p d b o ñ m th i gian an toàn là quan tr ng nh t. 1.3.2. Chính sách phát tri n kinh t bi n S phát tri n c a c ng còn ñư c th hi n trình ñ chuyên nghi p Chính ph c n có các chính sách thu hút ñ u tư, nhi u cơ ch linh hóa d ch v Logistics. ho t trong vi c ưu ñãi ñ u tư cho xây d ng cơ s h t ng (Th i h n cho Ho t ñ ng Logistics thư ng ph i ñư c k t n i v i nhi u lo i hình thuê ñ t, vi c gi i phóng m t b ng, thu , vay v n ưu ñãi ,b o lãnh c a phương th c v n t i hàng hoá khác nhau và t p trung g n các Khu công Chính ph … ). Đ ng th i, khi c p phép cho các nhà ñ u tư vào các Khu nghi p, các Trung tâm kinh t - thương m i l n. công nghi p nên ưu tiên cho các lo i hình công nghi p, d ch v có tác ñ ng Phát tri n c ng bi n ph i ph i h p v i phát tri n h th ng h t ng tương h v i ngành kinh t V n t i bi n. Phát tri n v n t i bi n ph i g n v i cơ s b sung cho C ng bao g m: H th ng giao thông ñư ng b , ñư ng chuy n d ch cơ c u công nghi p. th y, ñư ng s t và H th ng Kho bãi, phương ti n x p d …cũng như H 1.3.3. Trình ñ phát tri n kinh t xã h i th ng thông tin vi n thông, d ch v Giám ñ nh hàng hóa, Ki m d ch Qu c V n t i bi n là ngành cung c p d ch v v n t i hàng hóa, ñ ng th i t , B o hi m, Ngân hàng …. còn t o ti n ñ cho xây d ng và phát tri n cơ s h t ng. Ngành v n t i 1.3. Các y u t nh hư ng ñ n s phát tri n v n t i bi n bi n ph c v ch y u cho v n chuy n hàng hóa, hành khách …theo nhu c u 1.3.1 Đi u ki n t nhiên và tài nguyên c a các doanh nghi p, t ch c và dân chúng, góp ph n quan tr ng cho s phát tri n n n kinh t qu c gia. Mi n Trung Vi t Nam n m ven theo b bi n Đông nơi có t i 5 tuy n giao thông Hàng h i qu c t ñi ngang qua và g n v i khu v c kinh t 1.3.4. H th ng cơ s h t ng kinh t năng ñ ng nh t c a th gi i hi n nay ñó là ñi u ki n thu n l i ñ phát tri n Cơ s h t ng ngành v n t i bi n không ch bao g m: C ng bi n, v n t i bi n. ñ i tàu v n t i, kho bãi, thi t b b c x p … mà còn thúc ñ y cho s phát tri n ñ ng b c nh ng h t ng b sung khác n a ñó chính là h t ng k
9 10 thu t và xã h i c a ñ a phương hay lãnh th như các công trình ñư ng giao Ch t lư ng c a ngu n nhân l c cho phát tri n v n t i bi n còn ph thông, h th ng c p thoát nư c, h th ng ñi n, thông tin liên l c…và h thu c vào h th ng các trư ng ñào t o c a lãnh th và c a ngành Hàng t ng xã h i, kinh t như h th ng trư ng h c, b nh vi n, ch , nhà văn hóa, h i.Ngh ñi bi n là m t ho t ñ ng kinh t ñ c thù b i con tàu hi n nay ñư c sân th thao, d ch v Ngân hàng, B o hi m, Giám ñ nh hàng hóa … Các cơ trang b nh ng phương ti n hi n ñ i nh t v t ñ ng hóa, ñi n khí hóa, công s h t ng này s k t h p v i h th ng C ng bi n ñ t o thành h t ng h u ngh thông tin liên l c tiên ti n, thi t b d n ñư ng t i tân, thuy n viên luôn c n cho ñ i tàu v n t i bi n ho t ñ ng hi u qu . ñư c h c t p và c p nh t thư ng xuyên các ki n th c m i, trang b m i… M t h th ng cơ s h t ng phát tri n cho v n t i bi n ph i ñáp ng 1.4. Kinh nghi m phát tri n v n t i bi n c a các nư c trên th gi i 3 yêu c u: ñ ng b , quy mô và b o ñ m tính phát tri n. V n d ng kinh nghi m phát tri n v n t i bi n c a các nư c ñ phát 1.3.5. Kh năng huy ñ ng v n tri n ñ ng b t i Vi t Nam: Ngành v n t i bi n là m t trong nh ng ngành có c u t o h u cơ - Xác ñ nh rõ m c tiêu, ñ nh hư ng và chi n lư c phát tri n trung C/V khá l n nên ñòi h i ph i ñ u tư ngu n v n r t l n, dài h n phù h p v i và dài h n. chi n lư c phát tri n lâu dài c a vùng, khu v c, qu c gia. - Tăng cư ng h p tác kinh doanh gi a ch hàng và ch tàu, V n ñ u tư cho phát tri n v n t i bi n ñư c huy ñ ng t nhi u doanh nghi p v n t i. ngu n khác nhau nhưng do t ngu n nào cũng có ngu n g c tích lũy c a - Ph i h p ch t ch gi a các ch tàu v i các doanh nghi p C ng n n kinh t bao g m tích lũy c a chính ph , c a doanh nghi p và h gia bi n, doanh nghi p d ch v Logistics ñình. - T p trung phát tri n ña d ng ñ i tàu v i tính năng k thu t hi n 1.3.6. Ngu n nhân l c c a vùng lãnh th và các doanh nghi p ñ i, công ngh cao… v n t i bi n - Nâng cao s lư ng và ch t lư ng ñ i ngũ sĩ quan, thuy n viên. Ch t lư ng ngu n nhân l c vùng lãnh th là cơ s ñáp ng nhu c u nhân l c ch t lư ng cao trong nhi u khâu c a v n t i bi n.Thuy n viên - Đáp ng cho th trư ng v n t i trong nư c và khai thác th ph n khi làm vi c trên tàu ñòi h i ph i có s c kh e, s c ch u ñ ng b n b , d o v n t i trong khu v c và th gi i dai, có k năng th c hành chuyên nghi p, có n p s ng k lu t cao, trình ñ - Tích c c tham gia các Công ư c và Lu t hàng h i Qu c t . ngo i ng t t ñ giao ti p v i các ñ i tác, chính quy n c ng, cơ quan qu n lý …
11 12 CHƯƠNG 2. TH C TR NG PHÁT TRI N V N T I BI N Tu i trung bình c a ñ i tàu cũng khá cao tuy ñã gi m vào các năm MI N TRUNG sau nh tăng thêm s lư ng tàu ñóng m i trong nư c, nhưng tu i tàu bình quân v n cao ( Trên 10 tu i ). Đi u này ñòi h i ph i có k ho ch ñ u tư ñóng m i và k ho ch s a ch a b o dư ng ñ b o ñ m ch t lư ng cho khai 2.1. Tình hình phát tri n v n t i bi n Mi n Trung thác kinh doanh . 2.1.1. Tình hình phát tri n v quy mô v n t i bi n Mi n Trung Ph n l n ñ i tàu v n t i c a Mi n Trung ñ u là tàu v n t i hàng N u xét theo cơ c u l i nhu n và doanh thu v n t i thì ñ i tàu t ng h p chi m t i trên 80% và tàu chuyên dùng ( Ch hàng l ng, khí, hóa chi m t l cao và có xu hư ng tăng d n t 55% năm 2006 lên 65% năm ch t …) ch chi m hơn 10%. 2010. V l i nhu n ch y u t v n t i khi t tr ng luôn chi m trên 80%. 2.2. Tình hình hi n t i các y u t nh hư ng ñ n s phát tri n v n t i bi n Mi n Trung 2.1.2. Ho t ñ ng c a h th ng c ng bi n 2.2.1. Trình ñ phát tri n kinh t xã h i c a Mi n Trung V năng l c c a các C ng bi n Mi n Trung hi n t i không ñư c Trong giai ño n 2006-2010, toàn vùng Duyên h i Nam Trung B khai thác h t công su t thi t k . Trong khi ñó, v n ti p t c ñư c ñ u tư phát có t c ñ tăng trư ng trung bình là là 15% cao hơn so v i c Mi n Trung – tri n năng l c cho các C ng bi n th hi n: S gia tăng chi u dài c u tàu t Tây Nguyên là 12.2%. T c ñ tăng trư ng nhìn chung cao hơn c nư c và 3.114 m năm 2006 ñã ñư c ñ u tư tăng lên 3.638 m, t ng di n tích kho bãi t ng t nh ñ u có t c ñ tăng trư ng cao hơn. Tuy nhiên, t tr ng GDP c a t hơn 310 ngàn m2 ñã tăng lên trên 516 ngàn m2 . Các phương ti n b c x p toàn khu v c này so v i GDP c nư c ch dư i kho ng 10% . t 294 phương ti n tăng lên 429 phương ti n. Lao ñ ng làm vi c trên các So v i c nư c các doanh nghi p Mi n Trung Tây Nguyên ch C ng bi n cũng tăng liên t c trong nhưng năm qua, có trên 1.000 lao ñ ng chi m hơn 13% s doanh nghi p, thu hút hơn 14% lao ñ ng, có hơn 6% m i làm vi c . v n và 7% tài s n trong khi dân s ñây chi m 27% dân s Vi t Nam. Nhìn chung, nh ng ho t ñ ng d ch v h u c n C ng bi n có quy Cơ c u kinh t c a khu v c Duyên h i Nam Trung B l c h u hơn mô còn r t ít, trong khi giá tr d ch v h u c n C ng bi n th p và chi m t so v i cơ c u kinh t c nư c tuy ñang t ng bư c chuy n d ch t l cơ c u tr ng nh trong ho t ñ ng v n t i bi n. S lư ng các d ch v ít, m ng lư i kinh t công nghi p – nông nghi p – d ch v h p lý. ñ i lý không nhi u và s nhân viên ít và chưa ñư c ñào t o chuyên nghi p. 2.2.2. Chính sách phát tri n kinh t bi n Do ñó ti m năng ñ phát tri n các d ch v này còn l n. 2.1.3. Đ i tàu v n t i bi n Chính sách phát tri n kinh t bi n ñư c xem xét dư i hai khía c nh (1) chính sách phát tri n các ngành kinh t d a trên tài nguyên bi n và (2) S lư ng ñ i tàu v n t i bi n ñã gia tăng hàng năm ( Năm 2010 chính sách nh m t o ra môi trư ng thông thoáng cho kinh doanh. không tăng do suy thoái kinh t ). Phát tri n ñ u tư ñ i tàu ch y u thu c Vinaline, s lư ng tàu c a các ñ a phương không ñáng k .
13 14 Chính sách phát tri n ngành v n t i bi n c a t t c các ñ a phương ch y u. (Giá ñ u tư cho 1m2 c u c ng là 300 tri u ñ ng/m2 và giá ñ u tư ñây ñ u t p trung phát tri n c ng bi n, ñ i tàu và d ch v Logistics. Tuy cho ñ i tàu tính bình quân là 0,7–1,0 tri u USD/1.000 DWT nhiên, t ng công su t c ng bi n hi n nay cung ñang vư t c u và ñ i tàu Ngu n v n ñ u tư c a doanh nghi p cho ñ i tàu còn r t h n ch so chưa ñ s c c nh tranh v k thu t, tr ng t i và qu n lý kém hi u qu so v i ngu n vay v n c a các t ch c tín d ng cho m i con tàu (Ngu n v n v i các ñ i tàu khác trong khu v c. Nguyên nhân chính ñây là thi u s vay các t ch c tài chính chi m trên 70%). Vi c ñ u tư cho phát tri n c ng liên k t trong chính sách phát tri n kinh t bi n và ngu n v n ñ u tư cho bi n và ñ i tàu c n s lư ng l n ngu n v n ñ u tư và th i gian hoàn v n ngành v n t i bi n còn h n ch , trình ñ cán b qu n lý và ch t lư ng dài h n ( Trên 15 năm ). thuy n viên còn nhi u h n ch . 2.2.5. Tình hình ngu n nhân l c Vi c quy ho ch h th ng c ng bi n Mi n Trung cũng ñang là v n Toàn khu v c Duyên h i Nam Trung B ch có 12.9% có trình ñ ñ l n khi n vi c phân b ngu n l c kém hi u qu . H u h t m i t nh ñ u chuyên môn k thu t trong khi c a Vi t Nam là 13.2%. Tình hình này s ñ u tư C ng bi n riêng. nh hư ng r t l n t i vi c phát tri n ngu n nhân l c cho v n t i bi n m t 2.2.3. H th ng cơ s h t ng kinh t trong nh ng ngành ñòi h i r t cao v ch t lư ng c a ngu n l c lao ñ ng. H th ng giao thông c a khu v c này khá ñ y ñ g m c ñư ng b , Trong t ng lao ñ ng c a v n t i bi n Mi n Trung thì s lư ng ñư ng s t, ñư ng hàng không và ñư ng bi n. V i cơ s h t ng như v y có thuy n viên và s quan chi m t tr ng ch y u kho ng 2/3 s lao ñ ng và th coi là ñi u ki n khá thu n l i ñ phát tri n ngành v n t i bi n. không thay ñ i nhi u qua các năm. T tr ng c a lao ñ ng c ng bi n và Tuy nhiên, h th ng giao thông chưa ñ ng b , ùn t c giao thông, tai logictics chi m kho ng 32-33%. n n giao thông x y ra thư ng xuyên gây nh hư ng tr c ti p ñ n ch t lư ng Trong t ng s ñó s quan luôn chi m 30% và ñ u ñã t t nghi p ñ i d ch v cho khách hàng, các d ch v vi n thông còn h n ch , ngành ñi n, h c. M t ñi u ñáng chú ý t t c ñ u ñư c ñào t o b i các trư ng trong nư c nư c cung c p không n ñ nh theo yêu c u phát tri n . c a Vi t Nam. Tu i trung bình ngày càng tr cho th y ti m năng to l n c a 2.2.4. Kh năng huy ñ ng v n ngành nhưng cũng ñ t ra v n ñ l n n u mu n phát tri n ngành này là ph i ñào t o s quan cho ñ i tàu. S thuy n viên luôn chi m 2/3 lao ñ ng trên Trong t ng s v n dành cho phát tri n ngành v n t i bi n Mi n tàu t t c ñ u t t nghi p trung c p hay cao ñ ng ngh và tu i ñ i r t tr . Trung thì ph n l n dành cho phát tri n ñ i tàu, hàng năm chi m t l v n t 50% tr lên và ñ i tàu luôn tăng trư ng nhanh. Ngu n v n dành cho ñ u tư Tình hình ñào t o t i các trư ng hàng h i nư c ta. k t c u h t ng c ng bi n th p, ch y u dành cho s a ch a và nâng c p là Đ nâng cao ch t lư ng, s lư ng ngu n nhân l c hàng h i, vài năm tr l i ñây các trư ng Hàng h i ñã năng ñ ng, ñ y m nh c i ti n
15 16 chương trình ñào t o: tăng s gi th c hành, tăng s gi h c ti ng Anh, 2020 kinh t hàng h i s ñ ng ñ u trong năm lĩnh v c phát tri n kinh t ñi u ch nh n i dung ñào t o và hu n luy n cho sát v i th c t hơn. bi n, ñ ng th i góp ph n c ng c an ninh qu c phòng c a ñ t nư c”; H u h t các Trung tâm xu t kh u thuy n viên ñ u t p trung vào Căn c vào d báo th trư ng v n t i giai ño n 2011 – 2015; Theo vi c ñào t o ti ng Anh và k năng tay ngh . Các chương trình ñ nh hư ng ñánh giá c a các hãng v n t i l n t i Di n ñàn ch tàu Châu Á cu i năm cho thuy n viên trư c khi nh p tàu ñã thư ng xuyên ñư c c p nh t, nâng 2010. cao ñáp ng các yêu c u c a ngư i thuê, ñ ng th i nh ng ki n th c v Căn c vào ñ c ñi m ñi u ki n t nhiên và ti m năng bi n c a khu phong t c, t p quán, giao ti p, ng x v i ngư i nư c ngoài ñã ñư c ñưa v c Duyên h i Nam Trung B ñ có chi n lư c ñ u tư h p lý. vào chương trình giáo d c ñ nh hư ng v i n i dung phong phú và th i lư ng ñ y ñ hơn. Căn c vào ñ nh hư ng liên k t vùng, khu v c ñ cùng h tr thúc ñ y s phát tri n kinh t bi n cho các T nh Duyên h i Nam Trung B Xu hư ng th trư ng thuy n viên nư c ta. 3.1.2. Đ nh hư ng phát tri n v n t i bi n Do t c ñ phát tri n c a ñ i tàu trong nư c và d ch v xu t kh u thuy n viên nên nhu c u v thuy n viên v n ñang gia tăng, tình tr ng thi u (1) Phát tri n v n t i bi n theo hư ng hi n ñ i hoá v i ch t lư ng ngày thuy n viên có trình ñ , ñ c bi t là s quan qu n lý ñang là v n ñ b c xúc. càng cao, chi phí h p lý, an toàn h n ch ô nhi m môi trư ng và ti t Tính ñ n năm 2010 Vi t Nam thi u h t 600 s quan, trong ñó ch y u là s ki m năng lư ng; tăng s c c nh tranh c a v n t i bi n ñ ch ñ ng h i quan qu n lý. nh p và m r ng th trư ng v n t i bi n trong khu v c và trên th gi i. CHƯƠNG 3. PHƯƠNG HƯ NG VÀ GI I PHÁP PHÁT TRI N (2) Đ u tư phát tri n ñ i tàu có cơ c u h p lý, trong ñó ưu tiên ñ u tư cho NGÀNH V N T I BI N MI N TRUNG lo i tàu chuyên dùng, giành quy n v n t i hàng hóa xu t nh p kh u c a Vi t Nam theo phương th c CF /CIF t o s c nh tranh m nh m v i 3.1. Phương hư ng phát tri n các ñ i tàu trong khu v c và Th gi i . 3.1.1. Căn c ñ xác ñ nh phương hư ng (3) Đ u tư ngu n v n theo nhi u hình th c (H p tác kinh doanh, Liên Căn c vào Ngh quy t s 09 ngày 09/02/2007 c a Ban ch p hành doanh liên k t … ) ñ khai thác các c ng bi n hi n có nh m nâng cao Trung ương Đ ng khoá X v chi n lư c bi n Vi t Nam ñ n năm 2020; Quy công su t, trong ñó ưu tiên cho các c ng bi n nư c sâu, c ng trung ho ch phát tri n v n t i bi n Vi t Nam ñ n năm 2020 và ñ nh hư ng ñ n chuy n và c ng c a ngõ qu c t , h n ch m r ng tràn lan dàn tr i. năm 2030 ñã ñư c Th tư ng Chính ph phê duy t ngày 15/10/2009; V i quan ñi m ch ñ o: “ Nư c ta ph i tr thành qu c gia m nh v bi n, làm giàu t bi n ñ ñ n năm 2020 kinh t hàng h i ñ ng th 02 và sau năm
17 18 3.2. Gi i pháp phát tri n v n t i bi n Mi n Trung tiên phát tri n nh ng công trình có tính ch t ñ t phá, t o ra liên k t vùng; 3.2.1. Hoàn thi n quy ho ch và chính sách phát tri n dành qu ñ t h p lý cho phát tri n k t c u h t ng giao thông v n t i. V i l i th v trí ñ a lý thu n l i, Mi n Trung ñang hình thành các Chính ph , các b , ngành Trung ương cũng ph i có cách nhìn r ng khu công nghi p ven bi n, xây d ng các c ng bi n nư c sâu ñ khai thác m , có cơ ch chính sách ñ u tư c n ñ c bi t ưu ñãi, ñ ng b , nh t quán và các ti m năng c a bi n. T p trung các ngu n l c ñ phát tri n nhanh chóng mang tính n ñ nh trong m t giai ño n nh t ñ nh. các khu ñô th , các khu kinh t và khu công nghi p du l ch ven bi n. Đ c Trên cơ s xác ñ nh ph i hoàn thi n quy ho ch chung m i t nh và bi t, là phát tri n ñ i tàu v n t i, c ng bi n, d ch v Logistics và coi ngành m i c ng c n ñi u ch nh quy ho ch c a mình theo hư ng phân công lao kinh t bi n là ch l c c a Mi n Trung. ñ ng và h p tác thì mơi b o ñ m phát tri n ngành v n t i bi n khu v c có Mu n v y, ph i hoàn thi n công tác quy ho ch, chi n lư c phát nhi u b bi n nh t và khai thác l i th t bi n ñư c. tri n …Không ñ m nh ai n y làm, m i ñ a phương m t ki u, d n ñ n tình 3.2.2. Phát tri n ñ i tàu bi n tr ng t nh nào cũng có m t khu kinh t , m t sân bay, c ng bi n nư c sâu... - Tăng cư ng hơn n a n l c ñ tìm ki m ngu n hàng trên cơ s s Các ñ a phương c n ng i l i v i nhau, ñàm phán ñ cùng xây d ng h p tác kinh doanh, h tr t các ch hàng, các doanh nghi p xu t nh p m t ñ án chi n lư c lâu dài cho toàn vùng. ñó có s liên k t ngang gi a kh u trong và ngoài nư c các ñ a phương và liên k t d c gi a các ngành ngh . - T p trung ñ u tư phát tri n ñ i tàu vi n dương, tàu có dung tích và Ưu tiên phát tri n cơ s h t ng c v ñư ng b , ñư ng s t, c ng tr ng t i l n, tu i tàu tr , tính năng k thu t hi n ñ i và h p lý . bi n, sân bay..., trong ñó phát tri n v n t i ñư ng s t ñ gi m áp l c cho v n t i ñư ng b , nh t là v n t i liên vùng; khuy n khích các thành ph n - Nâng cao ch t lư ng ñ i ngũ sĩ quan thuy n viên, tham gia và ñ m kinh t tham gia kinh doanh v n t i bi n và các d ch v hàng h i; ñ i m i b o th c thi nghiêm ch nh các B lu t Hàng h i và các Công ư c qu c t . công ngh x p d hàng hóa, áp d ng các công ngh tiên ti n, nh t là v n t i Các gi i pháp t các Hi p h i v v n t i bi n : ña phương th c. Ð ng th i nâng cao ch t lư ng d ch v v n t i hàng không - Các Hi p h i ñóng vai trò là c u n i giúp các doanh nghi p có s trên cơ s tăng d n t n su t chuy n bay, b trí gi bay thích h p; k t n i liên k t, h p tác g n bó v i nhau ñ cùng phát tri n vì nh ng m c tiêu gi a các chuy n bay trung chuy n m t cách h p lý, nhanh chóng và ti n chung c a ngành. l i. Ngoài ra, ñ khai thác h t năng l c, hi u qu các công trình giao thông trên ñ a bàn, vi c xây d ng, nâng c p các công trình c n tuân th quy ho ch - Nâng cao vai trò giúp ñ các h i viên c a mình, ñưa ra ti ng nói chuyên ngành, quy ho ch vùng, tránh c c b ñ a phương gây lãng phí; ưu chung và quan tr ng ñ i v i các v n ñ l n ñ ñ nh hư ng phát tri n trong tương lai.
19 20 Các gi i pháp t Chính ph và các B ngành: Huy ñ ng t i ña m i ngu n l c trong nư c và ngoài nư c ñ phát tri n c ng bi n. Tăng cư ng xúc ti n ñ u tư, khuy n khích và t o ñi u - Nhà nư c c n có chính sách ưu ñãi v th i h n n p thu xu t nh p ki n thu n l i cho t ch c, doanh nghi p thu c m i thành ph n kinh t kh u... khi các doanh nghi p xu t nh p kh u s d ng v n chuy n qua các tham gia ñ u tư phát tri n c ng bi n b ng các hình th c theo quy ñ nh c a hãng tàu Vi t Nam pháp lu t; chú tr ng áp d ng hình th c nhà nư c – tư nhân (PPP) ñ i v i - Nhà nư c c n h tr v ngu n v n cho các doanh nghi p v n t i bi n các c ng, khu kho bãi phát tri n m i có quy mô l n; vì ñ c thù c a v n t i bi n là v n ñ u tư r t l n, lãi su t vay ñ u tư c a Vi t Ngu n v n ngân sách t p trung ñ u tư cho các h ng m c cơ s h Nam cao hơn nhi u so v i doanh nghi p v n t i bi n nư c ngoài d n ñ n l i t ng công c ng k t n i v i c ng bi n (ñê ngăn sóng ch n cát, n o vét và xây th c nh tranh kém. Nhà nư c ưu tiên cho các doanh nghi p vay lãi su t ưu ñãi d ng công trình ch nh tr n ñ nh lu ng ch y tàu, tr c giao thông n i v i trong th i gian mua và ñóng m i tàu và nh ng lúc khó khăn c a th trư ng. m ng qu c gia, …). Các h ng m c cơ s h t ng b n c ng ch y u ñ u tư 3.2.3. Phát tri n c ng bi n b ng ngu n huy ñ ng h p pháp c a doanh nghi p. Áp d ng cơ ch cho thuê Các c ng bi n ñòi h i ph i ngày càng nâng cao ch t lư ng và năng cơ s h t ng ñ i v i các b n c ng ñã ñư c ñ u tư xây d ng b ng ngu n l c c a mình ñ ñáp ng yêu c u phát tri n chung. T vi c nghiên c u và v n ngân sách; t ng h p các mô hình v ño lư ng ch t lư ng d ch v c ng bi n nh m có Ti p t c nghiên c u cơ ch qu n lý theo mô hình chính quy n ñư c s ng d ng m t cách thi t th c vào ñi u ki n Vi t Nam. V i mô c ng, thí ñi m áp d ng m t vài c ng có ñi u ki n ñ t ng bư c hoàn thi n hình này, các c ng bi n Vi t Nam có th có nh ng ñ nh hư ng và nh ng s cơ s pháp lý t o ñi u ki n th c hi n ñ ng b trên toàn qu c. ño lư ng v ch t lư ng d ch v ñ không ch giúp ho t ñ ng c a mình mà Ti p t c ñ y m nh c i cách th t c hành chính, t o môi trư ng còn gia tăng kh năng c nh tranh trong khu v c và qu c t . Các thay ñ i và thông thoáng trong thu hút ñ u tư phát tri n và kinh doanh khai thác c ng c i thi n ñư c t o ra s có tác ñ ng tích c c ñ n s mong ñ i và nh n th c bi n phù h p v i quá trình h i nh p và thông l qu c t ; c a các khách hàng ñ i v i d ch v c ng bi n t i Vi t Nam. Tăng cư ng công tác qu n lý nhà nư c trong quá trình th c hi n M t khác, chính vi c xây d ng và ti n hành vi c ñ m b o ch t quy ho ch phát tri n c ng bi n, trong ñó lưu ý ph i h p g n k t ñ ng b v i lư ng d ch v cho các c ng bi n m t cách ñ c l p s giúp tránh ñư c tình quy ho ch phát tri n m ng lư i giao thông (ñư ng b , ñư ng s t, hàng tr ng c nh tranh l n nhau gi a các c ng bi n t i Vi t Nam. không, ñư ng th y n i ñ a), quy ho ch xây d ng và quy ho ch chung phát Đ th c hi n thành công nh ng m c tiêu ñó c n thi t th c hi n các tri n kinh t - xã h i c a ñ a phương, vùng lãnh th có c ng; bi n pháp sau:
21 22 Dành qu ñ t thích h p phía sau c ng ñ xây d ng trung tâm * Các h t ng khác phân ph i hàng hóa, d ch v logistic t i các c ng ñ u m i khu v c, c a ngõ Ngoài giao thông thì h th ng cung c p ñi n, c p thoát nư c, h qu c t nh m nâng cao năng l c, hi u qu khai thác ñ i v i c ng cũng như t ng nhà , thương m i… m ng lư i giao thông khu v c. H th ng c ng bi n không th ho t ñ ng t t và hi u qu n u không 3.2.4. Phát tri n ñ ng b cơ s h t ng trong khu v c b o ñ m cung c p ñ y ñ và ñ m b o ch t lư ng v ñi n. H th ng này bao * V h t ng giao thông g m ngu n, ñư ng dây bi n th và ph t i. T p trung phát tri n hành lang v n t i chính c a vùng: hành lang H t ng c p thoát nư c cũng quan tr ng n u không s nh hư ng ven bi n; hành lang Đà N ng - qu c l 1A - (qu c l 9 - Lao B o) và hành t i ho t ñ ng c a c ng vì b n thân c ng còn cung c p nư c cho các tàu bi n lang Đà N ng - qu c l 14B - 14D - Nam Giang; hành lang Đà N ng - Tây ngoài nhu c u c a chính mình. N u h th ng thoát nư c nh t là nư c th i s nguyên; hành lang Dung Qu t - Tây nguyên; hành lang Quy Nhơn - Tây b o ñ m môi trư ng cho c ng bi n. nguyên. Hoàn thành tuy n cao t c Hu - Đà N ng - Qu ng Ngãi - Bình H t ng khu kinh t và công nghi p chính là nơi cung c p hàng hóa Đ nh; ti p t c phát tri n giao thông nông thôn, 70% ñư ng nông thôn ñư c v n chuy n cho v n t i bi n, n u h th ng này kém không thu hút ñư c các c ng hóa m t ñư ng. nhà ñ u tư thì nh hư ng không nh t i c u hàng hóa v n chuy n c a c ng. Đ n năm 2020, hoàn thành nâng c p ñư ng s t Th ng Nh t ñ t tiêu 3.2.5. Gi i pháp v v n chu n ñư ng s t qu c gia; ñ ng th i xây d ng các tuy n ñư ng s t nhánh n i t ñư ng s t qu c gia ñ n các c ng bi n, khu công nghi p, khu kinh t như Trong Quy ho ch phát tri n v n t i bi n ñ n năm 2020, ñ nh hư ng c ng Chân Mây, c ng Liên Chi u, khu kinh t Chu Lai, c ng Dung Qu t, ñ n năm 2030 ñã ñư c Chính ph phê duy t là: “ D ki n t ng kinh phí ñ u c ng Quy Nhơn (Nhơn H i). Nâng c p, m r ng h th ng c ng hàng không tư cho ñ i tàu, các trung tâm phân ph i hàng hoá d ch v logistics t nay như c ng hàng không qu c t Đà N ng; c ng hàng không qu c t Chu Lai... ñ n năm 2020 kho ng 270 – 290 nghìn t ñ ng, do các doanh nghi p t huy ñ ng t các ngu n v n h p pháp”. V giao thông ñư ng b , ñ c bi t ưu tiên ñ u tư các công trình như xây d ng m i các tuy n ñư ng b cao t c Đà N ng - Qu ng Ngãi và Cam M t trong nh ng gi i pháp huy ñ ng v n là khuy n khích m i L - Túy Loan, nâng c p m r ng các qu c l 1A, 49, 49B, 24; m r ng, thành ph n kinh t bao g m c các t ch c nư c ngoài ñ u tư phát tri n ñ i nâng c p và ñ u tư chi u sâu các c ng bi n Đà N ng, Quy Nhơn... tàu bi n. Chúng ta ph i xác ñ nh ngu n l c tài chính ch y u là ñi vay các t ch c tín d ng trong và ngoài nư c, h p tác kinh doanh và ñ u tư v i các ñ i tác nư c ngoài ñ th c hi n các d án c a mình.
23 24 Ngoài ra, căn c vào nhu c u c th c a t ng th i kỳ c n nghiên 3.2.7. Hoàn thi n chính sách liên k t ñ a phương và ngành c u ñ xu t v i Chính ph các cơ ch chính sách h tr k p th i ñ tháo g M t là, c n ph i nh n th c rõ ràng s c n thi t ph i liên k t kinh t , khó khăn v ngu n v n, ưu ñãi trong m t s D án ñ u tư, chính sách ưu ch có liên k t m i có th phát tri n. ñãi v thu , cơ ch h ch toán ñ c thù do ngu n thu chi ch y u b ng ngo i t ñ tránh r i ro v bi n ñ ng t giá ngo i t , t o thu n l i cho các doanh Th hai, c n ph i ti n hành phân công lao ñ ng gi a hai khu v c và nghi p v n t i bi n th c hi n có hi u qu các d án ñ u tư. các t nh m t cách rõ ràng trên cơ s nh ng l i th ñ tránh tình tr ng c nh tranh hi n nay. 3.2.6. Gi i pháp phát tri n ngu n nhân l c Th ba, ph i thi t l p cho ñư c m t cơ ch liên k t ch t ch . Đ ng - Các Trư ng Hàng h i ti p t c c i ti n chương trình ñào t o và th i cũng c n có cơ ch ki m tra ñánh giá vi c th c hi n ho t ñ ng liên k t. hu n luy n. Đ m b o th i lư ng th c hành trên tàu hu n luy n, t o ñi u ki n bư c ñ u cho sinh viên làm quen trang thi t b và n m ñư c quy trình Th tư, khuy n khích các doanh nghi p trong hai khu v c liên k t v n hành và b o qu n. liên doanh trong kinh doanh nh m t o ra nh ng doanh nghi p có quy mô l n có thương hi u m nh ñ c bi t trong lĩnh v c du l ch nh m khai thác t t - Các ch tàu c n có bi n pháp giúp ñ , ph i h p v i nhà trư ng th m nh c a m i t nh và c a toàn vùng ./. trong vi c nh n các sinh viên th c t p trên ñ i tàu c a mình. - Phát tri n công tác ñào t o hu n luy n ñ i ngũ s quan thuy n viên làm vi c trên các tàu ch d u, hoá ch t, t o ti n ñ cho vi c hình thành và phát tri n ñ i ngũ s quan, thuy n viên ph c v cho ñ i tàu chuyên d ng B N TÓM T T NÀY ĐƯ C TRÍCH TRONG LU N VĂN c a Vi t Nam. “ PHÁT TRI N V N T I BI N MI N TRUNG VI T NAM” - Hi p h i ch tàu ki n ngh v i các cơ quan có th m quy n v vi c xây d ng ch ñ lương cho thuy n viên, H p ñ ng lao ñ ng và các phúc l i xã h i khác cho phù h p v i lo i hình lao ñ ng n ng nh c và có tính ñ c thù cao c a lao ñ ng bi n. Xem xét và ban hành nh ng cơ ch , chính sách khuy n khích công tác xu t kh u thuy n viên. - Ti p t c và ñ y m nh quan tâm hơn n a c a Công ñoàn Hàng h i v i gia ñình thuy n viên.