Tóm tắt Luận văn Thạc sĩ Quản lý công: Chất lượng đội ngũ giảng viên tại các Trung tâm bồi dưỡng chính trị tỉnh Phú Thọ

Chia sẻ: Tomhum999 Tomhum999 | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:26

Thêm vào BST

Báo xấu

21
lượt xem 2
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục đích nghiên cứu của luận văn là đề xuất các giải pháp nhằm nâng cao chất lượng đội ngũ giảng viên trên cơ sở nghiên cứu các vấn đề lý luận và thực tiễn của hoạt động quản lý và phát triển đội ngũ giảng viên trên địa bàn tỉnh Phú Thọ.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Tóm tắt Luận văn Thạc sĩ Quản lý công: Chất lượng đội ngũ giảng viên tại các Trung tâm bồi dưỡng chính trị tỉnh Phú Thọ

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ ............../.............. .........../...... HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA NGUYỄN ANH TUẤN CHẤT LƯỢNG ĐỘI NGŨ GIẢNG VIÊN TẠI CÁC TRUNG TÂM BỒI DƯỠNG CHÍNH TRỊ TỈNH PHÚ THỌ Chuyên ngành: Quản lý công Mã số: 8 34 04 03 TÓM TẮT LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ CÔNG HÀ NỘI – 2020
Công trình được hoàn thành tại: HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA Người hướng dẫn khoa học: TS. HÀ QUANG NGỌC Phản biện 1: PGS. TS. Hoàng Mai Phản biện 2: PGS.TS. Lâm Quốc Tuấn Luận văn được bảo vệ tại Hội đồng chấm luận văn thạc sĩ, Học viện Hành chính Quốc gia Địa điểm: Phòng 3B, Nhà G - Hội trường bảo vệ luận văn thạc sĩ, Học viện Hành chính Quốc gia Số: 77 - Đường Nguyễn Chí Thanh - Quận Đống Đa- TP Hà Nội Thời gian: vào hồi 10 giờ 00 phút, ngày 07 tháng 9 năm 2020 Có thể tìm hiểu luận văn tại Thư viện Học viện Hành chính Quốc gia hoặc trên trang Web Khoa Sau đại học, Học viện Hành chính Quốc gia
MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài luận văn Giảng viên Trung tâm bồi dưỡng chính trị (gọi tắt là giảng viên) là một lực lượng rất đặc biệt vì họ có nhiệm vụ chủ yếu là đào tạo, bồi dưỡng về chủ nghĩa Mác - Lê nin, tư tưởng Hồ Chí Minh; đường lối của Đảng và chính sách pháp luật của Nhà nước cho đội ngũ lãnh đạo, quản lý trong các cơ quan của Đảng, chính quyền, đoàn thể nhân dân cho đội ngũ cán bộ, công chức cấp cơ sở. Là địa phương giàu truyền thống văn hóa, lịch sử, giữ vai trò động lực trong phát triển kinh tế - xã hội khu vực trung du, miền núi phía Bắc. Trong bối cảnh chung về phát triển nguồn nhân lực, việc đào tạo đội ngũ cán bộ cơ sở vững vàng về chính trị luôn là nhiệm vụ cấp bách và mang tính chiến lược lâu dài của tỉnh Phú Thọ. Yêu cầu cụ thể đặt ra cho Phú Thọ là xây dựng và phát triển đội ngũ giảng viên đảm bảo về số lượng và chất lượng, đáp ứng nhu cầu đào tạo cán bộ, công chức, viên chức ở địa phương. Tuy nhiên, thực tế cho thấy, chất lượng đội ngũ giảng viên tại các trung tâm chính trị tỉnh Phú Thọ chưa được quan tâm đúng mức trong việc đổi mới cơ chế, chính sách tuyển dụng, thu hút giảng viên có trình độ cao, chế độ chính sách đãi ngộ cho đội ngũ giảng viên. Bên cạnh đó, số lượng giảng viên hiện nay không đảm bảo tỷ lệ tối thiểu 75% tổng biên chế là cán bộ giảng dạy và nghiên cứu theo quy định tại Quy định số 09-QĐi/TW. Sự thiếu hụt này sẽ tạo áp lực lên đội ngũ giảng viên tại các trung tâm chính trị và tất yếu ảnh hưởng đến chất lượng giảng dạy cũng như hiệu quả đào tạo, bồi dưỡng. Ngoài ra, tỷ lệ chênh lệch về giới tính, về độ tuổi cũng là những thách thức về khả năng duy trì nguồn cán bộ trong tương lai đối với các Trung tâm bồi dưỡng chính trị trên địa bàn tỉnh Phú Thọ. Hoạt động quản lý đối với đội ngũ giảng viên tại các trung tâm chính trị dù đã được đầu tư ở mức độ đáng kể về nguồn lực vật chất và cơ chế, chính sách nhưng vẫn còn nhiều thách thức như chưa tuyển được nhiều nhân sự tài năng; chưa khuyến khích được hoạt động chuyên môn của giảng viên như lĩnh vực nghiên cứu khoa học; chế độ đãi ngộ chưa có chuyển biến đáng kể để có thể bù đắp những chi phí, 1
sinh hoạt cần thiết của giảng viên và khuyến khích họ đầu tư toàn bộ thời gian, tâm huyết cho việc giảng dạy. Dưới góc độ quản lý, các quy định để phát triển đội ngũ giảng viên tại các trung tâm chính trị đã sớm được Đảng và Nhà nước quan tâm; các văn bản của Trung ương Đảng, của Bộ Nội vụ, của Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh đã quy định ngày càng cụ thể hơn các chủ trương, các tiêu chuẩn, tiêu chí đối với các trường chính trị, trung tâm bồi dưỡng chính trị và đối với cá nhân giảng viên. Đặc biệt, các quy định hình thành khung pháp lý cho việc phát triển đội ngũ giảng viên tại các trung tâm chính trị đều đã được cơ quan nhà nước ban hành dựa trên nền các văn bản pháp luật về quản lý viên chức và hệ thống tiêu chuẩn của đội ngũ giảng viên tại các trung tâm chính trị theo các quy định về lĩnh vực giáo dục và đào tạo. Tuy nhiên, các quy định cụ thể hoá áp dụng đối với phát triển đội ngũ giảng viên tại các trung tâm chính trị còn chưa đầy đủ nên thực tiễn áp dụng đã vấp phải những khó khăn nhất định, hiệu quả chưa thực sự cao. Xuất phát từ mong muốn có những luận cứ khoa học phù hợp đánh giá chính xác thực trạng xây dựng đội ngũ giảng viên các trung tâm bồi dưỡng chính trị trên địa bàn tỉnh Phú Thọ trong đoạn hiện nay, học viên chọn đề tài nghiên cứu “Chất lượng đội ngũ giảng viên tại các Trung tâm bồi dưỡng chính trị tỉnh Phú Thọ” làm đề tài luận văn thạc sĩ của mình. 2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài luận văn Nghiên cứu chất lượng đội ngũ giảng viên được thể hiện trong một nguồn tài liệu rất phong phú: từ sách chuyên khảo, tạp chí, tham luận hội thảo, báo cáo khoa học, báo cáo kết quả nghiên cứu đề tài, luận án, luận văn... Qua sưu tầm và tập hợp các nghiên cứu nói trên, có thể khái quát như sau: Luận án Tiến sĩ Quản lý giáo dục “Quản lý đào tạo giảng viên lý luận chính trị đáp ứng yêu cầu đổi mới hiện nay” của tác giả Nguyễn Thị Thu Thủy đã nghiên cứu về quản lý đào tạo giảng viên lý luận chính trị, một nguồn quan trọng để cung cấp ĐNGV dạy lý luận chính trị cho các trường đại học, cao đẳng và cho cả hệ thống các trường chính trị. Theo đó, tác giả tập trung trình bày về yêu cầu 2
và phẩm chất của giảng viên lý luận chính trị: phải có bản lĩnh chính trị vững vàng, có đạo đức cách mạng trong sáng, có ý chí phấn đấu vươn lên trong nghề nghiệp, có năng lực nghiên cứu tốt, năng lực hoạt động chính trị thực tiễn, năng lực sư phạm, năng lực tuyên truyền và năng lực quản lý. Các nội dung này có thể được tham khảo khi nghiên cứu đặc điểm của đội ngũ giảng viên. Luận án Tiến sĩ Chính sách công “Chính sách phát triển giảng viên ở Việt Nam hiện nay” của tác giả Nguyễn Thị Hoa đã nghiên cứu những vấn đề lý luận về chính sách phát triển giảng viên, bao gồm: nội dung, tiêu chí và các nhân tố ảnh hưởng đến chính sách phát triển giảng viên. Theo đó, nội dung chính sách phát triển giảng viên gồm: quy hoạch đội ngũ giảng viên; thu hút, tuyển dụng đội ngũ giảng viên; sử dụng, đánh giá giảng viên; đào tạo, bồi dưỡng giảng viên; đãi ngộ, tôn vinh giảng viên. Luận án Tiến sĩ Khoa học giáo dục “Phát triển đội ngũ giảng viên các trường chính trị các tỉnh miền núi phía bắc đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục lý luận chính trị” của tác giả Nguyễn Mạnh Hải đã đề cập đến phát triển đội ngũ giảng viên trường chính trị các tỉnh miền núi phía bắc. Tác giả phân tích về nội dung phát triển đội ngũ giảng viên các trường chính trị đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục lư luận chính trị gồm: xây dựng chuẩn giảng viên về nhiệm vụ, số lượng, cơ cấu và chất lượng; quy hoạch, tuyển dụng, tuyển chọn giảng viên; đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ giảng viên; sử dụng đội ngũ giảng viên, đánh giá giảng viên, tạo động lực và cơ chế quản lý giảng viên. Cùng chủ đề về phát triển đội ngũ giảng viên, tác giả Phan Tiến Dũng trong Luận văn Thạc sĩ Khoa học giáo dục “Một số giải pháp phát triển đội ngũ giảng viên trường chính trị Nghệ An” đã phân tích vị trí, vai trò, chức năng, nhiệm vụ của đội ngũ giảng viên. Tác giả cũng đã nêu ra các tiêu chí về phẩm chất, năng lực cần có của giảng viên: phải trung thành tuyệt đối với lý tưởng cộng sản, với chủ nghĩa Mác – Lênin, với đường lối chủ trương của Đảng, pháp luật của Nhà nước; có chuyên môn giỏi, tri thức rộng; có vốn sống thực tế; phải yêu nghề; có đạo đức nghề giáo; giữ vững về kỹ năng nghề nghiệp. Đề tại Thạc sỹ “ Chất lượng đội ngũ giảng viên ở trường Cao 3
đẳng nghề thanh niên dân tộc Tây nguyên trong giai đoạn mới” của tác giả Từ Bá Thông. Trong luận văn đã nêu lên “Muốn phát triển giáo dục vấn đề then chốt là phải nâng cao chất lượng đội ngũ giảng viên cả về số lượng, chất lượng, cơ cấu bộ môn” Luận văn Thạc sỹ “ Chất lượng đội ngũ giảng viên Trường trung cấp y tế đáp ứng yêu cầu nâng cấp thành Trường Cao đẳng y tế Nam định” của tác giả Phạm Minh Hiệu đã chỉ ra một số biện pháp nâng cao chất lượng đội ngũ giảng viên nhằm nâng cấp trường từ Trường Trung cấp nên thành Cao đẳng Y tế như: Hoàn thiện quy hoạch đội ngũ giảng viên; Thực hiện nghiêm túc hiệu quả quy trình tuyển chọn; Sử dụng hợp lý đội ngũ giảng viên; Tăng cường công tác bồi dưỡng đội ngũ giảng viên; Xây dựng và hoàn thiện tiêu chuẩn đánh giá đội ngũ giảng viên… Song, những biện pháp nâng cao chất lượng đội ngũ giảng tại các Trung tâm bồi dưỡng chính trị chưa có đề tài nào được nghiên cứu. Vì vậy, tác giả đi sâu vào nghiên cứu lý luận và thực tiễn để tìm ra những giải pháp có tính chất khả thi cho việc nâng cao chất lượng đội ngũ giảng viên tại các Trung tâm bồi dưỡng chính trị, từng bước đáp ứng nhu cầu đào tạo, bồi dưỡng cho các Trung tâm bồi dưỡng chính trị trên địa bàn tỉnh Phú Thọ nói riêng, và hệ thống Trung tâm trên toàn quốc nói chung. Ngoài ra, nhiều bài viết đăng trên các báo, tạp chí đề cập đến đội ngũ giảng viên. Các bài viết này rất ngắn gọn và có nội dung chủ yếu về các vấn đề lý luận liên quan tới việc xây dựng đội ngũ giảng viên; tuyển chọn, đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ giảng viên; về nâng cao chất lượng giảng dạy của đội ngũ giảng viên; về đổi mới phương pháp giảng dạy; về chế độ chính sách cho đội ngũ giảng viên; về việc đi thực tế của giảng viên; tiêu chí giảng viên; bồi dưỡng đội ngũ giảng viên trẻ. Có thể kể đến một số bài viết tiêu biểu: “Vấn đề chất lượng đội ngũ giảng viên các trường chính trị nhằm đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ đào tạo, bồi dưỡng cán bộ hiện nay” của tác giả Đỗ Thanh Bình. “Xây dựng chất lượng đội ngũ giảng viên của trường chính trị Lê Duẩn đáp ứng yêu cầu sự nghiệp đổi mới hiện nay” của tác giả Hồ Ngọc Mùi. 4
3. Mục đích và nhiệm vụ của luận văn Mục đích: Mục đích nghiên cứu của luận văn là đề xuất các giải pháp nhằm nâng cao chất lượng đội ngũ giảng viên trên cơ sở nghiên cứu các vấn đề lý luận và thực tiễn của hoạt động quản lý và phát triển đội ngũ giảng viên trên địa bàn tỉnh Phú Thọ. Nhiệm vụ: Thứ nhất, tiến hành khảo cứu các công trình nghiên cứu trong nước có liên quan trực tiếp đến chủ đề của luận văn, chỉ ra những vấn đề các công trình đã giải quyết mà luận văn có thể kế thừa; xác định những vấn đề luận văn cần phải giải quyết. Thứ hai, nghiên cứu những vấn đề lý luận về phát triển đội ngũ giảng viên, cụ thể là phân tích, làm rõ các khái niệm, đặc điểm, vai trò, nội dung nâng cao chất lượng đội ngũ giảng viên. Thứ ba, luận văn nghiên cứu làm rõ thực trạng các quy định và thực tiễn vận hành các quy định hiện hành trong nâng cao chất lượng đội ngũ giảng viên nhằm đánh giá thực trạng chất lượng đội ngũ giảng viên trên địa bàn tỉnh Phú Thọ; chỉ ra những ưu điểm, hạn chế và nguyên nhân làm cơ sở cho việc nghiên cứu đề xuất các giải pháp phát triển hiệu quả hơn, để cải thiện chất lượng đội ngũ này. Thứ tư, trên cơ sở nhận thức lý luận, phân tích thực trạng đội ngũ giảng viên và thực tiễn phát triển đội ngũ giảng viên trên địa bàn tỉnh Phú Thọ, luận văn xác định quan điểm tăng cường quản lý đối với đội ngũ giảng viên; đề xuất các giải pháp toàn diện từ hoàn thiện pháp luật đến cải thiện bộ máy, đầu tư cơ sở vật chất, chế độ đãi ngộ… nhằm nâng cao chất lượng đội ngũ giảng viên, góp phần thực hiện thắng lợi các quan điểm, chủ trương về cải cách giáo dục theo Nghị quyết Đại hội Đảng lần thứ XII. 4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu của luận văn Đối tượng nghiên cứu: Luận văn nghiên cứu: Chất lượng đội ngũ giảng viên tại các Trung tâm bồi dưỡng chính trị tỉnh Phú Thọ Phạm vi nghiên cứu: Về không gian: Các Trung tâm bồi dưỡng chính trị trên địa bàn tỉnh Phú Thọ. 5
Về thời gian: Từ năm 2008 đến năm 2019 (từ khi Ban Bí thư ban hành Quyết định 185-QĐ/TW ngày 03/9/2008 quy định về chức năng, nhiệm vụ, tổ chức bộ máy của Trung tâm bồi dưỡng chính trị đến khi Ban Bí thư ban hành Quy định số 208-QĐ/TW ngày 08/11/2019 về chức năng, nhiệm vụ, tổ chức bộ máy của Trung tâm chính trị cấp huyện thay thế cho Quyết định 185-QĐ/TW). Về nội dung: Nghiên cứu về chất lượng đội ngũ giảng viên. 5. Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu của luận văn Phương pháp luận: Luận văn dựa trên phương pháp luận của Chủ nghĩa Mác – Lênin; tư tưởng Hồ Chí Minh về quản lý nhà nước đối với cán bộ, công chức, viên chức; về vai trò của nhà giáo; các quan điểm của Đảng và pháp luật Nhà nước thể hiện cách nhìn nhận các vấn đề liên quan đến quản lý nhà nước, đến phát triển nguồn nhân lực trong bối cảnh hội nhập quốc tế, trong xu thế phát triển của cách mạng khoa học công nghệ 4.0. Phương pháp thu thập số liệu Được thu thập từ các báo cáo tổng kết của các Trung tâm bồi dưỡng chính trị tỉnh Phú Thọ giai đoạn 2015-2019; Quy chế tổ chức và hoạt động của các Trung tâm bồi dưỡng chính trị tỉnh Phú Thọ; Tổng cục thống kê và tài liệu được công bố trên internet; các luận văn thạc sĩ, luận án tiến sĩ, các đề tài nghiên cứu khoa học có liên quan đến đề tài. Phương pháp điều tra, khảo sát, phỏng vấn giảng viên và cán bộ quản lý tại các Trung tâm bồi dưỡng chính trị Phương pháp xử lý và phân tích số liệu Luận văn sử dụng các phương pháp sau để xử lý và phân tích số liệu: Phương pháp nghiên cứu tài liệu: Thông qua các bài viết của các nhà nghiên cứu đã được thông báo trên các phương tiện thông tin đại chúng, báo, báo điện tử, tin bài, website, luận văn, tạp chí, kỷ yếu hội thảo, trên các diễn đàn hội nghị,... để tìm hiểu những vấn đề lý luận và thực tiễn về chất lượng đội ngũ giảng viên tại các Trung tâm bồi dưỡng chính trị tỉnh Phú Thọ. Phương pháp phân tích so sánh: Để thấy rõ sự biến động của các chỉ tiêu đánh giá qua các năm, nghiên cứu sử dụng phương pháp phân tích so sánh tính biến động của các chỉ tiêu giữa các thời kỳ về 6
mặt tuyệt đối (±) và tương đối (%) về chất lượng đội ngũ giảng viên tại các Trung tâm bồi dưỡng chính trị tỉnh Phú Thọ. - Phương pháp tỷ lệ: Phương pháp này được áp dụng phổ biến trong phân tích dữ liệu vì nó dựa trên ý nghĩa chuẩn mực các tỷ lệ của đại lượng riêng trong mối quan hệ với các đại lượng chung. Phương pháp tỷ lệ giúp các nhà phân tích khai thác có hiệu quả những số liệu và phân tích một cách có hệ thống hàng loại tỷ lệ theo chuỗi thời gian liên tục hoặc theo từng giai đoạn. Qua đó nguồn thông tin được cải tiến và cung cấp đầy đủ hơn. 6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận văn Về cơ sở lý luận: Luận văn góp phần làm phong phú thêm lý luận về nâng cao chất lượng đội ngũ giảng viên, góp phần xây dựng cơ sở lý luận và thực tiễn nhằm nâng cao đội ngũ giảng viên ở các trung tâm bồi dưỡng chính trị trên cả nước. Về thực tiễn: Các kết quả nghiên cứu của luận văn có thể được sử dụng làm tài liệu tham khảo trong các cơ sở đào tạo, bồi dưỡng, quản lý nguồn nhân lực (như các trường chính trị, hành chính…); là tài liệu tham khảo cho cơ quan hoạch định chính sách phát triển nguồn nhân lực; các cơ quan xây dựng pháp luật. 7. Kết cấu của luận văn Ngoài phần mở đầu, kết luận và danh mục tài liệu tham khảo, luận văn được kết cầu gồm 3 chương: Chương 1. Một số vấn đề lý luận về chất lượng đội ngũ giảng viên Chương 2. Thực trạng đội ngũ giảng viên trên địa bàn tỉnh Phú Thọ Chương 3. Các giải pháp chủ yếu nâng cao chất lượng đội ngũ giảng viên trên địa bàn tỉnh Phú Thọ Chương 1 MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VỀ CHẤT LƯỢNG ĐỘI NGŨ GIẢNG VIÊN 1.1. Một số khái niệm 1.1.1. Khái niệm giảng viên Theo Đại Từ điển Tiếng Việt của Trung tâm Ngôn ngữ và Văn hóa Việt Nam thì: “giảng viên là người giảng dạy ở đại học hay lớp 7
huấn luyện cán bộ”. Theo Luật Giáo dục 2009, giảng viên bao gồm các nhà sư phạm được tuyển dụng và bổ nhiệm vào các ngạch giảng viên, giảng viên chính, phó giáo sư, giảng viên cao cấp và giáo sư trong biên chế sự nghiệp của cơ sở đào tạo đại học - cao đẳng công lập hoặc trong danh sách làm việc toàn thời gian của cơ sở giáo dục đại học - cao đẳng ngoài công lập. 1.1.2. Khái niệm đội ngũ giảng viên Đội ngũ giảng viên là một tập hợp những người làm nghề dạy học, giáo dục, được tổ chức thành một lực lượng, cùng chung một nhiệm vụ là thực hiện các mục tiêu giáo dục đã đề ra cho tập hợp đó. Họ làm việc có kế hoạch và gắn bó với nhau thông qua lợi ích về vật chất và tinh thần trong khuôn khổ quy định của pháp luật, thể chế xã hội. (Phan Tiến Dũng, 2014) Nói cách khác theo nghĩa hẹp, đội ngũ giảng viên là những thầy cô giáo, những người làm nhiệm vụ giảng dạy và quản lý giáo dục trong các trường chính trị 1.1.3. Khái niệm chất lượng đội ngũ giảng viên Khái niệm chất lượng Chất lượng là một khái niệm quá quen thuộc với loài người ngay từ những thời cổ đại, tuy nhiên chất lượng cũng là một khái niệm gây nhiều tranh cãi. Hiện nay có rất nhiều cách hiểu khác nhau về khái niệm này như: Thứ nhất: Theo Từ điển Bách khoa, được định nghĩa từ góc độ triết học: Chất lượng là phạm trù triết học biểu thị những thuộc tính bản chất của sự vật, chỉ rõ nó là cái gì, tính ổn định tương đối của sự vật, phân biệt nó với cái khác. Như vậy, chất lượng chính là cái bản chất, đặc trưng, tương đối ổn định của sự vật, hiện tượng. Thứ hai: Theo Từ điển từ và ngữ Việt - Nam, Nhà xuất bản thành phố Hồ Chí Minh, Nguyễn Lân, chất lượng (danh từ): Giá trị về mặt lợi ích phục vụ đời sống. - Tổ chức American Society for Quality (ASQ) đã định nghĩa: Chất lượng là tổng hợp những đặc tính và đặc điểm của một sản phẩm hay dịch vụ có khả năng làm thỏa mãn nhu cầu khách hàng. 8
Khái niệm chất lượng đội ngũ giảng viên Chất lượng đội ngũ giảng viên là tổng hợp các giá trị của đội ngũ giảng viên được đánh giá thông qua phẩm chất chính trị, đạo đức; trình độ, kỹ năng của đội ngũ giảng viên; năng lực lãnh đạo, điều hành, tổ chức thực hiện nhiệm vụ; kết quả thực thi chức trách, nhiệm vụ theo quy định và sự hài lòng của học viên trong mối quan hệ giải quyết công việc với học viên. (Phan Tiến Dũng, 2014) 1.2. Các tiêu chí đánh giá chất lượng đội ngũ giảng viên 1.2.1. Khái niệm tiêu chí Tiêu chí (criterion) là các tiêu chuẩn dùng để kiểm định hay để đánh giá một đối tượng, mà bao gồm các yêu cầu về chất lượng, mức độ, hiệu quả, khả năng, tuân thủ các qui tắc và qui định, kết quả cuối cùng và tính bền vững của các kết quả đó. (Nguyễn Mạnh Hải, 2015) 1.2.2. Nội dung tiêu chí đánh giá Từ cách hiểu, cách tiếp cận về chất lượng và khái niệm chất lượng đội ngũ giảng viên được trình bày ở trên, trong Luận văn này, chất lượng đội ngũ giảng viên được đánh giá thông qua các tiêu chí sau đây. Nhóm tiêu chí về phẩm chất chính trị, đạo đức Phẩm chất chính trị, đạo đức cách mạng là một trong những tiêu chí cơ bản để đánh giá chất lượng của đội ngũ giảng viên; ở mỗi đội ngũ giảng viên làm ở các cấp khác nhau sẽ được biểu hiện khác nhau. Đối với đội ngũ giảng viên, yêu cầu đối với tiêu chí về phẩm chất chính trị, đạo đức được thể hiện như sau: Thứ nhất: Phẩm chất chính trị, đạo đức Thứ hai: Ý thức tổ chức kỷ luật Nhóm tiêu chí về trình độ, kỹ năng Trình độ Kỹ năng: Thứ nhất: Kỹ năng giao tiếp. Thứ hai: Kỹ năng dân vận. Thứ ba: Kỹ năng tiếp nhận, xử lý thông tin và xử lý tình huống Thứ tư: Kỹ năng phối hợp trong công tác. Thứ năm: Kỹ năng tổ chức thực hiện công việc. Thứ sáu: Kỹ năng soạn thảo văn bản. 9
Thứ bảy: Kỹ năng xây dựng và tổ chức thực hiện kế hoạch cá nhân. Kỹ năng chỉ đạo, điều hành; Kỹ năng điều hành cuộc họp, hội nghị. 1.3. Tầm quan trọng của việc nâng cao chất lượng đội ngũ giảng viên 1.3.1. Góp phần phát triển tư duy lý luận cho giảng viên 1.3.2. Định hướng các giá trị, chuẩn mực cho giảng viên 1.3.3. Góp phần nâng cao chất lượng cho đội ngũ nghiên cứu, tư vấn chính sách cho Đảng, Nhà nước 1.4. Những yếu tố ảnh hưởng đến chất lượng đội ngũ giảng viên Tuyển dụng giảng viên Đào tạo và phát triển giảng viên Thù lao giảng viên Đãi ngộ vật chất Đãi ngộ tinh thần Tiểu kết chương 1 Qua nghiên cứu lý luận rút ra một số kết luận sau: Giảng viên là lực lượng nòng cốt của mỗi Trung tâm. Giảng viên có vai trò rất lớn trong việc đào tạo, bồi dưỡng và nâng cao chất lượng nguồn nhân lực cho đất nước nói chung, cho từng ngành, lĩnh vực nói riêng. Công tác phát triển đội ngũ giảng viên có vai trò quan trọng và tầm ảnh hưởng rất lớn đến sự phát triển chung của mỗi Trung tâm. Vì thế việc nghiên cứu cơ sở lý luận liên quan đến phát triển đội ngũ giảng viên sẽ là cơ sở vững chắc và là định hướng cho việc định ra các chiến lược, kế hoạch phát triển đúng đắn phù hợp với giai đoạn phát triển mới của đất nước, cũng như nhu cầu thực tiễn, trong tiến trình phát triển của Trung tâm, khẳng định vị thế và tạo lập uy tín cho Trung tâm. Nghiên cứu cơ sở lý luận về quản lý phát triển đội ngũ giảng viên đã làm bộc lộ rõ bản chất một số khái niệm liên quan đến vấn đề nghiên cứu như: khái niệm giảng viên, đội ngũ giảng viên; biện pháp phát triển đội ngũ giảng viên, quản lý phát triển đội ngũ giảng 10
viên. Trung tâm muốn phát triển, khẳng định vị thế, thương hiệu, đào tạo, bồi dưỡng nhân tài, có nhiều biện pháp để thực hiện, song trước tiên phải ưu tiên phát triển đội ngũ giảng viên... Tìm hiểu nghiên cứu nội dung quản lý phát triển đội ngũ giảng viên, vị trí vai trò của đội ngũ giảng viên trong Trung tâm và những yếu tố tác động đến quản lý phát triển đội ngũ giảng viên, nội dung quản lý phát triển giảng viên trong mỗi Trung tâm. Để phát triển Trung tâm đúng hướng, Giám đốc Trung tâm phải là người nắm vững và có biện pháp quản lý tác động đến đội ngũ giảng viên nhằm đạt được mục tiêu mong muốn đó là phát triển Trung tâm theo chiều hướng đi lên. Những cơ sở lý luận được nêu ra ở chương 1 sẽ được soi vào thực tiễn các Trung tâm trong chương 2, tạo cơ sở khoa học để đề xuất các biện pháp phát triển đội ngũ giảng viên nhằm nâng cao chất lượng đội ngũ, góp phần phát triển Trung tâm lên tầm cao mới. Chương 2 THỰC TRẠNG ĐỘI NGŨ GIẢNG VIÊN TẠI CÁC TRUNG TÂM BỒI DƯỠNG CHÍNH TRỊ TỈNH PHÚ THỌ 2.1. Giới thiệu về các trung tâm bồi dưỡng chính trị trên địa bàn tỉnh Phú Thọ 2.2. Thực trạng đội ngũ giảng viên tại các trung tâm bồi dưỡng chính trị trên địa bàn tỉnh Phú Thọ 2.2.1. Về cơ cấu Tỉnh Phú Thọ hiện có 13 Trung tâm BDCT với 77 cán bộ, giáo viên; trong đó có 13 giám đốc, 12 phó giám đốc, 27 giảng viên. Trong số 77 cán bộ, giáo viên ; nam là 46, nữ là 31; tuổi dưới 35 là 28 đồng chí, trên 35 là 24 đồng chí, trên 50 là 25 đồng chí; có 52 giảng viên chuyên trách và 25 cán bộ kế toán hành chính. Theo Quyết định 185 - QĐ/TW ngày 03/9/2008 của Ban Bí thư, số lượng biên chế cho Trung tâm BDCT từ 4 đến 6 người. Trong tổng số 77 cán bộ, giáo viên có 66 là biên chế, 11 hợp đồng. Như vậy, số lượng biên chế cho hệ thống các Trung tâm BDCT tỉnh Phú Thọ đã thực hiện theo đúng định hướng này. Một số Trung tâm áp dụng chế độ 11
hợp đồng đối với cán bộ, giáo viên nên có số lượng vượt chỉ tiêu biên chế như Thanh Ba, Thanh Sơn, Tân Sơn. Nếu tính định biên cho phép theo quy định của Trung ương tối đa là 6 người một Trung tâm thì chỉ tiêu biên chế cần bổ sung cho toàn hệ thống là 12 nguời. Mô hình và phương thức hoạt động của Trung tâm BDCT ở tỉnh Phú Thọ hiện nay là cơ bản thống nhất, tổ chức bộ máy hoạt động trực thuộc cơ quan huyện, thị, thành uỷ; Trung tâm BDCT được xem như một ban xây dựng Đảng, mọi sinh hoạt chính trị về đảng, đoàn thể đều trong cơ quan cấp uỷ huyện. Hiện nay các Trung tâm BDCT huyện đều có cơ sở làm việc riêng, độc lập với cơ quan huyện, thị, thành uỷ (chỉ có Trung tâm BDCT huyện Tân Sơn do điều kiện mới tách huyện năm 2008 nên chưa có trụ sở làm việc riêng). Về tổ chức bộ máy và phương thức hoạt động của các Trung tâm BDCT cấp huyện ở tỉnh Phú Thọ hiện nay là tương đối hợp lý. 2.2.2. Về năng lực chuyên môn Về trình độ chuyên môn, trình độ LLCT và độ tuổi của cán bộ, giảng viên của hệ thống Trung tâm BDCT cấp huyện ở tỉnh Phú Thọ hiện nay, được thể hiện qua các biểu đồ 1, 2, 3 dưới đây: Biểu đồ 2.1. Trình độ chuyên môn của cán bộ, giảng viên 80 70 60 Đại học 50 40 Cao đẳng 30 Trung cấp 20 10 0 Đại học 79,22 % Cao đẳng 6,49 % Trung cấp 14,28 % 12
2.2.3. Độ tuổi giảng viên Biểu đồ 2.2. Độ tuổi cán bộ, giáo viên 80 70 60 Đại học 50 40 Cao đẳng 30 Trung cấp 20 10 0 Tuổi dưới 35 36,36 % Tuổi từ 35 đến 50 31,16 % Tuổi trên 50 32,46 % 2.2.4. Phẩm chất đạo đức, bản lĩnh chính trị Biểu đồ 2.3. Trình độ lý luận chính trị của cán bộ, giáo viên 60 Cao cấp, CN 40 Trung cấp 20 Sơ cấp Chưa qua ĐT 0 Cao cấp, cử nhân 51,94 % Trung cấp 23,37 % Sơ cấp 7,79 % Chưa qua đào tạo 16,88 % Các biểu đồ trên cho thấy, cán bộ, giảng viên có trình độ đại học về chuyên môn chiếm tỷ lệ khá cao: 61/77 đồng chí, chiếm 79,22%, cao đẳng: 5 đồng chí, chiếm 6,49%, trung cấp: 11 đồng chí, chiếm 14,28%; Tuy nhiên về trình độ LLCT, đội ngũ cán bộ, giáo 13
viên còn bất cập, có một số đồng chí giảng viên chưa qua đào tạo cao cấp, trung cấp LLCT. Tỷ lệ cử nhân, cao cấp 51,94%, Trung cấp 23,37%, sơ cấp 7,79% và chưa qua đào tạo 16,88%. Mặc dù thời gian qua, cán bộ, giảng viên của Trung tâm BDCT có rất nhiều cố gắng trong hoạt động chuyên môn và đã đạt được nhiều kết quả trong công tác giáo dục LLCT và tuyên truyền miệng, nhưng để Trung tâm BDCT đáp ứng được chức năng, nhiệm vụ và thoả mãn được yêu cầu của học viên thì cần có sự đột phá trong công tác tổ chức cán bộ. 2.3. Thực trạng các hoạt động nâng cao chất lượng đội ngũ giảng viên tại các trung tâm bồi dưỡng chính trị trên địa bàn tỉnh Phú Thọ Để có cơ sở đề xuất các giải pháp quản lý việc xây dựng và phát triển đội ngũ giảng viên các trung tâm sát thực hơn trong giai đoạn hiện nay, ngoài việc tìm hiểu và thống kê về thực trạng chất lượng đội ngũ giảng viên của các trung tâm bồi dưỡng chính trị trên địa bàn tỉnh Phú Thọ về trình độ chuyên môn, trình độ tin học, ngoại ngữ và trình độ nghiệp vụ sư phạm được đào tạo. Chúng tôi đã tiến hành khảo sát và xin ý kiến các đồng chí cán bộ quản lý, giảng viên và học viên của các trung tâm về phẩm chất nhà giáo; trình độ chuyên môn; năng lực sư phạm và năng lực nghiên cứu khoa học của đội ngũ giảng viên các trung tâm. Tôi đã tiến hành hỏi và xin ý kiến đánh giá của 33 cán bộ quản lý và 102 học viên hệ đào tạo bồi dưỡng chính trị tại các trung tâm. Kết quả thu được như sau: Bảng 2.1: Tổng hợp ý kiến đánh giá của CBQL, GV và học viên về chất lượng đội ngũ giảng viên các trung tâm. Các tiêu chí Mức độ đánh giá đánh giá Tốt Khá TB Yếu TS % TS % TS % TS % 1. Phẩm chất 115 85,19 16 11,85 4 2,96 0 0 nhà giáo 2.Trình độ 83 61,48 40 29,63 12 8,89 0 0 chuyên môn 3. Năng lực 65 48,15 45 33,33 25 18,52 0 0 sư phạm 4.Năng lực 19 14,07 35 25,93 81 60,0 0 0 NCKH (Nguồn: Tác giả khảo sát) 14
Quản lý tuyển dụng và tiếp nhận giảng viên Bảng 2.2: Tổng hợp tiếp nhận và tuyển dụng giảng viên Năm 2015 2016 2017 2018 2019 Tổng Tỷ lệ Trình độ Cử nhân 01 02 02 04 0 09 56,3% Thạc sỹ 0 0 01 04 0 05 31,3% Tiến sỹ 0 0 0 01 01 02 12,3% Tổng 01 02 03 09 01 16 100% (Nguồn: Sở Giáo dục và đào tạo tỉnh Phú Thọ) Theo tổng hợp số lượng giảng viên tiếp nhận và tuyển dụng trong 5 năm gần đây cho thấy: Trong 5 năm các trung tâm đã tiếp nhận và tuyển dụng được 02 Tiến sỹ, 05 thạc sỹ và 09 cử nhân (Trong 09 cử nhân có 04 đang học cao học năm 2011 bảo vệ). Như vậy đã nâng dần số giảng viên là Tiến sỹ lên tổng số là 03 giảng viên, số giảng viên đang nghiên cứu sinh mới tuyển thêm 01 đồng chí, tổng số nghiên cứu sinh trong Trung tâm là 04 giảng viên; Như vậy dự báo 2 năm nữa Trung tâm sẽ có thêm 04 tiến sỹ; trong số giảng viên mới tiếp nhận về Trung tâm 5 năm trở lại đây Thạc sỹ và đang học Cao học cũng được nâng lên đáng kể, góp phần nâng cao chất lượng đội ngũ giảng viên. Trong số Tiến sỹ, Nghiên cứu sinh, Thạc sỹ… đa số là chuyên ngành Triết học, Luật, Hành chính, Quản lý Giáo dục đó là những chuyên ngành phù hợp, cần thiết cho việc phát triển của Trung tâm. Công tác tuyển dụng giảng viên của Trung tâm đã có những bước tiến mới, trong 5 năm qua đã tuyển được một số giảng viên song còn rất nhiều bất cập do ảnh hưởng của nhiều yếu tố như cơ chế chính sách tuyển dụng của nhà nước, chế độ đãi ngộ giảng viên, quy hoạch ngắn hạn, dài hạn, dự báo về phát triển đội ngũ giảng viên các trung tâm chưa được quan tâm đúng mức. Đặc biệt là việc giao quyền tự chủ trong việc tuyển dụng giảng viên cho các trung tâm chưa được các cấp quản lý thực hiện một cách triệt để. Để nhận định khách quan thực tế biện pháp tiếp nhận tuyển dụng giảng viên, khảo sát 20 cán bộ và 75 giảng viên (cả giảng viên kiêm chức) tổng hợp được kết quả như sau: 15
Bảng 2.3 Kết quả khảo sát biện pháp tuyển dụng đội ngũ giảng viên CBQL G. viên Chung Biện pháp Mức độ SL % SL % SL % Đánh giá Tốt 1 5,0 5 6,7 6 6,3 tuyển dụng, Khá 12 6,0 36 48 48 50,5 tiếp nhận T.Bình 7 35 26 37 33 34,7 giảng viên Yếu 0 0 8 10,7 8 8,4 (Nguồn: Tác giả khảo sát) Qua kết quả khảo sát cho thấy các ý kiến cho rằng hiệu quả tuyển dụng tốt có 6 ý kiến (6,3%); đánh giá hiệu quả tuyển dụng khá có 48 ý kiến (50, 5 %); còn 33 ý kiến cho là hiệu quả tuyển dụng trung bình (34,7%); Ý kiến cho rằng biện pháp tuyển dụng yếu 8 ý kiến (8,4 %). Dưới góc nhìn của Nhà quản lý cho thấy Trung tâm bước đầu đã tuyển dụng được một số giảng viên đảm bảo tiêu chuẩn học hàm, học vị. Song các trung tâm rất cần giảng viên có kinh nghiệm thực tế về chính trị. Quản lý bố trí, sử dụng giảng viên Công tác bố trí, sử dụng đội ngũ giảng viên có ý nghĩa hết sức quan trọng đối với việc nâng cao chất lượng giảng viên, nâng cao chất lượng đào tạo cũng như các hoạt động khác của Trung tâm. Việc bố trí, sử dụng giảng viên đúng người, đúng việc, đúng chuyên môn mới phát huy hết sở trường, năng lực của đội ngũ giảng viên, giúp họ yên tâm công tác, nhiệt tình với công việc đảm bảo hoạt động chung của các trung tâm có chất lượng và hiệu quả, đồng thời đảm bảo sự đoàn kết thống nhất trong nội bộ Trung tâm. Quản lý việc thực hiện các chế độ, chính sách đối với giảng viên Trong Các trung tâm giảng viên là lực lượng nòng cốt, quyết định chất lượng đào tạo, bồi dưỡng của trung tâm, muốn trung tâm phát triển cán bộ quản lý phải quan tâm chăm lo cho đời sống giảng viên một cách thoả đáng. 16
Khảo sát tìm hiểu 95 cán bộ, giảng viên của Các trung tâm (kể cả giảng viên kiêm chức) về đánh giá thực hiện chế độ chính sách đối với cán bộ, giáo viên, nhận được các ý kiến như sau: Bảng 2.4: Kết quả khảo sát hiệu quả thực hiện các chế độ chính sách đối với giảng viên Nội dung Mức độ CBQL G. viên Chung SL % SL % SL % Việc thực Tốt 2 5,0 3 4,0 5 5,3 hiện chế Khá 7 35,0 28 37,3 35 36,8 độ chính sách của T.Bình 11 55,0 43 57,3 54 56,8 Các trung tâm Yếu 0 0 1 1,3 1 1,05 (Nguồn: Tác giả khảo sát) Như vậy chỉ có 05 cán bộ giảng viên cho là thực hiện chế độ chính sách của Các trung tâm hiện nay là tốt (5,3%); 35 ý kiến cho là thực hiện khá (36,8%) ; Số ý kiến cho rằng Các trung tâm thực hiện chế độ chính sách đạt ở mức trung bình 54 ý kiến = 56,8% đây là số ý kiến tán thành đông nhất; đặc biệt có 01 ý kiến cho là việc thực hiện chính sách là yếu. Quản lý công tác đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ giảng viên Song song với sự phát triển về số lượng, giám đốc các trung tâm cũng rất chú trọng đến việc làm thế nào để nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ và những kiến thức, kinh nghiệm thực tế cho đội ngũ giảng viên, nhất là đối với các giảng viên mới tuyển. Đồng thời, Các trung tâm cũng tạo điều kiện cho các Khoa tổ chức cho giảng viên xuống các địa phương để sưu tầm tài liệu, tìm hiểu thực tế, trao đổi kinh nghiệm thực tiễn về công tác chính trị, kinh tế, xã hội, giải quyết khiếu nại, tố cáo và phòng chống tham nhũng... nhằm giúp cho các giảng viên có thêm những tư liệu, kiến thức chuyên môn nghiệp vụ và kinh nghiệm để đưa vào giảng dạy, làm cho bài giảng thêm phong phú, sinh động đạt kết quả tốt. 17
Bảng:2.5 Số lượng đào tạo, bồi dưỡng 5 năm trở lại đây NĂM HỆ ĐÀO TẠO, BỒI DƯỠNG TỔNG Chính BD SỐ NCS Ths NVSP trị khác Năm 2015 0 0 0 02 05 07 Năm 2016 0 02 0 0 06 08 Năm 2017 01 01 03 02 02 09 Năm 2018 02 03 08 02 04 20 Năm 2019 0 02 15 01 07 25 03 08 26 07 25 69 (Nguồn: Sở Giáo dục và đào tạo tỉnh Phú Thọ) 2.4. Đánh giá chung về chất lượng đội ngũ giảng viên tại các trung tâm bồi dưỡng chính trị trên địa bàn tỉnh Phú Thọ Nhìn lại thực trạng đội ngũ giảng viên và quá trình quản lý phát triển đội ngũ giảng viên của Các trung tâm trong những năm qua, chúng tôi nhận thấy có những điểm chính như sau: Để công tác quản lý phát triển đội ngũ giảng viên Các trung tâm đạt kết quả tốt thì Đảng bộ, Ban giám đốc Các trung tâm cần quán triệt sâu sắc kịp thời các chỉ thị, nghị quyết của Đảng về công tác cán bộ tới toàn thể đội ngũ giảng viên, thể chế hoá thành mục tiêu, giải pháp cụ thể. Trước hết cần phải thay đổi nếp suy nghĩ, phong cách làm việc của mỗi giảng viên, làm cho giảng viên nhận thức được đầy đủ vai trò, trách nhiệm của mình trước tình hình và nhiệm vụ mới. Trong điều kiện thiếu giảng viên như hiện nay, Các trung tâm luôn phải tìm ra các giải pháp để sử dụng hợp lý đội ngũ giảng viên hiện có. Để làm được điều này thì Đảng uỷ, Ban giám đốc Các trung tâm cần có sự điều tra tổng thể, đánh giá, phân loại giáo viên, từ đó có sự phân công chuyên môn sao cho có thể phát huy được hết tiềm năng, năng lực của từng giảng viên. Với việc thiếu giáo viên như hiện nay thì biện pháp trước mắt cần làm của các cấp quản lý trong Các trung tâm là bố trí phân công lao động một cách hợp lý. Việc sắp xếp thời khoá biểu phải hết sức thuận tiện nhằm đảm bảo cho giảng viên 18