Tóm tắt Luận văn Thạc sĩ Quản lý công: Công tác quản lý nhà nước về trật tự xây dựng trên địa bàn huyện Bình Chánh, thành phố Hồ Chí Minh

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:20

Thêm vào BST

Báo xấu

10
lượt xem 4
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Luận văn "Công tác quản lý nhà nước về trật tự xây dựng trên địa bàn huyện Bình Chánh, thành phố Hồ Chí Minh" được hoàn thành với mục tiêu nhằm nghiên cứu những vấn đề lý luận và thực tiễn đối với công tác quản lý nhà nước về trật tự xây dựng trên địa bàn huyện Bình Chánh trong quá trình chuyển đổi mô hình phát triển từ một huyện nông nghiệp thành một đô thị hiện đại. Đề xuất các giải pháp quản lý nhà nước về trật tự xây dựng tại địa phương, góp phần phát triển kinh tế - xã hội của huyện một cách hiệu quả, bền vững.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Tóm tắt Luận văn Thạc sĩ Quản lý công: Công tác quản lý nhà nước về trật tự xây dựng trên địa bàn huyện Bình Chánh, thành phố Hồ Chí Minh

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ …………/………… ……/…… HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA NGUYỄN MINH CẢNH CÔNG TÁC QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ TRẬT TỰ XÂY DỰNG TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN BÌNH CHÁNH, THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH Chuyên ngành: Quản lý công Mã số: 8 34 04 03 TÓM TẮT LUẬN VĂN THẠC SĨ - CHUYÊN NGÀNH QUẢN LÝ CÔNG THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH - THÁNG 12/2023 1
Công trình được hoàn thành tại ; HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA Người hướng dẫn khoa học: PGS.TS. TRƯƠNG QUỐC CHÍNH Phản biện 1: TS. Mai Hữu Bốn, Học viện Hành chính Quốc gia Phản biện 2: TS. Trần Minh Tâm, Học viện Chính trị Khu vực II Luận văn được bảo vệ trước Hội đồng chấm Luận văn thạc sĩ Học viện Hành Chính Quốc Gia Địa điểm: Phòng họp 204, Nhà B -Hội trường bảo vệ luận văn thạc sĩ, Học viện Hành chính quốc gia Số: 10 đường 3/2 phường 12 quận 10 -TP Hồ Chí Minh Thời gian: vào hồi 08 giờ 00 ngày 20 tháng 03 năm 2024 Có thể tìm hiểu luận văn tại Thư viện Học viện Hành chính Quốc gia hoặc trên trang Web Ban QLĐT Sau Đại học, Học viện Hành chính Quốc gia PHẦN MỞ ĐẦU 2
1. Tính cấp thiết của đề tài: Huyện Bình Chánh là huyện ngoại thành cửa ngõ phía Tây của Thành phố. Trong những năm qua, huyện Bình Chánh là một trong những địa phương có tốc độ đô thị hóa và tăng trưởng kinh tế cao của Thành phố, điều này đã làm thay đổi diện mạo của huyện từ một vùng kinh tế nông nghiệp chuyển thành một đô thị phát triển. Cùng với quá trình đô thị hóa phát triển mạnh, gia tăng dân số cơ học nhanh đã làm phát sinh nhiều hạn chế, bất cập trong công tác quản lý, trong đó việc sử dụng đất không đúng mục đích, xây dựng không phép, sai phép vi phạm pháp luật về trật tự xây dựng, phá vỡ quy hoạch trên địa bàn huyện Bình Chánh từ nhiều năm qua diễn biến phức tạp. Để đánh giá đúng bản chất của thực trạng, xác định cụ thể hơn các nguyên nhân cả khách quan và chủ quan để đề xuất các giải pháp nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước về trật tự xây dựng trên địa bàn góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội của huyện trong bối cảnh quá trình đô thị hóa có nhiều thay đổi cả về thời cơ và thách thức như hiện nay thì việc hoàn thiện, nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước đối với lĩnh vực xây dựng trên địa bàn huyện Bình Chánh là yêu cầu cấp thiết. Trong bối cảnh đó, tôi chọn đề tài Luận văn nghiên cứu: “CÔNG TÁC QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ TRẬT TỰ XÂY DỰNG TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN BÌNH CHÁNH, THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH” làm luận văn Thạc sĩ - Quản lý công với mong muốn góp phần nhỏ trong sự nghiệp lớn phát triển huyện Bình Chánh ngày càng văn minh, hiện đại. 2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài: Hoạt động xây dựng là một trong những động lực của quá trình phát triển, góp phần tạo lập hạ tầng kỹ và hạ tầng xã hội cho tất cả các hoạt động của xã hội. Do đó, quản lý nhà nước về trật tự xây dựng nói riêng và quản lý phát triển đô thị nói chung là một mục tiêu quản lý quan trọng hàng đầu của các quốc gia trên giới mà nhất là tại các nước đang phát triển như Việt Nam; đến hiện nay, ở Việt Nam đã có rất nhiều công trình, đề tài nghiên cứu trong lĩnh vực quản lý nhà nước về quản lý trật tự xây dựng Thông qua quá trình nghiên cứu các tác phẩm và các công trình nêu trên, tác giả nhận thấy nghiên cứu về quản lý trật tự xây dựng ở Việt Nam là một nội dung nhận 3
được rất nhiều sự quan tâm rất, các kết quả nghiên cứu đều hướng đến hoàn thiện các giải pháp quản lý trật tự xây dựng, tạo lập không gian đô thị bền vững và đạt được giá trị tích cực cả về mặt lý luận và thực tiễn, đồng thời qua đó tác giả đã rút ra được các gợi ý nghiên cứu cho Luận văn này, những vấn đề còn chưa được làm rõ, tác giả sẽ tiếp tục nghiên cứu để bổ sung cụ thể hơn. Như vậy, trong những năm gần đây chưa có một đề tài nghiên cứu cụ thể nào, dưới góc độ khoa học quản lý công về công tác quản lý nhà nước trong lĩnh vực trật tự xây dựng tại địa bàn huyện Bình Chánh, thành phố Hồ Chí Minh. Đồng thời qua đó cũng cho thấy không có bất kỳ sự trùng lặp nào về tên đề tài nghiên của Luận văn này so với các tác phẩm đã được công bố. 3. Mục tiêu nghiên cứu Nghiên cứu những vấn đề lý luận và thực tiễn đối với công tác quản lý nhà nước về trật tự xây dựng trên địa bàn huyện Bình Chánh trong quá trình chuyển đổi mô hình phát triển từ một huyện nông nghiệp thành một đô thị hiện đại. Đề xuất các giải pháp quản lý nhà nước về trật tự xây dựng tại địa phương, góp phần phát triển kinh tế - xã hội của huyện một cách hiệu quả, bền vững. 4. Đối tựợng và phạm vi nghiên cứu của đề tài 4.1. Đối tượng nghiên cứu Công tác quản lý nhà nước về trật tự xây dựng trên địa bàn huyện Bình Chánh, Thành phố Hồ Chí Minh. 4.2. Phạm vi nghiên cứu a) Phạm vi về thời gian: Mốc thời gian nghiên cứu về công tác quản lý nhà nước trong lĩnh vực trật tự xây dựng thuộc giai đoạn từ năm 2019 đến năm 2023 (Thời gian sau khi Ban Thường vụ Thành ủy ban hành Chỉ thị số 23-CT/TU). b) Về mặt không gian: phạm vi nghiên cứu diễn ra trên địa bàn huyện Bình Chánh, ngoài ra còn có một số nghiên cứu tại một số địa phương khác trên địa bàn thành phố Hồ Chí Minh có điều kiện về kinh tế - xã hội tương tự huyện Bình Chánh cũng như một số tỉnh, thành phố trên cả nước; 5. Phương pháp nghiên cứu 5.1. Phương pháp luận Nghiên cứu sử dụng phương pháp luận duy vận biện chứng của chủ nghĩa Mác 4
– Lênin làm nền tảng trong việc xem xét mối liên hệ và tác động qua lại của các yếu tố cả về khách quan lẫn chủ quan theo nguyên tắc biến đổi, vận động và phát triển liên tục của xã hội. 5.2. Phương pháp nghiên cứu - Phương pháp thu thập tài liệu: Qua công tác thu thập báo cáo số 3476/BC- QLĐT ngày 02 tháng 8 năm 2023 và số liệu của Phòng Quản lý đô thị cung cấp; - Phương pháp thống kê, phân tích, so sánh: Qua các tài liệu thu thập được, các bảng thống kê số liệu dân số, diện tích từng xã, số công trình xây dựng có Giấy phép xây dựng và không có Giấy phép xây dựng từ năm 2019 đến tháng 6 năm 2023, tình hình xử lý vi phạm trật tự xây dựng và công tác quản lý trật tự xây dựng trên địa bàn huyện Bình Chánh qua các năm - Phương pháp chuyên gia: Qua công tác lập bảng câu hỏi khảo sát, lấy ý kiến nhận xét của 50 người là chuyên gia, chuyên viên, cán bộ công chức đang quản lý và làm việc trong lĩnh vực quản lý trật tự xây dựng, nhận được ý kiến đóng góp của 34 người, đánh giá về tình hình quản lý trật tự xây dựng hiện nay tại huyện Bình Chánh. 6. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của luận văn - Ý nghĩa về khoa học: Kết quả nghiên cứu có thể góp phần nâng cao hiệu quả về quản lý trật tự xây dựng, làm cơ sở tài liệu cho những cơ quan, đơn vị khác quan tâm đến lĩnh vực quản lý đô thị nói chung, cũng như quản lý trật tự xây dựng trên địa bàn huyện Bình Chánh nói riêng. - Ý nghĩa về thực tiễn: + Phân tích và đánh giá thực trạng công tác quản lý trật tự xây dựng của huyện Bình Chánh. Từ đó đề xuất giải pháp, xây dựng kế hoạch hành động để nâng cao hiệu quả công tác quản lý trật tự xây dựng nhà ở cho địa phương, hướng tới phát triển bền vững. + Luận văn có thể là tài liệu tham khảo cho chính quyền địa phương trong công tác quản lý trật tự xây dựng đô thị. 7. Cấu trúc của luận văn Ngoài phần mở đầu, kết luận kiến nghị, tài liệu tham khảo và phụ lục, Luận văn được bố cục và trình bày cụ thể trong 03 chương với tiêu đề như sau: 5
- Chương 1: Cơ sở lý luận về quản lý nhà nước trong lĩnh vực trật tự xây dựng; - Chương 2: Thực trạng công tác quản lý nhà nước về trật tự xây dựng trên địa bàn huyện Bình Chánh, Thành phố Hồ Chí Minh; - Chương 3: Giải pháp tăng cường quản lý nhà nước về trật tự xây dựng trên địa bàn huyện Bình Chánh, Thành phố Hồ Chí Minh. Chương 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC TRONG LĨNH VỰC TRẬT TỰ XÂY DỰNG 1.1. Một số khái niệm liên quan công tác quản lý trật tự xây dựng 1.1.1. Quản lý nhà nước, quản lý hành chính nhà nước Việc sử dụng quyền lực nhà nước mang tính cưỡng chế đơn phương nhằm mục đích phục vụ lợi ích của nhà quản lý và lợi ích chung của cả cộng đồng, thiết lập sự ổn định, an ninh trật tự và thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội theo một định hướng chung nhất của nhà nước sẽ làm phát sinh một phạm trù thể hiện các chính sách va hoạt động nhằm tổ chức và thực thi quyền lực nhà nước do các cơ quan quản lý nhà nước tiến hành đối với tất cả các cá nhân và tổ chức trong xã hội, trên mọi lĩnh vực của đời sống xã hội được gọi là quản lý nhà nước. Quản lý hành chính nhà nước là hoạt động thực thi quyền hành pháp của Nhà nước, đó là hoạt động chấp hành và điều hành của hệ thống hành chính nhà nước trong quản lý xã hội bằng Hiến pháp và pháp luật nhằm phụng sự Tổ quốc, phục vụ Nhân dân, bảo đảm ổn định và thúc đẩy, hỗ trợ sự phát triển của xã hội. 1.1.2. Quản lý trật tự xây dựng Quản lý trật tự xây dựng là hoạt động thanh tra, kiểm tra, đề xuất, kiến nghị và xử lý vi phạm theo thẩm quyền và trình tự pháp luật về các vấn đề liên quan đến trật tự xây dựng, nhằm đảm bảo quản lý phù hợp với quy hoạch tổng thể và phát triển kinh tế - xã hội, an ninh quốc phòng, giữ gìn và phát triển theo đúng quy hoạch được duyệt, tạo điều kiện cho nhân dân xây dựng, cải tạo nhà ở, công trình xây dựng, bảo vệ quyền lợi hợp pháp của nhân dân, ngăn chặn và tiến tới chấm dứt tình trạng lấn chiếm đất công, sử dụng đất sai mục đích, xây dựng không phép, sai phép giữ gìn kỷ cương trong 6
quản lý trật tự xây dựng. 1.2. Vai trò và yêu cầu của quản lý nhà nước về trật tự xây dựng 1.2.1. Vai trò quản lý nhà nước về trật tự xây dựng Thời gian qua, mặc dù đã có đầy đủ hành lang pháp lý về quản lý trật tự xây dựng. Tuy nhiên việc thực hiện công tác này ở một số địa phương có nơi, có chỗ chưa được quan tâm đúng mức, xuất hiện tình trạng buôn lỏng quản lý. Các công trình sai phạm không chỉ gây ảnh hưởng đến hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước mà còn trực tiếp gây thiệt hại cho người dân cả về vật chất lẫn tinh thần từ việc cưỡng chế phá dỡ các công trình vi phạm, đồng thời ảnh hưởng đến quy hoạch đô thị, quy hoạch sử dụng đất, gây mất mỹ quan đô thị, vệ sinh môi trường, tạo áp lực lên hạ tầng xã hội và gây dư luận không tốt trong nhân dân. 1.2.2. Yêu cầu đối với công tác quản lý nhà nước về trật tự xây dựng Để đảm bảo hoạt động xây dựng phát huy được giá trị hạn chế những bất và hệ lụy xã hội, thì công tác quản lý nhà nước về trật tự xây dựng phải được tăng cường với những yêu cầu cụ thể: Một là, Phải làm tốt công tác quy hoạch ngay từ đầu, để quy hoạch thật sự phát huy hiệu quả kinh tế - xã hội mang lại. Một quy hoạch đúng định hướng cùng với sự tập trung thực hiện tốt công tác quản lý quy hoạch, trong đó có quy hoạch tổng thể phát triển kinh tế - xã hội, quy hoạch sử dụng đất, quy hoạch xây dựng vùng, quy hoạch chung xây dựng địa phương và quy hoạch chi tiết cho từng không gian đô thị, nông thôn sẽ đảm bảo sự hài hòa, thống nhất giữa lợi ích của nhân dân và nhà nước. Từ đó, công tác quản lý nhà nước về trật tự xây dựng phải đảm bảo tuân thủ các chỉ tiêu theo quy hoạch. Hai là, Hệ thống chính sách, pháp luật, công cụ và bộ máy quản lý nhà nước về trật tự xây dựng đô thị từ Trung ương đến cơ sở phải được hoàn thiện. Ba là, Ứng dụng mạnh mẽ các tiến bộ khoa học công nghệ vào hoạt động quản lý xây dựng để hình thành một nền hành chính công phục vụ mang tính chuyên nghiệp và hiệu quả trong lĩnh vực xây dựng. 1.3. Các cơ quan quản lý nhà nước về xây dựng và một số nhiệm vụ, quyền hạn 7
* Chính phủ: Là cơ quan cơ quan hành chính nhà nước cao nhất của nước ta, cơ quan chấp hành của Quốc Hội và là cơ quan quản lý nhà nước có thẩm quyền chung cao nhất trong lĩnh vực xây dựng, thực hiện chức năng thống nhất quản lý nhà nước về xây dựng trong phạm vi cả nước và phân công, phân cấp quản lý cho các bộ, ngành, địa phương trong quản lý xây dựng. * Bộ Xây dựng: Là cơ quan tham mưu trực tiếp cho Chính phủ trong việc quản lý nhà nước về xây dựng trên phạm vi cả nước, đồng thời là cơ quan quản lý nhà nước có thẩm quyền chuyên môn trong lĩnh vực xây dựng; chịu trách nhiệm trước Chính phủ thực hiện thống nhất quản lý nhà nước trong hoạt động xây dựng. * Các bộ và cơ quan ngang bộ Phối hợp với Bộ Xây dựng thực hiện quản lý nhà nước về xây dựng, quản lý chất lượng công trình đâu tư xây dựng, vệ sinh an toàn, và môi trường lao động. * Ủy ban nhân dân các cấp Thực hiện nhiệm vụ quản lý trật tự tại địa phương quản lý theo phân cấp thẩm quyền. 1.4. Nội dung quản lý nhà nước về trật tự xây dựng Quản lý nhà nước về xây đựng có nhiều nội dung, trong phạm vi nghiên cứu của đề tài, xin tập trung vào một số nộng dung cụ thể, thiết thực về quản lý nhà nước đối với hoạt động xây dựng đối với chính quyền địa phương cấp huyện, cụ thể: 1.4.1. Hoạt động cấp giấy phép xây dựng công trình Theo Luật Xây dựng sửa đổi, bổ sung năm 2020 thì Giấy phép xây dựng được hiểu như sau: - Văn bản pháp lý do cơ quan có thẩm quyền của nhà nước cấp cho chủ đầu tư để tiến hành các hoạt động như: xây dựng mới, sữa chữa, cải tạo, di dời công trình được gọi là Giấy phép xây dựng. Giấy phép xây dựng là pháp lý cần thiết phải có trước khi các nhà đầu tư tiến hành thi công xây dựng công trình, hoặc nhà ở trừ các trường hợp được miễn giấy phép xây dựng theo quy định của pháp luật. Hồ sơ xin cấp Giấy phép xây dựng công trình phải đảm bảo phù hợp với các quy định của pháp luật về xây dựng như: phù hợp với mục đích sử dụng đất, các tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật xây dựng, quy hoạch sử dụng đất, quy hoạch xây dựng được duyệt, … 8
1.4.2. Xử lý vi phạm hành chính trong lĩnh vực xây dựng Để nghiên cứu các vấn đề về vi phạm hành chính và xử lý vi phạm hành chính trong lĩnh vực xây dựng, cần làm rõ mối quan hệ giữa hai khái niệm này, đó là mối quan hệ nguyên nhân và kết quả. - Vi phạm hành chính trong lĩnh vực xây dựng theo quy định của pháp luật hiện hành bao gồm: Vi phạm về đầu tư xây dựng, vi phạm về khảo sát xây dựng, vi phạm về quy hoạch xây dựng, vi phạm về thiết kế công trình, vi phạm về kinh doanh bất động sản, vi phạm về thi công xây dựng. 1.4.3. Quản lý nhà nước về xây dựng theo Quy hoạch Việc tổ chức không gian đô thị, nông thôn và khu chức năng cùng với hệ thống công trình xây dựng, công trình hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội một cách có định hướng được gọi là quy hoạch xây dựng. Quy hoạch xây dựng nhằm mục đích tạo lập môi trường phù hợp và tối ưu cho người dân thuận lợi sinh sống tại các vùng lãnh thổ, bảo đảm sự kết hợp hài hòa lợi ích quốc gia và lợi ích cộng đồng, phục vụ cho mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội, quốc phòng, an ninh, bảo vệ môi trường, thích ứng với biến đổi khí hậu. Các đồ án quy hoạch xây dựng gồm sơ đồ, bản vẽ, mô hình và thuyết minh là dạng thể hiện của quy hoạch xây dựng. 1.5. Kinh nghiệm quản lý nhà nước về trật tự xây dựng tại các địa phương 1.5.1. Các kết quả tích cực trong công tác quản lý nhà nước về xây dựng trên địa bàn quận Bình Tân Quận Bình Tân được tách ra từ huyện Bình Chánh vào năm 2003, là địa phương có đặc điểm tự nhiên và điều kiện kinh tế - xã hội tương đồng với Bình Chánh. Đây cũng là địa bàn phức tạp trong hoạt động xây dựng trên địa bàn Thành phố. Quận Bình Tân đã tập trung chỉ đạo các đơn vị và chính quyền 10 phường phối hợp Đội Thanh tra địa bàn Quận tăng cường công tác kiểm tra, phát hiện, ngăn chặn, xử lý nghiêm và kịp thời các trường hợp vi phạm xây dựng và đề nghị chủ đầu tư thực hiện việc thông báo khởi công xây dựng theo quy định; niêm yết giấy phép xây dựng, bản vẽ tại địa điểm công trình xây dựng. Đưa vào sử dụng phần mềm ứng dụng công nghệ GIS và viễn thám nhằm tăng cường công tác quản lý lĩnh vực tài nguyên - môi trưởng và quản lý đô thị trên địa bàn quận. 9
1.5.2. Kinh nghiệm của Quận 1, Thành phố Hồ Chí Minh Quận 1 là trung tâm phát triển của Thành phố, hoạt động xây dựng trên địa bàn quận tuy không phức tạp như các các đô thị vùng ven nhưng không vì thế mà Đảng bộ và chính quyền quận không tập trung thực hiện công tác quản lý nhà nước về trật tự xây dựng. Theo báo cáo sơ kết 4 năm thực hiện Chỉ thị 23-CT/TW của Ban Thường vụ Thành ủy trên địa bàn quận 1, thời gian qua công tác quản lý nhà nước về trật tự xây dựng trên địa bàn quận 1 ngày càng được kiểm soát tốt, kết quả các vi phạm được kéo giảm mạnh, đạt mục tiêu, yêu cầu đặt ra. 1.5.3. Kinh nghiệm của Ủy ban nhân dân tỉnh Lâm Đồng Theo báo cáo của Sở Xây dựng Lâm Đồng, năm 2020, công tác quản lý trật tự xây dựng trên địa bàn tỉnh từng bước đi vào nề nếp, trách nhiệm của các cấp, các ngành, các địa phương được nâng lên rõ rệt. Ý thức của người dân, doanh nghiệp trong việc chấp hành pháp luật về xây dựng có những chuyển biến tích cực. Một số địa phương có sự quan tâm, chú trọng đến công tác quản lý trật tự xây dựng trên địa bàn; kịp thời phát hiện, ngăn chặn, xử lý các hành vi vi phạm về trật tự xây dựng; tạo điều kiện cho người dân hoàn thiện các thủ tục để được cấp giấy phép xây dựng, góp phần hạn chế các vi phạm về trật tự xây dựng tại địa phương. 1.6. Một số kinh nghiệm quản lý nhà nước về trật tự xây dựng có thể áp dụng tại huyện Bình Chánh Một là, Luôn xác định giá trị thực tiễn về lợi ích cộng đồng trong việc thực hiện các chính sách xây dựng và phát triển đô thị trong đó có chính sách về quản lý trật tự xây dựng. Hai là, Xác định công tác quy hoạch là nền tảng cơ bản để thực hiện quản lý trật tự xây dựng hiệu quả. Ba là, Xây dựng và đất đai là hai lĩnh vực không tách rời nhau, song song với việc thực hiện các chính sách, quy định về xây dựng là việc thực hiện các chính sách về đất đai Bốn là, Tạo cơ chế thu hút đầu tư trên cơ sở xác định kế hoạch thực hiện, tính khả thi của các dự án đầu tư xây dựng, chú trọng thực hiện các chủ trương xã hội hóa hoặc nhà nước và nhân dân cùng làm nhằm huy động tối đa các nguồn lực cho sự phát 10
triển đô thị và kinh tế - xã hội của địa phương. Năm là, Nâng cao năng lực cả về chuyên môn nghiệp vụ và phẩm chất, đạo đức của đội ngũ cán bộ làm công tác quản lý xây dựng từ huyện đến xã, thị trấn. Sáu là, Xử lý dứt điểm các vụ việc vi phạm tồn đọng, phức tạp kéo dài gây bức xúc trong nhân dân. Bảy là, Nâng cao hiệu quả công tác cải cách hành chính. Tiểu kết chương 1: Chương 2: THỰC TRẠNG QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ TRẬT TỰ XÂY DỰNG TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN BÌNH CHÁNH, THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH 2.1. Khái quát về huyện Bình Chánh, Thành Phố Hồ Chí Minh 2.1.1. Khái quát về Điều kiện tự nhiên và điều kiện kinh tế - xã hội của huyện Bình Chánh Thành phố Hồ Chí Minh 2.1.2. Những thuận lợi và khó khăn của điều kiện tự nhiên và kinh tế - xã hội đối với công tác quản lý nhà nước về trật tự xây dựng trên địa bàn huyện Bình Chánh, Thành phố Hồ Chí Minh a. Thuận lợi Lợi thế về vị trí địa lý là cửa ngõ giao thương phía tây của thành phố Hồ Chí Minh nối liền hệ thống giao thông quan trọng là huyết mạch giao thông chính từ đồng bằng Sông Cửu Long đến thành phố Hồ Chí Minh và các tỉnh miền Đông Nam Bộ lợi thế về hệ thống giao thông đường bộ, đồng thời có quỹ đất lớn thuận lợi cho việc phát triển các dự án khai thác quỹ đất, phục vụ cho phát triển kinh tế xã hội. Diện tích đất nông nghiệp 9.515.60 ha; đất phi nông nghiệp 15.740.39 ha. Nguồn lao động trẻ dồi dào có chất lượng với một hệ thống các trường Đại học lớn đóng chân trên địa bàn. b. Khó khăn Về cơ cấu tổ chức bộ máy vẫn theo mô hình chính quyền địa phương cấp huyện nên vẫn tồn tại nhiều bất cập, gây ra tình trang quá tải trong hoạt động của các cơ quan quản lý nhà nước tại địa phương. 11
-Tốc độ đô thị hóa nhanh, nhu cầu về nhà ở và công trình xây dựng để phục vụ sản xuất kinh doanh của người dân liên tục gia tăng, từ đó dẫn đến nhiều công trình xây dựng tự phát, hệ thống hạ tầng kỹ thuật và hạ tầng xã hội được đầu tư xây dựng nhưng chưa đáp ứng được yêu cầu phát triển dân cư theo lối sống đô thị. -Quy mô dân số gia tăng nhưng không được phân bổ tăng biên chế, -Vai trò, trách nhiệm của một bộ phận cán bộ, công chức trong lĩnh vực quản lý nhà nước về trật tự xây dựng còn hạn chế, thiếu kiên quyết trong quá trình thi hành công vụ. - Một bộ phận người dân chưa hiểu rõ các quy định pháp luật về xây dựng, có hành vi vi phạm quy định pháp luật về xây dựng. - Quy hoạch sử dụng đất, quy hoạch xây dựng trên địa bàn huyện không còn phù hợp với điều kiện kinh tế xã hội hiện nay. 2.2. Thực trạng quản lý nhà nước về trật tự xây dựng trên địa bàn huyện Bình Chánh, Thành Phố Hồ Chí Minh trong thời gian qua. 2.2.1. Việc tuyên truyền, phổ biến pháp luật về xây dựng Trong giai đoạn từ năm 2019 đến năm 2023, Chính quyền huyện Bình Chánh đã thực hiện tồng cộng 358 cuộc tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật trên địa bàn huyện với trên 91.463 lượt người tham dự; tổ chức 8 cuộc thi tìm hiểu pháp luật, với hơn 3000 lượt người tham dự về pháp luật liên quan lĩnh vực xây dựng, trật tự xây dựng đô thị, quy trình, thủ tục xin cấp giấy phép xây dựng, các hình thức xử lý vi phạm trật tự xây dựng; biên tập các sổ tay tuyên truyền, tờ bướm thông tin cấp phát đến người dân; bên cạnh đó, thường xuyên đăng tải các thông tin trên các phương tiện thông tin đại chúng, hệ thống truyền thanh địa phương, website của huyện, Bản tin Bình Chánh, trang fanpage “Vườn thơm quê tôi”, ứng dụng “Bình Chánh trực tuyến” và các fanpage của các xã, thị trấn, các tổ chức chính trị - xã hội, hội quần chúng trên địa bàn huyện về các quy định liên quan lĩnh vực quản lý trật tự xây dựng, thông qua đó đã thu hút đông đảo người quan tâm tìm hiểu thông tin. 2.2.2. Quản lý nhà nước về xây dựng theo quy hoạch Trình tự, thủ tục, lập trình, phê duyệt quy hoạch sử dụng đất đến năm 2020 và kế hoạch sử dụng đất 5 năm kỳ đầu (2011-2015) của Huyện và Điều chỉnh quy hoạch 12
sử dụng đất đến năm 2020 và kế hoạch sử dụng đất năm đầu (2016) của điều chỉnh Quy hoạch được thực hiện theo quy định Luật Đất đai năm 2003, Luật Đất đai năm 2013; Thông tư số 19/2009/TT-BTNMT ngày 02 tháng 6 năm 2014 của Bộ Tài nguyên và Môi trường. Việc công bố quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất đã được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt và tổ chức thực hiện quy định Luật Đất đai năm 2003, Luật Đất đai 2013, đáp ứng mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội, nhiệm vụ quốc phòng, an ninh, bảo vệ môi trường trên địa bàn Huyện. Công tác tổ chức thực hiện và quản lý quy hoạch được triển khai công bố rộng rãi trên địa bàn huyện Bình Chánh; làm cơ sở giải quyết các vấn đề liên quan lợi ích chính đáng của người dân, tổ chức như: cung cấp thông tin quy hoạch, cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất – quyền sở hữu nhà ở và các tài sản khác gắn liền với đất, đặc biệt cấp giấy phép xây dựng với số lượng rất lớn (năm 2020 cấp 10.898 giấy phép xây dựng), góp phần nâng cao hiệu quả trong việc chỉnh trang, phát triển đô thị; hệ thống hạ tầng kỹ thuật được kết nối; nhiều công trình hạ tầng xã hội được xây dựng theo quy hoạch và đưa vào sử dụng góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống người dân trên địa bàn huyện Bình Chánh. 2.2.3. Quản lý nhà nước liên quan đến việc cấp, thu hồi giấy phép xây dựng và xây dựng theo giấy phép xây dựng Từ năm 2019 đến 2023, Ủy ban nhân dân huyện đã cấp 9.558 giấy phép xây dựng, trong đó có 1.460 giấy phép có thời hạn, cụ thể: + Năm 2019: 2.821 giấy phép với tổng diện tích sàn xây dựng 509.641,405 m2 (có 184 giấy phép có thời hạn, chiếm 6,52% với tổng diện tích sàn xây dựng: 49.575,84m2) + Năm 2020: 2.228 giấy phép với tổng diện tích sàn xây dựng 447.891,016m2 (có 232 giấy phép có thời hạn, chiếm 10,41% với tổng diện tích sàn xây dựng: 52.768,55 m2) + Năm 2021: 2.445 giấy phép với tổng diện tích sàn xây dựng 546.065,732 m2 (có 615 giấy phép có thời hạn, chiếm 25,15% với tổng diện tích sàn xây dựng: 110.148,42 m2). + Năm 2022: 2.018 giấy phép với tổng diện tích sàn xây dựng 524.705,22 m2 (có 13
615 giấy phép có thời hạn, chiếm 21,31% với tổng diện tích sàn xây dựng :80.782,37 m2). Trong năm 2022 số lượng giấy phép xây dựng được cấp giảm so với các năm do nền kinh tế bị ảnh hưởng sau đại dịch Covid-19, bất động sản đóng băng vì vậy số lượng công trình xây dựng giảm đáng kể. 2.2.4. Công tác kiểm tra và xử lý vi phạm trong hoạt động xây dựng + Năm 2019: Tổng số công trình vi phạm: 132 công trình (Sai phép 71 công trình, không phép 61 công trình). + Năm 2020: Tổng số công trình vi phạm: 51 công trình (Sai phép 27 công trình, không phép 24 công trình), giảm 81 công trình so với năm 2019, tỷ lệ giảm 61,36%. + Năm 2021: Tổng số công trình vi phạm: 21 công trình (Sai phép 12 công trình, không phép 09 công trình), giảm 30 công trình so với năm 2020, tỷ lệ giảm 58,82%. + Năm 2022: Tổng số công trình vi phạm: 11 công trình (Sai phép 08 công trình, không phép 03 công trình), giảm 10 công trình so với năm 2021, tỷ lệ giảm 47,62%. + 06 tháng đầu năm 2023 (đến ngày 15/6/2023): Tổng số công trình vi phạm: 04 công trình (Sai phép 02 công trình, không phép 02 công trình), giảm 94 công trình so với 06 tháng đầu năm 2019 (98 vụ), tỷ lệ giảm 95,92%. 2.2.5. Về thực hiện tổ chức tập huấn, bồi dưỡng kiến thức nghiệp vụ cho cán bộ, công chức quản lý về trật tự xây dựng đô thị và việc xây dựng ứng dụng phần mềm trực tuyến để tiếp nhận ý kiến của người dân về quy hoạch, đất đai và trật tự xây dựng trên địa bàn Trong giai đoạn từ năm 2019 đến năm 2023, đã tiếp nhận được 4115 phản ánh , trong đó, đã xử lý 3589 phản ánh (xử lý tại chỗ 3539 phản ánh); đang xử lý 16 phản ánh; tin rác và tin lặp là 510 phản ánh. Qua đó, đã chỉ đạo các Phòng ban chuyên môn huyện thường xuyên thực hiện công tác tuần tra, phát hiện, lập phiếu chuyển thông tin các trường hợp có dấu hiệu vi phạm đất đai, trật tự xây dựng đến Ủy ban nhân dân xã, thị trấn. 2.2.6. Công tác điều tra, đấu tranh với các đối tượng đầu nậu Đến thời điểm hiện nay toàn huyện qua xác minh, phân loại thì hiện còn 55 đối tượng (trước đây là 67 đối tượng có biểu hiện nghi vấn vi phạm trong lĩnh vực đất đai, 14
xây dựng. Hàng tháng, Công an các xã và trinh sát Đội Cảnh sát Kinh tế Huyện thường xuyên tiến hành gọi hỏi răn đe và cho các đối tượng viết cam kết không vi phạm, đồng thời tiếp tục thực hiện các biện pháp nghiệp vụ để theo dõi di biến động của các đối tượng này nếu phát hiện có hành vi vi phạm xây dựng hoặc phân lô trái phép sẽ củng cố hồ sơ xử lý theo qui định. Cơ quan Cảnh sát Điều tra Công an huyện khởi tố 04 vụ/03 bị can có liên quan đến lĩnh vực đất đai, xây dựng. 2.2.7. Công tác xử lý cán bộ, công chức vi phạm, thiếu trách nhiệm trong quản lý nhà nước về trật tự xây dựng trên địa bàn Từ năm 2019 đến nay đã xem xét, xử lý kỷ luật 47 cán bộ, công chức liên quan đến trách nhiệm quản lý nhà nước về đất đai, trật tự xây dựng (32 khiển trách, 09 cảnh cáo, 04 hạ bậc lương, 02 buộc thôi việc) . 2.2.8. Kết quả thực hiện công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát và giải quyết khiếu nại tố cáo Chương trình kiểm tra, giám sát trong lĩnh vực quản lý trật tự xây dựng luôn được huyện Bình Chánh quan tâm chỉ đạo các cơ quan chức năng thực hiện nhiệm vụ thanh tra, kiểm tra trên địa bàn xây dựng cụ thể hàng năm theo quy định. Qua công tác thanh tra, kiểm tra trong lĩnh vực quản lý trật tự xây dựng giai đoạn từ 2019 đến tháng 6/2023 trên địa bàn huyện Bình Chánh, đã phát hiện hàng loạt vụ sai phạm Trong quá trình thanh kiểm tra khi phát hiện các trường hợp sai phạm, Ủy ban Kiểm tra Huyện ủy, Thanh tra Huyện đã đề nghị các ngành chức năng xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm cả về hành chính và xử lý hình sự. 2.3. Công tác phối hợp trong thực hiện nhiệm vụ quản lý trật tự xây dựng 2.3.1. Công tác phối hợp với Thanh tra Sở Xây dựng trong việc quản lý tại các dự án đầu tư và công trình xây dựng sau cấp phép xây dựng. Tăng cường kiểm tra, xử lý ngăn chặn ngay từ đầu đối với các trường hợp vi phạm mới phát sinh tại khu vực các dự án chưa hoàn chỉnh thủ tục pháp lý về đầu tư (trước đây thường xảy ra vi phạm đất đai, xây dựng) như: Dự án Khu dân cư công nghiệp An Hạ (xã Phạm Văn Hai), Khu dân cư Huỳnh Thông (xã Tân Nhựt), Khu dân cư Phi Long (xã Bình Hưng, xã Phong Phú), Khu dân cư tái định cư phục vụ Khu công nghiệp Tân 15
Tạo 33ha (xã Tân Kiên)... Kết quả trong năm 2021 không có phát sinh trường hợp vi phạm tại các dự án nêu trên. 2.3.2. Công tác phối hợp với các cấp, các ngành, Mặt trận, Đoàn thể trong tăng cường quản lý trật tự xây dựng Tăng cường công tác phối hợp với với các tổ chức chính trị - xã hội trên địa bàn huyện để phát huy vai trò giám sát, phản biện xã hội, cụ thể như: Hội Liên hiệp Phụ nữ huyện, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam huyện, ... trong công tác hỗ trợ tuyên truyền, giám sát và đề xuất nhiều giải pháp về công tác quản lý đất đai, xây dựng nhằm phát huy vai trò giám sát, phản biện xã hội của Mặt trận Tổ quốc và các Đoàn thể. 2.4. Đánh giá khái quát về công tác quản lý nhà nước về trật tự xây dựng tại địa bàn huyện Bình Chánh, thành phố Hồ Chí Minh 2.4.1. Những kết quả đạt được -Sự nổ lực của cả hệ thông chính trị trong việc tập trung lãnh đạo, chỉ đạo tăng cường công tác quản lý nhà nước về xây dựng, tình hình vi phạm trật tự xây dựng trên địa bàn huyện đã có sự chuyển biến tích cực, từng bước kéo giảm số vụ việc vi phạm (giảm 83,96% so với giai đoạn trước năm 2019, thời điểm trước khi có Chỉ thị 23- CT/TU), số trường hợp vi phạm được phát hiện. -Thường trực Huyện ủy thường xuyên kiểm tra thực tế tại cơ sở, đánh giá tình hình và có sự quyết liệt chỉ đạo; theo dõi, đôn đốc kiểm tra kết quả thực hiện của các cơ quan. -Ban hành các văn bản chỉ đạo tập trung tăng cường công tác quản lý đất đai, trật tự xây dựng trên địa bàn huyện; -Công tác phối hợp quản lý đất đai trật tự xây dựng trên địa bàn huyện có sự phối hợp đồng bộ. -Việc triển khai ứng dụng Bình Chánh trực tuyến và các tiện ích công nghệ khác đã phát huy tác dụng hiệu quả, mở ra thêm kênh thông tin để người dân kịp thời phản ánh và giám sát về tình hình quản lý đất đai, trật tự xây dựng trên địa bàn huyện. -Nâng cao được hiệu quả công tác vận động, tuyên truyền người dân tham gia chấp hành các quy định pháp luật về đất đai, xây dựng thông qua việc sử dụng rộng rãi, thường xuyên và phổ biến của ứng dụng trực tuyến trên nền điện thoại thông minh 16
2.4.2. Những hạn chế, khó khăn - Hạn chế về quy hoạch Chỉ tiêu đất nông nghiệp lớn trong quy hoạch sử dụng đất ảnh hưởng đến việc chuyển mục đích đất ở xây dựng nhà ở riêng lẻ cho người dân. Cụ thể, quy hoạch sử dụng đất trước đây quy định 40% chỉ tiêu là đất sản xuất nông nghiệp, 60% chỉ tiêu là đất phi nông nghiệp nhưng trong đó chỉ có 12% chỉ tiêu là đất ở để giải quyết nhu cầu nhà ở cho trên 800.000 dân. Còn một số dự án chậm triển khai qua các thời kỳ - Hạn chế về tổ chức, bộ máy: Lực lượng được phân bổ quản lý trật tự xây dựng quá ít trong khi địa bàn quá rộng lớn dẫn đến còn chậm trễ, không kịp thời xử lý công trình vi phạm, lực lượng xử lý vi phạm chỉ có 02 đơn vị chính là Thanh tra xây dựng và Địa chính xây dựng, đơn vị giám sát thì quá nhiều. - Hạn chế về ý thức chấp hành của người dân, tổ chức, cá nhân vi phạm Một số người dân chưa ý thức được hành vi vi phạm về xây dựng, xây dựng nhà không xin Giấy phép xây dựng, xây dựng trên đất không đủ điều kiện cấp Giấy phép xây dựng, xây dựng sai nội dung Giấy phép xây dựng, cố tình xây dựng tăng tầng, tăng diện tích, sai vị trí, tự ý thay đổi công năng, kết cấu công trình, kiến trúc mặt đứng công trình; khi lực lượng chức năng kiểm tra, xử lý thì họ mới biết mình sai hoặc cố tình làm sai; cố tình tránh né, không hợp tác, không cung cấp hồ sơ pháp lý có liên quan; không chịu khắc phục công trình vi phạm, không chấp hành các quyết định xử phạt vi phạm hành chính, quyết định cưỡng chế tháo dỡ của cơ quan có thẩm quyền ban hành; thực hiện khiếu nại, tố cáo để trì hoãn việc xử lý vi phạm của cơ quan chức năng; nhờ các mối quan hệ để tác động, gây áp lực trong quá trình kiểm tra, xử lý của lực lượng chức năng. - Hạn chế về trình tự thủ tục, phân cấp, thẩm quyền xử lý Hệ thống văn bản pháp luật liên tục thay đổi, cập nhật, sửa đổi bổ sung (Luật, Nghị định) để phù hợp với tình hình phát triển kinh tế - xã hội tại mỗi thời điểm, qua đó vẫn còn một bộ phận không nhỏ cán bộ, công chức chưa kịp thời tìm hiểu; không tìm hiểu sâu, áp dụng chưa đúng luật để xử lý theo quy định, còn lúng túng trong xử lý 17
vi phạm; xử lý theo cảm tính, cứng nhắc. chưa linh hoạt; cơ quan hướng dẫn luật (Bộ, Cơ quan ngang Bộ) còn chậm trong việc ban hành văn bản (Thông tư) hướng dẫn nên trong việc áp dụng Nghị định, Luật. 2.4.3. Những nguyên nhân hạn chế a. Nguyên nhân khách quan Với dân số trên 800.000 người (trên 214.000 hộ, tăng 606.000 dân so với lúc chia tách địa giới hành chính huyện), bình quân mỗi năm huyện Bình Chánh tăng trên 35.000 người (tương đương với dân số của một xã), trong đó người dân tạm trú khoảng từ 40% đến 60% dân số toàn huyện, trong đó người dân từ nơi khác đến sinh sống và làm việc chiếm 2/3 dân số toàn huyện, tập trung tại các xã Vĩnh Lộc A, Vĩnh Lộc B, dẫn đến việc phát sinh nhu cầu về nhà ở của người dân rất lớn, trong khi đó các dự án dân cư trên địa bàn không đáp ứng đủ nhu cầu của người dân. b. Nguyên nhân chủ quan Việc xử lý các công trình vi phạm của Ủy ban nhân dân các xã còn chậm, chưa kịp thời nhất là việc phát hiện và xử lý ngay từ đầu; Một bộ phận cán bộ, công chức có biểu hiện sợ trách nhiệm, né tránh khi được phân công về các địa bàn phức tạp; việc tạm giữ phương tiện, trang thiết bị thi công xây dựng đối với các công trình vi phạm khi chưa thực hiện cưỡng chế thiếu hiệu quả, lực lượng nồng cốt trên địa bàn các khu phố, ấp còn hạn chế, nể nang, ngại va chạm trong việc báo cáo kịp thời các trường hợp xây dựng Tiểu kết chương 2: Chương 3: GIẢI PHÁP TĂNG CƯỜNG QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ TRẬT TỰ XÂY DỰNG TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN BÌNH CHÁNH, THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH 1. Nhóm giải pháp về nâng cao chất lượng quy hoạch xây dựng và quy hoạch sử dụng đất trên địa bàn huyện, phát huy hiệu quả mọi nguồn lực phát 18
triển hệ thống hạ tầng đồng bộ 2. Nhóm giải pháp tăng cường công tác tuyên truyền, vận động, nâng cao nhận thức của người dân về công tác quản lý nhà nước về đất đai, xây dựng 3. Nhóm giải pháp về hoàn thiện tổ chức bộ máy, nâng cao năng lực thực thi nhiệm vụ của đội ngũ cán bộ, công chức và của cả hệ thống chính trị địa phương 4. Nhóm giải pháp đẩy mạnh cải cách thủ thục hành chính, tăng cường ứng dụng các tiến bộ khoa học công nghệ vào trong hoạt động quản lý nhà nước về trật tự xây dựng 5. Nhóm giải pháp tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, điều tra, giám sát trong hoạt động quản lý nhà nước về đất đai, xây dựng trên địa bàn Huyện KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ TÀI LIỆU THAM KHẢO 19
20