Tóm tắt Luận văn Thạc sĩ Quản lý công: Cung ứng dịch vụ công theo mô hình một cửa tại các đơn vị sự nghiệp công lập trong lĩnh vực lao động, thương binh, xã hội trực trực thuộc Sở Lao động - Thương binh và Xã hội thành phố Hà Nội

Chia sẻ: Tomhum999 Tomhum999 | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:35

Thêm vào BST

Báo xấu

34
lượt xem 7
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Luận văn đề xuất một số quan điểm, giải pháp hoàn thiện mô hình “một cửa” trong cung ứng dịch vụ công tại các đơn vị sự nghiệp công lập trong lĩnh vực lao động, thương binh, xã hội trực thuộc Sở Lao động, Thương binh và Xã hội TP Hà Nội.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Tóm tắt Luận văn Thạc sĩ Quản lý công: Cung ứng dịch vụ công theo mô hình một cửa tại các đơn vị sự nghiệp công lập trong lĩnh vực lao động, thương binh, xã hội trực trực thuộc Sở Lao động - Thương binh và Xã hội thành phố Hà Nội

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ …………/………… ……/…… HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA HÀ VŨ LAM LINH CUNG ỨNG DỊCH VỤ CÔNG THEO MÔ HÌNH MỘT CỬA TẠI CÁC ĐƠN VỊ SỰ NGHIỆP CÔNG LẬP TRONG LĨNH VỰC LAO ĐỘNG, THƯƠNG BINH, XÃ HỘI TRỰC THUỘC SỞ LAO ĐỘNG - THƯƠNG BINH VÀ XÃ HỘI THÀNH PHỐ HÀ NỘI Chuyên ngành: Quản lý công Mã số: 8 34 04 03 TÓM TẮT LUẬN VĂN THẠC SĨ CHUYÊN NGÀNH QUẢN LÝ CÔNG HÀ NỘI – 2020 HÀ NỘI - 2 020
Công trình được hoàn thành tại: HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA Người hướng dẫn khoa học: PGS.TS. Nguyễn Minh Phương Phản biện 1: TS. Lê Văn Hòa Phản biện 2: TS. Trần Thị Ngân Hà Luận văn được bảo vệ tại Hội đồng chấm luận văn thạc sĩ, Học viện Hành chính Quốc gia Địa điểm: Văn phòng Đoàn cũ - Hội trường bảo vệ luận văn thạc sĩ, Học viện Hành chính Quốc gia Số: 77 Đường Nguyễn Chí Thanh - Quận Đống Đa – TP Hà Nội Thời gian: vào hồi 14 giờ 30 ngày 06 tháng 08 năm 2020 Có thể tìm hiểu luận văn tại Thư viện Học viện Hành chính Quốc gia hoặc trên trang Web Ban QLĐT Sau đại học, Học viện Hành chính Quốc gia HÀ NỘI - 2 020
LỜI CAM KẾT Luận văn này là công trình nghiên cứu của cá nhân tôi, được thực hiện dưới sự hướng dẫn khoa học của PSG.TS.Nguyễn Minh Phương. Các số liệu, những kết luận nghiên cứu được trình bày trong luận văn này hoàn toàn trung thực. Tôi xin hoàn toàn chịu trách nhiệm về lời cam đoan này. Học viên Hà Vũ Lam Linh
LỜI CẢM ƠN Để có thể hoàn thành đề tài luận văn thạc sĩ một cách hoàn chỉnh, bên cạnh sự nỗ lực cố gắng của bản thân còn có sự hướng dẫn nhiệt tình của quý Thầy Cô, cũng những sự động viên ủng hộ của gia đình và bạn bè trong suốt thời gian học tập nghiên cứu và thực hiện luận văn thạc sĩ. Lời cảm ơn chân trọng đầu tiên tôi muốn dành cho PSG.TS.Nguyễn Minh Phương, người đã hết lòng giúp đỡ và tạo mọi điều kiện tốt nhất cho tôi hoàn thành luận văn này. Tôi xin chân thành bày tỏ lòng biết ơn đến toàn thể quý thầy cô trong khoa Quản lý công và khoa Sau đại học Học viện Hành chính Quốc gia đã tận tình truyền đạt những kiến thức quý báu cũng như tạo mọi điều kiện thuận lợi nhất cho tôi trong suốt quá trình học tập nghiên cứu và cho đến khi thực hiện đề tài luận văn. Tôi muốn bày tỏ lòng biết ơn đến Sở Lao động - Thương binh và Xã hội thành phố Hà Nội, Trung tâm Dịch vụ việc làm Hà Nội và Ban Phục vụ lễ tang Hà Nội đã không ngừng hỗ trợ và tạo mọi điều kiện tốt nhất cho tôi trong suốt thời gian nghiên cứu và thực hiện luận văn. Cuối cùng, tôi xin chân thành cảm ơn đến gia đình, các anh chị và các bạn đồng nghiệp đã hỗ trợ cho tôi rất nhiều trong suốt quá trình học tập, nghiên cứu và thực hiện đề tài luận văn thạc sĩ một cách hoàn chỉnh. Hà Nội, tháng 04 năm 2020.
DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT Từ viết đầy đủ Từ viết tắt Ban Phục vụ lễ tang BPVLT Cải cách hành chính CCHC Dịch vụ công DVC Dịch vụ sự nghiệp công DVSNC Đơn vị sự nghiệp công lập ĐVSNCL Người lao động NLĐ Trung tâm Dịch vụ việc làm TTDVVL Ủy ban nhân dân UBND
MỤC LỤC MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài .............................................................................. 1 2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài .................................................. 2 3. Mục đích và nhiệm vụ của luận văn............................................................ 4 4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu ............................................................... 4 5. Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu .......................................... 5 6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận văn ................................................... 5 7. Kết cấu của luận văn ................................................................................... 5 Chương 1........................................................................................................ 6 MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VỀ CUNG ỨNG DỊCH VỤ CÔNG THEO MÔ HÌNH MỘT CỬA TẠI CÁC ĐƠN VỊ SỰ NGHIỆP CÔNG LẬP................................................................................................................. 6 1.1. Khái niệm và đặc điểm, vai trò của dịch vụ công tại các đơn vị sự nghiệp công lập ............................................................................................... 6 1.1.1. Một số khái niệm cơ bản ....................................................................... 6 1.1.2. Đặc điểm của dịch vụ công tại các đơn vị sự nghiệp công lập ............. 6 1.1.3. Vai trò của dịch vụ công tại các đơn vị sự nghiệp công lập .................. 6 1.2. Mô hình “một cửa” cung cấp dịch vụ công tại các đơn vị sự nghiệp công lập.................................................................................................................... 7 1.2.1. Các khái niệm cơ bản ............................................................................ 7 1.2.2. Mục tiêu của việc thực hiện cơ chế “một cửa” tại các đơn vị sự nghiệp công lập ........................................................................................................... 7
1.2.3. Nguyên tắc thực hiện cơ chế “một cửa” trong cung ứng dịch vụ tại các đơn vị sự nghiệp công lập ............................................................................... 7 1.3. Lợi ích của việc áp dụng và điều kiện áp dụng mô hình “một cửa” trong cung cấp dịch vụ công tại các đơn vị sự nghiệp công lập ............................... 8 1.3.1. Lợi ích của việc áp dụng mô hình “một cửa” trong cung cấp dịch vụ công tại các đơn vị sự nghiệp công lập ........................................................... 8 1.3.2. Điều kiện áp dụng mô hình “một cửa” trong cung cấp dịch vụ công tại các đơn vị sự nghiệp công lập ......................................................................... 8 1.4. Kinh nghiệm cung ứng dịch vụ công theo mô hình “một cửa” tại các đơn vị công lập của một số địa phương và bài học rút ra....................................... 8 Chương 2...................................................................................................... 10 THỰC TRẠNG CUNG ỨNG DỊCH VỤ CÔNG THEO MÔ HÌNH “MỘT CỬA” TẠI CÁC ĐƠN VỊ SỰ NGHIỆP CÔNG LẬP TRONG LĨNH VỰC LAO ĐỘNG, THƯƠNG BINH, XÃ HỘI TRỰC THUỘC SỞ LAO ĐỘNG - THƯƠNG BINH, XÃ HỘI THÀNH PHỐ HÀ NỘI . 10 2.1. Khái quát về dịch vụ công do các đơn vị sự nghiệp công lập trong lĩnh vực lao động, thương binh, xã hội trực thuộc Sở Lao động – Thương binh và Xã hội thành phố Hà Nội cung cấp ............................................................... 10 2.1.1. Tổ chức và hoạt động của các đơn vị sự nghiệp công lập trực thuộc Sở Lao động – Thương binh và Xã hội thành phố Hà Nội ................................. 10 2.1.2. Các đơn vị sự nghiệp công lập trong lĩnh vực lao động, thương binh, xã hội trực thuộc Sở Lao động – Thương binh và Xã hội thành phố Hà Nội cung ứng dịch vụ công theo một hình “một cửa” ......................................... 10
2.2. Tình hình cung cấp dịch vụ công theo mô hình “một cửa” tại các đơn vị sự nghiệp công lập trong lĩnh vực lao động, thương binh, xã hội trực thuộc Sở Lao động – Thương binh và Xã hội thành phố Hà Nội ........................... 11 2.2.1. Cung ứng dịch vụ công theo mô hình “một cửa” tại Trung tâm Dịch vụ việc làm Hà Nội ............................................................................................ 11 2.2.2. Cung ứng dịch vụ công theo mô hình “một cửa” tại Ban Phục vụ Lễ tang Hà Nội ................................................................................................... 13 2.3. Đánh giá chung ...................................................................................... 15 2.3.1. Những kết quả đạt được ...................................................................... 15 2.3.2. Những hạn chế .................................................................................... 16 2.3.3. Nguyên nhân của những hạn chế ........................................................ 16 Tiểu kết Chương 2 ........................................................................................ 17 Chương 3...................................................................................................... 19 ĐỊNH HƯỚNG VÀ GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN MÔ HÌNH “MỘT CỬA” TRONG CUNG ỨNG DỊCH VỤ CÔNG TẠI CÁC ĐƠN VỊ SỰ NGHIỆP CÔNG LẬP TRONG LĨNH VỰC LAO ĐỘNG, THƯƠNG BINH, XÃ HỘI TRỰC THUỘC SỞ LAO ĐỘNG - THƯƠNG BINH VÀ XÃ HỘI THÀNH PHỐ HÀ NỘI ............................................................... 19 3.1. Định hướng hoàn thiện mô hình “một cửa” trong cung ứng dịch vụ công tại các đơn vị sự nghiệp công lập .................................................................. 19 3.2. Giải pháp hoàn thiện mô hình “một cửa” trong cung ứng dịch vụ công tại các đơn vị sự nghiệp công lập trong lĩnh vực lao động, thương binh, xã hội trực thuộc Sở Lao động – Thương binh và Xã hội thành phố Hà Nội .... 19
3.2.1. Thông tin, tuyên truyền nâng cao nhận thức về dịch vụ công và cơ chế “một cửa” trong cung cấp dịch vụ công tại các đơn vị sự nghiệp công lập .. 19 3.2.2. Xây dựng và hoàn thiện cơ sở pháp lý về áp dụng cơ chế “một cửa” trong cung cấp dịch vụ công tại các đơn vị sự nghiệp công lập .................... 20 3.2.3. Hoàn thiện thủ tục và quy trình cung ứng dịch vụ công cho tổ chức và cá nhân .......................................................................................................... 20 3.2.4. Đổi mới cơ cấu tổ chức và cơ chế hoạt động đơn vị sự nghiệp công lập, Bộ phận “một cửa” và các phòng, ban chuyên môn .............................. 21 3.2.5. Nâng cao chất lượng đội ngũ viên chức, người lao động trong cung cấp dịch vụ công ........................................................................................... 22 3.2.6. Đầu tư cơ sở vật chất, ứng dụng công nghệ thông tin trong cung cấp dịch vụ công .................................................................................................. 23 3.4.7. Xây dựng các công cụ đánh giá hiệu quả hoạt động cung cấp dịch vụ công tại các đơn vị sự nghiệp công lập ......................................................... 24 Tiểu kết Chương 3 ........................................................................................ 24 Kết luận
MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài Tính ưu việt của một xã hội được phản chiếu một cách rõ ràng qua chất lượng cung ứng DVC, bởi vì DVC là những hoạt động phục vụ các lợi ích tối cần thiết của xã hội, đảm bảo cho xã hội phát triển bền vững và có kỷ cương, trật tự. Trong các DVC, dịch vụ do các đơn vị sự nghiệp công lập (ĐVSNCL) cung cấp có vai trò quan trọng. Chất lượng, hiệu quả cung cấp các dịch vụ sự nghiệp công (DVSNC) như giáo dục, đào tạo, y tế, văn hóa, thông tin, việc làm… không chỉ tác động đến đời sống kinh tế - xã hội trong hiện tại mà còn ảnh hưởng đến sự phát triển trong tương lai. Chính vì vậy, chất lượng và hiệu quả cung cấp DVSNC của các ĐVSNCL là mối quan tâm của mọi quốc gia, của nhà nước và của cả cộng đồng xã hội. Trong những năm gần đây, mô hình “một cửa” được áp dụng rộng rãi trong cung cấp dịch vụ hành chính công đã mang lại những kết quả vô cùng tích cực đối với cả cơ quan cung cấp dịch vụ và người dân thụ hưởng dịch vụ. Tuy nhiên, đối với DVSNC, mô hình, cơ chế “một cửa” chưa được triển khai áp dụng một cách rộng rãi. Điều này xuất phát từ nhiều lý do, trong đó, một lý do quan trọng là chúng ta đang thiếu những cơ sở lý luận và thực tiễn thực sự đầy đủ, vững chắc về việc hoàn thiện cơ chế “một cửa” trong cung cấp DVC tại các ĐVSNCL. Do đó, việc hoàn thiện cơ chế “một cửa” trong cung cấp DVC tại các ĐVSNCL đã nhận được sự quan tâm, chỉ đạo của Đảng và Nhà nước. Trong số các ĐVSNCL trên địa bàn thành phố Hà Nội, tính đến thời điểm hiện nay, chỉ có 02 đơn vị áp dụng cơ chế “một cửa” trong cung cấp DVC là: Trung tâm Giới thiệu việc làm Hà Nội (nay là Trung tâm Dịch vụ việc làm (TTDVVL) Hà Nội) và Ban Phục vụ lễ tang (BPVLT) Hà Nội trực thuộc Sở Lao động, Thương binh và Xã hội. Do đó, chất lượng cung cấp dịch vụ ở một số lĩnh vực hoặc có nơi, có lúc còn chưa đáp ứng yêu cầu, như: người dân phải đi lại nhiều lần, nhiều đầu mối giải quyết, hồ sơ đề nghị cung cấp dịch vụ còn phức tạp, rườm rà; thời gian giải quyết còn dài, một số dịch vụ còn chưa thực sự công khai, minh bạch về 1
thành phần hồ sơ, thời gian, quy trình giải quyết. Phương thức thực hiện việc giao dịch cung cấp DVC khá đa dạng: có thể các bộ phận chuyên môn trực tiếp tiếp nhận, giải quyết và trả kết quả hoặc hình thành bộ phận khách hàng (tách khỏi bộ phận chuyên môn) để tiếp nhận và trả kết giải quyết dịch vụ hoặc do trực tiếp thủ trưởng đơn vị phân việc cho các bộ phận chuyên môn sau khi ký hợp đồng. Có thể thấy, việc nghiên cứu về cung ứng DVC theo mô hình “một cửa” tại các ĐVSNCL trong lĩnh vực lao động, thương binh, xã hội trực thuộc Sở Lao động, Thương binh và Xã hội thành phố Hà Nội (mà cụ thể là TTDVVL Hà Nội và BPVLT Hà Nội) là cơ sở, là nền tảng để minh chứng cho những kết quả mà mô hình “một cửa” đem lại, góp phần đúc kết kinh nghiệm, đưa ra những giải pháp nhằm hoàn thiện mô hình “một cửa” trong cung ứng DVC tại các ĐVSNCL nói chung. Vai trò nền tảng lý luận và ý nghĩa thực tiễn của mô hình “một cửa” trong cung ứng DVC của các ĐVSNCL là cơ sở cho học viên chọn đề tài: “Cung ứng dịch vụ công theo mô hình một cửa tại các đơn vị sự nghiệp công lập trong lĩnh vực lao động, thương binh, xã hội trực trực thuộc Sở Lao động - Thương binh và Xã hội thành phố Hà Nội” để thực hiện Luận văn của mình. 2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài a. Tình hình nghiên cứu ngoài nước Dịch vụ công là vấn đề được nhiều học giả trên thế giới nghiên cứu với các cách tiếp cận khác nhau. - Các nghiên cứu về bản chất, đặc điểm của DVC. Trong khi các từ điển như Petit Larousse (Pháp, 1992), Oxford (Anh, 2000), Chính quyền và Chính trị Hoa Kỳ (2002) giải nghĩa và phân tích nội hàm của thuật ngữ “dịch vụ công” thì các nhà khoa học như GS. Jim Armstrong hay George A.Boyne lại đi sâu nghiên cứu về các loại hình DVC và cách tiếp cận đánh giá chất lượng DVC. - Các nghiên cứu về phương thức cung ứng DVC. Những nghiên cứu này không chỉ đề cập đến phương thức Nhà nước thực hiện việc cung ứng DVC, mà còn tiếp cận vấn đề cung cấp DVC qua cơ chế “một cửa” và 2
chứng minh rằng cơ chế “một cửa” không chỉ phù hợp cho việc việc cung cấp các dịch vụ hành chính công mà còn là một phương thức phù hợp để cung cấp các dịch vụ công ích. b. Tình hình nghiên cứu trong nước Ở nước ta, các nghiên cứu về DVC đã từng bước được chú ý trong những năm gần đây. Các nghiên cứu thường tập trung vào một số vấn đề cơ bản sau đây: - Các nghiên cứu về DVC và vai trò của Nhà nước trong cung cấp dịch vụ công về khu vực công và vai trò của nó trong việc cung ứng DVC; cứu cải cách khu vực công và DVC - Các nghiên cứu về hoạt động cung cấp DVC. Đó là những nghiên cứu về đổi mới cơ chế và hệ thống để mở rộng sự tham gia của khu vực tư vào cung ứng DVC, xã hội hóa DVC, vấn đề hoàn thiện pháp luật về cung cấp DVC. - Các nghiên cứu về DVC của các ĐVSNCL đề cập đến vai trò của DVSNC, đánh giá thực trạng cung cấp DVSNC và đề xuất các giải pháp về hoàn thiện thể chế, nâng cao năng lực chủ thể cung cấp dịch vụ mà chưa đề cập đến việc đổi mới phương thức cung cấp DVSNC. - Các nghiên cứu về cơ chế “một cửa” đề cập đến quy trình, thủ tục, phương thức, điều kiện để triển khai cơ chế “một cửa” trong giải quyết thủ tục hành chính. Như vậy, có thể nói các nghiên cứu trong và ngoài nước đã phân tích và làm sáng tỏ những vấn đề cơ bản về DVC. Tuy nhiên, đến nay vẫn chưa có bất kỳ một công trình nào đề cập một cách đầy đủ và có tính hệ thống về vấn đề cung cấp DVC tại các ĐVSNCL theo cơ chế “một cửa” nói chung và cung ứng DVC theo mô hình “một cửa” tại các ĐVSNCL trực thuộc Sở Lao động – Thương binh và Xã hội thành phố Hà Nội nói riêng. Do đó, việc nghiên cứu về cung cấp DVC theo cơ chế “một cửa” tại các ĐVSNCL trong lĩnh vực lao động, thương binh, xã hội trực thuộc Sở Lao động – Thương binh và Xã hội thành phố Hà Nội là yêu cầu quan trọng, cần thiết nhằm tạo nền tảng lý luận để triển khai và kiểm tra, đánh 3
giá hiệu quả triển khai cung ứng DVC theo cơ chế “một cửa” tại các ĐVSNCL này. 3. Mục đích và nhiệm vụ của luận văn 3.1. Mục đích: Luận văn đề xuất một số quan điểm, giải pháp hoàn thiện mô hình “một cửa” trong cung ứng DVC tại các ĐVSNCL trong lĩnh vực lao động, thương binh, xã hội trực thuộc Sở Lao động, Thương binh và Xã hội TP Hà Nội. 3.2. Nhiệm vụ: Luận văn thực hiện các nhiệm vụ sau: - Hệ thống hóa một số vấn đề lý luận về cung ứng DVC theo mô hình “một cửa” tại các ĐVSNCL; - Đánh giá thực trạng việc cung ứng DVC theo mô hình “một cửa” tại các ĐVSNCL trong lĩnh vực lao động, thương binh, xã hội trực thuộc Sở Lao động, Thương binh và Xã hội thành phố Hà Nội; - Đề xuất quan điểm và giải pháp hoàn thiện mô hình “một cửa” trong cung ứng DVC tại các ĐVSNCL trong lĩnh vực lao động, thương binh, xã hội trực thuộc Sở Lao động, Thương binh và Xã hội thành phố Hà Nội. 4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu 4.1. Đối tượng nghiên cứu: Hoạt động cung ứng DVC theo mô hình “một cửa” tại các ĐVSNCL trong lĩnh vực lao động, thương binh, xã hội trực thuộc Sở Lao động, Thương binh và Xã hội thành phố Hà Nội. 4.2. Phạm vi nghiên cứu: - Phạm vi nội dung: Hoạt động cung ứng DVC theo mô hình “một cửa” tại các ĐVSNCL trong lĩnh vực lao động, thương binh, xã hội trực thuộc Sở Lao động, Thương binh và Xã hội thành phố Hà Nội; - Phạm vi thời gian: khảo sát, đánh giá thực trạng trong 2 năm 2018 - 2019 và đề xuất giải pháp hoàn thiện mô hình “một cửa” trong cung ứng DVC tại các ĐVSNCL trong lĩnh vực lao động, thương binh, xã hội trực thuộc Sở Lao động, Thương binh và Xã hội thành phố Hà Nội giai đoạn 2020-2025. 4
5. Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu - Phương pháp luận: Đề tài sử dụng phương pháp luận của chủ nghĩa duy vật biện chứng và chủ nghĩa duy vật lịch sử. - Phương pháp nghiên cứu: thứ cấp được sử dụng để thu thập, phân tích và khai thác thông tin từ các nguồn có sẵn liên quan đến đề tài nghiên cứu. - Phương pháp điều tra bằng bảng hỏi. 6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận văn - Ý nghĩa lý luận: Luận văn góp phần làm phong phú thêm lý luận về cung ứng DVC theo mô hình “một cửa” tại các ĐVSNCL. - Ý nghĩa thực tiễn: Kết quả khảo sát thực trạng cung ứng DVC theo mô hình “một cửa” tại các ĐVSNCL trong lĩnh vực lao động, thương binh và xã hội trực thuộc Sở Lao động - Thương binh và Xã hội thành phố Hà Nội và các giải pháp hoàn thiện mô hình cung ứng DVC theo mô hình “một cửa” tại các ĐVSNCL trong lĩnh vực lao động, thương binh và xã hội trực thuộc Sở Lao động - Thương binh và Xã hội thành phố Hà Nội là tài liệu tham khảo để lãnh đạo các ĐVSNCL và các cơ quan quản lý có thẩm quyền có thể nghiên cứu tiếp tục đổi mới tổ chức và hoạt động của các ĐVSNCL. 7. Kết cấu của luận văn Ngoài phần mở đầu, kết luận, phụ lục và danh mục tài liệu tham khảo, nội dung Luận văn được kết cấu thành 03 chương: Chương 1: Một số vấn đề lý luận về cung ứng dịch vụ công theo mô hình “một cửa” tại các đơn vị sự nghiệp công lập; Chương 2: Thực trạng cung ứng dịch vụ công theo mô hình “một cửa” tại các đơn vị sự nghiệp công lập trong lĩnh vực lao động, thương binh, xã hội trực thuộc Sở Lao động, Thương binh và Xã hội thành phố Hà Nội; Chương 3: Quan điểm và giải pháp hoàn thiện mô hình “một cửa” trong cung ứng dịch vụ công tại các đơn vị sự nghiệp công lập trong lĩnh vực lao động, thương binh, xã hội trực thuộc Sở Lao động, Thương binh và Xã hội thành phố Hà Nội. 5
Chương 1 MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VỀ CUNG ỨNG DỊCH VỤ CÔNG THEO MÔ HÌNH “MỘT CỬA” TẠI CÁC ĐƠN VỊ SỰ NGHIỆP CÔNG LẬP 1.1. Khái niệm và đặc điểm, vai trò của dịch vụ công tại các đơn vị sự nghiệp công lập 1.1.1. Một số khái niệm cơ bản 1.1.1.1. Khái niệm dịch vụ công Dịch vụ công là hoạt động phục vụ các lợi ích chung thiết yếu, các quyền, lợi ích hợp pháp của công dân và tổ chức, do Nhà nước trực tiếp đảm nhận hay ủy quyền cho các cơ sở ngoài nhà nước thực hiện nhằm đảm bảo trật tự, lợi ích chung và công bằng xã hội. 1.1.1.2. Khái niệm đơn vị sự nghiệp công lập Đơn vị sự nghiệp công lập là tổ chức do cơ quan có thẩm quyền của Nhà nước, tổ chức chính trị, tổ chức chính trị - xã hội thành lập theo quy định của pháp luật, có tư cách pháp nhân, cung cấp DVC, phục vụ quản lý nhà nước. 1.1.1.3. Khái niệm dịch vụ công tại các đơn vị sự nghiệp công lập Dịch vụ sự nghiệp công hay dịch vụ được cung ứng tại các ĐVSNCL là một bộ phận của DVC. “Dịch vụ sự nghiệp công” là dịch vụ sự nghiệp trong các lĩnh vực giáo dục đào tạo; dạy nghề; y tế; văn hóa, thể thao và du lịch; thông tin truyền thông và báo chí; khoa học và công nghệ; sự nghiệp kinh tế và sự nghiệp khác”. 1.1.2. Đặc điểm của dịch vụ công tại các đơn vị sự nghiệp công lập Dịch vụ sự nghiệp công có những đặc điểm cơ bản như sau: - DVSNC là những dịch vụ do Nhà nước đảm bảo thực hiện. - DVSNC có thể do Nhà nước trực tiếp cung ứng hoặc ủy quyền cho các đơn vị ngoài nhà nước cung ứng theo các tiêu chuẩn do nhà nước xác định. - Việc đóng góp chi phí tạo nên các DVSNC có thể thực hiện một cách trực tiếp hoặc gián tiếp đối với người sử dụng dịch vụ. 1.1.3. Vai trò của dịch vụ công tại các đơn vị sự nghiệp công lập 6
- Các DVSNC có vai trò quan trọng trong việc đáp ứng các nhu cầu dịch vụ cơ bản, thiết yếu của con người, nhờ đó mà tạo lập được các yếu tố nền tảng cho an sinh và phát triển xã hội, không ngừng nâng cao mức sống và chất lượng sống của con người. - DVC do các ĐVSNCL cung úng bảo đảm sự công bằng, bình đẳng cho công dân, nhất là nhóm dân cư dễ bị tổn thương, trong việc tiếp cận và hưởng thụ các dịch vụ công thiết yếu liên quan trực tiếp tới đời sống như y tế, giáo dục, an sinh xã hội..., người dân được hưởng các quyền sống cơ bản của mình. 1.2. Mô hình “một cửa” cung cấp dịch vụ công tại các đơn vị sự nghiệp công lập 1.2.1. Các khái niệm cơ bản a) Mô hình Mô hình là sự đơn giản hóa hiện thực một cách có chủ định. Trong phạm vi luận văn này, mô hình “một cửa” được tiếp cận từ các khía cạnh như các yếu tố cấu thành hoạt động của mô hình “một cửa”; các nguyên tắc cơ bản để vận hành; và các bước (quy trình) cơ bản đối với ĐVSNCL trong triển khai áp dụng “một cửa”. b) Mô hình “một cửa” Mô hình “một cửa” tại các ĐVSNCL là cơ chế giải quyết công việc của tổ chức, công dân thuộc thẩm quyền của các ĐVSNCL từ tiếp nhận yêu cầu, hồ sơ đến trả lại kết quả thông qua một đầu mối là Bộ phận Tiếp nhận và trả kết quả tại ĐVSNCL. 1.2.2. Mục tiêu của việc thực hiện cơ chế “một cửa” tại các đơn vị sự nghiệp công lập Mục tiêu của việc thực hiện cơ chế “một cửa” tại các ĐVSNCL bao gồm hệ thống mục tiêu chung và mục tiêu cụ thể trong đó hướng tới việc tạo thuận lợi cho khách hàng trong giao dịch cung cấp DVC; tăng cường công khai, minh bạch; kiểm soát chất lượng DVC… 1.2.3. Nguyên tắc thực hiện cơ chế “một cửa” trong cung ứng dịch vụ tại các đơn vị sự nghiệp công lập - Công khai đầy đủ, kịp thời, dễ tiếp cận, dễ khai thác, sử dụng các 7
thủ tục DVC theo quy định. - Bảo đảm việc cung ứng DVC nhanh chóng, thuận tiện. - Bảo đảm sự phối hợp chặt chẽ giữa các bộ phận, cá nhân trong quá trình cung ứng DVC. - Việc thu phí, giá dịch vụ được thực hiện theo đúng quy định. 1.3. Lợi ích của việc áp dụng và điều kiện áp dụng mô hình “một cửa” trong cung cấp dịch vụ công tại các đơn vị sự nghiệp công lập 1.3.1. Lợi ích của việc áp dụng mô hình “một cửa” trong cung cấp dịch vụ công tại các đơn vị sự nghiệp công lập Việc triển khai áp dụng mô hình “một cửa” trong cung cấp DVC tại các ĐVSNCL có ý nghĩa nhiều mặt đối với 3 đối tượng chính sau: các Sở và cơ quan tương đương Sở chủ quản; các ĐVSNCL; các cá nhân, tổ chức thụ hưởng dịch vụ. 1.3.2. Điều kiện áp dụng mô hình “một cửa” trong cung cấp dịch vụ công tại các đơn vị sự nghiệp công lập Để đảm bảo hiệu quả của mô hình “một cửa” trong cung ứng DVC tại các ĐVSNCL cần thoả mãn các điều kiện sau: điều kiện về thể chế (bao gồm thể chế chính thức và thể chế phi chính thức); điều kiện về con người (cam kết của lãnh đạo và sự ủng hộ và năng lực của đội ngũ viên chức, NLĐ); điều kiện về cơ sở vật chất, trang thiết bị (trụ sở của Bộ phận thực hiện nhiệm vụ tiếp nhận và trả kết quả; trang thiết bị phục vụ giao dịch; ứng dụng công nghệ thông tin). 1.4. Kinh nghiệm cung ứng dịch vụ công theo mô hình “một cửa” tại các đơn vị công lập của một số địa phương và bài học rút ra Kinh nghiệm và thực tiễn của tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu và Sóc Trăng trong quá trình vận hành và tổ chức thực hiện cơ chế “một cửa” tại các ĐVSCNL cho thấy đây thực sự là một mô hình hữu hiệu, có ý nghĩa lớn trong việc nâng cao hiệu quả hoạt động của nền hành chính nhà nước, giảm thời gian, chi phí và tạo thuận lợi tối đa cho người dân.Từ những kinh nghiệm thực tiễn triển khai hoạt động “một cửa” tại hai địa phương này có thể rút ra những giá trị tham khảo cho các ĐVSNCL trực thuộc Sở Lao động – Thương binh và Xã hội thành phố Hà Nội, cụ thể là: 8
- Cần phải phân định và lựa chọn mô hình cung ứng dịch vụ tại các ĐVSNCL. - Cần có sự rà soát về tổng số cơ quan, đơn vị cần áp dụng cơ chế này, phương thức và loại hình cung cấp DVC. - Lệ phí được tiêu chuẩn và minh bạch. - Nâng cao nhận thức của người dân về mô hình “một cửa” trong tiếp cận DVC tại các ĐVSNCL. - Thường xuyên đánh giá, đo lường mức độ hài lòng của khách hàng Tiểu kết Chương 1 Dịch vụ công là những dịch vụ đáp ứng nhu cầu thiết yếu của người dân và cộng đồng, đảm bảo ổn định, công bằng và thúc đẩy xã hội phát triển. Cung cấp DVC là gắn liền với vai trò và chức năng của bộ máy hành chính nhà nước. DVSNC hay các DVC do các ĐVSNCL cung ứng là một bộ phận rất cơ bản của DVC, đóng vai trò quan trọng trong đáp ứng các nhu cầu dịch vụ cơ bản, thiết yếu của con người, nhờ đó tạo dựng được các yếu tố nền tảng cho an sinh và phát triển xã hội, không ngừng nâng cao mức sống và chất lượng cuộc sống của người dân. Chương 1 của Luận văn đã tập trung làm rõ những cơ sở lý luận cơ bản về DVC do các ĐVSNCL cung ứng, mô hình “một cửa” trong cung ứng DVC bao gồm hệ thống các khái niệm có liên quan, đặc điểm, ý nghĩa của việc áp dụng mô hình “một cửa” trong cung ứng DVC tại các ĐVSNCL; yêu cầu hoàn thiện mô hình này; đồng thời đưa ra kinh nghiệm cung ứng DVC theo mô hình “một cửa” tại tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu và tỉnh Sóc Trăng nhằm rút ra bài học kinh nghiệm có giá trị tham khảo. Những cơ sở lý luận ở Chương 1 là nền tảng cho việc nghiên cứu thực trạng triển khai và giải pháp nhằm hoàn thiện mô hình “một cửa” trong cung ứng DVC tại các ĐVSNCL trực thuộc Sở Lao động – Thương binh và Xã hội thành phố Hà Nội trong thời gian tới. 9
Chương 2 THỰC TRẠNG CUNG ỨNG DỊCH VỤ CÔNG THEO MÔ HÌNH “MỘT CỬA” TẠI CÁC ĐƠN VỊ SỰ NGHIỆP CÔNG LẬP TRONG LĨNH VỰC LAO ĐỘNG, THƯƠNG BINH, XÃ HỘI TRỰCTHUỘC SỞ LAO ĐỘNG - THƯƠNG BINH, XÃ HỘI THÀNH PHỐ HÀ NỘI 2.1. Khái quát về dịch vụ công do các đơn vị sự nghiệp công lập trong lĩnh vực lao động, thương binh, xã hội trực thuộc Sở Lao động – Thương binh và Xã hội thành phố Hà Nội cung cấp 2.1.1. Tổ chức và hoạt động của các đơn vị sự nghiệp công lập trực thuộc Sở Lao động – Thương binh và Xã hội thành phố Hà Nội 2.1.1.1. Tổ chức các đơn vị sự nghiệp công lập trực thuộc Sở Lao động – Thương binh và Xã hội thành phố Hà Nội Sở Lao động, Thương binh và Xã hội Hà Nội có 37 ĐVSNCL, bao gồm: + 6 trung tâm nuôi dưỡng và điều dưỡng người có công; + 7 trung tâm cai nghiện, quản lý sau cai nghiện ma túy; + 10 trường trung cấp nghề; + 12 đơn vị bảo trợ xã hội; + 2 ĐVSNCL khác. 2.1.1.2. Hoạt động cung ứng dịch vụ công của các đơn vị sự nghiệp công lập trực thuộc Sở Lao động – Thương binh và Xã hội thành phố Hà Nội Hệ thống ĐVSNCL thuộc Lao động - Thương binh, Xã hội Hà Nội được thành lập với chức năng chính là cung cấp DVC thuộc các lĩnh vực khác nhau của đời sống xã hội: việc làm, dạy nghề; lao động; tiền lương, tiền công; bảo hiểm xã hội (bảo hiểm xã hội bắt buộc, bảo hiểm xã hội tự nguyện, bảo hiểm thất nghiệp); an toàn lao động; người có công; bảo trợ xã hội; bảo vệ và chăm sóc trẻ em; bình đẳng giới; phòng chống tệ nạn xã hội. 2.1.2. Các đơn vị sự nghiệp công lập trong lĩnh vực lao động, thương binh, xã hội trực thuộc Sở Lao động – Thương binh và Xã hội thành phố Hà Nội cung ứng dịch vụ công theo mô hình “một cửa” 10
Trong số các ĐVSNCL trực thuộc Sở Lao động, Thương binh và Xã hội, tính đến thời điểm hiện nay, chỉ có 02 đơn vị áp dụng cơ chế “một cửa” trong cung cấp DVC là: Trung tâm Giới thiệu việc làm Hà Nội (nay là TTDVVL Hà Nội) và BPVLT Hà Nội. 2.2. Tình hình cung cấp dịch vụ công theo mô hình “một cửa” tại các đơn vị sự nghiệp công lập trong lĩnh vực lao động, thương binh, xã hội trực thuộc Sở Lao động – Thương binh và Xã hội thành phố Hà Nội 2.2.1. Cung ứng dịch vụ công theo mô hình “một cửa” tại Trung tâm Dịch vụ việc làm Hà Nội 2.2.1.1. Mô hình “một cửa” trong cung cấp dịch vụ công tại Trung tâm Dịch vụ việc làm Hà Nội Việc áp dụng mô hình “một cửa” trong cung cấp DVC tại Trung tâm Dịch vụ việc làm thực hiện theo Quyết định 7444/QĐ-UBND ngày 09/12/2013 của UBND thành phố Hà Nội về việc ban hành Đề án “Thí điểm thực hiện cơ chế “một cửa”trong việc cung cấp dịch vụ công tại một số doanh nghiệp nhà nước và ĐVSNCL thuộc thành phố Hà Nội”. 2.2.1.2. Khảo sát, đánh giá hiệu quả áp dụng mô hình “một cửa” trong cung cấp dịch vụ công tại Trung tâm Dịch vụ việc làm Hà Nội Việc đánh giá giá hiệu quả áp dụng mô hình “một cửa” trong cung cấp DVC tại Trung tâm Dịch vụ việc làm Hà Nội thông qua khảo sát đo lường sự hài lòng của người dân dựa trên một số tiêu chí cơ bản sau đây: tiếp cận dịch vụ; thủ tục dịch vụ; sự phục vụ của công chức, viên chức, nhân viên; kết quả giải quyết công việc. - Về “Tiếp cận dịch vụ” + Kênh thông tin: Theo kết quả khảo sát, 2 phương thức tìm hiểu thông tin phổ biến nhất là “Qua công chức tiếp nhận hướng dẫn” (90%) và “Hỏi thăm người thân, bạn bè” (85%). + Tính thuận lợi của việc tìm hiểu thông tin để giải quyết hồ sơ: Do một số kênh thông tin có chất lượng chưa đảm bảo nên phần lớn 11