Tóm tắt Luận văn thạc sĩ Quản lý công: Hiệu quả thanh tra hành chính-từ thực tiễn huyện Minh Hóa, tỉnh Quảng Bình

Chia sẻ: Hinh Duyệt | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:26

Thêm vào BST

Báo xấu

23
lượt xem 3
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Đề tài có nhiệm vụ sau: Đưa ra được khái niệm, quan điểm, mục đích, nguyên tắc hoạt động thanh tra hành chính; vị trí, vai trò của hoạt động thanh tra hành chính, các nhân tố ảnh hưởng đến hoạt động thanh tra hành chính. Đánh giá được thực trạng hoạt động thanh tra hành chính trên địa bàn huyện Minh Hóa trong thời gian qua, những kết quả đạt được, những tồn tại, hạn chế, nguyên nhân của những tồn tại, hạn chế đó.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Tóm tắt Luận văn thạc sĩ Quản lý công: Hiệu quả thanh tra hành chính-từ thực tiễn huyện Minh Hóa, tỉnh Quảng Bình

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ …………/………… ...…/...… HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA ĐINH THỊ NHƢ THỦY HIỆU QUẢ THANH TRA HÀNH CHÍNH TỪ THỰC TIỄN HUYỆN MINH HÓA, TỈNH QUẢNG BÌNH Chuyên ngành: Quản lý công Mã số: 60 34 04 03 LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ CÔNG THỪA THIÊN HUẾ - NĂM 2017 1
Công trình được hoàn thành tại: HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA Người hướng dẫn khoa học: TS. TRẦN VIẾT LƢỢNG Phản biện 1: ................................................. Phản biện 2: ................................................ Luận văn được bảo vệ tại Hội đồng chấm luận văn thạc sĩ, Học viện Hành chính Quốc gia Địa điểm: Phòng họp ...…., Nhà...... - Hội trường bảo vệ luận văn thạc sĩ, Học viện Hành chính Quốc gia Số:… - Đường………………… - TP…………… Thời gian: vào hồi … giờ … tháng …năm 2017 Có thể tìm hiểu luận văn tại Thư viện Học viện Hành chính Quốc gia hoặc trên trang Web Khoa Sau đại học, Học viện Hành chính Quốc gia 2
MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài Từ thời phong kiến, khi khái niệm thanh tra chưa được sử dụng, nhưng các triều đại Lý, Trần, Lê đã có cơ quan gọi là “Ngự sử đài” với chức năng gần giống như cơ quan Thanh tra nhà nước hiện nay và có chức “Quan ngự sử” đứng đầu Ngự sử đài. Ngự sử đài có nhiệm vụ giúp vua trong việc theo dõi, xem xét các công việc hệ trọng trong triều đình. Quan Ngự sử đời nhà Trần có quyền tiền trảm, hậu tấu và là chức quan duy nhất có quyền can gián vua. Thời Lê có hàm “Gián nghị đại phu” phong tặng cho bất cứ bề tôi nào dám nói thẳng, nói đúng sự thật, Gián nghị đại phu có quyền đề xuất ý kiến về những việc nhà vua nên làm và can gián nhà vua những việc không nên làm. Xuất phát từ nhận thức thanh tra với tư cách là một chức năng thiết yếu của quản lý nhà nước, gắn liền với quản lý nhà nước, chính vì vậy, ngay sau khi thành lập nước Việt Nam dân chủ cộng hoà, Chủ tịch Hồ Chí Minh có sự quan tâm đặc biệt đến công tác thanh tra và đã ký Sắc lệnh số 64/SL ngày 23/11/1945 thành lập Ban Thanh tra đặc biệt, Điều 1 ghi: “Chính phủ sẽ lập ngay một Ban Thanh tra đặc biệt, có uỷ nhiệm là đi giám sát tất cả các công việc và nhân viên của các Uỷ ban nhân dân và các cơ quan của Chính phủ”. Từ đó đến nay, công tác thanh tra luôn gắn liền với hoạt động quản lý và là một nhiệm vụ quan trọng của cơ quan quản lý hành chính nhà nước. Trải qua hơn 70 năm, với nhiều tên gọi khác nhau, chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của cơ quan thanh tra qua từng giai đoạn phát triển đất nước cũng khác nhau theo yêu cầu của hoạt động quản lý, nhưng hoạt động thanh tra nói chung, hoạt động thanh tra hành chính nói riêng luôn có vị trí, vai trò quan trọng trong hoạt động của bộ máy nhà nước. Pháp lệnh Thanh tra năm 1990 xác định hoạt động thanh tra của các tổ chức Thanh tra là một chức năng thiết yếu của cơ quan quản lý nhà nước, có nhiệm vụ thanh tra việc thực hiện chính sách pháp luật, nhiệm vụ, kế hoạch nhà nước của các cơ quan, tổ chức và cá nhân. Khái niệm thanh tra được định nghĩa trong Luật Thanh tra năm 2004 dưới khái niệm thanh tra nhà nước. Luật Thanh tra năm 2010 thay thế Luật Thanh tra năm 2004 cũng đưa ra định nghĩa tương tự. Theo đó “Thanh tra nhà nước là hoạt động xem xét, đánh 3
giá, xử lý của cơ quan quản lý nhà nước đối với việc thực hiện chính sách, pháp luật, nhiệm vụ của cơ quan, tổ chức, cá nhân chịu sự quản lý theo thẩm quyền, trình tự, thủ tục được quy định trong Luật này và các quy định khác của pháp luật”. Hiện nay, chúng ta đang tiến hành xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa, cải cách tổng thể nền hành chính nhà nước nhằm xây dựng một nền hành chính phục vụ. Việc phân tích các nhân tố ảnh hưởng đến hiệu quả hoạt động thanh tra là yêu cầu bức thiết, cần được quan tâm nghiên cứu, đánh giá, tổng kết, coi đó là một trong những công việc quan trọng, có tính quyết định đến kết quả của công tác cải cách hành chính ngành Thanh tra trong giai đoạn hiện nay. Trong thời gian qua, công tác thanh tra hành chính trên địa bàn huyện Minh Hóa được các cấp ủy Đảng, chính quyền các cấp, các ngành quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo. Hoạt động thanh tra có nhiều đổi mới và đạt được những kết quả quan trọng, góp phần nâng cao hiệu lực, hiệu quả công tác quản lý của Thủ trưởng các cấp, các phòng, ban; tăng cường pháp chế; phòng ngừa, phát hiện và xử lý hành vi vi phạm pháp luật; giúp cơ quan, tổ chức, cá nhân thực hiện đúng quy định của pháp luật; bảo vệ lợi ích của Nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp của cơ quan, tổ chức, cá nhân. Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được, công tác thanh tra của huyện Minh Hóa trong thời gian qua vẫn còn nhiều hạn chế, bất cập; hiệu quả công tác thanh tra chưa cao, đặc biệt là việc xử lý sau thanh tra chưa triệt để. Có nhiều nguyên nhân khách quan lẫn nguyên nhân chủ quan dẫn đến những bất cập, hạn chế nêu trên, trong đó đáng chú ý là cơ chế, chính sách, pháp luật còn thiếu đồng bộ, chồng chéo chưa theo kịp thực tiễn; việc chấp hành pháp luật của tổ chức, cá nhân còn hạn chế, chưa nghiêm. Các tổ chức thanh tra, Đoàn thanh tra chưa phát huy hết chức năng, nhiệm vụ được giao, việc góp phần bổ sung, hoàn thiện cơ chế, chính sách qua thanh tra chưa thể hiện rõ nét. Việc đúc rút kinh nghiệm, đề xuất cơ chế, giải pháp cũng như tăng cường nhận thức và tổ chức thực hiện nhiệm vụ thanh tra còn nhiều hạn chế. Đội ngũ cán bộ thanh tra đang còn thiếu về số lượng và yếu về chất lượng, biên chế chưa ổn định. Điều kiện, phương tiện vật chất phục vụ cho hoạt động thanh tra còn thiếu, chưa đảm bảo... Do đó, với chuyên ngành Quản lý hành chính công, Mã số: 60 34 04 03, việc 4
nghiên cứu đề tài: “ Hiệu quả thanh tra hành chính – từ thực tiễn huyện Minh Hóa, tỉnh Quảng Bình” là rất cần thiết, vừa có ý nghĩa lý luận, vừa có ý nghĩa thực tiễn trong việc nâng cao hiệu quả công tác thanh tra hành chính ở huyện Minh Hóa. 2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài luận văn Đã có nhiều chuyên đề, bài tham luận, bài báo nghiên cứu tổng kết về công tác thanh tra mà đặc biệt trong lĩnh vực thanh tra hành chính đăng trên Tạp chí Thanh tra, Báo thanh tra. Cũng có nhiều đề tài khoa học cấp Nhà nước, cấp Bộ đề cập đến các khía cạnh của công tác thanh tra như: Việc công khai kết luận thanh tra; công tác khảo sát nắm tình hình để quyết định thanh tra; những biện pháp bảo đảm hiệu lực thực hiện kết luận thanh tra; các nguyên tắc trong hoạt động thanh tra… của các tác giả là Thanh tra viên chính, Thanh tra viên cao cấp ở Thanh tra Chính phủ, Viện Khoa học Thanh tra. Ví dụ như: - Đề tài cấp nhà nước: “Hoàn thiện cơ chế thanh tra, kiểm tra, giám sát nhằm nâng cao hiệu lực quản lý nhà nước”. Chủ nhiệm: Trần Đức Lượng/2002. - Đề tài khoa học cấp Bộ nhà nước “Nghiên cứu cơ sở khoa học hoàn thiện chế độ công vụ ở Việt Nam”. Chủ nhiệm: PGS.TS Nguyễn Trọng Điều/2006. - Đề tài khoa học cấp Bộ nhà nước “Cơ sở khoa học quy định hoạt động giám sát hành chính cho cơ quan Thanh tra Chính phủ” - Đề tài “Trách nhiệm kỷ luật và trách nhiệm bồi thường vật chất của cán bộ, công chức ở nước ta hiện nay”, Học viện Hành chính Quốc gia. Chủ nhiệm TS. Phạm Hồng Thái/2001. - Đề tài trọng điểm cấp bộ: “Đổi mới hệ thống tổ chức và hoạt động của Ngành Thanh tra trong cơ chế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa – Luận cứ khoa học và hoàn thiện pháp luật về thanh tra”. Chủ nhiệm: Trần Văn Truyền, Tổng Thanh tra Chính phủ/2009. - Đề tài cấp bộ: “Trách nhiệm pháp lý của chủ tịch UBND các cấp trong công tác thanh tra, giải quyết khiếu nại, tố cáo và phòng, chống tham nhũng”. Chủ nhiệm: Nguyễn Tuấn Khanh/2010. 5
- Đề tài cấp bộ: “Đổi mới tổ chức và hoạt động của hệ thống Thanh tra nhà nước theo hướng cải cách nền hành chính nhà nước”, Trần Đức Lượng/1996. - Đề tài cấp bộ: “Cơ sở khoa học xác định mô hình và cơ cấu tổ chức hệ thống Thanh tra nhà nước đáp ứng yêu cầu cải cách hành chính nhà nước”. Chủ nhiệm: Trần Ngọc Liêm/1999. - Đề tài cấp bộ: Thanh tra, kiểm tra trách nhiệm của cơ quan hành chính nhà nước về giải quyết khiếu nại, tố cáo và phòng, chống tham nhũng”. Chủ nhiệm: Phạm Văn Khanh/2004. - Đề tài cấp bộ: “Thanh tra trách nhiệm thực hiện Luật Phòng chống tham nhũng và các văn bản hướng dẫn thi hành”. Chủ nhiệm: Ngô Mạnh Hùng/2009. - Chuyên đề “Chế độ công vụ và quản lý cán bộ, công chức” thuộc tập Tài liệu bồi dưỡng thi nâng ngạch lên chuyên viên chính khối Đảng, Đoàn thể năm 2014. - Đề tài cấp cơ sở: Một số vấn đề về kiểm tra tính chính xác, hợp pháp của kết luận thanh tra, quyết định xử lý sau thanh tra”. Chủ nhiệm: ThS. Lê Đức Trung/2014. - Đề tài cấp bộ: “Cơ sở khoa học quy định hoạt động giám sát hành chính cho cơ quan Thanh tra Chính phủ”. Chủ nhiệm: ThS. Trần Văn Long/2015. - Một số chuyên đề nghiên về thanh tra công vụ đã được tổng hợp, đăng tải trên trang điện tử Hệ thống cơ sở dữ liệu khoa học hành chính – luật, Học viện Hành chính quốc gia. Ví dụ như “Vấn đề về thanh tra công vụ” của Vũ Thanh Hương; chuyên đề “Thanh tra công vụ nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước”… Trong số các công trình nghiên cứu trên đây, một số đề tài đã làm rõ những vấn đề cơ bản về thanh tra hành chính. Ví dụ, đề tài khoa học cấp Bộ Nhà nước “Cơ sở khoa học quy định hoạt động giám sát hành chính cho cơ quan Thanh tra Chính phủ”, mục tiêu nghiên cứu đề tài là nhằm đề xuất phương hướng, giải pháp, kiến nghị cụ thể hoàn thiện pháp luật và thực hiện chức năng giám sát hành chính cho cơ quan TTCP. Việc nghiên cứu đề tài đặt ra trong bối cảnh Hiến pháp năm 2013 đặt ra nhiệm vụ cho ngành Thanh tra cần thực hiện có hiệu quả hơn các chức năng, nhiệm vụ của mình, góp phần kiểm soát quyền lực nhà nước, bảo vệ quyền con người, quyền công dân. Việc xây dựng Chiến lược phát triển ngành Thanh tra đến năm 2020, 6
tầm nhìn đến năm 2030 cũng đang đặt ra nhiệm vụ cần nghiên cứu, đánh giá toàn diện vị trí, vai trò, chức năng của các cơ quan thanh tra nhà nước và nghiên cứu, đổi mới phương thức hoạt động của các cơ quan thanh tra, trong đó có định hướng cơ quan thanh tra theo cấp hành chính chuyển sang thực hiện chức năng giám sát, đánh giá hành chính. Các đề tài, chuyên đề, bài viết nghiên cứu trên đây mới chỉ đề cập bước đầu đến vấn đề thanh tra hành chính. Một số đề tài, bài viết khác đề cập đến vấn đề thanh tra, kiểm tra, giám sát hoạt động của các cơ quan nhà nước nói chung. Nhìn chung, chưa có công trình nào nghiên cứu riêng về hiệu quả thanh tra hành chính, đặc biệt là vấn đề này ở một huyện nhỏ lẻ như huyện Minh Hóa, tỉnh Quảng Bình để từ đó đưa ra các giải pháp để nâng cao hiệu quả thanh tra hành chính. Ở huyện Minh Hóa, tỉnh Quảng Bình, trên báo Quảng Bình, bản tin tư pháp Quảng Bình, Đài phát thanh truyền hình Quảng Bình, Đài phát thanh truyền hình Quảng Bình có đăng một số chuyên đề về công tác thanh tra, công tác tiếp dân và giải quyết khiếu nại, tố cáo của công dân, phòng, chống tham nhũng, thực hành tiết kiệm... Có thể nói các tài liệu viết về công tác thanh tra tương đối đa dạng, phong phú, nhưng chưa có công trình nào đề cập toàn diện, sâu sắc đến thanh tra hành chính ở huyện Minh Hóa, tỉnh Quảng Bình. 3. Mục tiêu và nhiệm vụ của luận văn: 3.1. Mục tiêu: Mục tiêu nghiên cứu của đề tài nhằm góp phần làm rõ những vấn đề cơ bản nhất về lý luận và thực tiễn hoạt động thanh tra hành chính trên địa bàn huyện Minh Hóa giai đoạn từ năm 2011 đến 2016, từ đó đưa ra các giải pháp để nâng cao hiệu quả hoạt động thanh tra hành chính trên địa bàn huyện Minh Hóa trong thời gian tới. 3.2. Nhiệm vụ: Đề tài có nhiệm vụ sau: - Đưa ra được khái niệm, quan điểm, mục đích, nguyên tắc hoạt động thanh tra hành chính; vị trí, vai trò của hoạt động thanh tra hành chính, các nhân tố ảnh hưởng đến hoạt động thanh tra hành chính. - Đánh giá được thực trạng hoạt động thanh tra hành chính trên địa bàn huyện Minh Hóa trong thời gian qua, những kết quả đạt 7
được, những tồn tại, hạn chế, nguyên nhân của những tồn tại, hạn chế đó. - Đề xuất các giải pháp để nâng cao hiệu quả thanh tra hành chính trên địa bàn huyện Minh Hóa, tỉnh Quảng Bình. 4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu của luận văn: 4.1. Đối tượng nghiên cứu: Các đoàn thanh tra của Thanh tra huyện Minh Hóa, các đoàn thanh tra liên ngành của Ủy ban nhân dân huyện Minh Hóa - Công tác thanh tra hành chính. 4.2. Phạm vi nghiên cứu - Không gian nghiên cứu: Đề tài có phạm vi nghiên cứu rộng, liên quan đến nhiều lĩnh vực, nhiều ngành, như: xây dựng cơ bản, đầu tư, thương mại, tài chính, văn hóa, xã hội..; trách nhiệm của Thủ trưởng, giải quyết khiếu nại, tố cáo và phòng, chống tham nhũng. Vì vậy, Đề tài đi sâu nghiên cứu tổng kết thực tiễn các yếu tố tác động đến công tác thanh tra hành chính trên địa bàn huyện như: Về thể chế, tổ chức bộ máy, kết quả thanh tra của Thanh tra huyện Minh Hóa, Đoàn thanh tra liên ngành - Ủy ban nhân dân huyện Minh Hóa. - Thời kỳ nghiên cứu: Đề tài tập trung nghiên cứu từ khi thực hiện Luật Thanh tra năm 2010 cho đến nay. 5. Phƣơng pháp nghiên cứu Phương pháp luận nghiên cứu đề tài là phép duy vật biện chứng và duy vật lịch sử. Việc nghiên cứu những nội dung cụ thể của đề tài được sử dụng các phương pháp nghiên cứu khoa học xã hội nói chung như phân tích, tổng hợp, thống kê, so sánh, phương pháp hệ thống, phương pháp lịch sử cụ thể… 6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận văn: Việc hoàn thành đề tài nhằm khắc phục những tồn tại, hạn chế nhằm nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác thanh tra trên địa bàn huyện Minh Hóa; góp phần nâng cao hiệu lực, hiệu quả công tác quản lý nhà nước trên các lĩnh vực; góp phần nâng cao ý thức chấp hành chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước của các đối tượng thanh tra; hạn chế tiêu cực, phòng, chống tham nhũng, lãng phí. Đồng thời, đề tài góp phần nâng cao nhận thức, năng lực, trình độ cho thanh tra viên, cán bộ làm công tác thanh 8
tra và là cẩm nang cho các tổ chức thanh tra trong và ngoài huyện áp dụng trong khi thực hiện nhiệm vụ thanh tra hành chính. 7. Nội dung nghiên cứu của đề tài: Ngoài phần mở đầu, kết luận và tài liệu tham khảo, đề tài gồm các chương sau: Chương 1: Một số nội dung cơ bản về công tác thanh tra Chương 2: Thực trạng công tác thanh tra hành chính trên địa bàn huyện Minh Hóa giai đoạn 2011 – 2016. Chương 3: Các giải pháp nâng cao hiệu quả công tác thanh tra hành chính trên địa bàn huyện Minh Hóa. 9
Chương 1: MỘT SỐ NỘI DUNG CƠ BẢN VỀ CÔNG TÁC THANH TRA HÀNH CHÍNH 1.1. Khái quát lý luận về công tác thanh tra hành chính 1.1.1. Khái niệm thanh tra 1.1.1.1. Thanh tra nhà nước: 1.1.1.2. Thanh tra hành chính: 1.1.1.3. Thanh tra chuyên ngành: 1.1.1.4. Phân biệt thanh tra hành chính và thanh tra chuyên ngành 1.1.1.5. Hiệu quả thanh tra hành chính. 1.1.2. Mục đích, ý nghĩa hoạt động thanh tra hành chính 1.1.3. Quan điểm của Chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh và của Đảng, Nhà nước ta về công tác thanh tra 1.1.3.1. Quan điểm của Chủ nghĩa Mác- Lênin 1.1.3.2. Tư tưởng Chủ tịch Hồ Chí Minh 1.1.3.3. Quan điểm của Đảng và Nhà nước ta 1.1.4. Các nguyên tắc trong hoạt động thanh tra hành chính 1.1.4.1. Nguyên tắc tuân theo pháp luật; bảo đảm chính xác, khách quan, trung thực, công khai, dân chủ, kịp thời. 1.1.4.2. Nguyên tắc không trùng lặp về phạm vi, đối tượng, nội dung, thời gian thanh tra giữa các cơ quan thực hiện chức năng thanh tra; không làm cản trở hoạt động bình thường của cơ quan, tổ chức, cá nhân là đối tượng thanh tra. 1.1.5. Phân biệt hoạt động thanh tra hành chính với các hoạt động kiểm tra, điều tra và giám sát 1.1.5.1. Phân biệt giữa thanh tra hành chính và kiểm tra 1.1.5.2. Phân biệt giữa thanh tra hành chính với điều tra 1.1.5.3. Phân biệt giữa thanh tra hành chính và giám sát 1.1.5.4. Mối quan hệ giữa hoạt động thanh tra hành chính với hoạt động kiểm tra, điều tra, giám sát 1.1.6. Những đặc điểm cơ bản của thanh tra hành chính 1.1.6.1. Thanh tra hành chính gắn liền với quản lý nhà nước 1.1.6.2. Thanh tra hành chính mang tính quyền lực nhà nước 1.1.6.3. Thanh tra hành chính mang tính độc lập tương đối 1.2. Pháp luật về thanh tra, vị trí, vai trò của công tác thanh tra hành chính 10
1.2.1. Pháp luật về thanh tra 1.2.2. Vị trí, vai trò của công tác thanh tra hành chính 1.2.2.1. Là phương thức và nội dung quan trọng để nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước. 1.2.2.2. Phát hiện những sơ hở, bất cập trong việc thực hiện các chủ trương, chính sách, chế độ để kiến nghị, đề xuất, sửa đổi, bổ sung cho phù hợp, góp phần hoàn thiện cơ chế quản lý, tăng cường pháp chế xã hội chủ nghĩa 1.2.2.3 Phát hiện phát huy nhân tố tích cực, phòng ngừa xử lý các vi phạm, bảo vệ lợi ích của Nhà nước, các quyền, lợi ích hợp pháp của cơ quan, tổ chức và cá nhân, góp phần ổn định tình hình trật tự xã hội, thúc đẩy phát 1.2.2.4. Nâng cao ý thức tuân thủ pháp luật của các đối tượng thanh tra 1.3. Các nhân tố ảnh hƣởng đến thanh tra hành chính 1.3.1.1. Cơ sở pháp lý cho hoạt động thanh tra hành chính 1.3.1.2. Sự phối hợp của cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan trong hoạt động thanh tra 1.3.1.3. Công luận và dư luận xã hội 1.3.1.4. Tiêu cực xã hội 1.3.1.5. Điều kiện tự nhiên, kinh tế, xã hội, dân tộc 1.3.2.1. Việc tổ chức thực hiện hoạt động thanh tra hành chính 1.3.2.2. Công tác chỉ đạo đối với hoạt động thanh tra hành chính 1.3.2.3. Ý thức và năng lực, trình độ của cán bộ tham gia hoạt động thanh tra hành chính Kết luận Chương 1 11
Chương 2: THỰC TRẠNG CÔNG TÁC THANH TRA HÀNH CHÍNH TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN MINH HÓA, TỈNH QUẢNG BÌNH GIAI ĐOẠN 2011 - 2016 2.1. Khái quát chung về huyện Minh Hóa, tỉnh Quảng Bình 2.2. Kết quả hoạt động thanh tra hành chính trên địa bàn huyện Minh Hóa từ khi thực hiện Luật Thanh tra năm 2010 đến năm 2016. 2.2.1. Công tác quản lý nhà nước về hoạt động thanh tra hành chính 2.2.1.1. Việc xây dựng chương trình, kế hoạch thanh tra Thứ nhất, việc xây dựng chương trình, kế hoạch thanh tra hàng năm đã chủ động và đi vào nền nếp, ngày càng bám sát yêu cầu lãnh đạo chỉ đạo của cơ quan quản lý. Thứ hai, việc xây dựng chương trình, kế hoạch hàng năm đã hạn chế sự chồng chéo, trùng lắp trong hoạt động thanh tra. Thứ ba, việc xây dựng chương trình, kế hoạch hàng năm đảm bảo tính toàn diện trên các lĩnh vực kinh tế, xã hội, thực hiện nhiệm vụ, công vụ đồng thời chú ý thanh tra có trọng tâm, trọng điểm nhằm thực hiện tốt hơn chức năng quản lý nhà nước về thanh tra. Thứ tư, thực hiện nghiêm túc các quy định về công khai, minh bạch các hoạt động thanh tra, tạo điều kiện tốt hơn cho công tác giám sát của các cơ quan có thẩm quyền và nhân dân đối với hoạt động thanh tra và các cơ quan thanh tra. Đây là một trong những yêu cầu cải cách hành chính trong hoạt động thanh tra. 2.2.1.2. Công tác tuyên truyền phổ biến, giáo dục pháp luật về công tác thanh tra, giải quyết khiếu nại, tố cáo và phòng chống tham nhũng. 2.2.1.3. Về xây dựng tổ chức bộ máy Bảng 2.1. Bảng so sánh số lƣợng, chất lƣợng cán bộ công chức, viên chức, ngƣời lao động của cơ quan Thanh tra huyện Minh Hóa năm 2011 và 2016 Năm 2011 Năm 2016 Ghi TT Nội dung Số Tỷ lệ Số Tỷ lệ chú lƣợng (%) lƣợng (%) A Trình độ chuyên môn, 12
nghiệp vụ 1 Thạc sỹ 0 0 02 40 2 Cử nhân/kỷ sư 04 100 03 60 3 Khác 0 0 0 0 B Trình độ lý luận chính trị 1 Cao cấp 02 50 02 50 2 Trung cấp và tương đương 0 0 02 60 3 Khác 02 50 01 20 C Quản lý Nhà nƣớc 2 Chuyên viên Chính 0 0 01 20 3 Chuyên viên 02 50 03 60 4 Khác 02 50 01 20 D Cơ cấu theo ngạch bậc 1 Thanh tra viên cao cấp 0 0 0 0 2 Thanh tra viên chính 0 0 0 0 Thanh tra viên và tương 3 02 50 03 60 đương 4 Cán sự và tương đương 02 50 02 40 5 Nhân viên 0 0 0 0 2.2.1.4. Việc tham mưu UBND huyện ban hành văn bản quy phạm pháp luật liên quan đến công tác thanh tra, giải quyết khiếu nại, tố cáo và phòng chống tham nhũng 2.2.1.5. Tăng cường sự phối kết hợp hoạt động giữa Thanh tra huyện và các phòng, ban, các cơ quan có liên quan. 2.2.2. Kết quả hoạt động thanh tra hành chính từ năm 2011 - 2016 2.2.2.1. Về thanh tra kinh tế - xã hội Bảng 2.2. Kết quả kiến nghị thu hồi và kết quả thu hồi qua thanh tra giai đoạn 2011 – 2016 Kiến nghị thu hồi Đã thu hồi TT Năm Tiền Sai Tiền Sai phạm khác phạm (VNĐ) khác Tổng số Tỷ lệ (%) Tổng số Tỷ lệ (%) 1 2011 203.000.000 - 165.000.000 81,28% - - 2 2012 256.000.000 - 210.000.000 82,03% - - 3 2013 328.000.000 - 275.000.000 83,84% - - 13
4 2014 350.000.000 - 300.000.000 85,71% - - 5 2015 359.000.000 - 315.000.000 87,74% - - 6 2016 460.000.000 - 430.000.000 93,48% - - Tổng cộng 1.956.000.000 - 1.695.000.000 86,66% - - 2.2.2.2. Về thanh tra trách nhiệm thủ trưởng về chấp hành pháp luật trong thực hiện nhiệm vụ, công vụ, trong công tác thanh tra, giải quyết khiếu nại, tố cáo và phòng chống tham nhũng 2.3. Khái quát tình hình chấp hành pháp luật trên các lĩnh vực kinh tế - xã hội của các tổ chức, cá nhân trên địa bàn huyện Minh Hóa thông qua hoạt động thanh tra hành chính, thời gian từ năm 2011 - 2016 Thông qua công tác thanh tra hành chính, có thể khái quát tình hình chấp hành pháp luật trên một số lĩnh vực kinh tế - xã hội của các tổ chức, cá nhân trên địa bàn huyện Minh Hóa thông qua hoạt động thanh tra hành chính trong thời gian từ năm 2011-2016 như sau: 2.3.1. Ưu điểm Thứ nhất, trong quản lý tài chính, ngân sách, các đơn vị cơ bản đã chấp hành đúng các quy định của luật ngân sách, luật thực hành tiết kiệm, chống lãng phí trên cơ sở quản lý chặt chẽ các khoản thu, chi ngân sách, lập dự toán, chấp hành dự toán, hạch toán kế toán và quyết toán thu, chi ngân sách nhà nước thực hiện theo quy định của Luật Ngân sách nhà nước, Luật Kế toán, các văn bản hướng dẫn thi hành; xây dựng các định mức, tiêu chuẩn, quy chế chi tiêu nội bộ theo quy định hiện hành, như định mức sử dụng trang bị điện thoại công vụ tại nhà riêng và điện thoại di động, chế độ công tác phí, tiếp khách, quản lý, sử dụng kinh phí các chương trình mục tiêu quốc gia, chế độ sử dụng kinh phí thực hiện nhiệm vụ, quản lý, sử dụng vốn đầu tư xây dựng cơ bản, kinh phí mua sắm, sửa chữa lớn tài sản cố định,…; Thứ hai, trong hoạt động sản xuất, kinh doanh, các đơn vị chấp hành khá tốt Luật Doanh nghiệp, Luật Kế toán, Luật Thuế giá trị gia tăng, Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp, Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt và các văn bản hướng dẫn thi hành luật về các lĩnh vực liên 14
quan đến hoạt động của doanh nghiệp; kê khai, hạch toán tương đối đầy đủ doanh thu, các khoản thu nhập phát sinh tại doanh nghiệp, hạch toán đúng chế độ kế toán về các khoản chi phí phát sinh; kê khai khá đầy đủ, kịp thời các khoản thuế, phí, lệ phí phải nộp vào ngân sách theo quy định, áp dụng đúng hệ thống tài khoản kế toán quy định cho ngành và lĩnh vực hoạt động của đơn vị. Thứ ba, trong lĩnh vực quản lý đầu tư xây dựng, các chủ đầu tư đã thực hiện khá nghiêm túc chức năng, nhiệm vụ được giao theo quy định; sử dụng vốn đúng mục đích, đúng đối tượng, tiết kiệm và có hiệu quả. Thứ tư, trong lĩnh vực quản lý sử dụng đất đai, tài nguyên và môi trường, các đơn vị, doanh nghiệp cơ bản thực hiện đúng quy định của pháp luật trong việc lập quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất, quản lý sử dụng đất có hiệu quả, tiết kiệm, đúng mục đích, thực hiện đầy đủ nghĩa vụ tài chính của người sử dụng đất;... Thứ năm, trong quản lý các chương trình, dự án phát triển kinh tế xã hội, các chương trình mục tiêu quốc gia về chính sách an sinh xã hội, hầu hết các cơ quan đơn vị có các chương trình dự án đã thực hiện đúng mục đích, nội dung, các quy định trong sử dụng kinh phí các chương trình, dự án, đảm bảo phát huy hiệu quả của các chương trình dự án, phục vụ tích cực cho phát triển kinh tế - xã hội, giải quyết việc làm và đời sống cho nhân dân trên địa bàn, hỗ trợ người nghèo, các đối tượng chính sách, thực hiện an sinh xã hội. Thứ sáu, Về trách nhiệm của thủ trưởng các cấp, các ngành trong việc thực hiện pháp luật về công tác thanh tra, tiếp dân, tiếp nhận, xử lý đơn, giải quyết khiếu nại, tố cáo và phòng, chống tham nhũng: 2.3.2. Khuyết điểm, hạn chế Thứ nhất, việc quản lý, thu, chi ngân sách của một số đơn vị chưa chấp hành đúng theo quy định của Luật Ngân sách như: Lập dự toán thu thiếu cơ sở pháp lý; sử dụng sai mục đích, sai chế độ, định mức nguồn kinh phí ngân sách, như: Thứ hai, trong lĩnh vực quản lý, sử dụng đất; bảo vệ tài nguyên môi trường: Thứ ba, trong lĩnh vực quản lý đầu tư, xây dựng: Thứ tư, một số đơn vị, doanh nghiệp chưa chấp hành đúng quy định của pháp luật trong các lĩnh vực hoạt động sản xuất, kinh 15
doanh, chấp hành pháp luật về nghĩa vụ thuế trong hoạt động kinh doanh như: - Thứ năm, trong lĩnh vực y tế: Thứ sáu, trong lĩnh vực giáo dục - đào tạo: Thứ bảy, thực hiện trách nhiệm của thủ trưởng trong việc tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo của công dân: 2.4. Khuyết điểm, hạn chế và nguyên nhân của thanh tra hành chính 2.4.1. Những khuyết điểm, hạn chế 2.4.1.1. Việc xây dựng chương trình, kế hoạch thanh tra hàng năm - Theo quy định của pháp luật hiện hành, trên cơ sở định hướng của Thanh tra Chính phủ, Thanh tra tỉnh Quảng Bình và chỉ đạo của UBND tỉnh, UBND huyện Minh Hóa, Thanh tra huyện Minh Hóa đã xây dựng và trình duyệt kế hoạch thanh tra hàng năm và một số cuộc thanh tra đột xuất theo yêu cầu của thủ trưởng cơ quan quản lý nhà nước. - Chương trình, kế hoạch thanh tra mới chỉ chủ yếu xác định nội dung công việc còn các nội dung về đảm bảo, biện pháp tổ chức lực lượng và phối kết hợp để tiến hành thường thiếu cụ thể; mặt khác, trong hoạt động thanh tra chủ yếu là xem xét đánh giá những chương trình, dự án đã triển khai chứ chưa có kế hoạch chủ động thanh tra, kiểm tra đối với các chương trình, dự án ngay từ khi triển khai nên tác dụng ngăn ngừa còn hạn chế. - Hàng năm Thanh tra huyện không hoàn thành kế hoạch thanh tra được giao; khi hết năm vẫn còn có cuộc thanh tra chưa kết thúc phải chuyển sang đầu năm tiếp theo, điều này làm cho cả đơn vị được thanh tra và Thanh tra huyện đều thụ động. 2.4.1.2. Công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật về thanh tra: Một số địa phương, đơn vị chưa thực sự chú trọng công tác này, triển khai chậm, không kịp thời; nội dung chưa thiết thực, chưa tận dụng tốt phương tiện thông tin đại chúng để tuyên truyền; sự phối kết hợp giữa các lực lượng để phổ biến pháp luật còn hạn chế. 2.4.1.3. Về tổ chức bộ máy và cán bộ, công chức. Thanh tra huyện Minh Hóa chịu sự chỉ đạo trực tiếp của cơ quan quản lý nhà nước cùng cấp về tổ chức, biên chế, tài chính…Hoạt động của Thanh tra huyện Minh Hóa chủ yếu chịu sự chỉ đạo trực tiếp, toàn diện của Ủy ban nhân dân huyện Minh Hóa. 16
Thanh tra cấp trên chỉ hướng dẫn về chuyên môn, nghiệp vụ. Quy định này làm hạn chế tính độc lập trong tổ chức và hoạt động thanh tra. 2.4.1.4. Về công tác chỉ đạo, điều hành, hướng dẫn - Công tác chỉ đạo, điều hành nhìn chung là đã đáp ứng được yêu cầu đề ra, tuy nhiên cũng còn lúng túng trong một số trường hợp cụ thể. - Công tác đào tạo, bồi dưỡng, phát triển đội ngủ cán bộ, thanh tra viên còn nhiều bất cập; tổng kết, rút kinh nghiệm trong công tác thanh tra còn hạn chế; việc kiểm tra, đôn đốc, hướng dẫn, tổ chức thực hiện chương trình công tác thanh tra chưa được thường xuyên làm ảnh hưởng đến hiệu quả của công tác thanh tra hành chính. 2.4.1.5. Về hoạt động thanh tra: - Về công tác khảo sát, thu thập thông tin, tài liệu ban đầu - Về xây dựng kế hoạch thanh tra của Đoàn thanh tra và kế hoạch chi tiết của thành viên Đoàn thanh tra - Về thu thập, kiểm tra, xác minh thông tin, tài liệu - Về tiến độ thanh tra 2.3.1.6. Về công tác xử lý sau thanh tra Mặc dầu công tác thanh tra hành chính của Thanh tra huyện Minh Hóa, tỉnh Quảng Bình trong những năm qua đã đạt được những kết quả tích cực, góp phần quan trọng trong phát triển kinh tế - xã hội, giữ vững an ninh - quốc phòng trên địa bàn. Tuy nhiên công tác này vẫn còn nhiều tồn tại, khuyết điểm. Công tác xử lý sau thanh tra đạt hiệu quả chưa cao. Nhiều vụ việc đã được kết luận rõ ràng nhưng đối tượng thanh tra không chấp hành nghiêm túc nhưng không có chế tài xử lý. 2.4.2. Nguyên nhân của khuyết điểm, hạn chế 2.4.2.1. Nguyên nhân khách quan 2.3.2.2. Nguyên nhân chủ quan 2.5. Những vấn đề đặt ra đối với hoạt động thanh tra hành chính trên địa bàn huyện trong tình hình mới Thực tiễn hoạt động thanh tra hành chính trong thời gian qua cho thấy: Thứ nhất, tiếp tục đổi mới quan niệm, nhận thức của các tổ chức, cơ quan nhà nước (là đối tượng thanh tra) trên địa bàn huyện 17
về công tác thanh tra để từ đó có cách lãnh đạo, điều hành tổ chức và hoạt động thanh tra phù hợp với chủ trương, đường lối chung của Đảng, Nhà nước. Thứ hai, kịp thời sửa đổi, bổ sung, hoàn thiện hệ thống thể chế về công tác thanh tra và các vấn đề có liên quan trên cơ sở đã xác định rõ vị trí, vai trò, trách nhiệm, quyền hạn của Thanh tra huyện. Thứ ba, tăng cường hoạt động thanh tra trách nhiệm tiếp công dân giải quyết khiếu nại và phòng, chống tham nhũng đối với thủ trưởng các cơ quan, đơn vị thuộc thẩm quyền quản lý của Ủy ban nhân dân huyện Minh Hóa. Thứ tư, cần chú trọng làm tốt công tác giáo dục, đào tạo, bồi dưỡng, nâng cao bản lĩnh chính trị, phẩm chất đạo đức và trình độ chuyên môn, nghiệp vụ cho cán bộ, công chức thanh tra. Xây dựng cho mỗi cán bộ thanh tra ý thức tự giác, tự rèn luyện, chống các biểu hiện kiêu ngạo, cửa quyền, hách dịch, sách nhiễu... trong quá trình thực thi nhiệm vụ. Phải làm với tinh thần phục vụ nhân dân, các yếu tố cơ bản của văn hoá thấm sâu và biểu hiện cụ thể trong mỗi việc làm của cơ quan thanh tra, trong từng hành vi, thái độ ứng xử của mỗi cán bộ thanh tra. 2.6. Một số kinh nghiệm góp phần nâng cao hiệu quả thanh tra hành chính Từ thực tiễn công tác thanh tra hành chính trên địa bàn huyện Minh Hóa 06 năm qua có thể rút ra một số kinh nghiệm sau: Thứ nhất, tranh thủ sự lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy Đảng và lãnh đạo các cấp, các ngành, của Thanh tra tỉnh Quảng Bình, của Thanh tra Chính phủ đối với công tác thanh tra hành chính. Thứ hai, cấp ủy, người đứng đầu các cơ quan thanh tra phải tăng cường công tác chỉ đạo, lãnh đạo, từng bước đổi mới công tác quản lý điều hành đối với công tác thanh tra hành chính. Thứ ba, nâng cao bản lĩnh chính trị, đạo đức nghề nghiệp và trình độ chuyên môn, nghiệp vụ cho cán bộ làm công tác thanh tra. Thứ tư, nâng cao hiệu quả cuộc thanh tra và hiệu quả xử lý sau thanh tra Công tác đôn đốc xử lý sau thanh tra là việc làm thiết thực, phản ảnh trực tiếp đến hiệu quả cuộc thanh tra. Vì vậy, ngoài việc nâng cao ý thức chấp hành kết luận thanh tra, quyết định xử lý của 18
đối tượng thanh tra, cần nâng cao nhận thức về vai trò, vị trí tầm quan trọng của công tác đôn đốc xử lý sau thanh tra. Nâng cao ý thức chấp hành kết luận thanh tra, quyết định xử lý đối với đối tượng thanh tra; Cơ chế phối, kết hợp giữa Thanh tra huyện với các cơ quan hữu quan trong việc xử lý sau thanh tra. Thứ năm, Coi trọng công tác nghiên cứu khoa học, tổng kết rút kinh nghiệm về thanh tra hành chính Kết luận Chương 2 Trong chương này tác giả đã tập trung phân tích thực trạng thanh tra hành chính trên địa bàn huyện Minh Hóa, tỉnh Quảng Bình, nêu ra những kết quả đạt được, những khuyết điểm, hạn chế trong công tác thanh tra hành chính trên địa bàn huyện Minh Hóa, tỉnh Quảng Bình và tìm ra những nguyên nhân dẫn đến có những khuyết điểm, hạn chế đó, tác giả nêu ra một số kinh nghiệm góp phần nâng cao hiệu quả thanh tra hành chính. Việc chỉ rõ nguyên nhân của những khuyết điểm, hạn chế là cơ sở để tác giả nghiên cứu tìm ra các giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả thanh tra hành chính trên địa bàn huyện Minh Hóa, tỉnh Quảng Bình tại chương 3 của luận văn. 19
Chương 3: CÁC GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ CÔNG TÁC THANH TRA HÀNH CHÍNH TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN MINH HÓA, TỈNH QUẢNG BÌNH TRONG GIAI ĐOẠN HIỆN NAY 3.1. Chƣơng trình phát triển kinh tế - xã hội của huyện Minh Hóa giai đoạn 2011 - 2020 3.2. Một số định hƣớng chung về công tác thanh tra hành chính ở huyện Minh Hóa trong giai đoạn tới Việc đổi mới Về phương thức hoạt động Về công tác cán bộ: 3.3. Một số giải pháp nâng cao hiệu quả thanh tra hành chính trên địa bàn huyện Minh Hóa, tỉnh Quảng Bình Việc nâng cao hiệu quả thanh tra hành chính trên địa bàn huyện Minh Hóa đòi hỏi phải tiến hành nhiều giải pháp tổng thể, đồng bộ và đặt trong mối liên hệ với tiến trình cải cách hành chính của Đảng và Nhà nước ta đã đề ra. Cụ thể: 3.3.1. Tăng cường lãnh đạo, chỉ đạo đối với thanh tra hành chính 3.3.1.1. Tăng cường lãnh đạo, chỉ đạo của Thủ trưởng cơ quan quản lý Nhà nước đối với thanh tra hành chính Một là, quan tâm kiện toàn tổ chức, bộ máy của Thanh tra huyện: Hai là, tăng cường thanh tra trách nhiệm thủ trưởng của các cấp trong việc thực hiện các quy định của pháp luật. 3.3.1.2. Tăng cường công tác lãnh đạo, chỉ đạo của Chánh Thanh tra huyện Thứ nhất, Đổi mới tư duy trong lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành thực hiện nhiệm vụ của Thanh tra huyện theo hướng đề cao tính hiệu quả, tính chịu trách nhiệm trong hoạt động, coi đây là yếu tố then chốt, quyết định trong hoạt động của Thanh tra huyện cũng như trong thực hiện nhiệm vụ của cán bộ thanh tra, nhất là lãnh đạo của Thanh tra huyện. Thứ hai, Đổi mới chỉ đạo hoạt động thanh tra hành chính theo xu hướng giảm tiền kiểm, tăng cường hậu kiểm. Thứ ba, Đổi mới lãnh đạo, chỉ đạo trong hoạt động thanh tra hành chính bảo đảm nguyên tắc công khai, dân chủ, khách quan, kịp 20