Tóm tắt Luận văn Thạc sĩ Quản lý công: Năng lực của cán bộ chính quyền cấp xã trên địa bàn huyện Cư Jút, tỉnh Đắk Nông

Chia sẻ: Tomhum999 Tomhum999 | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:22

Thêm vào BST

Báo xấu

13
lượt xem 2
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục đích nghiên cứu của đề tài là trên cơ sở lý luận về năng lực của cán bộ chính quyền cấp xã và kết quả nghiên cứu về thực trạng năng lực của cán bộ chính quyền cấp xã trên địa bàn huyện Cư Jút, tỉnh Đắk Nông hiện nay, luận văn đề xuất những phương hướng, giải pháp phù hợp, khả thi nhằm nâng cao năng lực của cán bộ chính quyền cấp xã trên địa bàn huyện Cư Jút, tỉnh Đắk Nông đáp ứng yêu cầu thực tiễn tại địa phương trong giai đoạn hiện nay

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Tóm tắt Luận văn Thạc sĩ Quản lý công: Năng lực của cán bộ chính quyền cấp xã trên địa bàn huyện Cư Jút, tỉnh Đắk Nông

BỘ GIÁO DỤC & ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ ...../..... ...../..... HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA NGUYỄN THỊ THUYẾN NĂNG LỰC CỦA CÁN BỘ CHÍNH QUYỀN CẤP XÃ TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN CƯ JÚT, TỈNH ĐĂK NÔNG LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ CÔNG Chuyên ngành: Quản lý công Mã số: 60 34 04 03 NGƯỜI HƯỚNG DẪN KH: PGS.TS. VÕ KIM SƠN
ĐẮK LẮK - 2018
Công trình được hoàn thành tại: HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA Người hướng dẫn khoa học: PGS.TS Võ Kim Sơn Phản biện 1: PGS.TS Trần Thị Diệu Oanh Phản biện 2: TS. Nguyễn Văn Tuyên Luận văn được bảo vệ tại Hội đồng chấm luận văn thạc sĩ, Học viện Hành chính Quốc gia, phân viện Tây Nguyên Địa điểm: Hội trường bảo vệ luận văn thạc sĩ, Học viện Hành chính Quốc gia, phân viện Tây Nguyên Số 51- Đường Phạm Văn Đồng - Thành phố Buôn Ma Thuột
MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài Trong hệ thống hành chính nhà nước ở Việt Nam, chính quyền cấp xã, hay chính quyền cấp cơ sở, là nền tảng của bộ máy nhà nước. Luật Tổ chức chính quyền địa phương năm 2015 quy định “Chính quyền địa phương ở xã là cấp chính quyền địa phương gồm có Hội đồng nhân dân xã và Ủy ban nhân dân xã” [26, tr.14]. Đây là cấp chính quyền có số lượng lớn nhất và có đặc điểm tự nhiên, kinh tế - xã hội đa dạng nhất trong các loại hình đơn vị hành chính. Cấp xã là nơi tuyệt đại bộ phận nhân dân cư trú, sinh sống; mọi hoạt động lãnh đạo, quản lý của chính quyền cấp xã sẽ tác động trực tiếp đến đời sống, xã hội và nhân dân trên địa bàn. Chính quyền cấp xã là cầu nối trực tiếp toàn bộ hệ thống chính trị với nhân dân, là nơi tổ chức, vận động nhân dân thực hiện đường lối, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước; tăng cường khối đại đoàn kết toàn dân, khai thác mọi tiềm năng ở địa phương để phát triển kinh tế - xã hội, tổ chức cuộc sống của cộng đồng dân cư. Đồng thời cũng là nơi kiểm nghiệm tính đúng đắn, sự phù hợp các chủ trương, đường lối, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước và cũng là nơi cung cấp nguồn cơ sở thực tiễn để góp phần hoàn thiện chính sách pháp luật. Nghị quyết của Đảng, pháp luật của Nhà nước có đi vào thực tế cuộc sống được hay không một phần rất quan trọng là do hiệu quả hoạt động của cấp đơn vị cơ sở này - trong đó năng lực của đội ngũ cán bộ chính quyền cấp xã là nhân tố quyết định nhất. Cấp xã (phường, xã, thị trấn) là đơn vị hành chính cấp cơ sở, là cấp gần dân nhất, là nơi diễn ra các hoạt động kinh tế, chính trị, văn hóa, xã hội của các tầng lớp nhân dân nên tính cộng đồng của những người dân ở cấp xã rất cao, vì đây là cấp hành chính gắn liền với nền văn hóa làng xã lâu đời của người Việt. UBND cấp xã là cơ quan hành chính Nhà nước tại địa phương có vai trò, vị trí hết sức quan trọng trong hệ thống chính trị ở nước ta, là cầu nối chuyển tải và tổ chức thực hiện các chủ trương chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước, trực tiếp chăm lo đến đời sống nhân dân và bảo đảm phát huy quyền làm chủ của nhân dân, phản ánh với Đảng và Nhà nước, nhằm đề ra các chủ trương, biện pháp tổ chức, quản lý phù hợp. 4
Chủ tịch Hồ Chí Minh đã chỉ rõ: “Cấp xã là cấp gần dân nhất, là nền tảng của hành chính nếu cấp xã làm được việc thì mọi việc đều xuôi” [17, tr.155]. Cụm từ cán bộ cấp xã được quy định trong văn bản pháp luật Việt Nam bao gồm những người được bầu để đảm nhận các chức danh trong chính quyền địa phương cấp xã; là người đứng đầu các tổ chức chính trị - xã hội. Theo Nghị định 92/2009/NĐ-CP ngày 22 tháng 10 năm 2009 của Chính phủ quy định “về chức danh, số lượng, một số chế độ, chính sách đối với cán bộ, công chức ở xã, phường, thị trấn và những người hoạt động không chuyên trách ở cấp xã” [4, tr.2]. Đội ngũ cán bộ cấp xã nêu trên cũng như cán bộ nói chung ở nước ta có vai trò rất quan trọng trong thực thi nhiệm vụ của các tổ chức Nhà nước. Chủ tịch Hồ Chí Minh, người sáng lập, rèn luyện và lãnh đạo Đảng ta đã nhấn mạnh “Cán bộ là khâu then chốt, trọng yếu của công tác xây dựng Đảng” và người nêu rõ: "Cán bộ là cái gốc của mọi công việc, công việc thành công hay thất bại đều do cán bộ tốt hay kém" [17; tr.269]. Trên thực tế năng lực của đội ngũ cán bộ cấp xã nói chung và cán bộ cấp xã trên địa bàn huyện Cư Jút nói riêng vẫn còn nhiều hạn chế so với yêu cầu. Tại Hội nghị Ban chấp hành Trung ương 5 Khóa IX cũng đã chỉ ra những vấn đề đó. Nghị quyết số 17-NQ/TW ngày 18 tháng 3 năm 2002 Hội nghị Ban chấp hành Trung ương Đảng Khóa IX về đổi mới và nâng cao chất lượng hệ thống chính trị cơ sở xã, phường, thị trấn và đến nay một số nội dung liên quan đến năng lực của cán bộ công chức cấp xã nói chung và cán bộ cấp xã trên địa bàn của huyện Cư Jút nói riêng vẫn chưa đáp ứng được yêu cầu đặt ra [Bộ Nội vụ. Báo cáo kết quả khảo sát về cán bộ công chức cấp xã. 2016]. Những thành tựu đạt được trong hơn 30 năm thực hiện công cuộc đổi mới đất nước có sự đóng góp to lớn của cán bộ, công chức nói chung và công chức nhà nước nói riêng. Đó là thế hệ những cán bộ đã được tôi luyện, trưởng thành qua thử thách, có ý chí vượt qua mọi khó khăn, gian khổ, là những người có bản lĩnh chính trị vững vàng, có tư duy đổi mới, đã 5
nhanh chóng thích nghi với cơ chế thị trường, góp phần vào việc đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế của đất nước. Tuy nhiên, đứng trước những thách thức của kinh tế thị trường, một bộ phận không nhỏ cán bộ, công chức các cấp đã bộc lộ những hạn chế, yếu kém cả về năng lực chuyên môn và ý thức chính trị. Đánh giá về công chức nhà nước, theo Báo cáo của Bộ Chính trị tại Hội nghị Trung ương 9 khóa X, tổng kết 10 năm thực hiện Nghị quyết Trung ương 3 khóa VIII về chiến lược cán bộ thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước đã thẳng thắn chỉ ra: “Trình độ, năng lực, kiến thức về kinh tế thị trường, luật pháp, ngoại ngữ, khả năng quản lý nhà nước, quản lý xã hội của không ít cán bộ vẫn còn bất cập; khả năng dự báo và định hướng sự phát triển vẫn còn yếu”, “Một bộ phận cán bộ, công chức chủ quan, tự mãn, bảo thủ, trì trệ, mắc bệnh thành tích; số khác thiếu tâm huyết với công việc, thiếu gương mẫu, nói nhiều làm ít, nói không đi đôi với làm; ý thức tự phê bình và phê bình và tính chiến đấu kém; lợi dụng chức quyền để vun vén lợi ích cá nhân. Đặc biệt, Nghị quyết Hội nghị Trung ương 4 khóa XI tiếp tục nhấn mạnh: “Một bộ phận không nhỏ cán bộ, đảng viên, trong đó có những đảng viên giữ vị trí lãnh đạo, quản lý, kể cả một số cán bộ cao cấp, suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống với những biểu hiện khác nhau về sự phai nhạt lý tưởng, sa vào chủ nghĩa cá nhân ích kỷ, cơ hội, thực dụng, chạy theo danh lợi, tiền tài, kèn cựa địa vị, cục bộ, tham nhũng, lãng phí, tùy tiện, vô nguyên tắc” [2, tr.145]. Như vậy, có thể thấy thực trạng về chất lượng, phẩm chất đạo đức của công chức còn nhiều hạn chế, yếu kém. Trong bối cảnh hiện nay, đất nước đang đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa, đang chủ động hội nhập quốc tế, đã đặt ra những yêu cầu mới đối với công chức, đòi hỏi này phải nâng cao chất lượng, đồng thời phải vững vàng cả về ý thức chính trị, giữ được phẩm chất, đạo đức tốt, lối sống 6
đúng mực, tránh được những tác động tiêu cực từ kinh tế thị trường và hội nhập quốc tế. Vì vậy, trước yêu cầu nhiệm vụ QLNN, nâng cao năng lực quản lý cho đội ngũ cán bộ chính quyền cấp xã trên địa bàn huyện Cư Jút, tỉnh Đắk Nông là một yêu cầu tất yếu. Xuất phát từ lý luận và thực tiễn đặt ra, tác giả chọn đề tài: “Năng lực của cán bộ chính quyền cấp xã trên địa bàn huyện Cư Jút, tỉnh Đắk Nông” để làm Luận văn thạc sĩ. 2. Tình hình nghiên cứu luận văn Nâng cao năng lực của cán bộ, công chức là một vấn đề quan trọng nên đã được nhiều nhà khoa học, bình luận gia, các nghiên cứu sinh, học viên cao học lựa chọn, nghiên cứu. Để đáp ứng yêu cầu ngày càng phát triển của đất nước, xây dựng một nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa,cần nâng cao năng lực quản lý với một đội ngũ cán bộ chính quyền cấp xã có phẩm chất chính trị, có năng lực, thông thạo về chuyên môn nghiệp vụ. Như vậy, cho đến nay chưa có một đề tài nghiên cứu cụ thể về năng lực của cán bộ chính quyền cấp xã trên địa bàn huyện Cư Jút, tỉnh Đắk Nông. Đây chính là cơ sở và động lực để tác giả nghiên cứu đề tài về năng lực của cán bộ chính quyền cấp xã trên địa bàn huyện Cư Jút, tỉnh Đắk Nông, tin tưởng rằng đề tài sẽ đáp ứng được phần nào đó về tính thực tiễn và hiệu quả cho địa phương trong việc nâng cao hiệu quả QLNN của cán bộ chính quyền cấp xã trên địa bàn huyện. 3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu của luận văn 3.1. Mục đích nghiên cứu Trên cơ sở lý luận về năng lực của cán bộ chính quyền cấp xã và kết quả nghiên cứu về thực trạng năng lực của cán bộ chính quyền cấp xã trên địa bàn huyện Cư Jút, tỉnh Đắk Nông hiện nay, luận văn đề xuất những phương hướng, giải pháp phù hợp, khả thi nhằm nâng cao năng lực của cán bộ chính quyền cấp xã trên địa bàn huyện Cư Jút, tỉnh Đắk Nông đáp ứng yêu cầu thực tiễn tại địa phương trong giai đoạn hiện nay. 3.2. Nhiệm vụ nghiên cứu Phân tích thực trạng năng lực của cán bộ chính quyền cấp xã trên địa bàn huyện Cư Jút, tỉnh Đắk Nông. 7
Đề xuất các phương hướng, giải pháp nâng cao năng lực của cán bộ chính quyền cấp xã trên địa bàn huyện Cư Jút, tỉnh Đắk Nông nhằm đáp ứng yêu cầu quản lý nhà nước ở địa phương. 4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu của luận văn 4.1. Đối tượng nghiên cứu Luận văn nghiên cứu vấn đề năng lực của cán bộ chính quyền cấp xã trên địa bàn huyện Cư Jút, tỉnh Đắk Nông. 4.2. Phạm vi nghiên cứu - Về nội dung: Luận văn nghiên cứu năng lực của cán bộ chính quyền cấp xã trên địa bàn huyện Cư Jút, tỉnh Đắk Nông. - Về không gian: Đề tài nghiên cứu năng lực của cán bộ chính quyền địa phương của 8 xã, thị trấn trên địa bàn huyện Cư Jút, tỉnh Đắk Nông. - Về thời gian: Luận văn nghiên cứu năng lực của cán bộ chính quyền cấp xã trên địa bàn huyện Cư Jút, tỉnh Đắk Nông giai đoạn từ năm 2012 đến năm 2017 và tầm nhìn đến năm 2025. - Phạm vi khách thể: Cụm từ chính quyền cấp xã được quy định trong Luật tổ chức chính quyền địa phương (2015) bao gồm: Hội đồng Nhân dân cấp xã và Ủy ban Nhân dân cấp xã. Do đó cán bộ trong Luận văn này chỉ là những cán bộ thuộc Hội đồng Nhân dân và Ủy ban Nhân dân cấp xã trên địa bàn huyện Cư Jút, tỉnh Đắk Nông. 5. Phương pháp nghiên cứu của đề tài 5.1. Phương pháp luận Luận văn được thực hiện trên cơ sở vận dụng chủ nghĩa duy vật biện chứng và chủ nghĩa duy vật lịch sử; Tư tưởng Hồ Chí Minh, quan điểm, đường lối, nghị quyết, chỉ thị của Đảng về cán bộ, công chức nói chung và chất lượng đội ngũ cán bộ chính quyền cấp xã nói riêng; đồng thời kế thừa, vận dụng có chọn lọc những kết quả của tác giả đã nghiên cứu liên quan đến vấn đề này. 5.2. Phương pháp cụ thể Luận văn sử dụng kết hợp nhiều phương pháp nghiên cứu để làm sáng tỏ, trong đó tập trung một số phương pháp sau: + Phương pháp khảo cứu tài liệu + Phương pháp điều tra xã hội học + Phương pháp chuyên gia 8
6. Ý nghĩa lý luận và ý nghĩa thực tiễn của luận văn 6.1. Ý nghĩa lý luận Hệ thống hóa lý luận về năng lực của cán bộ chính quyền cấp xã; vai trò, nhiệm vụ, quyền hạn của cán bộ chính quyền cấp xã; quan niệm về năng lực của cán bộ chính quyền cấp xã; những yếu tố ảnh hưởng đến năng lực của cán bộ chính quyền cấp xã; yêu cầu về năng lực đối với cán bộ chính quyền cấp xã. 6.2. Ý nghĩa thực tiễn Góp phần làm rõ thực trạng năng lực của cán bộ chính quyền cấp xã trên địa bàn huyện Cư Jút, tỉnh Đắk Nông thông qua các số liệu thống kê, khảo sát, phỏng vấn. Những số liệu và kết luận của đề tài có thể sử dụng làm tài liệu tham khảo, các giải pháp và kiến nghị nêu ra trong luận văn có thể vận dụng vào thực tiễn, là cơ sở cho các cơ quan quản lý cán bộ xây dựng quy hoạch, kế hoạch nâng cao năng lực quản lý cho đội ngũ cán bộ chính quyền cấp xã nói chung và cán bộ chính quyền cấp xã trên địa bàn huyện Cư Jút, tỉnh Đắk Nông. 7. Kết cấu của đề tài Ngoài phần mở đầu, kết luận, tài liệu tham khảo, phụ lục, Luận văn được kết cấu gồm 3 chương: Chương 1: Cơ sở lý luận và thực tiễn về năng lực của cán bộ chính quyền cấp xã Chương 2: Thực trạng năng lực của cán bộ chính quyền cấp xã trên địa bàn huyện Cư Jút, tỉnh Đắk Nông. Chương 3: Mục tiêu, phương hướng và giải pháp nâng cao năng lực của cán bộ chính quyền cấp xã trên địa bàn huyện Cư Jút, tỉnh Đắk Nông hiện nay. Chương 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ NĂNG LỰC CỦA CÁN BỘ CHÍNH QUYỀN CẤP XÃ 9
1.1. Một số vấn đề về chính quyền cấp xã 1.1.1. Chính quyền cấp xã Chính quyền cấp xã là cấp thấp nhất, cấp gần dân nhất, bao gồm Hội đồng Nhân dân xã và Ủy ban Nhân dân xã thực hiện quyền lực Nhà nước và đại diện cho ý chí, nguyện vọng quyền làm chủ của nhân dân ở cơ sở, quyết định và thực hiện những chủ trương, biện pháp phát triển kinh tế - xã hội, củng cố quốc phòng – an ninh trên địa bàn theo quy định của Hiến pháp, pháp luật và tổ chức phát huy tính tự quản của nhân dân, đồng thời cũng là nơi kiểm nghiệm tính đúng đắn, sự phù hợp các chủ trương, đường lối, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước. 1.1.2. Cán bộ chính quyền cấp xã Theo Luật Cán bộ, công chức năm 2008, tại Điều 4 quy định: Cán bộ xã, phường, thị trấn (sau đây gọi chung là cấp xã) là công dân Việt Nam được bầu cử giữ chức vụ theo nhiệm kỳ trong Thường trực Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân, Bí thư, Phó Bí thư Đảng ủy, người đứng đầu tổ chức chính trị - xã hội; công chức cấp xã là công dân Việt Nam được tuyển dụng giữ một chức danh chuyên môn, nghiệp vụ thuộc Ủy ban nhân dân cấp xã, trong biên chế và hưởng lương từ ngân sách nhà nước” [25, tr.1]. Theo Điều 30 Luật Tổ chức Chính quyền địa phương năm 2015 quy định “Chính quyền địa phương ở xã là cấp chính quyền địa phương gồm có Hội đồng nhân dân và Ủy ban nhân dân xã” [26, tr.14]. Từ cách quy định trên, cán bộ chính quyền cấp xã bao gồm Chủ tịch, Phó Chủ tịch Hội đồng Nhân dân và Ủy ban Nhân dân cấp xã trên địa bàn huyện. 1.1.3. Vị trí, vai trò của cán bộ chính quyền cấp xã cán bộ chính quyền cấp xã có vị trí quyết định trong việc triển khai, tổ chức thực hiện thắng lợi các chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước tại cơ sở. Cán bộ chính quyền địa phương cấp xã là những người giữ vị trí, vai trò trụ cột, có tác động chi phối mọi hoạt động tại cơ sở. Vì vậy, cán bộ chính quyền cấp xã là những người ngoài việc nắm vững đường lối, chủ trương, chính sách của các tổ chức cơ sở Đảng, Nhà nước, Đoàn thể cấp trên để tuyên truyền, phổ biến, dẫn dắt, tổ chức cho quần chúng 10
thực hiện, mà còn am hiểu sâu sắc đặc điểm, tình hình kinh tế - xã hội, những yếu tố văn hóa của địa phương để đề ra nhiệm vụ, biện pháp cụ thể hóa đường lối, chủ trương, chính sách ấy cho phù hợp với điều kiện đặc thù của địa phương. 1.1.4. Nhiệm vụ và quyền hạn của cán bộ chính quyền cấp xã Nhiệm vụ và quyền hạn của cán bộ chính quyền cấp xã được quy định cụ thể trong Luật Tổ chức chính quyền địa phương năm 2015. Tại Điều 31 Luật Tổ chức chính quyền địa phương năm 2015 quy định: - Tổ chức và bảo đảm việc thi hành Hiến pháp và pháp luật trên địa bàn xã. - Quyết định những vấn đề của xã trong phạm vi được phân quyền, phân cấp theo quy định của Luật này và quy định khác của pháp luật có liên quan. - Thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn do cơ quan hành chính nhà nước cấp trên ủy quyền. - Chịu trách nhiệm trước chính quyền địa phương cấp huyện về kết quả thực hiện các nhiệm vụ, quyền hạn của chính quyền địa phương ở xã. - Quyết định và tổ chức thực hiện các biện pháp nhằm phat huy quyền làm chủ của nhân dân, huy động các nguồn lực xã hội để xây dựng và phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh trên địa bàn xã. 1.1.5. Mối quan hệ của cán bộ chính quyền cấp xã trong hệ thống chính trị Chính quyền cấp xã có những mối quan hệ theo chiều ngang, theo chiều dọc; trong điều hành công việc, tùy từng mối quan hệ mà chính quyền cấp xã có thể là chủ thể, có thể là khách thể quản lý nhà nước nhằm bảo đảm sự thống nhất, dân chủ trong tổ chức, tránh sự chồng chéo, thiếu trách nhiệm, tránh hiện tượng cục bộ trong nội bộ tổ chức, trong quản lý nhà nước. Để hoàn thành xứ mệnh của mình Đảng ta đã không ngừng đổi mới phương thức lãnh đạo và phương thức cầm quyền, xác lập và tăng cường mối quan hệ hữu cơ giữa Đảng, chính quyền, mặt trận và các đoàn thể chính trị nhằm mục đích tạo cơ sở thực hiện tốt quyền làm chủ của nhân dân. 11
1.2. Một số vấn đề lý luận về năng lực của cán bộ chính quyền cấp xã 1.2.1. Khái niệm về năng lực Năng lực là một thuật ngữ được rất nhiều người sử dụng, được nhiều nhà quản lý đề cập. Trong luận văn này, tác giả nghiên cứu năng lực của cán bộ chính quyền cấp xã theo mô hình năng lực của một người được hợp thành bởi ba yếu tố cơ bản, đó là: kiến thức, kỹ năng và thái độ của người đó và tất cả các yếu tố đó gắn liền với việc đáp ứng yêu cầu, đòi hỏi để thực thi nhiệm vụ được giao: Thứ nhất, là kiến thức Thứ hai, là kỹ năng thực hiện công việc Thứ ba, là thái độ ứng xử 1.2.2. Khái niệm năng lực cán bộ chính quyền cấp xã Năng lực cán bộ là một trong những điều kiện tiên quyết đảm bảo cho quá trình thực hiện nhiệm vụ đạt kết quả tốt. Đội ngũ cán bộ là nguồn lực chủ yếu của hệ thống quản lý nhà nước có thể vận hành và hoàn thành chức năng, nhiệm vụ được giao. có thể hiểu: Năng lực cán bộ chính quyền cấp xã là khả năng của cán bộ tiến hành quá trình tổ chức, điều hành chính quyền cấp xã thực hiện chức năng, nhiệm vụ quản lý nhà nước trên các lĩnh vực chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội, an ninh, quốc phòng ở cơ sở nhằm bảo đảm hiệu lực và hiệu quả quản lý cao. 1.3. Tiêu chuẩn và tiêu chí đánh giá năng lực cán bộ chính quyền cấp xã 1.3.1. Tiêu chuẩn cán bộ chính quyền cấp xã Quyết định số 04/2004/QĐ-BNV ngày 16/01/2004 của Bộ Nội vụ quy định cán bộ cấp xã phải đáp ứng những tiêu chuẩn sau đây: - Tiêu chuẩn chung “Có tinh thần yêu nước sâu sắc, kiên định mục tiêu độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội; có năng lực tổ chức vận động nhân dân thực hiện có kết quả đường lối của Đảng, chính sách và pháp luật của Nhà nước ở địa phương. 12
Cần kiệm liêm chính, chí công vô tư, công tâm thạo việc, tận tụy với dân. Không tham nhũng và kiên quyết đấu tranh chống tham nhũng. Có ý thức kỷ luật trong công tác. Trung thực, không cơ hội, gắn bó mật thiết với nhân dân, được nhân dân tín nhiệm. Có trình độ hiểu biết về lý luận chính trị, quan điểm, đường lối của Đảng, chính sách và pháp luật của Nhà nước; có trình độ học vấn, chuyên môn, đủ năng lực và sức khỏe để làm việc có hiệu quả đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ được giao”. 1.3.2. Tiêu chí đánh giá năng lực cán bộ chính quyền cấp xã 1.3.2.1. Tiêu chí về phẩm chất chính trị, đạo đức, lối sống. Là tổng hợp các đặc tính cá nhân của cán bộ về mặt chính trị, bao gồm các yếu tố cơ bản: nhận thức chính trị, thái độ chính trị và hành vi chính trị. 1.3.2.2. Tiêu chí về trình độ, kiến thức Trình độ của người cán bộ bao gồm 3 mặt chủ yếu: Trình độ học vấn; trình độ chính trị; trình độ chuyên môn. 1.3.2.3. Tiêu chí về kỹ năng công tác + Kỹ năng soạn thảo văn bản + Kỹ năng phối hợp công tác + Kỹ năng lập kế hoạch công tác cá nhân + Kỹ năng giao tiếp và thuyết trình với mọi người, thuyết phục mọi người làm việc + Kỹ năng tham mưu + Kỹ năng tiếp nhận và xử lý thông tin, ra quyết định nhanh, hiệu quả + Kỹ năng phân tích logic và lập luận một cách chặt chẽ trong giải quyết công việc + Kỹ năng chủ trì tổ chức cuộc họp + Kỹ năng kỹ thuật chuyên môn: khả năng thực hiện tốt một công việc chuyên môn cụ thể + Kỹ năng tư duy nhận thức: khả năng nắm bắt, nhận thức thông tin, cơ hội, nguy cơ. + Kỹ năng giao tiếp, động viên và có khả năng ra những mệnh lệnh lãnh đạo mọi người làm việc + Kỹ năng giám sát 13
+ Kỹ năng đánh giá + Kỹ năng dự báo + Kỹ năng tư vấn 1.3.2.4. Tiêu chí về thái độ làm việc Là trạng thái tinh thần của cá nhân, hành vi ứng xử của chính bản thân, nó có thể được sử dụng ở nhiều vị trí việc làm khác nhau. Nhờ có hành vi, thái độ phù hợp mà công việc được giải quyết nhanh hơn, hiệu quả hơn và nhận được sự ủng hộ của các cá nhân khác. Thái độ, hành vi của mỗi cán bộ chính quyền cấp xã có sự lan tỏa sang cán bộ, công chức khác. 1.3.2.5. Tiêu chí về sức khỏe và độ tuổi Sức khỏe là vốn quý nhất của mỗi con người. Sức khỏe là nhu cầu trước hết của bản thân con người, là nhu cầu tồn tại. Không có sức khỏe thì không phát triển được trí tuệ, không thể lao động có hiệu quả trong xã hội. 1.3.2.6. Tiêu chí về sự tín nhiệm của cán bộ và nhân dân Thông qua các tổ chức của hệ thống chính trị và nơi ở của cán bộ, sự tín nhiệm của các cấp ủy, các cơ quan tham mưu đối với đội ngũ cán bộ. Đây là dấu hiệu cơ bản, không thể thiếu khi đánh giá năng lực cán bộ hiện nay, là dấu hiệu tin cậy, chắc chắn bảo đảm đội ngũ cán bộ thật sự có chất lượng tốt. Điều này góp phần giải thích tại sao trong cùng một hoàn cảnh khách quan mà nhiều nơi chất lượng người cán bộ không như nhau, thậm chí kém xa nhau. 1.3.2.7. Mức độ hoàn thành nhiệm vụ Là tiêu chí cơ bản để đánh giá đúng đắn nhất những gì mà mỗi cán bộ chính quyền cấp xã trên địa bàn huyện đã làm được trong thời gian nhất định. Khả năng hoàn thành nhiệm vụ được phản ánh thông qua mức độ thực hiện nhiệm vụ được giao trong năm: thể hiện ở khối lượng công việc được giao, chất lượng công việc được hoàn thành, tiến độ triển khai thực hiện và hiệu quả của công việc đó trong từng vị trí, từng giai đoạn, bao gồm cả những nhiệm vụ thường xuyên và những nhiệm vụ đột xuất. 1.4. Yếu tố ảnh hưởng đến năng lực cán bộ chính quyền cấp xã Năng lực của cán bộ chính quyền nói chung và năng lực của cán bộ chính quyền cấp xã nói riêng được cấu thành từ nhiều yếu tố 14
như đã đề cập ở trên. Những yếu tố này được hình thành không chỉ bởi yếu tố bẩm sinh của cán bộ mà phần lớn phụ thuộc vào quá trình đào tạo và tự đào tạo. Quá trình đào tạo và tự đào tạo lại phụ thuộc vào rất nhiều yếu tố khác như: Trình độ học vấn, kinh nghiệm, chính sách về đào tạo, bồi dưỡng đối với đội ngũ cán bộ; chế độ đãi ngộ; môi trường làm việc, điều kiện công tác,…của cán bộ. Có thể nêu ra những nhân tố có ảnh hưởng quan trọng đối với việc hình thành và nâng cao năng lực đội ngũ cán bộ chính quyền cấp xã như sau: 1.4.1. Yếu tố chủ quan - Trình độ học vấn: - Kinh nghiệm - Hiểu biết kinh tế - xã hội - Phong cách làm việc 1.4.2. Yếu tố khách quan - Cơ chế hình thành đội ngũ cán bộ chính quyền - Chính sách về đào tạo và bồi dưỡng - Chế độ, chính sách đối với cán bộ - Văn hóa địa phương - Tính chuyên nghiệp Tiểu kết chương 1 Cán bộ chính quyền cấp xã có vị trí, vai trò rất quan trọng trong việc quyết định hiệu quả hoạt động của Hội đồng nhân dân và Ủy ban nhân dân cũng như sự ổn định, phát triển của địa phương. Họ vừa là những người lãnh đạo, tổ chức, điều hành các hoạt động phát triển kinh tế - xã hội, đảm bảo quốc phòng – an ninh, vừa trực tiếp tuyên truyền, vận động và tổ chức thực hiện chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước ở cơ sở, đảm bảo an sinh của người dân và sự phát triển của cộng đồng. Thông qua vai trò của họ mà ý Đảng, lòng dân được thống nhất, làm cho chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước có cơ sở bám rễ, ăn sâu trong đời sống xã hội, tạo nên sự gắn bó mật thiết giữa Đảng và dân, nâng cao sự nhất trí trong Đảng và sự đồng thuận trong xã hội. 15
Chương 1, đã đề cập đến những nội dung và các khái niệm cơ bản: chính quyền cấp xã; cán bộ chính quyền cấp xã. Năng lực; năng lực cán bộ chính quyền cấp xã. Những tiêu chuẩn, tiêu chí đánh giá năng lực; những yếu tố ảnh hưởng đến năng lực cán bộ chính quyền cấp xã trong giai đoạn hiện nay. Những nội dung về lý luận liên quan đến năng lực của cán bộ chính quyền cấp xã được đề cập trong Chương 1 là luận cứ khoa học để phân tích đánh giá thực trạng năng lực cán bộ chính quyền cấp xã trên địa bàn huyện Cư Jút, tỉnh Đắk Nông hiện nay trong Chương 2 cũng như xây dựng phương hướng, mục tiêu và giải pháp nâng cao năng lực cán bộ chính quyền cấp xã sẽ được đề cập đến trong Chương 3 của luận văn. Chương 2 THỰC TRẠNG NĂNG LỰC CỦA CÁN BỘ CHÍNH QUYỀN CẤP XÃ TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN CƯ JÚT – TỈNH ĐẮK NÔNG 2.1. Khái quát đặc điểm tự nhiên và tình hình kinh tế - xã hội huyện Cư Jút, tỉnh Đắk Nông. 2.1.1. Đặc điểm tự nhiên 2.1.2. Tình hình kinh tế - xã hội. 2.1.3. Ảnh hưởng của điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội đến năng lực của chính quyền cấp xã 2.2. Khái quát chung về cán bộ chính quyền cấp xã trên địa bàn huyện Cư Jút, tỉnh Đắk Nông 2.2.1. Về số lượng cán bộ chính quyền cấp xã trên địa bàn huyện Cư Jút Bảng 2.1. Số lượng cán bộ chính quyền cấp xã (giai đoạn 2012-2017) 2.2.2. Về cơ cấu - Về giới tính. Bảng 2.2. Cơ cấu về giới tính cán bộ chính quyền cấp xã (giai đoạn 2012-2017) - Về độ tuổi: Bảng 2.3: Cơ cấu về độ tuổi cán bộ chính quyền cấp xã (giai đoạn 2012-2017) 16
- Về dân tộc, tôn giáo. Bảng 2.4. Cơ cấu dân tộc, tôn giáo cán bộ chính quyền cấp xã (giai đoạn 2012-2017) 2.3. Thực trạng năng lực của cán bộ chính quyền cấp xã trên địa bàn huyện Cư Jút, tỉnh Đắk Nông 2.3.1. Về trình độ - Về trình độ học vấn: Bảng 2.5. Về trình độ học vấn cán bộ chính quyền cấp xã (giai đoạn 2012-2017) - Về trình độ chuyên môn: Bảng 2.6: Về trình độ chuyên môn cán bộ chính quyền cấp xã (giai đoạn 2012-2017) - Về trình độ lý luận chính trị: Bảng 2.7: Về trình độ lý luận chính trị cán bộ chính quyền cấp xã (giai đoạn 2012-2017) - Về trình độ quản lý nhà nước: Bảng 2.8: Về trình độ tin học và ngoại ngữ của đội ngũ cán bộ chính quyền cấp xã (giai đoạn 2012 – 2017). 2.3.2. Về kiến thức hiểu biết Bảng 2.9: Kết quả khảo sát kiến thức cán bộ chính quyền cấp xã 2.3.3.Về kỹ năng Bảng 2.10: Kết quả khảo sát kỹ năng cán bộ chính quyền cấp xã 2.3.4.Về thái độ làm việc Bảng 2.11: Kết quả khảo sát thái độ cán bộ chính quyền cấp xã 2.3.5. Mức độ hoàn thành nhiệm vụ Bảng số 2.12. Kết quả đánh giá, xếp loại cán bộ chính quyền cấp xã trên địa bàn huyện Cư Jút, giai đoạn 2015 – 2017 2.4. Đánh giá chung về năng lực của cán bộ chính quyền cấp xã trên địa bàn huyện Cư Jút, tỉnh Đắk Nông Cán bộ chính quyền cấp xã ở huyện Cư Jút có 39 đồng chí. Trong đó, chức danh Bí thư Đảng ủy, kiêm Chủ tịch HĐND xã là 03 đồng chí; Phó Bí thư Đảng ủy, kiêm Chủ tịch HĐND xã là 02 đồng chí; Chủ tịch HĐND xã chuyên trách là 3 đồng chí; Chủ tịch UBND 17
xã là 8 đồng chí; Phó Chủ tịch HĐND xã chuyên trách là 8 đồng chí; Phó chủ tịch UBND xã là 15 đồng chí. 2.4.1. Về ưu điểm - Về phẩm chất chính trị, đạo đức, lối sống - Về trình độ và kiến thức - Về kỹ năng công tác - Về thái độ làm việc - Về sức khoẻ 2.4.2. Hạn chế - Về phẩm chất chính trị, đạo đức, lối sống - Về trình độ và kiến thức - Về kỹ năng công tác - Về thái độ làm việc - Về độ tuổi và giới tính 2.4.3. Nguyên nhân của những hạn chế - Nguyên nhân khách quan - Nguyên nhân chủ quan Một là, do nhận thức Hai là, Công tác đánh giá cán bộ chưa sâu sắc, còn hình thức Ba là, Công tác quy hoạch cán bộ chưa được chú trọng Bốn là, Công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ chưa đạt yêu cầu Năm là, Quản lý, bố trí và sử dụng cán bộ chưa hợp lý Sáu là, Công tác luân chuyển, điều động cán bộ chưa đạt yêu cầu Bảy là, Chính sách cán bộ còn nhiều bất cập Tiểu kết chương 2 Trong chương 2, ngoài việc khái lược về đặc điểm tự nhiên và tình hình kinh tế - xã hội của huyện, tác giả đã khái quát thực trạng về năng lực cán bộ chính quyền cấp xã, năng lực cán bộ chính quyền cấp xã trên địa bàn huyện thông qua thống kê một số tiêu chí về cơ cấu độ tuổi, trình độ đào tạo, kỹ năng công tác, thái độ làm việc; đánh giá năng lực của đội ngũ cán bộ chính quyền cấp xã về ưu điểm, tồn tại, đồng thời chỉ ra những nguyên nhân của những tồn tại, hạn chế về năng lực đội ngũ cán bộ chính quyền cấp xã trên địa bàn huyện trong thời gian qua. 18
Những kết quả đạt được là rất đáng khích lệ song những tồn tại, hạn chế còn nhiều, trong đó có cả những nguyên nhân chủ quan và nguyên nhân khách quan. Thực trạng đó đặt ra vấn đề là phải có giải pháp đồng bộ, phù hợp và khả thi nhằm nâng cao năng lực cán bộ chính quyền cấp xã trên địa bàn huyện đáp ứng tốt yêu cầu quản lý nhà nước, yêu cầu xây dựng và phát triển của huyện. Kết quả đánh giá thực tế năng lực của cán bộ chính quyền nói chung và cán bộ chính quyền cấp xã nói riêng trên địa bàn huyện như vừa nêu trên, cùng với cơ sở lý luận về năng lực cán bộ chính quyền cấp xã được đề cập đến trong Chương 1 là cơ sở, để đề ra các giải pháp phù hợp và khả thi để nâng cao năng lực cán bộ chính quyền cấp xã trên địa bàn huyện trong thời gian tới. Chương 3 MỤC TIÊU VÀ GIẢI PHÁP, KIẾN NGHỊ NÂNG CAO NĂNG LỰC CỦA CHÍNH QUYỀN CẤP XÃ TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN CƯ JÚT - TỈNH ĐĂK NÔNG HIỆN NAY 3.1. Mục tiêu, phương hướng nâng cao năng lực của chính quyền cấp xã trên địa bàn huyện Cư Jút, tỉnh Đắk Nông hiện nay 3.1.1. Mục tiêu tổng quát Tại báo cáo chính trị Đại hội Đảng bộ huyện Cư Jút lần thứ VI, xác định rõ “đẩy mạnh cải cách hành chính nâng cao hiệu lực, hiệu quả điều hành của bộ máy chính quyền, các ngành các cấp. Đổi mới phương thức nâng cao chất lượng hoạt động của Mặt trận và các đoàn thể chính trị xã hội, phát huy dân chủ và sức mạnh của khối đại đoàn kết toàn dân thực hiện thắng lợi công nghiệp hóa, hiện đại hóa nhằm xây dựng huyện Cư Jút vững mạnh toàn diện”. 3.1.2. Mục tiêu chủ yếu đến năm 2020, định hướng đến năm 2025 + Công tác đào tạo + Công tác bồi dưỡng 3.2. Giải pháp cơ bản nâng cao năng lực cán bộ chính quyền cấp xã ở huyện Cư Jút 3.2.1. Tăng cường sự lãnh đạo của cấp ủy đối với công tác cán bộ 3.2.2. Đổi mới, nâng cao chất lượng công tác cán bộ 19
3.2.2.1. Đánh giá đúng, nhận xét chính xác về phẩm chất và năng lực của đội ngũ cán bộ chính quyền cấp xã 3.2.2.2. Làm tốt công tác quy hoạch cán bộ 3.2.2.3. Đổi mới và nâng cao chất lượng công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ để chuẩn hóa đội ngũ cán bộ 3.2.2.4. Quản lý chắt chẽ, bố trí hợp lý và sử dụng có hiệu quả đội ngũ cán bộ 3.2.2.5. Làm tốt công tác luân chuyển, điều động cán bộ 3.2.2.6. Quan tâm đến chế độ, chính sách cán bộ cấp xã - Về chế độ tiền lương, phụ cấp và các chế độ theo quy định - Về chính sách đào tạo 3.2.2.7. Tăng cường công tác kiểm tra, giám sát cán bộ 3.2.3. Nâng cao kỹ năng lãnh đạo, quản lý của đội ngũ cán bộ chính quyền cấp xã 3.2.3.1. Xây dựng Bộ tài liệu huấn luyện kỹ năng lãnh đạo, quản lý cho cán bộ chính quyền cấp xã 3.2.3.2. Tổ chức huấn luyện kỹ năng lãnh đạo, quản lý cho cán bộ chính quyền cấp xã 3.2.3.3. Xây dựng bộ tiêu chí đối với từng chức danh thuộc cán bộ chính quyền cấp xã * Đối với năng lực Chủ tịch, phó chủ tịch Hội đồng nhân dân xã: * Đối với năng lực Chủ tịch, Phó chủ tịch Uỷ ban nhân dân xã: 3.2.4. Xây dựng và rèn luyện tác phong và thái độ ứng xử cho cán bộ chính quyền cấp xã 3.2.4.1. Rèn luyện tác phong lãnh đạo và văn hóa ứng xử 3.2.4.2. Xây dựng cẩm nang thực hành cho cán bộ cấp xã 3.2.4.3. Quy định về chế độ hội họp cải tiến 3.2.5. Những giải pháp đối với bản thân đội ngũ cán bộ chính quyền cấp xã 3.3. Những kiến nghị, đề xuất cơ bản góp phần nâng cao năng lực của cán bộ chính quyền cấp xã ở huyện Cư Jút 3.3.1. Đối với Trung ương 3.3.2. Đối với Tỉnh ủy Đắk Nông 20