Tóm tắt Luận văn Thạc sĩ Quản lý công: Năng lực thực thi công vụ của Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp xã, huyện Hướng Hóa, tỉnh Quảng Trị

Chia sẻ: Mucong999 Mucong999 | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:26

Thêm vào BST

Báo xấu

10
lượt xem 4
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Đề tài đã hệ thống hoá, góp phần làm rõ các vấn đề cơ sở lý luận chung về công chức, công vụ, năng lực, năng lực thực thi công vụ, đƣa ra các tiêu chuẩn và tiêu chí đánh giá năng lực thực thi công vụ của Chủ tịch UBND cấp xã, phân tích các yếu tố ảnh hƣởng đến năng lực thực thi công vụ và tất yếu phải nâng cao năng lực thực thi công vụ của Chủ tịch UBND cấp xã trong giai đoạn hiện nay.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Tóm tắt Luận văn Thạc sĩ Quản lý công: Năng lực thực thi công vụ của Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp xã, huyện Hướng Hóa, tỉnh Quảng Trị

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA ĐINH VĂN DŨNG NĂNG LỰC THỰC THI CÔNG VỤ CỦA CHỦ TỊCH ỦY BAN NHÂN DÂN CẤP XÃ, HUYỆN HƢỚNG HÓA, TỈNH QUẢNG TRỊ Chuyên ngành: Quản lý công Mã số: 8 34 04 03 TÓM TẮT LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ CÔNG THỪA THIÊN HUẾ - 2019
Công trình được hoàn thành tại: HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA Người hướng dẫn khoa học: TS. Phùng Thị Phong Lan Phản biện 1:…………………………………………………… Phản biện 2:…………………………………………………… Luận văn được bảo vệ tại Hội đồng chấm luận văn thạc sĩ, Học viện Hành chính Quốc gia Địa điểm: Phòng họp …....., Nhà...... - Hội trường bảo vệ luận văn thạc sĩ, Phân viện Học viện Hành chính Quốc gia tại thành phố Huế Số: 201- Đường Phan Bội Châu – TP. Huế – tỉnh Thừa Thiên Huế Thời gian: vào hồi …… giờ …… tháng …… năm 2019 Có thể tìm hiểu luận văn tại: - Thư viện Học viện Hành chính Quốc gia hoặc trên trang Web Ban quản lý đào tạo sau đại học, Học viện Hành chính Quốc gia
MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài Trong hệ thống hành chính nhà nước ở Việt Nam, chính quyền cấp xã, hay chính quyền cấp cơ sở, là nền tảng của bộ máy nhà nước. Vì vậy, đội ngũ cán bộ chủ chốt ở cấp xã nói chung và chủ tịch Ủy ban nhân dân (UBND) cấp xã nói riêng có vai trò quan trọng trong việc tổ chức và tập hợp quần chúng thực hiện thắng lợi đường lối đổi mới của Đảng. Thực hiện sự chỉ đạo của tỉnh Quảng Trị, trong những năm qua, huyện Hướng Hóa đã luôn quan tâm đào tạo, bồi dưỡng, xây dựng đội ngũ cán bộ chủ chốt ở cơ sở, trong đó có đội ngũ Chủ tịch UBND cấp xã trên địa bàn đảm bảo các yêu cầu cơ bản trên. Tuy nhiên, bên cạnh những tiến bộ đạt được, đội ngũ chủ tich UBND xã của huyện Hướng Hóa, tỉnh Quảng Trị còn tồn tại một số hạn chế về năng lực thực thi công vụ, chưa đáp ứng được yêu cầu của công việc, yêu cầu thực hiện chức trách, nhiệm vụ được giao, cụ thể là: một số chủ tịch xã có biểu hiện thiếu tinh thần trách nhiệm, chưa tiên phong gương mẫu thực hiện các chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của nhà nước,chưa tích cực tu dưỡng, rèn luyện; chưa tích cực phê bình những cán bộ có việc làm sai trái.Trình độ năng lực chỉ đạo, quản lý của một số chủ tịch hạn chế, còn lúng túng trong xử lý những vấn đề, tình huống phát sinh; một số chủ tịch năng lực điều hành yếu, chưa thể hiện rõ vị trí, vai trò người đứng đầu; một số có biểu hiện ngại học tập, trau dồi kiến thức; trình độ chuyên môn, nghiệp vụ, lý luận chính trị còn bất cập, chủ yếu làm theo kinh nghiệm, thiếu kế hoạch và khoa học, dẫn đến thiếu chủ động trong tổ chức thực hiện, hiệu quả công tác chưa cao. Từ thực trạng trên cũng như yêu cầu của công tác cán bộ và cải cách công vụ, tác giả đã lựa chọn đề tài: “Năng lực thực thi công vụ 1
của Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp xã, huyện Hướng Hóa, tỉnh Quảng Trị” làm nội dung nghiên cứu luận văn thạc sĩ chuyên ngành Quản lý công. Việc nghiên cứu này góp phần đưa ra những giải pháp nhằm nâng cao năng lực thực thi công vụ của Chủ tịch UBND cấp xã tại huyện Hướng Hóa. 2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài luận văn Đề tài khoa học cấp cơ sở “Mô hình quản lý thực thi công vụ theo định hướng kết quả: Lý luận và thực tiễn” do TS. Nguyễn Thị Hồng Hải chủ nhiệm năm 2011. Tác giả Trần Nghị (2017) với cuốn sách: “Trách nhiệm của công chức trong thực thi công vụ đáp ứng yêu cầu cải cách nền hành chính nhà nước”, Nxb Chính Trị Quốc Gia Sự Thật. PGS.TS. Ngô Thành Can với bài viết: “Sự lệch chuẩn hành vi trong thực thi công vụ của cán bộ, công chức”, Trang thông tin cải cách hành chính nhà nước, tháng 10/2015. Bài viết (2016): “Giải pháp nâng cao năng lực thực thi công vụ của công chức hành chính” của tác giả Nguyễn Thị Thanh Loan, đăng trên tạp chí quản lý nhà nước – số 250/2016. Luận văn thạc sĩ quản lý công: “Năng lực thực thi công vụ của công chức cấp xã - từ thực tiễn huyện Tam Đảo, tỉnh Vĩnh Phúc” của tác giả Trần Phú Phương. Luận văn thạc sĩ quản lý công: “Năng lực thực thi công vụ của công chức Văn hóa - xã hội cấp xã tại thành phố Thái Nguyên” của tác giả Trần Thu Trang, Học viện Hành chính Quốc gia. Tuy nhiên, chưa có đề tài nào nghiên cứu hệ thống, một cách cụ thể về năng lực thực thi công vụ của chủ tịch UBND cấp xã huyện Hướng Hóa, tỉnh Quảng Trị. Vì vậy, việc chọn nghiên cứu đề tài này mang ý nghĩa lý luận và thực tiễn, góp phần nâng cao năng lực thực 2
thi công vụ của chủ tịch UBND cấp xã, huyện Hướng Hóa, tỉnh Quảng Trị hiện nay. 3. Mục đích và nhiệm vụ của luận văn - Mục đích: trên cơ sở lý luận về năng lực thực thi công vụ của chủ tịch UBND cấp xã và thực trạng năng lực thực thi công vụ của chủ tịch UBND cấp xã của huyện Hướng Hóa, tỉnh Quảng Trị, luận văn đề xuất một số giải pháp nhằm nâng cao năng lực thực thi công vụ của chủ tịch UBND cấp xã, huyện Hướng Hóa, đáp ứng yêu cầu quản lý nhà nước và cải cách hành chính trong giai đoạn hiện nay. - Nhiệm vụ: + Hệ thống hóa một số vấn đề lý luận về năng lực thực thi công vụ của chủ tịch UBND cấp xã. + Phân tích, đánh giá thực trạng năng lực thực thi công vụ của chủ tịch UBND cấp xã tại huyện Hướng Hóa, tỉnh Quảng Trị, trên cơ sở đó đánh giá những kết quả đạt được, những hạn chế và tìm ra nguyên nhân dẫn tới những hạn chế. + Đề xuất một số giải pháp cụ thể có tính khả thi nhằm nâng cao năng lực thực thi công vụ của chủ tịch UBND cấp xã, huyện Hướng Hóa, tỉnh Quảng Trị. 4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu của luận văn - Đối tượng nghiên cứu: năng lực thực thi công vụ của chủ tịch UBND cấp xã, huyện Hướng Hóa, tỉnh Quảng Trị. - Phạm vi nghiên cứu: + Về không gian: nghiên cứu năng lực thực thi công vụ của chủ tịch UBND của 20 xã và 02 thị trấn (sau đây gọi chung là cấp xã) trên địa bàn huyện Hướng Hóa, tỉnh Quảng Trị. + Về thời gian: nghiên cứu thực trạng từ năm 2014 đến năm 2018. 5. Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu của luận văn 3
- Phương pháp luận: Luận văn lấy phương pháp duy vật biện chứng và duy vật lịch sử của Chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh để nhìn nhận, phân tích, đánh giá các vấn đề nghiên cứu, quan điểm của Đảng Cộng sản Việt Nam về đội ngũ công chức nói chung và năng lực thực thi công vụ của đội ngũ chủ tịch UBND cấp xã nói riêng. - Phương pháp nghiên cứu: + Phương pháp khảo cứu tài liệu (đọc tài liệu là sách, bài báo, văn bản pháp luật, báo cáo ….); + Phương pháp thống kê. + Phương pháp tổng kết kinh nghiệm thực tiễn. + Phương pháp điều tra xã hội học bằng bảng hỏi. 6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận văn - Ý nghĩa về mặt lý luận: Đề tài đã hệ thống hoá, góp phần làm rõ các vấn đề lý luận chung về công chức, công vụ, năng lực, năng lực thực thi công vụ, đưa ra các yếu tố cấu thành và tiêu chí đánh giá năng lực thực thi công vụ của chủ tịch UBND cấp xã, phân tích các yếu tố ảnh hưởng đến năng lực thực thi công vụ và sự cần thiết phải nâng cao năng lực thực thi công vụ của chủ tịch UBND cấp xã trong giai đoạn hiện nay. - Ý nghĩa về mặt thực tiễn: Từ việc đi sâu nghiên cứu năng lực thực thi công vụ của chủ tịch UBND cấp xã huyện Hướng Hóa, luận văn đề xuất giải pháp nhằm nâng cao năng lực thực thi công vụ của chủ tịch UBND cấp xã trên địa bàn huyện Hướng Hóa, tỉnh Quảng Trị. Với kết quả đạt được, luận văn có thể được sử dụng làm tài liệu tham khảo cho việc nghiên cứu và ứng dụng tại huyện Hướng Hóa, hoặc các hoạt động nghiên cứu khoa học, giảng dạy, học tập và lập 4
kế hoạch phát triển đội ngũ chủ tịch UBND cấp xã trên địa bàn huyện. Các giải pháp của luận văn sẽ góp phần giúp cho huyện Hướng Hóa có cái nhìn toàn diện hơn trong việc nâng cao năng lực thực thi công vụ của chủ tịch UBND cấp xã, từ đó hoàn thiện chính sách, tổ chức bộ máy và nâng cao năng lực của đội ngũ cán bộ công chức trong thực thi công vụ. 7. Kết cấu của luận văn Ngoài Phần mở đầu, Kết luận, Danh mục tài liệu tham khảo và Phụ lục, Luận văn được kết cấu thành 3 chương: Chương 1: Cơ sở lý luận về năng lực thực thi công vụ của chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp xã Chương 2: Thực trạng năng lực thực thi công vụ của chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp xã, huyện Hướng Hóa, tỉnh Quảng Trị Chương 3: Mục tiêu, phương hướng và giải pháp nâng cao năng lực thực thi công vụ của chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp xã, huyện Hướng Hóa, tỉnh Quảng Trị 5
Chƣơng 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ NĂNG LỰC THỰC THI CÔNG VỤ CỦA CHỦ TỊCH ỦY BAN NHÂN DÂN CẤP XÃ 1.1. Những khái niệm cơ bản 1.1.1. Năng lực Có rất nhiều định nghĩa về năng lực và khái niệm này đang thu hút sự quan tâm của rất nhiều nhà nghiên cứu. Xét một cách chung nhất, năng lực được coi là sự kết hợp của các khả năng, phẩm chất, thái độ của một cá nhân hoặc tổ chức để thực hiện một nhiệm vụ có hiệu quả. 1.1.2. Công vụ, thực thi công vụ Có quan niệm rộng, hẹp về công vụ. Nhưng dù tiếp cận từ góc độ nào thì công vụ cũng được hiểu là một loại hoạt động mang tính quyền lực - pháp lý được thực thi bởi đội ngũ CBCC nhà nước hoặc những người khác khi được nhà nước trao quyền nhằm thực hiện các chức năng, nhiệm vụ của Nhà nước trong quá trình quản lý toàn diện các mặt hoạt động của đời sống xã hội. Từ khái niệm công vụ ở trên, có thể hiểu khái niệm thực thi công vụ là các hoạt động thực hiện chức năng, nhiệm vụ của nhà nước, của Đảng, tổ chức chính trị - xã hội trong lãnh đạo, quản lý và tham gia quản lý mọi mặt của đời sống xã hội, đồng thời tổ chức cung ứng và phục vụ các nhu cầu chung của xã hội, của nhân dân không vì mục đích lợi nhuận. Chủ thể thực thi công vụ là CBCC. 1.1.3. Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp xã Tại điều 36, Luật Tổ chức chính quyền địa phương năm 2015 đã quy định chủ tịch UBND cấp xã là người đứng đầu UBND xã và có các nhiệm vụ, quyền hạn sau đây [19]: - Lãnh đạo và điều hành công việc của UBND, các thành viên UBND xã; 6
- Lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện các nhiệm vụ về tổ chức và bảo đảm việc thi hành Hiến pháp, pháp luật, các văn bản của cơ quan nhà nước cấp trên, của Hội đồng nhân dân và UBND xã; thực hiện các nhiệm vụ về quốc phòng, an ninh, bảo đảm trật tự, an toàn xã hội, đấu tranh, phòng, chống tội phạm và các hành vi vi phạm pháp luật khác, phòng, chống quan liêu, tham nhũng; tổ chức thực hiện các biện pháp bảo vệ tài sản của cơ quan, tổ chức, bảo hộ tính mạng, tự do, danh dự, nhân phẩm, tài sản, các quyền và lợi ích hợp pháp khác của công dân; thực hiện các biện pháp quản lý dân cư trên địa bàn xã theo quy định của pháp luật; - Quản lý và tổ chức sử dụng có hiệu quả công sở, tài sản, phương tiện làm việc và ngân sách nhà nước được giao theo quy định của pháp luật; - Giải quyết khiếu nại, tố cáo, xử lý vi phạm pháp luật, tiếp công dân theo quy định của pháp luật; - Ủy quyền cho Phó Chủ tịch UBND cấp xã thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn trong phạm vi thẩm quyền của Chủ tịch UBND; - Chỉ đạo thực hiện các biện pháp bảo vệ môi trường, phòng, chống cháy, nổ; áp dụng các biện pháp để giải quyết các công việc đột xuất, khẩn cấp trong phòng, chống thiên tai, dịch bệnh, an ninh, trật tự, an toàn xã hội trên địa bàn xã theo quy định của pháp luật; - Thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn do cơ quan nhà nước cấp trên phân cấp, ủy quyền. 1.1.4. Khái niệm năng lực thực thi công vụ của chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp xã Năng lực thực thi công vụ của chủ tịch UBND cấp xã là khả năng vận dụng một cách thành thạo những kiến thức, kỹ năng, thái độ hay kinh nghiệm thu nhận được trong một lĩnh vực nào đó của chủ 7
tịch UBND cấp xã vào quá trình thực thi công vụ nhằm tăng hiệu quả, hiệu lực hoạt động công vụ và đạt được mục tiêu đã đề ra. 1.2. Nhiệm vụ của chủ tịch Ủy ban nhân dân xã Tại điều 36, Luật Tổ chức chính quyền địa phương năm 2015 đã quy định chủ tịch UBND cấp xã là người đứng đầu UBND xã và có các nhiệm vụ, quyền hạn 1.3. Các tiêu chuẩn và tiêu chí đánh giá năng lực thực thi công vụ chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp xã 1.3.1. Tiêu chuẩn chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp xã Đối với công chức cấp xã nói chung, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 112/2011/NĐ-CP của Chính phủ về công chức xã, phường, thị trấn và Thông tư số 06/2012/TT-BNV của Bộ Nội vụ hướng dẫn về chức trách, tiêu chuẩn cụ thể, nhiệm vụ và tuyển dụng công chức xã, phường, thị trấn. Tuy nhiên, đối với tiêu chuẩn cụ thể đối với chủ tịch UBND cấp xã thì vẫn căn cứ theo Quyết định 04/2004/BNV của Bộ trưởng Bộ nội vụ về việc ban hành quy định tiêu chuẩn cụ thể đối với cán bộ, công chức cấp xã, phường, thị trấn. 1.3.2. Tiêu chí đánh giá năng lực thực thi công vụ của chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp xã 1.3.2.1. Về kiến thức - Trình độ học vấn (trình độ văn hoá): là mức độ kiến thức của người công chức nói chung và của chủ tịch UBND cấp xã nói riêng thường được xác định bằng các bậc học cụ thể trong hệ thống giáo dục quốc dân. - Trình độ lý luận chính trị: Thực tế cho thấy nếu chủ tịch UBND cấp xã có lập trường chính trị vững vàng, hoạt động vì mục tiêu, lý tưởng cách mạng thì sẽ được nhân dân kính trọng, tin yêu. 8
- Trình độ chuyên môn nghiệp vụ: là trình độ được đào tạo thông qua hệ thống các cơ sở giáo dục, có các văn bằng chứng chỉ chuyên môn phù hợp với vị trí việc làm. - Trình độ tin học, ngoại ngữ: đây là một trong những kiến thức hỗ trợ rất lớn trong quá trình công chức thực thi công việc. 1.3.2.2. Về kỹ năng Kỹ năng giải quyết công việc là phần không thể thiếu đối với chủ tịch UBND cấp xã nói riêng cũng như đối với CBCC nói chung. Với chủ tịch UBND cấp xã, kỹ năng giải quyết công việc thể hiện việc vận dụng thành thạo, khéo léo các kiến thức khoa học vào thực tế cuộc sống để có các kỹ năng cụ thể như: kỹ năng xây dựng và tổ chức thực hiện chương trình, kế hoạch, dự án cấp xã; kỹ năng ứng dụng công nghệ thông tin vào quản lý nhà nước ở cấp xã; kỹ năng tổ chức cuộc họp, điều hành và ra nghị quyết; kỹ năng tuyên truyền, phổ biến pháp luật, thi hành và áp dụng pháp luật trong quản lý nhà nước; kỹ năng tạo động lực cho cán bộ, công chức cấp xã; kỹ năng phân công, giao việc; kỹ năng giao tiếp trong thực thi công vụ 1.3.2.3. Về thái độ Thái độ trong công việc của chủ tịch UBND cấp xã rất quan trọng trong việc giữ gìn, phát huy quyền lực nhà nước cấp cơ sở. Một mặt, thái độ thể hiện trình độ kiến thức, kỹ năng và quyền uy của cán bộ hành chính cấp cơ sở. Mặt khác, còn thể hiện văn hóa, lòng tin vào chế độ, lòng trung thành của đội ngũ CBCC với Đảng, với nhân dân và giữa nhân dân với chính quyền cơ sở. 1.3.2.4. Về kết quả thực thi công việc Kết quả thực thi công việc là một trong những tiêu chí hàng đầu đánh giá năng lực thực thi công vụ của đội ngũ CBCC nói chung và của chủ tịch UBND cấp xã nói riêng. 9
1.4. Các yếu tố ảnh hƣởng đên năng lực thực thi công vụ của chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp xã 1.4.1. Yếu tố chủ quan 1.4.1.1. Động cơ cá nhân Động cơ cá nhân bao giờ cũng là yếu tố thúc đẩy trực tiếp tạo nên tính tích cực hoạt động, tạo nên khát vọng, hứng thú, sự chú ý liên tục, cũng như giúp chủ thể hoạt động khắc phục được khó khăn để đạt được mục đích đã đề ra. 1.4.1.2. Kinh nghiệm thực tiễn, tự rèn luyện Bên cạnh động cơ cá nhân thì kinh nghiệm thực tiễn có vai trò hết sức quan trọng đối với năng lực thực thi công vụ của chủ tịch UBND cấp xã. Đó là những hiểu biết được tích lũy trong cuộc sống và hoạt động thực tiễn trong lãnh đạo, quản lý tại cơ quan hành chính nhà nước. 1.4.2. Yếu tố khách quan 1.4.2.1. Tính chất công việc và các mối quan hệ xã hội tại địa bàn Đây là yếu tố đặc thù nhất của chủ thể Chủ tịch UBND cấp xã so với các cán bộ, công chức của các cấp chính quyền cao hơn. 1.4.2.2. Thiết bị, phương tiện và điều kiện làm việc Môi trường, điều kiện sống và làm việc công chức cũng là những nhân tố quan trọng ảnh hưởng đến năng lực thực thi công vụ của chủ tịch UBND cấp xã. 1.4.2.3. Chính sách tiền lương và chế độ đãi ngộ Chế độ, chính sách đãi ngộ của nhà nước đối với chủ tịch UBND cấp xã là một trong những công cụ điều tiết cực kỳ quan trọng trong công tác lãnh đạo, quản lý. Chế độ, chính sách đãi ngộ có thể thúc đẩy tạo động lực cho chủ tịch UBND cấp xã nâng cao trình độ lãnh đạo, quản lý nhưng cũng có thể kìm hãm hoặc triệt tiêu các động lực, cản trở sự phát triển các kỹ năng lãnh đạo, quản lý. 10
1.4.2.4. Công tác đào tạo, bồi dưỡng nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ Người lãnh đạo, quản lý nói chung, chủ tịch UBND cấp xã nói riêng cần phải có một trình độ học vấn nhất định và phải được đào tạo về chuyên môn nghiệp vụ làm công tác lãnh đạo, quản lý. Không được đào tạo về khối kiến thức nền tảng như văn hóa, chính trị, kinh tế... và những kỹ năng lãnh đạo, quản lý sẽ là một trong những nguyên nhân cơ bản ảnh hưởng tới năng lực thực thi công vụ. 1.4.2.5. Công tác kiểm tra, đánh giá năng lực thực thi công vụ. Kiểm tra đánh giá CBCC nói chung và của chủ tịch UBND cấp xã là một trong những yếu tố ảnh hưởng không nhỏ đến năng lực thực thi công vụ của chủ tịch UBND cấp xã. Đó là việc xem xét tiến độ, hiệu quả, chất lượng hoạt động công vụ, định lượng, đánh giá năng lực của chủ tịch UBND trong thực tiễn hoạt động công vụ. 11
Chƣơng 2 THỰC TRẠNG NĂNG LỰC THỰC THI CÔNG VỤ CỦA CHỦ TỊCH ỦY BAN NHÂN DÂN CẤP XÃ, HUYỆN HƢỚNG HÓA, TỈNH QUẢNG TRỊ 2.1. Khái quát đặc điểm tự nhiên, kinh tế, xã hội của huyện Hƣớng Hóa 2.1.1. Đặc điểm tự nhiên Hướng Hoá là huyện miền núi, vùng cao, biên giới nằm về phía Tây của tỉnh Quảng Trị, là một trong 10 đơn vị hành chính của tỉnh. Toàn huyện có 22 đơn vị hành chính trong đó 20 xã và 02 thị trấn (Khe Sanh và Lao Bảo) (trong đó có 13 xã đặc biệt khó khăn; 11 xã giáp biên với Lào). 2.1.2. Tình hình kinh tế - xã hội Với vị trí địa lý, điều kiện tự nhiên tương đối thuận lợi cộng với tiềm năng từ cửa khẩu và Khu vực khuyến khích phát triển kinh tế th- ương mại Đặc biệt Lao Bảo (gọi tắt là Khu thương mại Đặc biệt Lao Bảo), là đầu mối thông thương với các nước nằm trên tuyến đường xuyên á và Khu vực Miền Trung của Việt Nam... Hướng Hoá đã và đang là một trong những địa phương có vị thế đặc biệt quan trọng trong chiến lược phát triển kinh tế của tỉnh nhà. 2.2. Khái quát về đội ngũ chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp xã, huyện Hƣớng Hóa. Huyện Hướng Hóa có 2 thị trấn: Khe Sanh, Lao Bảo và 20 xã: Tân Hợp, Tân Liên, Tân Lập, Tân Long, Tân Thành, Thuận, Xy, Thanh, A Xing, A Túc, Hướng Lộc, Pa Tầng, A Dơi, Hướng Tân, Húc, Hướng Linh, Hướng Sơn, Hướng Phùng, Hướng Việt, Hướng Lập. Như vậy, huyện Hướng Hóa sẽ có 20 chủ tịch UBND cấp xã và 02 chủ tịch UBND thị trấn (sau đây gọi chung là chủ tịch UBND cấp 12
xã). Từ năm 2014 đến nay, số lượng chủ tịch UBND cấp xã tại huyện Hướng Hóa tương đối ổn định, không có nhiều sự thay đổi. Tóm lại, đội ngũ chủ tịch UBND cấp xã tại huyện Hướng Hóa có bản lĩnh chính trị vững vàng, đáp ứng căn bản trình độ, chuyên môn, nghiệp vụ. Tuy nhiên, so với yêu cầu nhiệm vụ xây dựng nền kinh tế thị trường, cải cách hành chính, xây dựng Nhà nước pháp quyền Việt Nam xã hội chủ nghĩa và hội nhập quốc tế thì năng lực thực thi công vụ của các lãnh đạo, quản lý cấp xã của huyện cung cần phải được tăng cường một cách toàn diện. 2.3. Phân tích thực trạng năng lực thực thi công vụ của chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp xã, huyện Hƣớng Hóa 2.3.1. Về kiến thức - Trình độ học vấn: 22/22 chủ tịch UBND cấp xã của huyện Hướng Hóa đều tốt nghiệp THPT, đạt trình độ văn hóa 12/12. - Trình độ lý luận chính trị: Thời gian qua, trình độ lý luận chính trị của chủ tịch UBND cấp xã tại huyện Hướng Hóa đang ngày càng được nâng lên dần, số lượng chủ tịch UBND cấp xã có trình độ lý luận chính trị từ sơ cấp đến cao cấp có xu hướng tăng. - Trình độ chuyên môn, nghiệp vụ: Số lượng chủ tịch UBND cấp xã đạt tiêu chuẩn là khá cao, tuy nhiên vẫn còn 2% một số chủ tịch của các xã miền núi, đặc biệt khó khăn vẫn chưa chuẩn hóa được trình độ chuyên môn của mình, vẫn là trình độ sơ cấp. - Trình độ quản lý nhà nước: Hiện nay, số lượng chủ tịch UBND cấp xã tại huyện Hướng Hóa được đào tạo về mặt QLNN là tương đối thấp. Thực trạng này ảnh hưởng rất lớn đến chất lượng và kết quả thực thi công vụ của họ. - Trình độ tin học, ngoại ngữ: 13
Để đáp ứng nhu cầu phát triển của nền hành chính hiện đại, chủ tịch UBND cấp xã huyện Hướng Hóa ngoài việc cần trang bị kiến thức và kỹ năng chuyên môn còn cần có trình độ ngoại ngữ, tin học. 100% chủ tịch UBND cấp xã có chứng chỉ ngoại ngữ, tin học trình độ A. Tuy nhiên, con số này chưa đánh giá được thực tế trình độ tin học, ngoại ngữ của đội ngũ này. 2.3.2. Về kỹ năng 2.3.2.1. Kỹ năng xây dựng và tổ chức thực hiện chương trình, kế hoạch, dự án cấp xã Công chức xã đánh giá mức độ phát triển kỹ năng lập kế hoạch tổ chức thực hiện của chủ tịch UBND cấp xã ở mức cao hơn so với đánh giá của các nhóm khách thể là người dân. 2.3.2.2. Kỹ năng ứng dụng công nghệ thông tin vào quản lý nhà nước ở cấp xã Có thể thấy khả năng ứng dụng công nghệ thông tin vào QLNN của chủ tịch UBND cấp xã huyện Hướng Hóa chưa đáp ứng được nhu cầu, đòi hỏi thực tiễn. Dẫu có những ghi nhận nhất định từ phía công chức xã nhưng điều đó vẫn chưa được thể hiện rõ rệt và hiệu quả, chưa đáp ứng mong đợi của người dân. 2.3.2.3. Kỹ năng tổ chức cuộc họp, điều hành và ra nghị quyết Phần đông người dân và công chức cấp xã tham gia khảo sát đều nhất trí rằng năng lực tổ chức cuộc họp, điều hành và ra nghị quyết của chủ tịch UBND cấp xã huyện Hướng Hóa ở mức tốt. Mức trung bình cũng được khá nhiều người dân và CBCC lựa chọn với số lượng theo thứ tự là 29 và 18 nhận định, tiếp theo có tới 24 người dân và 16 cán bộ nhận định là mức không tốt. 2.3.2.4. Kỹ năng tuyên truyền, phổ biến pháp luật, thi hành và áp dụng pháp luật trong quản lý nhà nước 14
Trình độ nhận thức pháp luật của một số chủ tịch UBND cấp xã huyện Hướng Hóa cũng như nhân dân trên địa bàn còn hạn chế. Niềm tin của nhân dân đối với pháp luật chưa thực sự rõ nét. Người dân tại một số xã miền núi, đặc biệt khó khăn vẫn hiểu biết pháp luật, vì thói quen sống thụ động nên hầu như không biết sử dụng pháp luật để bảo vệ các quyền và lợi ích của mình khi bị xâm phạm. 2.3.2.5. Kỹ năng tạo động lực cho cán bộ, công chức cấp xã Đại đa số công chức cấp xã và người dân cho rằng các chủ tịch UBND cấp xã huyện Hướng Hóa mới chỉ đạt ở mức trung bình cho kỹ năng này. Điều này có thể hiểu bởi như phân tích ở trên về cơ cấu giới tính thì cán bộ nữ giữ vai trò quản lý cấp xã tại huyện Hướng Hóa là quá ít ỏi trong tương quan với nam giới. Họ có thế mạnh về tạo động lực và sự liên kết giữa cá nhân trong tổ chức thế nhưng chưa được phát huy. 2.3.2.6. Kỹ năng phân công, giao việc Phân công, giao việc là một mắt xích quan trọng trong quy trình tổ chức thực hiện công việc. Kỹ năng phân công, giao việc là một trong những kỹ năng cơ bản của người quản lý, đặc biệt là người quản lý cấp cơ sở. Từ ý chí lãnh đạo, quản lý, công việc được giao cho những đối tượng cụ thể để tiến hành trên thực tế. Hoạt động phân công, giao việc được nhà quản lý – Chủ tịch UBND cấp xã thường xuyên tiến hành. 2.3.2.7. Kỹ năng giao tiếp trong thực thi công vụ Từ năm 2016 đến nay, các xã trên địa bàn huyện Hướng Hóa đã triển khai hội nghị đối thoại trực tiếp tại UBND xã, đã thu hút hàng nghìn người tham gia với nhiều câu chất vấn của nhân dân về các chương trình, dự án trên địa bàn, như: xây dựng nông thôn mới, trồng rừng, thực hiện chính sách hỗ trợ hộ nghèo. 15
Tuy nhiên, theo phản ánh của người dân tại một số xã trên địa bàn huyện Hướng Hóa, chủ tịch UBND cấp xã chưa thực sự chuẩn bị chu đáo, kỹ lưỡng, phân tích, dự báo tốt các tình huống, thực hiện và vận dụng đúng các quy định của pháp luật về tiếp công dân, xử lý đơn thư, giải quyết khiếu nại, tố cáo. Đặc biệt, chưa nắm vững, hiểu thấu đáo thực tế, chia sẻ với những tâm tư, nguyện vọng của người dân. 2.3.3. Về thái độ Thái độ là một yếu tố ảnh hưởng quan trọng đến năng lực thực thi công vụ của CBCC nói chung và của chủ tịch UBND cấp xã nói riêng. Như vậy, qua thực tế kết quá đánh giá và nhận xét của người dân, tác giả nhận thấy bên cạnh những yếu tố khách quan thì trách nhiệm của người đứng đầu – chủ tịch UBND cấp xã chưa nhận thức đầy đủ về ý nghĩa và tầm quan trọng của việc giải quyết các thủ tục hành chính nói chung và công tác cải cách hành chính nói riêng, dẫn đến thiếu quyết liệt trong lãnh, chỉ đạo. 2.3.4. Về kết quả thực thi công việc Kết quả phát triển kinh tế - xã hội Theo kết quả nghiên cứu kinh tế do huyện quản lý, KT-XH huyện Hướng Hóa có tốc độ tăng trưởng khá, các chỉ tiêu đều đạt và vượt kế hoạch đề ra. Tốc độ tăng trưởng GDP bình quân 18%/năm, đời sống của đa số nhân dân trong huyện được cải thiện, các hoạt động sản xuất tiểu - thủ công nghiệp, thương mại, dịch vụ…phát triển ổn định. Kết quả thực hiện nhiệm vụ phát triển văn hóa – xã hội: - Về văn hóa: Các hoạt động văn hóa thông tin, tuyên truyền, cổ động được thực hiện thường xuyên. - Về xã hội: huyện thực hiện tốt công tác bảo trợ xã hội. 16
- Về công tác xóa đói giảm nghèo: Huyện Hướng Hóa đã thực hiện tốt chủ trương giảm nghèo, đời sống người dân được nâng lên. . Về quốc phòng – an ninh Quốc phòng được giữ vững, an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội ổn định, không xảy ra các vụ khiếu kiện đông người. Về hệ thống chính trị Các đảng bộ trực thuộc thực hiện tốt chức năng lãnh đạo toàn diện tại địa phương. Các đoàn thể chính trị luôn hoàn thành tốt các nhiệm vụ được giao, thực hiện tốt công tác vận động quần chúng, phát huy tinh thần tương thân, tương ái giúp nhau giảm nghèo, phát triển kinh tế gia đình, cải thiện cuộc sống. 2.4. Đánh giá năng lực thực thi công vụ của chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp xã ở huyện Hƣớng Hóa 2.4.1. Ưu điểm - Nhìn chung về trình độ học vấn, chuyên môn và các kỹ năng trong thực thi công vụ của chủ tịch UBND cấp xã huyện Hướng Hóa đang dần được nâng cao. - Phần lớn chủ tịch UBND cấp xã có phẩm chất chính trị, đạo đức cách mang, tinh thần yêu nước sâu sắc, kiên định. - Thực hiện nghiêm túc việc kiểm điểm, nhận xét, đánh giá cán bộ, công chức, đảng viên hàng năm theo quy định. 2.4.2. Hạn chế và nguyên nhân 2.4.2.1. Hạn chế - Năng lực thực thi công vụ của chủ tịch UBND cấp xã còn thấp do đó chất lượng hoạt động của hệ thống chính trị ở một số xã, thị trấn chưa cao, chưa đáp ứng yêu cầu của thời kỳ đổi mới. - Một số chủ tịch UBND cấp xã chưa thực hiện tốt chức năng, nhiệm vụ theo quy định, có việc còn ỷ lại cho cấp trên. 17
- Chủ tịch UBND của một số xã có tinh thần trách nhiệm chưa cao, làm việc cầm chừng, đùn đẩy, né tránh, ngại va chạm, thiếu quyết đoán, không có tinh thần tự học tập, nghiên cứu, cập nhật kiến thức mới, làm ảnh hưởng tới tiến độ, chất lượng, hiệu quả công tác. - Lối tư duy đại khái, giản đơn vẫn tồn tại trong không ít các chủ tịch UBND cấp xã, tư duy thực tiễn yếu kém nên chưa bám sát được những thay đổi hàng ngày trong cuộc sống của nhân dân. - Chủ tịch UBND cấp xã huyện Hướng Hóa nhìn chung có trình độ, kiến thức, năng lực thực thi công vụ, nhất là trình độ QLNN, tin học, ngoại ngữ, trình độ hiểu biết về lý luận và thực tiễn của nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa còn nhiều bất cập. - Trong công tác cán bộ của huyện có sự mất cân bằng rõ rệt giữa số lượng nam giới và nữ giới giữ chức vụ chủ tịch UBND cấp xã. 2.4.2.2. Nguyên nhân của hạn chế - Hướng Hóa là một huyện miền núi, vùng cao, địa hình hiểm trở, khó khăn về giao thông liên lạc trong nhiều năm nên kinh tế kém phát triển. - Nhiều chủ tịch UBND cấp xã xuất thân từ nông dân, là người dân tộc thiểu số, chưa qua nhiều lớp bồi dưỡng, đào tạo về quản lý nên chưa có nhiều kinh nghiệm và kiến thức quản lý sâu rộng. - Thêm vào đó, công tác nâng cao năng lực thực thi công vụ của chủ tịch UBND cấp xã để thúc đẩy sự phát triển nói chung và đặc biệt là phát triển kinh tế chưa được chú trọng. - Vai trò của cấp xã trên thực tế chưa được đề cao, đây được coi là cấp cuối cùng trong hệ thống chính trị từ trung ương tới cơ sở nên phải đảm nhiệm mọi nghĩa vụ. - Công tác quy hoạch cán bộ vẫn còn hạn chế, mang tính hình thức, chưa bám sát vào tiêu chuẩn của chức danh để quy hoạch. 18