Tóm tắt Luận văn Thạc sĩ Quản lý công: Quản lý ngân sách nhà nước tại các phường trên địa bàn quận Tây Hồ, thành phố Hà Nội

Chia sẻ: Tomhum999 Tomhum999 | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:22

Thêm vào BST

Báo xấu

16
lượt xem 3
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục tiêu nghiên cứu của đề tài là tìm kiếm hệ thống các giải pháp nhằm hoàn thiện công tác quản lý ngân sách các phường trên địa bàn quận Tây Hồ, thành phố Hà Nội, góp phần vào việc quản lý và sử dụng có hiệu quả nguồn ngân sách trên địa bàn thành phố.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Tóm tắt Luận văn Thạc sĩ Quản lý công: Quản lý ngân sách nhà nước tại các phường trên địa bàn quận Tây Hồ, thành phố Hà Nội

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ …………/………… ……/…… HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA TRẦN MINH HÀ TÊN ĐỀ TÀI LUẬN VĂN QUẢN LÝ NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC TẠI CÁC PHƯỜNG TRÊN ĐỊA BÀN QUẬN TÂY HỒ, THÀNH PHỐ HÀ NỘI Chuyên ngành: Quản lý công Mã số : 8 34 04 03 TÓM TẮT LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ CÔNG HÀ NỘI - NĂM 2020 1
Công trình được hoàn thành tại: HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA Người hướng dẫn khoa học: TS Lê Toàn Thắng. Phản biện 1: TS.Nguyễn Xuân Thu - Học viên hành chính Quốc gia. Phản biện 2: PGS.TS Phạm Tiến Đạt - Viện chiến lược và chính sách tài chính. Luận văn được bảo vệ tại Hội đồng chấm luận văn thạc sĩ, Học viện Hành chính Quốc gia. Địa điểm: Phòng họp 401, Nhà A - Hội trường bảo vệ luận văn thạc sĩ, Học viện Hành chính Quốc gia. Số 77 - Đường Nguyễn Chí Thanh - Quận Đống Đa- TP Hà Nội. Thời gian: vào hồi 09 giờ 30 phút, ngày 12 tháng 9 năm 2020 Có thể tìm hiểu luận văn tại Thư viện Học viện Hành chính Quốc gia hoặc trên trang Web Ban QLĐT Sau đại học, Học viện Hành chính Quốc gia 2
MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài Trong những năm qua, với sự đổi mới chung của đất nước và thực hiện chương trình tổng thể về cải cách hành chính nhà nước, quản lý ngân sách nhà nước đã có những đổi mới và đạt được một số thành tựu đáng kể. Đặc biệt, từ khi Luật Ngân sách Nhà nước số 83/2015/QH13 của Quốc hội có hiệu lực từ ngày 01/01/2017; trong đó quy định cụ thể việc công khai, giám sát ngân sách Nhà nước với mục tiêu và ý nghĩa hết sức quan trọng trong việc quản lý, điều hành ngân sách nhà nước, phát triển kinh tế- xã hội; tăng cường tiềm lực tài chính đất nước; quản lý thống nhất nền tài chính quốc gia; xây dựng ngân sách nhà nước lành mạnh, thúc đẩy vốn và tài sản nhà nước tiết kiệm, hiệu quả; tăng tích luỹ; thực hiện công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước; đảm bảo các nhiệm vụ quốc phòng an ninh và đối ngoại. Ngân sách nhà nước là khâu quan trọng trong điều tiết kinh tế vĩ mô. Trong đó, quản lý ngân sách nhà nước được phân cấp từ trung ương tới địa phương. Quản lý ngân sách cấp xã là quản lý việc thu chi cơ sở gắn với xã, phường, thị trấn - cấp chính quyền cơ sở trong hệ thống tổ chức chính quyền bốn cấp ở nước ta. Ở các quận trong thành phố, ngân sách này được gọi tên là ngân sách phường. Ngân sách phường là phương tiện vật chất để chính quyền phường thực hiện các chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn trong quá trình quản lý kinh tế - xã hội, an ninh quốc phòng. Thực tế hiện nay những yếu tố, điều kiện tiền đề chưa được tạo lập đồng bộ, làm quá trình quản lý ngân sách các cấp đạt hiệu quả thấp, chưa đáp ứng yêu cầu luật ngân sách đặt ra. Trên thực tế, tăng cường quản lý ngân sách nhà nước, đổi mới quản lý thu, chi ngân sách sẽ tạo điều kiện tăng thu ngân sách và sử dụng ngân sách quốc gia tiết kiệm, có hiệu quả hơn; giúp chúng ta sớm đạt được mục tiêu 3
phát triển kinh tế - xã hội, nâng cao đời sống nhân dân. Trong điều kiện kinh tế thị trường định hướng XNCH và đẩy mạnh CNH, HĐH, yêu cầu đổi mới, quản lý ngân sách nói chung và ngân sách cấp xã, phường nói riêng đang đặt ra gay gắt. Công tác quản lý ngân sách của thành phố nhất là quản lý ngân sách các phường trên địa bàn thành phố nói chung, trên địa bàn quận Tây Hồ nói riêng vẫn còn nhiều khiếm khuyết, hạn chế trong khâu tổ chức lập, phân bổ dự toán, chấp hành và quyết toán Ngân sách nhà nước. Nhiều nội dung chi tiêu ngân sách còn chưa đúng chế độ, lãng phí; trình độ quản lý tài chính xã, phường hạn chế dẫn đến nhiều thiếu sót; mặt khác còn mang nặng tư tưởng bao cấp của cơ chế “xin - cho” nên chưa thực sự chủ động trong quản lý chi tiêu tài chính, chưa phát huy được hiệu quả khi sử dụng Ngân sách nhà nước, phân cấp quản lý ngân sách còn nhiều bất cập… Trước tình hình đó, việc nghiên cứu những giải pháp hoàn thiện quản lý ngân sách Nhà nước các phường trên địa bàn quận Tây Hồ có ý nghĩa quan trọng, góp phần vào việc nâng cao hiệu lực quản lý ngân sách, thực hành tiết kiệm, chống lãng phí và góp phần kiểm soát lạm phát - vấn đề đang nóng bỏng và gay gắt hiện nay. Chính vì vậy, học viên quyết định lựa chọn đề tài: “Quản lý ngân sách nhà nước tại các phường trên địa bàn quận Tây Hồ, thành phố Hà Nội” làm đối tượng nghiên cứu luận văn thạc sĩ của mình. 2. Tổng quan tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài luận văn Tính đến thời điểm hiện tại, ở nước ta có rất nhiều công trình nghiên cứu khoa học, bao gồm các bài viết, các quan điểm, các luận án tiến sĩ, luận văn thạc sĩ, chuyên đề thực tập tốt nghiệp nghiên cứu về vấn đề quản lý NSNN nói chung, quản lý chi NSNN các cấp nói riêng. Trong số đó, học viên xin nêu ra một số công trình nghiên cứu tiêu biểu: - Bài viết “Đổi mới chính sách pháp luật về phân cấp quản lý NSNN” 4
của Ths Nguyễn Thị Hoàng Yến đăng trên Tạp chí Tài chính số 9 - 2013. Tác giả nêu ra một số bất cập trong phân cấp quản lý NSNN ở Việt Nam hiện nay, kết hợp với những yêu cầu đặt ra đối với NSNN trong thời kỳ hội nhập, để đề xuất một số nội dung đổi mới pháp luật về phân cấp quản lý NSNN. - Bài viết “Phân cấp quản lý NSNN ở Việt Nam và định hướng đổi mới” của TS.Vũ Sỹ Cường - Khoa Tài chính công, Học viện Tài chính. Bài viết phân tích tổng quan tình hình phân cấp quản lý ngân sách ở Việt Nam, gồm: Thứ nhất, cơ cấu ngân sách mang tính thứ bậc cao và tính lồng ghép của ngân sách cấp dưới vào ngân sách cấp trên. Thứ hai, trên thực tế, chính quyền địa phương mới chỉ được tăng quyền về tổ chức thực thi ngân sách, còn thẩm quyền quyết định vẫn thuộc về Trung ương. Xét về bản chất, phân cấp quản lý NSNN bao gồm sự phân chia 2 loại quyền: quyền quyết định và quyền tổ chức thực thi. Thứ ba, tương quan giữa nguồn thu được giữ lại và nhiệm vụ chi của các cấp chính quyền địa phương chưa tương xứng. Thứ tư, việc giao nhiều quyền cho cấp tỉnh đồng thời làm hạn chế tính tự chủ của ngân sách cấp dưới. Thứ năm, quy trình ngân sách với tính lồng ghép lớn và thời gian tương đối ngắn làm cho việc lập dự toán ở các cấp dưới mang tính hình thức. Sau đó, bài viết đã đưa ra một số hướng cải cách phân cấp quản lý ngân sách ở Việt Nam nhằm tăng cường hiệu quả quản lý NSNN. - Luận án tiến sĩ “Nâng cao hiệu quả quản lý NSNN tỉnh An Giang giai đoạn 2011 - 2015 và tầm nhìn đến 2020” của tác giả Tô Thiện Hiền - Trường Đại học Ngân hàng thành phố Hồ Chí Minh, năm 2012. Trong luận án, tác giả đã tiếp cận nghiên cứu quản lý NSNN và hiệu quả quản lý NSNN tỉnh An Giang theo quy trình quản lý ngân sách, gồm: Lập dự toán NSNN; Chấp hành dự toán NSNN; Quyết toán NSNN. 5
- Luận án tiến sĩ “Phân cấp quản lý NSNN ở Việt Nam hiện nay” của tác giả Lê Toàn Thắng - Học viện Hành chính, năm 2013. Luận án đã: Nghiên cứu làm rõ các vấn đề liên quan đến quản lý NSNN như: khái niệm NSNN, thu chi NSNN, nguyên tắc và nội dung quản lý NSNN. Phân tích cơ sở lý luận của phân cấp quản lý NSNN như: khái niệm phân cấp quản lý NSNN, mục đích, căn cứ và nguyên tắc phân cấp quản lý NSNN, nội dung phân cấp quản lý NSNN và các yếu tố ảnh hưởng. Phân tích đánh giá về thực trạng phân cấp quản lý NSNN ở Việt Nam, nêu những đánh giá ưu điểm và tồn tại cũng như nguyên nhân của những tồn tại trong phân cấp quản lý NSNN ở Việt Nam hiện nay. Dự báo những định hướng và đề xuất một số giải pháp về phân cấp quản lý NSNN ở Việt Nam. - Luận văn thạc sĩ “Hoàn thiện quản lý ngân sách xã Thủy Sơn, huyện Thủy Nguyên, Hải Phòng” của tác giả Phạm Thị Thu Thảo - Viện Đại học Mở Hà Nội, năm 2013. Trong luận văn, tác giả tiếp cận nghiên cứu công tác quản lý NSNN xã Thủy Sơn theo 03 nội dung: Lập dự toán thu - chi ngân sách xã; Chấp hành dự toán ngân sách xã; Kế toán, quyết toán ngân sách xã. Bên cạnh đó, còn có rất nhiều luận án tiến sĩ, luận văn thạc sĩ nghiên cứu về vấn đề quản lý NSNN. Như vậy, các luận án, luận văn đều tiếp cận nghiên cứu công tác quản lý NSNN theo 03 nội dung cơ bản là: lập dự toán, chấp hành dự toán và quyết toán. Tuy nhiên, điều kiện áp dụng mỗi địa phương khác nhau là khác nhau, do đó, công tác quản lý NSNN cũng khác nhau. Hơn nữa, hiện nay chưa có công trình chính thống nào nghiên cứu quản lý NSNN các phường thuộc quận, do đó, học viên đã quyết định lựa chọn đề tài này làm đối tượng nghiên cứu luận văn thạc sĩ của mình. 3. Mục tiêu và nhiệm vụ nghiên cứu 3.1. Mục tiêu nghiên cứu 6
Mục tiêu nghiên cứu của đề tài là tìm kiếm hệ thống các giải pháp nhằm hoàn thiện công tác quản lý ngân sách các phường trên địa bàn quận Tây Hồ, thành phố Hà Nội, góp phần vào việc quản lý và sử dụng có hiệu quả nguồn ngân sách trên địa bàn thành phố. 3.2. Nhiệm vụ nghiên cứu Để đạt được mục tiêu trên, luận văn xác định các nhiệm vụ nghiên cứu sau: - Xác định khung lý thuyết về quản lý NSNN cấp xã. - Phân tích, đánh giá thực trạng quản lý NSNN các phường trên địa bàn quận Tây Hồ trong giai đoạn 2016-2018. - Đề xuất một số giải pháp nhằm hoàn thiện quản lý NSNN các phường trên địa bàn quận Tây Hồ trong thời gian tới. 4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu 4.1 Đối tượng nghiên cứu Hoạt động quản lý NSNN các phường trên địa bàn quận Tây Hồ. 4.2 Phạm vi nghiên cứu -Về nội dung: Luận văn tiếp cận nghiên cứu quản lý NSNN các phường trên địa bàn quận Tây Hồ theo những nội dung cơ bản của quản lý NSNN, bao gồm: Lập dự toán ngân sách nhà nước các phường; Chấp hành dự toán ngân sách nhà nước các phường;Quyết toán ngân sách nhà nước các phường; Kiểm tra, giám sát việc chấp hành ngân sách nhà nước các phường. -Về không gian: Nghiên cứu phạm vi 08 phường trên địa bàn quận Tây Hồ. -Về thời gian: Số liệu thu, chi ngân sách và các hoạt động quản lý NSNN phường trên địa bàn quận Tây Hồ được thu thập, xử lý và phân tích trong giai đoạn 2016-2018; các giải pháp được đề xuất đến năm 2020. 5. Phương pháp nghiên cứu Luận văn sử dụng tổng hợp các phương pháp nghiên cứu khoa học. Luận văn có sự phân tích các tư liệu, tài liệu ghi chép lịch sử hình thành 7
và phát triển của các phường trên địa bàn quận Tây Hồ, cũng như tình hình hoạt động quản lý ngân sách phường ở đây thời gian qua, đặc biệt từ 2016- 2018 để phân tích, nghiên cứu và so sánh. Luận văn cũng xem xét chủ đề nghiên cứu trong một mối tương quan logic, biện chứng với các vấn đề khác làm cho luận văn có tính ứng dụng cao hơn. Nhằm mô tả, phân tích, đánh giá thực trạng quản lý NSNN phường trên địa bàn quận Tây Hồ đảm bảo tính chính xác và trung thực của các tài liệu đã thu thập. 6. Kết cấu của đề tài Ngoài phần mở đầu, kết luận, danh mục tài liệu tham khảo và phụ lục, nội dung luận văn được trình bày trong ba chương: Chương 1: Cơ sở khoa học về quản lý ngân sách nhà nước cấp xã. Chương 2: Thực trạng quản lý ngân sách nhà nước các phường trên địa bàn quận Tây Hồ. Chương 3: Phương hướng và giải pháp hoàn thiện quản lý ngân sách nhà nước các phường trên địa bàn quận Tây Hồ. 8
CHƯƠNG I CƠ SỞ KHOA HỌC VỀ QUẢN LÝ NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC CẤP XÃ 1.1. Ngân sách nhà nước cấp xã 1.1.1. Khái niệm ngân sách nhà nước cấp xã - Khái niệm ngân sách nhà nước: “Ngân sách nhà nước là toàn bộ các khoản thu, chi của Nhà nước được dự toán và thực hiện trong một khoảng thời gian nhất định do cơ quan nhà nước có thẩm quyền quyết định để bảo đảm thực hiện các chức năng, nhiệm vụ của Nhà nước”. - Khái niệm ngân sách nhà nước cấp địa phương (ngân sách địa phương): “Ngân sách địa phương là các khoản thu ngân sách nhà nước phân cấp cho cấp địa phương hưởng, thu bổ sung từ ngân sách trung ương cho ngân sách địa phương và các khoản chi ngân sách nhà nước thuộc nhiệm vụ chi của cấp địa phương”. 1.1.2. Đặc điểm của ngân sách nhà nước cấp xã Thứ nhất, ngân sách xã là một quỹ tập trung của cơ quan chính quyền Nhà nước cấp cơ sở. Thứ hai, các hoạt động thu, chi của ngân sách xã luôn gắn với chức năng, nhiệm vụ của chính quyền xã theo luật định, đồng thời luôn chịu sự kiểm tra giám sát của cơ quan quyền lực Nhà nước ở cấp xã. Thứ ba, đằng sau các hình thức thu, chi của ngân sách xã chính là các quan hệ lợi ích giữa một bên là lợi ích chung của cộng đồng các cơ sở mà chính quyền xã là người đại diện với một bên là lợi ích của các chủ thể kinh tế - xã hội khác (tổ chức, cá nhân). Thứ tư, các quan hệ thu, chi ngân sách xã rất đa dạng và biểu hiện dưới nhiều hình thức khác nhau, nhưng các khoản thu, chi này chỉ được thừa nhận khi được cơ quan Nhà nước có thẩm quyền phê duyệt. Thứ năm, ngân sách xã vừa là một cấp trong hệ thống NSNN vừa là 9
một đơn vị dự toán. 1.1.3. Vai trò của ngân sách nhà nước cấp xã đối với sự phát triển kinh tế - xã hội địa phương Ngân sách xã là công cụ đặc biệt quan trọng để chính quyền xã quản lý toàn diện các hoạt động kinh tế - xã hội ở địa phương. Ngân sách xã là công cụ huy động các nguồn lực tài chính để đảm bảo nhu cầu chi tiêu của chính quyền cấp xã. Vai trò của ngân sách xã được xác định trên bản chất kinh tế của Nhà nước. Vai trò này được biểu hiện thông qua quá trình thu và chi ngân sách xã. Nguồn thu của ngân sách xã Nguồn thu của ngân sách xã gồm 3 nguồn sau đây: *Các khoản thu ngân sách xã hưởng 100% *Các khoản thu phân chia theo tỷ lệ phần trăm (%) *Thu bổ sung từ ngân sách cấp trên cho ngân sách xã Nhiệm vụ chi của ngân sách xã *Chi đầu tư phát triển *Các khoản chi thường xuyên 1.2. Quản lý ngân sách nhà nước cấp xã 1.2.1. Khái niệm quản lý ngân sách nhà nước cấp xã Quản lý ngân sách nhà nước cấp xã (hay quản lý ngân sách xã) là quá trình áp dụng các công cụ và phương pháp quản lý nhằm tạo lập và sử dụng quỹ tiền tệ của chính quyền Nhà nước cấp xã nhằm phục vụ cho việc thực hiện các chức năng của Nhà nước cấp cơ sở trong khuôn khổ được phân công quản lý. 1.2.2. Mục tiêu của quản lý ngân sách nhà nước cấp xã Thứ nhất, đảm bảo việc chấp hành chính sách, pháp luật về thu, chi NSNN của chính quyền cấp xã. 10
Thứ hai, đảm bảo thực hiện vai trò của ngân sách xã là công cụ tài chính quan trọng của nhà nước. Thứ ba, đảm bảo sử dụng có hiệu quả các nguồn lực nhà nước ở cơ sở. Thứ tư, nâng cao ý thức, trách nhiệm của cán bộ quản lý và các đối tượng quản lý. 1.2.3. Nguyên tắc quản lý ngân sách nhà nước cấp xã 1.2.4. Bộ máy quản lý ngân sách nhà nước cấp xã Bộ máy quản lý xã cũng chính là bộ máy quản lý ngân sách xã. Ngân sách chính là phương tiện tài chính để bộ máy quản lý xã thực hiện được chức năng và nhiệm vụ của mình, đảm bảo cho chính quyền thực hiện có kế hoạch và có hiệu quả chức năng quản lý hành chính - kinh tế ở xã. 1.2.5. Nội dung quản lý ngân sách nhà nước cấp xã 1.2.5.1. Lập dự toán ngân sách nhà nước cấp xã Mục tiêu cơ bản của việc lập dự toán ngân sách xã là nhằm tính toán đúng đắn ngân sách trong kỳ kế hoạch, có căn cứ khoa học và căn cứ thực tiễn các chỉ tiêu thu, chi của ngân sách trong kỳ kế hoạch. Căn cứ lập dự toán ngân sách xã: Trình tự lập, quyết định dự toán ngân sách xã: 1.2.5.2 Chấp hành dự toán ngân sách nhà nước cấp xã Chấp hành dự toán ngân sách là quá trình sử dụng tổng hoà các biện pháp kinh tế, tài chính, hành chính biến các chỉ tiêu đã được ghi trong dự toán trở thành hiện thực. Tổ chức thu ngân sách xã: Tổ chức thực hiện nhiệm vụ chi ngân sách xã: 1.2.5.3. Quyết toán ngân sách nhà nước cấp xã Quy trình quyết toán ngân sách xã hằng năm: 1.2.5.4. Kiểm tra, giám sát việc chấp hành ngân sách nhà nước cấp xã 11
CHƯƠNG II THỰC TRẠNG QUẢN LÝ NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC CÁC PHƯỜNG TRÊN ĐỊA BÀN QUẬN TÂY HỒ 2.1. Giới thiệu về quận Tây Hồ 2.1.1. Vị trí địa lý, điều kiện tự nhiên và cơ sở hạ tầng 2.1.2. Tổ chức hành chính, đặc điểm dân cư 2.1.3. Điều kiện để phát triển kinh tế - xã hội 2.1.4. Tình hình phát triển kinh tế - xã hội 2.2. Quản lý ngân sách nhà nước trên địa bàn quận Tây Hồ giai đoạn 2015 - 2020 2.2.1. Nguồn thu, nhiệm vụ chi của ngân sách các phường trên địa bàn quận Tây Hồ, thành phố Hà Nội Nguồn thu của ngân sách phường gồm: Nhiệm vụ chi của ngân sách phường: 2.2.2. Tình hình thu, chi ngân sách các phường Tình hình thu ngân sách các phường Tình hình chi ngân sách các phường Công tác cân đối ngân sách 2.2.3. Bộ máy quản lý ngân sách nhà nước các phường địa bàn quận Tây Hồ Cơ cấu bộ máy quản lý ngân sách nhà nước các phường Trình độ của cán bộ quản lý ngân sách các phường 2.2.4. Thực trạng quản lý ngân sách nhà nước các phường trên địa bàn quận Tây Hồ 2.2.4.1. Thực trạng lập dự toán ngân sách nhà nước các phường 2.2.4.2. Thực trạng chấp hành dự toán ngân sách nhà nước các phường Thực trạng công tác chấp hành thu ngân sách nhà nước các phường Thực trạng công tác chấp hành chi ngân sách nhà nước các phường 12
2.2.4.3. Thực trạng quyết toán ngân sách nhà nước các phường 2.2.4.4. Thực trạng kiểm tra, giám sát việc chấp hành ngân sách nhà nước 2.4. Đánh giá quản lý ngân sách nhà nước các phường trên địa bàn quận Tây Hồ 2.4.1. Kết quả trong quản lý ngân sách nhà nước các phường trên địa bàn quận Tây Hồ - Trong công tác lập dự toán ngân sách nhà nước các phường: - Kết quả trong chấp hành dự toán ngân sách nhà nước các phường: + Quản lý thu ngân sách: + Quản lý chi ngân sách: - Kết quả trong quyết toán ngân sách nhà nước các phường: - Kết quả trong kiểm tra, giám sát việc chấp hành ngân sách phường: 2.4.2. Tồn tại và nguyên nhân của tồn tại trong quản lý ngân sách nhà nước các phường trên địa bàn quận Tây Hồ a) Tồn tại - Tồn tại trong lập dự toán ngân sách nhà nước các phường: - Tồn tại trong chấp hành dự toán ngân sách nhà nước các phường: - Tồn tại trong quyết toán ngân sách nhà nước các phường: - Tồn tại trong kiểm tra, giám sát việc chấp hành ngân sách phường: b) Nguyên nhân của những tồn tại - Nhóm nguyên nhân khách quan: - Nhóm nguyên nhân chủ quan: 13
CHƯƠNG III PHƯƠNG HƯỚNG VÀ GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN QUẢN LÝ NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC CÁC PHƯỜNG TRÊN ĐỊA BÀN QUẬN TÂY HỒ 3.1. Phương hướng hoàn thiện quản lý ngân sách nhà nước các phường trên địa bàn quận Tây Hồ đến năm 2025 3.1.1. Định hướng quản lý ngân sách nhà nước các phường - Xây dựng một nền tài chính vững mạnh để đảm bảo thực hiện và đáp ứng yêu cầu của những mục tiêu nhiệm vụ đặt ra. - Tiếp tục đẩy mạnh phân cấp quản lý ngân sách cho các phường. - Đổi mới công tác quản lý thu, chi ngân sách. - Từng bước giảm tỷ trọng nguồn trợ cấp cân đối từ ngân sách cấp trên tại các phường. 3.1.2. Mục tiêu quản lý ngân sách nhà nước các phường 3.2. Giải pháp hoàn thiện quản lý ngân sách nhà nước các phường trên địa bàn quận Tây Hồ 3.2.1. Hoàn thiện lập dự toán ngân sách nhà nước các phường 3.2.1.1. Cơ sở của giải pháp 3.2.1.2. Nội dung của giải pháp - Thứ nhất, lập dự toán phải đúng quy định của pháp luật hiện hành. - Thứ hai, lập dự toán phải dựa trên phương hướng, chủ trương, chính sách và thực tiễn phát triển kinh tế - xã hội của địa phương. - Thứ ba, cần tránh những sai sót trong việc lập dự toán. - Thứ tư, cần thảo luận công khai khi xây dựng dự toán ngân sách. - Thứ năm, khắc phục tính lồng ghép hệ thống Ngân sách nhà nước. 3.2.1.3. Điều kiện thực hiện giải pháp - Thứ nhất, những người thực hiện lập dự toán ngân sách phải nắm vững các quy định của nhà nước về quản lý ngân sách các cấp; có đủ trình độ 14
chuyên môn để đảm nhiệm công việc. - Thứ hai, phải tập hợp đầy đủ các căn cứ lập dự toán để đảm bảo tính chính xác của dự toán ngân sách được lập. - Thứ ba, cần có sự phối hợp liên ngành trong công tác lập kế hoạch thể hiện ngay từ khâu giao số kiểm tra của phòng tài chính kế hoạch. 3.2.2. Hoàn thiện chấp hành dự toán ngân sách nhà nước các phường 3.2.2.1. Cơ sở của giải pháp Khâu chấp hành dự toán là quá trình áp dụng tổng hợp mọi biện pháp nhằm biến các chỉ tiêu thu, chi ghi trong kế hoạch thành hiện thực; khâu này diễn ra trong thời gian dài, chịu ảnh hưởng của các biến động kinh tế - xã hội xảy ra trong năm kế hoạch và kết thúc quá trình thực hiện mới biết kết quả. 3.2.2.2. Nội dung giải pháp a) Đối với công tác quản lý thu ngân sách phường: - Thứ nhất, phấn đấu khai thác triệt để các khoản thu được hưởng 100%: - Thứ hai, cần thống nhất cách thức thu nộp ngân sách phường: - Thứ ba, các khoản thu phân chia theo tỷ lệ % cần phấn đấu hoàn thành và tăng thu. - Thứ tư, cần tăng cường bộ máy quản lý thu ngân sách trên địa bàn các phường. - Thứ năm, cần công khai và dân chủ trong thu ngân sách. - Thứ sáu, phân loại đối tượng thu ngân sách để thực hiện thu hiệu quả. - Thứ bảy, tăng cường công tác quản lý thu, chú trọng các lĩnh vực còn thất thu lớn, chủ yếu thất thu ở các doanh nghiệp ngoài quốc doanh. - Thứ tám, tăng cường quản lý thu ở các phường, thực hiện đấu thầu cho thuê ao, hồ, mặt nước, đất để sản xuất, khai thác kinh doanh dịch vụ, thực hiện cơ chế thích hợp đối với các khoản thu khác. 15
b) Đối với công tác quản lý chi ngân sách phường: Các khoản chi phải được kiểm soát đầy đủ chặt chẽ theo đúng nguyên tắc của Luật NSNN. Đảm bảo nguyên tắc chi tiết kiệm, hiệu quả cơ cấu chi hợp lý. 3.2.2.3 Điều kiện thực hiện giải pháp - Thứ nhất, phải nâng cao nhận thức của cán bộ quản lý ngân sách cũng như người dân trong việc hình thành ý thức xây dựng ngân sách nhà nước trên địa bàn để phục vụ cho các hoạt động phúc lợi cũng như mua sắm hàng hóa công cộng nâng cao mức sống người dân. - Thứ hai, thường xuyên tăng cường phối hợp giữa phòng tài chính quận và phường trong quản lý chi ngân sách. - Thứ ba, tuyên truyền và minh bạch dự toán ngân sách nhằm tạo niềm tin của người dân, từ đó thu nhận sự ủng hộ trong công tác quản lý ngân sách. 3.2.3. Hoàn thiện quyết toán ngân sách nhà nước các phường 3.2.3.1. Cơ sở của giải pháp Công tác sổ sách hoá đơn chứng từ là việc ghi chép, phản ánh điều hành, quản lý, sử dụng Ngân sách. Nó là công cụ để các cấp Ngân sách nhìn nhận, xem xét lại việc quản lý Ngân sách của mình và dự kiến kế hoạch Ngân sách năm sau. Đó cũng là phương tiện tối ưu dể thực hiện kiểm tra, thanh tra công tác Ngân sách. 3.2.3.2. Nội dung giải pháp - Thứ nhất, hoàn thiện công tác kế toán ngân sách phường: - Thứ hai, minh bạch và hợp lý hóa quyết toán ngân sách phường: 3.2.3.3. Điều kiện thực hiện Để thực hiện được giải pháp trên thì điều quan trọng nhất là bộ máy quản lý ngân sách phải có nhận thức và ý thức đúng đắn trong việc thực thi ngân sách. Từng vị trí đều phải nắm vững luật pháp và các quy định về kế 16
toán và quyết toán với chuyên môn, kỹ năng phù hợp. Thường xuyên trao đổi, rút kinh nghiệm giữa những cán bộ quản lý ngân sách cấp phường trong quận thông qua các buổi thảo luận, tọa đàm nhằm nâng cao hiệu quả và tính đúng đắn của công tác quyết toán ngân sách. 3.2.4. Hoàn thiện kiểm tra, giám sát việc chấp hành ngân sách nhà nước các phường 3.2.4.1. Cơ sở của giải pháp Công tác thanh tra, kiểm tra Tài chính có thể thực hiện ở hầu hết các nghành các cấp, các đơn vị cơ sở nhằm đảm bảo pháp luật, chế độ tài chính- kế toán được chấp hành nghiêm chỉnh, đúng luật. Do vậy, thanh tra Tài chính cần sớm được kiện toàn về mọi mặt cả về tổ chức cũng như số lượng và chất lượng thanh tra viên. Tăng cường công tác kiểm tra, thanh tra sẽ tránh không để tình trạng các khoản thu của ngân sách phát sinh ngoài ngân sách (đặc biệt là các khoản thu đền bù, hỗ trợ của các tổ chức cá nhân). 3.2.4.2. Nội dung giải pháp 3.2.4.3. Điều kiện thực hiện giải pháp - Quận Tây Hồ phải xây dựng được lực lượng thanh tra đủ chuyên môn, nghiệp vụ để có thể đảm nhiệm tốt công tác thanh, kiểm tra thực thi ngân sách các phường. - Cán bộ thanh tra phải có trách nhiệm cao trong công việc, công bằng, minh bạch, chỉ rõ cái đúng, cái sai để cán bộ quản lý ngân sách cấp phường biết sửa chữa, hoàn thiện. 3.2.5. Nhóm giải pháp khác 3.2.5.1. Giải pháp đối với công tác đấu thầu 3.2.5.2. Giải pháp đối với công tác công khai tài chính 3.2.5.3. Giải pháp đối với công tác tuyên truyền 17
3.3. Một số kiến nghị 3.3.1. Kiến nghị đối với Nhà nước - Hoàn thiện Luật ngân sách nhà nước. - Đổi mới công tác kiểm toán. - Hoàn thiện cơ chế quản lý ngân sách nhà nước. - Hoàn thiện hệ thống định mức tiêu chuẩn thu, chi ngân sách nhà nước. 3.3.2. Kiến nghị đối với thành phố Hà Nội - Nâng cao hơn nữa chất lượng công tác lập dự toán, giao cho kế hoạch thu, chi ngân sách. - Phân cấp mạnh nguồn thu, chi ngân sách cho các quận, huyện, thị xã, cấp cơ sở nhất là các khoản đầu tư xây dựng cơ bản trên địa bàn. - Đầu tư cơ sở vật chất về công nghệ, thông tin để đưa ứng dụng khoa học công nghệ vào công tác quản lý ngân sách. - Thành phố cần tăng cường hướng dẫn, định kì kiểm tra nghiệp vụ chuyên môn về chính sách, chế độ đối với cán bộ làm công tác quản lý tài chính ở các quận, phường, xã. 3.3.3. Kiến nghị đối với quận Tây Hồ - Quận uỷ, HĐND, UBND quận cần tăng cường kiểm tra giám sát đối với công tác quản lý ngân sách trên địa bàn. - Thực hiện các biện pháp tài chính để hỗ trợ phát triển sản xuất kinh doanh, thu hút các doanh nghiệp vào đầu tư trên địa bàn tạo đòn bẩy thúc đẩy kinh tế phát triển, tạo điều kiện cho mở rộng nguồn thu của ngân sách cấp phường nhất là khu vực xung quanh Hồ Tây. - Quy hoạch đào tạo bồi dưỡng cán bộ làm công tác quản lý tài chính, cập nhật kiến thức mới thường xuyên trong quá trình công tác; trang bị phương tiện phục vụ công tác quản lý chuyên môn đáp yêu cầu đổi mới trong tình hình hiện nay. 18
KẾT LUẬN Tăng cường quản lý NSNN có ý nghĩa hết sức quan trọng trong việc thúc đẩy phát triển kinh tế, đáp ứng tốt nhu cầu chi tiêu của bộ máy nhà nước khi thực hiện các nhiệm vụ kinh tế, chính trị, xã hội, an ninh quốc phòng. Với nỗ lực của UBND các phường trên địa bàn quận Tây Hồ, Hà Nội trong thời gian qua đã từng bước cố gắng, tuy nhiên thu ngân sách vẫn còn hạn chế, chủ yếu dựa vào nguồn trợ cấp cân đối của Ngân sách quận và thành phố; Việc làm thế nào để thực hiện quản lý ngân sách cấp phường đạt hiệu quả cao, đảm bảo tự cân đối là một vấn đề bức xúc đặt ra hiện nay của các cơ quan quản lý. Sau khi đi sâu phân tích thực trạng công tác quản lý ngân sách cấp phường tại quận Tây Hồ, Hà Nội, đề tài rút ra một số kết luận sau: Một là, công tác lập dự toán ngân sách các phường trên địa bàn quận Tây Hồ cơ bản đảm bảo đúng trình tự theo quy định của Luật NSNN, bám sát các Chỉ thị, Nghị quyết, chủ trương lãnh đạo, chỉ đạo của Cấp uỷ, Nghị quyết của HĐND các cấp và trên cơ sở tình hình kinh tế - xã hội của địa phương. Dự toán NSNN của các phường trên địa bàn quận Tây Hồ đã được lập dựa trên việc xem xét định hướng phát triển kinh tế - xã hội của phường, quận; tình hình thực hiện ngân sách của các năm trước, đặc biệt là của năm báo cáo; các chế độ chính sách, tiêu chuẩn, định mức cụ thể về thu, chi NSNN, tuy nhiên vẫn còn có lúc chưa đầy đủ. Hai là, công tác thu ngân sách của phường được thực hiện theo Luật ngân sách năm 2015 và Pháp lệnh thuế. Ba là, quá trình thực hiện chi thường xuyên diễn ra trong khuôn khổ dự toán đầu năm kế hoạch, hạn chế việc điều chỉnh bổ sung chi thường xuyên trừ trường hợp thực hiện chính sách chế độ mới của Nhà nước. Các nội dung chi cơ bản nằm trong tiêu chuẩn, định mức quy định của Nhà nước. 19
Bốn là, công tác thanh tra, kiểm tra cũng được quận Tây Hồ quan tâm. Nhờ đó, cơ quan quản lý chi NSNN đã kịp thời chấn chỉnh và kiến nghị xuất toán đối với các trường hợp vi phạm nguyên tắc quản lý tài chính. Cơ quan Thanh tra Nhà nước cũng định kỳ thanh tra tình hình thực hiện ngân sách tại một số đơn vị điển hình. Từ đó, luận văn đã đưa ra hệ thống các giải pháp nhằm hoàn thiện công tác quản lý ngân sách các phường trên địa bàn quận Tây Hồ. Những định hướng cũng như giải pháp được đưa ra trong luận văn có thể chưa bao quát hết tình hình quản lý thu, chi ngân sách phường nhưng cũng có tác dụng giải quyết phần nào những vướng mắc tồn tại trong thực hiện quản lý ngân sách phường thời gian qua. Trong quá trình nghiên cứu, mặc dù học viên đã cố gắng trong việc lựa chọn và phân tích vấn đề. Tuy nhiên, với sự hạn chế về nguồn lực cũng như hạn chế trong năng lực nghiên cứu của học viên khiến cho sai sót trong luận văn là không thể tránh khỏi. Chính vì vậy, học viên rất mong muốn nhận được những góp ý chân thành của quý thầy/cô để luận văn có thể hoàn thiện hơn. Trân trọng! 20