Tóm tắt Luận văn Thạc sĩ Quản lý công: Quản lý nhà nước đối với di tích lịch sử cấp quốc gia trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk

Chia sẻ: Tomhum999 Tomhum999 | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:24

Thêm vào BST

Báo xấu

28
lượt xem 4
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Luận văn được nghiên cứu với mục tiêu nhằm hệ thống hóa các kiến thức về di tích lịch sử văn hóa và quản lý nhà nước về di tích lịch sử; Phân tích thực trạng di tích lịch sử cấp quốc gia, quản lý nhà nước về di tích lịch sử cấp quốc gia tại tỉnh Đắk Lắk; Đưa ra các giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả công tác quản lý nhà nước về di tích lịch sử cấp quốc gia tại tỉnh Đắk Lắk.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Tóm tắt Luận văn Thạc sĩ Quản lý công: Quản lý nhà nước đối với di tích lịch sử cấp quốc gia trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk

MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài Di tích lịch sử là một bộ phận quan trọng của di sản văn hóa dân tộc. Ngày nay, chúng càng trở nên quan trọng hơn trước những thay đổi của thời đại trên các lĩnh vực chính trị, kinh tế, văn hóa - xã hội. Kinh nghiệm xây dựng và phát triển văn hóa - xã hội ở nhiều quốc gia trên thế giới cho thấy, dân tộc nào giữ được những giá trị di sản văn hóa thì dân tộc đó sẽ giữ được bản sắc văn hóa của mình. Vì thế, trong những năm qua, Đảng và Nhà nước đã ban hành nhiều chính sách nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho việc bảo tồn, tôn tạo hệ thống DTLS. Tuy nhiên, để giữ gìn di tích tồn tại lâu dài và việc khai thác giá trị của chúng đạt hiệu quả, công tác quản lý nhà nước đối với DTLS cũng cần được quan tâm một cách cân xứng; bởi lẽ, nếu quản lý tốt thì mới có thể bảo tồn và phát huy giá trị của hệ thống di tích thực sự đúng lúc, đúng chỗ và đúng cách. Để làm được điều đó một cách hiệu quả, đòi hỏi công tác quản lý nhà nước phải nắm bắt được thực trạng cũng như các giá trị của hệ thống DTLS một cách toàn diện, từ đó tạo cơ sở khoa học để điều chỉnh và tác động tích cực đến quá trình định hướng và xây dựng các kế hoạch, giải pháp tốt nhất cho công tác bảo tồn, khai thác và phát huy các giá trị các DTLS. Điều này càng trở nên cần thiết đối với tỉnh Đắk Lắk, một tỉnh trung tâm của vùng Tây Nguyên, có vị trí chiến lược quan trọng. Tính tới ngày 24 tháng 12 năm 2018, toàn tỉnh Đắk Lắk đã có 32 di tích được xếp hạng. Trong đó có 02 di tích Quốc gia đặc biệt, 17 di tích Quốc 1
gia, 13 di tích cấp tỉnh và nhiều di tích có đủ tiêu chí xếp hạng nhưng đang trong quá trình hoàn thiện hồ sơ khoa học. Tuy nhiên, khá nhiều trong số đó đang ở trong tình trạng xuống cấp; vì thế, công tác quản nhà nước đối với DTLS hiện đang là vấn đề cấp bách đặt ra của địa phương này. Trong những vừa năm, qua công tác quản lý nhà nước đối với DTLS trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk đã được quan tâm và đạt được những kết quả cụ thể; tuy nhiên, công tác này vẫn còn gặp nhiều khó khăn và vướng mắc: Chưa có một hệ thống văn bản quy phạm pháp luật hoàn chỉnh, việc triển khai và tổ chức thực hiện các văn bản pháp luật về DTLS chưa hiệu quả, việc tổ chức, chỉ đạo các hoạt động bảo vệ và phát huy giá trị DTLS còn hạn chế. Với mục đích góp phần vào việc nghiên cứu, tìm hiểu và nâng cao chất lượng trong công tác bảo tồn và phát huy giá trị của hệ thống DTLS của tỉnh Đắk Lắk trong thời gian tới. Tác giả đã lựa chọn vấn đề “Quản lý nhà nước đối với di tích lịch sử cấp quốc gia trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk” làm đề tài luận văn tốt nghiệp Cao học, chuyên ngành Quản lý công. 2. Tình hình nghiên cứu Trong những năm qua, đã có nhiều công trình nghiên cứu về di tích lịch sử, quản lý nhà nước về di tích lịch sử. Có thể chia thành 02 nhóm: Những nghiên cứu về di sản văn hóa, di tích lịch sử và quản lý nhà nước về di tích lịch sử: 2
Cuốn sách “Di sản văn hóa - bảo tồn và phát triển”, Nxb Thành phố Hồ Chí Minh (2008) của nhóm tác giả Nguyễn Đình Thanh, Lê Minh Lý cũng đưa ra những vấn đề lý luận chung về di sản văn hóa, công tác bảo tồn và phát triển di sản văn hóa, đánh giá thực trạng bảo tồn, phát triển di sản văn hóa ở nước ta trong thời gian qua, bước đầu đưa ra một số giải pháp để bảo tồn và phát triển di sản văn hóa trong tình hình mới. Cuốn giáo trình “Bảo tồn di tích lịch sử”, Nxb Đại học Quốc gia Hà Nội (2008) của tác giả Trịnh Minh Đức đã đưa ra những kiến thức tổng quan, đầy đủ về các lĩnh vực trong công tác bảo tồn di tích lịch sử. Cuốn sách “Giáo trình quản lý di sản văn hóa với phát triển du lịch”, Nxb Đại học Quốc gia Hà Nội (2010) do nhóm tác giả Lê Hồng Lý, Dương Văn Sáu, Đặng Hoài Thu thực hiện đã giới thiệu những kiến thức cơ bản về một số vấn đề liên quan đến văn hóa, di sản văn hóa, du lịch văn hóa và những sản phẩm du lịch văn hóa, những quan điểm quản lí và khai thác di sản văn hoá. Từ đó chỉ ra những nội dụng và nguyên tắc quản lí các di sản văn hóa nhằm phục vụ việc phát triển du lịch. Cuốn sách cũng trình bày một cách cơ bản quy trình tổ chức và quản lí nhằm tạo ra những sản phẩm du lịch văn hóa. Giáo sư, Tiến sĩ khoa học Lưu Trần Tiêu, Chủ tịch Hội Di sản Việt Nam, Chủ tịch Hội đồng Di sản Quốc gia là nhà nghiên cứu chuyên về công tác di sản văn hóa. Ông đã có nhiều công trình nghiên cứu về công tác di sản nói chung và di tích nói riêng. Những 3
nghiên cứu của ông được công bố trên Tạp chí Di sản Văn hóa về lĩnh vực di sản văn hóa có: “Mấy vấn đề về nguồn nhân lực trong hoạt động bảo tồn di sản văn hoá” (Tạp chí Di sản Văn hoá, số 3 (40), năm 2012), “Mấy vấn đề về hoạt động tu bổ, phục hồi di tích lịch sử - văn hoá” (Tạp chí Di sản Văn hoá, số 3 (36), năm 2011),... Những nghiên cứu này đã đưa ra những gợi mở quan trọng về công tác bảo tồn và phát huy di tích. Bài viết “Quản lý nhà nước đối với di tích lịch sử - văn hóa tại Thành phố Hồ Chí Minh - Thực trạng và giải pháp”,đăng trên Tạp chí Quản lý nhà nước của ThS. Phạm Thành Vao, Học viện Hành chính quốc gia, 2019. Đề án “Tăng cường công tác quản lý nhà nước và phát huy giá trị di tích lịch sử - văn hóa, cách mạng, danh lam thắng cảnh trên địa bàn huyện Tĩnh Gia, giai đoạn 2016 - 2020” Những nghiên cứu trên đã cung cấp những kiến thức mang tính lý luận cơ bản về công tác quản lý nhà nước về di tích lịch sử văn hóa. Luận văn tiến sỹ Quản lý văn hóa “Quản lý nhà nước đối với di tích lịch sử lịch sử ở Bắc Ninh trong quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa” của Trần Đức Nguyên bảo vệ tại Viện Văn hóa Nghệ thuật Quốc gia Việt Nam năm 2015. Luận văn thạc sỹ Quản lý công “Quản lý nhà nước về di tích lịch sử trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên” của Phạm Thị Thùy bảo vệ năm 2015 tại Học viện Hành chính Quốc gia Việt Nam. Những công trình trên nghiên cứu về công tác quản lý 4
nhà nước về di tích lịch sử tại một địa phương cụ thể là những gợi mở quan trọng để tôi tiếp thu trong luận văn của mình. Những nghiên cứu về di tích lịch sử ở Đắk Lắk có: Chuyên luận “Góp phần Bảo tồn văn hóa người Bih” của TS. Lương Thanh Sơn (2011), nguyên Giám đốc Bảo tàng Đắk Lắk phác dựng bức tranh toàn cảnh di sản văn hóa người Bih và sự cần thiết phải bảo tồn, phát triển giá trị di sản văn hóa của các dân tộc sinh sống trên địa bàn Đắk Lắk nói riêng, trên các tỉnh Tây Nguyên nói chung. Công trình chỉ dừng lại ở việc bảo tồn di sản văn hóa của một tộc người, chưa khái quát chung cho toàn ngành di sản văn hóa nói chung và di tích lịch sử nói riêng. Năm 2015, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Đắk Lắk phát hành cuốn sách Địa chí Đắk Lắk - bộ sách tổng hợp ghi chép một cách khá toàn diện các đặc điểm tự nhiên, dân tộc, dân cư, hành chính, chính trị, lịch sử, kinh tế, văn hóa, xã hội của tỉnh và cũng là một công trình khoa học có quy mô lớn. Ở phần thứ tư: Văn hóa, xã hội với 14 chương trình bày toàn diện, phong phú về nền văn hóa vật chất, tinh thần của cộng đồng các dân tộc sinh sống trên địa bàn Đắk Lắk qua các thời kỳ lịch sử hình thành, phát triển và định hình như ngày nay. Song cuốn sách cũng chỉ dừng lại ở việc giới thiệu các di tích lịch sử trên địa bàn tỉnh, chưa đi sâu vào công tác quản lý Nhà nước về di tích lịch sử - văn hóa. Bên cạnh đó còn rất nhiều Tài liệu tham khảo như sách “Bảo tồn di sản tại những nước đang phát triển kinh nghiệm cho Việt 5
Nam”... là những tài liệu tham khảo đưa ra một số khía cạnh trong công tác bảo tồn DTLS. Một công trình ít nhiều có liên quan đến hệ thống di tích lịch sử của tỉnh Đắk Lắk là đề tài khoa học cấp tỉnh “Điều tra, khảo sát, đề xuất giải pháp bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk”. Tuy nhiên, do mục đích và yêu cầu đặt ra nên đề tài chỉ dừng lại ở việc điều tra, khảo sát, thống kê di tích ở tỉnh Đắk Lắk và đưa ra một số giải pháp ở tầm vĩ mô trong việc bảo tồn và phát huy giá trị di tích chứ không đi vào nghiên cứu thực trạng công tác quản lý nhà nước đối với di tích lịch sử ở tỉnh Đắk Lắk. 3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu Mục đích: Nghiên cứu lí luận và thực tiễn đề đề ra hệ thống các giải pháp nhằm nâng cao hiệu công tác quản lý nhà nước về di tích lịch sử cấp quốc gia ở địa phương. Nhiệm vụ: - Hệ thống hóa các kiến thức về di tích lịch sử văn hóa và quản lý nhà nước về di tích lịch sử; - Phân tích thực trạng di tích lịch sử cấp quốc gia, quản lý nhà nước về di tích lịch sử cấp quốc gia tại tỉnh Đắk Lắk; - Đưa ra các giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả công tác quản lý nhà nước về di tích lịch sử cấp quốc gia tại tỉnh Đắk Lắk. 4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu 4.1. Đối tượng nghiên cứu Đối tượng nghiên cứu của luận văn là Quản lý nhà nước đối với di tích lịch sử cấp quốc gia trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk. 6
4.2. Phạm vi nghiên cứu + Về không gian: Đề tài tập trung khảo sát, nghiên cứu thực trạng công tác quản lý DT LSVH trong phạm vi tỉnh Đắk Lắk. Giới hạn trong các di tích lịch sử văn hóa đã được xếp hạng di tích quốc gia. + Về thời gian: Luận văn tập trung đi sâu nghiên cứu công tác quản lý DT LSVH ở tỉnh Đắk Lắk từ năm 2009 đến 2019. 5. Phương pháp nghiên cứu 5.1. Phương pháp luận: Trên cơ sở các quan điểm duy vật biện chứng và duy vật lịch sử của Chủ nghĩa Mác - Lê Nin, tư tưởng Hồ Chí Minh và quan điểm của Đảng về di sản văn hóa dân tộc, tác giả vận dụng vào việc nghiên cứu công tác quản lý di tích lịch sử trên một địa bàn cụ thể (tỉnh Đắk Lắk). 5.2. Phương pháp nghiên cứu Luận văn sử dụng các phương pháp nghiên cứu cơ bản sau: - Khảo sát cụ thể tại các di tích lịch sử văn hóa trên địa bàn tỉnh; đánh giá và phân tích thực trạng hệ thống di tích lịch sử văn hóa Đắk Lắk; - Phương pháp điền dã - Khảo sát tư liệu - Phương pháp phân tích - Phương pháp so sánh - Phương pháp tổng hợp tài liệu, số liệu 6. Đóng góp của luận văn 6.1. Về lý luận 7
- Luận văn sẽ bổ sung nguồn tài liệu cho việc nghiên cứu thực trạng cũng như giải pháp cho công tác quản lý nhà nước trong lĩnh vực quản lý DTLSVH của tỉnh Đắk Lắk. 6.2. Về thực tiễn - Tái hiện một bức tranh tổng thể về thực trạng hệ thống DTLSVH của tỉnh Đắk Lắk; - Là cơ sở cho việc đánh giá kết quả triển khai, thực hiện các quy định về công tác quản lý di tích lịch sử văn hóa tại một địa phương cụ thể; - Trở thành những cứ liệu khoa học quan trọng để tham khảo trong quá trình tổ chức triển khai thực hiện nhiệm vụ quản lý nhà nước tại địa phương; - Luận văn có thể sử dụng làm tài liệu tham khảo phục vụ giảng dạy, học tập, nghiên cứu về lịch sử địa phương, tập huấn, bồi dưỡng cho cán bộ quản lý di tích ở cơ sở. 7. Kết cấu luận văn Ngoài phần Mở đầu, Kết luận, Danh mục tài liệu tham khảo và Phụ lục, nội dung chính của luận văn được trình bày thành 3 chương: Chương 1: Cơ sở khoa học quản lý nhà nước về di tích lịch sử. Chương 2: Thực trạng di tích lịch sử và quản lý nhà nước đối với di tích lịch sử cấp quốc gia trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk. 8
Chương 3: Phương hướng và giải pháp nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước đối với di tích lịch sử cấp quốc gia trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk. CHƯƠNG 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ DI TÍCH LỊCH SỬ 1.1. Một số khái niệm cơ bản 1.1.2. Di tích lịch sử Di tích lịch sử là công trình xây dựng, địa điểm và các di vật, cổ vật, bảo vật quốc gia thuộc công trình, địa điểm đó có giá trị lịch sử, văn hóa, khoa học. 1.1.3. Di tích cấp quốc gia Là di tích có giá trị tiêu biểu của quốc gia, bao gồm: - Công trình xây dựng, địa điểm ghi dấu sự kiện, mốc lịch sử quan trọng của dân tộc hoặc gắn với anh hùng dân tộc, danh nhân, nhà hoạt động chính trị, văn hóa, nghệ thuật, khoa học nổi tiếng có ảnh hưởng quan trọng đối với tiến trình lịch sử của dân tộc; - Công trình kiến trúc, nghệ thuật, quần thể kiến trúc, tổng thể kiến trúc đô thị và địa điểm cư trú có giá trị tiêu biểu trong các giai đoạn phát triển kiến trúc, nghệ thuật Việt Nam; - Địa điểm khảo cổ có giá trị nổi bật đánh dấu các giai đoạn phát triển của văn hóa khảo cổ; - Cảnh quan thiên nhiên đẹp hoặc địa điểm có sự kết hợp giữa cảnh quan thiên nhiên với công trình kiến trúc, nghệ thuật hoặc 9
khu vực thiên nhiên có giá trị khoa học về địa chất, địa mạo, địa lý, đa dạng sinh học, hệ sinh thái đặc thù. 1.1.4. Quản lý nhà nước về di tích lịch sử Là sự tác động có định hướng trên cơ sở quyền hành pháp của hệ thống cơ quan hành chính nhà nước tới hành vi, hoạt động của cá nhân hoặc tổ chức trong lĩnh vực văn hóa nhằm mục tiêu bảo vệ, gìn giữ di sản, các di tích lịch sử và làm cho các giá trị di sản, di tích lịch sử được phát huy theo chiều hướng tích cực phục vụ phát triển kinh tế - xã hội, đáp ứng nhu cầu về vật chất và tinh thần của nhân dân. 1.2. Đặc điểm và các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý nhà nước vê di tích lịch sử văn hóa 1.2.1. Đặc điểm di tích lịch sử văn hóa Di tích lịch sử văn hóa là những bằng chứng lịch sử còn lưu giữ lại. Di tích lịch sử văn hóa mang trong mình những giá trị văn hóa đậm nét. Các di tích lịch sử rất dễ dàng bị phong hóa theo thời gian. 1.2.2. Các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý nhà nước về di tích lịch sử văn hóa Sự thay đổi về đơn vị hành chính, gắn liền với đó là sự thay đổi của bộ máy tổ chức chính quyền. Các di tích lịch sử văn hóa trải qua các cuộc đấu tranh giải phóng đất nước. Chịu sự tàn phá của chiến tranh đã dẫn đến nhiều di tích chỉ còn là phế tích. 10
Những đặc điểm về địa chất, môi trường tự nhiên, khí hậu khắc nghiệt, biến đổi liên tục theo mùa đã khiến cho quá trình phong hóa các di tích diễn ra nhanh, đặc biệt là sự nóng lên toàn cầu. Văn hóa các dân tộc như: phong tục, tập quán, tín ngưỡng và tôn giáo đã có những ảnh hưởng lớn đến các di tích lịch sử văn hóa và hoạt động quản lý di tích lịch sử văn hóa. Yếu tố xây dựng, Yếu tố xã hội. Trình độ, năng lực chuyên môn của đội ngũ công chức quản lý di tích lịch sử còn hạn chế. Nguồn lực tài chính đầu tư cho trùng tu, tôn tạo di tích lịch sử văn hóa xuống cấp còn chưa được quan tâm và đáp ứng được nhu cầu thực tế. Sự phát triển của nền kinh tế thị trường và hội nhập quốc tế. Nhận thức của xã hội. 1.3. Sự cần thiết quản lý Nhà nước đối với di tích lịch sử 1.3.1. Xuất phát từ vai trò, giá trị của di tích lịch sử 1.3.2. Quản lý để bảo vệ và phát huy giá trị di tích lịch sử 1.3.3. Từ thực trạng kinh tế - xã hội 1.3.4. Từ thực trạng quản lý nhà nước về di tích lịch sử 1.4. Cơ sở pháp lý của công tác quản lý DTLS + Hiến pháp ban hành năm 1992 của nước Cộng hòa XHCN Việt Nam + Nghị quyết Trung ương Đảng lần thứ V, khóa VIII về “Xây dựng và phát triển nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc” 11
+ Luật Di sản Văn hóa và văn bản hướng dẫn thi hành năm 2001 và Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Di sản Văn hoá năm 2009 1.5. Chủ thể và nội dung quản lý nhà nước về di tích lịch sử 1.5.1. Chủ thể quản lý nhà nước về di tích lịch sử Chính phủ thống nhất quản lý nhà nước về di sản văn hóa. Chính phủ là cơ quan ban hành các chủ trương, các chính sách và văn bản chỉ đạo nói chung. Bộ VHTTDL là cơ quan chuyên môn của Chính phủ chịu trách nhiệm quản lý nhà nước về DTLSVH. UBND cấp tỉnh là cơ quan quản lý hành chính tại địa phương, chịu trách nhiệm chỉ đạo, điều hành, quản lý nhà nước về DTLSVH trên đại bàn tỉnh. 1.5.2. Nội dung quản lý nhà nước về di tích lịch sử 1.4.2.1. Xây dựng và chỉ đạo thực hiện chiến lược, quy hoạch, kế hoạch, chính sách phát triển sự nghiệp bảo vệ và phát huy giá trị di sản văn hoá; 1.4.2.2. Ban hành và tổ chức thực hiện các văn bản quy phạm pháp luật về di sản văn hoá; 1.4.2.3.Tổ chức, chỉ đạo các hoạt động bảo vệ và phát huy giá trị di sản văn hoá; tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật về di sản văn hoá; 1.4.2.4. Tổ chức, quản lý hoạt động nghiên cứu khoa học; đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ chuyên môn về di sản văn hoá; 12
1.4.2.5. Huy động, quản lý, sử dụng các nguồn lực để bảo vệ và phát huy giá trị di sản văn hoá; 1.4.2.6. Tổ chức, chỉ đạo khen thưởng trong việc bảo vệ và phát huy giá trị di sản văn hoá; 1.4.2.7. Tổ chức và quản lý hợp tác quốc tế về bảo vệ và phát huy giá trị di sản văn hoá; 1.4.2.8. Thanh tra, kiểm tra việc chấp hành pháp luật, giải quyết khiếu nại, tố cáo và xử lý vi phạm pháp luật về di sản văn hoá. 1.6. Kinh nghiệm quản lý nhà nước về di tích lịch sử 1.6.1. Tỉnh Đắk Nông 1.6.2. Tỉnh Bình Định Tiểu kết chương 1 Từ những khái niệm đã có, tác giả đã đưa ra các khái niệm khái quát về di tích cấp quốc gia; Quản lý nhà nước về DTLS. Đồng thời chỉ rõ các yếu tố ảnh hưởng và nội dung quản lý nhà nước đối với di tích lịch sử. Luận văn áp dụng khung về lý thuyết quản lý DSVH để tiến hành nghiên cứu hoạt động quản lý nhà nước đối với di tích lịch sử, nhìn nhận các di tích là đối tượng quản lý cần có những biện pháp phù hợp nhằm bảo tồn, gìn giữ đồng thời phát huy được giá trị của chúng phục vụ cho sự phát triển kinh tế - xã hội của địa phương, đáp ứng nhu cầu tâm linh của nhân dân. Việc phân tích những nội dung của quản lý nhà nước về di tích lịch sử, các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý nhà nước về di tích lịch sử; chủ thể và nội dung quản lý nhà nước về di sản văn hóa được 13
xem như là cơ sở khoa học cho toàn bộ nội dung mà luận văn sẽ triển khai thực hiện. Bên cạnh đó, tác giả luận văn đã chỉ ra sự cần thiết phải quản lý nhà nước về di tích lịch sử và tham khảo mô hình quản lý nhà nước về di tích lịch sử của các tỉnh để rút ra các giá trị tham khảo đối với hoạt động quản lý nhà nước đối với di tích lịch sử của tỉnh Đắk Lắk. CHƯƠNG 2. THỰC TRẠNG DI TÍCH LỊCH SỬ VÀ QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC ĐỐI VỚI DI TÍCH LỊCH SỬ CẤP QUỐC GIA TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH ĐẮK LẮK 2.1. Khái quát địa bàn nghiên cứu 2.1.1. Điều kiện tự nhiên, địa giới hành chính 2.1.1.1. Điều kiện tự nhiên 2.1.1.2. Địa giới hành chính 2.1.2. Điều kiện kinh tế - xã hội 2.1.3. Truyền thống văn hóa 2.2. Thực trạng quản lý nhà nước về di tích lịch sử cấp quốc gia trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk 2.2.1. Khái quát về di tích lịch sử cấp quốc gia trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk Trong những năm đổi mới đất nước, công tác bảo tồn các di tích trên địa bàn tỉnh được các cấp uỷ Đảng, chính quyền quan tâm chỉ đạo. Tính tới ngày 24 tháng 12 năm 2018, toàn tỉnh Đắk Lắk đã 14
có 32 di tích được xếp hạng, 17 di tích được xếp hạng di tích cấp Quốc gia. Trong đó có 07 di tích lịch sử. 2.2.2 Phân tích thực trạng quản lý nhà nước đối với di tích lịch sử cấp quốc gia trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk 2.2.2.1. Xây dựng và chỉ đạo thực hiện chiến lược, quy hoạch, kế hoạch, chính sách phát triển sự nghiệp bảo vệ và phát huy giá trị di sản văn hoá; 2.2.2.2. Ban hành và tổ chức thực hiện các văn bản quy phạm pháp luật về di sản văn hoá; 2.2.2.3. Tổ chức, chỉ đạo các hoạt động bảo vệ và phát huy giá trị di sản văn hoá; tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật về di sản văn hoá; 2.2.2.4. Tổ chức, quản lý hoạt động nghiên cứu khoa học; đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ chuyên môn về di sản văn hoá; 2.2.2.5. Huy động, quản lý, sử dụng các nguồn lực để bảo vệ và phát huy giá trị di sản văn hoá; 2.2.2.6. Tổ chức, chỉ đạo khen thưởng trong việc bảo vệ và phát huy giá trị di sản văn hoá; 2.2.2.7. Tổ chức và quản lý hợp tác quốc tế về bảo vệ và phát huy giá trị di sản văn hoá; 2.2.2.8. Thanh tra, kiểm tra việc chấp hành pháp luật, giải quyết khiếu nại, tố cáo và xử lý vi phạm pháp luật về di sản văn hoá 2.3. Đánh giá chung 2.3.1. Những kết quả đạt được Thứ nhất, Tỉnh ủy Đắk Lắk chỉ đạo cơ quan chuyên môn trên 15
địa bàn tổ chức triển khai thực hiện tốt Luật Di sản Văn hóa, Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Di sản Văn hóa; các nghị định, thông tư hướng dẫn chi tiết về việc thực hiện Luật Di sản Văn hóa. Thứ hai, công tác chỉ đạo các hoạt động bảo vệ và phát huy giá trị DTLS được tổ chức, triển khai thực hiện theo đúng quy định trên cơ sở vận dụng sáng tạo vào điều kiện thực tiễn của địa phương.Công tác phát huy giá trị các di tích lịch sử văn hóa được quan tâm thực hiện và mang lại hiệu quả cao, góp phần to lớn trong phát triển kinh tế xã hội ở địa phương. Thứ ba, tỉnh Đắk Lắk đã xây dựng nhiều giải pháp trong chỉ đạo tập trung nguồn lực cho công tác quản lý nhà nước về di tích lịch sử. Thứ tư, công thanh tra, kiểm tra, xử lí khiếu nại tố cáo và xử lí vi phạm pháp luật về DTLS được triển khai thực hiện và mang lại hiệu quả cao. 2.3.2. Những hạn chế và nguyên nhân Một là, những hạn chế về xây dựng thể chế, các văn bản quy phạm pháp luât còn thiếu đồng bộ, thống nhất, còn chồng chéo, không hiệu quả. Hạn chế về hoạch định và tổ chức thực thi các chính sách của Đảng và Nhà nước. Hai là, đội ngũ cán bộ làm công tác quản lý nhà nước đối với di tích lịch sử tại cơ sở còn thiếu về số lượng và yếu về chuyên môn. Ba là, công tác chỉ đạo các hoạt động bảo vệ và phát huy giá trị DTLS còn chưa được triển khai hiệu quả. 16
Bốn là, công tác xã hội hóa chưa thực hiện hiệu quả. Năm là, công tác phân cấp quản lý, hiện nay vẫn còn nhiều bất cập. Sáu là, hạn chế trong vấn đề thanh tra, kiểm tra xử lí vi phạm pháp luật về di tích lịch sử. Nguyên nhân của những tồn tại, hạn chế trên: Trước hết phải kể đến vai trò quản lý nhà nước đối với DTLS cấp quốc gia còn chưa được thể hiện rõ rệt, quản lý còn lỏng lẻo, xử lý vi phạm còn buông lỏng, thiếu sót. Một số quy định, chính sách, cơ chế còn bất cập. Sự xâm hại của yếu tố môi trường. Nguồn kinh phí từ trung ương cấp cho địa phương để phục vụ cho hoạt động bảo tồn và phát huy giá trị các di tích lịch sử còn rất hạn chế. Công tác tuyên truyền nâng cao hiểu biết của người dân về ý thức trách nhiệm trong việc bảo vệ và phát huy di tích còn chưa được sâu, rộng và hiệu quả. Sự chủ động của các cấp chính quyền cơ sở, các tổ chức đoàn thể ở địa phương nơi có di tích còn chưa cao. 2.4. Các vấn đề đặt ra từ thực trạng quản lý nhà nước về di tích lịch sử cấp quốc gia trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk Một là, xây dựng tổ chức bộ máy quản lý về di tích lịch sử văn hóa phù hợp với điều kiện hoàn cảnh của địa phương, trên cơ sở vận dụng các quy định, hướng dẫn của Luật Di sản văn hóa, Nghị 17
định hướng dẫn thực hiện Luật Di sản văn hóa, Thông tư hướng dẫn của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch. Hai là, xây dựng cơ chế, chính sách phù hợp với thực tiễn địa phương. Ba là, tăng cường xây dựng phát triển đội ngũ nhân lực làm công tác quản lý di tích lịch sử văn hóa. Bốn là, đẩy mạnh xã hội hóa trong công tác bảo tồn và phát huy giá trị các di tích lịch sử, văn hóa, để huy động cao nhất sự tham gia của cộng đồng trong hoạt động bảo tồn và phát huy giá trị các di tích lịch sử. Năm là, tổ chức các hoạt động nghiệp vụ về công tác quản lý di tích lịch sử văn hóa theo đúng quy định, phù hợp với điều kiện của địa phương. Sáu là, đẩy mạnh tuyên truyền pháp luật về di sản văn hóa trong đó trọng tâm là nội dung trùng tu, tôn tạo, bảo vệ di tích lịch sử. Tiểu kết chương 2 Công tác quản lý nhà nước về di tích lịch sử trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk đã được tổ chức, triển khai thực hiện một cách nghiêm túc, đúng quy định và hoàn toàn phù hợp với điều kiện của địa phương. Căn cứ các văn bản quy phạm pháp luật của các cấp, ngành trung ương, tỉnh Đắk Lắk đã xây dựng quy định về hoạt động quản lý nhà nước đối với di tích lịch sử trên địa bàn tỉnh làm cơ sở pháp 18
lý hướng dẫn các địa phương tổ chức, thực hiện công tác quản lý nhà nước về di tích lịch sử. Luận văn đã tiếp cận các hoạt động quản lý trên những khía cạnh cụ thể như việc ban hành và triển khai các văn bản liên quan đến di tích lịch sử vào thực tế, việc xây dựng các quy hoạch, kế hoạch bảo tồn tôn tạo hệ thống di tích, các hoạt động bảo tồn, phát huy giá trị di tích trong điều kiện hiện nay. Trên thực tế, hoạt động quản lý nhà nước đối với di tích lịch sử đã có những hiệu quả tích cực là đáp ứng được nhu cầu của cộng đồng. Tuy nhiên, do một số yếu tố khác nhau, việc bảo tồn gìn giữ di tích còn bộc lộ những hạn chế như: trùng tu sai nguyên tắc, lấn chiếm đất đai, là những vấn đề cần có những giải pháp cụ thể để giải quyết nhằm góp phần gìn giữ, phát huy những DSVH nhiều giá trị này. Bên cạnh những thành tựu đã đạt được, công tác quản lý nhà nước đối với di tích lịch sử lịch sử văn hóa trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk còn một số hạn chế: Đó là việc chưa xây dựng được quy hoạch tổng thể về phát triển di tích; bộ máy quản lý nhà nước đối với di tích lịch sử ở cấp xã còn yếu; đội ngũ nhân lực còn thiếu và yếu; hoạt động xã hội hóa chưa đồng đều và hiệu quả. Đây là những vấn đề đặt ra cho công tác quản lý nhà nước về di tích lịch sử ở Đắk Lắk phải quan tâm và triển khai thực hiện trong thời gian tới. 19
Chương 3. PHƯƠNG HƯỚNG VÀ GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC ĐỐI VỚI DI TÍCH LỊCH SỬ CẤP QUỐC GIA TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH ĐẮK LẮK 3.1. Phương hướng quản lý nhà nước về di tích lịch sử cấp quốc gia trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk 3.1.1. Xây dựng, thực hiện quy hoạch, kế hoạch bảo vệ, giữ gìn và phát huy giá trị di tích lịch sử cấp quốc gia 3.1.2. Nâng cao vai trò quản lý nhà nước trong việc bảo vệ và phát huy giá trị các di tích lịch sử văn hóa 3.1.3. Tăng cường sự tham gia của cộng đồng vào hoạt động bảo tồn và phát huy giá trị các di tích lịch sử văn hóa 3.1.4. Bảo tồn và phát huy giá trị các di tích lịch sử gắn với phát triển du lịch 3.2. Các giải pháp nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước đối với di tích lịch sử cấp quốc gia trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk 3.2.1. Giải pháp về thể chế, chính sách 3.2.2. Ban hành các văn bản quy phạm pháp luật về di tích lịch sử 3.2.3. Đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ chuyên môn làm công tác quản lý nhà nước đối với di tích lịch sử 3.2.4. Tổ chức, chỉ đạo các hoạt động phát huy giá trị di tích lịch sử, tuyên truyền phổ biến, giáo dục pháp luật về di tích lịch sử 20