Tóm tắt Luận văn thạc sĩ Quản lý công: Quản lý Nhà nước về công tác cấp giấy phép xây dựng nhà ở riêng lẻ đô thị trên địa bàn Quận Hai Bà Trưng – Thành phố Hà Nội

Chia sẻ: Hinh Duyệt | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:27

Thêm vào BST

Báo xấu

50
lượt xem 3
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Nội dung luận văn được kết cấu thành 3 chương: Lý luận chung quản lý nhà nước về cấp phép xây dựng nhà ở riêng lẻ đô thị; Thực trạng quản lý nhà nước về cấp phép xây dựng nhà ở riêng lẻ đô thị ở quận Hai Bà Trưng, thành phố Hà Nội; Giải pháp hoàn thiện công tác quản lý nhà nước về cấp phép xây dựng nhà ở riêng lẻ đô thị ở quận Hai Bà Trưng, thành phố Hà Nội.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Tóm tắt Luận văn thạc sĩ Quản lý công: Quản lý Nhà nước về công tác cấp giấy phép xây dựng nhà ở riêng lẻ đô thị trên địa bàn Quận Hai Bà Trưng – Thành phố Hà Nội

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ --------/-------- -----/----- HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA TRỊNH HỒNG MAI QUẢN LÝ NHÀ NƢỚC VỀ CẤP PHÉP XÂY DỰNG NHÀ Ở RIÊNG LẺ ĐÔ THỊ Ở QUẬN HAI BÀ TRƢNG THÀNH PHỐ HÀ NỘI Chuyên ngành: Quản lý công Mã số: 60 34 04 03 TÓM TẮT LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ CÔNG HÀ NỘI – 2016
Luận văn được hoàn thành tại: HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA Người hướng dẫn khoa học: NGƢỜI HƢỚNG DẪN: TS. NGUYỄN NGỌC HIẾU Phản biện 1: TS. NGUYỄN THỊ THÚY Phản biện 2: TS. NGUYỄN NINH THỰC Luận văn được bảo vệ tại Hội đồng chấm luận văn, Học viện Hành chính Quốc gia Địa điểm: Phòng họp B nhà A Hội trường bảo vệ Luận văn Thạc sĩ Học viện Hành chính Quốc gia Số: 77, Nguyễn Chí Thanh, Đống Đa, Hà Nội Thời gian: vào hồi 16h ngày 30 tháng 11năm 2016 Có thể tìm hiểu luận văn tại thư viện Học viện Hành chính Quốc gia hoặc trên trang Web của Khoa Sau đại học, Học viện Hành chính Quốc gia
LỜI MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài Quản lý quy hoạch và kiểm soát phát triển đô thị là một yêu cầu cấp thiết đối với chính quyền đô thị Việt Nam trong giai đoạn hiện nay. Cùng với quá trình đô thị hóa và sự phát triển ồ ạt của các khu công nghiệp, sự quá tải về dân số là sự lộn xộn về mặt tổ chức không gian và kiến trúc, cảnh quan, gây mất mỹ quan đô thị. Song song với nó là những biện pháp của chính quyền các cấp nhằm quản lý và duy trì quy hoạch đặt ra, đưa đô thị phát triển theo đúng định hướng. Mà trong đó, cấp phép xây dựng được xem là một trong những biện pháp hữu hiệu nhằm kiểm soát và quản lý xây dựng theo đúng quy hoạch và pháp luật. Cấp giấy phép xây dựng nhà ở đô thị nói chung và nhà ở riêng lẻ nói riêng của Quận Hai Bà Trưng – Thành phố Hà Nội trong vài năm trở lại đây, mặc dù đã được các ngành, các cấp quan tâm, nhưng kết quả còn nhiều hạn chế, hơn nữa quận cũng là địa bàn có quỹ nhà riêng lẻ có nhu cầu cải tạo lớn. Việc tìm hiểu và đánh giá tình hình thực hiện cấp giấy phép xây dựng nhà ở riêng lẻ trên địa bàn Quận Hai Bà Trưng giúp UBND Quận với tư cách là đại diện cơ quan quyền lực nhà nước thực hiện công tác Quản lý đô thị đề ra được những biện pháp quản lý hiệu quả. Do những yêu cầu cấp thiết như vậy tôi chọn vấn đề “Quản lý Nhà nƣớc về công tác cấp giấy phép xây dựng nhà ở riêng lẻ đô thị trên địa bàn Quận Hai Bà Trƣng – Thành phố Hà Nội” làm luận văn Thạc sỹ quản lý công. 2. Khái quát về tình hình nghiên cứu có liên quan tới đề tài luận văn Nhìn chung, các công trình nghiên cứu trên đã đề cập đến vấn đề QLNN đối với công tác quản lý đất đai, trật tự xây dựng, QLNN bằng pháp luật đối với nhà ở đô thị trên các khía cạnh khác nhau dưới sự điều chỉnh của Luật xây dựng, Luật đất đai và các chính sách quản lý đô thị của Nhà nước Việt Nam. Tuy nhiên, chưa có một công trình nào nghiên cứu chuyên sâu cho việc cấp phép xây dựng đối với nhà ở riêng lẻ. Vì vậy việc nghiên cứu đề tài này sẽ góp phần tạo động lực thúc đẩy cải cách, hoàn thiện quản lý cấp phép xây dựng nhà ở riêng lẻ, đóng góp chung cho việc quản lý tốt cấp phép xây dựng nhà ở riêng lẻ ở khu vực đô thị. 3. Mục đích nghiên cứu - Hệ thống hoá những lý luận cơ bản về quản lý nhà nước về cấp phép xây 1
dựng nhà ở riêng lẻ đô thị; - Phân tích thực trạng quản lý nhà nước về cấp phép xây dựng nhà ở riêng lẻ đô thị ở quận Hai Bà Trưng - Hà Nội, từ đó đưa ra những nhận xét, đánh giá về hoạt động quản lý cấp phép xây dựng nhà ở riêng lẻ đô thị ở quận Hai Bà Trưng; - Thảo luận và đề xuất các giải pháp cơ bản nhằm tăng cường quản lý nhà nước về cấp phép xây dựng nhà ở riêng lẻ đô thị ở quận Hai Bà Trưng - Hà Nội. 4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu - Đối tượng nghiên cứu: Hoạt động quản lý nhà nước về cấp phép xây dựng nhà ở riêng lẻ ở đô thị. - Phạm vi nghiên cứu: Quản lý nhà nước về cấp phép xây dựng nhà ở riêng lẻ ở đô thị quận Hai Bà Trưng – Hà Nội giai đoạn 2013-2015. 5. Phƣơng pháp tiếp cận và phƣơng pháp nghiên cứu - Phương pháp tiếp cận nghiên cứu: Phương pháp tiếp cận hệ thống quản lý, kết hợp giữa thống kê xác thực bằng phỏng vấn chuyên gia về cấp phép xây dựng nhà ở riêng lẻ đô thị rồi từ đó đề xuất các giải pháp chủ yếu nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước về cấp phép xây dựng nhà ở riêng lẻ đô thị ở quận Hai Bà Trưng – Hà Nội. - Phương pháp nghiên cứu: Để hoàn thành việc nghiên cứu luận văn của mình, Tác giả đã sử dụng phổ biến những phương pháp nghiên cứu dưới đây: + Phương pháp phân tích hệ thống + Phương pháp phân tích tổng hợp + Phương pháp phân tích thống kê + Phương pháp chuyên gia 6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận văn - Hệ thống hoá và làm rõ lý luận chung về hoạt động quản lý nhà nước về cấp phép xây dựng nhà ở riêng lẻ đô thị; - Đánh giá nhằm làm rõ những vấn đề tồn tại và nguyên nhân, từ đó đề xuất các giải pháp nhằm tăng cường quản lý nhà nước về cấp phép xây dựng nhà ở riêng lẻ đô thị ở quận Hai Bà Trưng – Hà Nội. - Làm tài liệu tham khảo cho nghiên cứu, giảng dạy, và thực tiễn quản lý nhà nước về cấp phép xây dựng nhà ở riêng lẻ đô thị trên địa bàn quận và thành phố Hà Nội. 2
7. Kết cấu luận văn Ngoài phần mở đầu, kết luận, nội dung luận văn được kết cấu thành 3 chương: Chương 1: Lý luận chung quản lý nhà nước về cấp phép xây dựng nhà ở riêng lẻ đô thị. Chương 2: Thực trạng quản lý nhà nước về cấp phép xây dựng nhà ở riêng lẻ đô thị ở quận Hai Bà Trưng, thành phố Hà Nội. Chương 3: Giải pháp hoàn thiện công tác quản lý nhà nước về cấp phép xây dựng nhà ở riêng lẻ đô thị ở quận Hai Bà Trưng, thành phố Hà Nội. 3
Chƣơng 1 LÝ LUẬN CHUNG QUẢN LÝ NHÀ NƢỚC VỀ CẤP PHÉP XÂY DỰNG NHÀ Ở RIÊNG LẺ ĐÔ THỊ 1.1. Lý luận chung về quản lý nhà nƣớc về cấp phép xây dựng nhà ở riêng lẻ đô thị 1.1.1. Nhà ở và nhà ở riêng lẻ * Nhà ở Theo Điều 1 Luật nhà ở năm 2005 thì " Nhà ở là công trình xây dựng với mục đích để ở và phục vụ các nhu cầu sinh hoạt của hộ gia đình, cá nhân Theo đó, “công trình xây dựng” là sản phẩm được tạo thành bởi sức lao động, trí tuệ của con người trong đó có cả sự sáng tạo kết hợp với các phương tiện kỹ thuật, vật liệu xây dựng để liên kết định vị trên đất, nước, khoảng không được xây dựng theo thiết kế. Cụ thể, một trong những công trình xây dựng trên là công trình xây dựng nhà ở có mục đích để ở. Hiểu rộng hơn, nhà ở là nơi để trú nắng, trú mưa và phục vụ các nhu cầu sinh hoạt hằng ngày như làm việc, giải trí, nghỉ ngơi, nơi để ăn uống, tắm giặt, tiếp đón bạn bè, gia đình sum họp... * Nhà ở riêng lẻ Theo khoản 2 Điều 3 Thông tư số 20/2010/TT-BXD ngày 27 tháng 10 năm 2010 hướng dẫn thí điểm xây dựng và công bố một số chỉ số đánh giá thị trường bất động sản: “Nhà ở riêng lẻ là loại nhà ở (không phải là căn hộ chung cư) được hình thành tại các khu phố, các khu dân cư hiện hữu, các khu đô thị mới và các dự án nhà ở. 1.1.2. Cấp phép xây dựng Giấy phép xây dựng là một văn bản pháp lý của Nhà nước chấp thuận một công trình (dự án) xây dựng đã đáp ứng đủ điều kiện về mặt kiến trúc, xây dựng kết cấu hạ tầng, an toàn v.v… theo luật định, và được phép khởi công xây dựng. Nội dung giấy phép xây dựng theo Quyết định số 20/2016/QD -UBND ngày 24/06/2016 của UBND Thành phố Hà Nội. Việc cấp phép xây dựng là một biện pháp kiểm soát về mặt kiến trúc, cảnh quan, sử dụng kết cấu hạ tầng, không gian liền kề và không gian công cộng một cách cụ thể, có thể kiểm tra và giám sát trong quá trình thi công( hậu kiểm). Hiện nay, cấp phép xây dựng là biện pháp quản lý và kiểm soát phát triển không chỉ ở Việt Nam mà còn ở các đô thị khác trên thế giới [25]. 1.2. Quản lý nhà nƣớc về cấp phép xây dựng nhà ở riêng lẻ đô thị 1.2.1. Cơ sở pháp lý về việc cấp phép xây dựng nhà ở riêng lẻ đô thị * Cơ sở pháp lý; 4
Cơ sở pháp lý về cấp phép xây dựng được nêu trong các văn bản sau: - Luật Xây dựng 2014. - Nghị định số 64/2012/NĐ-CP ngày 4/9/2012 của Chính phủ về cấp giấy phép xây dựng. - Nghị định số 64/2012/NĐ-CP ngày 4/9/2012 của Chính phủ về cấp giấy phép xây dựng; - Nghị định số 14/2014/NĐ-CP Quy định chi tiết thi hành Luật điện lực về an toàn điện; - Thông tư số 10/2012/TT-BXD ngày 20/12/2012 của Bộ Xây dựng hướng dẫn chi tiết một số nội dung của Nghị định số 64/2012/NĐ-CP ngày 4/9/2012 của Chính phủ về cấp phép xây dựng. 1.2.2. Nội dung hoạt động quản lý nhà nước về cấp phép xây dựng nhà ở riêng lẻ đô thị Căn cứ theo Nghị định số 64/2012 ngày 04/09/2013 của Chính phủ về cấp CPXD, Thông tư số 10/2012/TT-BXD ngày 20/10/2012, Quyết định số 59/2013/QĐ-UBND của UBND Thành phố Hà Nội về việc Quy định chi tiết một số nội dung về cấp giấy phép xây dựng; Quyết định số 713/QĐ-UBND ngày 10/02/2015 về công bố TTHC mới ban hành, sửa đổi và bãi bỏ thuộc thẩm quyền giải quyết của Sở XD, UBND cấp huyện, UBND cấp xã trên địa bàn Thành phố Hà Nội thì trình tự cấp giấy phép xây dựng và theo dõi quá trình thực hiện giấy phép xây dựng được tiến hành như sau: (1) Tiếp nhận và phân loại hồ sơ cấp giấy phép xây dựng (2) Thẩm tra hồ sơ cấp giấy phép xây dựng (3) Cấp giấy phép xây dựng (4) Điều chỉnh giấy phép xây dựng khi thay đổi thiết kế (5) Gia hạn giấy phép xây dựng (6) Cấp lại bản chính giấy phép xây dựng (7) Thu lệ phí cấp giấy phép xây dựng và phí xây dựng công trình. (8) Quản lý và lưu trữ hồ sơ cấp phép xây dựng 1.2.3. Thẩm quyền, trách nhiệm của cơ quan cấp giấy phép xây dựng, Thẩm quyền cấp giấy phép xây dựng đô thị 1. Ủy ban nhân dân Thành phố ủy quyền cho Giám đốc Sở Xây dựng cấp giấy phép xây dựng đối các công trình sau (không bao gồm công trình nằm trong khu công nghiệp, khu chế xuất thuộc thẩm quyền quản lý của Ban Quản lý các Khu công nghiệp và chế xuất): Công trình cấp I, cấp II, Công trình tôn giáo 5
thuộc dự án do các tổ chức tôn giáo làm chủ đầu tư; Công trình đã được xếp hạng di tích lịch sử - văn hóa. 1.2.4. Quyền, nghĩa vụ của người xin cấp phép xây dựng Chủ đầu tƣ có quyền: - Yêu cầu cơ quan cấp giấy phép xây dựng giải thích, hướng dẫn và thực hiện đúng các quy định về cấp giấy phép xây dựng; - Khiếu nại, tố cáo những hành vi vi phạm Pháp luật trong việc cấp giấy phép xây dựng; Chủ đầu tƣ có nghĩa vụ: a) Chịu trách nhiệm về tính trung thực của hồ sơ xin cấp giấy phép xây dựng, cung cấp cho cơ quan cấp giấy phép xây dựng các hồ sơ, tài liệu liên quan đến quá trình đầu tư xây dựng công trình; b) Nộp đầy đủ hồ sơ và lệ phí cấp giấy phép xây dựng, phí xây dựng công trình theo quy định. c) Chịu trách nhiệm thực hiện đầy đủ thủ tục về quản lý đất đai, quản lý đầu tư xây dựng theo các quy định của Pháp luật; chỉ được khởi công xây dựng công trình sau khi có đủ điều kiện theo quy định tại Điều 72 của Luật Xây dựng, trừ trường hợp công trình được xây dựng theo lệnh khẩn cấp của người có thẩm quyền và các trường hợp khác theo quy định của Pháp luật. .3. Các yếu ảnh hƣởng tới hoạt động quản lý nhà nƣớc về cấp phép nhà ở riêng lẻ đô thị Quản lý cấp phép xây dựng là hoạt động quản lý mà trong đó nó có đầy đủ các đặc điểm của hoạt động quản lý ngoài ra nó còn có những đặc điểm riêng mà chỉ có trong xây dựng. Đối tượng quản lý cấp phép xây dựng là các công trình xây dựng trên địa bàn đô thị. Kết quả của công tác quản lý cấp phép xây dựng chịu ảnh hưởng bởi các yếu tố sau 1.3.1. Quy định về quy hoạch và chính sách kiểm soát phát triển Hoạt động quy hoạch xây dựng (QHXD) có vị trí đầu tiên trong dây truyền, là cơ sở cho các bước tiếp theo như lập dự án đầu tư xây dựng cõng trình, khảo sát, thiết kế xây dựng công trình….Chính vì vậy, công tác quản lý QHXD và kiến trúc đô thị có tầm quan trọng đặc biệt để đảm bảo chất lượng và hiệu quả của QHXD góp phần vào phát triển kinh tế- xã hội, bảo vệ môi trường theo hướng bền vững và tạo bộ mặt kiến 6
trúc đô thị có thẩm mỹ. 1.3.2. Yếu tố quản lý đất đai Điều 688 Bộ luật Dân sự năm 2005 quy định căn cứ xác lập quyền sử dụng đất như sau: - Đất đai thuộc hình thức sở hữu nhà nước, do Chính phủ thống nhất quản lý. 1.3.3. Yếu tố Năng lực của cán bộ quản lý cấp phép Trước yêu cầu quản lý xây dựng và quản lý đô thị theo định hướng phát triển đô thị đến năm 2025, tầm nhìn đến năm 2050, đòi hỏi đội ngũ công chức lãnh đạo chuyên môn đô thị các cấp không chỉ có trình độ chuyên môn, mà còn phải nắm vững hệ thống pháp luật, trình độ quản lý về xây dựng, quản lý hành chính đô thị, năng động và hội nhập khu vực và quốc tế. 1.3.4. Cơ sở pháp lý Pháp lý cũng là một nguyên nhân quan trong ảnh hưởng đến công tác cấp phép xây đựng. Việc thường xuyên thay đổi những quy chế mới, tiêu chuẩn mới về định mức, tiêu chuẩn mởi, đơn giá hay hình thức xử lỷ vi phạm... Khiến việc thẩm định hồ sơ và tính toán chi phí xây đựng cho từng công trình và hạng mục công trình của các chù đầu tư phải tính lại nhiều lần, gây mất thời gian và tăng chỉ phí, 1.3.5. Quản lý trật tự xây dựng Quản lý trật tự xây dựng là một khâu rất quan trọng trong quân lý xây dụng. Bằng những quy định, tiêu chuẩn, quy chuẩn cụ thể của đô thị nóì riêng và của nhà nước nóí chưng, cơ qưan qưản lý nhả nước về hoạt động xây dựng quản lý mọi hoạt động xây dựng trên địa bàn đô thị theo đúng trật tự, đảm bảo nguyên tắc, quy tắc và mỹ quan, môi trưởng đô thị. 7
1.4. Kinh nghiệm trong quản lý cấp phép nhà ở riêng lẻ đô thị và bài học kinh nghiệm cho Việt Nam 1.4.1. Thành phố Đà Nẵng Trong lịch sử dân tộc, Đà Nẵng được biết đến không chỉ là một thành phố cảng lớn nhất miền Trung Việt Nam mà còn là một địa danh gắn liền với công cuộc mở mang bờ cõi Đại Việt từ nhiều thế kỉ trước. Thành phố Đà Nẵng phía Bắc giáp tỉnh Thừa Thiên- Huế, phía Tây và Nam giáp tỉnh Quảng Nam, phía đông giáp biển Đông. Trung tâm thành phố cách thủ đô Hà Nội 764km về phía Bắc, cách thành phố Hồ Chí Minh 964km về phía Nam, cách thành phố Huế 108km về hướng Tây Bắc. Đây là một thành phố vừa có núi cao, sông sâu, đồi dốc trung du xen kẽ vùng đồng bằng ven biển hẹp. Chỉ trong mấy năm trở lại đây, Đà Nẵng đã khác trước nhiều. 1.4.2. Thành phố Hải Phòng Trong thời gian qua, công tác quản lý trật tự xây dựng đô thị được thành phố xác định là nhiệm vụ trọng tâm và thường xuyên của các cấp, các ngành để đảm bảo việc phát triển đô thị của thành phố xứng đáng với vai trò là đô thị loại một trung tâm cấp quốc gia, là thành phố phát triển văn minh, hiện đại theo định hướng điều chỉnh quy hoạch chung thành phố đến năm 2025, tầm nhìn đến năm 2050 đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt. Tuy nhiên, tình trạng các công trình xây dựng không phép, sai phép, sai quy hoạch, không đảm bảo quy chuẩn, tiêu chuẩn xây dựng, không đúng thiết kế vẫn xảy ra thường xuyên; thậm chí nhiều công trình đã bị xử lý vi phạm trật tự xây dựng nhưng vẫn tiếp tục thi công xây dựng ngay tại các quận trung tâm thành phố. 1.4.4. Bài học kinh nghiệm cho Việt Nam Thực hiện tốt công tác quy hoạch xây dựng đô thị, quy hoạch sử dụng đất trong trong thể chiến lược phát triển kinh tế xã hội của đất nước. Trong đó xây dựng quy hoạch dài hạn, quy hoạch vùng, quy hoạch phân khu có mối liên hệ chặt chẽ với các khu vùng, khu vực khác nhau, hoàn thiện quy hoạch xây dựng chi tiết để làm cơ sở để thực hiện xây dựng các công trình đô thị. Muốn triển khai thực hiện trực tuyến cấp độ 3 đối với công tác cấp phép xây dựng nhà ở riêng lẻ đô thị thì phải tiến hành hệ thống hóa dữ liệu đất đai, nâng cao đào tạo công nghệ thông tin cho cán bộ công chức và người dân Tiểu kết chƣơng 1 Chương 1 của luận văn đã hệ thống hóa một cách khái quát những nội dung về khái niệm, đặc điểm, vai trò và hoạt động của quản lý nhà nước về cấp phép xây dựng nhà ở đô thị nói chung và nhà ở riêng lẻ đô thị nói riêng; Đặc biệt 8
đã đi sâu nghiên cứu những nội dung về quản lý nhà nước về cấp phép xây dựng nhà ở riêng lẻ đô thị để thấy được những điểm chính trong việc quản lý cấp phép xây dựng loại hình nhà ở này. Bên cạnh đó, tác giả cũng tìm hiểu những nguyên nhân tác động đến quản lý cấp phép xây dựng cho các công trình nhà ở riêng lẻ. 9
CHƢƠNG 2 THỰC TRẠNG QUẢN LÝ NHÀ NƢỚC VỀ CẤP PHÉP XÂY DỰNG NHÀ Ở RIÊNG LẺ ĐÔ THỊ QUẬN HAI BÀ TRƢNG, THÀNH PHỐ HÀ NỘI 2.1. Khái quát quận Hai Bà Trƣng, thành phố Hà Nội * Vị trí địa lý Quận Hai Bà Trưng có vị trí đặc biệt quan trọng, là trung tâm kinh tế- xã hội của thủ đô nói riêng và cả nước nói chung. Là địa bàn có hoạt động kinh tế thương mại, dịch vụ phát triển của thành phố Hà Nội Quận có diện tích 1025,80 km2 trong đó 363.97 km2 là đất ở đô thị bao gồm 20 phường : Bạch Đằng , Bách Khoa , Bạch Mai, Bùi Thị Xuân, cầu Dền , Nguyễn Du, Phạm Đình Hổ, Phố Huế, Quỳnh Lôi, Quỳnh Mai,Thanh Lương, Thanh Nhàn, Trương Định ,Vĩnh Tuy, Lê Đại Hành, Đông Mác, Đông Nhàn, Minh Khai, Đồng Tâm. Với số dân là 202.700 người, mật độ dân số trung bình là 22.094 người/km2. * Tình hình kinh tế- xã hội Trên địa bàn quận Hai Bà Trưng có nhiều tập đoàn, nhà máy, xí nghiệp của Trung ương và Hà Nội như: Dệt Kim Đồng Xuân; cảng Hà Nội; cụm công nghiệp Minh Khai-Vĩnh Tuy, Tập đoàn Vingroup,…với hàng chục xí nghiệp nhà máy, chủ yếu thuộc các ngành dệt, cơ khí, chế biến thực phẩm. * Tình hình đầu tư xây dựng Với kết cấu hạ tầng hiện đại và đồng bộ quận Hai Bà Trưng là nơi thu hút các nhà đầu tư xây dựng trong và ngoài nước. Tính đến cuối năm 2013 tổng số dự án nước ngoài trên địa bàn quận là 34 dự án, với tổng số vốn đầu tư 302 triệu USD, bình quân USD, bình quân 9,16 triệu USD/ dự án. Trong đó đầu tư vào lĩnh vực dịch vụ chiếm lớn nhất 50,16% tổng số vốn đầu tư), tiếp đến là lĩnh vực công nghiệp (chiếm 49,38%) và nông lâm thủy sản chiếm (0,46%). 2.2. Đơn vị quản lý cấp phép xây dựng quận Hai Bà Trƣng Với chức năng quản lý Nhà nước về kiến trúc, quy hoạch xây dựng, phát triển đô thị, nhà ở và công sở, vật liệu xây dựng, giao thông, hạ tầng, kỹ thuật đô thị (gồm: cấp thoát nước, vệ sinh môi trường đô thị, công viên, cây xanh, chiếu sáng, rác thải, bến bãi đỗ xe đô thị…). Là cơ quan tham mưu giúp việc cho UBND trong lĩnh vực quản lý đô thị phòng QLĐT có sự phối hợp với các cơ 10
quan đơn vị, các phòng ban chuyên môn khác để thực hiện chức năng quản lý hành chính Nhà nước trên địa bàn quận. 2.2.1. Vị trí, chức năng nhiệm vụ Trước năm 2008 việc quản lý đô thị trên địa bàn quận thuộc phòng Xây dựng và đô thị, nhưng từ năm 2008 theo Quyết định số 674/2008/QĐ – UBND của UBND thành phố Hà Nội về việc đổi tên phòng Xây dựng đô thị thành phòng Quản lý đô thị và Quyết định số 1601/2008/QĐ – UBND ngày 06/05/2008 của UBND thành phố Hà Nội về việc tổ chức các cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân quận, huyện. Căn cứ theo quyết định trên phòng quản lý đô thị là một đơn vị thuộc ủy ban nhân dân quận có chức năng nhiệm vụ như sau: * Chức năng: Phòng quản lý đô thị quận Hai Bà Trưng có trụ sở tại tầng 7, số 33 Đại Cồ Việt, phường Lê Đại Hành Quận Hai Bà Trưng, là cơ quan chuyên môn giúp việc cho UBND quận. Thực hiện chức năng quản lý Nhà nước về kiến trúc, quy hoạch xây dựng, phát triển đô thị, nhà ở và công sở, vật liệu xây dựng, giao thông, hạ tầng, kỹ thuật đô thị (gồm: cấp thoát nước, vệ sinh môi trường đô thị, công viên, cây xanh, chiếu sáng, rác thải, bến bãi đỗ xe đô thị…). * Nhiệm vụ, quyền hạn: - Trình Ủy ban nhân dân quận ban hành quyết định, chỉ thị; quy hoạch, kế hoạch dài hạn, 05 năm và hàng năm thuộc lĩnh vực quản lý nhà nước được giao. - Tổ chức thực hiện các văn bản pháp luật, quy hoạch, kế hoạch sau khi được phê duyệt; thông tin, tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật về các lĩnh vực thuộc phạm vi quản lý được giao. 2.2.2. Cơ cấu tổ chức Cơ cấu tổ chức và bộ máy Phòng QLĐT quận Hai Bà Trưng gồm 01 Trưởng phòng, 03 phó phòng và 17 cán bộ, công chức trong đó có: - Cán bộ, công chức trong biên chế: 13 người. - Cán bộ, nhân viên hợp đồng: 8 người. 2.2.3. Mối quan hệ phối hợp trong công tác của phòng quản lý đô thị - Đối với UBND Quận: Là cơ quan chuyên môn thuộc UBND quận, do đó chịu sự quản lý, chỉ đạo trực tiếp của UBND quận. Tham mưu cho UBND quận thực hiện chức năng quản lý hành chính Nhà nước trên địa bàn quận thuộc đối với các lĩnh vực thuộc chức năng, nhiêm vụ của phòng được giao. 11
Thực hiện chế độ báo cáo hàng tuần, tháng, hàng quý, 6 tháng và cả năm có báo cáo tình tình thực hiện nhiệm vụ về các lĩnh vực công tác được giao cho UBND quận. - Đối với các sở chuyên nghành: (Sở xây dựng, Sở giao thông, Sở quy hoạch – Kiến trúc…). Thực hiện đầy đủ chế độ báo cáo về chuyên môn nghiệp vụ theo yêu cầu của sở nghành cấp trên, cùng phối hợp thảo luận các VBQPPL của Nhà nước ban hành đối vơi lĩnh vực mình quản lý. - Đối với UBND các phường: Phối hợp với UBND phường trong công tác kiểm tra thông tin nguồn gốc, hiện trạng nhà đất khi cấp phép xây dựng và thanh tra, kiểm tra sau khi cấp phép, xác nhận hoàn công khi người dân yêu cầu - Đối với Thanh tra xây dựng: phòng QLĐT gửi bản sao Giấy phép xây dựng cho TTXD để cùng phối hợp trong công tác kiểm tra quá trình xây dựng 2.3. Thực trạng quản lý nhà nƣớc về cấp phép xây dựng nhà ở riêng lẻ đô thị quận Hai Bà Trƣng giai đoạn 2013-2015 2.3.1. Tình hình cấp phép xây dựng nhà ở riêng lẻ đô thị quận Hai Bà Trưng giai đoạn 2013-2015 Quận Hai Bà Trưng là Quận nội thành có diện tích nhỏ, mật độ dân số cao, nhà ở đa dạng về chủng loại, qua nhiều giai đoạn phát triển của thành phố, thiếu quy hoạch và quản lý đã dẫn đến tình trạng xây dựng không đồng đều về diện tích, chiều cao và mật độ xây dựng. Thực trạng này là tất yếu trên địa bàn các quận nội thành. Nói chung trong giai đoạn 2013-2015 Công tác quản lý, cấp phép xây dựng trên địa bàn Quận đã từng bước đã từng bước đáp ứng yêu cầu quản lý Xây dựng theo quy hoạch, quy định và quy chuẩn xây đựng. Đặc biệt là với cơ chế hành chính một cửa như hiện này đã tạo điều kiện thuận lợi cho các cơ quan quản lý từ cấp phường đến cấp Quận trong khâu thụ lý và thẩm định hồ sơ cấp phép xây đựng. Đối vởi các chủ đầu tư thì họ có thể nắm bắt một cách đễ đàng các thủ tuc cấp phép Xây dựng vả không phải mất nhiều thời gian để chờ đợi hồ sơ của mình được phê duyệt Qua tổng hợp số liệu của các năm từ 2013 đến năm 2015 trên và thông tinh điều tra về xây dựng nhà ở riêng lẻ ở quận Hai Bà Trưng có thể thấy rõ việc xin cấp phép xây dựng, tuân thủ pháp luật của người dân ngày càng tăng. Mặc dù ảnh hưởng của lạm phát, sự đi xuống và khó khăn của nền kinh tế nhưng yêu cầu sửa chữa, xây dựng nhà ở luôn là tất yếu. Với quận Hai Bà Trưng, hầu hết giấy phép xây dựng được cấp chủ yếu tại một số phường phía Nam của Quận. Do phía Nam của Quận là khu dân cư làng xã cũ, đời sống kinh tế còn nhiều khó 12
khăn, dân trí thấp nên giấy phép xây dựng nhà ở được cấp với diện tích số tầng và chiều cao trung bình thấp hơn các khu vực khác. 2.3.2. Cơ sở pháp lý cấp phép xây dựng Cơ sở pháp lý về cấp phép xây dựng được nêu trong mục 1.2.1 Chương 1. Ngoài ra công tác cấp phép xây dựng nhà ở riêng lẻ đô thị tại Quận Hai Bà Trưng còn phải tuân thủ các quy định quản lý đặc thủ của thành phố Hà Nội: - Thông tư số 10/2012/TT-BXD ngày 20/10/2012, Quyết định số 59/2013/QĐ-UBND của UBND Thành phố Hà Nội về việc Quy định chi tiết một số nội dung về cấp giấy phép xây dựng. - Quyết định số 713/QĐ-UBND ngày 10/02/2015 về công bố TTHC mới ban hành, sửa đổi và bãi bỏ thuộc thẩm quyền giải quyết của Sở XD, UBND cấp huyện, UBND cấp xã trên địa bàn Thành phố Hà Nội. Quyết định số 20/2016/QD-UBND ngày 24/06/2016 của UBND Thành phố Hà Nội về cấp phép xây dựng. - Quyết định số 52/QĐ- UBND ngày 28/11/2013 của UBND thành phố Hà Nội về việc ban hành Quy chế quản lý, sử dụng nhà biệt thự được xây dựng từ trước năm 1954 trên địa bàn thành phố Hà Nội; 2.3.3. Quy trình giải quyết thủ tục Cấp phép 2.3.3.1. Quy định về hồ sơ và lệ phí thủ tục cấp phép xây dựng nhà ở riêng lẻ trên địa bàn quận Hai Bà Trưng * Quy định về hồ sơ xin phép xây dựng + Đơn xin cấp giấy phép xây dựng theo mẫu do chủ đầu tư đứng tên. Trong trường hợp đề nghị cấp giấy phép xây dựng tạm thì trong đơn xin cấp giấy phép xây dựng còn phải có cam kết tự phá dỡ công trình, không yêu cầu bồi thường chi phí xây dựng và phá dỡ công trình khi Nhà nước thực hiện giải phóng mặt bằng theo mẫu. + Bản sao được chứng thực một trong những giấy tờ về quyền sở hữu nhà và quyền sử dụng đất, kèm theo Trích lục bản đồ do cơ quan có thẩm quyền cấp. Trường hợp giấy tờ về quyền sử dụng đất không có Trích lục bản đồ đi kèm thì phải được UBND cấp xã xác nhận ranh giới sử dụng và được UBND quận thẩm tra kết quả xác nhận của UBND cấp xã. 13
* Hồ sơ cấp lại giấy phép xây dựng: Hồ sơ cấp lại giấy phép gồm: 01 đơn đề nghị cấp lại giấy phép xây dựng của chủ đầu tư; trường hợp giấy phép xây dựng bị rách nát, chủ đầu tư phải nộp lại bản chính cũ. * Hồ sơ điều chỉnh giấy phép xây dựng: - Khi thay đổi thiết kế kèm theo giấy phép xây dựng, chủ đầu tư phải xin điều chỉnh giấy phép xây dựng đã được cấp. - Hồ sơ xin điều chỉnh giấy phép xây dựng gồm: + 01 đơn xin điều chỉnh giấy phép xây dựng; + 01 Bản chính giấy phép xây dựng đã được cấp; + 01 Bản vẽ thiết kế kèm theo giấy phép đã được cấp; + 02 Bản vẽ thiết kế xin điều chỉnh. 2.3.3.2. Quy trình giải quyết thủ tục cấp phép xây dựng nhà ở riêng lẻ trên địa bàn quận Hai Bà Trưng Hoạt động hướng dẫn cấp giấy phép xây dựng nhà ở riêng lẻ trên địa bàn quận Hai Bà Trưng được thực hiện một cách bài bản với quy trình nhanh gọn từ khâu cấp phát mẫu đơn, phiếu hướng dẫn hoàn thiện hồ sơ cho đến thẩm định và cấp giấy phép được thực hiện trong 15 ngày làm việc . Toàn bộ quy trình giải quyết thủ tục cấp phép xây dựng nhà ở riêng lẻ trên địa bàn quận Hai Bà Trưng được thực hiện trên phần mềm “một cửa”.. Công dân khi hồ sơ đủ điều kiện sẽ được cán bộ bộ phận “một cửa” tiếp nhận và trả phiếu tiếp nhận hồ sơ và hẹn ngày trả kết quả. Mỗi hồ sơ khi được cán bộ “một cửa” tiếp nhận trên phần mềm đều có một mã số riêng và được kiểm soát thông qua phiếu kiểm soát hồ sơ. Người dân có thể kiểm tra, theo dõi quá trình giải quyết hồ sơ thông qua mã số này (Có thể tra cứu tại máy tại bộ phận một cửa). Đây là bước đột phá trong quá trình cải cách hành chính của UBND Quận Hai Bà Trưng. Trong phần mềm thể hiện thời gian thực hiện mỗi bước của quy trình, nâng cao trách nhiệm của cán bộ công chức thực hiện công việc. 2.3.4. Phối hợp trong Quản lý quy hoạch, kiến trúc UBND quận và phòng quản lý đô thị đã phối hợp tốt với Sở Quy hoạch - Kiến trúc và các sở, ngành chuyên môn, đơn vị tư vấn trong quá trình lập dự án “Quy hoạch xây dựng chung quận Hai Bà Trưng” TL 1/500, các nội dung đã được hoàn thiện, UBND Thành phố đã phê duyệt tại Quyết định 47/2009/QĐ- UBND ngày 20/01/2009. Dự án quy hoạch tổng thể phát triển kinh tế - xã hội của quận Hai Bà Trưng đến năm 2020 được Thành phố phê duyệt tại Quyết định 14
2184/QĐ-UBND ngày 04/6/2008. 2.3.5. Phối hợp trong quản lý trật tự xây dựng 2.3.5.1. Công tác cấp phép xây dựng Triển khai thực hiện quyết định số 59/2013/QĐ–UBND ngày 19/12/2013 (Nay là QĐ số 20/2016/QD-UBND ngày 24/06/2016) của UBND Thành phố Hà Nội, hoạt động cấp phép xây dựng trên địa bàn quận đã đạt được những thành tựu đáng kể. Công tác cấp giấy phép xây dựng ngày càng hoàn thiện với thủ tục tinh giản, rõ ràng, luôn đảm bảo đúng thời gian quy định. Triển khai Quyết định số 24/2015/QĐ-UBND ngày 13/08/2015 Ban hành Quy chế quản lý quy hoạch, kiến trúc Khu phố cũ Hà Nội tạo thuận lợi và minh bạch rất nhiều cho công tác cấp phép xây dựng cũng như cảnh quan và sự ổn định cho khu phố cũ trên địa bàn Quận. 2.3.5.2. Công tác thanh tra xây dựng UBND quận Hai Bà Trưng đã chủ động xây dựng phương án tổ chức mạng lưới kiểm tra, giám sát theo nội dung giấy phép của các chủ đầu tư và các hộ gia đình để phát hiện việc xây dựng không đúng, và thông báo với cơ quan có chức năng giải quyết. Trường hợp chủ đầu tư không có giấy phép xây dựng hoặc xây dựng sai với nội dung giấy phép được cấp, Thanh tra xây dựng quận phối hợp với UBND phường lập biên bản xác định lỗi vi phạm để xử lý kịp thời hoặc đề nghị với các cấp có thẩm quyền xử lý các lỗi vi phạm đó. Có thể thấy, trong các năm từ 2013- 2015, hình thức xử lý vi phạm chủ yếu tập trung vào việc phạt cảnh cáo và vận động chủ đầu tư tự phá dỡ. Những việc xây dựng không phép trên địa bàn quận đa phần còn nhiều ở các phường Vĩnh Tuy, Trương Định, Bạch Đằng, Thanh Lương. Các trường hợp xây dựng không phép thường chủ yếu tập trung vào những trường hợp có giấy tờ nhà đất không hợp pháp, hợp lệ, nhà công tư xen kẽ không đủ điều kiện cấp phép xây dựng theo quy định của Pháp luật. 2.4. Đánh giá Thực trạng quản lý nhà nƣớc về cấp phép xây dựng nhà ở riêng lẻ đô thị quận Hai Bà Trƣng giai đoạn 2013-2015 2.4.1. Những thành tựu đạt được Công tác CPXD trên địa bàn trong thời gian qua đã được thực hiện có hiệu quả và tốt hơn. Đặc biệt trong năm 2015, 100%. các công trình xây dựng được kiểm soát, tỷ lệ công trình xây dựng có phép đạt trên 98% theo đúng chỉ tiêu được giao, sở dĩ có được kết quả như vậy là trong thời gian qua công tác CPXD đã được quan tâm chú trọng giải quyết. Các thủ tục hành chính đã được đơn giản hóa 15
và cải cách hơn. Để giảm mức độ vi phạm của việc cố tình xây dựng sai phép, không phép cần đặt ra một yêu cầu quản lý, kiểm tra giám sát cao hơn đối với chính quyền cấp phường và UBND quận. 2.4.2. Những hạn chế và nguyên nhân Công tác cấp giấy phép xây dựng trên địa bàn đã đạt được những kết quả đáng kể nhưng số lượng các công trình xây dựng không phép, trái phép vẫn chiếm tỷ lệ cao, việc xin cấp giấy phép xây dựng chưa đi vào nề nếp. Công tác cấp giấy phép còn chưa đúng hạn và đảm bảo sự hài lòng của chủ đầu tư. Nhiều công trình có thời hạn cấp phép dài do quá trình hướng dẫn hồ sơ và thực hiện hồ sơ xin cấp phép thiếu chính xác. Đối với một số hồ sơ cần sự tham vấn của các sở ban ngành, thời gian tham vấn thường bị quá thời gian quy định. Từ những hạn chế trên chúng ta có thể kể các nguyên nhân của những tồn tại cản trở công tác cấp phép xây dựng như: do người dân không hiểu biết pháp luật, cán bộ nhũng nhiễu, quy hoạch không công khai, thủ tục rườm rà…Nhưng tóm lược lại có ba nguyên nhân cơ bản sau: * Vấn đề trong quy hoạch thiết kế Một điều đáng nói là xét về bản chất các đồ án quy hoạch chi tiết xây dựng của đồ án được phê duyệt trong thời gian qua chưa phải là một đồ án quy hoạch xây dựng. Trong các hồ sơ của đồ án đã được phân cấp cho Quận phê duyệt thiếu một số bản vẽ như sơ đồ tổ chức không gian kiến trúc cảnh quan, bản đồ quy hoạch hệ thống công trình hạ tầng kỹ thuật, bản đồ chỉ giới đường đỏ…Vấn đề này đã gây rắc rối cho công tác cấp phép xây dựng, gây tiêu cực trong việc thỏa thuận địa điểm, thỏa thuận kiến trúc quy hoạch cho các chủ đầu tư. * Các vướng mắc trong thủ tục hành chính Trong mấy năm vừa qua, chính phủ, Thành phố đang từng bước cố gắng cải thiện hệ thống chính sách để các thủ tục hành chính nói chung và thủ tục cấp phép nói riêng trở nên chặt chẽ chính xác nhưng lại thông thoáng dễ dàng hơn. Có thể kể ra điển hình là chế độ “Một cửa” trong cấp phép xây dựng. Nhưng khi áp dụng vào thực tế chính sách có tỏ ra hiệu quả hay không? Trên thủ tục là chủ đầu tư phải chuẩn bị các loại giấy tờ cần thiết sau đó đên bộ phận một cửa nộp hồ sơ; bộ phận này tiếp nhận và chuyển lên phòng quản lý đô thị của Quận để giải quyết. * Yếu tố con người Yếu tố con người ở đây phải được nhìn nhận từ cả hai phía: người chịu 16
trách nhiệm cấp phép và người xin cấp phép. Có thể nói, nguyên nhân chủ yếu của tư tưởng “ hành chính “ có nghĩa “ hành” là “ chính” bắt nguồn từ chính tác phong làm việc của những con người trong công tác hành chính. Đối với TTHC cấp phép xây dựng tư tưởng “xin – cho” vẫn tồn tại trong tư tưởng của người chịu trách nhiệm cấp phép và người xin cấp phép.Và cũng không thể phủ nhận rằng, chính cách làm việc của những người có trách nhiệm trong công tác cấp phép xây dựng nói riêng và công tác hành chính nói chung cũng là một nguyên nhân gây ra sự lãng phí thời gian trong công việc, góp phần tạo ra sự rườm rà trong các thủ tục. Đây không phải là hiện tượng của riêng Quận Hai Bà Trưng, mà là hiện tượng chung của Thành phố và các cơ quan hành chính trong cả nước. 17
Tiểu kết chƣơng 2 Chương 2 dựa trên thực trạng quản lý nhà nước về cấp phép xây dựng nhà ở riêng lẻ đô thị quận Hai Bà Trưng, thành phố Hà Nội. Thông qua các số liệu và các tài liệu về cấp phép xây dựng nhà ở riêng lẻ quận Hai Bà Trưng từ đó nêu lên các đặc điểm về tổ chức bộ máy quản lý cấp phép xây dựng cũng như thực trạng quản lý nhà nước về cấp phép xây dựng nhà ở riêng lẻ đô thị quận Hai Bà Trưng. Sau đó tiến hành đánh giá những kết quả đạt được, những tồn tại và nguyên nhân chủ yếu trong quản lý nhà nước về cấp phép xây dựng nhà ở riêng lẻ đô thị quận Hai Bà Trưng. Để khắc phục được triệt để những nhược điểm cũng như phát huy tối đa những ưu điểm, rất cần sự nỗ lực hơn nữa của các cấp các ngành với những giải pháp cụ thể chi tiết, phù hợp với từng địa bàn, từng đối tượng, đồng thời là sự ủng hộ đồng tình của quần chúng nhân dân. Kết hợp cơ sở lý luận ở Chương 1 cùng với thực trạng ở Chương 2 tác giả sẽ để xuất giải pháp nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước về cấp phép xây dựng nhà ở riêng lẻ đô thị quận Hai Bà Trưng ở Chương 3. 18