Tóm tắt Luận văn Thạc sĩ Quản lý công: Quản lý nhà nước về phòng cháy, chữa cháy trên địa bàn huyện Đông Anh, thành phố Hà Nội

Chia sẻ: Mucong999 Mucong999 | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:26

Thêm vào BST

Báo xấu

12
lượt xem 2
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục đích nghiên cứu của đề tài nhằm hệ thống hóa một số lý luận quản lý nhà nước về phòng cháy, chữa cháy; phân tích thực trạng quản lý nhà nước về phòng cháy, chữa cháy trên địa bàn huyện Đông Anh, thành phố Hà Nội hiện nay; luận văn đề xuất các giải pháp nhằm tăng cường quản lý nhà nước về phòng cháy, chữa cháy trên địa bàn huyện Đông Anh trong thời gian tới.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Tóm tắt Luận văn Thạc sĩ Quản lý công: Quản lý nhà nước về phòng cháy, chữa cháy trên địa bàn huyện Đông Anh, thành phố Hà Nội

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ -------------------- --------------- HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA LÊ DUY TUYẾN QUẢN LÝ NHÀ NƢỚC VỀ PHÒNG CHÁY, CHỮA CHÁY TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN ĐÔNG ANH, THÀNH PHỐ HÀ NỘI Chuyên ngành: Quản lý công Mã số: 8 34 04 03 TÓM TẮT LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ CÔNG HÀ NỘI – Năm 2019
Công trình được hoàn thành tại: HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA Người hướng dẫn khoa học: TS. NGUYỄN VIẾT ĐỊNH Phản biện 1: PGS.TS. VŨ TRỌNG HÁCH Phản biện 2: TS. TRẦN SƠN HÀ Luận văn được bảo vệ tại Hội đồng chấm luận văn thạc sĩ, Học viện Hành chính Quốc gia Địa điểm: Phòng họp ….., Nhà...... Hội trường bảo vệ luận văn thạc sĩ, Học viện Hành chính Quốc gia Số: 77 Nguyễn Chí Thanh, Đống Đa, Hà Nội Thời gian: vào hồi ……giờ ……tháng ……năm 2019 Có thể tìm hiểu luận văn tại Thư viện Học viện Hành chính Quốc gia hoặc trên trang Web Ban QLĐT Sau đại học, Học viện Hành chính Quốc gia
MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài Trên cơ sở các quy định pháp luật, tại huyện Đông Anh, UBND cấp huyện, xã ngày càng nhận thức rõ hơn và thực hiện đầy đủ hơn nhiệm vụ, quyền hạn của mình, có trách nhiệm trong thực hiện chức năng quản lý nhà nước về PCCC tại địa phương; nhận thức về công tác PCCC trong cơ quan, doanh nghiệp và cộng đồng dân cư được nâng lên. Từ những kết quả trên, trong những năm qua tình hình cháy trên địa bàn huyện Đông Anh đã được kiềm chế cả về số vụ và thiệt hại, góp phần quan trọng vào sự nghiệp phát triển kinh tế - xã hội chung của thành phố. Tuy nhiên, trước yêu cầu nhiệm vụ của thời kỳ đổi mới, hoạt động PCCC vẫn còn bộc lộ nhiều hạn chế, bất cập như công tác lãnh đạo quản lý, phối hợp triển khai thực hiện nhiệm vụ còn gặp nhiều khó khăn, lúng túng, nhất là khi gặp các tình huống phức tạp, mới phát sinh. Đồng thời, ý thức của tổ chức, cá nhân về công tác PCCC chưa cao, còn chủ quan, lơ là, không lường hết được những hậu quả nghiêm trọng khi xảy ra cháy. Để khắc phục những hạn chế, yếu kém nêu trên, việc nghiên cứu, tổng kết, đánh giá đúng thực trạng, chỉ rõ nguyên nhân và rút ra bài học kinh nghiệm từ đó đề ra các giải pháp chủ yếu nâng cao hơn nữa hiệu lực quản lý nhà nước về PCCC trên địa bàn huyện nhằm đáp ứng đòi hỏi bức thiết của thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa là một yêu cầu tất yếu khách quan, có ý nghĩa sâu sát cả về lý luận và thực tiễn. Đây không chỉ là nhiệm vụ cần thiết, cấp bách trước mắt mà còn là nhiệm vụ chiến lược lâu dài nhằm thực hiện thắng lợi mục tiêu phát triển kinh tế xã hội bền vững của huyện. Từ thực tiễn trên, tác giả chọn đề tài: “Quản lý nhà nước về phòng cháy, chữa cháy trên địa bàn huyện Đông Anh, thành phố Hà Nội” làm luận văn thạc sĩ chuyên ngành Quản lý công nhằm góp phần đưa ra các giải pháp để nâng cao hiệu lực quản lý nhà nước về PCCC trên địa bàn huyện. 1
2. Tình hình nghiên cứu đề tài - Đề tài khoa học của các tác giả: Nguyễn Ngọc Sơn, Nguyễn Thế Từ, Kiều Hồng Mai: “Một số giải pháp nâng cao hiệu quả hoạt động PCCC trong các cơ sở sản xuất công nghiệp ở nước ta hiện nay”.Hà Nội, 2004. - TS. Đào Hữu Dân, năm 2001: “Nghiên cứu chức năng quản lý Nhà nước trong lĩnh vực PCCC của lực lượng Cảnh sát PCCC trước yêu cầu đòi hỏi của sự nghiệp đổi mới đất nước hiện nay”. - Giáo trình của tác giả TS. Đào Hữu Dân - Trường Đại học PCCC: “Quản lý nhà nước về phòng cháy, chữa cháy”- NXB Giao thông vận tải, Hà Nội-2012. - Luận văn thạc sĩ kinh tế chính trị của tác giả Nguyễn Thị Hương Giang: “Tăng cường vai trò quản lý nhà nước đối với dịch vụ PCCC trong doanh nghiệp có vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài ở Việt Nam”. - Và nhiều công trình nghiên cứu khác. 3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu 3.1. Mục đích nghiên cứu Trên cơ sở hệ thống hóa một số lý luận quản lý nhà nước về phòng cháy, chữa cháy; phân tích thực trạng quản lý nhà nước về phòng cháy, chữa cháy trên địa bàn huyện Đông Anh, thành phố Hà Nội hiện nay; luận văn đề xuất các giải pháp nhằm tăng cường quản lý nhà nước về phòng cháy, chữa cháy trên địa bàn huyện Đông Anh trong thời gian tới. 3.2. Nhiệm vụ nghiên cứu - Nghiên cứu một số vấn đề lý luận và thực tiễn về hoạt động quản lý nhà nước về PCCC. - Đánh giá thực trạng quản lý nhà nước về PCCC, chỉ ra những khó khăn, hạn chế và phân tích nguyên nhân của những hạn chế trong các hoạt động quản lý nhà nước về PCCC trên địa bàn huyện Đông Anh, thành phố Hà Nội hiện nay. 2
- Đề xuất một số giải pháp nhằm tăng cường quản lý nhà nước về PCCC trên địa bàn huyện Đông Anh, thành phố Hà Nội trong thời gian tới. 4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu 4.1. Đối tượng nghiên cứu - Hoạt động quản lý nhà nước về PCCC. 4.2. Phạm vi nghiên cứu Tập trung nghiên cứu hoạt động quản lý nhà nước về phòng cháy chữa cháy trên địa bàn huyện Đông Anh, thành phố Hà Nội từ năm 2014 đến 2018. 5. Cơ sở lý luận và phƣơng pháp nghiên cứu Luận văn được thực hiện dựa trên quan điểm của Chủ nghĩa Mác- Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, quan điểm, chủ trương, đường lối, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước về công tác phòng cháy chữa cháy. Các phương pháp nghiên cứu gồm: Phương pháp nghiên cứu lý thuyết: thu thập thông tin, hệ thống văn bản, tài liệu; Phương pháp thực tiễn: thống kê, phân tích, so sánh, tổng hợp, đối chiếu; Phương pháp xử lý thông tin, số liệu, tài liệu, bảng biểu hóa; Phương pháp kế thừa, tổng kết kinh nhiệm. 6. Những đóng góp mới về khoa học của đề tài Đề tài đã hệ thống hóa một số lý luận và thực tiễn trong quản lý nhà nước về PCCC. Đồng thời phân tích, làm rõ thực trạng và đưa ra một số giải pháp nhằm tăng cường quản lý nhà nước về PCCC trên địa bàn huyện Đông Anh, thành phố Hà Nội trong thời gian tới. 7. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của đề tài Về lý luận: Luận văn góp phần làm rõ những luận cứ khoa học về công tác quản lý nhà nước về PCCC trên địa bàn huyện Đông Anh, thành phố Hà Nội trong giai đoạn hiện nay. Đồng thời, đề xuất một số giải pháp có tính khả thi có thể áp dụng nhằm tăng cường hoạt động quản lý nhà nước về PCCC trên địa bàn huyện Đông Anh, thành phố Hà Nội trong thời gian tới. Về thực tiễn: Luận văn có thể được sử dụng làm tài liệu tham khảo trong nghiên cứu khoa học và trong quá trình xây dựng kế hoạch quản lý nhà nước về 3
PCCC ở các cơ quan, đơn vị nói chung, trên địa bàn các quận, huyện nói riêng và cho những người có nhu cầu nghiên cứu các vấn đề liên quan đến Luận văn. 8. Kết cấu của luận văn Ngoài phần mở đầu, kết luận và danh mục tài liệu tham khảo, nội dung của luận văn bao gồm 3 chương: Chương 1: Cơ sở lý luận và thực tiễn trong quản lý nhà nước về phòng cháy, chữa cháy Chương 2: Thực trạng quản lý nhà nước về phòng cháy, chữa cháy trên địa bàn huyện Đông Anh, thành phố Hà Nội Chương 3: Giải pháp nhằm tăng cường quản lý nhà nước về phòng cháy, chữa cháy trên địa bàn huyện Đông Anh, thành phố Hà Nội. 4
Chƣơng 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN TRONG QUẢN LÝ NHÀ NƢỚC VỀ PHÒNG CHÁY, CHỮA CHÁY 1.1. Một số vấn đề cơ bản về phòng cháy, chữa cháy 1.1.1. Khái niệm phòng cháy, chữa cháy 1.1.1.1. Khái niệm cháy Cháy là phản ứng ôxy hóa, tỏa nhiệt và phát sáng. 1.1.1.2. Khái niệm phòng cháy Phòng cháy là hệ thống các biện pháp, giải pháp về tổ chức, kỹ thuật nhằm loại trừ hoặc hạn chế các điều kiện và nguyên nhân gây cháy, tạo điều kiện thuận lợi cho việc cứu người, cứu tài sản, chống cháy lan khi xảy ra cháy và cho việc tổ chức dập tắt đám cháy. 1.1.1.3. Khái niệm chữa cháy Chữa cháy bao gồm các công việc huy động, triển khai lực lượng, phương tiện chữa cháy, cắt điện, tổ chức thoát nạn, cứu người, cứu tài sản, chống cháy lan, dập tắt đám cháy và các hoạt động khác có liên quan đến chữa cháy. 1.1.2. Nguyên tắc phòng cháy, chữa cháy Một là, huy động sức mạnh tổng hợp của toàn dân. Hai là, trong hoạt động phòng cháy và chữa cháy lấy phòng ngừa là chính, phải tích cực và chủ động phòng ngừa, hạn chế đến mức thấp nhất các vụ cháy xảy ra và thiệt hai do cháy gây ra. Ba là, phải chuẩn bị sẵn sàng lực lượng, phương tiện, phương án và các điều kiện khác để khi có xảy ra cháy thì chữa cháy kịp thời, có hiệu quả. Bốn là, mỗi hoạt động phòng cháy, chữa cháy trước hết phải được thực hiện và giải quyết bằng phương tiện và lực lượng tại chỗ. 1.1.3. Tính chất của hoạt động phòng cháy, chữa cháy - Tính quần chúng - Tính pháp chế 5
- Tính khoa học - Tính chiến đấu 1.1.4. Yêu cầu của công tác phòng cháy, chữa cháy Đối với cơ sở sản xuất, kinh doanh; nhà cao tầng, chung cư; và các phương tiện giao thông cơ giới cần phải đảm bảo các yêu cầu về an toàn PCCC đối với từng loại hình 1.2. Quản lý nhà nƣớc về phòng cháy, chữa cháy 1.2.1. Khái niệm quản lý nhà nước về phòng cháy, chữa cháy  Khái niệm quản lý Theo Giáo trình Quản lý học đại cương của Nhà xuất bản Chính trị quốc gia: “Quản lý là sự tác động có tổ chức, có hướng đích của chủ thể quản lý lên đối tượng quản lý nhằm đạt mục tiêu dự kiến”.  Khái niệm quản lý nhà nước, quản lý nhà nước về phòng cháy, chữa cháy Quản lý nhà nước về PCCC là sự tác động có tổ chức của các cơ quan nhà nước, bằng pháp luật do nhà nước ban hành, tác động tới hoạt động PCCC trong các cơ quan, tổ chức, hộ gia đình và cá nhân của các chủ thể có thẩm quyền, hướng tới mục đích ngăn ngừa, hạn chế đến mức thấp nhất các vụ cháy xảy ra và thiệt hại do cháy gây ra góp phần bảo vệ tính mạng, bảo vệ tài sản của nhà nước, của tổ chức và cá nhân, bảo vệ môi trường, bảo đảm an ninh và trật tự an toàn xã hội. 1.2.2. Vai trò của quản lý nhà nước về phòng cháy, chữa cháy 1.2.2.1. Góp phần định hướng công tác phòng cháy, chữa cháy - Giúp phát huy tối đa tính hiệu quả, hiệu lực của việc triển khai thi hành Luật Phòng cháy, chữa cháy và các văn bản quy phạm pháp luật về phòng cháy, chữa cháy, đảm bảo quyền lực của nhà nước được thực thi nghiêm túc, công bằng, xã hội văn minh, trật tự. - Quản lý nhà nước về phòng cháy, chữa cháy thúc đẩy việc nâng cao nhận thức, trách nhiệm của các cấp, các ngành, các cơ quan, tổ chức, của từng gia đình và mỗi cá nhân đối với việc triển khai thi hành Luật Phòng cháy, chữa 6
cháy, từ đó góp phần xây dựng ý thức cảnh giác của mỗi cá nhân, cơ quan, tổ chức và toàn xã hội. - Đảm bảo thống nhất hoạt động quản lý nhà nước về phòng cháy, chữa cháy từ trung ương đến các cấp tỉnh, huyện, xã; đảm bảo sự tham gia tích cực của các cơ quan có liên quan nhằm góp phần thực hiện có hiệu quả các công tác về phòng cháy, chữa cháy. 1.2.2.2. Góp phần huy động và phối hợp các lực lượng tham gia công tác phòng cháy, chữa cháy Nhìn chung hoạt động quản lý nhà nước đã đóng vai trò quan trọng trong việc huy động sự tham gia của các lực lượng vào công tác phòng cháy, chữa cháy, góp phần thực hiện hiệu quả hoạt động quản lý nhà nước về phòng cháy, chữa cháy ở mỗi địa phương. 1.2.2.3. Góp phần hạn chế thiệt hại do cháy gây ra, ổn định và phát triển kinh tế - xã hội Quản lý nhà nước về phòng cháy, chữa cháy được thực hiện tốt là góp phần quan trọng trong sự nghiệp phát triển kinh tế - xã hội, bởi khi xảy ra tình trạng cháy thì toàn xã hội phải vào cuộc để giải quyết hậu quả của nó. Do vậy, thực hiện có hiệu lực, hiệu quả hoạt động quản lý nhà nước về phòng cháy, chữa cháy sẽ đóng vai trò không nhỏ trong sự nghiệp phát triển kinh tế - xã hội. 1.2.3. Nguyên tắc và phương pháp quản lý nhà nước về phòng cháy, chữa cháy 1.2.3.1. Nguyên tắc - Huy động sức mạnh tổng hợp của toàn dân tham gia hoạt động phòng cháy, chữa cháy. - Trong hoạt động phòng cháy, chữa cháy lấy phòng ngừa là chính; phải tích cực và chủ động phòng ngừa, hạn chế đến mức thấp nhất các vụ cháy xảy ra và thiệt hại do cháy gây ra. - Phải chuẩn bị sẵn sàng lực lượng, phương tiện, phương án và các điều kiện khác để khi có cháy xảy ra thì chữa cháy kịp thời, có hiệu quả. 7
-Mọi hoạt động phòng cháy, chữa cháy trước hết phải được thực hiện và giải quyết bằng lực lượng và phương tiện tại chỗ. 1.2.3.2. Phương pháp - Phương pháp thuyết phục - Phương pháp cưỡng chế - Phương pháp hành chính - Phương pháp kinh tế 1.2.4. Nội dung quản lý nhà nước về phòng cháy, chữa cháy 1.2.4.1. Xây dựng và chỉ đạo thực hiện chiến lược, quy hoạch, kế hoạch về phòng cháy, chữa cháy Một là, công tác lãnh đạo, chỉ đạo, tổ chức, quản lý: Công tác lãnh đạo, chỉ đạo, tổ chức, quản lý cấp Trung ương tập trung vào việc tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo, kiểm tra của các cấp ủy Đảng, chính quyền đối với công tác phòng cháy, chữa cháy. Qua đó, nâng cao năng lực quản lý nhà nước, hoàn thiện hệ thống chính sách, pháp luật về phòng cháy, chữa cháy; củng cố hệ thống tổ chức bộ máy, nâng cao năng lực đội ngũ cán bộ làm công tác phòng cháy, chữa cháy ở các cấp;… Hai là, tuyên truyền, giáo dục pháp luật và kiến thức về phòng cháy, chữa cháy: Hàng năm, tổ chức các chiến dịch, sự kiện truyền thông, vận động về phòng cháy, chữa cháy. Xây dựng và vận hành trang thông tin điện tử, tờ tin về phòng cháy, chữa cháy. Ba là, can thiệp, xử lý vi phạm về phòng cháy, chữa cháy Bốn là, xã hội hóa công tác phòng cháy, chữa cháy Năm là, nghiên cứu khoa học và hợp tác quốc tế 1.2.4.2. Ban hành, hướng dẫn và tổ chức thực hiện các văn bản quy phạm pháp luật và văn bản quy phạm kỹ thuật về phòng cháy, chữa cháy Quản lý nhà nước về phòng cháy và chữa cháy để thực thi quyền lực nhà nước thông qua các văn bản pháp luật và quy phạm pháp luật. Đó là sự tác động 8
chủ yếu bằng pháp luật của các chủ thể quản lý nhà nước nhằm thực hiện các chức năng quản lý nhà nước về phòng cháy, chữa cháy đạt hiệu quả. 1.2.4.3. Tổ chức và chỉ đạo hoạt động phòng cháy, chữa cháy Tổ chức và chỉ đạo hoạt động PCCC được “luật hóa” bằng các quy định trong Luật PCCC. Thứ nhất, quán triệt nguyên tắc “Trong hoạt động PCCC lấy phòng ngừa là chính; phải tích cực và chủ động phòng ngừa, hạn chế đến mức thấp nhất các vụ cháy xảy ra và thiệt hại do cháy gây ra” bằng các giải pháp, biện pháp về tổ chức và kỹ thuật nhằm hạn chế, loại trừ các nguyên nhân và điều kiện gây cháy. Thứ hai “Phải chuẩn bị sẵn sàng lực lượng, phương tiện, phương án và các điều kiện khác để khi có cháy xảy ra thì chữa cháy kịp thời, có hiệu quả” trong việc thực hiện nhiệm vụ thường trực sẵn sàng chữa cháy của lực lượng Cảnh sát PCCC cũng như đối với các lực lượng PCCC khác. 1.2.4.4. Tổ chức đào tạo, xây dựng lực lượng, trang bị và quản lý phương tiện phòng cháy, chữa cháy 1.2.4.5. Bảo đảm ngân sách cho hoạt động phòng cháy, chữa cháy; tổ chức bảo hiểm cháy gắn với hoạt động phòng cháy, chữa cháy 1.2.4.6. Thanh tra, kiểm tra, xử lý vi phạm, giải quyết khiếu nại, tố cáo về phòng cháy, chữa cháy; điều tra vụ cháy - Thanh tra, kiểm tra các hoạt động về phòng cháy, chữa cháy: + Định kỳ 1 năm 1 lần, Bộ Công an tổ chức các đoàn liên ngành kiểm tra, giám sát các hoạt động phòng cháy, chữa cháy ở địa phương và bộ, ngành liên quan hoặc kiểm tra đột xuất theo chỉ đạo của Chính phủ về hoạt động phòng cháy, chữa cháy ở cơ sở. + Các bộ ngành được phân công quản lý và thực hiện các hoạt động về phòng cháy, chữa cháy có trách nhiệm tổ chức các đoàn công tác gồm đại diện của các đơn vị có liên quan đến việc triển khai, thực hiện pháp luật về phòng cháy, chữa cháy và đi kiểm tra, giám sát định kỳ việc thực hiện các hoạt động tại cơ sở. 9
+ Tổ chức hoạt động thanh tra, kiểm tra đánh giá thực tế hoạt động phòng cháy, chữa cháy tại địa bàn theo từng năm, đánh giá giữa kỳ, đánh giá cuối kỳ kết quả thực hiện Chương trình hành động quốc gia về phòng cháy, chữa cháy. - Xử lý người có hành vi vi phạm về phòng cháy, chữa cháy: Người có hành vi vi phạm pháp luật về phòng cháy, chữa cháy tùy theo tính chất, mức độ vi phạm mà bị xử lý vi phạm hành chính, xử lý kỷ luật hoặc bị truy cứu trách nhiệm hình sự; nếu gây thiệt hại thì phải bồi thường theo quy định của pháp luật. - Giải quyết khiếu nại tố cáo về phòng cháy chữa cháy: Việc khiếu nại, tố cáo và giải quyết khiếu nại, tố cáo với các hành vi vi phạm pháp luật về phòng cháy, chữa cháy được thực hiện theo quy định của pháp luật về khiếu nại, tố cáo. 1.3. Các yếu tố tác động đến hoạt động quản lý nhà nƣớc về phòng cháy, chữa cháy 1.3.1. Mức độ hoàn thiện hệ thống pháp luật về phòng cháy, chữa cháy Để hoạt động quản lý nhà nước về PCCC có hiệu quả, cần phải xây dựng và hoàn thiện hệ thống văn bản quy phạm pháp luật và văn bản quy phạm kỹ thuật về PCCC hoàn chỉnh, đồng bộ, bảo đảm tính pháp lý; quy định rõ trách nhiệm các chủ thể quản lý và đối tượng quản lý nhà nước về PCCC, phù hợp với yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội. 1.3.2. Sự lãnh đạo, chỉ đạo đối với hoạt động quản lý nhà nước về phòng cháy, chữa cháy Nhận thức được tầm quan trọng của sự lãnh đạo, chỉ đạo đối với hoạt động quản lý nhà nước về PCCC, ngày 25/6/2015 Bộ Chính trị đã ban hành Chỉ thị số 47-CT/TW về lãnh đạo công tác PCCC; Quốc hội đã ban hành Luật PCCC; Chính phủ đã ban hành nhiều Nghị định, Chỉ thị, Kế hoạch triển khai thực hiện công tác PCCC; Bộ Công an, các Bộ, Ngành liên quan, UBND các cấp đã ban hành nhiều văn bản triển khai thực hiện công tác PCCC 10
1.3.3. Tổ chức bộ máy và đội ngũ cán bộ làm công tác phòng cháy, chữa cháy 1.3.4. Nguồn lực tài chính và trang bị phương tiện cho lực lượng phòng cháy, chữa cháy 1.3.5. Ý thức xã hội và tổ chức, cá nhân có trách nhiệm thực hiện pháp luật về phòng cháy, chữa cháy 1.3.6. Các yếu tố về điều kiện tự nhiên và kinh tế - xã hội Các yếu tố tự nhiên, môi trường ảnh hưởng tới hoạt động phòng cháy, chữa cháy được hiểu là các điều kiện thời tiết và các nhân tố khí tượng. Các nhân tố này bao gồm: nhiệt độ, độ ẩm, gió, nguồn nước,…Các yếu tố về kinh tế - xã hội: sự phát triển của cơ sở hạ tầng, trình độ dân trí của địa phương,… 1.4. Kinh nghiệm quản lý nhà nƣớc về phòng cháy, chữa cháy trên thế giới và một số địa phƣơng Qua việc nghiên cứu hoạt động quản lý nhà nước của các quốc gia trên thế giới và một số địa phương trong nước, luận văn đã rút ra một số bài học kinh nghiệm cho huyện Đông Anh như sau: - Tăng cường sự quan tâm chỉ đạo thường xuyên, chặt chẽ của Huyện ủy uỷ, Ủy ban nhân dân huyện đối với công tác PCCC cũng như phối hợp giữa các lực lượng chuyên trách tham gia công tác này trên địa bàn huyện. - Nêu cao vai trò và trách nhiệm của Mặt trận Tổ quốc huyện cùng các đơn vị liên quan trong công tác tuyên truyền, vận động quần chúng nhân dân tham gia thực hiện nhiệm vụ phòng cháy, chữa cháy; chú trọng giáo dục nâng cao nhận thức về phòng cháy chữa cháy. - Tăng cường công tác huấn luyện về nghiệp vụ chữa cháy cho lực lượng chữa cháy cơ sở để xử lý kịp thời, không để xảy ra cháy lan, cháy lớn; duy trì tốt hoạt động hệ thống chữa cháy được trang bị tại cơ sở để đảm bảo công tác xử lý ban đầu khi có sự cố xảy ra đạt kết quả cao. 11
Chƣơng 2 THỰC TRẠNG QUẢN LÝ NHÀ NƢỚC VỀ PHÒNG CHÁY, CHỮA CHÁY TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN ĐÔNG ANH, THÀNH PHỐ HÀ NỘI 2.1. Tổng quan về điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội huyện Đông Anh, thành phố Hà Nội Điều kiện tự nhiên Đông Anh là một huyện ngoại thành Hà Nội, có diện tích tự nhiên là 182,3 km2, cách trung tâm thành phố 15 km về phía Bắc. Phía đông giáp thị xã Từ Sơn, tỉnh Bắc Ninh, phía đông bắc giáp huyện Yên Phong, tỉnh Bắc Ninh, phía đông nam giáp quận Long Biên và huyện Gia Lâm với ranh giới là Sông Đuống, phía nam giáp các quận Tây Hồ và Bắc Từ Liêm với ranh giới là sông Hồng, phía tây giáp huyện Mê Linh, phía Bắc giáp huyện Sóc Sơn; hiện nay huyện Đông Anh có 23 đơn vị hành chính cấp xã và một thị trấn, là địa bàn có vị trí chiến lược quan trọng về kinh tế, an ninh - quốc phòng, với kết cấu địa hình tự nhiên bằng phẳng và cơ sở hạ tầng phát triển đa dạng với nhiều loại hình như: đường sông, đường bộ, đường sắt, hầm đường bộ, nhà ga,…; Về dân số, toàn huyện có khoảng 383.800 người với mật độ là 2063 người/km2, trình độ dân trí ngày càng nâng cao. Điều kiện kinh tế - xã hội Trong những năm vừa qua, do tốc độ đô thị hóa nhanh chóng đòi hỏi huyện Đông Anh cần có những định hướng phát triển phù hợp và xứng tầm. Đứng trước bối cảnh đó, lãnh đạo huyện Đông Anh đã chỉ đạo đẩy mạnh đầu tư nhằm chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo hướng đa ngành, đa lĩnh vực và mang lại những thành quả vô cùng ấn tượng. Cụ thể (tính đến năm 2018): tổng giá trị sản xuất các ngành kinh tế của huyện Đông Anh ước đạt 127.967 tỷ đồng, tăng 10,6%; giá trị sản xuất nông, lâm nghiệp, thủy sản ước đạt 2.128 tỷ đồng (tăng 2,3%); giá trị sản xuất công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp ước đạt 18.540 tỷ đồng (tăng 11,2%); giá trị sản xuất thương mại - dịch vụ đạt 10.171 tỷ đồng (tăng 12
15,8% so với cùng kỳ). Tổng thu ngân sách trên địa bàn huyện ước đạt 2.752 tỷ đồng (đạt 109,7% dự toán). Cơ cấu kinh tế tiếp tục chuyển dịch theo hướng hiện đại, phù hợp với Nghị quyết Đại hội đảng bộ huyện đã đề ra. 2.2. Phân tích thực trạng quản lý nhà nƣớc về phòng cháy, chữa cháy trên địa bàn huyện Đông Anh, thành phố Hà Nội 2.2.1. Công tác phòng cháy, chữa cháy trên địa bàn huyện Đông Anh Năm Số vụ cháy Thiệt hại (tỷ Số người chết Số người bị (vụ) đồng) (người) thương (người) 2014 32 1,2 00 00 2015 40 3,3 00 00 2016 76 5,1 00 01 2017 82 10,2 00 02 2018 41 22,1 00 01 Bảng 2.1. Thống kê số vụ cháy và thiệt hại do cháy gây ra trên địa bàn huyện (Nguồn: Phòng Cảnh sát PCCC huyện Đông Anh). Theo số liệu thống kê của Phòng Cảnh sát PC&CC số 5, trong 05 năm (2014-2018) xảy ra 271 vụ cháy, làm 04 người bị thương, thiệt hại về tải sản ước tính khoảng 42 tỷ đồng. Nguyên nhân gây cháy: do sự cố về điện 173 vụ, chiếm 63,83%; do sơ xuất trong sử dụng nguồn lửa, nguồn nhiệt 82 vụ, chiếm 30,26%; do đốt (bệnh lý, tư thù cá nhân, đốt thực bì, đốt rác, tự tử…) 10 vụ, chiếm 3,69%; vi phạm quy định an toàn PCCC gây cháy 05 vụ, chiếm 1,85% và chưa rõ nguyên nhân 01 vụ, chiếm 0,37%. Từ số liệu trên cho thấy, nguyên nhân vụ cháy do sự cố về điện chiếm tỉ lệ cao nhất (trên 63%), do sơ xuất trong sử dụng lửa, nhiệt trên 30% và còn lại là các nguyên nhân khác. 2.2.2. Quản lý nhà nước về phòng cháy, chữa cháy trên địa bàn huyện Đông Anh, thành phố Hà Nội 13
2.2.2.1. Thực hiện văn bản và ban hành các văn bản chỉ đạo, hướng dẫn thực hiện pháp luật về phòng cháy, chữa cháy Đánh giá được tầm quan trọng của công tác đảm bảo an ninh trật tự, an toàn xã hội nói chung và công tác phòng cháy, chữa cháy nói riêng, hàng năm, phòng Cảnh sát phòng cháy, chữa cháy số 5 đã tham mưu cho UBND huyện Đông Anh xây dựng 05 báo cáo thực hiện chỉ thị của Thành ủy thành phố Hà Nội về PCCC, 05 kết luận, 43 kế hoạch, 09 hướng dẫn, 21 công văn, 19 quyết định về lãnh đạo, chỉ đạo và triển khai thực hiện các biện pháp quản lý nhà nước về PCCC để các ban, ngành, đoàn thể và các xã, thị trấn nắm được. 2.2.2.2. Kiện toàn hệ thống tổ chức bộ máy quản lý nhà nước về phòng cháy, chữa cháy Trên địa bàn huyện Đông Anh bộ máy hoạt động về phòng cháy, chữa cháy bao gồm UBND huyện, phòng Cảnh sát phòng cháy chữa cháy số 5 và UBND các xã, thị trấn Phòng cảnh sát PC&CC số 5, thuộc Cảnh sát PC&CC thành phố Hà Nội, thực hiện chức năng quản lý nhà nước về PCCC trên địa bàn hai huyện là Đông Anh và Sóc Sơn. Phòng cảnh sát PC&CC số 5 có 128 đồng chí (trong đó, cán bộ trong biên chế: 80 đồng chí, hợp đồng lao động: 07 đồng chí, chiến sỹ nghĩa vụ: 41 đồng chí). Về trình độ chuyên môn: 21 đồng chí đại học, 46 đồng chí trung cấp, 07 đồng chí lái xe và 06 đồng chí chưa qua đào tạo. 2.2.2.3. Công tác tuyên truyền, giáo dục pháp luật và kiến thức về phòng cháy, chữa cháy Xác định công tác tuyên truyền và xây dựng phong trào toàn dân tham gia PCCC là nhiệm vụ rất quan trọng trong hoạt động quản lý nhà nước về PCCC.Vì vậy, trong những năm vừa qua, công tác tuyên truyền, giáo dục về Luật Phòng cháy và chữa cháy được các cấp ủy đảng, chính quyền từ huyện xuống cơ sở quan tâm, chú trọng. 14
Năm Lớp tuyên Lượt người Lớp huấn luyện Lượt người truyền PCCC tham gia nghiệp vụ PCCC tham gia 2014 82 3.857 78 2.920 2015 145 11.214 133 4.221 2016 147 12.529 142 5.067 2017 158 16.882 159 7.030 2018 156 16.014 172 7.612 Bảng 2.2. Công tác tuyên truyền và huấn luyện nghiệp vụ PCCC trên địa bàn huyện Đông Anh (2014 – 2018). 2.2.2.4. Công tác tổ chức, phối hợp với các cơ quan chức năng, các ngành trong hoạt động phòng cháy, chữa cháy Hoạt động PCCC là trách nhiệm của toàn xã hội và của toàn dân. Do đó, việc huy động sức mạnh tổng hợp toàn dân và sự phối hợp của các bên liên quan tham gia hoạt động PCCC là một nguyên tắc mang tính chủ đạo được quy định tại khoản 1 điều 4 Luật PCCC. Nhận thức được tầm quan trọng đó, trong 05 năm qua, UBND huyện Đông Anh đã chỉ đạo tăng cường sự phối hợp giữa các cơ quan có liên quan, đảm bảo hoạt động PCCC đạt hiệu quả cao, theo đó Phòng cảnh sát PC&CC số 5 đã ký 14 Quy chế phối hợp với UBND các xã, thị trấn, công an, quân đội, điện lực, Ủy ban mặt trận tổ quốc, ban quản lý các chợ…nhằm phối hợp chặt chẽ trong việc thực hiện chức năng quản lý nhà nước về PCCC. 2.2.2.5. Công tác tổ chức thực hiện nhiệm vụ phòng cháy, chữa cháy * Nhiệm vụ phòng cháy: UBND huyện Đông Anh đã tập trung lãnh đạo, chỉ đạo công tác điều tra cơ bản ở các địa bàn, cơ sở trọng điểm trong lĩnh vực PCCC. Đến nay đã tiến hành điều tra, khảo sát xây dựng được 1303 hồ sơ quản lý công tác PCCC của 1303 cơ sở (trong đó: Loại I: 39 (cơ sở); Loại II: 326 (cơ sở); Loại III: 872 (cơ sở); KPL: 66 (cơ sở). Đồng thời, thường xuyên tổ chức kiểm tra theo kế hoạch tăng cường công tác PCCC mùa hanh khô và các hoạt động Lễ hội, Tết Nguyên 15
đán; thực hiện công tác kiểm tra theo các kế hoạch, phương án bảo vệ tuyệt đối an toàn các kỳ cuộc thi, hoạt động văn hóa, thể thao diễn ra trên địa bàn huyện theo kế hoạch của UBND thành phố Hà Nội chỉ đạo; xây dựng, triển khai kế hoạch thực hiện tuần Lễ Quốc gia an toàn vệ sinh lao động, phòng chống, cháy, ngày toàn dân PCCC 04/10; thực hiện tốt công tác tuyên truyền đến các ban ngành, cơ sở, treo băng rôn, khẩu hiệu hưởng ứng tạo không khí sôi nổi, thiết thực. * Nhiệm vụ chữa cháy: Để chủ động trong công tác chữa cháy, UBND huyện Đông Anh đã phối hợp với Phòng Cảnh sát PC&CC số 5 xây dựng đầy đủ giáo án, lịch tập luyện và triển khai huấn luyện sát giáo án và tình hình thực tế của địa phương như: chiến thuật, kỹ thuật chữa cháy đối với chợ, trung tâm thương mại, các cơ sở sản xuất, kho tàng có quy mô lớn, nhà cao tầng, nhà khung sắt mái tôn v.v…; Đảm bảo tốt công tác thường trực sẵn sàng chiến đầu, chữa cháy kịp thời các vụ cháy xảy ra trên địa bàn quản lý. 2.2.2.6. Công tác thanh tra, kiểm tra, xử lý vi phạm pháp luật về phòng cháy, chữa cháy Trong 05 năm đã tổ chức kiểm tra an toàn về PCCC được 3.582 lượt cơ sở; kiểm tra an toàn về PCCC 12 chuyên ngành (chợ, trung tâm thương mại, khách sạn - nhà nghỉ, các trường học, cơ sở sản xuất kinh doanh, xăng dầu, khí dầu mỏ hóa lỏng…) với 217 lượt cơ sở; phối hợp với các phòng, ban thuộc UBND huyện kiểm tra an toàn về PCCC được 205 lượt cơ sở vào các đợt cao điểm tấn công trấn áp tội phạm. Qua kiểm tra kiến nghị cơ sở khắc phục trên 5.000 thiếu sót, tồn tại mất an toàn về PCCC; lập biên bản vi phạm và ra quyết định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực PCCC 416 trường hợp với tổng số tiền phạt 1.800.500.000 đồng, chuyển cơ quan điều tra tiếp tục điều tra làm rõ 01 vụ. Ra quyết định đình chỉ hoạt động 01 cơ sở. 16
2.2.2.7. Công tác quản lý trang thiết bị, phương tiện phòng cháy, chữa cháy Về phương tiện chữa cháy và cứu nạn, cứu hộ: 05 xe chữa cháy, 01 xe thang, 01 xe chỉ huy, 02 ca nô và 03 máy bơm chữa cháy. Phương tiện chữa cháy của lực lượng Cảnh sát PCCC đa số có tuổi thọ trung bình trên 20 năm, chất lượng kém, chưa đáp ứng yêu cầu chữa cháy; hiện tại chưa được trang bị phương tiện cứu nạn cứu hộ nên khi có sự cố xảy ra việc xử lý rất khó khăn, lúng túng. 2.3. Đánh giá thực trạng quản lý nhà nƣớc về phòng cháy, chữa cháy trên địa bàn huyện Đông Anh, thành phố Hà Nội - Trong thực hiện văn bản và ban hành các văn bản chỉ đạo về PCCC: Có thể thấy trong 5 năm qua, từ năm 2013 – 2018, UBND huyện Đông Anh đã ban hành khá nhiều văn bản chỉ đạo công tác PCCC. Nhìn chung, các văn bản trên đều bám sát với chủ trương, đường lối của Đảng và phù hợp với các văn bản quy phạm pháp luật mà nhà nước đã ban hành; phù hợp với tình hình thực tế của địa phương. Những văn bản này tạo nên hành lang pháp lý tương đối chặt chẽ, đưa việc thực hiện công tác PCCC dần đi vào nề nếp và có bước chuyển biến rõ rệt. - Việc tổ chức tuyên truyền, phổ biến và thực hiện Luật PCCC và các văn bản quy phạm pháp luật về PCCC được các cấp chính quyền và các ban ngành, đoàn thể quan tâm. - Trên địa bàn huyện, các lực lượng chức năng, các ban, ngành đã chủ động xây dựng, ký kết và triển khai thực hiện hàng trăm quy chế, kế hoạch phối hợp trong triển khai thực hiện công tác PCCC tập trung vào các lĩnh vực trọng điểm như: xây dựng, kiến trúc, xăng dầu, điện lực, hàng không, hóa chất vật liệu nổ công nghiệp... - Trong công tác tổ chức phòng cháy, chữa cháy: Hàng năm trên địa bàn huyện Đông Anh xảy ra khoảng 54 vụ cháy, trong đó khoảng 30 vụ cháy có gây thiệt hại về tài sản. Trong 05 năm qua, UBND huyện phối hợp với Phòng cảnh sát PC&CC số 5 đã trực tiếp xuất xe và tổ chức cứu chữa 129 vụ cháy, bảo vệ 17
được nhiều tài sản của nhà nước và nhân dân có giá trị hàng trăm tỉ đồng điển hình là vụ cháy tại cơ sở kinh doanh giày da Minh Đức, cơ sở sản xuất sơn Hòa Phát, cháy cơ sở chế biến gỗ tại làng nghề xã Vân Hà… - Công tác thanh tra, kiểm tra, xử lý vi phạm về PCCC: Thông qua công tác kiểm tra, nắm địa bàn lực lượng Cảnh sát PCCC số 5 đã phát hiện và kiến nghị khắc phục hàng nghìn sơ hở thiếu sót mất an toàn PCCC, ngăn chặn kịp thời các nguy cơ gây cháy, bảo vệ an toàn các cơ sở trọng điểm, các sự kiện chính trị quan trọng của địa phương và đất nước; các công trình xây dựng lớn, có nguy hiểm về cháy đã thực hiện tốt việc thẩm duyệt thiết kế về PCCC; 2.3.2. Những tồn tại, hạn chế và nguyên nhân Những tồn tại, hạn chế: Một là, tình trạng cháy trên địa bàn còn nhiều diễn biến phức tạp Hai là, còn khó khăn trong việc triển khai thực hiện các quy định của pháp luật về PCCC Ba là, công tác tuyên truyền, giáo dục pháp luật về phòng cháy, chữa cháy còn những tồn tại, vướng mắc Bốn là, trong công tác tổ chức, phối hợp giữa các cơ quan, các ngành vẫn còn một số hạn chế nhất định Năm là, công tác thanh, kiểm tra và xử lý vi phạm về PCCC còn chưa quyết liệt, chặt chẽ Sáu là, tại một số cơ quan, đơn vị chưa bố trí kinh phí hoặc thiếu kinh phí đầu tư cho công tác PCCC cho nên việc trang bị phương tiện, dụng cụ PCCC còn thiếu và lạc hậu Nguyên nhân: - Hệ thống pháp luật về PCCC về cơ bản là đầy đủ, có tính đồng bộ nhưng một số quy định trong Luật PCCC, Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật PCCC, Nghị định số 79/2014/NĐ-CP của Chính phủ, Thông tư số 66/2014/TT- BCA của Bộ Công an và một số quy chuẩn, tiêu chuẩn về PCCC chưa được thực thi nghiêm minh 18