Tóm tắt Luận văn Thạc sĩ Quản lý giáo dục: Quản lý hoạt động bồi dưỡng năng lực dạy học cho giáo viên các trường trung học cơ sở huyện Hạ Hòa, tỉnh Phú Thọ theo Chuẩn nghề nghiệp

Chia sẻ: Dilysstran Dilysstran | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:51

Thêm vào BST

Báo xấu

29
lượt xem 3
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục tiêu nghiên cứu của đề tài là đề xuất một số biện pháp quản lý hoạt động bồi dưỡng năng lực dạy học cho giáo viên các trường THCS huyện Hạ Hòa, tỉnh Phú Thọ theo Chuẩn nghề nghiệp nhằm nâng cao và phát triển năng lực dạy học cho đội ngũ giáo viên đáp ứng yêu cầu thời kỳ đổi mới GD &ĐT.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Tóm tắt Luận văn Thạc sĩ Quản lý giáo dục: Quản lý hoạt động bồi dưỡng năng lực dạy học cho giáo viên các trường trung học cơ sở huyện Hạ Hòa, tỉnh Phú Thọ theo Chuẩn nghề nghiệp

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI TRƢỜNG ĐẠI HỌC GIÁO DỤC TẠ HÙNG DUYÊN QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG BỒI DƢỠNG NĂNG LỰC DẠY HỌC CHO GIÁO VIÊN CÁC TRƢỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ HUYỆN HẠ HÒA, TỈNH PHÚ THỌ THEO CHUẨN NGHỀ NGHIỆP LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ GIÁO DỤC HÀ NỘI - 2017
ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI TRƢỜNG ĐẠI HỌC GIÁO DỤC TẠ HÙNG DUYÊN QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG BỒI DƢỠNG NĂNG LỰC DẠY HỌC CHO GIÁO VIÊN CÁC TRƢỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ HUYỆN HẠ HÒA, TỈNH PHÚ THỌ THEO CHUẨN NGHỀ NGHIỆP LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ GIÁO DỤC CHUYÊN NGÀNH: QUẢN LÝ GIÁO DỤC Mã số: 60 14 01 14 Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: TS. Nguyễn Phƣơng Huyền HÀ NỘI - 2017
LỜI CẢM ƠN Lời đầu tiên, tôi xin trân trọng cảm ơn các Thầy giáo, Cô giáo Trường Đại học Giáo dục - Đại học Quốc gia Hà Nội đã nhiệt tình giúp đỡ tôi trong quá trình học tập và nghiên cứu. Đặc biệt, tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới TS. Nguyễn Phương Huyền, giảng viên khoa QLGD, Trường Đại học Giáo dục, Đại học Quốc gia Hà Nội, đã trực tiếp hướng dẫn và tận tình giúp đỡ tôi trong suốt quá trình nghiên cứu, thực hiện đề tài. Tôi xin chân thành cảm ơn lãnh đạo UBND huyện Hạ Hòa, Lãnh đạo, chuyên viên, các bộ phận chức năng của Phòng GD&ĐT Hạ Hòa, Các CBQL, tổ trưởng chuyên môn 22 trường THCS trong huyện Hạ Hòa và GV của 03 trường THCS: Vô Tranh, Hương Xạ, Hạ Hòa đã cung cấp các số liệu quí báu và tạo điều kiện thuận lợi nhất cho tôi trong quá trình thực hiện làm luận văn. Xin cảm ơn các đồng nghiệp và những người thân yêu trong gia đình đã động viên, giúp đỡ tôi trong quá trình học tập, nghiên cứu và hoàn thành luận văn. Mặc dù đã rất cố gắng, song luận văn khó tránh khỏi những thiếu sót. Kính mong nhận được những ý kiến góp của các thầy cô giáo, các bạn đồng nghiệp và những người quan tâm để luận văn được hoàn thiện hơn./. Xin trân trọng cảm ơn! Hạ Hòa, tháng 01 năm 2017 TÁC GIẢ Tạ Hùng Duyên i
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT Chữ viết tắt Chữ viết đầy đủ CBQL Cán bộ quản lý CĐ Cao đẳ ng CNH Công nghiệp hóa CNTT Công nghệ thông tin ĐH Đa ̣i ho ̣c ĐTB Điểm trung bình GD Giáo dục GD&ĐT Giáo dục và đào tạo GV Giáo viên HĐH Hiện đại hóa HS Học sinh KHCN Khoa học công nghệ KHKT Khoa học kỹ thuật KTĐG Kiểm tra đánh giá NLDH Năng lƣ̣c da ̣y ho ̣c PPDH Phƣơng pháp dạy học SL Số lƣợng TB Trung biǹ h TC Trung cấ p Th.S Thạc sỹ THCS Trung học cơ sở THPT Trung học phổ thông TL Tỉ lệ TW Trung ƣơng XS Xuấ t sắ c ii
MỤC LỤC Lời cảm ơn ......................................................................................................... i Danh mục các chữ viết tắt ................................................................................. ii Danh mục các bảng ......................................................................................... vii Danh mục biểu đồ .......................................................................................... viii MỞ ĐẦU .......................................................................................................... 9 CHƢƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG BỒI DƢỠNG NĂNG LỰC DẠY HỌC CHO GIÁO VIÊN TRUNG HỌC CƠ SỞ THEO CHUẨN NGHỀ NGHIỆP .................................................. 15 1.1. Tổng quan nghiên cứu vấn đề ............................................................... 15 1.1.1. Trên thế giới ...................................................................................... 15 1.1.2. Ở Việt Nam ........................................................................................ 17 1.2. Một số khái niệm cơ bản trong đề tài ................................................... 19 1.2.1. Quản lý .............................................................................................. 19 1.2.2. Quản lý giáo dục ............................................................................... 20 1.2.3. Năng lực và năng lực dạy học của giáo viên.................................... 22 1.2.4. Bồi dưỡng và bồ i dưỡng năng lực dạy học cho giáo viên ................ 27 1.2.5. Quản lý hoạt động bồ i dưỡng năng lực dạy học cho giáo viên theo Chuẩn nghề nghiệp ............................................................................. 29 1.3. Chuẩn nghề nghiệp giáo viên trung học .............................................. 29 1.3.1. Mục đích ban hành Quy định Chuẩn nghề nghiệp giáo viên trung học ..................................................................................................... 29 1.3.2. Nội dung Chuẩn nghề nghiệp của giáo viên trung học .................... 30 1.3.3. Chuẩn nghề nghiê ̣p về năng lực dạy học của giáo viên THCS ........ 31 1.4. Mô ̣t số vấ n đề về quản lý hoa ̣t đô ̣ng bồ i dƣỡng năng lƣ̣c da ̣y ho ̣c cho giáo viên THCS theo Chuẩn nghề nghiệp............................................ 32 1.4.1. Những vấ n đề về họat động bồ i dưỡng năng lực dạy học cho giáo viên THCS theo Chuẩn nghề nghiệp................................................... 32 1.4.2. Nội dung quản lý hoạt động bồ i dưỡng năng lực dạy học cho giáo viên theo chuẩn nghề nghiê ̣p............................................................... 36 iii
1.5. Các yếu tố ảnh hƣởng đến quản lý hoạt động bồ i dƣỡng năng lƣ̣c da ̣y ho ̣c cho giáo viên theo chuẩ n nghề nghiêp̣ .................................... 42 1.5.1. Cơ chế, chính sách đối với giáo dục ................................................. 42 1.5.2. Đòi hỏi của thực tiễn và yêu cầu của đổi mới giáo dục phổ thôn g ...... 42 1.5.3. Môi trường dạy học ........................................................................... 43 1.5.4. Vai trò của đội ngũ lãnh đạo, quản lý .............................................. 43 1.5.5. Vai trò của GV trong bồ i dươ ng̃ và tự bồ i dưỡng năng lực dạy họ...... c 44 1.5.6. Chương trình, nội dung, hình thức, phương pháp bồi dưỡng........... 45 TIỂU KẾT CHƢƠNG 1.................................................................................. 46 CHƢƠNG 2: THỰC TRẠNG QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG BỒI DƢỠNG NĂNG LỰC DẠY HỌC CHO GIÁO VIÊN CÁC TRƢỜNG THCS HUYỆN HẠ HÒA, TỈNH PHÚ THỌ THEO CHUẨN NGHỀ NGHIỆPError! Bookmark 2.1. Khái quát các yếu tố kinh tế - xã hội có ảnh hƣởng tới sự phát triển giáo dục THCS ở huyện Hạ Hòa, tỉnh Phú ThọError! Bookmark not defined. 2.1.1. Khái quát về tình hình phát triển kinh tế, xã hộiError! Bookmark not defined. 2.1.2. Tình hình về giáo dục ở huyện Hạ Hòa, tỉnh Phú ThọError! Bookmark not def 2.2. Mô tả quá trình khảo sát thực trạng .... Error! Bookmark not defined. 2.3. Thực trạng hoa ̣t đô ̣ng bồ i dƣỡng năng lƣc̣ da ̣y ho ̣c cho giáo viên tại các trƣờng THCS huyện Hạ Hòa theo chuẩ n nghề nghiêpError! ̣ Bookmark not d 2.3.1. Thực trạng về nhận thức của cán bộ , giáo viên các trường THCS huyê ̣n Hạ Hòa về hoạt động bồ i dưỡng năng lực dạy học cho giáo viên theo chuẩn nghề nghiê ̣p............... Error! Bookmark not defined. 2.3.2. Thực trạng về nhu cầu bồi dưỡng năng lực dạy họcError! Bookmark not defin 2.3.3. Thực trạng thực hiện mục tiêu hoạt động bồi dưỡng NLDHError! Bookmark n 2.3.4. Thực trạng thực hiện nội dung hoạt động bồi dưỡng NLDHError! Bookmark n 2.3.5. Thực trạng về hình thức tổ chức hoạt động bồ i dưỡng NLDHError! Bookmark 2.3.6. Thực trạng KTĐG kế t quả bồi dưỡng năng lực dạy học giáo nError! viê Bookmark 2.4. Thực trạng quản lý hoạt động bồ i dƣỡng năng lƣc̣ da ̣y ho ̣c theo Chuẩ n nghề nghiêp̣ các trƣờng THCS huyện Hạ Hòa hiện nayError! Bookmark no 2.4.1. Thực trạng về lập kế hoạch bồi dưỡng năng lực dạy học cho giáo viên các trường THCS huyện Hạ Hòa theo chuẩn nghề nghiệpError! Bookmark iv
2.4.2. Thực trạng tổ chức thực hiện hoạt độngbồ i dưỡng năng lực dạy học cho GV các trường THCS huyện HạHòa theo chuẩn nghề nghiệpError! Bookmark 2.4.3. Thực trạng chỉ đạo thực hiện hoạt động bồ i dưỡng NLDH cho GV các trường THCS huyê ̣n Hạ Hòa theo chuẩn nghề nghiê ̣pError! Bookmark not d 2.4.4. Thực trạng kiểm tra, đánh giá hoạt động bồi dưỡng năng lực dạy học cho GV các trường THCS huyện Hạ Hòa theo chuẩn nghề nghiệp Error! Bookmark 2.4.5. Thực trạng mức độ ảnh hưởng của các yếu tố đến hoạt động bồi dưỡng năng lực dạy học cho giáo viên theo chuẩn nghề nghiê ̣pError! Bookmark 2.5. Đánh giá chung về quản lý hoạt động bồ i dƣỡng nă ng lƣ ̣c da ̣y học tại các trƣờng THCS huyện Hạ Hòa hiện nayError! Bookmark not defined. 2.5.1. Mặt mạnh .......................................... Error! Bookmark not defined. 2.5.2. Hạn chế và nguyên nhân của hạn chế Error! Bookmark not defined. TIỂU KẾT CHƢƠNG 2.................................. Error! Bookmark not defined. CHƢƠNG 3: BIỆN PHÁP QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG BỒI DƢỠNG NĂNG LỰC DẠY HỌC CHO GIÁO VIÊN CÁC TRƢỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ HUYỆN HẠ HÒA, TỈNH PHÚ THỌ THEO CHUẨN NGHỀ NGHIỆP............................. Error! Bookmark not defined. 3.1. Nguyên tắc đề xuất các biện pháp ........ Error! Bookmark not defined. 3.1.1. Nguyên tắc đảm bảo tính hệ thống ... Error! Bookmark not defined. 3.1.2. Nguyên tắc đảm bảo tính toàn diện .. Error! Bookmark not defined. 3.1.3. Nguyên tắc đảm bảo tính khả thi ...... Error! Bookmark not defined. 3.1.4. Nguyên tắc đảm bảo tính kế thừa ..... Error! Bookmark not defined. 3.2. Các biện pháp quản lý hoạt động bồ i dƣỡng năng lƣ̣c da ̣y hocho ̣c giáo viên các trƣờng THCS huyêṇ Ha ̣ Hòa theo Chuẩn nghề nghiệp Error! Bookmark n 3.2.1. Tổ chức nâng cao nhận thức của cán bộ , giáo viên các trường THCS huyê ̣n Hạ Hòa về hoạt động bồ i dưỡng năng lực dạy học cho giáo viên theo Chuẩn nghề nghiệp.............. Error! Bookmark not defined. 3.2.2. Chỉ đạo xây dựng kế hoạch hoạt động bồi dưỡng năng lực dạy học cho giáo viên theo Chuẩn nghề nghiệp Error! Bookmark not defined. 3.2.3. Thực hiê ̣n tổ chức hoạt động bồ i dưỡng năng lực dạy học cho giáo viên theo Chuẩn nghề nghiệp.............. Error! Bookmark not defined. v
3.2.4. Thực hiê ̣n chỉ đạo hoạt động bồ i dưỡng năng lực dạy học cho giáo viên theo Chuẩn nghề nghiệp.............. Error! Bookmark not defined. 3.2.5. Thực hiện kiểm tra , đánh giá hoạt động bồ i dưỡng năng lực dạy học cho giáo viên theo chuẩn nghề nghiệp giáo viên trung họcError! Bookmark 3.2.6. Huy động các nguồ n lực và chuẩn bi ̣ đầ y đủ các điều kiện cần thiết phục vụ hoạt động bồ i dưỡng năng lực dạy học cho giáo viên tại các trường THCS huyện Hạ Hòa theo chuẩn nghề nghiệpError! Bookmark not defin 3.3. Mối quan hệ giữa các nhóm biện pháp quản lýError! Bookmark not defined. 3.4. Khảo nghiệm tính cấp thiết và tính khả thi của các biện phápError! Bookmark TIỂU KẾT CHƢƠNG 3.................................. Error! Bookmark not defined. KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ ............... Error! Bookmark not defined. TÀI LIỆU THAM KHẢO ............................................................................ 47 PHỤ LỤC ....................................................... Error! Bookmark not defined. vi
DANH MỤC CÁC BẢNG Bảng 2.1. Quy mô phát triển GD THCS huyện Hạ HòaError! Bookmark not define Bảng 2.2. Kết quả xếp loại giáo du ̣c cấp THCS trong 5 năm gần đâyError! Bookmar Bảng 2.3. Kế t quả đánh giá đội ngũ GV các trƣờng THCS huyện Hạ Hòa theo chuẩ n nghề nghiê ̣p cuối năm học 2015-2016Error! Bookmark n Bảng 2.4. Nhâ ̣n thƣ́c về hoa ̣t đô ̣ng bồ i dƣỡng NLDH cho giáo viên THCS theo chuẩ n nghề nghiê ̣p . Error! Bookmark not defined. Bảng 2.5. Đánh giá về nhu cầu bồi dƣỡng các nội dung về năng lƣ̣c dạy học của GV theo chuẩn nghề nghiệpError! Bookmark not defined. Bảng 2.6. Thực trạng thực hiện mục tiêu hoạt động bồi dƣỡng NLDHError! Bookma Bảng 2.7. Thực trạng thực hiện nội dung của hoạt động bồ i dƣỡng NLD HError! Bookma Bảng 2.8. Thực trạng về hình thức tổ chức hoạt động bồ i dƣỡng NLDH Error! Bookmar Bảng 2.9. Thực trạng KTĐG bồ i dƣỡng NLDH giáo viênError! Bookmark not defin Bảng 2.10. Thực trạng công tác lập kế hoạch hoạt động bồi dƣỡng NLDHError! Bookma Bảng 2.11. Thực trạng tổ chức thực hiện hoạt động bồ i dƣỡng NLDHError! Bookmar Bảng 2.12. Thƣ̣c tra ̣ng chỉ đạo thực hiện hoạt động bồ i dƣỡng NLDHError! Bookmar Bảng 2.13. Thực trạng kiểm tra, đánh giá hoạt động bồi dƣỡng NLDHError! Bookma Bảng 2.14. Mức độ ảnh hƣởng của các yếu tố đến hoạt động bồi dƣỡng NLDH ............................ Error! Bookmark not defined. Bảng 3.1. Kết quả khảo sát tính cấp thiết và tính khả thi của các biện pháp ................................... Error! Bookmark not defined. Bảng 3.2. Xác định hệ số tƣơng quan giữa tính cần thiết và tính khả thi của các biện pháp ................. Error! Bookmark not defined. vii
DANH MỤC BIỂU ĐỒ Biểu đồ 2.1. Thực trạng quản lý hoa ̣t đô ̣ng bồ i dƣỡng năng lƣ̣c da ̣y ho ̣c cho giáo viên ta ̣i các trƣờng THCS huyện Hạ Hoà theo chuẩ n nghề nghi ệp .................... Error! Bookmark not defined. Biểu đồ 3.1. Biểu đồ tính cấp thiết và tính khả thi của các biện phápError! Bookmark n viii
MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài Nghị quyết số 29-NQ/TW, Hội nghị lần thứ 8 của Ban chấ p hành Trung ƣơng Đảng khóa XI về đổi mới căn bản, toàn diện GD&ĐT đã xác định nhiệm vụ, giải pháp phát triển đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý , đáp ứng yêu cầu đổi mới GD&ĐT là: “Xây dựng quy hoạch, kế hoạch đào tạo, bồi dƣỡng đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục gắn với nhu cầu phát triển kinh tế-xã hội, bảo đảm an ninh, quốc phòng và hội nhập quốc tế. Thực hiện chuẩn hóa đội ngũ nhà giáo theo từng cấp học và trình độ đào tạo… Đổi mới mạnh mẽ mục tiêu , nội dung, phƣơng pháp đào tạo, đào tạo lại, bồ i dƣỡng và đánh giá kết quả học tập, rèn luyện của nhà giáo theo yêu cầu nâng cao chất lƣợng, trách nhiệm, đạo đức và năng lực nghề nghiệp...” [1, tr. 9]. Mục tiêu tổng quát phát triể n giáo dục đến năm 2020 trong Chiến lƣợc phát triể n giáo du ̣c giai đoa ̣n 2011-2020 của Chính phủ đồng thời chỉ rõ “Đến năm 2020, nền giáo du ̣c nƣớc ta đƣợc đổi mới căn bản và toàn diện theo hƣớng chuẩn hóa, hiê ̣n đa ̣i hóa , xã hội hóa, dân chủ hóa và hội nhập quốc tế; chất lƣợng giáo dục đƣợc nâng cao một cách toàn diện, gồm: giáo dục đạo đức, kỹ năng sống, năng lực sáng tạo, năng lực thực hành, năng lực ngoại ngữ và tin học; đáp ứng nhu cầu nhân lực, nhất là nhân lực chất lƣợng cao phục vụ sự nghiệp CNH, HĐH đất nƣớc và xây dựng nền kinh tế tri thức; đảm bảo công bằng xã hội trong giáo du ̣c và cơ hội học tập suốt đời cho mỗi ngƣời dân, từng bƣớc hình thành xã hội học tập” [9, tr. 5]. Thực hiện mục tiêu tổ ng quát trên, giáo dục phổ thông nƣớc ta đang từng bƣớc có những chuyển đổi quá trình dạy học từ tiếp cận nội dung sang tiếp cận phát triển năng lực của ngƣời học, từ chỗ quan tâm đến việc học sinh học đƣợc cái gì, đến chỗ quan tâm học sinh vận dụng đƣợc cái gì qua việc học. Để đảm bảo đƣợc điều đó và nâng cao chất lƣợng , hiệu quả giáo du ̣c , đội ngũ giáo viên đóng vai trò lực lƣợng nòng cốt và giữ vai trò quyết định, trong đó năng lƣ̣c dạy học của ngƣời giáo viên là một trong những yếu tố quan trọng hàng đầu. 9
Bên cạnh đó, những yêu cầu đổi mới giáo dục hiện nay, cấp học THCS có vai trò đặc biệt quan trọng trong việc hình thành nhân cách, hình thành năng lực, phẩm chất và góp phần phân luồng học sinh sau THCS. Trong quá trình dạy học, đối tƣợng chính của giáo viên cấp THCS là ho ̣c sinh từ 11 đến 14 tuổi, đang có sự phát triển không ngừng cả về thể lực và tâm lý. Đặc biệt trong giai đoạn hiện nay sự phát triển lớn mạnh của KHKT, CNTT giúp học sinh cấp THCS có khả năng tiếp cận nhanh chóng với những tri thức nhân loại qua Internet, vì thế ngƣời giáo viên THCS cần ý thức không ngừng bồ i dƣỡng năng lực nghề nghiệp để tránh bị tụt hậu về kiến thức đồng thời đáp ứng nhu cầu học tập và giáo du ̣c cho ho ̣c sinh. Từ lý do trên yêu cầu giáo viên THCS ngoài việc phải có trình độ chuyên môn tối thiểu đạt chuẩn, phải có năng lực nghề nghiệp vững vàng đáp ứng yêu cầu của giáo dục trong thời kỳ mới, có tinh thần tự học, tự rèn luyện, thƣờng xuyên đƣợc bồ i dƣỡng và tự bồ i dƣỡng, tự nghiên cứu, tự hoàn thiện mình. Một trong những bƣớc đi đƣợc coi là đột phá trong công tác quản lý, bồi dƣỡng năng lực nghề nghiệp ngƣời giáo viên là việc ra đời bộ tiêu chuẩn của nghề nghiệp giáo viên , điều này không chỉ đánh giá chất lƣợng giáo viên , mà còn là “đích đến”, là “thang đo” để bồ i dƣỡng giáo viên và giáo viên tự bồ i dƣỡng , nâng cao trình độ chuyên môn, đáp ứng yêu cầu phát triển năng lực nghề nghiệp. Trong những năm qua, dƣới sự lãnh đạo của các cấp chính quyền tỉnh Phú Thọ, huyện Hạ Hòa và trực tiếp là Phòng GD&ĐT huyện Hạ Hòa, các trƣờng THCS trong huyện đã từng bƣớc đổi mới, bắt kịp với các chủ trƣơng đổi mới quá trình dạy học. Phần lớn giáo viên các trƣờng THCS trên địa bàn huyện đã đƣợc tiếp cận với các định hƣớng đổi mới dạy học và trên thực tế những năm gần đây đội ngũ giáo viên THCS cũng đã có những đóng góp tạo ra những chuyển biến tích cực về chất lƣợng dạy và học của huyện. Bên cạnh đó tại nhiều trƣờng THCS trong huyện Hạ Hòa, vẫn còn một bộ phận không nhỏ giáo viên có năng lƣ̣c da ̣y ho ̣c còn nhiều hạn chế, chƣa đáp ứng đƣợc Chuẩn nghề trƣớc yêu cầu đổi mới căn bản, toàn diện GD&ĐT. Trƣớc thực tế 10
này, đòi hỏi phải đánh giá đƣợc thực trạng công tác quản lý hoạt động bồ i dƣỡng năng lƣ̣c da ̣y ho ̣c cho giáo viên tại các trƣờng THCS huyện Hạ Hòa theo Chuẩn nghề nghiệp, tăng cƣờng các biê ̣n pháp quản lý hoạt động bồ i dƣỡng và tự bồ i dƣỡng thƣờng xuyên năng lƣ̣c da ̣y ho ̣c cho giáo viên , mỗi cán bộ quản lý trong các Nhà trƣờng cần xác định rõ mục tiêu, nội dung, hình thức, phƣơng pháp bồ i dƣỡng năng lƣ̣c da ̣y ho ̣c cho đội ngũ giáo viên của đơn vị mình một cách cần thiết, phù hợp và khả thi nhằm nâng cao và phát triển năng lƣ̣c da ̣y ho ̣c cho giáo viên đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục trong thời kỳ CNH, HĐH đất nƣớc và hội nhập quốc tế. Xuất phát từ nhƣ̃ng lí do nêu trên, chúng tôi chọn nghiên cứu đề tài “Quản lý hoạt động bồi dưỡng năng lực dạy học cho giáo viên các trường trung học cơ sở huyện Hạ Hòa, tỉnh Phú Thọ theo Chuẩn nghề nghiệp”, với mong muốn đề xuất một số biện pháp nhằm quản lý tốt hoạt động bồ i dƣỡng năng lƣ̣c da ̣y ho ̣c cho giáo viên tại các trƣờng THCS huyện Hạ Hòa, tỉnh Phú Thọ đáp ứng Chuẩn nghề nghiệp trƣớc yêu cầu đổi mới giáo dục trong thời kì CNH, HĐH đất nƣớc và hội nhập quốc tế. 2. Mục đích nghiên cứu Đề xuất một số biện pháp quản lý hoạt động bồ i dƣỡng năng lƣ̣c da ̣y học cho giáo viên các trƣờng THCS huyện Hạ Hòa, tỉnh Phú Thọ theo Chuẩn nghề nghiệp nhằ m nâng cao và phát triển năng lƣ̣c da ̣y ho ̣c cho đô ̣i ngũ giáo viên đáp ƣ́ng yêu cầ u thời kỳ đổ i mới GD &ĐT. 3. Đối tƣợng, khách thể nghiên cứu 3.1. Đối tượng nghiên cứu Quản lý hoạt động bồ i dƣỡng năng lƣ̣c da ̣y ho ̣c cho đội ngũ giáo viên các trƣờng THCS trên địa bàn huyện Hạ Hòa, tỉnh Phú Thọ theo chuẩn nghề nghiệp. 3.2. Khách thể nghiên cứu Hoạt động bồ i dƣỡng năng lƣ̣c da ̣y ho ̣c cho đội ngũ giáo viên trƣờng trung ho ̣c cơ sở theo chuẩ n nghề nghiê ̣p. 4. Phạm vi nghiên cứu 11
Luận văn tập trung nghiên cứu quản lý hoạt động bồ i dƣỡng năng lƣ̣c dạy học cho đội ngũ giáo viên các trƣờng THCS trên địa bàn huyện Hạ Hòa, tỉnh Phú Thọ theo chuẩn nghề nghiệp giáo viên trung học trong giai đoạn từ năm 2013 đến nay. 5. Câu hỏi nghiên cứu Thƣ̣c tra ̣ng hoạt động bồ i dƣỡng và công tác quản lý hoạt động bồi dƣỡng năng lƣ̣c da ̣y ho ̣c cho đội ngũ giáo viên các trƣờng THCS trên địa bàn huyện Hạ Hòa, tỉnh Phú Thọ theo chuẩn nghề nghiệp giáo viên trung học hiện nay nhƣ thế nào? Có những biện pháp quản lý nhƣ thế nào để nâng cao hiệu quả quản lý hoạt động bồi dƣỡng năng lƣ̣c da ̣y ho ̣c cho đội ngũ giáo viên theo chuẩn nghề nghiệp? 6. Giả thuyết nghiên cứu Quản lý hoạt động bồ i dƣỡng năng lƣ̣c da ̣y ho ̣c cho đội ngũ giáo viên các trƣờng THCS trên địa bàn huyện Hạ Hòa, tỉnh Phú Thọ theo Chuẩn nghề nghiệp giáo viên trung học đã và đang đƣợc thực hiện nhƣng còn nhiề u ha ̣n chế . Nếu hê ̣ thố ng hóa đƣơ ̣c cơ sở lý luâ ̣n , nghiên cƣ́u kỹ thƣ̣c tra ̣ng quản lý hoạt động bồ i dƣỡng năng lƣ̣c da ̣y ho ̣c cho giáo viên các trƣờng THCS huyện Hạ Hòa, tỉnh Phú Thọ theo chuẩn nghề nghiệp thì sẽ đề xuất đƣợ c các biê ̣n pháp Quản lý hoạt động bồ i dƣỡng năng lƣ̣c da ̣y ho ̣c cho đội ngũ giáo viên THCS đáp ứng yêu cầu chuẩ n nghề nghiê ̣p. 7. Nhiệm vụ nghiên cứu 7.1. Hệ thống hóa những vấn đề lý luận về bồ i dƣỡng và quản lý hoạt động bồ i dƣỡng năng lƣ̣c da ̣y ho ̣c cho giáo viên THCS đáp ứng yêu cầu Chuẩn nghề nghiệp. 7.2. Khảo sát thực trạng hoạt động bồi dƣỡng và quản lý hoạt động bồ i dƣỡng năng lƣ̣c da ̣y ho ̣c cho giáo viên các trƣờng THCS huyện Hạ Hòa, tỉnh Phú Thọ theo Chuẩn nghề nghiệp giáo viên trung học. 7.3. Đề xuất các biện pháp quản lý hoạt động bồ i dƣỡng năng lƣ̣c da ̣y học cho GV các trƣờng THCS, huyện Hạ Hòa, tỉnh Phú Thọ theo Chuẩn nghề 12
nghiệp nhằ m nâng cao hiê ̣u quả quản lý , góp phần nâng cao năng lực dạy học cho đô ̣i ngũ giáo viên các trƣờng THCS huyê ̣n Ha ̣ Hòa, tỉnh Phú Thọ. 8. Phƣơng pháp nghiên cứu 8.1. Nhóm các phương pháp nghiên cứu lý luận Thu thập các tài liệu liên quan đến lĩnh vực nghiên cứu, đặc biệt về quản lí các hoạt động chuyên môn nhà trƣờng; phân tích, phân loại, xác định các khái niệm cơ bản; đọc sách, tham khảo các công trình nghiên cứu có liên quan để hình thành cơ sở lý luận cho đề tài. 8.2. Nhóm các phương pháp nghiên cứu thực tiễn Phƣơng pháp quan sát, phỏng vấn, khảo sát bằng phiếu hỏi nhằm thu thập thông tin về thực trạng hoạt động bồ i dƣỡng năng lƣ̣c da ̣y ho ̣c và thực trạng quản lý hoạt động bồ i dƣỡng năng lƣ̣c da ̣y ho ̣c cho giáo viên các trƣờng THCS huyện Hạ Hòa, tỉnh Phú Thọ hiện nay. 8.3. Các phương pháp bổ trợ - Thống kê toán học xử lý số liệu để định lƣợng chính xác cho từng nội dung khảo sát thực trạng và các nội dung lấy ý kiến chuyên gia. - Phân tích, lập biểu đồ minh họa nhằm nâng cao tính thuyết phục của các dữ liệu trình bày. 9. Những đóng góp của đề tài 9.1. Về mặt lý luận Góp phần hệ thống hóa cơ sở lý luận về quản lý hoạt động bồ i dƣỡng năng lƣ̣c da ̣y ho ̣c cho đội ngũ giáo viên THCS. 9.2. Về mặt thực tiễn - Làm rõ thực trạng, phát hiện ra những hạn chế và phân tích nguyên nhân của những hạn chế trong việc quản lý hoạt động bồ i dƣỡng năng lƣ̣c da ̣y học cho đội ngũ giáo viên các trƣờng THCS huyện Hạ Hòa, tỉnh Phú Thọ, làm căn cứ thực tiễn cho việc xác định tính cấp thiết và đề xuất các biện pháp QL hoạt động bồ i dƣỡng năng lƣ̣c da ̣y ho ̣c cho giáo viên THCS. - Đề xuất đƣợc những biện pháp quản lý có tính thực tiễn và khả thi nhằm nâng cao chất lƣợng hoạt động bồ i dƣỡng năng lƣ̣c da ̣y ho ̣c cho đội ngũ 13
giáo viên các trƣờng THCS huyện Hạ Hòa, tỉnh Phú Thọ đáp ứng yêu cầu Chuẩn nghề nghiệp giáo viên trung học. 10. Cấu trúc của luận văn Ngoài phần mở đầu, kết luận khuyến nghị, mục lục, tài liệu tham khảo và phần phụ lục, nội dung luận văn đƣợc trình bày trong 3 chƣơng. Chương 1: Cơ sở lý luận về quản lý hoạt động bồ i dƣỡng năng lƣ̣c da ̣y học cho giáo viên THCS theo Chuẩn nghề nghiệp. Chương 2: Thực trạng quản lý hoạt động bồ i dƣỡng năng lƣ̣c da ̣y ho ̣c cho giáo viên các trƣờng THCS huyện Hạ Hòa, tỉnh Phú Thọ theo Chuẩn nghề nghiệp. Chương 3: Biện pháp quản lý hoạt động bồ i dƣỡng năng lƣ̣c dạy học cho giáo viên các trƣờng THCS huyện Hạ Hòa, tỉnh Phú Thọ theo Chuẩn nghề nghiệp. 14
CHƢƠNG 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG BỒI DƢỠNG NĂNG LỰC DẠY HỌC CHO GIÁO VIÊN TRUNG HỌC CƠ SỞ THEO CHUẨN NGHỀ NGHIỆP 1.1. Tổng quan nghiên cứu vấn đề Giáo viên đóng vai trò vô cùng quan trọng trong việc quyết định chất lƣợng và hiệu quả giáo dục. Để đáp ứng yêu cầu đổi mới , giáo viên cần phải thƣờng xuyên đƣợc bồ i dƣỡng và tự bồ i dƣỡng để cập nhật kiến thức, nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ, nâng cao năng lực nghề nghiệp, tu dƣỡng đạo đức nghề nghiệp, nhằm đáp ứng yêu cầu của xã hội và nâng cao chất lƣợng giáo dục . Vì vậy vấn đề bồ i dƣỡng năng lực nghề nghiệp nói chung và bồ i dƣỡng năng lƣ̣c da ̣y ho ̣c nói riêng cho đội ngũ giáo viên đã thu hút đƣợc sự quan tâm của nhiều tác giả trong và ngoài nƣớc. 1.1.1. Trên thế giới Trên thế giới đã có nhiều công trình nghiên cứu về năng lực chuyên môn và các vấn đề phát triể n chuyên môn cho giáo viên cũng nhƣ các biện pháp quản lý mà lãnh đạo trƣờng học đã tiến hành để phát triể n năng lực chuyên môn cho giáo viên. Trong xây dựng , bồ i dƣỡng và phát triển đội ngũ giáo viên , nhà giáo dục học V.A. Xukhômlinxki đã từng yêu cầu: “Phải bồ i dưỡng đội ngũ giáo viên, phát huy được tính sáng tạo trong lao động của họ và tạo ra khả năng ngày càng hoàn thiện tay nghề sư phạm , phải biết lựa chọn giáo viên bằng nhiều nguồn khác nhau và bồ i dưỡng họ trở thành những giáo viên tốt theo tiêu chuẩn nhất định, bằng các biện pháp khác nhau”[14, tr.7]. Tác giả này cho rằng phải bồ i dƣỡng cả về chuyên môn nghiệp vụ, lẫn phẩm chất đạo đức cho đội ngũ giáo viên . Ông rất đề cao tầm quan trọng của việc tổ chức hội thảo chuyên môn, qua đó giáo viên có điều kiện trao đổi những kinh nghiệm về chuyên môn nghiệp vụ để nâng cao trình độ của mình. 15
Viết về năng lực chuyên môn của giáo viên tác giả Liakopoulou (2011) đã đƣa ra khái niệm năng lực chuyên môn và phân loại “năng lực chuyên môn của giáo viên ” bao gồm các thành tố sau đây: 1) Tính cách, thái độ và niềm tin; 2) Kỹ năng sƣ phạm và kiến thức sƣ phạm (Kiến thức môn học, Kiến thức và hiể u biết về ngƣời học, phƣơng pháp giảng dạy, Kiến thức về chƣơng trình giảng dạy); 3) Hiể u biết về bối cảnh xã hội ; 4) Hiể u biết về bản thân vầ về khoa học nói chung. [28, tr.7]. Dự án Việt – Bỉ (hỗ trợ học từ xa), tác giả Michei Develay trong cuốn “Một số vấn đề về đào tạo giáo viên” đã nhấn mạnh việc đào tạo giáo viên bao gồm nhiều vấn đề nhƣ: quan niệm, nội dung, phƣơng thức đào tạo, tính chất và bản sắc nghề nghiệp…”[12, tr.45]. Đó là cuốn sách nhằm góp phần đổi mới sự nghiệp đào tạo, bồ i dƣỡng giáo viên ngày càng tốt hơn. Tác giả Fiedeich Wiliam Taylor (1856-1915); Henri Fayol (1841-1925) và Max Weber (1864-1920) chia sẻ quan điểm: Quản lý là khoa học đồng thời là nghệ thuật thúc đẩy của xã hội. Trong bất cứ lĩnh vực nào của xã hội thì quản lý luôn giữ vai trò trong việc điều hành và phát triển . Trong lĩnh vực GD&ĐT, quản lý là nhân tố giữ vai trò then chốt trong việc đảm bảo nâng cao chất lƣợng giáo du ̣c [14, tr.6]. Rất nhiều nhà nghiên cứu đã quan tâm đến vấn đề quản lý nhà trƣờng, tuy nhiên hiện chƣa có nhiều công trình nghiên cứu về quản lý hoạt động bồ i dƣỡng năng lực nghề nghiệp tại một cấp học cụ thể. Mặc dù vậy vấn đề bồ i dƣỡng năng lực nghề nghiệp cho giáo viên đƣợc các nhà khoa học giáo dục rất quan tâm và ngày càng đƣợc thực tế khẳng định hoạt động này rất cần thiết. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng , phát triể n chuyên môn , nâng cao năng lực giáo viên là một trong những trọng tâm đƣợc chú ý để tạo sự thay đổi và nâng cao chất lƣợng giáo dục nhà trƣờng. Ngƣời hiệu trƣởng đóng vai trò quan trọng trong việc lãnh đạo và quản lý hoạt động bồ i dƣỡng chuyên môn trong nhà trƣờng. 16
1.1.2. Ở Việt Nam Bồi dƣỡng năng lực nghề nghiệp cho giáo viên là nhiệm vụ đƣợc các cấp quản lý giáo du ̣c đặc biệt quan tâm trong nhiều năm qua. Hoạt động đào tạo, bồ i dƣỡng đƣợc thực hiện hết sức linh hoạt, đa dạng: đào tạo mới, đào tạo nâng chuẩn, trên chuẩn, bồ i dƣỡng thƣờng xuyên, bồ i dƣỡng thay sách, bồ i dƣỡng đổi mới PPDH, đổi mới phƣơng pháp KTĐG, bồ i dƣỡng sử dụng phƣơng tiện dạy học hiện đại, đổi mới hình thức sinh hoạt tổ nhóm chuyên môn theo hƣớng nghiên cứu bài học, dạy học theo chủ đề, dạy học tích hợp… Đã có nhiều công trình nghiên cứu về lý luận quản lý giáo dục, quản lý nhà trƣờng. Các công trình nghiên cứu này đã đƣợc xuất bản thành các sách chuyên đề hoặc đƣợc chuyể n tải dƣới dạng chuyên đề phục vụ cho công tác nghiên cứu và giảng dạy. Có thể kể đến các công trình nghiên cứu , các bài viết của các tác giả hàng đầu Việt Nam xung quanh vấn đề này nhƣ các tác giả: Đặng Quốc Bảo, Nguyễn Quốc Chí, Nguyễn Đức Chính, Phạm Minh Hạc, Nguyễn Thị Mỹ Lộc, Trần Khánh Đức, Đặng Xuân Hải, Nguyễn Trọng Hậu, Đặng Bá Lãm, Phạm Quang Sáng, Bùi Đức Thiệp, Phạm Viết Vƣợng... Xét ở góc độ nghiên cứu lý luận quản lý giáo dục , các nhà khoa học nƣớc ta đã tiếp cận quản lý giáo dục và quản lý trƣờng học để đề cập đến việc phát triển công tác quản lý trƣờng học; các tác phẩm tiêu biểu nhƣ: Phƣơng pháp luận khoa học giáo dục của Phạm Minh Hạc ; Khoa học Quản lý giáo dục - Một số vấn đề lý luận và thực tiễn của Trần Kiểm; Quản lý Giáo dục – Một số vấn đề lí luận và thực tiễn do các tác giả Nguyễn Thị Mỹ Lộc (chủ biên), Đặng Quốc Bảo, Nguyễn Trọng Hậu, Nguyễn Quốc Chí, Nguyễn Sỹ Thƣ... Trong các nghiên cứu của mình, một số nhà khoa học nhƣ: Phạm Minh Hạc, Nguyễn Ngọc Quang, Đặng Quốc Bảo, Nguyễn Thị Mỹ Lộc, Nguyễn Trọng Hậu… đã nêu lên những nguyên tắc chung của quản lý giáo dục , quản lý nhà trƣờng, trình bày những vấn đề lý luận cơ bản về khoa học quản lý nhƣ: khái niệm, bản chất, chƣ́c năng và các giai đoạn của hoạt động quản lý , cũng nhƣ đề ra một số giải pháp chung trong quản nhà trƣờng các bậc học… 17
Trong các luân ̣văn thạc sỹ những nă m gần đây cũng đã có những nghiên cƣ́u liên quan đế n vấ n đề này nhƣ luân văn “Biện pháp quản lý bồ i dưỡng năng lực dạy học của giáo viên trường Trung học phổ thông Hải An thành phố Hải Phòng đáp ứng chuẩn nghề nghiệp” của tác giả Vũ Văn Huy (2011); đề tài: “Quản lý hoạt động bồ i dưỡng năng lực dạy học cho giáo viên trường trung học phổ thông Tam Đảo, tỉnh Vĩnh Phúc” của tác giả Phạm Kim Thành (2013); đề tài: “Một số giải pháp nâng cao năng lực dạy học của đội ngũ giáo viên trường THCS Khánh Bình đến năm 2015” của tác giả Nguyễn Long Giao; đề tài: “Quản lý hoạt động bồ i dưỡng chuyên môn cho giáo viên trường THCS quận Gò Vấp, Thành phố Hồ Chí Minh” của tác giả Trƣơng Thị Đẹp (2015); đề tài “Quản lý hoạt động dạy học theo hướng phát triển năng lực học sinh ở các trường THCS huyện Hạ Hòa, tỉnh Phú Thọ” của tác giả Nguyễn Thanh Hoa (2015)… Các đề tài trên đã đƣa ra các biện pháp quản lý phát triể n năng lƣ̣c da ̣y ho ̣c cho giáo viên thông các chức năng của quản lý . Các tác giả đã làm sáng tỏ cơ sở lý luận về quản lý bồ i dƣỡng giáo viên theo hƣớng chuẩ n hóa ở các nhà trƣờng. Tổng quan các nghiên cứu có liên quan đến đề tài có thể khẳng định vấn đề nâng cao chất lƣợng dạy học từ lâu đã đƣợc các nhà nghiên cứu trong và ngoài nƣớc quan tâm. Từ những năm cuối thế kỷ XX khi xã hội sắp bƣớc vào một giai đoạn phát triển mới thì hơn bao giờ hết, vấn đề này đƣợc quan tâm nhiều hơn và nó trở thành mối quan tâm chung của toàn xã hội, đặc biệt là của những nhà nghiên cứu giáo du ̣c . Ý kiến của các nhà nghiên cứu có thể khác nhau nhƣng điểm chung mà chúng ta thấy trong các công trình nghiên cứu của họ là khẳng định: vai trò quan trọng của hoạt động quản lý trong việc nâng cao chất lƣợng dạy và học ở các bậc học và ở các cấp học. Nhìn tổng thể, cho đến nay vẫn chƣa có một công trình nghiên cứu nào đề cập đến quản lý hoạt động bồ i dƣỡng năng lƣ̣c da ̣y ho ̣c cho giáo viên theo chuẩn nghề nghiệp ở các trƣờng THCS một cách có hệ thống và phù hợp với điều kiện thực tế của huyện Hạ Hòa, tỉnh Phú Thọ. Vì vậy, tôi cho rằng việc 18