Tóm tắt Luận văn Thạc sĩ Quản lý kinh tế: Quản lý thu bảo hiểm xã hội bắt buộc trên địa bàn quận Sơn Trà, thành phố Đà Nẵng

Chia sẻ: Tabicani12 | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:26

Thêm vào BST

Báo xấu

18
lượt xem 4
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục tiêu nghiên cứu của đề tài là phân tích, đánh giá thực trạng và đưa ra được những giải pháp chính nhằm hoàn thiện công tác thu bảo hiểm xã hội bắt buộc trên địa bàn và đề xuất hướng giải quyết trong thời gian sắp tới.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Tóm tắt Luận văn Thạc sĩ Quản lý kinh tế: Quản lý thu bảo hiểm xã hội bắt buộc trên địa bàn quận Sơn Trà, thành phố Đà Nẵng

ĐẠI HỌC ĐÀ NẴNG TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ TRƢƠNG HÙNG CƢỜNG QUẢN LÝ THU BẢO HIỂM XÃ HỘI BẮT BUỘC TRÊN ĐỊA BÀN QUẬN SƠN TRÀ, THÀNH PHỐ ĐÀ NẴNG TÓM TẮT LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ KINH TẾ Mã số: 60.34.04.10 Đà Nẵng - 2019
Công trình đƣợc hoàn thành tại TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ, ĐHĐN Ngƣời hƣớng dẫn KH: GS.TS. TRƢƠNG BÁ THANH Phản biện 1: TS. NINH THỊ THU THỦY Phản biện 2: PGS.TS. LÊ QUỐC HỘI Luận văn đƣợc bảo vệ trƣớc Hội đồng chấm Luận văn tốt nghiệp Thạc sĩ Quản lý kinh tế họp tại Trƣờng Đại học Kinh tế, Đại học Đà Nẵng vào ngày 10 tháng 8 năm 2019 Có thể tìm hiểu luận văn tại: - Trung tâm Thông tin - Học liệu, Đại học Đà Nẵng - Thƣ viện trƣờng Đại học Kinh tế, Đại học Đà Nẵng
1 MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài Cùng với sự phát triển về kinh tế không ngừng, bảo hiểm xã hội (BHXH), bảo hiểm y tế ( BHYT) là những chính sách an sinh xã hội quan trọng, là cơ chế tài chính vững chắc giúp đảm bảo quyền lợi của ngƣời lao động và chăm sóc sức khỏe của nhân dân. Trong suốt hơn 20 năm qua, Đảng và nhà nƣớc ta luôn quan tâm về chính sách BHXH, BHYT cho toàn dân, đó là chính sách An sinh xã hội mà nhà nƣớc ta luôn hƣớng đến và BHXH đã khẳng định tính đúng đắn của một chính sách Nhà nƣớc, phù hợp với tiến trình đổi mới đất nƣớc. Đối với quỹ BHXH hiện đang đƣợc thực hiện nhằm mục tiêu là trở thành một công quỹ độc lập với ngân sách nhà nƣớc, nhằm đảm bảo về tài chính để chi trả các chế độ BHXH cho ngƣời lao động. Vì thế công tác thu BHXH bắt buộc ngày càng trở thành nhiệm vụ quan trọng và ảnh hƣởng đến sự tồn tại và phát triển bền vững của sự nghiệp BHXH ở nƣớc ta. Hoạt động quản lý công tác thu BHXH bắt buộc ảnh hƣởng trực tiếp đến công tác chi và quá trình thực hiện chính sách BHXH trong tƣơng lai. Do BHXH cũng nhƣ các loại hình bảo hiểm khác đều dựa trên nguyên tắc “có đóng, có hƣởng”, công tác thu nộp BHXH bắt buộc đã đặt ra yêu cầu thu đúng, đủ, kịp thời. Nếu không thu đƣợc BHXH bắt buộc thì quỹ BHXH không có nguồn để chi trả cho các chế độ BHXH cho ngƣời lao động. Do đó, thực hiện công tác thu BHXH bắt buộc đóng một vai trò quyết định, then chốt trong quá trình đảm bảo ổn định cho cuộc sống của ngƣời lao động cũng nhƣ các đơn vị sử dụng lao động đƣợc hoạt động bình thƣờng. Do vậy, công tác quản lý thu BHXH bắt buộc là nhiệm vụ quan trọng và khó khăn của ngành BHXH. Để công tác thu BHXH bắt buộc
2 đạt hiệu quả cao thì đòi hỏi phải có quy trình quản lý thu chặt chẽ, hợp lý, khoa học.... Trong thực tiễn, việc thực hiên về quản lý thu BHXH còn nhiều bất cập, một phần do việc tuyên truyền chƣa đƣợc sâu rộng, cũng nhƣ ý thức của ngƣời lao động về tầm quan trọng của công tác an sinh xã hội còn nhiều bất cập gây ảnh hƣởng đến quyền, lợi ích của ngƣời tham gia bảo hiểm xã hội. Với mục đích đó, tác giả chọn đề tài: “Quản lý thu BHXH bắt buộc trên địa bàn quận Sơn Trà, thành phố Đà Nẵng” làm đề tài nghiên cứu luận văn cao học của mình. Nghiên cứu thành công đề tài này có ý nghĩa về mặt lý luận và giá trị về mặt thực tiễn. 2. Mục tiêu nghiên cứu Để thực hiện đƣợc mục tiêu trên, mục tiêu tổng quát là phân tích, đánh giá thực trạng và đƣa ra đƣợc những giải pháp chính nhằm hoàn thiện công tác thu BHXH bắt buộc trên địa bàn và đề xuất hƣớng giải quyết trong thời gian sắp tới. Trong đó, mục tiêu cụ thể đƣợc đề ra đó là: - Hê thống hoá một số vấn đề lý luận cơ bản về quản lý thu BHXH bắt buộc trên địa bàn quận Sơn Trà, thành phố Đà Nẵng - Phân tích thực trạng công tác quản lý nhà nƣớc đối với quản lý thu BHXH trên địa bàn quận Sơn Trà, chỉ r những kết quả đạt đƣợc, những hạn chế và các nguyên nhân khách quan. - Nêu định hƣớng và đề xuất các giải pháp hoàn thiện công tác quản lý thu BHXH trên địa bàn quận Sơn Trà, thành phố Đà Nẵng. 3. Câu hỏi nghiên cứu Với mức độ nghiên cứu mang tính định hƣớng thực hành. Do đó luận văn xin đƣợc giới hạn ở câu hỏi nghiên cứu nhƣ sau:
3 - Câu hỏi : BHXH quận Sơn Trà cần làm gì để hoàn thiện và hƣớng giải pháp để công tác thu BHXH bắt buộc tại BHXH quận Sơn Trà, Thành phố Đà Nẵng đƣợc vận hành tốt trong thời gian sắp tới 4. Đối tƣợng, phạm vi nghiên cứu a. Đối tượng nghiên cứu Đối tƣợng nghiên cứu là toàn bộ đơn vị và ngƣời lao động đang tham gia BHXH bắt buộc tại quận Sơn Trà, các yếu tố ảnh hƣởng đến công tác thu BHXH, nợ đọng BHXH. b. Phạm vi nghiên cứu Về không gian nghiên cứu đƣợc giới hạn trên địa bàn quận Sơn Trà, số lƣợng đơn vị thu, các loại hình thu BHXH bắt buộc. Về thời gian nghiên cứu: năm 2016-2018 và các giải pháp đƣợc đề xuất trong luận văn có ý nghĩa trong hiện tại và 3 năm đến. 5. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề tài nghiên cứu a. Ý nghĩa khoa học Đề xuất phƣơng pháp để quản lý tốt công tác thu BHXH bắt buộc trên địa bàn quận Sơn Trà, thành phố Đà Nẵng. b. Ý nghĩa thực tiễn Kết quả nghiên cứu giúp đánh giá công tác thu BHXH bắt buộc trên địa bàn quận Sơn Trà. Kết quả nghiên cứu có thể đƣợc 3ung để định hƣớng giải pháp hoàn thiện trong công tác quản lý thu BHXH bắt buộc trên địa bàn Sơn Trà trong thời gian tới. Bố cục của luận văn. 6. Phƣơng pháp nghiên cứu Để giải quyết những mục tiêu và nhiệm vụ mà luận văn đặt ra. Cần kết hợp nhiều phƣơng pháp nghiên cứu khác nhau để bổ sung
4 cho nhau. Cụ thể, đề tài sử dụng 2 nhóm phƣơng pháp chính đó là phƣơng pháp thu thập dữ liệu và phƣơng pháp phân tích dữ liệu. 7. Tóm tắt các tài liệu nghiên cứu chính Bài luận văn có tham khảo một số quyết định, nghị định, đề tài cấp bộ, sách, báo, tạp chí và một số luận văn thạc sĩ , tiến sĩ khác về đề tài BHXH. 8. Tổng quan tài liệu nghiên cứu Lĩnh vực BHXH nói chung và thu BHXH nói riêng đã và đang đƣợc nhiều ngƣời quan tâm và theo d i. Do đó, đã có một số công trình nghiên cứu về BHXH với những cách tiếp cận khác nhau, đƣợc đề cập và thể hiện trong một số đề tài cấp Bộ, tạp chí và nhiều luận văn Tiến sĩ, thạc sĩ khác. 9. Bố cục đề tài Ngoài phần mở đầu và kết luận, luận văn đƣợc kết cấu thành ba chƣơng: Chƣơng 1: Cơ sở lý luận về quản lý thu Bảo hiểm xã hội bắt buộc. Chƣơng 2: Thực trạng quản lý thu Bảo hiểm xã hội bắt buộc trên địa bàn quận Sơn Trà, thành phố Đà Nẵng. Chƣơng 3: Giải pháp hoàn thiện quản lý thu Bảo hiểm xã hội bắt buộc trên địa bàn quận Sơn Trà, thành phố Đà Nẵng .
5 CHƢƠNG 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ THU BẢO HIỂM XÃ HỘI BẮT BUỘC 1.1. NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN CƠ BẢN VỀ BẢO HIỂM XÃ HỘI 1.1.1. Khái niệm về BHXH 1.1.2. Đặc điểm của BHXH và quản lý thu BHXH a. Đặc điểm của BHXH BHXH đƣợc hình thành trên cơ sở quan hệ lao động, giữa các bên cùng tham gia và đƣợc hƣởng BHXH.. b. Đặc điểm của quản lý thu BHXH Đối tƣợng thu là tiền nên dễ xảy ra sai phạm, vi phạm đạo đức và trục lợi cho cá nhân, lạm dụng quỹ vốn tiền thu BHXH. 1.1.3. Ý nghĩa của BHXH Hoạt động của BHXH là hoạt động phục vụ cho lợi ích cộng đồng và xã hội, không vì lợi ích tập thể hay cá nhân nào khác của cơ quan BHXH. Do đó, chính sách BHXH có vai trò quan trọng trong đời sống kinh tế - xã hội của một quốc gia, đảm bảo quyền và lợi ích ở một số mặt sau: Thứ nhất, BHXH góp phần ổn định đời sống của người lao động và gia đình khi đã hết tuổi lao động hoặc không đủ sức tiếp tục lao động hoặc quá trình làm việc NLĐ không may gặp tai nạn rủi ro Thứ hai, BHXH làm gắn bó lợi ích giữa người lao động, người sử dụng lao động đối với Nhà nước Thứ ba, BHXH góp phần thực hiện công bằng xã hội
6 Thứ tư, BHXH góp phần thực hiện mục tiêu tăng trưởng và phát triển kinh tế của đất nước, góp phần đảm bảo ổn định chính trị, xã hội… 1.1.4. Mục tiêu của quản lý thu BHXH Thu là việc nhà nƣớc bắt buộc hoặc các đối tƣợng tham gia đóng góp để tập trung một phần nguồn tài chính quốc gia hình thành nên quỹ BHXH, nhằm đảm bảo chi trả công cho BHXH. 1.2. NỘI DUNG QUẢN LÝ THU BẢO HIỂM XÃ HỘI 1.2.1. Xác định đối tƣợng thu, mức thu và phƣơng thức thu BHXH a. Đối tượng thu Ngƣời lao động là công dân Việt Nam thuộc đối tƣợng tham gia BHXH bắt buộc, bao gồm: -Ngƣời làm việc theo HĐLĐ không xác định thời hạn, HĐLĐ xác định thời hạn, HĐLĐ theo mùa vụ hoặc theo một công việc nhất định có thời hạn từ đủ 03 tháng đến dƣới 12 tháng, kể cả HĐLĐ đƣợc ký kết giữa đơn vị với ngƣời đại diện theo pháp luật của ngƣời dƣới 15 tuổi theo quy định của pháp luật về lao động; b. Mức thu “-Từ 01/01/2014 đến tháng 5/2017 : bằng 26% tổng tiền lƣơng – tiền công của NLĐ, trong đó ngƣời lao động đóng 8%; đơn vị đóng 18% -Từ tháng 6/2017 trở đi : bằng 25% tổng tiền lƣơng – tiền công của NLĐ trong đó, ngƣời lao động đóng 8%, đơn vị đóng 17%” c. Phương thức thu - Đóng hằng tháng - Đóng 03 tháng hoặc 06 tháng một lần - Đóng theo địa bàn
7 d. Quản lý đối tƣợng tham gia BHXH bắt buộc 1.2.2. Lập dự toán thu Dự toán năm: gắn với dự toán ngân sách và kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội hằng năm Dự toán quý: căn cứ xây dựng dự toán thu BHXH quý là dự toán pháp lệnh đã đƣợc phê chuẩn và dự toán phấn đấu Dự toán tháng: là dự toán thu mang tính chất tác nghiệp nhằm triển khai thực hiện dự toán quý và dự toán năm 1.2.3. Tổ chức thực hiện thu BHXH a. Các cơ quan quản lý nhà nước về BHXH - Chính phủ, Bộ LĐTBXH, UBND tỉnh, thành phố trực thuộc trung ƣơng thực hiện quản lý trong phạm vi địa phƣơng. - Sở LĐTBXH có trách Nhiệm giúp UBND tỉnh, thành phố thực hiện chức năng quản lý nhà nƣớc về BHXH. b. Tổ chức bộ máy thực hiện thu BHXH BHXH Việt Nam đƣợc tập trung, tổ chức và quản lý theo ngành dọc, thống nhất từ trung ƣơng đến địa phƣơng gồm có: Bảo hiểm xã hội Việt Nam: Chỉ đạo, hƣớng dẫn, kiểm tra và chịu trách nhiệm trƣớc Chính phủ Bảo hiểm xã hội tỉnh( thành phố): Căn cứ tình hình thực tế của địa phƣơng để phân cấp quản lý thu BHXH cho phù hợp với chức năng, nhiệm vụ, đảm bảo giao chỉ tiêu thu hợp lý cho từng quận huyện. BHXH thuộc Bộ Quốc phòng, Bộ Công an và Ban Cơ yếu Chính phủ: Trực tiếp thu BHXH, cấp sổ BHXH đối với ngƣời lao động do Bộ Quốc phòng, Bộ Công an và Ban Cơ yếu Chính phủ quản lý; xây dựng kế hoạch thu và báo cáo quyết toán thu BHXH, cấp sổ BHXH hàng năm với cơ quan BHXH Việt Nam
8 c. Quản lý hoạt động thu BHXH Luật BHXH đƣợc ra đời nhằm mục đích quản lý tốt hoạt động thu, vì thế BHXH Việt Nam đã ban hành Quy trình thu BHXH, BHYT, BHTN, BHTNLĐ-BNN thể hiện qua sơ đồ quy trình quản lý thu BHXH tại BHXH đƣợc thể hiện bằng Hình 1.2. (Hình 1.2. Sơ đồ quy trình quản lý thu BHXH, BHYT, BHTN) nhằm mục đích: - Nắm r đƣợc quy trình từ khâu tiếp nhận hồ sơ đến quy trinh trả kết quả. - Thu đúng quy định, thu đầy đủ và đảm bảo công chức viên chức thực hiện đúng nhiệm vụ, quyền hạn theo quy định. d. Các tiêu chí đánh giá quản lý thu BHXH - Tỷ lệ hoàn thành kế hoạch thu BHXH - Tỉ lệ nợ đọng BHXH - Tốc độ tăng số lƣợng đối tƣợng tham gia BHXH 1.2.4. Quyết toán thu Khi quyết toán thu phải đảm bảo nguyên tắc: -Nguyên tắc thống nhất: đảm bảo thống nhất số liệu báo cáo từ các đơn vị -Nguyên tắc đầy đủ: Số liệu phải luôn đầy đủ rõ ràng rành mạch - Nguyên tắc cân đối : đảm bảo thu chi cân đối, tránh vƣợt quỹ - Nguyên tắc trung thực, chính xác: rõ ràng minh bạch số liệu - Nguyên tắc thƣờng niên: quyết toán đúng niên độ ngân sách - Nguyên tắc hạn định : thực thu, thực chi. - Nguyên tắc công khai minh bạch: thu công khai và minh bạch. 1.2.5. Thanh tra, kiểm tra đánh giá về việc chấp hành pháp luật BHXH, hoạt động thu BHXH và giải quyết khiếu nại tố cáo về BHXH. a. Thanh tra, kiểm tra
9 Thanh tra là hoạt động của một chủ thể có thẩm quyền nhằm kiểm soát, xem xét và phát hiện ngăn chặn những gì trái với quy định. b. Giải quyết khiếu nại tố cáo Công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, giải quyết tố cáo theo các quy định của pháp luật và của Ngành là một trong những hoạt động mang tính thƣờng xuyên của quản lý nhà nƣớc về BHXH. c. Mức phạt và cách xử lý đối các vi phạm pháp luật về BHXH Theo khoản 19 Điều 1 Nghị định 88/2015/NĐ-CP và Điều 26 Nghị định 95/2013/NĐ-CP của Chính phủ quy định cụ thể: - Đối với cá nhân - Đối với doanh nghiệp, tổ chức. 1.3. CÁC NHÂN TỐ ẢNH HƢỞNG ĐẾN QUẢN LÝ THU BHXH 1.3.1. Công tác tuyên truyền về hệ thống pháp luật và quy định về luật BHXH 1.3.2. Năng lực và chất lƣợng đội ngũ cán bộ phụ trách thu BHXH quận và đơn vị 1.3.3. Nhân tố về sự phối hợp giữa các cơ quan liên quan và đơn vị trong quản lý thu BHXH 1.3.4. Nhận thức của ngƣời lao động và chủ sử dụng lao động về BHXH. CHƢƠNG 2 THỰC TRẠNG QUẢN LÝ THU BHXH BẮT BUỘC TRÊN ĐỊA BÀN QUẬN SƠN TRÀ, THÀNH PHỐ ĐÀ NẴNG 2.1. ĐẶC ĐIỂM CƠ BẢN CỦA QUẬN SƠN TRÀ ẢNH
10 HƢỞNG ĐẾN CÔNG TÁC QUẢN LÝ NHÀ NƢỚC VỀ QUẢN LÝ THU BHXH 2.1.1. Đặc điểm tự nhiên, xã hội, kinh tế a. Đặc điểm tự nhiên b. Đặc điểm xã hội c. Đặc điểm kinh tế 2.1.2. Đặc điểm cơ bản của BHXH quận Sơn Trà BHXH quận Sơn Trà chịu sự quản lý trực tiếp, toàn diện của BHXH thành phố Đà Nẵng và UBND quận Sơn Trà quản lý hành chính nhà nƣớc. Năm 2018 BHXH quận Sơn Trà có 22 cán bộ, công chức, viên chức; Số cán bộ công chức viên chức có trình độ đại học và sau đại học là 17 ngƣời; chiếm tỉ lệ 77,3% , 1 Nhân viên hợp đồng trình độ cao đẳng, 4 nhân viên hợp đồng có trình độ đại học. 2.2. THỰC TRẠNG VỀ QUẢN LÝ THU BHXH QUẬN SƠN TRÀ 2.2.1. Thực trạng xác định đối tƣợng, mức thu và phƣơng thức thu BHXH tại BHXH quận Sơn Trà a. Đối tượng thu Dựa vào tình hình tại quận Sơn Trà hiện nay, loại hình đơn vị tham gia BHXH bắt buộc trên địa bàn quận Sơn Trà đƣợc chia thành các khối bao gồm: - Khối HCSN, Đảng Đoàn thể - Khối doanh nghiệp nhà nƣớc - Khối doanh nghiệp ngoài quốc danh - Khối doanh nghiệp có vốn đầu tƣ nƣớc ngoài - Các khối khác ( bao gồm : Các cá thể hộ kinh doanh, nhóm lớp trẻ, ….) b. Mức thu
11 - Từ tháng 1/2014 đến tháng 6/2017 Tỷ lệ thu BHXH của các đối tƣợng tham gia BHXH là 32.5 %, trong đó: ngƣời lao động sẽ trích đóng 10.5 %, ngƣời sử dụng lao động trích đóng là 22 %. - Từ tháng 7/2017 đến nay Tỷ lệ thu BHXH của các đối tƣợng tham gia BHXH là 32%, trong đó: ngƣời lao động sẽ trích đóng 10.5%, ngƣời sử dụng lao động trích đóng là 21.5%. c. Phương thức thu Hiện nay BHXH quận Sơn Trà chỉ dùng phƣơng thức thu BHXH là giao dịch hoàn toàn bằng chuyển khoản, BHXH Sơn Trà đã đăng ký tài khoản tại các Ngân hàng ( Agribank, BIDV, Vietcombank, Viettinbank,…) và Kho bạc Nhà nƣớc quận Sơn Trà. 2.2.2. Thực trạng dự toán thu BHXH trên địa bàn Sơn Trà Vào quý III hàng năm, BHXH quận Sơn Trà đã lên dự toán thu cho năm sau và báo cáo về BHXH thành phố Đà Nẵng căn cứ vào việc xác định số đối tƣợng, mức tăng lƣơng tối thiểu vùng, lƣơng cơ sở, mức đóng, tổng quỹ lƣơng và tình hình thực tế số dân và số lao động tại địa phƣơng và mục tiêu chung của ngành BHXH. Dựa vào tình hình thực tế tại địa phƣơng và mục tiêu chung của ngành, BHXH TP Đà Nẵng phân bổ dự toán thu về số thu BHXH cho BHXH quận thực hiện. 2.2.3. Thực trạng công tác thu BHXH trên địa bàn quận Sơn Trà a. Tổ chức bộ máy công tác thu BHXH quận Sơn Trà Đối với hoạt động thu BHXH thì Tổ thu cấp sổ thẻ - kiểm tra có 8 cán bộ trong đó có 01 Phó giám đốc phụ trách, 01 tổ trƣởng chịu trách nhiệm trực tiếp mọi vấn đề liên quan đến nghiệp vụ thu , sổ thẻ và kiểm tra, báo cáo với lãnh đạo về mọi vấn đề phát sinh và 6
12 chuyên quản khác thực hiện việc liên lạc trực tiếp với các đơn vị về đốc thu, thu hồi nợ đọng, cũng nhƣ khai thác tăng mới tại các đơn vị trên địa bàn b. Công tác thu BHXH - Thực trạng quản lý đối tƣợng BHXH quận luôn phấn đấu đạt và vƣợt mức 100% kế hoạch thu của BHXH TP Đà Nẵng giao. Kết quả thu BHXH năm sau luôn cao hơn năm trƣớc với tốc độ tăng ngày càng phát triển. - Số đơn vị tham gia BHXH Theo bảng 2.8 Số đơn vị tham gia BHXH có xu hƣớng tăng dần theo từng năm. Năm 2016 số đơn vị đăng ký tham gia là 729 đơn vị đến năm 2018 đã có 1.183 đơn vị tham gia, tăng 62,3% so với năm 2016 - Số lao động tham gia BHXH Bảng 2.9 cho thấy số lƣợng lao động tham gia BHXH bắt buộc tăng lên qua các năm. Năm 2016 số lao động tham gia BHXH là 17.724 ngƣời thì đến năm 2018 là 27.523, gấp 1,55 lần so với năm 2016. - Quản lý tiền thu BHXH Theo Điều 82 Luật BHXH số 53/2014/QH13, quỹ BHXH đƣợc hình thành từ nguồn đóng góp của NLĐ, đơn vị SDLĐ, tiền sinh lời từ hoạt động đầu tƣ của quỹ, sự hỗ trợ của Nhà nƣớc và các nguồn khác. Qua bảng 2.10, ta nhận thấy rằng, quỹ lƣơng mỗi năm lại tăng nhiều hơn so với năm trƣớc, năm 2016, quỹ lƣơng tổng đơn vị chỉ có 192,6 tỷ đồng, đến năm 2018 tăng lên 330,9 tỷ đồng, tăng 138,3 tỷ đồng, tăng 171,8%.
13 Phân tích về nợ đọng ảnh hƣởng tới việc quản tiền thu là do cơ chế chính sách nhƣ chế tài xử lý vi phạm còn nhiều bất cập (mức xử phạt thấp, thủ tục xử phạt phức tạp). Để giảm thiểu số nợ đọng, trong thời gian qua BHXH quận Sơn Trà đã thực hiện các biện pháp nhƣ: đề nghị thành lập các đoàn kiểm tra, thanh tra, tăng cƣờng trực tiếp đến đơn vị. 2.2.4. Thực trạng quyết toán thu trên địa bàn quận Sơn Trà Sau khi nhận đƣợc báo cáo tổng hợp hàng quý, hàng năm BHXH thành phố sẽ thành lập đoàn thanh tra kiểm tra quyết toán thu và thông báo ngày giờ hợp lý để BHXH quận chuẩn bị hồ sơ số liệu cụ thể khi có hồ sơ vƣớng mắc giải trình với đoàn kiểm tra khi cần thiết. Các nội dung quyết toán về thu BHXH, BHYT, BHTN Khi nhận đƣợc Thông báo thẩm định quyết toán tài chính quý, năm do BHXH thành phố thông báo cho BHXH quận, Tổ Kế hoạch - Tài chính phối hợp với cán bộ tổng hợp thu điều chỉnh số liệu, thu BHXH, BHYT, BHTN (nếu có), đồng thời thông báo cho tổ trƣởng tổ Thu để làm căn cứ điều chỉnh báo cáo thu quý, năm, đảm bảo số liệu thống nhất giữa hai tổ. a. Quyết toán thu BHXH b. Quyết toán thu BHYT c. Quyết toán thu BHTN 2.2.5. Công tác Thanh tra, kiểm tra việc chấp hành pháp luật về BHXH; giải quyết khiếu nại, tố cáo và xử lý vi phạm pháp luật về BHXH trên địa bàn quận Sơn Trà a. Thanh tra, kiểm tra
14 Tuy BHXH quận không có chức năng tự thanh tra kiểm tra, nhƣng có thể nói thanh kiểm tra là chức năng hết sức quan trọng trong công tác, tỷ lệ nợ đọng, trốn đóng BHXH có xu hƣớng gia tăng vì vậy phải tiến hành kết hợp song song công tác kiểm tra thu BHXH với việc tổ chức thực hiện thu BHXH nhằm đạt đƣợc hiệu quả cao nhất, kịp thời chấn chỉnh, tháo gỡ, giải đáp vƣớng mắc những khó khăn cho cán bộ quản lý thu BHXH khi tiếp xúc với những doanh nghiệp cố tình nợ đọng và trốn đóng BHXH Qua bảng số liệu trên ta thấy rằng số lần các cuộc kiểm tra tăng dần qua các năm. Cụ thể năm 2017 số lần kiểm tra gấp đôi năm trƣớc và năm 2018 tăng gấp rƣỡi năm 2017, điều đó thể hiện BHXH quận Sơn Trà ngày càng chú trọng đến công tác thanh kiểm tra các đơn vị sử dụng lao động nhằm hạn chế thấp nhất các trƣờng hợp trốn đóng BHXH, đóng thấp hơn mức thực tế, đảm bảo quyền lợi cho NLĐ. Năm 2018, BHXH còn tham gia 2 đoàn kiểm tra liên ngành do UBND quận do Phòng lao động – thƣơng binh và xã hội quận chủ trì tại 18 đơn vị với kết quả thu đƣợc 5,9 tỷ/9,1 tỷ, đạt 65% Nhìn chung công tác thanh tra kiểm tra hằng năm đều mang lại kết quả khả quan, đa số đều thu hồi đƣợc trên 60% nợ đọng BHXH, đối với các đơn vị nợ chây ì, chậm đóng, số tiền thu đƣợc cũng góp phần giảm tỉ lệ nợ kéo dài .Đó là nhờ có sự phối hợp chặt chẽ giữa các ban ngành liên quan nhằm mục đích để NLĐ yên tâm công tác , đƣợc tham gia và đƣợc hƣởng mọi quyền lợi của BHXH , đƣợc khám chữa bệnh với chi phí tối thiểu khi tham gia BHYT, có khoản thu nhập khi thất nghiệp, an sinh xã hội luôn là vấn đề hàng đầu mà Đảng và nhà nƣớc ta luôn chú trọng hàng đầu trong những năm qua.
15 b. Về giải quyết xử lý đơn khiếu nại tố cáo Thực hiện theo quyết định 595/BHXH năm 2017, BHXH quận nói không với hồ sơ trễ hẹn, giải quyết các công văn gửi theo đƣờng văn thƣ đúng thời gian quy định, khi có hồ sơ trễ hẹn, BHXH quận sẽ làm công văn xin lỗi tới đối tƣợng. Cùng với đó trình độ nhận thức dân trí của ngƣời dân và NLĐ ngày càng cao nên họ cũng đã nắm bắt đƣợc các chủ trƣơng về BHXH, thêm vào đó thời hạn giản quyết chính sách BHXH ngày càng đƣợc đơn giản hóa, công khai minh bạch hơn, phòng tiếp dân đƣợc bố trí đầu tiên khi bƣớc vào cơ quan, lịch tiếp dân luôn đƣợc niêm yết trên bảng hiệu trƣớc cơ quan nhằm tạo sự hài lòng tối đa cho ngƣời dân. Phối hợp với các bộ phận có liên quan giải đáp ngay khi NLĐ hay ngƣời dân có vƣớng mắc. Nhờ đó mà trong những năm qua, công tác xử lý giải quyết đơn thƣ khiếu nại tố cáo đƣợc tối ƣu hóa, và thành quả là không có trƣờng hợp nào yêu cầu khiếu nại hay không hài lòng về cách giải quyết của cơ quan BHXH quận. 2.3. ĐÁNH GIÁ CHUNG VỀ NHÂN TỐ ẢNH HƢỞNG CÔNG TÁC QUẢN LÝ THU BHXH TRÊN ĐỊA BÀN QUẬN SƠN TRÀ 2.3.1. Đánh giá công tác tuyên truyền về chế độ chính sách và pháp luật BHXH - Phối hợp với các cơ quan, ban, ngành, đoàn thể, chỉ đạo BHXH các huyện, thành phố tổ chức nhiều hội nghị tuyên truyền, đối thoại, tƣ vấn BHXH, BHYT cho gần 30.000 đại biểu tham dự; - Phối hợp với Bƣu điện và các đại lý 07 phƣờng trên địa bàn quận tổ chức 100 buổi tuyên truyền lƣu động tại 100 phƣờng trên địa bàn quận. - Thành phố ban hành văn bản chỉ đạo về việc tăng cƣờng công
16 tác thông tin truyền thông, đƣa trang Fanpage BHXH thành phố vào hoạt động kể từ ngày 01/01/2018; thực hiện đăng 162 tin, bài và 87 câu trả lời về chế độ BHXH, BHYT, BHTN, BHTNLĐBNN trên Cổng Thông tin điện tử BHXH. 2.3.2. Đánh giá năng lực và chất lƣợng đội ngũ cán bộ BHXH và cán bộ thực hiện tại đơn vị Theo kết quả đánh giá, phân loại cán bộ, viên chức hàng năm cũng nhƣ theo các Đề án xây dựng và nâng cao chất lƣợng đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức do các đơn vị triển khai thực hiện, về cơ bản đội ngũ công chức, viên chức làm công tác an sinh xã hội đƣợc đánh giá là có tinh thần trách nhiệm trong công việc, giữ vững đạo đức, phẩm chất cách mạng, có ý thức tổ chức kỷ luật và chấp hành sự phân công của tổ chức, đáp ứng đƣợc các yêu cầu nhiệm vụ. Đội ngũ cán bộ, công chức lãnh đạo, quản lý đã phát huy tốt vai trò và khả năng của mình, không ngừng nâng cao hiệu quả công tác quản lý, chỉ đạo, điều hành, góp phần quan trọng vào việc hoàn thành nhiệm vụ quản lý nhà nƣớc về lĩnh vực lao động, ngƣời có công và xã hội. 2.3.3. Đánh giá về sự phối hợp giữa các cơ quan liên quan trong quản lý thu BHXH - Để hỗ trợ các địa phƣơng tăng thu, giảm nợ, BHXH quận Sơn Trà đã và đang tích cực triển khai một số hoạt động hỗ trợ, trong đó có việc ban hành các văn bản hƣớng dẫn BHXH các tỉnh, thành phố rà soát, khai thác, phát triển số ngƣời tham gia BHXH thông qua dữ liệu do ngành Thuế cung cấp. - Sau khi kết thúc thời gian yêu cầu DN đăng ký tham gia đóng BHXH, nếu DN vẫn không thực hiện, thì trong thời hạn 5 ngày tiếp theo, cơ quan BHXH sẽ đề nghị các cơ quan liên quan nhƣ: công an
17 tỉnh/huyện, đại diện UBND xã, phƣờng nơi DN đóng trụ sở… để phối hợp mời DN đến cơ quan BHXH làm việc. - Phối hợp với Sở tƣ pháp, phòng LĐTB-XH, Liên đoàn lao động, Ủy ban nhân dân quận, tiến hành thanh tra kiểm tra đột xuất các đơn vị có số nợ lớn, nợ đọng kéo dài để xử phạm vi phạm hành chính theo pháp luật 2.3.4. Đánh giá về nhận thức của ngƣời lao động và chủ sử dụng lao động về việc đóng BHXH - Từ các cuộc thi, các cuộc tuyên truyền pháp luật lƣu động đƣợc doanh nghiệp và ngƣời lao động đánh giá cao, thu hút đông đảo ngƣời lao động tham gia, từ đó đánh giá mức độ nhận thức và sự hiểu biết của NLĐ về chế độ và pháp luật BHXH. - Xây dựng các câu hỏi, các ý kiến phản hồi của ngƣời lao động, ngƣời sử dụng lao động, cán bộ nhân sự doanh nghiệp và cán bộ công đoàn cơ sở tại các hội nghị đối thoại đã cung cấp thêm cho các chuyên gia xây dựng chính sách, các báo cáo viên của ngành Lao động - Thƣơng binh và Xã hội, BHXH và tổ chức Công đoàn những ý kiến, đề xuất, những giải pháp hữu ích trong việc tham gia xây dựng các văn bản hƣớng dẫn thi hành pháp luật về BHXH, BHYT sát với tình hình thực tiễn. 2.3.5. Thành công và hạn chế về công tác quản lý thu BHXH trên địa bàn quận Sơn Trà a. Thành công -Tạo ra môi trƣờng thuận lợi, lành mạnh để chủ trƣơng, chính sách BHXH đi vào cuộc sống - Đồng thời đảm bảo sự công bằng về quyền và nghĩa vụ BHXH giữa những ngƣời lao động. - Hoàn thiện quy định quản lý thu BHXH và hệ thống văn bản quản
18 lý quy định. - Đối tƣợng tham gia ngày càng mở rộng, số thu quỹ BHXH càng tăng. - Đội ngũ cán bộ BHXH và bộ phận cán bộ làm công tác thu BHXH đƣợc rèn luyện và trƣởng thành hơn. - Công tác thông tin tuyên truyền đƣợc mở rộng và ngày càng đi vào nhận thức của NLĐ. - Công tác lập dự toán và quyết toán thu, chi luôn đƣợc BHXH thành phố đánh giá cao. - Công tác thanh tra, kiểm tra việc chấp hành pháp luật về BHXH cũng đƣợc chú trọng hơn. b. Hạn chế - Nhận thức của NLĐ về việc đóng BHXH còn nhiều bất cập, do chƣa hiểu r đƣợc luật và quyền, lợi của BHXH mang lại - Sự phối hợp giữa các cơ quan quản lý nhà nƣớc với ngành BHXH còn chƣa chặt chẽ. - Chƣa phát huy vai trò chủ động, tích cực và sức mạnh tổng hợp của hệ thống; tinh thần, thái độ và chất lƣợng phục vụ của công chức, viên chức, ngƣời lao động trong Ngành. - Trình độ cán bộ làm công tác quản lý thu BHXH còn chƣa đồng đều. - Công tác thông tin tuyên truyền, giải đáp các chế độ BHXH tuy đã đƣợc thực hiện nhƣng tần suất còn hạn chế, không định kỳ. - Nhiều doanh nghiệp, đơn vị sử dụng lao động chƣa thực sự quan tâm đến ứng dụng công nghệ thông tin vào quản lý và đóng BHXH. KẾT LUẬN CHƢƠNG 2