Tóm tắt Luận văn Thạc sĩ Quản lý kinh tế: Quản lý vốn đầu tư Xây dựng cơ bản từ nguồn ngân sách nhà nước tại thị trấn Quốc Oai, huyện Quốc Oai, thành phố Hà Nội

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:24

Thêm vào BST

Báo xấu

7
lượt xem 2
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Luận văn "Quản lý vốn đầu tư Xây dựng cơ bản từ nguồn ngân sách nhà nước tại thị trấn Quốc Oai, huyện Quốc Oai, thành phố Hà Nội" được hoàn thành với mục tiêu nhằm đánh giá về thực trạng công tác quản lý vốn đầu tư xây dựng cơ bản từ ngân sách nhà nước tại thị trấn Quốc Oai để rút ra những ưu điểm, hạn chế trong công tác quản lý và việc tổ chức thực hiện, qua đó đề xuất các giải pháp nhằm hoàn thiện công tác quản lý vốn đầu tư XDCB từ ngân sách nhà nước tại thị trấn Quốc Oai.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Tóm tắt Luận văn Thạc sĩ Quản lý kinh tế: Quản lý vốn đầu tư Xây dựng cơ bản từ nguồn ngân sách nhà nước tại thị trấn Quốc Oai, huyện Quốc Oai, thành phố Hà Nội

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ ……/…… .../… HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA NGUYỄN ĐÌNH ĐỨC TÊN ĐỀ TÀI LUẬN VĂN QUẢN LÝ VỐN ĐẦU TƯ XÂY DỰNG CƠ BẢN TỪ NGUỒN NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC TẠI THỊ TRẤN QUỐC OAI, HUYỆN QUỐC OAI THÀNH PHỐ HÀ NỘI. Ngành: Quản lý kinh tế Mã số: 8 31 01 10 TÓM TẮT LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ KINH TẾ Hà Nội – Năm 2023 1
Công trình được hoàn thành tại: HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA Người hướng dẫn khoa học: Tiến sỹ Nguyễn Thị Ngọc Mai giảng viên Khoa Quản lý Kinh tế - Học viện Hành chính Quốc gia. Phản biện 1: TS. Hoàng Ngọc Âu, Học viện Hành chính Quốc gia. Phản biện 2: TS. Tăng Thị Thiệm, Thanh tra Chính phủ. Luận văn được bảo vệ tại Hội đồng đánh giá luận văn thạc sỹ, Học viện Hành chính quốc gia. Địa điểm: Phòng 6A, Nhà G- Hội trường bảo vệ luận văn thạc sỹ, Học viện Hành chính Quốc gia. Số 77 - Đường Nguyễn Chí Thanh - Quận Đống Đa - Thành phố Hà Nội. Thời gian: vào hồi 16 giờ 30 ngày 23 tháng 01 năm 2024. Có thể tìm hiểu luận văn tại Thư viện Học viện Hành chính Quốc gia hoặc trên trang Thông tin điện tử Ban QLĐT Sau đại học, Học viện Hành chính Quốc gia. 1
MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài. Việc phát triển kinh tế xã hội (KT-XH) luôn gắn liền với đầu tư xây dựng cơ bản (XDCB), là nhân tố quan trọng để phát triển đất nước, đảm bảo an sinh xã hội cho nhân dân, việc xây dựng và hình thành kết cấu hạ tầng chung như: hệ thống giao thông, mạng lưới thủy lợi, hệ thống điện, các trường học, bệnh viện,… sẽ thúc đẩy sự phát triển của nền kinh tế quốc dân, tăng năng suất lao động, tăng thu nhập bình quân đầu người và tổng sản phẩm xã hội, nhằm chuyển dịch cơ cấu kinh tế đúng hướng. Hệ thống kết cấu hạ tầng được phát triển sẽ thúc đẩy xã hội phát triển. Để quản lý và thực hiện công tác đầu tư xây dựng cơ bản và công tác quản lý vốn đầu tư xây dựng cơ bản, Quốc hội đã ban hành các văn bản quy phạm pháp luật để quy định và hướng dẫn thực hiện như Luật Ngân sách năm 2015, Luật đầu tư công năm 2019, Luật đầu tư năm 2014, Luật đất đai năm 2013, Luật xây dựng năm 2014, Luật đấu thầu năm 2013; Nghị quyết số 973 ngày 8/7/2020 của Ủy ban thường vụ Quốc hội. Chính phủ ban hành Nghị định 163/2016/NĐ-CP ngày 21/12/2016 quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành Luật Ngân sách, Nghị định số 40/2020/NĐ-CP ngày 06/4/2020 quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật đầu tư công, Nghị định số 25/2020/NĐ-CP ngày 28/02/2020 quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật đấu thầu về lựa chọn nhà đầu tư, Nghị định số 43/2014/NĐ-CP hướng dẫn Luật đất đai .. Nhằm mục đích tổ chức, triển khai thực hiện nhiệm vụ này trên địa bàn thành phố Hà Nội, hàng năm Hội đồng nhân dân (HĐND) thành phố Hà Nội ban hành Nghị quyết về phân cấp nguồn thu, nhiệm vụ chi giữa các cấp ngân sách, định mức phân bổ ngân sách thành phố và tỷ lệ phần trăm phân chia nguồn thu giữa các cấp ngân sách. Ủy ban nhân dân (UBND) thành phố ban hành các văn bản để chỉ đạo, hướng dẫn, triển khai thực hiện công tác quản lý đầu tư xây dựng cơ bản và công tác quản lý vốn đầu tư xây dựng cơ bản; ban hành các văn bản để bố trí nguồn vốn cho các dự án đã được phê duyệt thuộc nguồn vốn ngân sách thành phố. Đối với cấp huyện, hàng năm HĐND huyện Quốc Oai ban hành Nghị quyết về đầu tư công trung hạn, Nghị quyết về phê duyệt chủ trương đầu tư đối với các dự án thuộc nguồn ngân sách huyện. UBND huyện ban hành các văn bản để chỉ đạo, hướng dẫn, triển khai thực hiện công tác quản lý đầu tư xây dựng cơ bản và công tác quản lý vốn đầu tư xây dựng cơ bản; ban hành các văn bản để bố trí nguồn vốn cho các dự án đã được phê duyệt thuộc nguồn vốn ngân sách huyện. Đối với cấp xã, hàng năm HĐND thị trấn Quốc Oai ban hành Nghị quyết về đầu tư công, Nghị quyết về phê duyệt chủ trương đầu tư đối với danh mục đầu tư công sử dụng ngân sách thị trấn Quốc Oai. UBND thị trấn ban hành các văn bản để chỉ đạo, hướng dẫn, triển khai thực hiện công tác quản lý đầu tư xây dựng cơ bản và công tác quản lý vốn đầu 2
tư xây dựng cơ bản; ban hành các văn bản để bố trí nguồn vốn cho các dự án đã được phê duyệt thuộc nguồn vốn ngân sách cấp xã. Thị trấn Quốc Oai là địa bàn trung tâm của huyện Quốc Oai, trong những năm vừa qua nguồn vốn đầu tư công được bố trí để xây dựng cơ sở hạ tầng, các công trình dân sinh, các công trình văn hóa, trường học …, nhiều dự án khi đưa vào sử dụng đã phát huy được hiệu quả, đáp ứng được nhu cầu của nhân dân, góp phần nâng cao đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân. Tuy nhiên, công tác quản lý vốn đầu tư XDCB trên địa bàn vẫn còn những tồn tại, hạn chế như chất lượng một số công trình xây dựng còn chưa đảm bảo, một số công trình còn chậm tiến độ; công tác giải phóng mặt bằng còn gặp khó khăn; công tác quản lý nhà nước về đầu tư xây dựng cơ bản có lúc, có nơi còn chưa tốt; năng lực của một số nhà thầu tư vấn thiết kế lập dự toán còn hạn chế; kế hoạch vốn đầu tư còn bố trí dàn trải, phân tán; công tác quyết toán vốn đầu tư có việc còn chưa tốt, có nhà thầu còn xem nhẹ công tác này; công tác bảo hành, bảo trì và bảo dưỡng công trình có nơi, có công trình còn thực hiện chưa tốt. Từ những thực trạng nêu trên, cần thiết phải quản lý tốt nguồn vốn đầu tư XDCB từ ngân sách Nhà nước theo các nội dung sau: - Cần làm thế nào để sử dụng nguồn vốn đầu tư XDCB từ ngân sách nhà nước một cách tiết kiệm và hiệu quả nhất. - Cần làm thế nào để thực hiện đúng quy định và nguyên tắc tài chính trong đầu tư xây dựng cơ bản. - Cần làm thế nào để chống lãng phí, thất thoát trong đầu tư xây dựng cơ bản. - Cần làm thế nào để nâng cao chất lượng đầu tư XDCB từ ngân sách Nhà nước, qua đó góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, nâng cao đời sống vật chất, tinh thần của nhân dân ở địa phương. Vì vậy, tôi xin lựa chọn đề tài “Quản lý vốn đầu tư Xây dựng cơ bản từ nguồn ngân sách nhà nước tại thị trấn Quốc Oai, huyện Quốc Oai, thành phố Hà Nội” để tìm hiểu rõ hơn về công tác này và đề xuất các giải pháp nhằm hoàn thiện công tác quản lý vốn đầu tư XDCB từ nguồn ngân sách nhà nước ở cấp xã, nhằm góp phần từng bước khắc phục những mặt còn hạn chế, yếu kém, đồng thời đề ra các giải pháp để thực hiện tốt hơn công tác này. 2. Mục tiêu nghiên cứu: Trên cơ sở lý luận khoa học về công tác Quản lý vốn đầu tư Xây dựng cơ bản từ nguồn ngân sách nhà nước ở cấp xã theo quy định của Luật ngân sách, Luật xây dựng, Luật đầu tư, Luật đầu tư công, nhằm đánh giá về thực trạng công tác quản lý vốn đầu tư xây dựng cơ bản từ ngân sách nhà nước tại thị trấn Quốc Oai để rút ra những ưu điểm, hạn chế trong công tác quản lý và việc tổ chức thực hiện, qua đó đề xuất các giải pháp nhằm hoàn thiện công tác quản lý vốn đầu tư XDCB từ ngân sách nhà nước tại thị trấn Quốc Oai. 3. Câu hỏi nghiên cứu - Cơ sở khoa học về công tác quản lý vốn đầu tư XDCB từ nguồn NSNN ở cấp xã? 3
- Công tác quản lý vốn đầu tư XDCB từ nguồn NSNN tại thị trấn Quốc Oai còn những tồn tại, ưu điểm, hạn chế nào? - Cần các giải pháp nào phù hợp với thực tiễn và có tính khả thi cao nhằm góp phần khắc phục những tồn tại, hạn chế và để hoàn thiện công tác quản lý vốn đầu tư XDCB từ nguồn NSNN tại thị trấn Quốc Oai? 4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu - Đối tượng nghiên cứu: là hoạt động quản lý vốn đầu tư XDCB từ nguồn vốn ngân sách nhà nước ở thị trấn Quốc Oai, huyện Quốc Oai, thành phố Hà Nội. - Phạm vi nghiên cứu: + Quản lý vốn đầu tư XDCB bằng nguồn ngân sách nhà nước hỗ trợ, bao gồm: vốn ngân sách của thị trấn Quốc Oai và vốn ngân sách huyện hỗ trợ. + Thị trấn Quốc Oai, tập trung trong giai đoạn 2017- 2021. a. Về nội dung nghiên cứu: Quản lý nhà nước về đầu tư xây dựng cơ bản từ nguồn ngân sách nhà nước bao gồm ở Trung ương và ở địa phương. Luận văn tập trung nghiên cứu công tác QLNN ở cấp xã. Thực hiện nghiên cứu đối với nguồn vốn đã được HĐND cấp huyện và HĐND cấp xã phê duyệt hàng năm, không bao gồm nguồn vốn đầu tư ngoài ngân sách nhà nước . b. Về không gian nghiên cứu: Đề tài được thực hiện công tác quản lý vốn đầu tư XDCB trên địa bàn thị trấn Quốc Oai và do UBND thị trấn Quốc Oai làm chủ đầu tư. c. Về thời gian nghiên cứu: Luận văn tập trung nghiên cứu thực trạng QLNN về đầu tư XDCB từ ngân sách nhà nước trên địa bàn thị trấn Quốc Oai từ năm 2017 đến năm 2021 và đề xuất các giải pháp nhằm hoàn thiện công tác quản lý đến năm 2030. 5. Phương pháp nghiên cứu Thu thập số liệu qua các báo cáo của chủ đầu tư trong giai đoạn 2017 - 2021. Tổng hợp, phân tích các nội dung về công tác quản lý vốn đầu tư XDCB từ nguồn ngân sách nhà nước tại thị trấn Quốc Oai để tìm ra những ưu điểm, hạn chế và đề xuất giải pháp phù hợp. 6. Bố cục đề tài Phần mở đầu, chương 1, chương 2, chương 3 và kết luận: Chương 1: Cơ sở khoa học về quản lý vốn đầu tư xây dựng cơ bản từ nguồn vốn ngân sách nhà nước ở cấp xã. Chương 2: Thực trạng quản lý vốn đầu tư xây dựng cơ bản từ nguồn vốn ngân sách nhà nước tại thị trấn Quốc Oai, huyện Quốc Oai, Hà Nội. Chương 3: Một số giải pháp hoàn thiện công tác quản lý vốn đầu tư xây dựng cơ bản từ nguồn vốn ngân sách nhà nước tại thị trấn Quốc Oai, huyện Quốc Oai, Hà Nội. 7. Tổng quan vấn đề nghiên cứu: 4
CHƯƠNG 1: CƠ SỞ KHOA HỌC VỀ QUẢN LÝ VỐN ĐẦU TƯ XÂY DỰNG CƠ BẢN TỪ NGUỒN NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC Ở CẤP XÃ. 1.1. Tổng quan về vốn đầu tư xây dựng cơ bản và quản lý vốn đầu tư xây dựng cơ bản từ nguồn ngân sách nhà nước ở cấp xã. 1.1.1. Khái niệm, phân loại vốn đầu tư xây dựng cơ bản. * Khái niệm Vốn đầu tư XDCB từ nguồn NSNN là một phần của vốn đầu tư phát triển của ngân sách nhà nước được hình thành từ sự huy động của Nhà nước dùng để chi cho đầu tư XDCB, nhằm xây dựng và phát triển cơ sở vật chất - kỹ thuật và kết cấu hạ tầng KTXH cho nền kinh tế quốc dân. * Phân loại vốn đầu tư xây dựng cơ bản - Phân loại theo nguồn hình thành, vốn đầu tư XDCB được chia thành: Nguồn vốn đầu tư trong nước. Nguồn vốn đầu tư trực tiếp từ ngoài nước (ODA). - Theo cấp ngân sách, vốn đầu tư XDCB gồm: Vốn đầu tư thuộc ngân sách trung ương: Vốn đầu tư thuộc ngân sách địa phương: * Đặc điểm của vốn đầu tư xây dựng cơ bản. Là hoạt động có tính chất lâu dài, người sử dụng công trình không thể "mua" toàn bộ công trình trong một lúc mà phải "mua" từng phần, được thể hiện qua việc chủ đầu tư tạm ứng và thanh toán từng phần cho nhà thầu trong quá trình thi công xây dựng; nhu cầu vốn sử dụng hàng năm cũng khác nhau, tùy thuộc vào tiến độ, khối lượng thi công xây dựng công trình được nghiệm thu. Sản phẩm xây dựng chịu ảnh hưởng trực tiếp do điều kiện tự nhiên nên chất lượng và giá công trình xây dựng cơ bản cũng bị ảnh hưởng. Chi phí đầu tư công trình XDCB cho mỗi công trình khác nhau, có mẫu thiết kế khác nhau nên cần phải xây dựng giá dự toán riêng cho từng công trình tùy theo kết cấu công trình. Sản phẩm XDCB được nghiệm thu và bàn giao giữa chủ đầu tư và đơn vị thi công tại địa điểm xây dựng sau hoàn thành công trình. - Đặc điểm riêng của vốn đầu tư XDCB từ ngân sách nhà nước: Vốn đầu tư XDCB từ nguồn NSNN thường ít được sử dụng vào mục đích thương mại, khả năng thu hồi vốn chậm hoặc không thể thu hồi vốn trực tiếp. Vốn đầu tư XDCB từ nguồn NSNN ít hướng tới mục tiêu lợi nhuận trực tiếp mà chủ yếu phục vụ lợi ích cho nhân dân. Trong khi đó đầu tư XDCB của tư nhân và nhà đầu tư nước ngoài thường chú trọng đến lợi nhuận. Vốn đầu tư XDCB từ nguồn NSNN thường thực hiện trong môi trường ít có sự cạnh tranh, mà nếu có sự cạnh tranh thì cũng ít hơn các khu vực đầu tư khác. 5
Về phạm vi đầu tư, nhìn chung Nhà nước cần giải quyết các vấn đề về văn hóa - xã hội, giáo dục, y tế, an ninh quốc phòng, đầu tư theo vùng, đầu tư theo ngành kinh tế để thúc đẩy kinh tế - xã hội phát triển. Trong khi đó các nhà đầu tư nước ngoài và nhà đầu tư tư nhân chủ yếu chú trọng đến phát triển kinh tế. 1.1.2. Quản lý vốn đầu tư xây dựng cơ bản từ nguồn ngân sách nhà nước ở cấp xã. - Theo nội dung chi, vốn đầu tư Xây dựng cơ bản bao gồm: Chi phí xây lắp: Chi phí thiết bị: Chi phí khác: - Theo tính chất đầu tư kết hợp, nguồn vốn đầu tư XDCB: Vốn XDCB tập trung: Vốn sự nghiệp có tính chất đầu tư: - Theo trình tự đầu tư XDCB, vốn đầu tư XDCB bao gồm: Vốn chuẩn bị đầu tư:. Vốn thực hiện đầu tư: 1.1.3. Vai trò của vốn đầu tư xây dựng cơ bản Vốn đầu tư xây dựng cơ bản có vai trò to lớn đối với sự phát triển kinh tế xã hội tại Việt Nam, tập trung chủ yếu vào xây dựng kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội, tạo môi trường thuận lợi cho phát triển kinh tế. Bên cạnh đó, đầu tư xây dựng cơ bản cũng chú trọng vào việc nâng cao năng lực hoạt động của cơ quan nhà nước, kinh doanh của doanh nghiệp và đời sống người dân. Bên cạnh thực hiện nhiệm vụ quốc phòng, an ninh, đầu tư xây dựng cơ bản còn là công cụ của Nhà nước thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội các vùng chậm phát triển, vùng khó khăn, thu hẹp khoảng cách phát triển giữa các vùng, miền. Đầu tư xây dựng cơ bản còn có vai trò dẫn dắt đầu tư, góp phần khơi dậy tiềm năng to lớn trong nhân dân cho phát triển kinh tế - xã hội. Có vai trò quan trọng trong xóa đói, giảm nghèo, phát triển kinh tế - xã hội, phát triển đô thị, cải thiện và nâng cao đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân… 1.2. Khái niệm và đặc điểm của quản lý vốn đầu tư xây dựng cơ bản từ nguồn ngân sách nhà nước. 1.2.1. Khái niệm: Quản lý vốn đầu tư XDCB từ nguồn vốn NSNN là hoạt động tác động có tổ chức, có định hướng mục tiêu của chủ thể quản lý nhà nước lên các đối tượng quản lý nhằm đạt được các mục tiêu nhất định. 1.2.2. Đặc điểm của công tác quản lý vốn đầu tư xây dựng cơ bản từ ngân sách nhà nước. 1.3. Nội dung quản lý vốn đầu tư xây dựng cơ bản từ ngân sách nhà nước. 1.3.1. Lập và giao kế hoạch vốn đầu tư: - Vốn đầu tư XDCB luôn gắn liền với các dự án đầu tư, các chủ đầu tư phải tiến hành lập dự án đầu tư trình cấp có thẩm quyền phê duyệt. 6
Chủ đầu tư, do người quyết định đầu tư lựa chọn để giao trách nhiệm làm chủ đầu tư trước khi lập dự án hoặc khi phê duyệt dự án đầu tư. Đối với dự án sử dụng nguồn vốn ngân sách nhà nước thì chủ đầu tư là cơ quan, tổ chức được người có thẩm quyền quyết định đầu tư giao cho quản lý, sử dụng vốn để thực hiện việc đầu tư xây dựng. Chủ đầu tư là người chịu trách nhiệm toàn diện trước người quyết định đầu tư và trước pháp luật. - Dự án đầu tư xây dựng công trình là hoạt động xây dựng để xây dựng mới, sửa chữa, cải tạo công trình xây dựng nhằm phát triển, duy trì, nâng cao chất lượng công trình trong thời hạn và chi phí xác định. Ở giai đoạn chuẩn bị dự án đầu tư, dự án được thể hiện thông qua báo cáo nghiên cứu tiền khả thi, báo cáo nghiên cứu khả thi hoặc báo cáo kinh tế kỹ thuật đầu tư xây dựng. Dự án đầu tư xây dựng được phân loại: Dự án quan trọng quốc gia, dự án A, dự án nhóm B và dự án nhóm C. Đối với chủ đầu tư là UBND cấp xã thì chủ yếu thực hiện dự án nhóm C. 1.3.2. Công tác kiểm soát, thanh toán vốn đầu tư XDCB. 1.3.2.1. Kiểm soát, thanh toán vốn đầu tư XDCB là việc kiểm tra, xem xét các căn cứ, điều kiện theo quy định của Nhà nước để bố trí ngân sách nhà nước chi trả các khoản kinh phí thực hiện dự án theo đề nghị của chủ đầu tư. KBNN là cơ quan trực thuộc Bộ Tài chính, thực hiện chức năng quản lý nhà nước về quỹ ngân sách nhà nước, các quỹ tài chính nhà nước, quản lý ngân quỹ nhà nước, thực hiện việc huy động vốn cho ngân sách nhà nước và cho đầu tư phát triển thông qua hình thức phát hành trái phiếu Chính phủ theo quy định của pháp luật. Trong lĩnh vực quản lý đầu tư, KBNN là cơ quan được giao nhiệm vụ kiểm soát, thanh toán vốn đầu tư XDCB từ nguồn ngân sách nhà nước, thực hiện vai trò kiểm tra, giám sát toàn bộ các khoản chi từ ngân sách nhà nước cho đầu tư xây dựng cơ bản, mua sắm, lắp đặt thiết bị gắn với công trình XDCB,... đảm bảo chi đúng đối tượng, đúng mục tiêu đầu tư của dự án đã được phê duyệt, các khoản chi phải tuân thủ chế độ quản lý tài chính hiện hành. Việc thanh toán, kiểm soát vốn đầu tư cho các dự án được thực hiện trên cơ sở hồ sơ, tài liệu do chủ đầu tư cung cấp. 1.3.2.2. Thanh toán vốn đầu tư xây dựng cơ bản. Các dự án đầu tư sử dụng vốn NSNN được thanh toán vốn khi có đủ các điều kiện sau: - Chủ đầu tư mở tài khoản thanh toán vốn đầu tư tại KBNN ở nơi thuận tiện cho việc kiểm soát của KBNN và giao dịch chủ đầu tư; - Dự án phải có đủ thủ tục đầu tư và xây dựng theo quy định. - Dự án được tổ chức lựa chọn các đơn vị tư vấn và đơn vị thi công xây lắp theo quy định về đấu thầu để lựa chọn được nhà thầu có năng lực tốt, thi công nhanh, đảm bảo chất lượng theo thiết kế được duyệt và có giá thầu hợp lý nhất. Sau khi lựa chọn xong thì chủ đầu tư tiến hành ký kết hợp đồng để tổ chức thực hiện. - Dự án phải có khối lượng hoàn thành theo thiết kế được duyệt, được nghiệm thu theo quy định mới được thanh toán hoặc tạm ứng. 7
- Theo hồ sơ đề nghị thanh toán của chủ đầu tư, Kho bạc Nhà nước căn cứ các điều khoản được ghi trong hợp đồng, số lần thanh toán để thanh toán cho chủ đầu tư. Trong quá trình thanh toán nếu có sai sót về hồ sơ đề nghị thanh toán thì KBNN có văn bản để gửi chủ đầu tư bổ sung hoàn chỉnh hồ sơ. - Số vốn thanh toán cho từng hạng mục công trình không được vượt dự toán được duyệt đối với trường hợp chỉ định thầu; số vốn thanh toán cho dự án không được vượt tổng mức đầu tư đã được duyệt; số vốn thanh toán cho dự án trong năm bao gồm cả tạm ứng và thanh toán khối lượng hoàn thành, không được vượt kế hoạch vốn cả năm đã được bố trí. Lũy kế số vốn thanh toán cho dự án không vượt kế hoạch đầu tư công trung hạn đã được HĐND phê chuẩn. - Kế hoạch vốn hàng năm của dự án chỉ thanh toán cho khối lượng đã hoàn thành và được nghiệm thu đến ngày 31/12 hàng năm; thời hạn thanh toán khối lượng hoàn thành đến hết ngày 31/01 năm sau. 1.3.3. Công tác quyết toán vốn đầu tư xây dựng cơ bản. - Quyết toán dự án hoàn thành để đánh giá việc thực hiện các quy định trong quá trình thực hiện dự án, được thực hiện dưới hai hình thức là quyết toán theo niên độ ngân sách và quyết toán dự án hoàn thành. * Quyết toán vốn đầu tư theo niên độ ngân sách: Là việc đối chiếu, xác nhận giữa chủ đầu tư với cơ quan kiểm soát, thanh toán nơi giao dịch về số vốn đầu tư công đã giải ngân trong năm quyết toán khi lập báo cáo quyết toán theo niên độ gửi cơ quan cấp trên của chủ đầu tư. Vốn đầu tư XDCB từ NSNN được quản lý theo quy trình 3 giai đoạn: lập dự toán, thực hiện ngân sách và quyết toán ngân sách, do đó vốn đầu tư XDCB từ ngân sách nhà nước phải được quyết toán theo niên độ ngân sách. Hàng năm, khi kết thúc năm ngân sách, các chủ đầu tư, KBNN và cơ quan tài chính các cấp thực hiện việc lập, gửi, thẩm định quyết toán và thông báo kết quả thẩm định quyết toán vốn đầu tư XDCB đảm bảo nội dung, nguyên tắc và thời hạn theo quy định. Kho bạc nhà nước và Chủ đầu tư tổng hợp, báo cáo quyết toán hàng năm gửi cơ quan tài chính cùng cấp thẩm định và tổng hợp số quyết toán chi đầu tư XDCB vào hồ sơ quyết toán ngân sách địa phương hàng năm. KBNN tổng hợp, báo cáo quyết toán vốn đầu tư XDCB thuộc nguồn vốn ngân sách nhà nước được giao kiểm soát, thanh toán gửi cơ quan tài chính cùng cấp; kèm theo đánh giá tình hình thanh, quyết toán sử dụng vốn đầu tư XDCB thuộc nguồn vốn NSNN bố trí; đề xuất, kiến nghị để tháo gỡ những tồn tại, vướng mắc nếu có liên quan đến công tác quyết toán vốn đầu tư XDCB. Cơ quan Tài chính thẩm định và thông báo kết quả thẩm định quyết toán vốn đầu tư XDCB hàng năm gửi các chủ đầu tư và KBNN cùng cấp; tổng hợp số quyết toán chi đầu tư XDCB vào quyết toán ngân sách địa phương hàng năm, báo cáo UBND để trình HĐND 8
cùng cấp phê chuẩn. Trong quá trình thẩm định, cơ quan tài chính phải kiểm tra, xác định sự phù hợp về tổng nguồn vốn, cơ cấu vốn trong báo cáo quyết toán của các chủ đầu tư và báo cáo tổng hợp quyết toán của KBNN; kiểm tra, so sánh kế hoạch vốn và số vốn thanh toán của từng dự án giữa báo cáo quyết toán của các chủ đầu tư và KBNN cùng cấp; xác định số vốn được đưa vào quyết toán năm, số vốn đã chi tạm ứng, số vốn còn lại được chuyển sang năm sau tiếp tục thực hiện và thanh toán; số kế hoạch vốn hủy bỏ. - Công tác quyết toán vốn đầu tư theo niên độ ngân sách được thực hiện theo nguyên tắc: Thời gian khóa sổ để lập báo cáo quyết toán vào cuối ngày 31/01 của năm sau. Vốn được thanh toán thực hiện đến hết ngày 31/01 của năm sau và được báo cáo quyết toán ngân sách nhà nước của năm kế hoạch; số vốn thanh toán sau ngày 31/01 của năm sau được báo cáo vào quyết toán ngân sách của năm sau. Số vốn tạm ứng chưa thu hồi không đưa vào quyết toán niên độ ngân sách của năm kế hoạch sẽ được chuyển sang ngân sách năm sau. Vốn ứng trước kế hoạch của năm sau không đưa vào quyết toán niên độ ngân sách của năm kế hoạch, kể cả số thanh toán cho khối lượng xây dựng đã hoàn thành. Vốn thanh toán được đưa vào quyết toán năm kế hoạch là số thanh toán cho khối lượng XDCB hoàn thành đến hết ngày 31/12 của năm kế hoạch. * Quyết toán dự án hoàn thành: Là việc xác định toàn bộ chi phí đã thực hiện trong quá trình đầu tư cho đến khi đưa công trình vào khai thác sử dụng. Chi phí được quyết toán là chi phí được thực hiện theo thiết kế, dự toán đã phê duyệt kể cả phần điều chỉnh, bổ sung, đúng với các nội dung trong hợp đồng đã ký kết, trong giới hạn tổng mức đầu tư được duyệt hoặc được điều chỉnh theo quyết định của cấp có thẩm quyền. - Thông qua quyết toán để đánh giá kết quả quá trình đầu tư, lợi ích của việc đầu tư đem lại; xác định trách nhiệm của chủ đầu tư, các nhà thầu và các cơ quan có liên quan để qua đó rút kinh nghiệm trong công tác quản lý vốn đầu tư XDCB. - Khi dự án hoàn thành đưa vào sử dụng, chủ đầu tư có trách nhiệm lập báo cáo quyết toán trình cơ quan có thẩm quyền thẩm tra, phê duyệt. Báo cáo quyết toán dự án hoàn thành phải xác định đầy đủ, chính xác tổng chi phí đầu tư đã được thực hiện, phân định rõ nguồn vốn đầu tư, chi phí đầu tư, giá trị tài sản hình thành qua đầu tư như: tài sản cố định, tài sản lưu động, đảm bảo đúng nội dung, thời gian lập theo quy định. - Đối với các dự án có nhiều hạng mục công trình xây dựng thì chủ đầu tư thực hiện thẩm tra và phê duyệt quyết toán vốn đầu tư cho từng hạng mục công trình hoặc từng gói thầu độc lập ngay sau khi đưa vào khai thác sử dụng theo yêu cầu của người có thẩm quyền quyết định đầu tư. * Về thẩm quyền thẩm tra quyết toán dự án hoàn thành: Người có thẩm quyền phê duyệt quyết toán giao cho đơn vị có chức năng để tổ chức thẩm tra quyết toán trước khi trình cấp có thẩm quyền phê duyệt. Trong đó, đối với các dự án sử dụng vốn ngân sách nhà nước thuộc tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương 9
quản lý do Sở Tài chính tổ chức thẩm tra; các dự án thuộc cấp huyện và cấp xã quản lý do Phòng Tài chính Kế hoạch tổ chức thẩm tra. * Về thẩm quyền phê duyệt quyết toán dự án hoàn thành: Đối với dự án sử dụng vốn ngân sách nhà nước thì người đứng đầu Bộ, ngành trung ương phê duyệt quyết toán đối với dự án hoặc dự án thuộc Bộ, ngành trung ương quản lý. Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp tỉnh phê duyệt quyết toán đối với dự án thuộc cấp tỉnh bố trí ngân sách để đầu tư hoặc dự án giao cho đơn vị cấp dưới làm chủ đầu tư sử dụng ngân sách cấp tỉnh hỗ trợ Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp huyện phê duyệt quyết toán đối dự án thuộc cấp huyện bố trí ngân sách đầu tư hoặc dự án giao cho đơn vị cấp dưới làm chủ đầu tư sử dụng nguồn ngân sách huyện hỗ trợ. Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp xã phê duyệt quyết toán đối dự án do ngân sách cấp xã bố trí. Sau 6 tháng, kể từ khi có quyết định phê duyệt quyết toán dự án hoàn thành, chủ đầu tư phải hoàn thành việc giải quyết công nợ và làm thủ tục tất toán tài khoản đầu tư của dự án tại kho bạc nhà nước. Tất cả các dự án quan trọng Quốc gia, dự án nhóm A, B sử dụng vốn Nhà nước khi hoàn thành đều phải kiểm toán quyết toán trước khi trình cấp có thẩm quyền thẩm tra, phê duyệt quyết toán. 1.3.4. Công tác kiểm tra, thanh tra, giám sát sử dụng vốn đầu tư xây dựng cơ bản. - Giám sát đầu tư:. - Giám sát đầu tư của cộng đồng: - Kiểm tra đầu tư : - Thanh tra : - Kiểm tra : 1.4. Các nhân tố ảnh hưởng đến công tác quản lý vốn đầu tư xây dựng cơ bản từ ngân sách nhà nước. * Nhân tố khách quan: * Nguyên nhân chủ quan: * Nhân tố thuộc về cơ chế chính sách của nhà nước: 1.5. Kinh nghiệm của một số địa phương trong công tác quản lý vốn đầu tư xây dựng cơ bản bằng nguồn vốn ngân sách nhà nước. 1.5.1. Kinh nghiệm quản lý vốn đầu tư xây dựng cơ bản bằng nguồn vốn ngân sách nhà nước của phường Dịch Vọng, quận Cầu Giấy, thành phố Hà Nội. Những bài học kinh nghiệm rút ra 10
CHƯƠNG 2 THỰC TRẠNG QUẢN LÝ VỐN ĐẦU TƯ XÂY DỰNG CƠ BẢN TỪ NGUỒN VỐN NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC TẠI THỊ TRẤN QUỐC OAI, HUYỆN QUỐC OAI, THÀNH PHỐ HÀ NỘI. 2.1. Điều kiện tự nhiên, kinh tế xã hội ở thị trấn Quốc Oai, huyện Quốc Oai, thành phố Hà Nội. 2.1.1. Điều kiện tự nhiên.. 2.2. Tình hình phát triển kinh tế - xã hội của địa phương 2.2.1. Tăng trưởng và chuyển dịch cơ cấu kinh tế. 2.2.2. Về tình hình thu – chi ngân sách: * Nguồn thu ngân sách ảnh hưởng lớn đến nguồn vốn bổ sung cho đầu tư xây dựng cơ bản. Nguồn thu cân đối ngân sách trên địa bàn vượt dự toán HĐND huyện giao sẽ được bố trí 50% số vượt thu để chi cho đầu tư phát triển. Tổng thu ngân sách bình quân giai đoạn 2017 - 2021 là 4.932 tỷ đồng/năm. Trong đó thu thuế, phí, lệ phí bình quân hàng năm đạt 4,018,5 tỷ đồng/năm. Nguồn thu ngân sách của thị trấn Quốc Oai được phân làm 4 loại gồm: thu để chi thường xuyên, thu để chi đầu tư, thu bổ sung cân đối cấp trên, thu chuyển nguồn và thu kết dư. Các khoản thu theo phân cấp do thị trấn Quốc Oai trực tiếp thu được hưởng 100% gồm: thu phí, lệ phí; lệ phí môn bài; thu hoa lợi công sản; thu lệ phí trước bạ nhà đất; thu thuế sử dụng đất phi nông nghiệp; thu khác. (riêng đối với thu lệ phí trước bạ nhà đất do cơ quan Chi cục thuế thu sau đó ghi kết quả thu vào ngân sách cấp xã). - Năm 2018, HĐND huyện giao thu cho thị trấn Quốc Oai tăng hơn so với năm 2017 là 2,2 tỷ đồng, kết quả thu ngân sách năm 2017 của thị trấn đạt 1,89 tỷ/5,2 tỷ đồng bằng 275% dự toán giao. Lý do HĐND huyện giao cao hơn rất nhiều là do UBND huyện đã tiến hành nhiều phiên đấu giá đất ở trên địa bàn thị trấn Quốc Oai nên số thu từ lệ phí trước bạ rất lớn, số thu này sẽ được trích 100% về ngân sách các xã, thị trấn có đất đấu giá được. - Năm 2019 giao tăng hơn so với năm 2018 là 23 triệu đồng, kết quả thu năm 2018 đạt 3,84 tỷ/4,15 tỷ đạt 92,5% theo chỉ tiêu giao. Kết quả thu đạt thấp là do tình hình dịch bệnh dịch tả lợn châu phi năm 2018 đã phải tiêu hủy hàng trăm con lợn lớn nhỏ, đến năm 2019 bắt đầu xuất hiện dịch bệnh Covid-19 khiến cho nền kinh tế đất nước bị ảnh hưởng nghiêm trọng. - Năm 2020 huyện giao thu 3,86 tỷ, thấp hơn so với năm 2019 là 320 triệu, tuy nhiên kết quả thu của năm 2020 lại khá cao là 6,12 tỷ/3,86 tỷ đạt 185,5%. Là do chỉ đạo của trung ương với phương châm vừa chống dịch covid-19 vừa phát triển kinh tế. Đối với hoạt động giao thương được thực hiện theo luồng xanh và giấy đi đường. Huyện Quốc Oai tiếp tục tổ chức đấu giá đất đạt kết quả cao nên nguồn thu từ lệ phí trước bạ tăng cao do đó thu ngân sách của địa phương tăng cao. - Năm 2021 giao cao hơn so với năm 2020 là 430 triệu. Kết quả thu đạt 4,21 11
tỷ/4,29 tỷ đạt 98,1% theo kế hoạch. Nguyên nhân không đạt là do kinh tế đất nước chưa kịp phục hồi, thị trường bất động sản bắt đầu chững lại và đóng băng do đó công tác đấu giá đất ở của huyện Quốc Oai đạt thấp nên đã ảnh hưởng đến nguồn thu từ lệ phí trước bạ. Một mặt thu từ hoa lợi công sản đạt thấp là do các hộ nông dân thuê đất công ích để làm nông nghiệp không đạt hiệu quả nên đã một số hộ nợ tiền thuê, một số hộ phải giảm xét để giảm giá tiền thuê. * Chi ngân sách: Vốn đầu tư xây dựng cơ bản để xây dựng cơ sở hạ tầng giao thông, giáo dục, y tế, văn hóa, nông nghiệp nông thôn, an ninh quốc phòng,… được thực hiện theo thứ tự ưu tiên, công trình cấp bách, công trình phục vụ dân sinh, công trình giáo dục sẽ được ưu tiên làm trước, các công trình khác sẽ thực hiện sau, không đầu tư dàn trải. Để đảm bảo tính thống nhất về kiểu dáng và công năng sử dụng, UBND huyện Quốc Oai đã mời các đơn vị tư vấn thiết kế có năng lực để cho ra sản phẩm thiết kế mẫu đối với các công trình nhà văn hóa để áp dụng chung cho toàn huyện, đối với nhà văn hóa ở địa bàn có người dân tộc ít người thì có mẫu thiết kế riêng để phù hợp với bản sản địa phương. 2.2.3. Dân số, lao động việc làm 2.2.4. Cơ sở hạ tầng: 2.2.5. Văn hoá, xã hội: 2.3. Tổ chức bộ máy quản lý vốn đầu tư xây dựng cơ bản ở thị trấn Quốc Oai. 2.3.1. Tổ chức bộ máy quản lý vốn đầu tư xây dựng cơ bản 2.4. Thực trạng công tác quản lý vốn đầu tư xây dựng cơ bản từ nguồn ngân sách nhà nước tại thị trấn Quốc Oai, giai đoạn 2017 - 2021 2.4.1. Công tác lập và giao kế hoạch vốn đầu tư xây dựng cơ bản. Công tác quản lý vốn đầu tư XDCB từ ngân sách nhà nước gồm các nội dung: lập kế hoạch đầu tư, phân bổ vốn đầu tư; kiểm soát, thanh toán vốn đầu tư, quyết toán vốn đầu tư, kiểm tra, thanh tra, giám sát sử dụng vốn đầu tư. Nguyên tắc quản lý vốn đầu tư cần đảm bảo đúng đối tượng; thực hiện đúng trình tự đầu tư và quản lý đầu tư xây dựng, hồ sơ quản lý gồm các tài liệu thiết kế và dự toán được duyệt; việc đầu tư và phân bổ vốn đầu tư phải đúng mục đích, đúng kế hoạch; việc nghiệm thu, thanh quyết toán phải theo khối lượng thực tế hoàn thành và trong phạm vi giá dự toán được duyệt. Các nguyên tắc quản lý và cấp vốn đầu tư xây dựng cơ bản của ngân sách nhà nước được thống nhất và thực hiện theo đúng các văn bản quy phạm pháp luật hiện hành. Về lập, thẩm định dự án đầu tư Số lượng dự án thuộc thẩm quyền phê duyệt của UBND huyện Quốc Oai giao cho Thị trấn Quốc Oai làm chủ đầu tư giai đoạn 2017-2021 (thể hiện ở bảng 2.7). Năm 2017 thẩm định, phê duyệt 14 công trình với tổng mức đầu tư 48,448 tỷ đồng, năm 2021 chỉ thẩm định, phê duyệt 01 công trình với tổng mức đầu tư 2 tỷ đồng do tình hình thu ngân sách gặp khó khăn do ảnh hưởng của dịch bệnh và suy thoái kinh tế. 12
Công tác lập, thẩm định, phê duyệt các dự án đầu tư tại thị trấn Quốc Oai đã thực hiện theo các quy định của pháp luật về đầu tư, xây dựng, Luật ngân sách và các văn bản hướng dẫn thi hành của Chính phủ, các Bộ, ban, ngành có liên quan và Quyết định của UBND cấp tỉnh. Việc thẩm định các dự án bảo đảm các quy định của pháp luật, trong đó chú trọng xem xét sự đến sự cần thiết đầu tư để tránh đầu tư dàn trải không đúng trọng tâm, trọng điểm; xác định đúng quy mô, công suất và hiệu quả đầu tư. Tuy nhiên, việc lập dự án đầu tư vẫn còn bộc lộ một số tồn tại, hạn chế sau: - Một số dự án đầu tư chưa có trong kế hoạch đầu tư trung hạn do HĐND các cấp phê duyệt, một số dự án đầu tư chưa phù hợp với quy hoạch. - Chất lượng một số dự án đầu tư còn hạn chế, xuống cấp nhanh, năng lực của đơn vị tư vấn còn hạn chế, công tác khảo sát trước khi lập dự án và lập thiết kế dự toán công trình còn thực hiện sơ sài, chưa thực sự sát với thực tế tại dự án đầu tư; Về trình tự, thủ tục tiến hành đầu tư xây dựng công trình, mỗi dự án đầu tư đều cần thực hiện theo 3 giai đoạn như sau: - Chuẩn bị đầu tư: Ý tưởng đầu tư, kết quả điều tra thăm dò/ xin chủ trương đầu tư/ lựa chọn địa điểm đầu tư/ lựa chọn nhà thầu khảo sát lập quy hoạch giai đoạn lập dự án đầu tư/ lập quy hoạch xây dựng chi tiết/ phê duyệt quy hoạch chi tiết/ xin làm chủ đầu tư/ thi tuyển kiến trúc (nếu có)/ lựa chọn nhà thầu lập dự án đầu tư/ lập và phê duyệt phương án đền bù giải phóng mặt bằng (nếu có)/ lập báo cáo đầu tư (nếu là dự án nhóm A)/ lập dự án đầu tư/ xin thỏa thuận đấu nối hạ tầng kỹ thuật (điện, nước, viễn thông …)/ lập thiết kế cơ sở và thẩm định thiết kế cơ sở/ lập báo cáo đánh giá tác động môi trường hoặc cam kết đảm bảo môi trường/ thẩm duyệt phòng cháy chữa cháy/ định giá đất (nếu có)/ phê duyệt dự án đầu tư/ xin ưu đãi đầu tư (nếu đầu tư và lĩnh vực hoặc địa bàn được ưu đãi đầu tư)/ lập kế hoạch đấu thầu/ thực hiện đền bù giải phóng mặt bằng (nếu có)/ thẩm tra nhu cầu sử dụng đất và ý thức chấp hành pháp luật về đất đai của chủ đầu tư/ xin giao đất và cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất/ thành lập tổ chức quản lý dự án đầu tư. - Thực hiện đầu tư: lựa chọn nhà thầu khảo sát giai đoạn thiết kế kỹ thuật/ lựa chọn nhà thầu lập thiết kế kỹ thuật - tổng dự toán (nếu có thi tuyển kiến trúc thì do nhà thầu trúng tuyển thực hiện thiết kế kỹ thuật - tổng dự toán)/ phê duyệt thiết kế kỹ thuật và tổng dự toán/ lập và phê duyệt tiến độ thi công chi tiết/ xin giấy phép xây dựng/ lựa chọn nhà thầu xây lắp + cung cấp thiết bị/ lựa chọn nhà thầu tư vấn giám sát/ mua bảo hiểm/ thi công xây dựng và lắp đặt thiết bị/ quản lý thi công xây dựng và lắp đặt thiết bị. - Quyết toán đầu tư: nghiệm thu và lập hồ sơ hoàn công/ kiểm định chất lượng công trình (nếu có)/ bàn giao công trình đưa vào sử dụng/ lập quyết toán vốn đầu tư xây dựng, phê duyệt quyết toán vốn đầu tư. Việc phân bổ vốn được thực hiện trên cơ sở các nguyên tắc: - Các dự án, công trình phải phục vụ cho các mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội của địa phương, của ngành đã đề ra. 13
- Các dự án, công trình được bố trí vốn phải nằm trong quy hoạch đã được phê duyệt, có đủ các thủ tục đầu tư. - Bố trí vốn tập trung, bảo đảm bảo hiệu quả đầu tư. - Bố trí đủ nguồn vốn để thanh toán và chi trả các khoản nợ, các khoản đã ứng trước năm kế hoạch. - Bảo đảm tính công khai, minh bạch, công bằng. Các bước lập kế hoạch và phân bổ nguồn vốn đầu tư xây dựng cơ bản từ ngân sách nhà nước được tiến hành như sau: 1. Hướng dẫn xây dựng kế hoạch: 2. Xây dựng và báo cáo kế hoạch: 3. Tổng hợp, cân đối và báo cáo kế hoạch đầu tư: 4. Phân bổ kế hoạch vốn đầu tư: Năm 2017 thu từ sử dụng đất để bố trí chi đầu tư đạt 13,35 tỷ; năm 2018 đạt 18,87 tỷ (tăng hơn 5,52 tỷ đồng so với năm 2017); năm 2019 đạt 19,59 tỷ (tăng hơn 0,72 tỷ so với năm 2018); năm 2020 đạt 4,4 tỷ (giảm hơn so với năm 2019 là 15,1 tỷ); năm 2021 đạt 1,98 tỷ (giảm hơn so với năm 2020 là 2,4 tỷ). Số dự án mới đã giảm dần qua các năm, cụ thể: năm 2017 có 14 dự án, năm 2018 có 4 dự án, năm 2019 có 01 dự án, năm 2020 có 03 dự án và năm 2021 có 01 dự án. Các dự án do UBND thị trấn Quốc Oai chủ yếu sử dụng nguồn ngân sách huyện hỗ trợ, cụ thể: năm 2017 huyện hỗ trợ 42,4 tỷ, năm 2018 hỗ trợ 49,6 tỷ, năm 2019 hỗ trợ 51 tỷ, năm 2020 hỗ trợ 11,7 tỷ, năm 2021 hỗ trợ 11,7 tỷ. Tuy nhiên quy mô của 01 dự án thường là có tổng mức đầu tư nhỏ, cụ thể: trung bình tổng mức đầu tư của 1 dự án năm 2017 là 2,57 tỷ/1 dự án; năm 2018 4 tỷ/1 dự án; năm 2019 4,3 tỷ/1 dự án; năm 2020 1,94 tỷ/1 dự án; năm 2021 2,93 tỷ/1 dự án. Dưới đây là tình hình phân bố kế hoạch vốn đầu tư XDCB giai đoạn 2017 - 2021 đối với các dự án do UBND thị trấn Quốc Oai làm chủ đầu tư. Kế hoạch vốn đầu tư xây dựng cơ bản bố trí còn dàn trải. Số liệu ở bảng 2.11 cho thấy, bình quân bố trí vốn năm 2017 là 1,08 tỷ đồng/công trình, năm 2018 là 1,3 tỷ đồng/công trình, năm 2019 là 1,68 tỷ đồng/công trình, năm 2020 là 980 triệu đồng/công trình, năm 2021 là 1,45 tỷ đồng/1 công trình. Kế hoạch vốn đầu tư hàng năm được UBND huyện giao từ tháng 01, nhưng do phải chờ nguồn vốn bổ sung có mục tiêu của thành phố nên thông thường đến là 31/12 và chờ HĐND huyện họp thông qua nghị quyết, đây cũng là khó khăn cho các chủ đầu tư và các đơn vị có liên quan trong việc triển khai kế hoạch được giao. 2.4.2. Công tác kiểm soát, thanh toán vốn đầu tư xây dựng cơ bản Vốn đầu tư xây dựng cơ bản thuộc ngân sách huyện Quốc Oai và ngân sách thị trấn Quốc Oai do KBNN Quốc Oai kiểm soát, thanh toán cho các dự án đầu tư trên cơ sở kế hoạch vốn được giao hàng năm theo Quyết định của UBND huyện và theo đề nghị của chủ đầu tư. 14
Sau khi có quyết định phân bổ kế hoạch vốn đầu tư, chủ đầu tư được bố trí vốn căn cứ theo hồ sơ kinh tế kỹ thuật đã được phê duyệt gửi KBNN Quốc Oai, đồng thời chuẩn bị các điều kiện cần thiết như nghiệm thu, văn bản phân bổ vốn đầu tư … để được thể thanh toán vốn đầu tư. Nếu là dự án mới thì phải đăng ký mã số dự án đầu tư, tổ chức đền bù GPMB nếu là dự án có thu hồi đất, triển khai lựa chọn nhà thầu, ký kết hợp đồng thi công xây dựng công trình,… Khi chủ đầu tư ký xong hợp đồng với các nhà thầu thì điều kiện thanh toán vốn đầu tư cơ bản đã đầy đủ. Để triển khai ngay dự án đầu tư, trước mắt chủ đầu tư có thể đề nghị KBNN tạm ứng cho nhà thầu để triển khai thực hiện hợp đồng. Theo nhu cầu sử dụng vốn của các chủ đầu tư. Phòng Tài chính - Kế hoạch nhập vốn theo danh mục kế hoạch trên hệ thống TABMIS, thông báo tổng mức chi đầu tư theo hàng quý, theo từng nguồn vốn cho Kho bạc nhà nước huyện Quốc Oai để làm cơ sở thực hiện thanh toán vốn đầu tư. Việc thanh toán vốn cho dự án được thực hiện theo nguyên tắc là kiểm soát trước, trong và sau quá trình thanh toán để hạn chế tối đa sự lãng phí, thất thoát ngân sách nhà nước. Hiện nay, KBNN Quốc Oai thực hiện quy trình kiểm soát thanh toán vốn đầu tư xây dựng cơ bản theo Quyết định số 282 ngày 20/4/2017 của Tổng giám đốc KBNN với hai quy trình chính là quy trình kiểm soát tạm ứng vốn và thanh toán khối lượng hoàn thành nhiều lần và quy trình kiểm soát thanh toán khối lượng hoàn thành một lần hay thanh toán lần cuối của hợp đồng thanh toán nhiều lần. Quy trình kiểm soát tạm ứng vốn và thanh toán khối lượng hoàn thành nhiều lần, trừ thanh toán lần cuối được thực hiện trong thời hạn tối đa là 03 ngày làm việc kể từ khi cán bộ kiểm soát chi nhận được đầy đủ hồ sơ của chủ đầu tư. Chủ đầu tư gửi hồ sơ đến KBNN gồm: hồ sơ để mở tài khoản thanh toán vốn đầu tư; Dự án đầu tư hoặc báo cáo kinh tế - kỹ thuật kèm theo quyết định đầu tư của cấp có thẩm quyền phê duyệt, các quyết định điều chỉnh dự án (nếu có); các văn bản về việc lựa chọn nhà thầu theo quy định; hợp đồng được ký kết giữa chủ đầu tư và nhà thầu; Dự toán và Quyết định phê duyệt của cấp có thẩm quyền. Khi nhận được hồ sơ của Chủ đầu tư thì KBNN kiểm tra tính hợp pháp, hợp lệ của hồ sơ, số lượng và loại hồ sơ, tính lô gích về thời gian của các văn bản, lập phiếu giao nhận hồ sơ với chủ đầu tư; yêu cầu một lần để chủ đầu tư bổ sung, hoàn thiện. Về kiểm soát tạm ứng vốn cho nhà thầu: Các dự án đầu tư phải có quyết định phê duyệt kết quả lựa chọn nhà thầu; Hợp đồng kinh tế giữa chủ đầu tư và nhà thầu; Giấy bảo lãnh tạm ứng nếu trong hợp đồng chủ đầu tư và nhà thầu có thỏa thuận. Mức vốn tạm ứng sẽ căn cứ theo các nội dung công việc, nhưng không vượt quá kế hoạch vốn cả năm của gói thầu. Theo Chỉ thị 1792/TTg và Chỉ thị số 27/TTg của Thủ tướng chính phủ thì mức tạm ứng tối đa là 30% của tổng kế hoạch vốn được giao hàng năm. Khi làm thủ tục để tạm ứng, chủ đầu tư gửi đến KBNN những hồ sơ tài liệu sau: Giấy 15
đề nghị thanh toán vốn đầu tư, Giấy rút vốn đầu tư, Bảo lãnh khoản tiền tạm ứng của nhà thầu nếu trong hợp đồng có thỏa thuận. Dự án có thể tạm ứng một lần hoặc nhiều lần nhưng không vượt mức vốn tạm ứng theo quy định trên. Từ ngày 05/8/2016, theo Thông tư số 86/2016/TT-BTC của Bộ Tài chính thì việc tạm ứng vốn chỉ được thực hiện chậm nhất đến ngày 31/12 của năm kế hoạch. Về kiểm soát thanh toán khối lượng hoàn thành: Quy trình kiểm soát thanh toán khối lượng hoàn thành được thực hiện trong thời hạn tối đa là 07 ngày làm việc kể từ khi nhận đủ hồ sơ của chủ đầu tư trên cơ sở nguyên tắc kiểm soát trước, thanh toán sau. Tuy nhiên, trong thực tế quy trình này chỉ được thực hiện khi dự án đã hoàn thành bàn giao đưa vào sử dụng và đã được cấp có thẩm quyền phê duyệt quyết toán. Theo Quyết định phê duyệt quyết toán, KBNN Quốc Oai sẽ tiến hành kiểm tra, đối chiếu số vốn đã thanh toán cho dự án, xác định phần thanh toán để làm cơ sở cho lần thanh toán tiếp theo. Có thể nói, giai đoạn từ năm 2017 - 2021công tác kiểm soát, thanh toán vốn đầu tư đã được UBND huyện Quốc Oai và UBND thị trấn Quốc Oai thực hiện chặt chẽ, đúng quy định. Vốn đầu tư được giải ngân kịp thời, góp phần thực hiện tốt kế hoạch đầu tư công trung hạn và kế hoạch đầu tư công hàng năm. Năm 2017 giải ngân đạt 81,5% thì năm 2018 tỷ lệ này tăng lên 98%, năm 2020 đạt 80% và năm 2021 đạt 100%. Các dự án có tiến độ giải ngân không đạt 100% chủ yếu là công tác giải phóng mặt bằng và năng lực nhà thầu xây lắp thi công chậm, không đủ khối lượng giải ngân hoặc chủ đầu tư chưa hoàn chỉnh hồ sơ theo quy định. Vốn tạm ứng cho các nhà thầu đã được thực hiện đúng; tỷ lệ tạm ứng trong tổng số vốn giải ngân ngày càng giảm. Tình trạng chiếm dụng vốn ngân sách nhà nước của các nhà thầu ít hơn, một số dự án tạm ứng qua nhiều năm nhưng không có khối lượng thanh toán đã bị thu hồi theo quy định. 2.4.3. Công tác quyết toán vốn đầu tư xây dựng cơ bản Do đặc thù của công tác bố trí vốn đầu tư xây dựng cơ bản từ nguồn ngân sách nhà nước thường gắn liền với đặc thù của từng gói thầu xây lắp được thực hiện với thời gian ngắn hay dài, nên việc quyết toán vốn đầu tư được thực hiện dưới 02 hình thức là quyết toán vốn đầu tư theo niên độ ngân sách và quyết toán dự án hoàn thành. Quyết toán vốn đầu tư theo niên độ ngân sách: Khi kết thúc niên độ ngân sách hàng năm, các chủ đầu tư chịu trách nhiệm lập báo quyết toán vốn đầu tư gửi Phòng Tài chính Kế hoạch thẩm định để làm cơ sở tổng hợp vào quyết toán chi ngân sách. Các chủ đầu tư thực hiện quyết toán vốn đầu tư theo quy định của Thông tư số số 85/2017 của Bộ Tài chính quy định về việc quyết toán vốn đầu tư xây dựng cơ bản thuộc nguồn vốn ngân sách nhà nước theo niên độ ngân sách hàng năm. Theo quy định này, nếu các chủ đầu tư không lập báo cáo quyết toán theo niên độ ngân sách thì cơ quan Tài chính 16
sẽ căn cứ vào báo cáo quyết toán năm của Kho bạc nhà nước vì báo cáo quyết toán do KBNN lập có độ tin cậy cao hơn. Đối với Phòng Tài chính – Kế hoạch huyện Quốc Oai, công tác tổng quyết toán vốn đầu tư theo niên độ ngân sách hàng năm chủ yếu dựa trên số liệu báo cáo quyết toán của KBNN Quốc Oai. KBNN Quốc Oai đã quản lý, kiểm soát thanh toán vốn đầu tư rất chặt chẽ, chi tiết theo từng dự án từ lúc khởi công cho đến khi hoàn thành, quyết toán và tất toán tài khoản. Quyết toán vốn đầu tư dự án hoàn thành: Bảng 2.12. Tình hình thẩm tra và quyết toán dự án hoàn thành Số Tổng giá Tổng giá Tổng số Tỷ lệ cắt Năm dự trị đề nghị trị quyết cắt giảm giảm (%) án quyết toán toán (triệu (triệu (dự án) đồng) (triệu đồng) đồng) 2017 4 3.379 3.151 228 6.7 2018 2 5.097 4.941 156 3 2019 15 41.431 38.456 2.975 7 2020 5 29.155 28.629 526 2 2021 2 19.479 18.843 636 3 Tổng cộng 28 98.541 94.020 4.521 4,5 (Nguồn: Báo cáo tài chính của UBND thị trấn Quốc Oai) Phòng Tài chính – Kế hoạch thực hiện công tác thẩm tra đối với các dự án hoàn thành sau khi nhận được hồ sơ quyết toán của chủ đầu tư theo quy định tại Thông tư số 19 ngày 14/02/2016 của Bộ Tài chính; qua công tác thẩm tra sẽ loại bỏ nhiều khoản chi phí không hợp lý trong giá trị công trình, góp phần chống thất thoát vốn đầu tư ngân sách nhà nước. Số liệu bảng 2.13 cho thấy, tổng số công trình quyết toán là 28 công trình, số tiền tiết kiệm sau thẩm tra, quyết toán là 4,521 tỷ đồng, tỷ lệ tiết kiệm do cắt giảm so với đề nghị của chủ đầu tư là 4,5%. 2.4.4. Công tác kiểm tra, thanh tra, giám sát sử dụng vốn đầu tư xây dựng cơ bản. Các Chủ đầu tư thực hiện việc báo cáo giám sát, đánh giá dự án đầu tư theo hàng năm. Việc kiểm tra, giám sát chặt chẽ việc ứng vốn, thanh toán vốn, quyết toán vốn các công trình đầu tư XDCB thuộc thẩm quyền quản lý, quyết toán ngân sách đầu tư XDCB là một nhiệm vụ đặc biệt quan trọng để thực hiện tốt các dự án đầu tư sử dụng nguồn vốn ngân sách nhà nước theo đúng quy định. Qua công tác kiểm tra, giám sát đầu tư được UBND thị trấn Quốc Oai tự triển 17
khai, thực hiện và thanh tra, kiểm tra chuyên ngành của cấp trên đã xác định được những tồn tại hạn chế trong công tác quản lý vốn đầu tư xây dựng cơ bản, qua đó Chủ đầu tư xây dựng phương án để thực hiện công tác quản lý được tốt hơn. Công tác giám sát đầu tư của cộng đồng được thực hiện tốt đã góp phần hạn chế các tiêu cực và nâng cao hiệu quả đầu tư. Công tác thanh tra, giám sát, kiểm tra trên địa bàn thị trấn Quốc Oai có nhiều cố gắng, qua thanh tra, kiểm tra phát hiện và chấn chỉnh kịp thời, góp phần đưa công tác quản lý đầu tư xây dựng cơ bản của thị trấn Quốc Oai vào nề nếp. 2.5. Đánh giá về công tác quản lý vốn đầu tư xây dựng cơ bản từ ngân sách nhà nước tại thị trấn Quốc Oai. 2.5.1. Những thành công: 2.5.2. Những hạn chế: Bên cạnh những kết quả đạt được như đã nêu ở phần trên, trong công tác quản lý vốn đầu tư xây dựng cơ bản từ ngân sách nhà nước còn có những tồn tại, hạn chế như sau: Thứ nhất, một số đơn vị tư vấn thiết kế, lập dự toán có năng lực còn hạn chế; chất lượng công tác lập, thẩm định dự toán, thiết kế kỹ thuật còn chưa cao, chưa sát thực với tình hình, đặc biệt là về khối lượng, đơn giá, định mức trong Xây dựng cơ bản, chưa phát hiện được hết các lỗi về giải pháp kiến trúc kết cấu và dự toán; Thứ hai, kế hoạch vốn đầu tư còn được bố trí chưa trọng tâm, trọng điểm, thời gian thực hiện một số dự án còn quá thời hạn quy định phải gia hạn nhiều lần dẫn đến kéo dài thời gian thực hiện dự án, tăng chi phí đầu tư, chậm đưa công trình vào khai thác, sử dụng. Một số nhà thầu đã phải chịu thua lỗ do giá vật liệu xây dựng tăng cao. Thứ ba, về đấu thầu, chỉ định thầu, ký hợp đồng xây dựng: đa số công trình đầu tư do UBND thị trấn Quốc Oai làm chủ đầu tư thường có quy mô nhỏ, thời gian thi công ngắn nên việc tổ chức thực hiện gặp không ít khó khăn, nhất là khó khăn trong giải phóng mặt bằng; chủ đầu tư ký hợp đồng tư vấn thường không quy định điều khoản thưởng phạt hợp đồng, không yêu cầu nhà thầu thực hiện bảo đảm thực hiện hợp đồng xây lắp nên dẫn đến đơn vị thi công tạm ứng vốn chưa thu hồi, bị chiếm dụng vốn. Thứ tư, công tác quyết toán vốn đầu tư theo niên độ ngân sách và quyết toán theo dự án hoàn thành được một số nhà thầu vẫn còn xem nhẹ, có lúc, có nơi chủ đầu tư còn chưa chấp hành tốt các quy định về QLDA, quản lý hồ sơ công trình, dẫn đến khó khăn cho công tác lập báo cáo quyết toán dự án hoàn thành, còn nhiều dự án vi phạm quy định về thời gian lập báo cáo quyết toán. 2.5.3. Nguyên nhân của những hạn chế Nguyên nhân khách quan Hệ thống văn bản quy định về quản lý đầu tư xây dựng cơ bản còn chưa đồng bộ và có quá nhiều văn bản quy định cho cùng một lĩnh vực. Việc hướng dẫn của các Bộ, ban, ngành và chính quyền địa phương còn chồng chéo, chưa đồng bộ; việc điều chỉnh nội dung văn bản một 18
cách thường xuyên đã gây khó khăn cho việc tổ chức thực hiện, có những văn bản chưa đi vào thực tế đã có sự thay đổi, dẫn đến một số dự án phải điều chỉnh lại dự toán, qua đó việc triển khai đầu tư xây dựng của một số dự án còn chậm theo kế hoạch đầu tư công. Giá cả vật tư, vật liệu thường xuyên biến động, đặc biệt là các mặt hàng như dịch vụ vận tải, cho thuê máy móc, xăng, dầu, xi măng, sắt thép… Trong khi đó, cơ chế quản lý giá chậm được thay đổi để kịp thời giải quyết việc bù giá, điều chỉnh giá. Một số quy hoạch ngành, quy hoạch xây dựng chi tiết còn thiếu hoặc đã quá cũ và lạc hậu không theo kịp xu thế thời đại. Một số quy hoạch vừa mới lập và phê duyệt đã xin sửa đổi, điều chỉnh bổ sung gây khó khăn cho công tác phê duyệt quy hoạch. Công tác phối hợp trong việc lập quy hoạch còn hạn chế, một số đơn vị tư vấn lập quy hoạch có năng lực còn hạn chế dẫn đến tình trạng vừa mới phê duyệt xong đã phải phê duyệt lại. Nguyên nhân chủ quan - Một số quy hoạch và chủ trương đầu tư còn được duyệt vội vàng do mục tiêu tăng trưởng kinh tế nên chưa xem xét đến hiệu quả lâu dài của các dự án đầu tư Xây dựng cơ bản trên địa bàn. Một số ít dự án chưa triển khai thực hiện đã phải lập lại chủ trương đầu tư để thay đổi quy mô hoặc phát sinh khối lượng. - Năng lực của Ban quản lý dự án ở một số dự án còn hạn chế, thiếu kinh nghiệm, hạn chế về chuyên môn và khả năng quản lý XDCB. Công tác giám sát của chủ đầu tư còn chưa được chú trọng thường xuyên, chưa có kế hoạch công tác cụ thể, chưa phân công rõ công việc cho người thực hiện hoặc cán bộ chưa có chuyên môn phù hợp ở lĩnh vực quản lý dự án. - Việc lựa chọn các nhà thầu tham gia đấu thầu còn hạn chế, nhiều nhà thầu năng lực kém không phù hợp với yêu cầu của gói thầu. Công tác thanh tra, kiểm tra, kiểm toán chưa được thực hiện thường xuyên; công tác giám sát đầu tư ở cộng đồng chưa được coi trọng. Việc xử lý vi phạm của các tổ chức, cá nhân có liên quan trong công tác quản lý vốn đầu tư xây dựng cơ bản chưa nghiêm khắc. 19