Tóm tắt luận văn Thạc sĩ Quản lý văn hóa: Bảo tồn và phát huy giá trị di tích lịch sử văn hóa Chùa Tiêu, thị xã Từ Sơn, tỉnh Bắc Ninh

Chia sẻ: Nhiên Hà | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:26

Thêm vào BST

Báo xấu

68
lượt xem 17
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Luận văn trên cơ sở tìm hiểu thực trạng công tác bảo tồn và phát huy giá trị di tích lịch sử văn hóa chùa Tiêu; đề xuất các giải pháp nâng cao hiệu quả bảo tồn và phát huy đối với di tích này.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Tóm tắt luận văn Thạc sĩ Quản lý văn hóa: Bảo tồn và phát huy giá trị di tích lịch sử văn hóa Chùa Tiêu, thị xã Từ Sơn, tỉnh Bắc Ninh

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM NGHỆ THUẬT TRUNG ƯƠNG TRƯƠNG MAI NGỌC BẢO TỒN VÀ PHÁT HUY GIÁ TRỊ DI TÍCH LỊCH SỬ VĂN HÓA CHÙA TIÊU, THỊ XÃ TỪ SƠN, TỈNH BẮC NINH TÓM TẮT LUẬN VĂN THẠC SĨ CHUYÊN NGÀNH QUẢN LÝ VĂN HÓA Khóa 7 (2017 – 2019) Hà Nội, 2020
C NG TR NH NÀY ĐÃ ĐƯ C H ÀN THIỆN TẠI TRƯỜNG SƯ PHẠM NGHỆ THUẬT TRUNG ƯƠNG TS. Dương Thị Thu Hà P ả bệ 1 PGS.TS. Bùi Hoài Sơn V ệ Vă ó ệ t uật quố V ệt m P ả bệ 2 PGS. TS. Nguyễn Thị Huệ Tr Đạ Vă ó Hà ộ Luậ vă đ ợ bả vệ tr Hộ đồ ấm luậ vă t ạ sĩ tạ Tr ĐHSP ệ t uật Tru ơ Và ồ 14 00 ày 25 t á 12 ăm 2019 Có t ể tìm ểu luậ vă tạ T v ệ Tr Đạ S ạm ệ t uật Tru ơ
1 MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài Mả đất Bắ - ử õ ủ t ủ đô T ă L , vù đất đị l â ệt v ì ữđ ợ ữ tí ù , đề ứ tế ầ x , t u út u á đế v ế ù , vã ả Lă và Đề t K D ơ V ơ , Đề Lý Bát Đế, ù Bút T á , ù Dâu, ù Cổ Mễ,... Tr đó, ù T êu là một tr ữ tí đã đ ợ xế ạ Di tích lịch sử - văn hóa cấp quốc gia t e quyết đị số 154/QĐ ày 25 t á 01 ăm 1991. T e á tà l ệu t tị đồ và t l ệu ở đị ơ , ù đ ợ xây ự từ t T ề Lê, đế t Lý, ơ đây trở t à tru tâm P ật á l tr sầm uất. Cô trì tí ỡ P ật á ù ệ y ồm Tò T m bả , à t Tổ, à á , t á Cửu trù đà , V Bả t á và á ô trì ụ trợ á . Tạ ù T êu ệ ò ều sả vă ó vật t ể ó á trị ệ t ố t ợ P ật, t ợ Tổ ất l ệu ỗ t Lê tr đó ó t ợ t ề s Vạ Hạ , t ợ ụ t â t ề s Trí đặt tr à t Tổ, tấm b “Lý G L T ạ ” đặt tạ à b , đạ tự, âu đố , ơ á , l ơ ,... C ù T êu ô ỉ là tí lị sử vă ó mà là ò là tí lị sử á mạ . Tr uộ á ế ố P á , ơ đây là ơ t à lậ , ạt độ ủ ều t ểu đ à bộ độ đị ơ uyệ Yê P . ú T êu ò là một v á qu tr ủ u í để ị t bá t á bộ ạt độ bí mật tr vù đị , ữ vữ ă ứ á mạ ủ t . C đế y, tí ù T êu ệ ò bả l u đ ợ rất ều á trị về mặt vă ó lị sử. C ù ò đ ợ b ết là một tr ữ đị đ ểm át uy á t à ô mô ì ộ đồ tự quả v sự t m tí ự ủ G á ộ P ật á tỉ Bắ . Tuy ê , ậu quả ủ ế tr để lạ ù v tố độ đô t ị ó ó , mặt trá ủ ề tế t ị tr đã và đ tá độ đế tí , ả ở đế ết quả bả tồ và át uy á trị ủ tí . V m muố bả tồ và át uy á á trị ủ tí ày xứ tầm v v trò, đó ó ủ tí tr lị sử vă ó â tộ ó u , vă ó P ật á ó r ê , em quyết đị lự đề tà “Bảo tồn và phát huy giá trị di tích lịch sử văn hóa chùa Tiêu, thị xã Từ Sơn, tỉnh Bắc Ninh” để ê ứu và à t à luậ vă tốt ệ t ạ sĩ, uyê à Quả lý vă ó .
2 2. Lịch sử nghiên cứu Tr ạ luậ vă , tá ả luậ vă t à á óm vấ đề ụ t ể s u đây 2.1. Các nghiên cứu liên quan đến quản lý di sản và bảo tồn, phát huy giá trị di tích Tá ả Hà Vă Tấ v bà v ết Bảo vệ DT LSVH trong bối cảnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước. T e tá ảt ì á DT LSVH đ tr tì trạ bá độ ẩ ấ về v ệ bả tồ , át uy... ếu ú t ô ó ữ í sá ị t t ì y ả á tí quý á ấy ũ sẽ mất đ , mà một â tộ đá mất DT LSVH là một â tộ đá mất trí . Tá ả Đặ Vă Bà tr bà Vấn đề quản lý nhà nước trong lĩnh vực bảo tồn di sản văn hóa. Bà v ết đã đ r á ộ u về quả lý à về DSVH b ồm Quả lý à bằ vă bả á quy; Quyết đị về ơ ế, tổ ứ quy ạ và ế ạ át tr ể ; Quyết đị â ấ quả lý... V ệ â ấ quả lý tí , ệ t ố tổ ứ à Bả tồ - Bả tà và đầu t â sá á ơ qu quả lý tí là yếu tố ó tí ất quyết đị ằm tă ệu quả quả lý. Tá ả uyễ T ị v tá ẩm Di sản văn hóa Việt Nam bản sắc và những vấn đề quản lý bảo tồn đề ậ t á vấ đề quả lý, bả tồ át uy DSVH, á uyế ị ủ U ESCO tr á ô quố tế về bả vệ và à t ệ á vă bả á lý v ệ bả tồ DSVH... ỉ r ầ bả tồ sả t ế à . Trong uố Quản lý văn hóa Việt Nam trong tiến trình đổi mới và hội nhập quốc tế ủ tá ảP Hồ G và Bù H à Sơ (đồ ủ b ê ) đã đề ậ đế ều lĩ vự ụ t ể ủ ạt độ quả lý vă ó ở t ệ y tr đó ó quả lý DSVH. Ở lĩ vự ày, á tá ả đ r t ự trạ quả lý tí lị sử vă ó , bả tà và DSVH vật t ể. ì u , một số ô trì đ ợ v ệ ở trê đề ậ một á á quát ữ vấ đề về quả lý sả và quả lý tí ó u mà đ và ả quyết vấ đề bả tồ và át uy một tí ụt ể à . 2.2. Các nghiên cứu về bảo tồn và phát huy di tích tại Bắc Ninh và xã Tương Giang Kỷ yếu ộ t ả v ủ đề Bắc Ninh với vương triều Lý do Sở VHTT&DL tỉ Bắ ố ợ v V ệ Vă ó ệ t uật
3 V ệt m tổ ứ v mụ đí t đạ lễ ỷ ệm 1000 ăm T ă L - Hà ộ . Cá t m luậ , ý ế bà t ả đều t ố ất rằ á DSVH l ê qu đế v ơ tr ều Lý là vô ù quý báu, vì vậy ầ ó sự qu tâm bả tồ và át uy á trị một á ợ lý. Đề tà ê ứu ấ Bộ Nghiên cứu giá trị các di tích lịch sử văn hóa có liên quan đến triều Lý ở Bắc Ninh tá ả Trị T ị M Đứ làm ủ ệm. Đây là ô trì ê ứu về á trị ủ á tí , tr ô trì ũ đã êu r ều ộ u l ê qu đế vấ đề quả lý à về tí . Đề tà luậ á t ế sỹ Quản lý di tích lịch sử văn hóa hóa ở tỉnh Bắc Ninh trong quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa, uyê à Quả lý vă ó ủ tá ả Trầ Đứ uyê . ộ u luậ á ê ứu ữ vấ đề quả lý tí trê đị bà ủ một tỉ , ụt ể s u ơ 1. Cơ sở lý t uyết về quả lý tí , tổ qu về ệ t ố tí lị sử vă ó ở tỉ Bắ ; ơ 2. T ự trạ quả lý tí lị sử vă ó ở tỉ Bắ ; ơ 3. Qu đ ểm và ả á â ệu quả quả lý tí lị sử vă ó ở tỉ Bắ tr quá trì ô ệ ó , đô t ị ó . Sá Bí mật phía sau nhục thân của các vị thiền sư, ủ tá ả uyễ Lâ C . Tr đó, ộ u qu tr t ệu về t ợ tá ủ t ề s Vũ K ắ Tr và Vũ K ắ M . Cá ô trì , tà l ệu ê ứu l ê qu đế bả tồ và át uy tí lị sử vă ó , đặ b ệt tạ í tỉ Bắ ũ đã xuất bả ều uố sá về ộ u ày Bảo tồn và phát huy di sản văn hóa Kinh Bắc, Trầ Đì Luyệ , Sở VHTT Bắ Ninh; Các di tích lịch sử văn hóa Bắc Ninh ủ Bả tà Bắ ; Các di tích tiêu biểu của tỉnh Bắc Ninh, uyễ Duy ất, B Quả lý tí Bắ ,...và á tà l ệu ó l ê qu á . Hệ ó á ều ô trì ê ứu l ê qu đế bả tồ và át uy tí lị sử vă ó , đế lị sử ì t à và át tr ể ủ ù T êu. Tuy vậy, ê ứu về ạt độ bả tồ và át uy tí lị sử vă ó ù T êu v là một ả trố tr ữ ô trì ê ứu tr đây. Đây ũ là ệm vụ mà đề tà t ả quyết. 3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu 3.1. Mục đích nghiên cứu
4 Trê ơ sở tìm ểu t ự trạ ô tá bả tồ và át uy á trị DT LSVH ù T êu, luậ vă t đề xuất á ả á â ệu quả bả tồ và át uy á trị DT LSVH ù T êu, t ị xã Từ Sơ , tỉ Bắ . 3.2. Nhiệm vụ nghiên cứu - ê ứu ữ vấ đề u bả tồ và át uy tí lị sử vă ó ù T êu, xã T ơ G , tỉ Bắ . - ê ứu, làm rõ á á trị ủ tí ù T êu, xã T ơ G , tỉ Bắ ( á trị vă ó , á trị lị sử, á trị ế trú ,...), làm rõ t ự trạ ạt độ bả tồ và át uy á trị ù T êu. - Đá á ết quả đạt đ ợ , â tí ữ ạ ế và uyê â để đề xuất một số ả á â ệu quả ạt độ bả tồ , át uy á trị ù T êu. 4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu 4.1. Đối tượng nghiên cứu Cô tá bả tồ và át uy á trị tí ù T êu, xã T ơ G , tỉ Bắ . 4.2. Phạm vi nghiên cứu - Phạm vi không gian: D tí C ù T êu, xã T ơ G , tỉ Bắ Ninh. - Phạm vi thời gian: Từ ăm 2010 - mố t ắ v mố ỉ ệm Đạ lễ 1000 ăm T ă L - Hà ộ , ù T êu ũ là một tr ữ ạ mụ ô trì ắ v sự ệ đặ b ệt qu tr ày, đá ấu v ệ bả tồ và át uy tí ù T êu đ ợ đị ơ và xã ộ qu tâm. - Phạm vi nội dung: Cô tá bả tồ và át uy tí ù T êu, xã T ơ G , tỉ Bắ . 5. Phương pháp nghiên cứu ữ ơ á í đ ợ sử ụ tr luậ vă -P ơ á â tí tổ ợ P ơ á t u t ậ tà l ệu l ê qu đế tí ù T êu và á vă bả quả lý à , đị ơ về quả lý DT LSVH. Từ đó, â tí á luậ ứ, luậ ứ ; tổ ợ luậ ứ, luậ ứ để ủ ố á luậ đ ểm tr luậ vă . -P ơ á đ ều tr xã ộ (đ ề ã, ả sát t ự đị ) Tá ả t ế à đ ề ã, qu sát, é , ụ ả , âm, ỏ vấ sâu, tr ầu ý ế ủ á ủ t ể quả lý ( á bộ quả
5 lý, ơ qu quả lý à về vă ó và ộ đồ â đị ơ ) l ê qu đế ô tá bả tồ và át uy á trị DT LSVH ù T êu. -P ơ á tế ậ lê à t ế ậ đề tà ê ứu ó độ lị sử , ả ổ , vă ó , quả lý vă ó , tô á , xã ộ ... ằm ó á ì t à ệ , á qu về ô tá bả tồ và át uy á trị DT LSVH ù T êu. 6. Những đóng góp của luận văn - Luậ vă là một ô trì ê ứu đầy đủ về á trị lị sử, ả ổ, vă ó ủ di tí ù T êu, về vai trò ủ di tí ày đố v đ số ộ đồ đị ơ , về vai trò ủ ô tá bả tồ và át huy đố v á trị di tí ù T êu ó r ê , ũ đố v DSVH â tộ ó chung. - Qua t ự trạ ô tá bảo tồ và át huy á trị di tí ù T êu, luậ vă cung ấ kinh ệm bả tồ và át huy á trị DSVH â tộ ó chung, DSVH P ật á ó r ê , ó ầ át tr ể vă ó , kinh tế xã ộ đị ơ . - Luậ vă là một tà l ệu tham ả đố v địa ơ trong ô tá bả tồ và át huy á trị di tí ù T êu, là tà l ệu tham ả trong v ệ á ụ truyề t ố cho sinh tỉ Bắ Ninh ó r ê , ũ á ơ sở đà tạ về quả lý vă ó ó chung. 7. Cấu trúc của luận văn à ần Mở đầu, Kết luậ , Tà l ệu tham ả và P ụ lụ , luậ vă ồm ó 03 ơ , ụt ể sau: C ơ 1: Vấ đề chung về bả tồ và át huy á trị di tí lị sử vă ó ù T êu, t ị xã Từ Sơ , tỉ Bắ Ninh C ơ 2: T ự trạ bả tồ và át huy á trị di tí lị sử vă ó ù T êu, t ị xã Từ Sơ , tỉ Bắ Ninh C ơ 3: G ả á bả tồ và át huy á trị tí lị sử vă ó ù T êu, t ị xã Từ Sơ , tỉ Bắ Ninh.
6 Chương 1 VẤN ĐỀ CHUNG VỀ BẢ TỒN VÀ PHÁT HUY GIÁ TRỊ DI TÍCH LỊCH SỬ VĂN HÓA CHÙA TIÊU, THỊ XÃ TỪ SƠN, TỈNH BẮC NINH 1.1. Một số khái niệm 1.1.1. Bảo tồn Bả tồ tí là v ệ ê ứu át ệ á trị ủ tí , từ đó tìm r ả á ì ữ lâu à , đồ t t á á trị ụ vụ át tr ể tế, vă ó , xã ộ . 1.1.2. Phát huy P át uy sả ( er t e r m t ) là ữ à độ ằm mụ đí đ sả vă ó và tr t ự t ễ xã ộ , á trị sả là uồ ộ lự , t ềm ă để t ú đẩy sự át tr ể ủ xã ộ , đem lạ ữ lợ í ở ả ơ ệ là vật ất và t t ầ , t ể ệ tí mụ t êu ủ vă ó đố v sự át tr ể ủ xã ộ . 1.1.3. Quan điểm bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa 1.1.3.1. Bảo tồn nguyên trạng (bảo tồn nguyên vẹn) Bả tồ uyê trạ là ả ữ lạ tí uyê vẹ , yếu tố ố ủ đố t ợ bả tồ , ô đ ợ làm t y đổ , b ế ạ , s lệ ặ làm mất đ á vố ó ủ ó. 1.1.3.2. Bảo tồn kế thừa Bả tồ ế t ừ là bả tồ ữ ì ò lạ , đ ợ l u ữ, t ừ ở từ quá ứ, từ đố t ợ ắm ữ tr đó; trê ơ sở đó ả lự để bả tồ ữ ì ù ợ v t đạ , đồ t ả ắ v vệ t á , át uy á á trị ủ ó tr đ số . 1.1.3.3. Bảo tồn phát triển Bả tồ át tr ể ô ỉ ữ ì uyê vẹ á đ ợ ế t ừ mà ò xem xét ả b ê , bổ su t êm ữ á m , â ó ù ợ , đem lạ ảm xú , t ẩm mỹ m , tạ sứ ấ đá ứ
7 u ầu t ị ếu ủ ô ú ệ tạ và đ t êm ữ á trị vă ó m và sả . 1.1.4. Giá trị G á trị là á ệm đ ợ á ều à ê ứu đề ậ ều ó độ t ế ậ á u. K á ệm ày t ắ v lợ í vật ất ũ t t ầ ủ . Vì t ế, á trị ắ lề v u ầu ú, đ ạ ủ và đ ợ b ểu ệ ều ì t ứ á u. u ầu đồ t là độ ơt ú đẩy à độ ủ , ú tạ ê ữ á trị vật ất và t t ầ . G á trị ó ứ ă ơ bả là đị , đá á, đ ều ỉ ạt độ ủ á â và ộ đồ . 1.1.5. Di sản văn hóa DSVH ồm DSVH vật t ể và DSVH vật t ể, là sả ẩm t t ầ , vật ất ó á trị lị sử, vă ó , , đ ợ l u truyề từ t ế ệ ày qu t ế ệ á . 1.1.6. Di tích lịch sử văn hóa D tí LSVH là ơ l u ữ á trị vă ó ả ổ, ữ đị đ ểm ấu tí về lị sử â tộ , ữ ơ ễ r ữ sự ệ qu tr , ó ý ĩ đố v lị sử â tộ , lị sử đị ơ , ữ đị đ ểm ấu ế ô ự và ữ ủ ô , đó ò là ữ ơ ó á trị l u ệm về â vật lị sử, ù â tộ , â vă ó , ữ ô trì ế trú ệ t uật ó á trị. 1.1.7. Chùa C ù V ệt m là ơ t P ật, ở ều ơ ù t ả t ầ … "C ù ề " t e Há -V ệt ò ó ĩ là "tự v ệ ", là một ơ trí t ợ P ật và là ỗ trú tu à ủ á tă . ày y tr t ự tế ù đ ợ bằ ả từ Há -V ệt ổ t ô "Tự", "Quá ", "Am". 1.2. Hệ thống văn bản về quản lý bảo tồn và phát huy giá trị di tích lịch sử văn hóa
8 1.2.1. Các văn bản của Đảng 1.2.2. Các văn bản của Nhà nước và của tỉnh Bắc Ninh 1.2.2.1. Các văn bản của Nhà nước 1.2.2.2. Các văn bản của UBND tỉnh Bắc Ninh và xã Tương Giang 1.3. Nội dung bảo tồn và phát huy giá trị di tích lịch sử văn hóa Dự trê ơ sở ộ u Quả lý à về sả vă ó đ ợ qu đị tr Luật DSVH Quố ộ CHXH ủ ĩ V ệt mb à ăm 2001, sử đổ , bổ su một số đ ều 2009, đố ếu v t ế ậ đề tà luậ vă , tá ả đ r 07 ộ u bả tồ và át uy á trị tí ù T êu đây 1. B à và t ự t á vă bả quả lý à về bả tồ và át uy á trị ủ tí 2. Bả vệ, trù tu, s u tầm á ệ vật ắ v tí 3. ê ứu , lậ ồ sơ tí , bồ ỡ á bộ quả lý và á bộ uyê mô 4. Tuyê truyề , ổ b ế , á ụ về á trị tí 5. V trò ủ ộ đồ tr bả tồ và át uy á trị tí 6. Bả tồ và át uy á trị tí ắ v át tr ể u lị tâm l 7. T tr , ểm tr , e t ở . 1.4. Khái quát về di tích chùa Tiêu, xã Tương Giang, tỉnh Bắc Ninh 1.4.1. Khái quát về xã Tương Giang, tỉnh Bắc Ninh Đị ậ tỉ Bắ , tr đó đặ b ệt là t ị xã Từ Sơ , là một tr ữ ơ ò tồ tạ ều tí lị sử t êu b ểu, đặ b ệt là á tí ó l ê qu t tr ều đạ à Lý - t ỳ mở, tạ ự , át tr ể quố và ề vă ó Đạ V ệt rự rỡ tồ tạ tr lị sử V ệt m é à ơ t ế ỷ v 9 đ vu trị vì [16].
9 1.4.2. Lịch sử hình thành di tích chùa Tiêu C ù T êu từ lâu đã trở t à một l m ổ tự, t u út sự ú ý và êm bá ủ u á , P ật tử ả . V bề ày lị sử ì t à ắ v ều â , sự ệ lị sử qu tr , ù T êu à ẳ đị đ ợ á trị ủ mì đ ợ ô ậ là D tí ấ quố ăm 1991, là t ết ế đó v trò qu tr tr đ số vă ó t t ầ ủ â tỉ Bắ ó u , V ệt m ó ung. 1.4.3. Giá trị của di tích lịch sử văn hóa chùa Tiêu 1.4.3.1. Giá trị lịch sử - khảo cổ C ù T êu là tí lị sử lâu đ , đ ợ ở ự từ tr t Lý. C ù là ơ ở sự ủ T ề s Lý Vạ Hạ - một tr ữ t ề s óả ở đặ b ệt đế tr ều à Lý. C ù T êu là ơ l u ữ ều ấu tí ó l ê qu đế à Lý, đá l u ý là ấu tí đặ b ệt l ê qu đế vu Lý Cô Uẩ . Đây là ơ đ l u ữ và bả quả t ợ ụ t â ủ T ề s Trí. à từ là trụ trì ù T êu Sơ , ó ô ắ bộ Thiền uyển tập anh ăm 1715, một bộ sử t ề ó á trị về vă ó ủ P ật ở t . 1.4.3.2. Giá trị kiến trúc nghệ thuật Cá t ợ ật, t ợ tổ ở đây là ữ tá ẩm ệ t uật t Lê rất ó á trị Đó là t ợ tổ Lý Vạ Hạ , t ợ Qu âm ì mắt ì t y b ế t ể, t ợ Tuyết Sơ , t ợ Qu âm T ị Kí . C ù T êu ệ y ổ bật v Tò T m bả đ ợ xây ự và tu bổ và t ỳ à uyễ . à r , ù ò là ơ ắ vá á bộ l ủ à P ật. 1.4.3.3. Giá trị cố kết cộng đồng V trò ủ tí lị sử vă ó ù T êu đ ợ t ể ệ rõ ét qu ữ ộ u s u T ứ ất, ô ù từ đ ợ là b ểu t ợ ủ sự bì yê , ơ tậ tru ộ đồ là xã.
10 T ứ , ô ù là đị đ ểm ố ết ộ đồ , ơ s ạt vă ó , t ự à tí ỡ tâm l ủ ộ đồ . T ứ b , á trị lị sử ủ ô ù đ ợ t ể ệ rõ đây đ ợ là b ểu t ợ ắ v lị sử ì t à , át tr ể ủ tr ều đạ à Lý - một tr ữ tr ều đạ ế át tr ể ất tr lị sử V ệt m. 1.4.4. Vai trò của công tác bảo tồn và phát huy với di tích chùa Tiêu 1.4.4.1. Nâng cao nhận thức về giá trị di tích chùa Tiêu 1.4.4.2. Giải quyết hài hòa mối quan hệ giữa bảo tồn di tích với phát triển kinh tế - xã hội Tiểu kết Luậ vă tậ tru ê ứu ơ sở lý luậ về ô tá bả tồ , át uy và â tí á á ệm về sả vă ó , tí LSVH, ù , từ v ệ tìm ểu, â tí á qu đ ểm bả tồ , át uy DT LSVH vậ ụ và ả sát â tí t ự trạ bả tồ , át uy tí ù T êu. êu r ộ u á vă bả á lý ủ Tru ơ và đị ơ , á uyê tắ , ộ u tr á vă bả làm ơ sở để vậ ụ ê ứu và tr ợ ụ t ể tr bố ả u ủ DSVH vật t ể. Luậ vă t ệu á quát về tí ù T êu đ ợ xá đị là đố t ợ bả tồ và át uy. C ù T êu là ô trì ế trú P ật á ắ bó sâu sắ v sự ở át ủ tr ều à Lý ù á vị t ề s Vạ Hạ , t ề s Nh Trí - ữ vị t ề s ó sứ ả ở đố v ề P ật á â tộ . Vì vậy, ù T êu đế yv ữ ữ ét r ê đặ sắ về ế trú . C ù T êu từ lâu đã trở t à l m ổ tự đ ợ ều b ết t , đ ợ ở ự từ tr t Lý, ắ l ề v t ề s Lý Vạ Hạ - vị t ề s ó ả ở đặ b ệt đố v tr ều Lý. Bê ạ á trị lị sử, ô ù ổ ày ò ều á trị ả ổ độ đá . Đây là ơ đ l u ữ t ợ ụ t â t ề s Trí, là t ợ t ề tá ếm t ấy trê t ế ,t ề s
11 ò là ó ô ắ “T ề uyể tậ ” - bộ sử t ề ó á trị v ề P ật á V ệt m. Mặt á , ù T êu ó á trị t êu b ểu về vă ó đ ợ b ểu ệ rõ trê ả ơ ệ vă ó vật t ể và vật t ể, á trị t ẩm mỹ sắ ét ủ ù T êu tr lị sử ũ ữ v trò là một ơ sở tô á , tí ỡ qu tr tr đ số vă ó ủ â xã T ơ G , xã T ơ G ó r ê , và ủ â á vù lâ ậ ó u . Chương 2 H ẠT ĐỘNG BẢ TỒN VÀ PHÁT HUY GIÁ TRỊ DI TÍCH LỊCH SỬ VĂN HÓA CHÙA TIÊU, THỊ XÃ TỪ SƠN, TỈNH BẮC NINH 2.1. Chủ thể tiến hành hoạt động bảo tồn và phát huy giá trị di tích lịch sử văn hóa chùa Tiêu 2.1.1. Chủ thể quản lý Nhà nước 2.1.1.1. Cục Di sản văn hóa 2.1.1.2. Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Bắc Ninh 2.1.1.3. Ban quản lý di tích tỉnh Bắc Ninh 2.1.1.4. Phòng Văn hóa và Thông tin huyện Từ Sơn 2.1.1.5. Tiểu ban quản lý Di tích lịch sử văn hóa chùa Tiêu 2.1.2. Cộng đồng cư dân địa phương Cộ đồ từ lâu đã trở t à một tr ữ â tố qu tr và là tru tâm ủ quả lý sả vă ó . Cộ đồ đó v trò qu tr đố v sự tồ tạ và át tr ể ủ xã ộ , sự l ê ết và tồ tạ ù lú ều ộ đồ sẽ tạ ê xã ộ và tạ ê sự đ ạ , ú ủ xã ộ . 2.1.3. Cơ chế phối hợp giữa các chủ thể quản lý Sự ố ợ ày đ ợ đ ợ tuâ t e qu tắ á ủ t ể quả lý ố ợ t e trụ từ trê xuố , từ Tru ơ đế đị ơ và t ự t ệt ố á luật, á vă bả í quy Đả và à b à .
12 Đồ t , G á ộ P ật á V ệt m (tr đó ó v trò l ủ s trụ trì) ù v ủ t ể quả lý ộ đồ t ự ệ t e ơ ế ều , trê t t ầ tự uyệ , át tâm à t ệ ,t ự ệ á á lý ủ G á ộ P ật á V ệt m, t ự ệ ữ uyê tắ số đ đẹ đạ . 2.2. Nội dung bảo tồn và phát huy giá trị di tích chùa Tiêu 2.2.1. Ban hành và thực thi các văn bản quản lý nhà nước về bảo tồn và phát huy giá trị của di tích Tr ữ ăm qu , Đả và à , ũ tỉ Bắ đã b à ều á vă bả về quả lý, ỉ đạ ằm â ă lự bả tồ và át uy sả vă ó ủ ơ qu quả lý à ũ ô đồ â . 2.2.2. Bảo vệ, trùng tu, sưu tầm các hiện vật gắn với di tích Tỉ Bắ đã qu tâm, đầu t í lậ ự á tu bổ, trù tu á tí ó á trị tí lị sử vă ó trê đị bà tỉ ó u , tí ù T êu tạ t ị xã T ơ G ó rê . 2.2.3. Nghiên cứu khoa học, lập hồ sơ di tích, bồi dưỡng cán bộ quản lý và cán bộ chuyên môn Cô tá tổ ứ quả lý ạt độ ê ứu , đà tạ , lậ ồ sơ tí , bồ ỡ độ ũ á bộ làm ô tá quả lý tí lị sử vă ó ù T êu ều ăm qu đã đ ợ Sở VHTTDL tỉ Bắ ù ò Vă ó uyệ Từ Sơ qu tâm đú mứ , tạ đ ều ệ để át tr ể ù ợ tr từ đ ạ . 2.2.4. Tuyên truyền, phổ biến, giáo dục về giá trị di tích Cô tá tuyê truyề , ổ b ế , á ụ về á trị ủ tí là một tr ữ ạt độ qu tr , t ô qu đó, t ú đẩy l ợ á t m qu , ật tử đế t ăm ù , ũ á ụ l tỏ đ ợ á trị lị sử - vă ó ý ĩ ủ ù T êu đế v ều ơ .
13 2.2.5. Cộng đồng trong bảo tồn và phát huy giá trị di tích 2.2.5.1. Vai trò của cộng đồng dân cư địa phương và các tổ chức đoàn thể uồ lự ủ yếu v ệ bả vệ, tô tạ và át uy á trị tí lị sử vă ó ù T êu, đó là K í â sá à ; í â sá ơ sở và uy độ tr â â . 2.2.5.2. Vai trò của sư trụ trì a. Trông coi, tu bổ, tôn tạo di tích C ù T êu đ đ ợ s trụ trì Đàm C í ù á à s và P ật tử t ệ tâm trô , ì ữ. Tr ều ăm qu , s trụ trì Đàm C í đã ó ều ạt độ t m tí ự và v ệ uy độ á uồ lự để tô tạ tí . b. Tổ chức các khóa lễ và lễ hội S trụ trì Đàm C í đã tổ ứ ều ó lễ P ật tử và â đị ơ . Đố v ù T êu, lễ tổ ứ l ất tr ăm là và ữ ày Lễ ỗ t ề s Vạ Hạ , t ề s Trí. Để á ạt độ lễ ỗ đ ợ tổ ứ t à ô , s trụ trì đã uy độ uồ lự xã ộ để ó í v ệ tổ ứ lễ ộ . 2.2.6. Bảo tồn và phát huy giá trị di tích gắn với phát triển du lịch tâm linh D tí lị sử vă ó ó ý ĩ qu tr tr v ệ quy ạ mụ t êu át tr ể tế ủ đất , ợ tá quố tế, ó ầ át uy đ ợ t ềm ă , á trị ủ tí t e ắ tí , lễ ộ v át tr ể u lị . 2.2.7. Thanh tra, kiểm tra, khen thưởng T ự tế ỉ r rằ , m ạt độ t uộ á lĩ vự á u ó sự t tr , ểm tr và e t ở đều t ú đẩy t à tí tốt ơ , tạ độ lự ũ t đ để ó ý t ứ ơ tr ô vệ .
14 2.3. Đánh giá về thực trạng bảo tồn và phát huy giá trị di tích chùa Tiêu 2.3.1. Ưu điểm P ò Vă ó t ô t uyệ Từ Sơ đã t m m u t ơ đố tốt đố v Sở VHTTDL tỉ Bắ ằm b à ế ạ tr ể t ự ệ tu bổ, tô tạ tí lị sử vă ó ù T êu ệu quả, ị t . Trụ trì ù T êu là s Đàm C í tr ơ 70 ăm qu đã ô quả ô sứ , ố ợ ù í quyề để quả lý, át uy á trị tí lị sử vă ó ù T êu. Cô tá tuyê truyề á ụ ũ đ ợ Sở VHTTDL tỉ Bắ , ù ò Vă ó uyệ Từ Sơ t ế à t ơ đố tốt, t xuyê ố ợ để tuyê truyề ô tá bả vệ, bả tồ tí từ đó â ý t ứ trá ệm ở mỗ â . Vệ t ự ệ ô tá t ểm tr , e t ở và ỷ luật sát s ũ là ơ á ữu ệu ằm đảm bả tí ệu quả ủ v ệ bả tồ , át uy á trị D tí LSVH ù T êu, đồ t ă ặ đ ợ ữ à v s trá , làm tổ ạ đế tí ị t . 2.3.2. Hạn chế Hệ y, độ ũ làm ô tá quả lý tí ủ uyệ Từ Sơ ò rất mỏ , ữ á bộ đó t ự t ô vệ ều ệm. ữ bệ á đ ợ á ụ vệ bả vệ ố v ạm tí ù T êu đ ợ sát s , t xuyê ế á vấ đề tồ tạ ữ ì vệ s u , xâm lấ đất trá é ,… ầ à làm ả ở ả qu u ủ tí . T ự ệ â ấ quả lý tí quố đặ b ệt trê đị bà tỉ tr ệt để.
15 2.3.3. Những vấn đề đặt ra Quá trì t ự ệ á ự á tu bổ, tô tạ tạ tí lị sử ò một số t ếu xót tr v ệ t ô qu á ấ ó t ẩm quyề tr tế à ựá . Về v ệ b à và tổ ứ t ự ệ á vă bả quy ạm á luật về bả tồ và át uy á trị tí , á vă bả đ r t ật sự sâu sát v tì ì t ự tế tạ ù T êu. Hệ t ố ệ vật tạ ù đ ợ ều b ết đế đú v tầm vó á trị t ật sự. Về v ệ tuyê truyề , ổ b ế , á ụ về á trị tí ự và sá bá í t ố ũ đã ô ò ệu quả tr bố ả xã ộ ệ y. Để t ú đẩy ạt độ và ô tá bồ ỡ á bộ quả lý tốt ơ , á ủ t ể quả lý ầ ó ơ t ứ m t u út tìm ểu về á trị tí tạ ù , đồ t â ất l ợ độ ũ á bộ quả lý ủ á ấ à . Cầ ó ữ đề xuất, á t ứ ắ v ệ bả tồ và át uy á trị tí v t ú đẩy u lị mà ô bị sự t ơ mạ ó tá độ quá l , ì ữđ ợ ữ á trị đặ tr ổ tế x y ủ ù . Tă sự ểm tr , t tr để ế ô tá bả tồ , át uy tạ ù đ đú , tă sự ết ố mố qu ệ ố ợ quả lý ữ G á ộ P ật á V ệt m ù á ấ quả lý à á . Tiểu kết ằm đá á t ự trạ bả tồ và át uy á trị tí ù T êu trê ều ơ ệ , luậ vă đã làm rõ ơ ấu tổ ứ bộ máy quả lý à về DT LSVH, ù v v trò ủ s trụ trì tr bả tồ và át uy á trị tí ù T êu. Cá ấ quả lý
16 ủ à y G á ộ P ật á V ệt m đều ó quy ế r ê , tuy ê để đạt đ ợ ệu quả tr ô tá bả tồ , át uy á trị DT LSVH ầ ó ơ ế ố ợ . Cơ ế ày đ ợ xem xét t e trật tự ệ t ố , ố ết ợ t e ả trụ và trụ , xem xét đế v trò ủ á bê l ê qu . Tr ơ 2 ủ luậ vă đã ả sát, â tí t ự trạ ạt độ bả tồ và át uy á trị ù T êu v 07 ộ u ụ t ể 1/B à và t ự t á vă bả quả lý à về bả tồ và át uy á trị tí ; 2/Trù tu, s u tầm á ệ vật ắ v tí ; 3/Tuyê truyề , ổ b ế , á ụ về á trị tí ; 4/ ê ứu , bồ ỡ á bộ quả lý và á bộ uyê mô ; 5/V trò ủ ộ đồ tr bả tồ và át uy á trị tí ; 6/Bả tồ và át uy á trị tí ắ v át tr ể u lị tâm l ; 7/T tr , ểm tr , e t ở . Từ 07 ộ u ả sát t ự trạ ạt độ ạt độ bả tồ và át uy ù T êu từ ơ ệ quả lý à và tự quả ộ đồ , ó v trò ủ s trụ trì tr ạt độ quả lý. Cù v á t l ệu, số l ệu đ ợ r để m ứ ụt ể á qu , từ ê ứu t ự trạ , luậ vă đã rút r á mặt u đ ểm, ạ ế và uyê â ủ á mặt đó, làm ơ sở đề xuất ả á ơ 3 ủ luậ vă .
17 Chương 3 GIẢI PHÁP BẢ TỒN VÀ PHÁT HUY GIÁ TRỊ DI TÍCH CHÙA TIÊU 3.1. Những yếu tố tác động đến hiệu quả bảo tồn và phát huy giá trị di tích 3.1.1. Những yếu tố tích cực à đã t ể hiệ v trò ủ mì tr ô tá bảo tồ và át uy á trị á tí ạt độ ày. C ù T êu là tí ó á trị ủ P ật á â tộ , ắ v lị sử v ơ tr ều à Lý và ữ â vật l , ộ đủ ả á trị vật ất và t t ầ ủ â tộ . Cô tá bả tồ và át uy á trị tí ù T êu ậ đ ợ sự qu tâm, u sứ đồ lò ủ ô đồ . Đ ều ệ tế át tr ể , uộ số ủ â đ ợ ả t ệ ũ é t e ữ u ầu vă ó và u lị tâm l . 3.1.2. Những yếu tố tiêu cực Thứ nhất, á trị lị sử, ả ổ và vă ó ủ tí ù T êu vô ù t l , đế y ều ạ mụ tr tí đ ều ệ ế tr , t t ết, t đã bị b ế mất à t à . Thứ hai, là v ệ xử lý à ò á mố qu ệ tr quá trì bả tồ và át uy á trị di tí ù T êu t ự sự đ ợ quan tâm. Thứ ba, là ữ tá độ từ mặt trá ủ ề tế t ị tr sẽ ây ữ ó ă ất đị tr v ệ bả tồ ả qu t uầ ất P ật á ủ tí ù T êu. 3.2. Một số giải pháp 3.2.1. Phát huy vai trò của chủ thể quản lý 3.2.1.1. Đẩy mạnh hoạt động Tiểu Ban Quản lý di tích chùa Tiêu
18 Mô ì quả lý tí ù T êu ê ó sự ết ợ ữ í quyề và ộ đồ ủ â để t ế t át uy ạt độ ủ T ểu BQL DT. 3.2.1.2. Nâng cao nhận thức và trách nhiệm của cơ quan quản lý V ệ tă trá ệm ủ á ơ qu quả lý ở đây là t ểu BQL DT ù T êu, UB D xã T ơ G và Sở Vă ó , T ểt và Du lị tỉ Bắ v mụ đí t ự ệ vệ â ấ quả lý rõ rà , tr ệt để đố v á tí , xá đị rõ trá ệm ụ t ể ủ á ấ , á à , á đ à t ể đố v v ệ bả vệ và át uy á trị tạ tí . 3.2.2. Bổ sung và hoàn thiện các văn bản quản lý nhà nước về bảo tồn và phát huy giá trị di tích Cá vă bả đ ợ b à ê xuất át từ t ự t ễ ữ ú mắ đ tồ tạ tạ í ơ sở, qu đó đ r ả quyết ự trê á đ ều luật về bả tồ và át uy sả vă ó , từ đó làm Luật DSVH và á vă bả á quy trở ê t ết t ự ơ , t ự sự ữu í đố v uộ số ệ tạ . 3.2.3. Đẩy mạnh công tác bảo vệ, trùng tu, sưu tầm các hiện vật gắn với giá trị di tích 3.2.3.1. Xây dựng chương trình kế hoạch ngắn hạn, dài hạn về hoạt động tu bổ, tôn tạo di tích V ệ xây ự ế ạ ắ ạ , à ạ đ ợ xá đị là ệm vụ tr tâm ủ UB D xã T ơ G và t ểu BQL DT ù T êu. 3.2.3.3. Tăng cường công tác bảo vệ, trùng tu di vật, cổ vật, bảo vật quốc gia đồ thờ tại di tích