Tóm tắt Luận văn Thạc sĩ Quy hoạch vùng và đô thị: Giải pháp Quản lý xây dựng nhà ở với sự tham gia của thành phần tư nhân trên địa bàn huyện Bình Chánh

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:26

Thêm vào BST

Báo xấu

28
lượt xem 4
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục đích nghiên cứu của Luận văn nhằm đề xuất các giải pháp về bộ máy quản lý, chính sách quản lý và cách thức quản lý xây dựng nhà ở với sự tham gia của các thành phần tư nhân trên địa bàn huyện Bình Chánh. Mời các bạn cùng tham khảo!

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Tóm tắt Luận văn Thạc sĩ Quy hoạch vùng và đô thị: Giải pháp Quản lý xây dựng nhà ở với sự tham gia của thành phần tư nhân trên địa bàn huyện Bình Chánh

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ XÂY DỰNG TRƯỜNG ĐẠI HỌC KIẾN TRÚC TP.HỒ CHÍ MINH -------- NGUYỄN TRỌNG ÂN GIẢI PHÁP QUẢN LÝ XÂY DỰNG NHÀ Ở VỚI SỰ THAM GIA CỦA THÀNH PHẦN TƯ NHÂN TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN BÌNH CHÁNH CHUYÊN NGÀNH: QUẢN LÝ ĐÔ THỊ & CÔNG TRÌNH MÃ SỐ: 8580106 TÓM TẮT LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ ĐÔ THỊ VÀ CÔNG TRÌNH NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC 1. GS. TS. KTS. NGUYỄN TRỌNG HÒA 2. TS. KTS. VŨ THỊ HỒNG HẠNH TP.HỒ CHÍ MINH, NĂM 2020
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ XÂY DỰNG TRƯỜNG ĐẠI HỌC KIẾN TRÚC TP.HỒ CHÍ MINH -------- NGUYỄN TRỌNG ÂN GIẢI PHÁP QUẢN LÝ XÂY DỰNG NHÀ Ở VỚI SỰ THAM GIA CỦA THÀNH PHẦN TƯ NHÂN TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN BÌNH CHÁNH TÓM TẮT LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ ĐÔ THỊ VÀ CÔNG TRÌNH TP.HỒ CHÍ MINH, NĂM 2020
MỤC LỤC PHẦN 1: MỞ ĐẦU ........................................................................... 1 1. Lý do chọn đề tài .................................................................... 1 2. Mục tiêu nghiên cứu ............................................................... 2 3. Nội dung nghiên cứu .............................................................. 3 4. Phương pháp nghiên cứu ........................................................ 3 5. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu .......................................... 4 6. Cấu trúc luận văn .................................................................... 4 PHẦN 2: NỘI DUNG NGHIÊN CỨU ............................................ 5 CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN VỀ TÌNH HÌNH QUẢN LÝ XÂY DỰNG NHÀ Ở TẠI HUYỆN BÌNH CHÁNH, THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH ............................................................................. 5 1.1. Các khái niệm về quản lý, xây dựng và nhà ở ..................... 5 1.2. Quản lý nhà nước trong xây dựng nhà ở ............................ 6 1.3. Thực trạng quản lý xây dựng nhà ở tại huyện Bình Chánh, thành phố Hồ Chí Minh .............................................................. 6 1.4. Tình hình sử dụng công nghệ tin học trong công tác quản lý xây dựng nhà ở ......................................................................... 10 KẾT LUẬN CHƯƠNG 1 ........................................................... 10 CHƯƠNG 2: CỞ SỞ KHOA HỌC VỀ CÔNG TÁC QUẢN LÝ XÂY DỰNG NHÀ Ở VỚI SỰ THAM GIA CỦA THÀNH PHẦN TƯ NHÂN ....................................................................... 11 2.1. Các yếu tố ảnh hưởng đến việc quản lý xây dựng nhà ở ... 11 2.2. Vai trò của thành phần tư nhân đối với sự quản lý của nhà nước: ......................................................................................... 12 2.3. Bài học kinh nghiệm của các nước trên thế giới................ 13 KẾT LUẬN CHƯƠNG II .......................................................... 13
CHƯƠNG 3 ................................................................................. 14 ĐỀ XUẤT MÔ HÌNH QUẢN LÝ XÂY DỰNG NHÀ Ở (TRONG CÔNG TÁC CẤP PHÉP XÂY DỰNG, QUẢN LÝ SAU CẤP PHÉP XÂY DỰNG) VỚI SỰ THAM GIA CỦA THÀNH PHẦN TƯ NHÂN TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN BÌNH CHÁNH ....................................................................................... 14 3.1. Giải pháp về chính sách quản lý xây dựng ........................ 14 3.2. Giải pháp về cách thức quản lý nhà nước .......................... 16 3.3. Giải pháp về bộ máy quản lý xây dựng nhà ở ................... 18 3.4. Cơ quan quản lý nhà nước ................................................. 18 KẾT LUẬN CHƯƠNG 3 ........................................................... 18 PHẦN 3: KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ ....................................... 19 1. KẾT LUẬN .......................................................................... 19 2. KIẾN NGHỊ.......................................................................... 20
PHẦN 1: MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài Huyện Bình Chánh là một trong 05 huyện ngoại thành của thành phố Hồ Chí Minh với diện tích là 25.255,58 ha, gồm 16 xã - thị trấn, dân số tính đến năm 2017 là trên 650.000 người, mật độ dân số trên 2.500 người/km2. Trong những năm qua, tốc độ đô thị hóa tại một số huyện vùng ven nói chung và tại huyện Bình Chánh nói riêng tăng rất nhanh. Với vị trí cửa ngõ phía Tây của Thành phố Hồ Chí Minh, huyện có các trục đường giao thông quan trọng như quốc lộ 1A, Trần Văn Giàu nối liền với các khu công nghiệp tại huyện Đức Hoà, tỉnh Long An, đường Nguyễn Văn Linh nối từ quốc lộ 1A đến các khu công nghiệp tại huyện Nhà Bè và khu chế xuất Tân Thuận ở quận 7, ngoài ra Quốc lộ 50 nối huyện Bình Chánh với các huyện Cần Giuộc, huyện Cần Đước của tỉnh Long An. Sự gia tăng dân số lớn và tốc độ tăng dân số nhanh đưa huyện Bình Chánh đối diện với áp lực lớn về cơ sở hạ tầng, an sinh xã hội, an ninh trật tự do nhu cầu của người dân, đặc biệt là nhu cầu về nhà ở. Do vẫn còn mặc một chiếc “áo” huyện ngoại thành, với các quy hoạch còn nặng tính định hướng huyện nông nghiệp nên vô hình chung đã tạo nên một áp lực lớn trong lĩnh vực xây dựng và quản lý đô thị cho các cấp chính quyền tại huyện Bình Chánh. Với các bài học kinh nghiệm cho thấy trong thời gian qua, việc nhà nước triển khai xã hội hóa nhiều lĩnh vực mà trước đây chỉ có nhà nước và các công ty quốc doanh đảm nhiệm như bưu chính, viễn thông, truyền hình, hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội, … cho thấy sự hiệu quả rõ nét trong đầu tư về cả tốc độ, tiến độ cũng như đảm bảo
vấn đề kỹ thuật. Đồng thời, các kỳ họp Quốc hội vừa qua cũng như trong xuyên suốt các chỉ đạo của Chỉnh Phú về tháo gỡ vướng mắc, khó khăn cho các doanh nghiệp trong nhiều vấn đề, nổi trội là điều kiện kinh doanh cho thấy nhà nước đang hướng đến nền tảng chính phủ kiến tạo, hoạch định chính sách để xã hội, thị trường tự do phát triển dưới định hướng xã hội chủ nghĩa. Qua tham khảo một số mô hình của các nước phát triển trên thế giới, công tác quản lý xây dựng, nhất là nhà ở, có sự phối hợp thực hiện của thành phần tư nhân giúp chính quyền giảm áp lực về nhân lực, tài lực, tăng hiệu quả quản lý, tạo ra mối liên kết chặt chẽ giữa chính quyền và nhân dân, hướng đến mục tiêu phát triển bền vững phù hợp với định hướng phát triển của thành phố Hồ Chí Minh nói chung và huyện Bình Chánh nói riêng. Thời gian qua, huyện Bình Chánh đã có những dấu hiệu cho thấy sự phát triển đi kèm với những thách thức trong công tác quản lý mà ở đó, nếu như có phương thức hợp lý, hiệu quả thì việc phát triển của huyện sẽ ít gặp trở ngại, tốc độ phát triển cao hơn, nên đây cũng là lý do để học viên chọn và nghiên cứu đề tài “Giải pháp Quản lý xây dựng nhà ở với sự tham gia của thành phần tư nhân trên địa bàn huyện Bình Chánh”. 2. Mục tiêu nghiên cứu - Phân tích, đánh giá thực trạng quản lý xây dựng nhà ở hiện nay trên địa bàn huyện Bình Chánh. - Tìm ra cơ sở khoa học để nâng cao hiệu quả quản lý xây dựng nhà ở với sự tham gia của thành phần tư nhân. - Đề xuất các giải pháp về bộ máy quản lý, chính sách quản lý và cách thức quản lý xây dựng nhà ở với sự tham gia của các thành phần tư nhân trên địa bàn huyện Bình Chánh.
3. Nội dung nghiên cứu - Tổng quan về quá trình đô thị hóa ở huyện Bình Chánh. - Phân tích và đánh giá thực trạng quản lý xây dựng nhà ở trên địa bàn huyện Bình Chánh. - Nghiên cứu cơ sở khoa học để phân tích vai trò quản lý của nhà nước tác động đến quá trình xây dựng nhà ở, vai trò của thành phần tư nhân trong phát triển nhà ở. - Tìm hiểu bài học kinh nghiệm của một số nước phát triển có sự tham gia của thành phần tư nhân để rút ra nội dung, kinh nghiệm có thể học tập và áp dụng cho thành phố Hồ Chí Minh nói chung và huyện Bình Chánh nói riêng. - Đề xuất những chính sách, phương thức mà cơ quan quản lý nhà nước tại thành phố Hồ Chí Minh và huyện Bình Chánh có thể áp dụng để các thành phần tư nhân trở thành công cụ đắc lực trong việc quản lý xây dựng nhà ở song song với việc quản lý, điều hành của cơ quan nhà nước. 4. Phương pháp nghiên cứu - Phương pháp điều tra, khảo sát, thu thập số liệu: đi thực tế thu thập số liệu, chụp hình thực trạng nhà ở, tìm hiểu cách thức quản lý, điều hành việc quản lý xây dựng nhà ở của cơ quan nhà nước để đánh giá. - Phương pháp đánh giá, so sánh, phân tích và tổng hợp: Trên cơ sở các văn bản pháp quy, phân tích thực trạng nhà ở, cách quản lý thực tế, so sánh với các tài liệu thu thập được về bài học kinh nghiệm quản lý để đề xuất giải pháp, áp dụng mô hình quản lý xây dựng nhà ở có sự tham gia của thành phần tư nhân.
- Phương pháp kế thừa: Nghiên cứu các đề tài có liên quan để chọn lọc và kế thừa các kết quả nghiên cứu làm cơ sở lý luận cho việc đề xuất các giải pháp. 5. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu - Đối tượng nghiên cứu: Công tác quản lý xây dựng nhà ở với sự tham gia của các thành phần tư nhân. - Phạm vi nghiên cứu: Giới hạn công tác quản lý xây dựng nhà ở từ khâu cấp phép xây dựng đến quản lý trật tự xây dựng trên địa bàn huyện Bình Chánh. 6. Cấu trúc luận văn - Phần 1: Mở đầu - Phần 2: Nội dung nghiên cứu + Chương 1: Tổng quan tình hình quản lý xây dựng nhà ở. + Chương 2: Cở sở khoa học về công tác quản lý xây dựng nhà ở với sự tham gia của thành phần tư nhân. + Chương 3: Đề xuất mô hình quản lý xây dựng nhà ở với sự tham gia của thành phần tư nhân. - Phần 3: Kết luận và kiến nghị
PHẦN 2: NỘI DUNG NGHIÊN CỨU CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN VỀ TÌNH HÌNH QUẢN LÝ XÂY DỰNG NHÀ Ở TẠI HUYỆN BÌNH CHÁNH, THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH 1.1. Các khái niệm về quản lý, xây dựng và nhà ở 1.1.1. Khái niệm về quản lý 1.1.2. Khái niệm về xây dựng Theo Luật Xây dựng năm 2014, các khái niệm liên quan đến công tác xây dựng được định nghĩa như sau: - Chủ đầu tư xây dựng là cơ quan, tổ chức, cá nhân sở hữu vốn, vay vốn hoặc được giao trực tiếp quản lý, sử dụng vốn để thực hiện hoạt động đầu tư xây dựng. - Giấy phép xây dựng là văn bản pháp lý do cơ quan nhà nước có thẩm quyền cấp cho chủ đầu tư để xây dựng mới, sửa chữa, cải tạo, di dời công trình. - Cơ quan quản lý nhà nước về xây dựng gồm Bộ Xây dựng, Ủy ban nhân dân tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương và Ủy ban nhân dân huyện, quận, thị xã, thành phố thuộc tỉnh. - Cơ quan chuyên môn về xây dựng là cơ quan chuyên môn trực thuộc Bộ Xây dựng, Bộ quản lý công trình xây dựng chuyên ngành; Sở Xây dựng, Sở quản lý công trình xây dựng chuyên ngành; Phòng có chức năng quản lý xây dựng thuộc Ủy ban nhân dân cấp huyện. 1.1.3. Khái niệm về nhà ở - Nhà ở là công trình xây dựng với mục đích để ở và phục vụ các nhu cầu sinh hoạt của hộ gia đình, cá nhân. - Nhà ở riêng lẻ là nhà ở được xây dựng trên thửa đất ở riêng biệt thuộc quyền sử dụng hợp pháp của tổ chức, hộ gia đình, cá nhân, bao gồm nhà biệt thự, nhà ở liền kề và nhà ở độc lập.
1.2. Quản lý nhà nước trong xây dựng nhà ở Nhà ở là công trình xây dựng hình thành từ hoạt động đầu tư xây dựng của các cá nhân, tổ chức khi có nhu cầu, bao gồm xây dựng mới, sửa chữa, cải tạo. Các hoạt động trên từ khi có kế hoạch đến triển khai và hoàn thành đưa vào sử dụng đều được nhà nước quản lý thông qua các khâu cấp phép xây dựng, kiểm tra sự tuân thủ trong quá trình xây dựng, kết thúc việc xây dựng. 1.3. Thực trạng quản lý xây dựng nhà ở tại huyện Bình Chánh, thành phố Hồ Chí Minh 1.3.1. Trình tự, thủ tục cấp giấy phép xây dựng nhà ở Bước 1: Chuẩn bị Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất đã được chuyển mục đích sử dụng là đất ở tại đô thị hoặc nông thôn, liên hệ chính quyền địa phương hoặc cơ quan chuyên môn cấp huyện để được xác định đủ điều kiện xin cấp phép xây dựng theo Điều 93 Luật Xây dựng năm 2014 Bước 2: Tự thiết kế bản vẽ xin phép xây dựng (đối với nhà dưới 250m2 sàn và quy mô 03 tầng trở xuống) hoặc thuê đơn vị, công ty tư vấn thiết kế có năng lực hoạt động và chứng chỉ hành nghề thực hiện vẽ bản vẽ xin phép xây dựng đảm bảo theo quy định tại Khoản 3 Điều 11 Thông tư số 15/2016/TT-BXD ngày 30 tháng 06 năm 2016 của Bộ Xây dựng. Bước 3: Sau khi có bản vẽ thiết kế xin phép xây dựng, Chủ đầu tư cần chuẩn bị hồ sơ đảm bảo thành phần theo quy định tại Điều 11, 12, 13, 14, 15, 16 Thông tư số 15/2016/TT-BXD ngày 30 tháng 06 năm 2016 của Bộ Xây dựng và liên hệ Tổ tiếp nhận và trả hồ sơ của Ủy ban nhân dân huyện Bình Chánh để nộp hồ sơ và nhận biên nhận hồ sơ, trong
đó có ghi rõ ngày trả kết quả, quy định hiện hành là tối đa 15 ngày kể từ ngày nhận hồ sơ. Bước 4: Đến ngày hẹn theo Biên nhận hồ sơ, chủ đầu tư đến Tổ tiếp nhận và trả hồ sơ của Ủy ban nhân dân huyện Bình Chánh để nhận Giấy phép xây dựng hoặc văn bản hướng dẫn điều chỉnh, bổ sung đối với trường hợp hồ sơ không đúng quy định để cấp phép, chủ đầu tư cần bổ sung, chỉnh sửa theo văn bản hướng dẫn và thực hiện lại Bước 2, Bước 3. 1.3.2. Tình hình cấp phép xây dựng nhà ở Trong những năm qua, tốc độ đô thị hóa tại huyện Bình Chánh nói riêng tăng rất nhanh, tốc độ tăng dân số cao, chủ yếu là tỷ lệ tăng dân số cơ học, người dân từ các địa phương khác chuyển đến trung bình khoảng 30.000 người/ năm (tỷ lệ 3 -4%/năm). Riêng 02 xã Vĩnh Lộc A, Vĩnh Lộc B đã đạt mốc dân số trên 110.000 người/xã, cao hơn nhiều phường của các quận nội thành. Từ đó, nhu cầu nhà ở cũng tăng nhanh dẫn đến lượng hồ sơ xin cấp phép xây dựng cũng tăng qua từng năm; số liệu giấy phép xây dựng được cấp trên tổng mét vuông sàn xây dựng được thể hiện thông qua bảng sau: Số GPXD Tổng diện tích sàn xây Năm đã cấp dựng đã cấp (m2) 2015 2.641 584.199,27 2016 2.825 509.809,40 2017 2.228 447.964,02 2018 2.445 540.983,23 1.3.3. Tình hình quản lý trật tự xây dựng Do diện tích đất nông nghiệp của huyện Bình Chánh còn nhiều (tính đến năm 2017 là 17.000ha), địa bàn quản lý rộng lớn, lực lực chuyên
trách quản lý trật tư xây dựng mỏng do phân bổ nhân sự theo tiêu chuẩn cấp huyện nên trước áp lực từ dân số nên hiện tượng xây dựng không phép, sai phép vẫn còn diễn ra phức tạp, số lượng nhiều, cụ thể theo thống kê sau (Xem chi tiết tại Phụ lục 1). 1.3.4. Đánh giá chung về tình hình quản lý xây dựng nhà ở 1.3.4.1. Về công tác cấp phép xây dựng a) Điểm mạnh - Thủ tục hành chính lĩnh vực cấp phép xây dựng đã được Ủy ban nhân dân thành phố phân cấp mạnh cho quận - huyện nên người dân thực hiện thủ tục này được thuận lợi hơn, đồng thời trình tự thực hiện thủ tục được niêm yết, công khai rõ ràng, việc giải quyết hồ sơ phần lớn đảm bảo thời gian theo ISO. - Công tác cấp phép xây dựng luôn được các cấp chính quyền và cơ quan chuyên môn cấp trên quan tâm, hỗ trợ, tạo điều kiện thực hiện để nâng cao chất lượng phục vụ người dân. b) Điểm hạn chế - Nhận thức pháp luật liên quan đến công tác cấp phép xây dựng của các chủ đầu tư còn hạn chế, dễ bị định hướng sai dẫn đến hiểu biết về thủ tục xin phép xây dựng không đúng. - Lực lượng cán bộ công chức thực hiện công tác cấp phép xây dựng từ huyện đến xã còn mỏng, chưa đáp ứng hoàn toàn yêu cầu công việc đề ra (tuyên truyền, hướng dẫn người dân; hậu kiểm sau cấp phép; thụ lý hồ sơ đảm bảo ISO và hạn chế tỷ lệ trả văn bản hướng dẫn). - Quy hoạch xây dựng chưa đáp ứng được yêu cầu phát triển của đô thị, của địa phương; Công tác lập, điều chỉnh quy hoạch còn chậm, việc quản lý xây dựng theo quy hoạch thiếu chặt chẽ, đồng bộ.
1.3.4.2. Về công tác quản lý trật tự đô thị a) Điểm mạnh - Lực lượng cán bộ làm công tác quản lý xây dựng được chú ý bồi dưỡng nâng cao nghiệp vụ hàng năm. Hệ thống quy định pháp lý tương đối đầy đủ, biện pháp chế tài đã được thay đổi, nâng cao mức phạt để tạo tính răng đe. Người dân ngày càng có ý thức về việc tuân thủ nội dung của giấy phép xây dựng được cấp, tránh việc vi phạm trật tự xây dựng và chịu sự chế tài của pháp luật. - Huyện ủy Bình Chánh đã ban hành Nghị quyết số 03-NQ/HU ngày 30 tháng 8 năm 2016 về tăng cường công tác quản lý đất đai, xây dựng và chỉnh trang đô thị trên địa bàn huyện giúp số vụ vi phạm trật tự xây dựng có chiều hướng giảm và tỷ lệ xử lý triệt để cao hơn trước đây. b) Điểm hạn chế - Trong hệ thống các cấp quản lý nhà nước xử lý vi phạm xây dựng có lúc có nơi còn thiếu kiên quyết, vẫn còn tình trạng bao che cho xây dựng không phép, sai phép. - Địa bàn rộng, dân số đông, tạo nên khối lượng công việc của cán bộ quản lý cấp xã – thị trấn nhiều, trong khi biên chế về con người được giao thực hiện công việc quản lý thiếu và yếu, dẫn đến quá tải, việc kiểm soát thiếu chặt chẽ địa bàn. - Tuy được quan tâm bồi dưỡng nghiệp vụ định kỳ về xây dựng nhưng lực lượng thanh tra xây dựng, trật tự đô thị ở các xã - thị trấn đa phần đều chưa đáp ứng được yêu cầu về trình độ chuyên môn nghiệp vụ. - Bộ máy nhà nước quản lý nhà nước về xây dựng cồng kềnh nhưng do mang tính độc tôn nên khi công tác quản lý hoạt động kém hiệu quả, dễ phát sinh tiêu cực. Vấn đề đặt ra là cần có một lực lượng ngoài
nhà nước cùng hoạt động trong quản lý xây dựng để tạo tính cạnh tranh, sáng tạo, linh động, nâng cao hiệu quả quản lý. - Những khu vực có quy hoạch “treo” kéo dài, người dân có nhu cầu nhà ở ngày càng nhiều nhưng không đủ điều kiện để giải quyết đã cố tình thực hiện xây dựng không phép, không tuân thủ các quy định của pháp luật. 1.4. Tình hình sử dụng công nghệ tin học trong công tác quản lý xây dựng nhà ở KẾT LUẬN CHƯƠNG 1 Để thực hiện quản lý, chính quyền đã bổ sung, từng bước hoàn thiện hệ thống quy định pháp lý, tăng cường bộ máy thực thi, cả hệ thống quản lý hành chính lẫn lực lượng hỗ trợ. Tuy nhiên, công tác quản lý vẫn chưa đạt yêu cầu và ngày càng bộc lộ sự bất cập so với thực tiễn phát triển của ngành xây dựng. Các bất cập đó là: 1. Chính sách quản lý: mặc dù theo hướng xã hội hóa, cho các đối tượng tham gia xây dựng tự chịu trách nhiệm đối với quá trình xây dựng nhưng lại thiếu cơ chế kiểm tra, kiểm soát chặt chẽ. 2. Bộ máy quản lý: khả năng chưa đáp ứng được yêu cầu công việc, nhất là cấp địa phương, trong khi đây lại là cấp trực tiếp thực hiện việc quản lý nhà nước. 3. Thực hiện quản lý: các công việc mà cơ quan quản lý nhà nước thực hiện đang bộc lộ thiếu sót, chưa đáp ứng yêu cầu kiểm soát sự tuân thủ luật pháp về xây dựng. Trong nền kinh tế thị trường, thành phần tư nhân có vai trò quan trọng, sẽ trở thành một lực lượng đắc lực để hỗ trợ trong quản lý xây dựng nhà ở.
CHƯƠNG 2: CỞ SỞ KHOA HỌC VỀ CÔNG TÁC QUẢN LÝ XÂY DỰNG NHÀ Ở VỚI SỰ THAM GIA CỦA THÀNH PHẦN TƯ NHÂN 2.1. Các yếu tố ảnh hưởng đến việc quản lý xây dựng nhà ở Công tác quản lý xây dựng nhà ở là việc điều chỉnh các hoạt động xây dựng để vừa đảm bảo quá trình xây dựng cũng như khai thác được an toàn cho con người và môi trường vừa tạo điều kiện phát triển xã hội bền vững. Đó là công tác có sự ảnh hưởng từ 2 yếu tố chính, đó là con người (các bên tham gia các công tác quản lý và xây dựng nhà ở) và công cụ, chính sách quản lý. 2.1.1. Yếu tố con người 2.1.1.1. Chủ đầu tư (người có nhu cầu xây dựng nhà ở) Đây là lực lượng ảnh hưởng trực tiếp đến công tác quản lý xây dựng nhà ở, là bên có nhu cầu cần được đáp ứng trong phạm vi điều chỉnh của Luật Xây dựng năm 2014. 2.1.1.2. Đơn vị tư vấn thiết kế (đối tượng tham gia hoạt động xây dựng) Đây là một trong những đầu mối tham gia hoạt động xin phép xây dựng, có thể nói là một trong những mắt xích kết nối người dân và cơ quan chuyên môn. Những đơn vị tư vấn thiết kế hiện nay đóng vai trò thiết kế bản vẽ xin phép xây dựng cho chủ đầu tư khi có yêu cầu và hoàn thiện hồ sơ xin phép xây dựng để người dân tiến hành lập thủ tục xin phép xây dựng tại Ủy ban nhân dân huyện. 2.1.1.3. Đơn vị thi công xây dựng nhà ở Là một trong những yếu tố ảnh hưởng trực tiếp ngoài thực địa, sản phẩm là công trình nhà ở phản ánh kết quả quản lý trật tự xây dựng địa phương. Đơn vị thi công xây dựng có trình độ, chuyên môn tốt sẽ
thực hiện đúng bản vẽ thiết kế đã được cơ quan chuyên môn phê duyệt. Ngoài ra, các đơn vị thi công có năng lực sẽ đảm bảo quy trình thi công xây dựng an toàn, không ảnh hưởng công trình liền kề, không gây ô nhiễm môi trường. 2.1.1.4. Chính quyền địa phương, cơ quan chuyên môn Chính quyền địa phương (Ủy ban nhân dân huyện, xã) và cơ quan chuyên môn (Phòng Quản lý đô thị, Đội thanh tra địa bàn - Thanh tra Sở Xây dựng) là những cơ quan, đơn vị trực tiếp thực thi các chính sách, quy định về quản lý xây dựng ở địa phương, tạo thành một hệ thống quản lý trật tự xây dựng địa phương. 2.1.2. Yếu tố chính sách, quy định, công cụ quản lý Công tác quản lý nhà nước về xây dựng nhà ở tại Việt Nam hiện nay là quá trình thực hiện các biện pháp nhằm đảm bảo sự tuân thủ các quy định pháp luật về xây dựng, thông qua các công việc trọng tâm là: Ban hành, phổ biến, hướng dẫn, thực hiện các văn bản quy phạm pháp luật về quản lý xây dựng nhà ở; Kiểm tra sự tuân thủ các quy định pháp luật về xây dựng nhà ở của các tổ chức, cá nhân; Xử lý các vi phạm về xây dựng theo quy định của pháp luật. 2.2. Vai trò của thành phần tư nhân đối với sự quản lý của nhà nước: Trong thời kỳ bao cấp, chúng ta chủ yếu thừa nhận 2 thành phần kinh tế cơ bản trong nền kinh tế, đó là kinh tế quốc doanh, sau này gọi là kinh tế nhà nước và kinh tế tập thể. Từ Đại hội VI đến nay, Đảng quyết định chuyển từ cơ chế kinh tế bao cấp sang cơ chế thị trường, có sự quản lý của nhà nước theo định hướng Xã hội chủ nghĩa, thừa nhận nền kinh tế gồm nhiều thành phần kinh tế. Cùng với kinh tế quốc doanh, kinh tế tập thể, chúng ta từng bước thừa nhận kinh tế tư bản tư
nhân, kinh tế tư bản nhà nước, kinh tế cá thể, kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài, … 2.3. Bài học kinh nghiệm của các nước trên thế giới 2.3.1. Quản lý xây dựng ở Singapore 2.3.2. Quản lý xây dựng ở Anh quốc KẾT LUẬN CHƯƠNG II 1. Quản lý nhà nước về xây dựng là thực hiện các biện pháp mang tính tổng hợp bao gồm hệ thống các quy định, chính sách, tổ chức bộ máy, biệp pháp để cấp phép xây dựng và kiểm soát xây dựng, đảm bảo các công trình xây dựng an toàn, sử dụng hiệu quả tài nguyên thiên nhiên. 2. Ngay tại khu đô thị mới Phú Mỹ Hưng, chính quyền thành phố Hồ Chí Minh cũng đã bước đầu thử nghiệm tiến hành chuyển giao để cho tư nhân tự chịu trách nhiệm trong công tác quản lý xây dựng nhà ở và cũng đã đạt được thành công đáng kể, diện mạo đô thị khang trang, nhà cửa được xây dựng có chất lượng cao. Điều này đã phần nào cho thấy được khả năng của các thành phần tư nhân có thể đáp ứng được công tác quản lý xây dựng nhà ở khi được Nhà nước uỷ thác. 3. Qua khảo sát ở các nước như Singapore, Anh Quốc đều có sự tham gia tich cực của thành phần tư nhân , từ quá trình ban hành quy định đến cấp phép và kiểm soát sự tuân thủ quy định về xây dựng. Hiệu quả quản lý tại các nước trên còn được tăng cường nhờ những biện pháp xử lý mạh đối với vi phạm, với các mức phạt nặng hoặc truy tố hình sự. Đặc biệt là sự tham gia của hệ thống toà án vào quá trình xửa lý, thể hiện sự nghiêm minh trong thi hành luật pháp. Rõ ràng, ngay ở các nước phát triển nhất thế giới, cơ quan quản lý nhà nước cũng không giữ vị trí độc quyền trong kiểm soát xây dựng.
CHƯƠNG 3 ĐỀ XUẤT MÔ HÌNH QUẢN LÝ XÂY DỰNG NHÀ Ở (TRONG CÔNG TÁC CẤP PHÉP XÂY DỰNG, QUẢN LÝ SAU CẤP PHÉP XÂY DỰNG) VỚI SỰ THAM GIA CỦA THÀNH PHẦN TƯ NHÂN TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN BÌNH CHÁNH Việc tham gia của thành phần tư nhân vào công tác quản lý xây dựng nhà ở của chính quyền địa phương, nhất là ở khâu cấp phép xây dựng và quản lý sau cấp phép xây dựng (hậu kiểm) là chưa có tiền lệ trong thực tế cũng như hệ thống quy định, pháp luật. 3.1. Giải pháp về chính sách quản lý xây dựng 3.1.1. Vai trò của cơ quan quản lý nhà nước Nhà nước vẫn giữ vai trò trung tâm quản lý của xã hội, ban hành cơ chế chính sách phát triển nhà ở, quy định về cấp phép xây dựng nhà ở, trong đó có phân biệt việc phát triển nhà ở theo dự án xây dựng mới và nhà ở riêng lẻ theo các khu đô thị, dân cư hiện hữu định hướng cải tạo, chỉnh trang. 3.1.2. Quy định về thẩm quyền, trách nhiệm trong quản lý xây dựng nhà ở Để hướng nghiên cứu có tính khả thi cao, đề xuất cho phép đơn vị tư nhân tham gia quản lý xây dựng trong các khu dân cư hiện hữu cải tạo, chỉnh trang và khu dân cư xây dựng mới (thấp tầng). Đối với khu vực quy định cho phép đơn vị tư nhân tham gia cấp phép xây dựng và hậu kiểm thì chính quyền địa phương đóng vai trò kiểm tra, giám sát, ra quyết định xử phạt hành vi vi phạm. Đơn vị tư nhân chịu hoàn toàn các trách nhiệm theo thẩm quyền, công việc được giao như: cấp phép xây dựng; thu lệ phí cấp phép xây dựng, thu tiền ký quỹ đảm bảo của chủ đầu tư đúng quy định; kiểm tra việc tuân thủ giấy
phép xây dựng, chất lượng xây dựng theo các giai đoạn thi công công trình; giám sát việc cam kết đảm bảo an toàn lao động, an toàn công trình liền kề, đảm bảo vệ sinh môi trường của chủ đầu tư; tuần tra, giám sát để kịp thời phát hiện, báo cáo trường hợp xây dựng không phép, sai phép trong khu vực được giao quản lý, … Từ đó, loại bỏ việc chồng chéo thẩm quyền, trách nhiệm kiểm tra, giám sát trật tự xây dựng như hiện nay. 3.1.3. Định hướng loại hình dịch vụ công trong công tác quản lý xây dựng nhà ở, nâng cao tính tự giác tuân thủ quy định của người dân Ngày nay, với tốc độ phát triển kinh tế, đô thị hóa ngày một nhanh, nhà nước không thể kiểm soát hiệu quả toàn bộ quá trình cấp phép xây dựng, hậu kiểm để kịp thời phát hiện xây dựng không phép, sai phép. Do đó, cần phải có chủ trương về sử dụng nguồn lực xã hội để giải quyết nhu cầu của xã hội trong lĩnh vực quản lý xây dựng nhà ở, nhằm giảm tải cho bộ máy quản lý hiện nay, tăng mức độ hài lòng cho người dân. Từ đó, thể chế hóa lực lượng ngoài nhà nước, đóng vai trò là các bộ phận giúp việc cho nhà nước trong công tác quản lý xây dựng nhà ở và đáp ứng nhu cầu cho xã hội thông qua hình thức dịch vụ công theo tiêu chí: thời gian giải quyết nhanh, thủ tục thực hiện đơn giản, chi phí dịch vụ hợp lý, minh bạch. 3.1.4. Quy định rõ việc khen thưởng, xử lý vi phạm trong công tác quản lý xây dựng nhà ở của đơn vị tư nhân được chấp thuận Đơn vị tư nhân được chấp thuận tham gia công tác quản lý xây dựng nhà ở được đánh giá công tác định kỳ theo quý, hàng năm hoặc đột xuất tương tự trong bộ máy nhà nước. Hoàn thành tốt, xuất sắc công việc được giao được đề xuất khen thưởng định kỳ hoặc đột xuất theo
thành tích, việc khen thưởng phải thiết thực, tạo được động lực phấn đấu cho doanh nghiệp. Nếu thiếu trách nhiệm, gây hậu quả sẽ có các quy định cụ thể về hình thức xử lý như phạt tiền, đình chỉ hành nghề trong khu vực, rút giấy phép hành nghề, truy tố trách nhiệm hình sự, …. 3.2. Giải pháp về cách thức quản lý nhà nước 3.2.1. Quy hoạch khu vực đô thị, nông thôn rõ ràng, có tầm nhìn, phù hợp xu hướng phát triển của xã hội, đề cao tính khả thi 3.2.2. Thống nhất quy định pháp luật và hướng dẫn thực hiện, phân quyền ban hành quy phạm pháp luật Việc áp dụng quy phạm pháp luật trong quản lý và cấp phép xây dựng được thống nhất áp dụng theo một văn bản quy phạm pháp luật duy nhất của địa phương, ví dụ như “Quy định cần tuân thủ trong việc cấp phép xây dựng và kiến trúc nhà ở riêng lẻ tại khu vực đô thị và nông thôn trên địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh”. Đó là nội dung cần thiết mà hiện nay Thành phố Hồ Chí Minh nói chung và huyện Bình Chánh nói riêng còn chưa đạt được. 3.2.3. Thể chế hóa bộ máy quản lý phù hợp chủ trương cho phép sự tham gia của thành phần tư nhân trong công tác quản lý xây dựng nhà ở Luật Công chứng năm 2006 và mới nhất là năm 2014 với chủ trương xã hội hóa hoạt động công chứng được triển khai nhiều năm qua đã phát triển nhanh chóng của các văn phòng công chứng khắp cả nước đã tạo điều kiện thuận lợi cho người dân, bảo đảm tính pháp lý cho các quan hệ dân sự, tạo môi trường tin cậy cũng như góp phần quan trọng vào tiến trình cải cách hành chính.