Tóm tắt Luận văn Thạc sĩ: So sánh cấu trúc - ngữ nghĩa các đơn vị thành ngữ có yếu tố chỉ động vật trong tiếng Việt với một số ngôn ngữ nhóm Tày - Thái ở Việt Nam

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI<br /> TRƯỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC Xà HỘI VÀ NHÂN VĂN<br /> KHOA NGÔN NGỮ HỌC<br /> ---------*********-----------<br /> <br /> BẠCH THỊ LÊ<br /> <br /> SO SÁNH CẤU TRÚC - NGỮ NGHĨA CÁC<br /> ĐƠN VỊ THÀNH NGỮ CÓ YẾU TỐ CHỈ<br /> ĐỘNG VẬT TRONG TIẾNG VIỆT VỚI MỘT SỐ<br /> NGÔN NGỮ NHÓM TÀY-THÁI Ở VIỆT NAM<br /> <br /> LUẬN VĂN THẠC SĨ NGÔN NGỮ HỌC<br /> <br /> HÀ NỘI - 2008<br /> <br /> ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI<br /> TRƯỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC Xà HỘI VÀ NHÂN VĂN<br /> KHOA NGÔN NGỮ HỌC<br /> ---------*********-----------<br /> <br /> BẠCH THỊ LÊ<br /> <br /> SO SÁNH CẤU TRÚC - NGỮ NGHĨA CÁC<br /> ĐƠN VỊ THÀNH NGỮ CÓ YẾU TỐ CHỈ<br /> ĐỘNG VẬT TRONG TIẾNG VIỆT VỚI MỘT SỐ<br /> NGÔN NGỮ NHÓM TÀY-THÁI Ở VIỆT NAM<br /> <br /> CHUYÊN NGÀNH: NGÔN NGỮ HỌC<br /> Mà SỐ: 60 22 01<br /> <br /> LUẬN VĂN THẠC SĨ NGÔN NGỮ HỌC<br /> <br /> NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC<br /> <br /> TS. NGUYỄN VĂN HIỆU<br /> <br /> HÀ NỘI - 2008<br /> <br /> Môc lôc<br /> <br /> Më ®Çu<br /> 0.1.<br /> Lý<br /> do<br /> chän<br /> ®Ò<br /> ..........................................................................................<br /> <br /> tµi 1<br /> <br /> 0.2. §èi t-îng, nhiÖm vô vµ ý nghÜa nghiªn cøu cña luËn v¨n 2<br /> ..................................<br /> 0.3.<br /> TliÖu<br /> kh¶o<br /> s¸t<br /> vµ<br /> ph-¬ng<br /> ph¸p<br /> nghiªn 3<br /> cøu....................................................<br /> 0.4.<br /> Bè<br /> côc<br /> luËn<br /> v¨n 4<br /> ............................................................................................<br /> Ch-¬ng 1. Mét sè vÊn ®Ò lý luËn chung<br /> 5<br /> ng÷ 8<br /> <br /> 1.1. Nhãm ng«n ng÷ Tµy-Th¸i ë ViÖt Nam ..........................................<br /> <br /> 1.2. Mét sè vÊn ®Ò chung liªn quan ®Õn thµnh<br /> ..............................<br /> 1.2.1. Quan niÖm vÒ thµnh ng÷ ..........................................................<br /> 1.2.2.<br /> Ph©n<br /> biÖt<br /> thµnh<br /> ng÷<br /> víi<br /> c¸c<br /> ®¬n<br /> vÞ<br /> kh¸c..........................................<br /> A. Ph©n biÖt thµnh ng÷ víi tôc ng÷................................................<br /> B. Ph©n biÖt thµnh ng÷ víi qu¸n ng÷ ............................................<br /> C. Ph©n biÖt thµnh ng÷ víi tõ ghÐp................................................<br /> D. Ph©n biÖt thµnh ng÷ víi ca dao vµ d©n ca. .................................<br /> <br /> 9<br /> 10<br /> <br /> 11<br /> 13<br /> 14<br /> 14<br /> v¨n 15<br /> <br /> 1.3.<br /> H-íng<br /> nghiªn<br /> cøu<br /> thµnh<br /> ng÷<br /> trong<br /> luËn<br /> ...............................<br /> 1.3.1. H-íng ph©n lo¹i vµ tiªu chÝ ph©n lo¹i thµnh ng÷ cã yÕu tè chØ ®éng<br /> vËt ……………………………………………………………………………………..<br /> 1.3.2. Ng÷ nghÜa thµnh ng÷ cã yÕu tè chØ ®éng vËt....................................<br /> A. Ng÷ nghÜa thµnh ng÷.......................... .....................................<br /> B. Ng÷ nghÜa thµnh ng÷ cã yÕu tè chØ ®éng vËt..............................<br /> 1.3.3. BiÓu tr-ng ng÷ nghÜa trong thµnh ng÷ cã yÕu tè chØ ®éng vËt...........<br /> A. Mèi quan hÖ gi÷a v¨n hãa - ng«n ng÷ vµ t- duy.............................<br /> B. §Æc tr-ng v¨n hãa trong ng÷ nghÜa thµnh ng÷ cã yÕu tè chØ ®éng<br /> vËt ...........................................................................................................<br /> 1.4.<br /> TiÓu<br /> ............................................................................................<br /> <br /> 15<br /> 18<br /> 18<br /> 20<br /> 22<br /> 22<br /> <br /> 23<br /> kÕt 25<br /> <br /> Ch-¬ng 2. So s¸nh cÊu tróc thµnh ng÷ cã yÕu tè chØ<br /> <br /> ®éng vËt trong tiÕng ViÖt víi mét sè ng«n ng÷ nhãm<br /> Tµy-Th¸i ë ViÖt Nam<br /> 2.1. Thµnh tè tham gia cÊu t¹o thµnh ng÷ cã yÕu tè chØ ®éng vËt<br /> trong tiÕng ViÖt vµ ng«n ng÷ nhãm Tµy-Th¸i (trªn cø liÖu thµnh ng÷ TµyNïng). …………………………………………………………………………………<br /> <br /> 27<br /> 2.2. So s¸nh cÊu tróc thµnh ng÷ cã yÕu tè chØ ®éng vËt trong tiÕng<br /> ViÖt vµ ng«n ng÷ nhãm Tµy-Th¸i (trªn cø liÖu thµnh ng÷ Tµy-Nïng)..........<br /> <br /> 32<br /> <br /> 2.2.1. Thµnh ng÷ so s¸nh cã yÕu tè chØ ®éng vËt trong tiÕng ViÖt vµ tiÕng<br /> Tµy-Nïng..................................................................................................<br /> A. §Æc ®iÓm thµnh ng÷ so s¸nh......................................................<br /> B. CÊu tróc thµnh ng÷ so s¸nh cã yÕu tè chØ ®éng vËt trong tiÕng<br /> ViÖt vµ tiÕng Tµy- Nïng..............................................................................<br /> a. CÊu tróc A nh- B...............................................................<br /> b. CÊu tróc Nh- B..................................................................<br /> c. CÊu tróc AB.......................................................................<br /> 2.2.2. Thµnh ng÷ Èn dô hãa ®èi xøng cã yÕu tè chØ ®éng vËt trong tiÕng<br /> ViÖt<br /> vµ<br /> tiÕng<br /> Tµy-Nïng<br /> ................................................................................<br /> A.<br /> §Æc<br /> ®iÓm<br /> thµnh<br /> ng÷<br /> Èn<br /> dô<br /> hãa<br /> ®èi<br /> xøng......................................<br /> B. CÊu tróc thµnh ng÷ Èn dô hãa ®èi xøng cã yÕu tè chØ ®éng vËt<br /> trong<br /> tiÕng<br /> ViÖt<br /> vµ<br /> tiÕng<br /> TµyNïng..............................................................<br /> a. C¸c thµnh tè cÊu t¹o nªn thµnh ng÷ cã quan hÖ chñ-vÞ..........<br /> b. C¸c thµnh tè cÊu t¹o nªn thµnh ng÷ cã quan hÖ chÝnh phô ...<br /> c. C¸c thµnh tè cÊu t¹o nªn thµnh ng÷ cã quan hÖ ®¼ng lËp...<br /> 2.2.3. Thµnh ng÷ Èn dô hãa phi ®èi xøng cã yÕu tè chØ ®éng vËt trong<br /> tiÕng ViÖt vµ tiÕng Tµy-Nïng .....................................................................<br /> .......<br /> A. §Æc ®iÓm thµnh ng÷ Èn dô hãa phi ®èi xøng................................<br /> B. CÊu tróc thµnh ng÷ Èn dô hãa phi ®èi xøng cã yÕu tè chØ ®éng<br /> vËt trong tiÕng ViÖt vµ tiÕng Tµy-Nïng ......................................................<br /> a. Thµnh tè cÊu t¹o nªn thµnh ng÷ cã quan hÖ chñ-vÞ .............<br /> b. Thµnh ng÷ cã kÕt cÊu côm danh tõ....................................<br /> c. Thµnh ng÷ cã kÕt cÊu côm ®éng tõ .................................<br /> c. Thµnh ng÷ cã kÕt cÊu côm tÝnh tõ......................................<br /> <br /> 32<br /> 32<br /> 34<br /> 34<br /> 42<br /> 43<br /> 45<br /> 45<br /> <br /> 47<br /> 47<br /> 50<br /> 52<br /> 53<br /> 53<br /> 54<br /> 54<br /> 55<br /> 56<br /> 57<br /> <br /> 2.3.<br /> TiÓu<br /> ...........................................................................................<br /> <br /> kÕt 58<br /> <br /> Ch-¬ng 3. So s¸nh ng÷ nghÜa c¸c ®¬n vÞ thµnh ng÷ cã<br /> yÕu tè chØ ®éng vËt trong tiÕng ViÖt víi mét sè ng«n<br /> ng÷ Nhãm Tµy-Th¸i ë ViÖt Nam<br /> 3.1. Ng÷ nghÜa thµnh ng÷ cã yÕu tè chØ ®éng vËt trong tiÕng ViÖt vµ<br /> ng«n ng÷ nhãm Tµy-Th¸i (trªn cø liÖu thµnh ng÷ TµyNïng).......................<br /> 3.1.1. Thµnh ng÷ cã yÕu tè chØ ®éng vËt ph¶n ¸nh nh÷ng ®Æc ®iÓm, thuéc<br /> tÝnh cña con ng-êi.......................................................................................<br /> A.<br /> VÒ<br /> h×nh<br /> d¸ng<br /> con<br /> ng-êi...............................................................<br /> B. VÒ tÝnh c¸ch, tÝnh nÕt con ng-êi..................................................<br /> C. VÒ cö chØ, ®iÖu bé con ng-êi.......................................................<br /> D. VÒ ho¹t ®éng con ng-êi..............................................................<br /> a. VÒ di chuyÓn......................................................................<br /> b. VÒ ¨n uèng.........................................................................<br /> c.<br /> VÒ<br /> nãi<br /> n¨ng.........................................................................<br /> E. VÒ nhËn thøc, trÝ tuÖ cña con ng-êi...............................................<br /> G. VÒ th©n phËn con ng-êi...............................................................<br /> H.<br /> VÒ<br /> quan<br /> hÖ<br /> gi÷a<br /> ng-êi<br /> víi<br /> ng-êi....................................................<br /> I. VÒ t×nh tr¹ng, t×nh thÕ cña con ng-êi..............................................<br /> 3.1.2. Thµnh ng÷ cã yÕu tè chØ ®éng vËt ph¶n ¸nh cuéc sèng cña con<br /> ng-êi …………………………………………………………………………………..<br /> A. VÒ mãn ¨n ngon.................... ....................................................<br /> B. VÒ sù giµu cã sang träng................ ............................................<br /> C. VÒ c¶nh nghÌo hÌn, tóng bÊn....................................................<br /> 3.1.3. Thµnh ng÷ cã yÕu tè chØ ®éng vËt ph¶n ¸nh kinh nghiÖm sèng.....<br /> <br /> 61<br /> 61<br /> 61<br /> 64<br /> 66<br /> 67<br /> 67<br /> 68<br /> 69<br /> 70<br /> 71<br /> 72<br /> 73<br /> 75<br /> 75<br /> 75<br /> 76<br /> 76<br /> <br /> 3.2. BiÓu tr-ng ng÷ nghÜa qua thµnh ng÷ cã yÕu tè chØ ®éng vËt<br /> trong tiÕng ViÖt vµ ng«n ng÷ nhãm Tµy-Th¸i (trªn cø liÖu thµnh ng÷ TµyNïng) ......................................................................................................<br /> <br /> 78<br /> 3.2.1. TÇn sè vµ ph©n nhãm c¸c con vËt trong thµnh ng÷........................ 78<br /> A. TÇn sè c¸c con vËt trong thµnh ng÷............................................ 78<br /> B. Ph©n nhãm c¸c con vËt trong thµnh ng÷...................................... 84<br /> 3.2.2. Mét con vËt liªn t-ëng ®Õn nhiÒu sù vËt,hiÖn t-îng trong cuéc 87<br /> sèng.<br /> <br />