Tóm tắt Luận văn Thạc sĩ Sư phạm: Phát triển năng lực vận dụng kiến thức thông qua dạy học phần Ancol - Phenol - Hóa học 11- Trung học phổ thông

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI<br /> TRƢỜNG ĐẠI HỌC GIÁO DỤC<br /> ------------ o0o -------------<br /> <br /> NGUYỄN THỊ THANH XUÂN<br /> <br /> PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC VẬN DỤNG KIẾN THỨC<br /> THÔNG QUA DẠY HỌC PHẦN ANCOL- PHENOL HÓA HỌC 11 -TRUNG HỌC PHỔ THÔNG<br /> <br /> LUẬN VĂN THẠC SĨ SƢ PHẠM HÓA HỌC<br /> <br /> Chuyên ngành: LÝ LUẬN VÀ PHƢƠNG PHÁP DẠY HỌC<br /> (BỘ MÔN HÓA HỌC)<br /> Mã số: 60 14 01 11<br /> <br /> Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: PGS.TS Lê Kim Long<br /> <br /> Hà Nội, 2016<br /> MỤC LỤC<br /> <br /> i<br /> <br /> Lời cảm ơn ..................................................................................................ii<br /> Danh mục các ký hiệu, các chữ viết tắt ( xếp theo A B C ) ...................... ii<br /> Danh mục các bảng…………………………………………………<br /> <br /> vii<br /> <br /> Danh mục các hình…………………………………………………<br /> <br /> ix<br /> <br /> MỞ ĐẦU<br /> Lý do chọn đề tài…………………………………………………...<br /> <br /> 1<br /> <br /> 2. Mục đích nghiên cứu……………………………………………<br /> <br /> 2<br /> <br /> 3. Khách thể, đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu……………………<br /> <br /> 2<br /> <br /> 3.1. Khách thể nghiên cứu…………………………………………<br /> <br /> 2<br /> <br /> 3.2. Đối tƣợng nghiên cứu…………………………………………<br /> <br /> 2<br /> <br /> 3.3. Phạm vi nghiên cứu……………………………………………<br /> <br /> 2<br /> <br /> 4. Câu hỏi nghiên cứu……………………………………………....<br /> <br /> 2<br /> <br /> 5. Nhiệm vụ của đề tài……………………………………………..<br /> <br /> 2<br /> <br /> 6. Giả thuyết khoa học……………………………………………..<br /> <br /> 3<br /> <br /> 7. Phƣơng pháp nghiên cứu………………………………………..<br /> <br /> 3<br /> <br /> 7.1. Nghiên cứu lí luận ……………………………………………<br /> <br /> 3<br /> <br /> 7.2. Nghiên cứu thực tiễn …………………………………………<br /> <br /> 3<br /> <br /> 7.3. Phƣơng pháp xử lý thông tin …………………………………<br /> <br /> 4<br /> <br /> 8. Cấu trúc của luận văn ………………………………………….<br /> <br /> 4<br /> <br /> CHƢƠNG 1: CƠ SỞ LÍ LUẬN VÀ THỰC TIỄN CỦA VẤN ĐỀ<br /> CẦN NGHIÊN CỨU<br /> 1.1. Lịch sử của vấn đề nghiên cứu ………………………………<br /> <br /> 5<br /> <br /> 1.2. Đổi mới chƣơng trình giáo dục theo hƣớng tiếp cận năng lực...<br /> <br /> 6<br /> <br /> 1.3. Năng lực và sự phát triển năng lực cho HS THPT……………<br /> <br /> 6<br /> <br /> 1.3.1. Khái niệm năng lực…………………………………………<br /> <br /> 6<br /> <br /> 1.3.2. Các loại năng lực……………………………………………<br /> <br /> 7<br /> 8<br /> <br /> 1.3.3. Các năng lực cần phát triển cho HS THPT…………………<br /> <br /> ii<br /> <br /> 8<br /> <br /> 1.3.4. Các phƣơng pháp đánh giá năng lực………………………..<br /> <br /> 9<br /> <br /> 1.4. Năng lực vận dụng kiến thức …………………………………<br /> <br /> 9<br /> <br /> 1.4.1. Khái niệm về NLVDKT…………………………………….<br /> <br /> 9<br /> <br /> 1.4.2. Các thành tố của NLVDKT…………………………………<br /> <br /> 10<br /> <br /> 1.4.3. Các biểu hiện của NLVDKT………………………………..<br /> <br /> 10<br /> <br /> 1.4.4. Một biện pháp phát triển NLVDKT cho HS ……………….<br /> 1.5. Kiến thức hóa học gắn liền với thực tiễn và vai trò của nó<br /> <br /> 11<br /> <br /> trong dạy học hóa học……………………………………………..<br /> <br /> 11<br /> <br /> 1.5.1. Kiến thức hóa học gắn liền với thực tiễn……………………<br /> <br /> 11<br /> <br /> 1.5.2. Vai trò của kiến thức hóa học gắn liền với thực tiễn………..<br /> <br /> 12<br /> <br /> 1.6. Bài tập hóa học ………………………………………………<br /> <br /> 12<br /> <br /> 1.6.1. Khái niệm về bài tập hóa học ………………………………<br /> <br /> 12<br /> <br /> 1.6.2. Ý nghĩa của bài tập hóa học………………………………..<br /> <br /> 13<br /> <br /> 1.6.3. Xu hƣớng phát triển bài tập hóa học………………………..<br /> 1.7. Nguyên tắc xây dựng hệ thống kiến thức và bài tập hóa học<br /> <br /> 16<br /> <br /> gắn liền với thực tiễn………………………………………………<br /> <br /> 16<br /> <br /> 1.7.1. Hệ thống kiến thức gắn liền với thực tiễn…………………..<br /> <br /> 16<br /> <br /> 1.7.2. Bài tập thực tiễn ……………………………………………<br /> 1.8. Sử dụng một số phƣơng pháp dạy học tích cực góp phần phát<br /> <br /> 18<br /> <br /> triển năng lực vận dụng kiến thức cho học sinh……………………<br /> <br /> 18<br /> <br /> 1.8.1. Dạy học theo dự án………………………………………….<br /> <br /> 20<br /> <br /> 1.8.2. Dạy học phát hiện và giải quyết vấn đề …………………….<br /> 1.9. Tình hình sử dụng kiến thức và BTHH gắn với thực tiễn trong<br /> <br /> 22<br /> <br /> dạy hóa học để phát triển NLVDKT cho HS ở trƣờng THPT<br /> <br /> 22<br /> <br /> 1.9.1. Nhiệm vụ điều tra…………………………………………..<br /> <br /> 22<br /> <br /> 1.9.2. Nội dung điều tra …………………………………………..<br /> <br /> 23<br /> <br /> 1.9.3. Đối tƣợng điều tra…………………………………………<br /> <br /> 23<br /> <br /> 1.9.4. Phƣơng pháp điều tra ………………………………………<br /> <br /> 23<br /> <br /> iii<br /> <br /> 1.9.5. Kết quả điều tra……………………………………………..<br /> <br /> 25<br /> <br /> 1.9.6. Đánh giá kết quả điều tra……………………………………<br /> <br /> 25<br /> <br /> Tiểu kết chƣơng 1………………………………………………….<br /> CHƢƠNG 2: PHÁT TRIỂN NLVDKT THÔNG QUA DẠY HỌC<br /> PHẦN ANCOL – PHENOL (HÓA HỌC 11)<br /> 2.1. Phân tích nội dung kiến thức và cấu trúc chƣơng trình phần<br /> <br /> 27<br /> <br /> Ancol - Phenol - Hóa học 11………………………………………<br /> <br /> 27<br /> <br /> 2.1.1. Mục tiêu, cấu trúc của phần Ancol – Phenol……………<br /> 2.1.2. Một số điểm cần lƣu ý về nội dung và phƣơng pháp dạy học<br /> <br /> 28<br /> <br /> phần Ancol – Phenol - Hóa học 11……………………………..<br /> <br /> 28<br /> <br /> 2.2. Thiết kế bộ công cụ đánh giá sự phát triển NLVDKT của HS<br /> <br /> 28<br /> <br /> 2.2.1. Xác định tiêu chí và các mức độ đánh giá………………….<br /> 2.2.2. Thiết kế bảng kiểm tra, quan sát của GV, phiếu tự đánh giá<br /> <br /> 29<br /> <br /> của HS……………………………………………………………..<br /> 2.3. Kiến thức và bài tập thực tiễn giúp phát triển NLVDKT của<br /> <br /> 31<br /> <br /> HS THPT phần Ancol – Phenol........................................................<br /> <br /> 31<br /> <br /> 2.3.1. Kiến thức thực tiễn phần Ancol – Phenol................................<br /> <br /> 35<br /> <br /> 2.3.2. Bài tập hóa học gắn liền với thực tiễn………………………<br /> 2.4. Sử dụng hệ thống kiến thức lý thuyết và bài tập hóa học thực<br /> <br /> 38<br /> <br /> tiễn để phát triển NLVDKT cho HS THPT………………………..<br /> 2.4.1. Sử dụng trong bài dạy nghiên cứu kiến thức mới với các<br /> <br /> 38<br /> <br /> phƣơng pháp phù hợp ……………………………………………...<br /> <br /> 40<br /> <br /> 2.4.2. Sử dụng trong các bài ôn tập, luyện tập……………………..<br /> <br /> 42<br /> <br /> 2.4.3. Sử dụng trong giờ thực hành………………………………...<br /> <br /> 42<br /> <br /> 2.5. Xây dựng một số kế hoạch dạy học phần Ancol – Phenol…<br /> <br /> 63<br /> <br /> 2.6. Xây dựng bài kiểm tra đánh giá ………………………………<br /> 2.7. Xây dựng bảng điều tra ý kiến HS về hiệu quả phát triển năng<br /> <br /> 70<br /> <br /> lực vận dụng kiến thức bằng biện pháp đã đƣa ra……………........<br /> <br /> 71<br /> <br /> iv<br /> <br /> Tiểu kết chƣơng 2…………………………………………………<br /> CHƢƠNG 3:<br /> <br /> THỰC NGHIỆM SƢ PHẠM<br /> <br /> 72<br /> <br /> 3.1. Đối tƣợng, mục đích và nhiệm vụ thực nghiệm sƣ phạm……..<br /> <br /> 72<br /> <br /> 3.1.1. Đối tƣợng thực nghiệm ……………………………………..<br /> <br /> 72<br /> <br /> 3.1.2. Mục đích thực nghiệm………………………………………<br /> <br /> 72<br /> <br /> 3.1.3. Nhiệm vụ thực nghiệm……………………………………...<br /> <br /> 72<br /> <br /> 3.2. Nội dung và kế hoạch thực nghiệm sƣ phạm………………….<br /> <br /> 72<br /> <br /> 3.2.1. Nội dung và kế hoạch thực nghiệm…………………………<br /> <br /> 74<br /> <br /> 3.2.2. Triển khai dạy theo giáo án thực nghiệm…………………..<br /> <br /> 74<br /> <br /> 3.2.3. Để kiểm tra, đánh giá học sinh……………………………...<br /> <br /> 74<br /> <br /> 3.3. Triển khai thực nghiệm sƣ phạm……………………………...<br /> <br /> 74<br /> <br /> 3.4. Đánh giá kết quả thực nghiệm sƣ phạm………………………<br /> 3.4.1. Kết quả bài kiểm tra, đánh giá học sinh (đánh giá định<br /> <br /> 74<br /> <br /> lƣợng)……………………………………………………………….<br /> 3.4.2. Kết quả sử dụng bảng quan sát, đánh giá của GV và phiếu<br /> <br /> 78<br /> <br /> đánh giá của HS về NLVDKT của HS trong các lớp thực nghiệm...<br /> 3.4.3. Kết quả phiếu điều tra ý kiến HS về hiệu quả phát triển<br /> <br /> 80<br /> <br /> năng lực vận dụng kiến thức bằng biện pháp đã đƣa ra……………<br /> <br /> 80<br /> <br /> 3.4.4. Phân tích số liệu và kết luận sƣ phạm……………………….<br /> <br /> 82<br /> <br /> Tiểu kết chƣơng 3………………………………………………….<br /> <br /> 84<br /> <br /> KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ ...................................................<br /> <br /> 86<br /> <br /> TÀI LIỆU THAM KHẢO………………………………………….<br /> <br /> 88<br /> <br /> PHỤ LỤC ………………………………………………………….<br /> <br /> 88<br /> <br /> PHỤ LỤC 1: Hệ thống kiến thức hóa học gắn với thực tiễn……….<br /> <br /> 96<br /> <br /> PHỤ LỤC 2: Bài tập hóa học gắn với thực tiễn……………………<br /> <br /> 110<br /> <br /> PHỤ LỤC 3: Một số kế hoạch dạy học…………………………….<br /> <br /> 118<br /> <br /> PHỤ LỤC 4: Phiếu điều tra………………………………………..<br /> DANH MỤC CÁC BẢNG<br /> <br /> v<br /> <br />