Tóm tắt Luận văn Thạc sĩ Tài chính ngân hàng: Hoàn thiện công tác quản lý tài chính theo cơ chế tự chủ tài chính tại Bệnh viện Trường Đại học Y - Dược Huế

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:23

Thêm vào BST

Báo xấu

17
lượt xem 5
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Trên cơ sở tổng quan về quản lý tài chính theo cơ chế tự chủ và đánh giá thực trạng, luận văn "Hoàn thiện công tác quản lý tài chính theo cơ chế tự chủ tài chính tại Bệnh viện Trường Đại học Y - Dược Huế" đề xuất các giải pháp nhằm hoàn thiện công tác quản lý tài chính theo cơ chế tự chủ tài chính tại Bệnh viện Trường Đại học Y - Dược Huế đến năm 2025.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Tóm tắt Luận văn Thạc sĩ Tài chính ngân hàng: Hoàn thiện công tác quản lý tài chính theo cơ chế tự chủ tài chính tại Bệnh viện Trường Đại học Y - Dược Huế

BỘ TÀI CHÍNH TRƢỜNG ĐH TÀI CHÍNH - KẾ TOÁN  NGUYỄN THỊ DIỆU HÕA HOÀN THIỆN CÔNG TÁC QUẢN LÝ TÀI CHÍNH THEO CƠ CHẾ TỰ CHỦ TÀI CHÍNH TẠI BỆNH VIỆN TRƢỜNG ĐẠI HỌC Y - DƢỢC HUẾ Ngành: Tài chính - Ngân hàng Mã số: 8340201 TÓM TẮT LUẬN VĂN THẠC SĨ TÀI CHÍNH – NGÂN HÀNG Quảng Ngãi - Năm 2023
Công trình được hoàn thành tại TRƢỜNG ĐẠI HỌC TÀI CHÍNH - KẾ TOÁN Người hướng dẫn khoa học: TS. Lê Xuân Lãm Phản biện 1: TS. Lê Văn Khâm Phản biện 2: PGS. TS. Lâm Chí Dũng Luận văn đã được bảo vệ trước Hội đồng chấm Luận văn tốt nghiệp thạc sĩ Tài chính – Ngân hàng họp tại Trường Đại học Tài chính - Kế toán vào ngày 01 tháng 04 năm 2023 Có thể tìm hiểu luận văn tại: Thư viện Trường Đại học Tài chính - Kế toán
1 MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài Việc áp dụng cơ chế quản lý tài chính theo hướng giao quyền tự chủ tự chịu trách nhiệm cho đơn vị sự nghiệp này với mục đích tạo quyền chủ động, tự quyết, tự chịu trách nhiệm cho đơn vị sự nghiệp đặc biệt thủ trưởng đơn vị; thúc đẩy phát triển hoạt động sự nghiệp theo hướng đa dạng hoá các loại hình đồng thời sắp xếp bộ máy tổ chức lao động hợp lý hơn và tăng thêm thu nhập, phúc lợi và khen thưởng cho người lao động. Sự ra đời của Nghị định số 10/2002/NĐ-CP ngày 16/01/2002 của Chính phủ về chế độ tài chính áp dụng cho đơn vị sự nghiệp có thu sau đó được thay thế bằng Nghị định 43/2006/NĐ/CP ngày 25/04/2006 của Chính phủ về việc giao quyền tự chủ, tự chịu trách nhiệm về thực hiện nhiệm vụ, tổ chức bộ máy, biên chế và tài chính đối với sự nghiệp công lập. Đến ngày 14/02/2015, Nghị định 16/2015/NĐ/CP được thay thế bằng Nghị định 43/2006/NĐ/CP về quy định cơ chế tự chủ của đơn vị sự nghiệp công lập với hy vọng sẽ làm tăng hiệu quả hoạt động, tiết kiệm chi phí, nâng cao tính đáp ứng của cơ sở y tế công lập trong từng giai đoạn phát triển của đất nước. Hiện nay trong xu thế ngày càng đổi mới, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 60/2021/NĐ-CP ngày 21/06/2021 với nhiều đổi mới nhằm khắc phục những hạn chế của Nghị định 16/2015/NĐ/CP. Điều này cho thấy tính cấp thiết trong việc tự chủ tài chính của các đơn vị sự nghiệp công lập (SNCL) có thu ngày càng rõ hơn. Là đơn vị sự nghiệp công lập trong lĩnh vực y tế, Bệnh viện Trường Đại học Y - Dược Huế trong những năm qua đã không ngừng cải cách, đổi mới và hoàn thiện công tác quản lý tài chính của bệnh viện. Nguồn thu của Bệnh viện tăng lên đáng kể qua các năm, góp phần tích cực vào việc nâng cấp trang thiết bị, cơ sở vật chất, đảm bảo nhu cầu cao về chất lượng khám chữa bệnh, nâng cao đời sống cho nhân viên…. Song, bên cạnh những kết quả đạt được còn có nhiều hạn chế trong việc triển khai thực hiện và chưa đạt kết quả như mong muốn nhằm quản lý
2 chặt chẽ các khoản thu, tiết kiệm các khoản chi sao cho hợp lý, hiệu quả . Xuất phát từ thực tiễn trên, tác giả đã chọn đề tài: “Hoàn thiện công tác quản lý tài chính theo cơ chế tự chủ tài chính tại Bệnh viện Trường Đại học Y - Dược Huế” làm đề tài luận văn thạc sĩ. 2. Mục tiêu nghiên cứu 2.1. Mục tiêu chung Trên cơ sở tổng quan về quản lý tài chính theo cơ chế tự chủ và đánh giá thực trạng, tác giả đề xuất các giải pháp nhằm hoàn thiện công tác quản lý tài chính theo cơ chế tự chủ tài chính tại Bệnh viện Trường Đại học Y - Dược Huế đến năm 2025. 2.2. Mục tiêu cụ thể - Tổng quan về công tác quản lý tài chính theo cơ chế tự chủ tài chính tại bệnh viện công lập. - Đánh giá thực trạng công tác quản lý tài chính theo cơ chế tự chủ tài chính tại Bệnh viện Trường Đại học Y - Dược Huế giai đoạn năm 2019 - 2021. - Đề xuất các giải pháp hoàn thiện công tác quản lý tài chính theo cơ chế tự chủ tài chính tại Bệnh viện Trường Đại học Y - Dược Huế đến năm 2025 3. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu 3.1. Đối tượng nghiên cứu: Đối tượng nghiên cứu của đề tài là công tác quản lý tài chính theo cơ chế tự chủ tài chính tại bệnh viện công lập. 3.2. Phạm vi nghiên cứu: - Về nội dung: Quản lý tài chính tại bệnh viện công lập theo cơ chế tự chủ tài chính. - Về không gian: Đề tài tập trung nghiên cứu công tác quản lý tài chính theo cơ chế tự chủ tài chính tại Bệnh viện Trường Đại học Y - Dược Huế. - Về thời gian: Luận văn nghiên cứu, phân tích đánh giá thực trạng công tác quản lý tài chính theo cơ chế tự chủ tài chính tại Bệnh viện Trường Đại học Y - Dược Huế giai đoạn 2019 - 2021 và đề xuất
3 các giải pháp đến năm 2025. 4. Phƣơng pháp nghiên cứu Các phương pháp sử dụng trong quá trình nghiên cứu đề tài: 4.1. Phương pháp nghiên cứu tại bàn: Được sử dụng để thu thập, nghiên cứu các dữ liệu thứ cấp phục vụ giải quyết các mục tiêu nghiên cứu đặt ra. Thu thập số liệu thông qua các báo cáo tài chính, báo cáo quyết toán, chứng từ, sổ sách, các chế độ tài chính, công văn, các quy định tổ chức thông tin kế toán - tài chính trong các đơn vị sự nghiệp y tế có thu của Bệnh viện Trường Đại học Y - Dược Huế từ năm 2019 - 2021, các đề tài nghiên cứu cùng loại, các thông tin qua internet, các bài báo qua mạng. Đây là nguồn thông tin cơ bản có tính pháp lý cao và được sử dụng xuyên suốt đề tài nhằm thực hiện các mục tiêu nghiên cứu của luận văn đặt ra. 4.2. Phương pháp thống kê mô tả: Dùng để mô tả kết quả thống kê, để nghiên cứu, phân tích, đánh giá thực trạng quản lý tài chính tại Bệnh viện Trường Đại học Y - Dược Huế; trên cơ sở đó mô tả nội dung các giải pháp để hoàn thiện công tác quản lý tài chính theo cơ chế tự chủ tài chính tại Bệnh viện Trường Đại học Y - Dược Huế. 4.3. Phương pháp so sánh: Các dữ liệu thu thập được từ năm 2019- 2021 tác giả sẽ dùng phần phềm Microsoft Excel để tập hợp lại sau đó phân tích số liệu bằng phương pháp so sánh để đánh giá về công tác quản lý tài chính theo cơ chế tự chủ tài chính tại Bệnh viện Trường Đại Học Y - Dược Huế qua các năm. Phương pháp này còn dùng để so sánh các chỉ tiêu nghiên cứu kinh tế, tìm ra nguyên nhân ảnh hưởng, xu hướng vận động của các hiện tượng nghiên cứu. Giá trị so sánh có thể sử dụng số tuyệt đối hoặc tương đối hoặc số bình quân; từ đó thấy rõ sự biến động của các chỉ tiêu đánh giá, phục vụ cho các mục tiêu phân tích của luận văn. 5. Kết cấu của luận văn Ngoài các phần như Mở đầu, Kết luận, Phụ lục, Danh mục tài
4 liệu tham khảo,… nội dung luận văn được kết cấu thành 3 chương: Chương 1: Tổng quan về quản lý tài chính theo cơ chế tự chủ tài chính tại các bệnh viện công lập Chương 2: Thực trạng công tác quản lý tài chính theo cơ chế tự chủ tài chính tại Bệnh viện Trường Đại Học Y - Dược Huế Chương 3: Giải pháp hoàn thiện công tác quản lý tài chính theo cơ chế tự chủ tài chính tại Bệnh viện Trường Đại Học Y - Dược Huế 6. Tổng quan tình hình nghiên cứu Quản lý tài chính nói chung và quản lý tài chính theo cơ chế tự chủ tài chính nói riêng là vấn đề thu hút rất nhiều nhà khoa học quan tâm. Các công trình nghiên cứu liên quan đến công tác quản lý tài chính trong các đơn vị sự nghiệp, đặc biệt trong lĩnh vực y tế trong thời gian gần đây tiêu biểu như: Luận văn thạc sĩ của tác giả Nguyễn Việt Hoài (2019) với đề tài: “Quản trị tài chính tại Bệnh viện Đa khoa Tỉnh Bắc Ninh” Luận văn thạc sĩ kinh tế của tác giả Phan Ngọc Anh (2019) với đề tài: “Quản lý tài chính tại Bệnh viện Phổi Trung Ương” Luận văn thạc sĩ của tác giả Phạm Văn Long (2020) với đề tài: “Quản lý tài chính tại Bệnh viện Tỉnh Hà Tĩnh” Luận văn thạc sĩ của tác giả Trương Xuân Hiền (2020) về đề tài “Giải pháp hoàn thiện công tác quản lý tài chính tại Bệnh viện Trung ương Huế”. Luận văn thạc sĩ của tác giả Nguyễn Ngọc Quý (2020) về đề tài “Hoàn thiện công tác quản lý tài chính theo cơ chế tự chủ tài chính tại Trung tâm điều trị theo yêu cầu và Quốc tế - Bệnh viện Trung ương Huế”. Các luận văn trên đều đưa ra các vấn đề và giải quyết câu hỏi nghiên cứu theo đặc điểm hoạt động của đơn vị, được thực hiện ở nhiều phạm vi không gian và thời gian khác nhau. Trên thực tế, số lượng nghiên cứu về các đơn vị công lập, đặc biệt là các đề tài về lĩnh vực y tế còn hạn chế. Nhất là trong bối cảnh triển khai thực hiện
5 Nghị định 60/2021/NĐ-CP của Chính phủ, chưa có công trình nghiên cứu nào về hoàn thiện công tác quản lý tài chính theo cơ chế tự chủ tài chính tại Bệnh viện Trường Đại học Y - Dược Huế. Điều này cho thấy đề tài luận văn học viên lựa chọn không có sự trùng lặp với các công trình nghiên cứu khác, hy vọng kết quả nghiên cứu của học viên sẽ góp phần mang lại ý nghĩa trong công tác quản lý tài chính cho Bệnh viện Trường Đại học Y - Dược Huế.
6 CHƢƠNG 1 TỔNG QUAN VỀ QUẢN LÝ TÀI CHÍNH THEO CƠ CHẾ TỰ CHỦ TÀI CHÍNH TẠI CÁC BỆNH VIỆN CÔNG LẬP 1.1. TỔNG QUAN VỀ BỆNH VIỆN CÔNG LẬP 1.1.1. Khái niệm về bệnh viện công lập Theo đó, bệnh viện công lập là đơn vị do cơ quan nhà nước có thẩm quyền thành lập và quản lý theo quy định của pháp luật, có tư cách pháp nhân, con dấu, tài khoản và tổ chức bộ máy kế toán theo quy định của pháp luật về kế toán để thực hiện nhiệm vụ cung cấp dịch vụ công hoặc phục vụ quản lý nhà nước trong các lĩnh vực chuyên môn khám chữa bệnh. 1.1.2. Những đặc điểm cơ bản của bệnh viện công lập Thứ nhất, đơn vị bệnh viện công lập là một tổ chức hoạt động theo nguyên tắc cung cấp dịch vụ công chứ không vì mục tiêu lợi nhuận. Thứ hai, sản phẩm của đơn vị bệnh viện công lập là sản phẩm mang lại lợi ích chung, có tính bền vững và gắn bó hữu cơ với quá trình tạo ra của cải vật chất. Thứ ba, hoạt động của đơn vị bệnh viện công lập luôn gắn liền và bị chi phối bởi các chương trình phát triển kinh tế xã hội. Thứ tư, nguồn tài chính cơ bản phục vụ cho hoạt động của các đơn vị sự nghiệp công lập do ngân sách Nhà nước cấp. 1.1.3. Vai trò của các Bệnh viện công lập trong hệ thống y tế Việt Nam Thứ nhất, bệnh viện công lập thực hiện hầu hết các dịch vụ y tế đối với dân cư trên các địa bàn. Bệnh viện công giữ vai trò chủ đạo trong công tác khám chữa bệnh, đáp ứng phần lớn dịch vụ y tế cho người dân, đảm bảo sức khỏe cơ bản cho người dân; góp phần đảm bảo mục tiêu phát triển quốc gia về con người. Thứ hai, đi đầu trong nghiên cứu và thực hiện khoa học lâm sàng, là nơi đào tạo nhiều y bác sĩ giỏi cho cộng đồng. Thứ ba, tư vấn và tổ chức thực hiện cho lãnh đạo Bộ y tế về
7 chăm sóc sức khỏe cho cộng đồng [5]. 1.1.4. Phân loại bệnh viện công lập 1.1.4.1. Phân loại bệnh viên công lập theo trình độ kỹ thuật - Bệnh viện hạng đặc biệt - Bệnh viện hạng I - Bệnh viện hạng II - Bệnh viện hạng III 1.1.4.2. Phân loại bệnh viện công lập theo mức độ tự chủ tài chính - Đơn vị sự nghiệp công tự bảo đảm chi thường xuyên và chi đầu tư - Đơn vị sự nghiệp công tự bảo đảm chi thường xuyên - Đơn vị sự nghiệp công tự bảo đảm một phần chi thường xuyên - Đơn vị sự nghiệp công do Nhà nước bảo đảm chi thường xuyên 1.2. QUẢN LÝ TÀI CHÍNH THEO CƠ CHẾ TỰ CHỦ TÀI CHÍNH TẠI CÁC BỆNH VIỆN CÔNG LẬP 1.2.1. Đặc điểm, vai trò quản lý tài chính theo cơ chế tự chủ đối với các bệnh viện công lập Một là, đa dạng hoá về phương thức quản lý. Hai là, kết hợp hài hoà giữa cơ chế quản lý của Nhà nước với cơ chế tự vận động của các bệnh viện công lập trong lĩnh vực tài chính. Thứ ba, trao quyền tự chủ, tự chịu trách nhiệm cho các bệnh viện trong việc tổ chức công việc, sắp xếp lại bộ máy, sử dụng lao động và nguồn lực tài chính để hoàn thành nhiệm vụ được giao; phát huy mọi khả năng của đơn vị để cung cấp dịch vụ khám chữa bệnh với chất lượng cao cho xã hội; tăng nguồn thu, nhằm từng bước giải quyết thu nhập cho người lao động; phát huy tính sáng tạo, năng động, xây dựng “thương hiệu riêng” cho đơn vị mình.
8 Thứ tư, thực hiện chủ trương xã hội hóa trong việc cung cấp dịch vụ khám chữa bệnh cho xã hội, huy động sự đóng góp của cộng đồng xã hội để phát triển các hoạt động sự nghiệp, từng bước giảm dần bao cấp từ ngân sách Nhà nước. Thứ năm, thực hiện quyền tự chủ, tự chịu trách nhiệm đối với các bệnh viện, Nhà nước vẫn quan tâm đầu tư để hoạt động sự nghiệp ngày càng phát triển; bảo đảm cho các đối tượng chính sách - xã hội, đồng bào dân tộc thiểu số, vùng sâu, vùng xa, vùng đặc biệt khó khăn được cung cấp dịch vụ khám chữa bệnh theo quy định ngày càng tốt hơn. Thứ sáu, phân biệt rõ cơ chế quản lý Nhà nước đối với các bệnh viện công lập với cơ chế quản lý Nhà nước đối với cơ quan hành chính Nhà nước. [5] 1.2.2. Nội dung quản lý tài chính bệnh viện công lập theo cơ chế tự chủ tài chính 1.2.2.1. Quản lý các nguồn thu của bệnh viện công lập Các nguồn tài chính hình thành ngân sách của bệnh viện và được quản lý thống nhất theo chế độ kế toán hành chính sự nghiệp bao gồm: Ngân sách Nhà nước cấp hàng năm; thu viện phí và bảo hiểm y tế, nguồn viện trợ và các nguồn thu khác. [5], [9]. 1.2.2.2. Quản lý các khoản chi của bệnh viện công lập Để quản lý khoản chi của Bệnh viện được chi đúng nội dung và đúng mục đích thì nhà quản lý Bệnh viện có thể xây dựng các định mức chi đảm bảo các hoạt động thường xuyên của đơn vị có thể cao hoặc thấp hơn so với mức chi hiện hành của Nhà nước, điều chỉnh cho phù hợp với tính chất hoạt động của đơn vị. Công tác quản lý tài chính theo cơ chế tự chủ tài chính tại Bệnh viện công lập được đảm bảo tuân thủ dựa trên các văn bản: Nghị định số 60/2021/NĐ-CP đã bổ sung quy định cụ thể nguồn tài chính của ĐVSNCL và Thông tư 56/2022/TT-BTC hướng dẫn một số nội dung về cơ chế tự chủ tài chính của đơn vị sự nghiệp công lập. 1.2.2.3. Quản lý việc trích lập các quỹ và phân phối kết quả tài
9 chính Theo Nghị định số 60/2021/NĐ-CP đã bổ sung quy định cụ thể nguồn tài chính của ĐVSNCL và Thông tư 56/2022/TT-BTC BTC hướng dẫn một số nội dung về cơ chế tự chủ tài chính của đơn vị sự nghiệp công lập thì mức trích lập các quỹ do Thủ trưởng đơn vị quyết định theo Quy chế chi tiêu nội bộ của đơn vị và các quy định tại Điều này. Sau khi trích lập quỹ phát triển hoạt động sự nghiệp vẫn còn dư thì bổ sung vào các quỹ còn lại. 1.2.2.4. Kiểm tra, kiểm soát tình hình tài chính của bệnh viện công lập Kiểm tra, kiểm soát tình hình tài chính là một khâu quan trọng trong thực hiện cơ chế tự chủ tài chính. Đó là những phương pháp và chính sách được thiết kế để ngăn chặn gian lận, giảm thiểu sai sót, khuyến khích hiệu quả hoạt động, đảm bảo sự tuân thủ các chính sách và quy trình được thiết lập. [7], [8], [9]. 1.3. CÁC NHÂN TỐ ẢNH HƢỞNG ĐẾN CÔNG TÁC QUẢN LÝ TÀI CHÍNH THEO CƠ CHẾ TỰ CHỦ TÀI CHÍNH TẠI CÁC BỆNH VIỆN CÔNG 1.3.1. Các nhân tố bên ngoài - Chính sách, pháp luật của Nhà nước - Trình độ phát triển kinh tế - xã hội - Sự phát triển nhanh chóng của khoa học công nghệ, đặc biệt là trong lĩnh vực y học 1.3.2. Các nhân tố bên trong - Phương hướng, chiến lược phát triển của bệnh viện - Đội ngũ nhân lực - Quy mô phát triển và chất lượng khám chữa bệnh của bệnh viện - Văn hóa bệnh viện, đặc biệt là mối quan hệ giữa bệnh viện với khách hàng 1.4. CÔNG TÁC QUẢN LÝ TÀI CHÍNH CỦA MỘT SỐ BỆNH VIỆN CÔNG LẬP VÀ BÀI HỌC KINH NGHIỆM
10 CHO BỆNH VIỆN TRƢỜNG ĐẠI HỌC Y - DƢỢC HUẾ 1.4.1. Công tác quản lý tài chính của một số bệnh viện công lập 1.4.1.1. Kinh nghiệm của Bệnh viện trường ĐH Y Dược TPHCM 1.4.1.2. Kinh nghiệm của Bệnh viện Trung ương Huế 1.4.1.3. Kinh nghiệm của Bệnh viện Bạch Mai, Hà Nội 1.4.2. Bài học kinh nghiệm cho Bệnh viện Trƣờng Đại học Y - Dƣợc Huế KẾT LUẬN CHƢƠNG 1 Chương 1, luận văn đã trình bày tổng quan về Bệnh viện công lập (khái niệm, các đặc điểm); trên cơ sở đó hệ thống hóa các nội dung về quản lý tài chính theo cơ chế tự chủ tại các bệnh viện công lập (khái niệm, vai trò, nội dung). Chương này cũng mô tả các nhân tố ảnh hưởng và kinh nghiệm của một số bệnh viện trong quản lý tài chính, từ đó rút ra bài học kinh nghiệm đối với Bệnh viện Trường Đại học Y - Dược Huế. Đây là nền tảng để phân tích thực trạng và đề xuất các giải pháp hoàn thiện ở chương tiếp theo.
11 CHƢƠNG 2 THỰC TRẠNG CÔNG TÁC QUẢN LÝ TÀI CHÍNH THEO CƠ CHẾ TỰ CHỦ TÀI CHÍNH TẠI BỆNH VIỆN TRƢỜNG ĐẠI HỌC Y - DƢỢC HUẾ 2.1. TỔNG QUAN VỀ BỆNH VIỆN TRƢỜNG ĐẠI HỌC Y - DƢỢC HUẾ 2.1.1. Quá trình hình thành và phát triển Bệnh viện Trường Đại học Y - Dược Huế là cơ sở y tế hàng đầu của tỉnh Thừa Thiên Huế có chức năng khám, chữa bệnh cho nhân dân tỉnh Thừa Thiên Huế và khu vực miền Trung - Tây Nguyên. Ngoài ra, Bệnh viện Trường Đại học Y - Dược Huế còn thực hiện sứ mạng đào tạo cán bộ cho các vùng dân tộc thiểu số, đào tạo theo yêu cầu cho các tỉnh miền núi, các tỉnh, thành phố còn thiếu cán bộ có nhu cầu. Địa chỉ: 41&51 Nguyễn Huệ, Vĩnh Ninh, tp. Huế, Việt Nam Bệnh viện Đại học Y - Dược Huế, tiền thân là Trung tâm Y học lâm sàng, được thành lập vào năm 1998, quy mô ban đầu chỉ 200 giường, đến nay đã trở thành Bệnh viện công lập hạng I với gần 700 giường. 2.1.2. Chức năng và nhiệm vụ cuả bệnh viện 2.1.3. Cơ cấu tổ chức và chức năng, nhiệm vụ các phòng ban 2.1.4. Kết quả hoạt động của Bệnh viện Trƣờng Đại học Y - Dƣợc Huế 2.2. THỰC TRẠNG CÔNG TÁC QUẢN LÝ TÀI CHÍNH THEO CƠ CHẾ TỰ CHỦ TÀI CHÍNH TẠI BỆNH VIỆN TRƢỜNG ĐẠI HỌC Y - DƢỢC HUẾ 2.2.1. Quản lý các nguồn thu của bệnh viện 2.2.1.1. Nguồn kinh phí do ngân sách Nhà nước cấp 2.2.1.2. Nguồn thu sự nghiệp y tế và thu khác Bảng 2.5: Bảng tổng hợp các nguồn thu của Bệnh viện giai đoạn
12 2019-2021 Đơn vị tính: triệu đồng Năm 2019 Năm 2020 Năm 2021 So sánh (%) STT Nguồn thu Tỷ trọng Tỷ Tỷ trọng Số tiền % Số tiền trọng Số tiền % 2020/ 2021/ % 2019 2020 Kinh phí 90.526,56 37,3 61.163,68 24,5 66.202,99 22,8 67,56 108,24 1 NSNN cấp Thu từ sự nghiệp y tế và thu khác 152.172 62,7 188.484 75,5 224.161 77,2 123,86 118,93 2 Tổng thu 242.698,56 100 249.647,68 100 290.363,9 100 102,86 116,31 9 (Nguồn: Báo cáo tài chính - Phòng Tài chính kế toán Bệnh viện Trường Đại học Y - Dược Huế) [22] 2.2.2. Quản lý các khoản chi của bệnh viện theo quy chế chi tiêu nội bộ Trên cơ sở kế thừa từ các văn bản trước, công tác quản lý tài chính theo cơ chế tự chủ tài chính tại Bệnh viện Trường Đại học Y - Dược Huế giai đoạn 2019 – 2021 dựa trên các văn bản: - Nghị định 16/2015/NĐ-CP ngày 14/2/2015 về việc quy định cơ chế tự chủ của đơn vị sự nghiệp công lập; - Nghị định 85/2012/NĐ-CP ngày 15/10/2012 về cơ chế hoạt động, cơ chế tài chính đối với đơn vị sự nghiệp y tế công lập và giá dịch vụ khám bệnh, chữa bệnh của các cơ sở khám bệnh, chữa bệnh công lập; - Thông tư liên tịch số 37/2015/TTLT-BYT-BTC ngày 29/10/2015 của Bộ Y tế - Bộ tài chính quy định thống nhất giá dịch vụ khám bệnh, chữa bệnh bảo hiểm y tế giữa các bệnh viện cùng hạng trên toàn quốc; - Nghị định 141/2016/NĐ-CP của Chính phủ ban hành ngày 10/10/2016 “Quy định cơ chế tự chủ của đơn vị sự nghiệp công lập trong lĩnh vực sự nghiệp kinh tế và sự nghiệp khác”.
13 - Nghị định 60/2021/NĐ-CP ngày 21/06/2021 với nhiều đổi mới nhằm khắc phục những hạn chế của Nghị định 16/2015/NĐ/CP. Ngoài ra, còn các văn bản chỉ đạo, điều hành, hướng dẫn của đơn vị quản lý là Trường Đại học Y - Dược Đại học Huế nhằm thực hiện có hiệu quả cơ chế tự chủ tài chính. Bảng 2.8: Tổng hợp chi thu nhập tăng thêm các năm 2019-2021 Đơn vị tính: triệu đồng So sánh (%) STT Nội dung Năm 2019 Năm 2020 Năm 2021 2020/2019 2021/2020 1 Tổng số LĐ (người) 435 483 568 111,03 117,6 Tổng chi lương tăng thêm (triệu đồng) 10.231,2 13.678,56 19.902,72 133,69 145,5 2 Lương tăng thêm BQ (tr.đồng/người/ tháng) 1,96 2,36 2,92 120,41 123,73 3 (Nguồn: Phòng Tài chính kế toán- Bệnh viện Trường Đại học Y- Dược Huế) [22] Dựa vào số liệu tổng hợp ở bảng 2.8 cho ta thấy về cơ bản thu nhập tăng thêm của cán bộ, viên chức có tăng, góp phần nâng cao đời sống vật chất cho nhân viên, mức lương tăng thêm tuy có được cải thiện qua các năm, nhưng mức tăng vẫn chưa đáp ứng chi phí sinh hoạt chung của đời sống cán bộ, nhân viên. 2.2.3. Quản lý việc trích lập các quỹ và phân phối kết quả tài chính Nhìn vào biểu đồ 2.5 ta có thể thấy được việc trích lập các quỹ năm 2021 có tăng cao so với những năm 2019 và 2020. Nhưng nhìn chung việc trích lập quỹ cho các hoạt động cần thiết của Bệnh viện còn hạn chế. 2.2.4. Thực trạng kiểm tra, kiểm soát tình hình tài chính của bệnh viện Kiểm tra, kiểm soát hoạt động quản lý tài chính tại Bệnh viện
14 Trường Đại học Y-Dược Huế hiện nay chủ yếu chịu sự kiểm soát của nội bộ đơn vị, tự kiểm tra là chính. Kiểm tra, kiểm soát hoạt động quản lý tài chính trong thời gian qua chủ yếu tập trung vào việc quản lý, sử dụng tài chính, nội dung thanh tra tập trung vào việc chấp hành quy định pháp luật trong việc thu, chi tài chính, cụ thể là việc tiếp nhận, sử dụng, quản lý nguồn kinh phí hoạt động và mua sắm trang thiết bị y tế, thuốc, … 2.3. ĐÁNH GIÁ CHUNG VỀ CÔNG TÁC QUẢN LÝ TÀI CHÍNH THEO CƠ CHẾ TỰ CHỦ TÀI CHÍNH TẠI BỆNH VIỆN TRƢỜNG ĐẠI HỌC Y - DƢỢC HUẾ 2.3.1. Kết quả đạt đƣợc - Nghị định 16/2015/NĐ-CP đã tạo hành lang pháp lý rộng rãi cho Bệnh viện phát huy tối đa quyền tự chủ, tự chịu trách nhiệm để phát triển đơn vị, tăng thu nhập cho cán bộ. - Việc xây dựng quy chế chi tiêu nội bộ của Bệnh viện theo cơ chế tự chủ tài chính đã đảm bảo được sự công khai, minh bạch, Giám đốc Bệnh viện là người có Quyết định cao nhất trong trong việc đưa ra các Quyết định nâng cao hiệu quả khai thác và sử dụng có hiệu quả các nguồn lực của mình. - Cơ chế tự chủ tài chính tạo ra sự công bằng giữa quyền tự chủ và trách nhiệm đi kèm. - Việc ban hành và sử dụng quy chế chi tiêu nội bộ đã khuyến khích, thúc đẩy, tăng cường công tác quản lý nội bộ, tích cực đổi mới hoạt động theo phương thức tiết kiệm, sử dụng hiệu quả các nguồn lực cũng như các nguồn thu, giảm bớt sự phụ thuộc vào ngân sách Nhà nước. - Về triển khai thực hiện Nghị định 85/2012/NĐ-CP và Nghị định 16/2015/NĐ-CP: Bệnh viện đã xây dựng quy chế chi tiêu nội bộ và đã tiến hành sửa đổi hàng năm cho phù hợp với thực tế nhưng vẫn đảm bảo tuân thủ theo quy định. Trong giai đoạn 2019-2021 nguồn thu của Bệnh viện đều tăng qua từng năm, tỷ lệ tăng trung bình 20% mỗi năm trong khi đó tỷ lệ tăng tổng chi của Bệnh viện
15 đều thấp hơn tỷ lệ tăng thu. - Về thay đổi phương thức quản lý: thực hiện Nghị định 85/2012/NĐ- CP và Nghị định 16/2015/NĐ-CP, mối quan hệ giữa đơn vị sự nghiệp và các cơ quan quản lý Nhà nước đã có sự thay đổi theo hướng trao quyền tự chủ về quản lý biên chế, lao động, quản lý tài chính. - Về thực hiện nhiệm vụ Nhà nước: Nhìn chung trong thời gian từ năm 2019 đến 2021, kết quả thực hiện các chỉ tiêu chuyên môn của Bệnh viện năm sau đều vượt so với cùng kỳ năm trước. Tình hình chấp hành chính sách, chế độ và các quy định của Nhà nước là tương đối tốt như: Xây dựng quy chế chi tiêu nội bộ đúng yêu cầu với Nghị định 85/2012/NĐ-CP và Nghị định 16/2015/NĐ- CP, thực hiện đúng các chế độ chính sách cho cán bộ viên chức tại Bệnh viện. - Tích cực khai thác, đa dạng hóa các nguồn thu - Đổi mới trong định hướng sử dụng nguồn nhân lực. - Quản lý, sử dụng nguồn tài chính tiết kiệm, có hiệu quả hơn. - Quyền hạn và trách nhiệm của Giám đốc Bệnh viện tăng lên 2.3.2. Hạn chế và nguyên nhân 2.3.2.1. Hạn chế Bên cạnh những kết quả đạt được khi thực hiện cơ chế tự chủ tài chính, Bệnh viện Trường Đại học Y-Dược Huế vẫn còn một số hạn chế: Ngân sách nhà nước cấp cho Bệnh viện bị cắt giảm hoặc có tăng nhẹ không đáng kể. Thu từ một phần viện phí và ngân sách Nhà nước cấp chưa đủ bù đắp chi phí để hoạt động và nâng cao chất lượng dịch vụ. Hạn chế trong chi tiêu, trích lập và sử dụng các quỹ - Quy chế chi tiêu nội bộ của Bệnh viện chưa theo kịp yêu cầu thực tế.
16 - Về chính sách tiền lương và thu nhập tăng thêm chưa hợp lý: Hạn chế về năng lực quản lý và kiểm tra giám sát 2.3.2.2. Nguyên nhân Những hạn chế trên xuất phát từ một số nguyên nhân sau: - Thứ nhất, các văn bản pháp luật liên quan đến tự chủ tài chính còn chồng chéo, bất cập gây nhiều hạn chế đến tính tự chủ về tài chính. - Thứ hai, cơ chế quản lý, thanh quyết toán Bảo hiểm y tế còn nhiều hạn chế. - Thứ ba, cơ chế chuyển tuyến và phân tuyến kỹ thuật chưa phù hợp với tình hình mới. - Thứ tư, Quy chế chi tiêu nội bộ của Bệnh viện chưa xây dựng đầy đủ các khoản thu và khoản chi cho hoạt động khám chữa bệnh do chính sách thu viện phí mới chỉ quy định một số khoản thu và khung giá viện phí cho một số loại dịch vụ. Việc xây dựng cơ chế trả lương và phân phối thu nhập tăng thêm hiện nay tại Bệnh viện chưa đảm bảo được tính công bằng nên chưa tạo được động lực làm việc cho những người làm việc hiệu suất cao, trực tiếp. - Thứ năm, thực hiện tự chủ không được định hướng và kiểm soát chặt chẽ có thể dẫn đến hậu quả không mong muốn là xa rời mục tiêu chung của công tác khám chữa bệnh. - Thứ sáu, việc thực hiện cơ chế tự chủ thiếu minh bạch và vì động cơ lợi nhuận có thể dẫn đến tình trạng chia cắt hệ thống y tế thành các đơn vị riêng lẽ, thiếu điều phối, không hợp tác, thoát ly sự quản lý của Nhà nước. - Thứ bảy, sự bao cấp của Nhà nước về y tế ảnh hưởng đến việc thực hiện tự chủ của bệnh viện. - Thứ tám, quy định về quản lý nguồn nhân lực còn bất cập. Do Bệnh viện chịu sự quản lý trực tiếp của Trường Đại học Y Dược- Đại học Huế nên tính tự chủ, tự quyết còn hạn chế.
17 KẾT LUẬN CHƢƠNG 2 Chương 2, trên cơ sở khung lý thuyết ở chương 1 đã đi sâu phân tích thực trạng quản lý tài chính theo cơ chế tự chủ tại Bệnh viện Trường Đại học Y-Dược Huế. Theo đó, đã khái quát tình hình hoạt động của Bệnh viện Trường Đại học Y-Dược Huế; từ đó đi sâu phân tích thực trạng thực trạng quản lý tài chính theo cơ chế tự chủ của Bệnh viện Trường Đại học Y-Dược Huế, đánh giá những kết quả đạt được, những hạn chế và nguyên nhân của hạn chế. Đây là nền tảng để đề xuất giải pháp ở chương 3. CHƢƠNG 3 GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN CÔNG TÁC QUẢN LÝ TÀI CHÍNH THEO CƠ CHẾ TỰ CHỦ TÀI CHÍNH TẠI BỆNH VIỆN TRƢỜNG ĐẠI HỌC Y - DƢỢC HUẾ 3.1. ĐỊNH HƢỚNG HOÀN THIỆN VÀ MỤC TIÊU QUẢN LÝ TÀI CHÍNH THEO CƠ CHẾ TỰ CHỦ TÀI CHÍNH CỦA BỆNH VIỆN TRƢỜNG ĐẠI HỌC Y - DƢỢC HUẾ ĐẾN NĂM 2025 3.1.1. Định hƣớng hoàn thiện cơ chế tự chủ tài chính đối với các bệnh viện công lập Thứ nhất, hướng đến lộ trình xây dựng giá, phí dịch vụ sự nghiệp công theo nguyên tắc thị trường, Nghị định số 60/2021/NĐ- CP nói rõ lộ trình tính giá dịch vụ sự nghiệp công như sau: đến năm 2022 tính đủ chi phí tiền lương và chi phí trực tiếp; đến năm 2022 tính đủ chi phí tiền lương, chi phí trực tiếp và chi phí quản lý; đến năm 2025 sẽ tính đủ chi phí tiền lương, chi phí trực tiếp, chi phí quản lý và chi phí khấu hao tài sản cố định. Thứ hai, Hoàn thiện cơ chế khuyến khích, thu hút các bác sĩ về làm tại các bệnh viện tuyến dưới một cách hiệu quả, như: tạo điều kiện về chính sách đặc thù về thu nhập, cơ hội thăng tiến… Thứ ba, tăng cường công tác quản lý nhà nước, xây dựng và thực hiện cơ chế kiểm soát chéo giữa người bệnh và bệnh viện. Thứ tư, gắn trách nhiệm của người đứng đầu đơn vị trong việc
18 trao quyền tự chủ, tự chịu trách nhiệm để quản lý, sử dụng có hiệu quả các nguồn lực, cả về tài chính lẫn nhân sự của đơn vị. 3.1.2. Mục tiêu thực hiện cơ chế tự chủ tài chính của Bệnh viện Trƣờng Đại học Y-Dƣợc Huế - Trước hết, mỗi cán bộ nhân viên, người lao động trong Bệnh viện phải nâng cao y đức của người làm công tác y tế, không ngừng nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ. - Tận dụng và khai thác tốt nhất các nguồn thu của Bệnh viện Trường Đại học Y-Dược Huế. - Xây dựng quy chế chi tiêu nội bộ phải có tầm nhìn xa, bao quát trọn vẹn các nguồn thu và các nội dung chi, xây dựng các định mức chi hợp lý, phù hợp với hoàn cảnh hiện tại của Bệnh viện, không xa rời thực tế. - Nâng cấp cơ sở hạ tầng, trang thiết bị kỹ thuật chuyên dụng, bổ sung thêm giường bệnh và phòng khám để đáp ứng được nhu cầu ngày càng cao của bệnh nhân. - Đa dạng hóa các loại hình cung ứng dịch vụ trong công tác khám chữa bệnh và phục vụ người bệnh, không ngừng nâng cao chất lượng dịch vụ, đem lại sự hài lòng cho người bệnh. - Xây dựng lại quy chế chi tiêu nội bộ phù hợp với Nghị định 60/2021/NĐ-CP, khi cơ cấu giá dịch vụ kỹ thuật đã đưa các chi phí đặc thù và lương vào giá nhằm nâng cao đời sống cán bộ nhân viên, người laođộng. - Từng bước sắp xếp, tuyển dụng, đào tạo và đào tạo lại cán bộ để không ngừng nâng cao chất lượng chuyên môn phục vụ người bệnh, đạt tiêu chuẩn của Bệnh viện hạng I. 3.2. GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN CÔNG TÁC QUẢN LÝ TÀI CHÍNH THEO CƠ CHẾ TỰ CHỦ TÀI CHÍNH CỦA BỆNH VIỆN TRƢỜNG ĐẠI HỌC Y - DƢỢC HUẾ 3.2.1. Khai thác tốt nhất các nguồn thu 3.2.2. Quản lý sử dụng hiệu quả các khoản chi 3.2.3. Xây dựng và hoàn thiện quy chế chi tiêu nội bộ