Tóm tắt Luận văn Thạc sĩ Tài chính ngân hàng: Phát triển hoạt động thanh toán quốc tế tại Ngân hàng thương mại Cổ phần Công Thương Việt Nam - Chi nhánh Quảng Ngãi

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:27

Thêm vào BST

Báo xấu

18
lượt xem 5
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục tiêu tổng quát của đề tài là dựa trên cơ sở lý luận, thông qua phân tích các yếu tố phản ánh sự phát triển hoạt động thanh toán quốc tế, từ đó đề xuất các giải pháp, kiến nghị để phát triển hoạt động thanh toán quốc tế tại NHTMCP Công Thương Việt Nam- Chi nhánh Quảng Ngãi cả về quy mô và chất lượng.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Tóm tắt Luận văn Thạc sĩ Tài chính ngân hàng: Phát triển hoạt động thanh toán quốc tế tại Ngân hàng thương mại Cổ phần Công Thương Việt Nam - Chi nhánh Quảng Ngãi

BỘ TÀI CHÍNH TRƢỜNG ĐẠI HỌC TÀI CHÍNH - KẾ TOÁN HUỲNH TRẦN MINH HIỀN PHÁT TRIỂN HOẠT ĐỘNG THANH TOÁN QUỐC TẾ TẠI NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI CỔ PHẦN CÔNG THƢƠNG VIỆT NAM – CHI NHÁNH QUẢNG NGÃI Ngành: Tài chính - Ngân hàng Mã số: 8340201 TÓM TẮT LUẬN VĂN THẠC SĨ NGÀNH TÀI CHÍNH -NGÂN HÀNG Quảng Ngãi – Năm 2023
Công trình được hoàn thành tại TRƢỜNG ĐẠI HỌC TÀI CHÍNH - KẾ TOÁN Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: Tiến sĩ Tống Thiện Phƣớc Phản biện 1: ……………………………………………… Phản biện 2: ………………………………………………. Luận văn sẽ được bảo vệ trước Hội đồng chấm Luận văn tốt nghiệp thạc sĩ ngành Tài chính- Ngân hàng họp tại Trường Đại học Tài chính- Kế toán vào ngày…..tháng…..năm …… Có thể tìm hiểu luận văn tại: Thư viện Trường Đại học Tài chính- Kế toán
1 MỞ ĐẦU 1. TÍNH CẤP THIẾT CỦA ĐỀ TÀI Trong những năm gần đây, cùng với sự phát triển của nền kinh tế đất nước, tỉnh Quảng Ngãi đã không ngừng vươn lên, là thành phố trẻ năng động, một điểm đến hấp dẫn cho các nhà đầu tư. Hàng loạt các khu công nghiệp và khu kinh tế ra đời như khu kinh tế Dung Quất, khu công nghiệp - đô thị - dịch vụ VSIP Quảng Ngãi đã có những đóng góp quan trọng, tạo động lực mới và mở ra cơ hội lớn cho sự phát triển nền kinh tế tỉnh nhà. Đặc biệt từ năm 2019 đến nay, một số doanh nghiệp đã đầu tư mở rộng sản xuất như: công ty Đường Quảng Ngãi đang đầu tư xây dựng Nhà máy tinh luyện đường đáp ứng khoảng 30% nhu cầu tiêu thụ của Việt Nam, công ty Cổ phần Bia Sài Gòn - Quảng Ngãi đang xây dựng dây chuyền chiết lon công suất 60.000 lon/giờ tại Nhà máy Bia Sài Gòn - Quảng Ngãi, dự án Khu Liên hợp Gang Thép Hòa Phát Dung Quất sắp triển khai giai đoạn hai. Sự phát triển của dự án kéo theo sự phát triển của các ngành công nghiệp phụ trợ, số dự án đầu tư vào khu kinh tế Dung Quất những năm gần đây tăng vọt lên hàng trăm dự án. Các Công ty cũng ký được nhiều đơn đặt hàng xuất khẩu mới như: xuất khẩu tinh bột mỳ đi thị trường Hồng Kông, dăm gỗ xuất khẩu đi thị trường Indonesia và thép Hòa Phát xuất đi Nhật Bản. Việc trao đổi, mua bán xuất nhập khẩu hàng hóa diễn ra càng mạnh mẽ và nhanh chóng, đòi hỏi phải phát triển không ngừng các quan hệ thanh toán, tiền tệ và ngân hàng quốc tế. Như một mắt xích không thể thiếu, hoạt động thanh toán quốc tế của ngân hàng ngày càng có vị trí và đóng vai trò quan trọng, được xem là công cụ, là cầu nối trong quan hệ kinh tế đối ngoại. Hoạt động thanh toán quốc tế còn là hoạt động quan trọng của
2 ngân hàng có liên quan đến nhiều hoạt động khác của ngân hàng như hoạt động cho vay, hoạt động tiền gửi đối với doanh nghiệp xuất nhập khẩu. Vì thế, các ngân hàng thương mại (NHTM) ở Quảng Ngãi đã không ngừng phát triển và bổ sung các tính năng mới của sản phẩm thanh toán quốc tế (TTQT) hiện có. Ngân hàng thương mại Cổ phần Công Thương Việt Nam- chi nhánh Quảng Ngãi (NHTMCP Công Thương Việt Nam- Chi nhánh Quảng Ngãi), tên giao dịch là Vietinbank Quảng Ngãi mới tham gia hoạt động TTQT nhưng đã đạt được một số thành quả nhất định. Tuy nhiên, hoạt động TTQT của NHTMCP Công Thương Việt Nam- Chi nhánh Quảng Ngãi với quy mô nhỏ và còn gặp nhiều khó khăn, chưa xứng tầm với vị thế là một trong bốn ngân hàng lớn trên địa bàn Quảng Ngãi. Việc tìm ra giải pháp để phát triển là hết sức cần thiết và cấp bách, nó không những tạo điều kiện cho phục vụ hoạt động xuất nhập khẩu, hoạt động kinh tế đối ngoại, góp phần vào việc thực hiện đường lối đổi mới của Đảng và Nhà nước mà còn là một tất yếu quan trọng quyết định sự tồn tại và phát triển của ngân hàng trong cơ chế thị trường, giúp cho NHTMCP Công Thương Việt Nam- Chi nhánh Quảng Ngãi sớm hội nhập với hệ thống ngân hàng trong nước và thế giới. Xuất phát từ những vấn đề trên, tôi chọn đề tài: “Phát triển hoạt động thanh toán quốc tế tại ngân hàng thương mại Cổ phần Công Thương Việt Nam- Chi nhánh Quảng Ngãi” nhằm đề xuất giải pháp góp phần đẩy mạnh hoạt động thanh toán quốc tế tại NHTMCP Công Thương Việt Nam- Chi nhánh Quảng Ngãi. 2. MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU 2.1. Mục tiêu tổng quát Mục tiêu tổng quát của đề tài là dựa trên cơ sở lý luận, thông qua phân tích các yếu tố phản ánh sự phát triển hoạt động TTQT, từ
3 đó đề xuất các giải pháp, kiến nghị để phát triển hoạt động TTQT tại NHTMCP Công Thương Việt Nam- Chi nhánh Quảng Ngãi cả về quy mô và chất lượng. 2.2. Mục tiêu cụ thể Hệ thống hóa cơ sở lý luận về hoạt động TTQT và phát triển hoạt động TTQT tại NHTM. Phân tích thực trạng hoạt động TTQT và phát triển hoạt động TTQT tại NHTMCP Công Thương Việt Nam – Chi nhánh Quảng Ngãi. Đề xuất các giải pháp, kiến nghị nhằm phát triển hoạt động TTQT tại NHTMCP Công Thương Việt Nam- Chi nhánh Quảng Ngãi. 3. ĐỐI TƢỢNG VÀ PHẠM VI NGHIÊN CỨU 3.1. Đối tƣợng nghiên cứu Đối tượng nghiên cứu của đề tài là nghiên cứu phát triển hoạt động TTQT tại NHTMCP Công Thương Việt Nam- Chi nhánh Quảng Ngãi. 3.2. Phạm vi nghiên cứu Phạm vị nội dung: đề tài nghiên cứu phát triển hoạt động TTQT tại NHTMCP Công Thương Việt Nam- Chi nhánh Quảng Ngãi. Phạm vi không gian: tại NHTMCP Công Thương Việt Nam- Chi nhánh Quảng Ngãi. Phạm vi thời gian: đề tài tiến hành thu thập số liệu tình hình phát triển hoạt động TTQT tại NHTMCP Công Thương Việt Nam- Chi nhánh Quảng Ngãi trong giai đoan 2019-2021, đề xuất tầm nhìn đến năm 2030.
4 4. PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU Để đạt được các mục tiêu đã đề ra, đề tài sử dụng các phương pháp nghiên cứu: Phương pháp tổng hợp: Tác giả nghiên cứu, tổng hợp các văn bản pháp luật hiện hành, những công trình khoa học và các bài báo, tạp chí có liên quan đến đề tài về hoạt động TTQT tại NHTM, từ đó hệ thống hóa và phát triển cơ sở lý luận về hoạt động TTQT tại NHTM. Phương pháp điều tra, khảo sát bằng phiếu điều tra: Tác giả tiến hành thăm dò ý kiến khách hàng đã và đang sử dụng dịch vụ TTQT tại NHTMCP Công Thương Việt Nam- Chi nhánh Quảng Ngãi, sử dụng thang đo Likert bậc 5 để đặt các câu hỏi trong phiếu bảng hỏi (từ bậc 1 là rất không hài lòng đến bậc 5 là rất hài lòng) với số lượng phiếu hỏi phát ra là 99 phiếu gồm khách hàng cá nhân và doanh nghiệp để khảo sát sự hài lòng của khách hàng đối với chất lượng dịch vụ TTQT tại NHTMCP Công Thương Việt Nam- Chi nhánh Quảng Ngãi. Phương pháp thống kê, tổng hợp, đối chiếu, so sánh và phân tích: Số liệu thực tế tại NHTMCP Công Thương Việt Nam- Chi nhánh Quảng Ngãi, các số liệu thống kê của hệ thống Công Thương Việt Nam và các dữ liệu thu thập được qua khảo sát.… để đánh giá, phân tích rõ thực trạng phát triển dịch vụ TTQT tại NHTMCP Công Thương Việt Nam- Chi nhánh Quảng Ngãi, từ đó đề xuất một số giải pháp thúc đẩy, phát triển dịch vụ TTQT của đơn vị. 5. BỐ CỤC ĐỀ TÀI Ngoài phần mở đầu, kết luận, danh mục các bảng biểu, danh mục các chữ viết tắt, tài liệu tham khảo, phụ lục thì nội dung chính của đề tài gồm 3 chương:
5 Chương 1: Cơ sở lý luận về phát triển hoạt động thanh toán quốc tế tại ngân hàng thương mại. Chương 2: Thực trạng phát triển hoạt động thanh toán quốc tế tại ngân hàng thương mại Cổ phần Công Thương Việt Nam- Chi nhánh Quảng Ngãi. Chương 3: Giải pháp, kiến nghị phát triển hoạt động thanh toán quốc tế tại ngân hàng thương mại Cổ phần Công Thương Việt Nam- Chi nhánh Quảng Ngãi. 6. TỔNG QUAN TÀI LIỆU NGHIÊN CỨU Trong các nghiên cứu về phát triển hoạt động TTQT của NHTM mà tác giả tìm hiểu phải kể đến các nghiên cứu sau: Lê Thị Minh Hà (2015), Phát triển dịch vụ Thanh toán quốc tế tại NHTMCP Quốc Tế Việt Nam - chi nhánh Đà Nẵng, luận văn thạc sĩ, trường Đại học Kinh tế Đà Nẵng. Đề tài đã nêu rõ lý thuyết về dịch vụ và phát triển dịch vụ trong kinh doanh thanh toán quốc tế tại ngân hàng thương mại. Tiếp cận theo quan điểm Marketing nên tác giả xây dựng tiến trình phát triển dịch vụ thanh toán quốc tế tại NHTM làm cơ sở cho việc phân tích, đánh giá thực trạng và đề xuất các giải pháp. Với các hạn chế về việc xác định mục tiêu, cách thức phân đoạn thị trường, lựa chọn thị trường mục tiêu, chính sách định vị cũng như việc triển khai các chính sách marketing chưa được chú trọng và hoàn thiện; tác giả đã đề xuất lựa chọn lại thị trường mục tiêu gần hơn với các nguồn lực và khả năng của ngân hàng, đồng thời xác định các định hướng và đề xuất một số giải pháp, kiến nghị nhằm giúp ngân hàng đạt được các mục tiêu đặt ra đối với việc phát triển hoạt động thanh toán
6 quốc tế. Tuy nhiên, trong phạm vi nghiên cứu của luận văn, tác giả chỉ tập trung vào đối tượng khách hàng là các tổ chức kinh tế, bỏ qua phân khúc khách hàng cá nhân. Tác giả Nguyễn Lan Phương năm 2019 có đề tài "Phát triển hoạt động thanh toán quốc tế tại NHTMCP Ngoại thương Việt Nam - chi nhánh Hà Nội". Đề tài đã hệ thống hóa cơ sở lý luận về hoạt động dịch vụ thanh toán quốc tế và đưa ra một số giải pháp nhằm phát triển hoạt động này. Luận văn chỉ là một phần để tác giả tham khảo hướng đi cũng như những kết quả mà Vietcombank đã đạt được trong hoạt động TTQT. Vũ Thị Thủy (2015), Rủi ro trong TTQT tại NHTMCP Xuất nhập khẩu Việt Nam- Chi nhánh Hà Nội, Luận án tiến sĩ tài chính ngân hàng, Đại Học Kinh Tế Quốc Dân. Nghiên cứu đã phân tích các rủi ro trong TTQT bao gồm: rủi ro nghiệp vụ, rủi ro thị trường, rủi ro pháp lý… thì rủi ro pháp lý vô cùng đa dạng và phức tạp. Hoạt động TTQT gắn liền với thương mại quốc tế, liên quan đến nhiều chủ thể ở các quốc gia khác nhau, chịu sự chi phối của hệ thống pháp luật và tập quán kinh doanh khác nhau. Để phát triển hoạt động TTQT, thì phát hiện, ngăn chặn và giảm thiểu rủi ro là vô cùng quan trọng và cần thiết. Nghiên cứu đã phân tích các rủi ro pháp lý như: pháp luật và chính sách liên quan đến hoạt động TTQT, thông lệ quốc tế về TTQT, các rào cản thương mại… Nguyên nhân gây ra rủi ro pháp lý trong TTQT của Việt Nam: cơ sở pháp lý cho hoạt động TTQT của Việt Nam chưa hoàn thiện, sự khác biệt của hệ thống các văn bản pháp luật và văn bản dưới luật của quốc gia đối tác liên quan đến
7 TTQT….Nghiên cứu đã đề xuất giải pháp giảm rủi ro pháp lý trong hoạt động TTQT của Việt Nam: (1) hoàn thiện cơ sở pháp lý cho hoạt động TTQT; (2) hạn chế rủi ro khác biệt về tập quán thương mại và thanh toán giữa các quốc gia… Nguyễn Thị Ninh Hải (2018), Phát triển hoạt động thanh toán quốc tế tại Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Việt Nam - Chi nhánh Ninh Thuận, luận văn thạc sĩ, Đại học Ngân hàng Thành phố Hồ Chí Minh. Nghiên cứu nêu lên những lý luận cơ bản về hoạt động TTQT tại NHTM, phát triển hoạt động này tại ngân hàng. Nghiên cứu cũng đề cập đến các nhân tố ảnh hưởng đến sự phát triển TTQT tại NHTM. Nghiên cứu đã đo lường sự phát triển hoạt động TTQT và khảo sát sự hài lòng của khách hàng về chất lượng dịch vụ TTQT của Agribank - Chi nhánh Ninh Thuận, để từ đó đánh giá những ưu điểm và hạn chế của dịch vụ TTQT. Nghiên cứu đã đưa ra những giải pháp nhằm phát triển dịch vụ TTQT phù hợp với tình hình thực tế tại Agribank Chi nhánh Ninh Thuận. Nguyễn Phương Thúy (2018), Phát triển dịch vụ thanh toán quốc tế tại NHTMCP Ðầu tư và Phát triển Việt Nam- Chi nhánh Quảng Bình, luận văn Thạc sĩ, đại học Kinh tế Huế. Nghiên cứu đã đánh giá phát triển dịch vụ TTQT tại NHTMCP Ðầu tư và Phát triển Việt Nam- Chi nhánh Quảng Bình (BIDV- Chi nhánh Quảng Bình) khảo sát sự hài lòng của khách hàng khi sử dụng dịch vụ TTQT tại BIDV- Chi nhánh Quảng Bình kết hợp với phân tích thực trạng phát triển hoạt động này tại ngân hàng, từ đó đề ra các giải pháp cụ thể cho từng phương thức thanh toán.
8 Hoàng Đặng Hiền Lương (2019), Phát triển thanh toán quốc tế tại ngân hàng nông nghiệp và phát triển nông thôn Việt Nam- Chi nhánh Hà Nội, luận văn thạc sĩ, Học viện Hành chính Quốc gia. Đề tài đã hệ thống lý luận về phát triển TTQT tại NHTM, trong đó đưa ra các nhân tố ảnh hưởng đến phát triển TTQT cũng như các tiêu chí đánh giá sự phát triển của hoạt động TTQT tại ngân hàng. Điểm đặc biệt là luận văn đã nghiên cứu kinh nghiệm phát triển hoạt động TTQT tại một số NHTM (HSBC, Vietcombank), rút ra được bài học kinh nghiệm cho ngân hàng. Kết hợp với nghiên cứu hoạt động TTQT tại Ngân hàng nông nghiệp và phát triển nông thôn Việt Nam– Chi nhánh Hà Nội, từ đó luận văn đề xuất những giải pháp và kiến nghị cụ thể giúp ngân hàng hoàn thiện việc phát triển TTQT. Huỳnh Văn Thương (2019), Phát triển hoạt động thanh toán quốc tế tại Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Việt Nam - Chi nhánh Bình Thuận, luận văn thạc sĩ, trường đại học Ngân Hàng. Tác giả đánh giá sự phát triển hoạt động TTQT Agribank- Chi nhánh Bình Thuận qua phân tích số liệu tình hình hoạt động TTQT tại ngân hàng, đồng thời thực hiện khảo sát sự hài lòng của khách hàng về chất lượng dịch vụ TTQT và xử lý dữ liệu bằng SPSS. Kết quả cho thấy, mặc dù tình hình hoạt động kinh doanh chung của Agribank- Chi nhánh Bình Thuận là tương đối tốt, tăng trưởng qua các năm nhưng hoạt động TTQT tại ngân hàng chưa tương xứng với tiềm năng của ngân hàng, vì thế thị phần TTQT của ngân hàng trên địa bàn còn khiêm tốn. Đồng thời kết quả định lượng cũng cho thấy có bốn nhân tố tác động chất lượng dịch vụ TTQT tại ngân hàng theo
9 mức độ giảm dần gồm: phương tiện hữu hình, năng lực phục vụ, sự tin cậy và uy tín thương hiệu. Từ những kết quả trên, tác giả tìm ra những hạn chế, nguyên nhân của những hạn chế để làm cơ sở đề xuất một số giải pháp giúp Agribank- Chi nhánh Bình Thuận phát triển hơn nữa hoạt động TTQT. Nguyễn Thị Cẩm Vân và cộng sự (2022), Phát triển hoạt động thanh toán quốc tế tại Ngân hàng thương mại trên địa bàn tỉnh Quảng Ngãi. Đề tài nghiên cứu đã hệ thống hóa các vấn đề lý luận cơ bản về dịch vụ TTQT và phát triển dịch vụ TTQT của NHTM. Đề tài đã phân tích thực trạng phát triển dịch vụ TTQT của các NHTM trên địa bàn tỉnh Quảng Ngãi, đánh giá những thành tựu và hạn chế về phát triển hoạt động TTQT tại NHTM trên địa bàn tỉnh. Trên cơ sở đó, đề xuất các khuyến nghị nhằm phát triển hoạt động TTQT của NHTM tại tỉnh Quảng Ngãi trong thời gian tới. Ngoài ra còn một số bài báo, tạp chí đã được đăng, đề cập đến lĩnh vực dịch vụ TTQT của các NHTM như: Nguyễn Thị Cẩm Thủy (2012), Nhận diện rủi ro nghiệp vụ ngân hàng quốc tế của ngân hàng thương mại trong hội nhập quốc tế, tạp chí Khoa học và đào tạo ngân hàng, số phát hành 126, tháng 11/2012. Theo nghiên cứu này, nghiên cứu các rủi ro nghiệp vụ ngân hàng quốc tế của NHTM bao gồm rủi ro tỷ giá, rủi ro pháp lý, rủi ro tác nghiệp. Phân tích những tác động của hội nhập kinh tế quốc tế đến rủi ro nghiệp vụ ngân hàng quốc tế của NHTM từ đó cho thấy, việc nhận diện rủi ro và quản trị rủi ro hoạt động kinh doanh nói chung và nghiệp vụ ngân hàng quốc tế (NVNHQT) nói riêng của
10 NHTM trong bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế là hết sức cần thiết. Trên cơ sở đó nghiên cứu đề xuất những giải pháp hạn chế rủi ro NVNHQT đối với các NHTM Việt Nam trong hội nhập kinh tế quốc tế. Huỳnh Thị Thanh Thảo (2017) đã có bài đăng trên Tạp chí Tài chính với nội dung, Ảnh hưởng của dịch vụ ngân hàng quốc tế đối với các ngân hàng thương mại Việt Nam.Trên cơ sở khái niệm về dịch vụ ngân hàng quốc tế (NHQT) bao gồm rất nhiều dịch vụ như: thực hiện các phương thức TTQT, bảo lãnh vay trả nợ nước ngoài, tài trợ xuất nhập khẩu, tham gia thị trường hối đoái, tín dụng quốc tế…. Nghiên cứu đã tập trung hai chỉ tiêu đánh giá chung nhất về dịch vụ NHQT bao gồm tỷ lệ cho vay ngoại tệ trên tổng tài sản có ngoại tệ và tỷ lệ tài sản nợ ngoại tệ trên tổng nguồn vốn. Để thực hiện nội dung nghiên cứu, nghiên cứu đã thu thập số liệu trên báo cáo tài chính của 38 NHTM Việt Nam trong giai đoạn 2008-2014. Dữ liệu nghiên cứu là không cân bằng và được xử lý bằng phần mềm DEAP 2.1, khi ước lượng hiệu quả hoạt động và phần mềm Stata 12, khi nghiên cứu tác động của dịch vụ NHQT đến hiệu quả hoạt động của các NHTM Việt Nam. Để phân tích tác động của dịch vụ NHQT đến hiệu quả hoạt động của ngân hàng, bài viết cũng tiến hành phân tích sự tác động của dịch vụ NHQT đến hiệu quả hoạt động theo mô hình hồi quy Pooled OLS, FEM, REM. Với mục đích kiểm định sự tác động của dịch vụ NHQT đến hiệu quả hoạt động của ngân hàng, mô hình nghiên cứu đưa ra chỉ tiêu đo lường hiệu quả hoạt động và dịch vụ NHQT. Nghiên cứu này đã đưa ra một số đề xuất nhằm phát triển dịch vụ NHQT để
11 nâng cao hiệu quả hoạt động của các NHTM Việt Nam hiện nay, cụ thể là mở rộng dịch vụ huy động vốn ngoại tệ và nâng cao chất lượng, đa dạng hóa các dịch vụ NHQT. Tác giả Nguyễn Thị Hồng Yến (2017) có bài viết về, Kinh nghiệm phát triển dịch vụ ngân hàng, đăng trên Tạp chí Tài chính kỳ 1 tháng 3. Bài viết đã đề cập đến kinh nghiệm phát triển dịch vụ của một số ngân hàng nước ngoài và phát triển dịch vụ ngân hàng của một số ngân hàng ở Việt Nam. Tác giả Vũ Thị Hải Yến (2018) đã có bài đăng trên Tạp chí ngân hàng số 24 với tiêu đề, Mô hình đại lý ngân hàng: Thực tiễn quốc tế và những khuyến nghị chính sách cho Việt Nam. Bài viết này đã tập trung phân tích khái niệm, ưu nhược điểm và xu hướng phát triển mô hình đại lý ngân hàng trên thế giới qua tổng kết kinh nghiệm tại một số quốc gia. Đồng thời, tác giả đã phân tích thực trạng thí điểm mô hình đại lý ngân hàng ở Việt Nam để từ đó đề xuất hướng đi tiếp theo phù hợp với xu thế và thông lệ quốc tế hiện nay. Trần Nguyễn Hợp Châu (2018) có bài đăng trên Tạp chí Khoa học và Đào tạo ngân hàng số 192 với tiêu đề, Lựa chọn phương thức thanh toán quốc tế phù hợp – một số khuyến nghị đối với doanh nghiệp. Bài viết đã khái quát cơ bản ưu, nhược điểm của các phương thức thanh toán và đưa ra một số khuyến nghị đối với các doanh nghiệp. Qua việc phân tích các nghiên cứu các đề tài, các tạp chí, bài báo về phát triển hoạt động TTQT tại NHTM, tác giả thấy về phần các lý luận chung có những điểm tương đồng còn trong mỗi giai
12 đoạn khác nhau, mỗi ngân hàng đều có các mục tiêu, giải pháp khác nhau về chiến lược kinh doanh trong đó có việc phát triển dịch vụ TTQT. Trong các công trình đã công bố, theo tìm hiểu của tác giả, chưa có công trình hay đề tài nghiên cứu về thúc đẩy phát triển dịch vụ TTQT tại Vietinbank Quảng Ngãi trong khoản thời gian từ năm 2019 đến năm 2021. Đến thời điểm này, Vietinbank Quảng Ngãi chưa có nghiên cứu cụ thể về vấn đề này, cho nên các giải pháp đề xuất sẽ đóng góp phần nào vào hoạt động dịch vụ TTQT nói chung và phát triển hoạt động kinh doanh TTQT của Vietinbank Quảng Ngãi nói riêng trong thời gian sắp tới.
13 CHƢƠNG 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ PHÁT TRIỂN HOẠT ĐỘNG THANH TOÁN QUỐC TẾ TẠI NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI 1.1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ HOẠT ĐỘNG THANH TOÁN QUỐC TẾ TẠI NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI 1.1.1. Khái niệm ngân hàng thƣơng mại Tại Việt Nam, theo Luật Các tổ chức tín dụng năm 2010 và Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Các tổ chức tín dụng năm 2017: "Ngân hàng thương mại là loại hình ngân hàng được thực hiện toàn bộ hoạt động ngân hàng và các hoạt động kinh doanh khác có liên quan vì mục tiêu lợi nhuận theo quy định của Luật các Tổ chức tín dụng và các quy định khác của pháp luật ". 1.1.2. Hoạt động thanh toán quốc tế và đặc điểm hoạt động thanh toán quốc tế 1.1.2.1. Khái niệm về thanh toán quốc tế TTQT là hoạt động ngoại thương thông qua hệ thống NHTM với mục đích chính là phục vụ, hỗ trợ cho hoạt động xuất nhập khẩu (XNK) của các doanh nghiệp, tổ chức kinh tế ở các nước với nhau được hiệu quả. 1.1.2.2. Đặc điểm hoạt động thanh toán quốc tế - Thứ nhất, hoạt động TTQT được tiến hành chủ yếu bằng ngoại tệ; - Thứ hai, hoạt động TTQT liên quan đến chủ thể ở nhiều quốc gia khác nhau; - Thứ ba, hoạt động TTQT được thực hiện phần lớn thông qua hệ thống ngân hàng, đòi hỏi các ngân hàng phải có nghiệp vụ đạt tiêu chuẩn quốc tế;
14 - Thứ tư, bộ chứng từ trong thanh toán đóng vai trò vô cùng quan trọng trong TTQT, ngân hàng thực hiện thanh toán dựa trên bộ chứng từ chứ không phải là hàng hóa; - Thứ năm, với phạm vi giao dịch vượt biên giới quốc gia, hoạt động TTQT luôn phát sinh nhiều rủi ro, mỗi phương thức thanh toán được lựa chọn sẽ bao gồm những rủi ro khác nhau, xuất phát từ nhà xuất khẩu và nhà nhập khẩu. 1.1.3. Vai trò hoạt động thanh toán quốc tế - Có vai trò quan trọng đối với hoạt động kinh tế đối ngoại; - Có vai trò quan trọng đối với hoạt động kinh doanh của ngân hàng. Một số rủi ro trong hoạt động thanh toán quốc tế của ngân hàng thương mại: Rủi ro thanh toán; rủi ro đạo đức, rủi ro chính trị, rủi ro tỷ giá, rủi ro tác nghiệp. 1.1.4. Các phƣơng thức thanh toán quốc tế của ngân hàng thƣơng mại - Phương thức thanh toán quốc tế là cách thức mà ngân hàng sử dụng để hỗ trợ các bên tổ chức, cá nhân thuộc hai quốc gia khác nhau thực hiện nghĩa vụ thanh toán theo hợp đồng cung ứng hàng hóa, dịch vụ (hợp dồng ngoại thương) hoặc những chứng từ hợp lệ khác do hai bên cung cấp cho ngân hàng. - Hiện nay, các phương thức thanh toán được sử dụng phổ biến gồm: chuyển tiền, nhờ thu và tín dụng chứng từ. 1.2. PHÁT TRIỂN HOẠT ĐỘNG THANH TOÁN QUỐC TẾ TẠI NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI 1.2.1. Quan điểm về phát triển hoạt động thanh toán quốc tế tại ngân hàng thƣơng mại Khái niệm phát triển TTQT là một chuỗi các hoạt động có định hướng, có kế hoạch nhằm đẩy mạnh hoạt động TTQT tại
15 NHTM sao cho hoạt động này trở nên nhanh chóng, thuận tiện mang lại nhiều lợi nhuận cho ngân hàng, nhiều lợi ích cho khách hàng và nền kinh tế. 1.2.2. Các chỉ tiêu đánh giá sự phát triển hoạt động thanh toán quốc tế tại ngân hàng thƣơng mại Việc đưa ra các tiêu chí đánh giá sự phát triển hoạt động TTQT tại NHTM là khâu tiền đề có ý nghĩa quan trọng nhằm giúp cho hoạt động TTQT phát triển. Các chỉ tiêu này được xây dựng dựa trên nội dung phát triển của hoạt động TTQT và thực tiễn hoạt động của hoạt động TTQT tại NHTM. Các chỉ tiêu này bao gồm: 1.2.2.1. Sự gia tăng doanh số thanh toán quốc tế 1.2.2.2. Sự gia tăng số lượng khách hàng sử dụng dịch vụ thanh toán quốc tế 1.2.2.3. Sự gia tăng thu nhập từ dịch vụ thanh toán quốc tế 1.2.2.4. Sự gia tăng thị phần thanh toán quốc tế 1.2.2.5. Sự hài lòng của khách hàng Các nghiệp vụ hỗ trợ: - Nghiệp vụ mua bán ngoại tệ; - Nghiệp vụ tín dụng tài trợ xuất nhập khẩu; - Nghiệp vụ bảo lãnh. 1.2.2.6. Kiểm soát rủi ro trong thanh toán quốc tế Việc kiểm soát rủi ro trong TTQT được đánh giá qua số lượng giao dịch TTQT thành công, không bị sai sót hay chậm trễ trong bất kỳ khâu nào của quy trình giao dịch như: chứng từ bị lỗi, chứng từ bị từ chối thanh toán, bên đối tác kéo dài thời gian thanh toán, thanh toán chậm so với hợp đồng, nợ quá hạn,…
16 1.3. CÁC NHÂN TỐ ẢNH HƢỞNG ĐẾN SỰ PHÁT TRIỂN HOẠT ĐỘNG THANH TOÁN QUỐC TẾ TẠI NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI 1.3.1. Các nhân tố bên ngoài ảnh hƣởng đến sự phát triển hoạt động thanh toán quốc tế tại ngân hàng thƣơng mại Tình hình kinh tế, chính trị và xã hội; môi trường pháp lý; chính sách kinh tế vĩ mô của nhà nước; sự biến động của tỷ giá hối đoái; tình hình phát triển hoạt động thương mại dịch vụ trên thế giới; các yếu tố từ phía khách hàng. 1.3.2. Các nhân tố bên trong ảnh hƣởng đến sự phát triển hoạt động thanh toán quốc tế tại ngân hàng thƣơng mại Mục tiêu và chiến lược phát triển của ngân hàng; chiến lược Marketing và chính sách khách hàng; nền tảng kỹ thuật công nghệ áp dụng; năng lực của cán bộ ngân hàng; giá cả và chất lượng dịch vụ; uy tín của Ngân hàng thương mại; khả năng nguồn lực của Ngân hàng thương mại. KẾT LUẬN CHƢƠNG 1 Chương 1 đề tài đã hệ thống hóa cơ sở lý luận về phát triển hoạt động TTQT tại NHTM như khái niệm, đặc điểm của TTQT, các phương thức TTQT hiện nay, các rủi ro trong TTQT và vai trò của hoạt động TTQT đối với nền kinh tế, đối với ngân hàng và các doanh nghiệp XNK. Đề tài đã nêu lên quan điểm về phát triển hoạt động TTQT tại NHTM, các chỉ tiêu đánh giá sự phát triển hoạt động TTQT tại NHTM. Bên cạnh đó, đề tài đã xác định những nhân tố bên ngoài và nhân tố bên trong tác động đến sự phát triển của hoạt động TTQT, đây sẽ là cơ sở để phân tích các nguyên nhân dẫn đến những hạn chế của tình hình hoạt động TTQT hiện nay tại NHTM.
17 CHƢƠNG 2 THỰC TRẠNG PHÁT TRIỂN HOẠT ĐỘNG THANH TOÁN QUỐC TẾ TẠI NHTMCP CÔNG THƢƠNG VIỆT NAM – CHI NHÁNH QUẢNG NGÃI 2.1. KHÁI QUÁT VỀ TÌNH HÌNH HOẠT ĐỘNG KINH DOANH CỦA NHTMCP CÔNG THƢƠNG VIỆT NAM – CHI NHÁNH QUẢNG NGÃI 2.1.1. Lịch sử hình thành phát triển của NHTMCP Công Thƣơng Việt Nam – Chi nhánh Quảng Ngãi NHTMCP Công Thương Việt Nam - Chi nhánh Quảng Ngãi tiền thân là Ngân hàng Nhà nước Thị xã Quảng Ngãi thành lập từ tháng 4/1975. Đến năm 1988, Ngân hàng Công thương khu vực Thị xã Quảng Ngãi hình thành, hoạt động theo cơ chế hạch toán kinh tế kinh doanh xã hội chủ nghĩa theo Nghị định 53/NĐ-HĐBT của Hội đồng Bộ trưởng. NHTMCP Công Thương Việt Nam - Chi nhánh Quảng Ngãi (Vietinbank Quảng Ngãi) có trụ sở chính đặt tại địa chỉ số 97 Đại lộ Hùng Vương, Phường Trần Hưng Đạo, Thành phố Quảng Ngãi, Tỉnh Quảng Ngãi. Vietinbank Quảng Ngãi có tổng cộng 8 chi nhánh và phòng giao dịch được đặt trên 6 huyện và thành phố của tỉnh Quảng Ngãi. Các chi nhánh và phòng giao dịch tập trung chủ yếu ở Thành Phố Quảng Ngãi 3 địa điểm, huyện Sơn Tịnh 1 địa điểm, huyện Đức Phổ 1 địa điểm, huyện Tư Nghĩa 1 địa điểm, huyện Bình Sơn 1 địa điểm và huyện Nghĩa Hành 1 địa điểm.
18 2.1.2. Hoạt động kinh doanh của NHTMCP Công Thƣơng Việt Nam – Chi nhánh Quảng Ngãi giai đoạn 2019-2021 2.1.2.1. Hoạt động huy động vốn 2.1.2.2. Hoạt động cho vay 2.1.2.3. Hoạt động thanh toán quốc tế 2.1.2.4. Kết quả tài chính 2.2. PHÂN TÍCH THỰC TRẠNG PHÁT TRIỂN HOẠT ĐỘNG THANH TOÁN QUỐC TẾ TẠI NHTMCP CÔNG THƢƠNG VIỆT NAM – CHI NHÁNH QUẢNG NGÃI GIAI ĐOẠN 2019-2021 Vietinbank là ngân hàng đầu tiên của Việt Nam xử lý giao dịch TTQT và tài trợ thương mại theo chuẩn mực quốc tế từ năm 2008, mang lại cho Vietinbank lợi thế cạnh tranh so với các ngân hàng khác và nâng cao uy tín trên trường quốc tế. Vì thế Vietinbank sớm cung cấp các sản phẩm TTQT phù hợp với xu thế thị trường như UPAS L/C, L/C ứng trước, hoặc tăng tính linh hoạt của sảnphẩm để đáp ứng nhu cầu của khách hàng như UPAS L/C cho phép khách hàng trả nợ trước hạn, tài trợ VND theo UPAS L/C ngoại tệ, bảo lãnh thanh toán,…Thêm vào đó, Vietinbank luôn chú trọng xây dựng đội ngũ nhân viên giỏi nghiệp vụ, giàu kinh nghiệm, thông thạo ngoại ngữ, năng động, giúp ngân hàng xử lý các giao dịch TTQT một cách chuyên nghiệp, an toàn, hiệu quả. Hoạt động TTQT được thực hiện tốt sẽ mở rộng hoạt động tín dụng xuất nhập khẩu, phát triển hoạt động kinh doanh ngoại tệ, bảo lãnh ngân hàng trong ngoại thương. Hiện nay, dịch vụ TTQT tại Vietinbank Quảng Ngãi chủ yếu tập trung thực hiện bởi các phương thức thanh toán là chuyển tiền, nhờ thu và thanh toán bằng tín dụng chứng từ (L/C).