Tóm tắt luận văn thạc sĩ: Tăng cường kiểm soát nội bộ đối với hoạt động tín dụng tại các chi nhánh NHNo&PTNT khu vực miền Trung

Chia sẻ: Sdfv Sdfv | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:26

Thêm vào BST

Báo xấu

100
lượt xem 35
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Luận văn trình bày về lý luận kiểm soát nội bộ đối với tín dụng tại ngân hàng thương mại, thực trạng kiểm soát nội bộ đối với hoạt động tín dụng tại các chi nhánh NHNo&PTNT khu vực miền Trung, giải pháp tăng cường kiểm soát nội bộ đối với hoạt động tín dụng tại các chi nhánh NHNo&PTNT khu vực miền Trung.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Tóm tắt luận văn thạc sĩ: Tăng cường kiểm soát nội bộ đối với hoạt động tín dụng tại các chi nhánh NHNo&PTNT khu vực miền Trung

1 B GIÁO D C VÀ ĐÀO T O Đ I H C ĐÀ N NG - - DƯƠNG TH VI T HI N TĂNG CƯ NG KI M SOÁT N I B Đ I V I HO T Đ NG TÍN D NG T I CÁC CHI NHÁNH NHNo&PTNT KHU V C MI N TRUNG Chuyên ngành : Tài chính - Ngân hàng Mã s : 60.34.20 TÓM T T LU N VĂN TH C SĨ QU N TR KINH DOANH Đà N ng - Năm 2010
2 Công trình ñư c hoàn thành t i Đ I H C ĐÀ N NG Ngư i hư ng d n khoa h c: PGS.TS.Lê Huy Tr ng Ph n bi n 1 : TS. Võ Th Thuý Anh Ph n bi n 2 : TS. Nguy n Phùng Lu n văn ñư c b o v t i H i ñ ng ch m Lu n văn t t nghi p Th c sĩ Qu n tr kinh doanh h p t i Đ i h c Đà N ng vào ngày 20 tháng 10 năm 2010 * Có th tìm hi u lu n văn t i: - Trung tâm Thông tin - H c li u, Đ i h c Đà N ng - Thư vi n trư ng Đ i h c kinh t , Đ i h c Đà N ng.
3 M Đ U 1. TÍNH C P THI T C A Đ TÀI Trong các ho t ñ ng kinh doanh c a ngân hàng, tín d ng là ho t ñ ng kinh doanh quan tr ng và ch y u, tuy mang l i ngu n l i nhu n l n nh t nhưng cũng g p không ít r i ro. M i s ñ v v tín d ng s gây h u qu nghiêm tr ng không nh ng cho b n thân ngân hàng mà còn c n n kinh t . H th ng ki m tra, ki m soát n i b là m t công c qu n lý h u hi u ñ ki m soát ho t ñ ng kinh doanh c a ngân hàng nh m ñ m b o ñ t ñư c các m c tiêu ñ ra v i hi u qu cao nh t. Công tác ki m tra, ki m soát n i b t i các Chi nhánh NHNo&PTNT khu v c mi n Trung th i gian qua bên c nh nh ng k t qu ñ t ñư c, v n còn nh ng m t h n ch làm cho công tác này chưa th c s phát huy ñư c hi u qu , chưa ñáp ng ñư c nhu c u c a ban lãnh ñ o ngân hàng. Đ c bi t trong nh ng năm g n ñây, ho t ñ ng tín d ng các Chi nhánh NHNo&PTNT khu v c mi n Trung ngày càng ñư c m r ng, nhưng ñ ng th i v i tăng trư ng là r i ro tín d ng th hi n qua n x u gia tăng. Vì v y, vi c ch n ñ tài “Tăng cư ng ki m soát n i b ñ i v i ho t ñ ng tín d ng t i các chi nhánh Ngân hàng Nông nghi p và Phát tri n nông thôn khu v c mi n Trung” cho lu n văn t t nghi p cao h c là c p thi t và ñáp ng yêu c u ñ t ra trong th c ti n, góp ph n giúp các chi nhánh nâng cao hi u qu trong ho t ñ ng kinh doanh. 2. M C TIÊU NGHIÊN C U C A Đ TÀI Nghiên c u n i dung, mô t th c tr ng và nh n xét nh ng ưu ñi m và h n ch c a công tác KSNB ñ i v i ho t ñ ng tín d ng t i các Chi nhánh NHNo&PTNT khu v c mi n Trung. Trên cơ s ñó, ñ xu t m t s gi i pháp và ki n ngh nh m tăng cư ng KSNB ñ i v i ho t
4 ñ ng tín d ng, góp ph n nâng cao ch t lư ng tín d ng t i các Chi nhánh NHNo&PTNT khu v c mi n Trung. 3. Đ I TƯ NG VÀ PH M VI NGHIÊN C U Nghiên c u các v n ñ lý lu n, th c ti n liên quan ñ n ki m soát n i b ho t ñ ng tín d ng và m t s gi i pháp tăng cư ng ki m soát n i b ñ i v i ho t ñ ng tín d ng t i các chi nhánh NHNo&PTNT khu v c mi n Trung v i các d li u trong giai ño n t năm 2007 - 2009. 4. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN C U S d ng phương pháp th ng kê, phân tích, t ng h p và so sánh, ñ i chi u, tư duy logic... 5. NH NG ĐÓNG GÓP KHOA H C Thông qua lu n văn, ñã h th ng ñư c lý lu n cơ b n v ki m soát n i b tín d ng c a NHTM. Đ ng th i giúp các Chi nhánh NHNo&PTNT khu v c mi n Trung soi r i l i các t n t i, h n ch trong công tác KSNB ñ i v i ho t ñ ng tín d ng. Lu n văn cũng ñã ñưa ra m t s gi i pháp có kh năng ng d ng ñ ñem l i hi u qu thi t th c cho công tác ki m soát n i b ñ i v i ho t ñ ng tín d ng c a các Chi nhánh NHNo&PTNT khu v c mi n Trung. 6. K T C U C A Đ TÀI Chương 1: Nh ng v n ñ lý lu n cơ b n v ki m soát n i b ñ i v i ho t ñ ng tín d ng trong ngân hàng thương m i. Chương 2: Th c tr ng công tác ki m soát n i b ñ i v i ho t ñ ng tín d ng t i các chi nhánh NHNo&PTNT khu v c mi n Trung. Chương 3: Phương hư ng và gi i pháp tăng cư ng ki m soát n i b ñ i v i ho t ñ ng tín d ng t i các chi nhánh NHNo&PTNT khu v c mi n Trung.
5 CHƯƠNG 1 NH NG V N Đ LÝ LU N CƠ B N V KI M SOÁT N I B Đ I V I HO T Đ NG TÍN D NG TRONG NGÂN HÀNG 1.1. Lý lu n chung v ki m soát n i b trong NHTM 1.1.1. Khái ni m h th ng ki m soát n i b - Theo Quy t ñ nh s 36/2006/QĐ-NHNN ngày 1/8/2006 c a NHNN VN thì h th ng ki m tra, ki m soát n i b ñư c ñ nh nghĩa “là t p h p các cơ ch chính sách, quy trình, quy ñ nh n i b , cơ c u t ch c c a các TCTD ñư c thi t l p trên cơ s phù h p v i quy ñ nh pháp lu t hi n hành và ñư c t ch c th c hi n nh m ñ m b o phòng ng a, phát hi n, x lý k p th i các r i ro và ñ t ñư c các m c tiêu mà TCTD ñã ñ t ra. 1.1.2. M c tiêu, nhi m v c a h th ng ki m soát n i b 1.1.2.1. M c tiêu c a h th ng ki m soát n i b - M c tiêu ho t ñ ng: B o ñ m cho ngân hàng ho t ñ ng tuân th pháp lu t và các quy ñ nh, quy trình n i b v qu n lý và ho t ñ ng, và các chu n m c ñ o ñ c do ngân hàng ñ t ra.. - M c tiêu thông tin: B o ñ m h th ng thông tin tài chính và thông tin qu n lý trung th c, h p lý, ñ y ñ và k p th i. - M c tiêu tuân th : B o ñ m tuân th pháp lu t và các quy ch , quy trình, quy ñ nh n i b .. 1.1.2.2. Nhi m v c a h th ng ki m soát n i b - Ngăn ng a thi u sót trong h th ng x lý nghi p v - B o v ngân hàng trư c nh ng th t thoát tài s n có th tránh - Đ m b o vi c ch p hành chính sách kinh doanh 1.1.3. Các nguyên t c ho t ñ ng c a h th ng ki m soát n i b Ho t ñ ng c a h th ng KSNB ph i ñ m b o các nguyên t c:
6 M t là: M i r i ro ñ u ph i ñư c nh n d ng, ño lư ng, ñánh giá m t cách thư ng xuyên, liên t c ñ k p th i phát hi n, ngăn ng a và có bi n pháp qu n lý r i ro thích h p. Hai là: Ho t ñ ng ki m tra, KSNB là m t ph n không tách r i c a các ho t ñ ng hàng ngày c a TCTD. Ba là: Cơ ch phân c p y quy n ph i ñư c thi t l p, th c hi n m t cách h p lý, c th , rõ ràng, tránh các xung ñ t l i ích. B n là: Đ m b o ch p hành ch ñ h ch toán, k toán theo quy ñ nh, ph i có h th ng thông tin n i b h p lý, tin c y, k p th i. Năm là: H th ng thông tin, tin h c c a TCTD ph i ñư c giám sát, b o v an toàn và ph i có cơ ch qu n lý d phòng ñ c l p ñ ñ m b o ho t ñ ng kinh doanh thư ng xuyên, liên t c. Sáu là: Đ m b o m i nhân viên c a TCTD ñ u ph i quán tri t ñư c t m quan tr ng c a ho t ñ ng ki m tra, KSNB và ph i th c hi n ñ y ñ các quy ñ nh, quy trình ki m tra, KSNB liên quan. B y là: Ngư i ñi u hành ph i thư ng xuyên xem xét, ñánh giá v tính hi u l c và hi u qu c a h th ng ki m tra, KSNB. Tám là: TCTD ph i thư ng xuyên, liên t c ki m tra và t ki m tra vi c th c hi n các quy ñ nh, quy trình n i b . Chín là: Lãnh ñ o c a TCTD ph i báo cáo, ñánh giá v k t qu ki m tra, KSNB t i ñơn v mình; ñ xu t bi n pháp x lý g i lãnh ñ o qu n lý tr c ti p theo ñ nh kỳ ho c ñ t xu t. 1.2. Ki m soát n i b ñ i v i ho t ñ ng tín d ng NHTM 1.2.1. Phân bi t ki m soát tín d ng và ki m soát n i b ñ i v i ho t ñ ng tín d ng * Ki m soát tín d ng: Ki m soát tín d ng t i ngân hàng thương m i là vi c ngân hàng theo dõi, ki m tra cơ c u, danh m c tín d ng ñã th c hi n ho c
7 t ng kho n vay ñã gi i ngân nh m xác ñ nh v n ñ , r i ro (ti m tàng/th c t ho c tương lai) t i th i ñi m s m nh t ñ có các hành ñ ng ngăn ch n, x lý thích h p ñ b o toàn v th c a ngân hàng trư c khi quá mu n. Ki m soát tín d ng bao g m 2 n i dung chính: Ki m soát danh m c và ki m soát t ng kho n vay. * Ki m soát n i b ñ i v i ho t ñ ng tín d ng: Ki m soát n i b ñ i v i ho t ñ ng tín d ng là toàn b các chính sách, các bư c ki m soát và th t c ki m soát ñ i v i ho t ñ ng tín d ng ñư c thi t l p trong n i b ngân hàng nh m ñ m b o th c hi n 3 m c tiêu: - Ho t ñ ng tín d ng c a ngân hàng an toàn và hi u qu ; - H th ng thông tin, s sách, báo cáo tài chính và báo cáo ho t ñ ng tín d ng chính xác, ñáng tin c y và k p th i; - Đ m b o ho t ñ ng tín d ng trong ngân hàng ph i tuân th theo các quy ñ nh, các cơ ch chính sách, pháp lu t hi n hành, các chi n lư c, các chính sách kinh doanh và quy trình nghi p v mà các c p lãnh ñ o qu n lý và ñi u hành c a ngân hàng ñã quy ñ nh. 1.2.2. Các y u t cơ b n c a h th ng KSNB ho t ñ ng tín d ng 1.2.2.1. Môi trư ng ki m soát G m các nhân t bên trong và bên ngoài có tính ch t môi trư ng tác ñ ng ñ n ho t ñ ng và s h u hi u c a các chính sách, th t c KSNB ngân hàng. 1.2.2.2. H th ng k toán Tính ki m soát c a h th ng k toán ñư c th c hi n qua 3 giai ño n c a quá trình k toán: L p ch ng t , h th ng s sách k toán và l p báo cáo tài chính. 1.2.2.3. Các th th c ki m soát ho t ñ ng tín d ng
8 Các th th c ki m soát là nh ng chính sách, th t c giúp cho vi c th c hi n các ch ñ o c a ngư i qu n lý. Các th t c ki m soát ñư c xây d ng trên các nguyên t c: phân chia trách nhi m thích h p, b t kiêm nhi m, y quy n và phê chu n, ch ng t và s sách ñ y ñ , b o v tài s n v t ch t và s sách, ki m tra ñ c l p, phân tích rà soát. 1.2.3. Các tiêu chí ñánh giá th c tr ng KSNB ho t ñ ng tín d ng Đ n m b t th c tr ng KSNB ñ i v i ho t ñ ng tín d ng, ph i b t ñ u t vi c tìm hi u v các bư c công vi c và các khâu ki m soát trong quy trình nghi p v tín d ng ph i ñ m b o: Ki m tra ki m soát trong t t c các khâu c a quá trình cho vay; th c hi n ki m soát thư ng xuyên ñ i v i t t c các kho n n vay c a khách hàng, hoàn thi n b ph n ki m tra, ki m soát n i b . Do v y các tiêu chí ñánh giá th c tr ng KSNB ho t ñ ng tín d ng bao g m: 1.2.3.1. Ki m soát quy trình xét duy t cho vay H th ng KSNB trong khâu này c n ki m soát các n i dung trên h sơ, ñ m b o tính phù h p v m t hình th c c a các h sơ khách hàng. H th ng KSNB c n t p trung vào tính tuân th các qui ñ nh c a ngân hàng và hành lang pháp lý c a Nhà nư c. 1.2.3.2. Ki m soát quy trình gi i ngân khâu này, nguyên t c “phân công, phân nhi m” ph i ñư c thi t k nh m làm rõ trách nhi m c a các cá nhân khi ký k t h p ñ ng tín d ng. KSNB trong khâu này c n lưu ý nguyên t c “b t kiêm nhi m” gi a ngư i phê duy t kh ư c v i b ph n theo dõi h p ñ ng tín d ng trên s sách, và ngư i chuy n ti n cho khách hàng. R i ro có th x y ra là tài li u gi i ngân không ñ y ñ , kh ư c nh n n không ñư c phê duy t ñúng th m quy n, các l n gi i ngân không ñư c vào s ñúng s ti n….
9 1.2.3.3. Ki m soát công tác k toán nghi p v tín d ng M c tiêu ki m soát trong khâu này t p trung vào vi c tính toán, ñánh giá cũng như phân lo i, h ch toán các n i dung trên h p ñ ng tín d ng tuân th qui ñ nh c a chu n m c k toán hi n hành, và phù h p v i yêu c u qu n lý c a ngân hàng. khâu này h th ng KSNB ph i ki m tra, ñ i chi u tình hình thu h i n gi a b ph n k toán v i b ph n tín d ng; phân lo i n , trích và s d ng d phòng có ñúng qui ñ nh hi n hành hay không. 1.2.3.4. Ki m tra quá trình giám sát v n sau khi gi i ngân - Ki m tra quá trình giám sát vi c tuân th các cam k t trong h p ñ ng tín d ng v s d ng v n vay, thanh toán n g c và lãi. - Ki m tra quá trình c p nh t tình hình tài chính c a ngư i vay v n, ti n ñ th c hi n d án, phương án, hi n tr ng TSBĐ và vi c ghi nh n k t qu th m tra. - Ki m tra vi c t p h p các báo cáo v v n và lãi vay quá h n. - Ki m soát quá trình thu h i n x u. 1.2.3.5. Ho t ñ ng c a h th ng ki m tra, KSNB: Đ qu n lý r i ro tín d ng, ngoài vi c s d ng các bi n pháp k thu t nghi p v ñ ki m soát và ngăn ng a các y u t bên ngoài thì vi c xây d ng m t h th ng ki m soát n i b ñ i v i nghi p v tín d ng h u hi u và hi u qu s có tác d ng r t l n nh m ngăn ng a và gi m thi u các nguyên nhân ch quan gây ra r i ro tín d ng. K t lu n chương 1 Chương 1, lu n văn ñã hoàn thành m t s n i dung chính: Đã trình bày nh ng lý lu n cơ b n g m các khái ni m, m c tiêu, nhi m v c a h th ng KSNB trong NHTM. Trong ñó t p trung làm rõ các y u t c a h th ng KSNB ñ i v i ho t ñ ng tín d ng, các tiêu chí ñánh giá th c tr ng KSNB ho t ñ ng tín d ng trong NHTM.
10 CHƯƠNG 2 TH C TR NG CÔNG TÁC KI M SOÁT N I B Đ I V I HO T Đ NG TÍN D NG T I CÁC CHI NHÁNH NHNo&PTNT KHU V C MI N TRUNG 2.1. Khái quát tình hình ho t ñ ng t i các Chi nhánh NHNo&PTNT khu v c mi n Trung 2.1.1. Khái quát tình hình kinh t - xã h i khu v c nh hư ng ñ n ho t ñ ng c a các Chi nhánh NHNo&PTNT khu v c mi n Trung Khu v c mi n Trung g m các t nh duyên h i t Qu ng Bình ñ n Khánh Hòa và 4 t nh B c Tây Nguyên. 2.1.2. Khái quát v các chi nhánh NHNo&PTNT khu v c mi n Trung 2.1.2.1. T ch c b máy Bao g m 15 chi nhánh lo i 1, lo i 2. Chi nhánh lo i 1 g m: Qu ng Bình, Qu ng Tr , Th a Thiên Hu , Đà N ng, Qu ng Nam, Qu ng Ngãi, Bình Đ nh, Phú Yên, Khánh Hòa, Gia Lai, Kon Tum, Đ k L k. Chi nhánh lo i 2 g m: H i Châu, Đ k Nông, Buôn H . 2.1.2.2. Trình ñ ñ i ngũ cán b viên ch c và cán b tín d ng T ng s CBVC toàn khu v c ñ n cu i năm 2009 là 4.823 ngư i, trên 70% có trình ñ ñ i h c, s chưa qua ñào t o chi m t l dư i 5%. V ñ i ngũ CBTD, ña s có trình ñ ñ i h c (t 79%-83%) 2.2. Th c tr ng ho t ñ ng tín d ng t i các chi nhánh NHNo&PTNT khu v c mi n Trung 2.2.1. Cơ ch chính sách tín d ng NHNo&PTNT Vi t Nam ñã c th hóa nhi u quy ch , quy ñ nh, văn b n hư ng d n liên quan ñ n ho t ñ ng tín d ng trong toàn h th ng 2.2.2. Tình hình dư n cho vay t i các chi nhánh Ho t ñ ng tín d ng các Chi nhánh trong khu v c tăng qua các năm
11 2.3. Th c tr ng công tác ki m soát n i b ñ i v i ho t ñ ng tín d ng t i các Chi nhánh NHNo&PTNT khu v c mi n Trung 2.3.1. Ki m soát quy trình xét duy t cho vay Quy trình xét duy t cho vay th c hi n th ng nh t, bao g m: (1): CBTD hư ng d n cho khách hàng l p h sơ vay v n. (2): CBTD ti p nh n và ti n hành th m ñ nh b h sơ vay v n (3): Trư ng h p h sơ vay không ñáp ng thì t ch i cho vay. (4): Trư ng h p h sơ cho vay ñ y ñ thì th c hi n ñăng ký các thông tin, c p mã khách hàng. Ti n hành th m ñ nh. (5): CBTD l p báo cáo th m ñ nh trình Trư ng phòng TD ki m tra. (6): TPTD n u không ñ ng ý thì ghi rõ lý do ho c th m ñ nh l i. (7): TPTD n u ñ ng ý cho vay thì phê duy t trên BCTĐ. (8): Giám ñ c Chi nhánh NHNo phê duy t kho n vay. (9): CBTD l p HĐTD, HĐBĐTV; TPTD ki m tra, trình Gíam ñ c. (10): Yêu c u khách hàng công ch ng HĐBĐ, ñăng ký GDBĐ. (11). Gi i ngân ti n vay 3 H sơ không ñ y 1 2 ñ : T ch i Khách hàng CBTD H sơ ñ y ñ : th m ñ nh và l p BCTĐ 4 Gi i ngân 5 11 Không ñ ng ý 6 Khách hàng Trư ng phòng Ch ng th c, Tín d ng Đ ng ý ñăng ký 7 10 8 Ký k t HĐTD, Giám ñ c HĐ 9 ký duy t Hình 2.2. Sơ ñ quy trình xét duy t cho vay
12 Quy trình xét duy t cho vay như trên là rõ ràng, có s phân công gi a c p xét duy t nghi p v và nh ng ngư i th c hi n nghi p v . Tuy nhiên, trong quy trình này CBTD ñ ng th i là cán b làm công tác th m ñ nh, ñ ng th i tr c ti p cho vay. Đi u này ñã nh hư ng ñ n ch t lư ng công tác th m ñ nh nh ng kho n vay v i s ti n l n, c n ph i có m t h i ñ ng ñ tư v n cho công tác th m ñ nh và quy t ñ nh cho vay. 2.3.2. Ki m soát quy trình gi i ngân Gi i ngân phát ti n vay theo dõi thu n do CBTD th c hi n. (1): CBTD ki m tra, ki m soát h sơ trư c khi gi i ngân. (2): Nh p thông tin ñăng ký ñơn xin vay. (3): Trư ng phòng TD phê duy t ñơn xin vay. (4): Đăng ký thông tin v tài s n b o ñ m. Ph i h p v i b ph n k toán, kho qu th c hi n nh n, nh p kho tài s n b o ñ m. (5): Gi i ngân ti n vay. màn hình này ph i qua phê duy t c a Trư ng phòng tín d ng và Giám ñ c. V i quy trình giao d ch như trên, d li u thông tin nh p vào h th ng ph i căn c vào phê duy t c a lãnh ñ o trên h sơ và trên máy. Tuy nhiên, toàn b quy trình xét duy t và gi i ngân cho vay ñ u do CBTD th c hi n toàn b các khâu. Như v y quy trình tín d ng như trên chưa ch t ch , d x y ra nh ng sơ h l i d ng phê duy t h sơ vay sai quy ñ nh d n ñ n r i ro. 2.3.3. Ki m soát công tác k toán nghi p v tín d ng 2.3.3.1. V ch ng t k toán nghi p v tín d ng Ch ng t k toán nghi p v tín d ng ñư c l p theo m u bi u ch ng t k toán quy ñ nh trong h th ng NHNo&PTNT Vi t Nam. 2.3.3.2. V ki m soát ch ng t k toán
13 Ki m tra tính ñúng ñ n c a các y u t ngay t i th i ñi m phát sinh ñ n khi ghi chép vào s sách k toán g i là ki m soát ch ng t . 2.3.3.3. V n i dung h ch toán k toán nghi p v tín d ng * H ch toán k toán công tác gi i ngân Đư c th c hi n theo trình t : L p ch ng t k toán gi i ngân; h ch toán trên s sách k toán chi ti t; theo dõi và ghi chép n i dung c n thi t vào ph l c H p ñ ng tín d ng. * H ch toán k toán thu n ñ n h n Công tác k toán thu n ñ n h n ñư c th c hi n như sau: H ch toán thu n , k toán theo dõi và qu n lý trên h p ñ ng tín d ng: * Công tác báo cáo th ng kê nghi p v tín d ng Báo cáo v ho t ñ ng tín d ng c a các Chi nhánh g i v NHNN hàng tu n và cu i tháng, g i NHNo&PTNT Vi t Nam theo ñ nh kỳ và ñ t xu t theo yêu c u c a T ng Giám ñ c. Ngoài ra, b ph n tín d ng ph i thư ng xuyên báo cáo cho ban lãnh ñ o ñ theo dõi và có bi n pháp ch ñ o x lý k p th i. 2.3.4. Ki m tra và giám sát v n sau khi gi i ngân Ki m tra và giám sát kho n vay do CBTD th c hi n ngay sau khi phát ti n vay ho c ñ nh kỳ, ñ t xu t. CBTD có trách nhi m theo dõi l ch tr n g c, lãi c a khách hàng, l p thông báo n ñ n h n, n quá h n g i cho khách hàng, ñôn ñ c khách hàng tr n g c và lãi ñúng h n. Quá trình ki m tra và giám sát tín d ng t i các chi nhánh trong khu v c chưa ñư c th c hi n m t cách toàn di n như: không quy ñ nh c th v th i ñi m ki m tra sau khi cho vay, do v y nhi u kho n cho vay CBTD ñ r t lâu m i ki m tra s d ng v n vay. N i dung th hi n trên biên b n ki m tra s d ng v n vay nhi u khi còn sơ sài, ñôi khi ch l p ñ ñ i phó. Vi c g i thông báo n ñ n h n cho khách hàng chưa ñư c th c hi n ñ y ñ .
14 2.3.5. Công tác ki m tra, ki m soát n i b ho t ñ ng tín d ng 2.3.5.1. T ch c b máy, nhi m v c a b ph n ki m tra, KSNB a. T ch c b máy ki m tra, ki m soát n i b B ph n này ñư c t ch c tr c thu c Giám ñ c chi nhánh lo i 1, lo i 2. B máy g m có trư ng phòng, phó phòng và các ki m tra viên. S lư ng biên ch cán b ki m tra, ki m soát do t ng chi nhánh b trí, không có quy ñ nh s lư ng c th . B ng 2.4. S lư ng và trình ñ cán b làm công tác ki m tra ki m soát n i b các chi nhánh khu v c mi n Trung năm 2007- 2009 Đơn v tính: ngư i. S Chi nhánh Năm 2007 Năm 2008 Năm 2009 TT T.s Đ.h c T.s Đ.h c T.s Đ.h c 1 Qu ng Bình 10 5 12 6 7 6 2 Qu ng Tr 7 5 5 3 4 3 3 TT Hu 13 10 13 11 9 8 4 Đà N ng 6 5 6 6 5 5 5 H i Châu - - 1 1 3 3 6 Qu ng Nam 5 4 5 4 5 5 7 Qu ng Ngãi 8 7 8 7 8 7 8 Bình Đ nh 12 9 11 9 10 8 9 Phú Yên 11 8 11 8 11 8 10 Khánh Hòa 7 6 7 6 8 7 11 Gia Lai 6 6 6 6 5 5 12 Kon Tum 7 7 8 8 8 8 13 Đăk Lăk 7 4 9 6 8 6 14 Đăk Nông 3 2 3 1 3 2 15 Buôn H - - - - 1 1 T ng c ng 102 78 105 82 95 82 - S lư ng cán b ki m tra, ki m soát có trình ñ ñ i h c chi m ña s và tăng d n qua các năm. V ñi u ki n làm vi c: ñư c trang b ñ y ñ phương ti n làm vi c, ñư c c p user ñ v n tin trên IPCAS ph c v cho công tác ki m tra, ki m soát n i b .
15 Qua k t qu so sánh t l cán b ki m tra ki m soát v i s lư ng chi nhánh lo i 3 ñ b th y ñư c kh năng ñ m ñương th c hi n nhi m v ki m tra, ki m soát t i các chi nhánh cho th y, các chi nhánh t l cán b ki m tra so v i s chi nhánh lo i 3 CN (CNL3) th p chưa ñ m b o cho ho t ñ ng KTKSNB như: Buôn H , Qu ng Nam, Gia Lai, Đ k L k, Đà N ng; Đ k Nông, Qu ng Tr . V i l c lư ng như v y, ñ th c hi n t t nhi m v , b ph n ki m tra ki m soát ph i có s k t h p v i phòng tín d ng tăng cư ng ki m tra chuyên ñ thì m i ñ m b o cho ho t ñ ng ki m tra, giám sát tín d ng. b. Nhi m v c a b ph n ki m tra, ki m soát n i b : - Xây d ng chương trình công tác phù h p v i chương trình ki m tra, ki m soát c a NHNo&PTNT Vi t Nam và c a ñơn v . - Tuân th tuy t ñ i s ch ñ o nghi p v ki m tra, ki m toán. - T ch c th c hi n ki m tra, ki m soát theo ñ cương, chương trình c a NHNo&PTNT VN và k ho ch c a ñơn v . - T ng h p và báo cáo k t qu ki m tra, ki m soát, vi c ch nh s a các t n t i thi u sót c a chi nhánh. - Đ u m i ph i h p v i các ñoàn thanh tra, ki m tra, ki m toán. - Phát hi n nh ng v n ñ chưa ñúng v pháp ch trong các văn b n do giám ñ c chi nhánh ban hành ñ ki n ngh ch nh s a. V i nh ng nhi m v như trên, phòng KTKSNB các Chi nhánh ñã t ch c tri n khai th c hi n theo ñúng ch c năng nhi m v và ch ñ o c a NHNo&PTNT Vi t Nam và Giám ñ c Chi nhánh. 2.3.5.2. Phương pháp và n i dung ki m tra, KSNB ho t ñ ng tín d ng Phương pháp ki m tra ñang th c hi n là ki m tra tr c ti p, b ng cách thông qua vi c ki m tra l i t ng h sơ tín d ng h sơ tín d ng, t ng ch ng t k toán nghi p v cho vay, ñ i chi u so v i quy ñ nh có v n ñ gì sai sót, t ñó ñưa ra k t qu trình lãnh ñ o ngân
16 hàng ñ ch ñ o s a sai và x lý. Phương pháp này giúp cho cán b làm ki m tra d th c hi n, có sơ s ñ ñánh giá t ng ch ng t , h sơ ñã th c hi n có ñúng so v i quy ñ nh hay không. Nh ng n i dung b t bu t ph i ki m tra g m: - Ki m tra vi c t ch c, ch ñ o, ñi u hành ho t ñ ng tín d ng - Ki m tra h sơ vay v n c a khách hàng: - Ki m tra ñ i chi u tr c ti p v i khách hàng vay v n: Hàng năm, các ñ cương v ki m tra ho t ñ ng tín d ng c a NHNo&PTNT Vi t Nam ñ u ñ m b o ñ y ñ các n i dung nêu trên; các ñ cương ki m tra theo yêu c u c a Giám ñ c chi nhánh ch y u là ki m tra h sơ vay v n và ñ i chi u tr c ti p và thư ng không có n i dung v ki m tra ch ñ o ñi u hành ho t ñ ng tín d ng. 2.3.5.3. K t qu ki m tra, KSNB ho t ñ ng tín d ng t i các Chi nhánh a. S lư ng các cu c ki m tra: S lư ng các cu c ki m tra và ki m tra tín d ng t i các chi nhánh có xu hư ng tăng m nh năm 2009. Đi u này cho th y công tác ki m tra, ki m soát ho t ñ ng tín d ng ngày càng ñư c tăng cư ng cùng v i s phát tri n c a quy mô ho t ñ ng kinh doanh. T i m t s chi nhánh có s cu c ki m tra và ki m tra v công tác tín d ng năm 2009 gi m hơn so v i năm 2007 và 2008 như: TT Hu , Đà N ng, Khánh Hòa. b. Nh ng d ng sai sót trong ho t ñ ng tín d ng ñư c phát hi n qua công tác ki m tra, ki m soát n i b t i các chi nhánh c. K t qu ch n ch nh s a sai c a các chi nhánh: T l s a sai t i các chi nhánh năm 2008 và 2009 nhìn chung ñ t t l th p (45%-57%). Đi u này cho th y công tác s a sai chưa tri t ñ , ch ng t hi u l c c a công tác ki m tra, KSNB chưa cao, do ñó sai sót v n còn l p ñi l p l i nhi u l n.
17 2.4. Nh n xét v công tác ki m soát n i b ñ i v i ho t ñ ng tín d ng t i các chi nhánh NHNo&PTNT khu v c mi n Trung 2.4.1. Nh ng ưu ñi m - Th nh t, các chính sách, th t c cho vay ñư c c th b ng văn b n, quy trình cho vay ñư c tuân th và th c hi n nghiêm túc. - Th hai, ñã hình thành ñư c cơ c u t ch c ñ i ngũ cán b ñ m b o v cơ b n th c hi n công tác KSNB. - Th ba, công tác ki m tra, ki m soát n i b ñư c tri n khai có k ho ch, th c hi n ñúng quy trình nghi p v . 2.4.2. Nh ng h n ch - Th nh t, vi c phân công phân nhi m trong quy trình cho vay và qu n lý cho vay chưa ch t ch , thi u tính ki m soát. Trong quy trình cho vay, tuy có phân tách các khâu ti p c n khách hàng, th m ñ nh, gi i ngân, ki m tra sau khi cho vay, thu n nhưng toàn b quy trình cho vay ñ u do 1 cán b tín d ng th c hi n là m t k h d x y ra sai sót do thông ñ ng tiêu c c và tình tr ng quá t i, qu n lý khách hàng không t t. - Th hai, công tác ki m tra, thăm h i khách hàng c a CBTD không thư ng xuyên, ñôi khi vi c ki m tra ch mang tính hình th c. Công tác này chưa ñư c s quan tâm, ñôn ñ c c a lãnh ñ o, chưa có văn b n quy ñ nh v th i gian ki m tra sau khi cho vay, do ñó t o tâm lý ch quan c a CBTD, d n ñ n tình tr ng CBTD chưa ti n hành ki m tra, thăm h i khách hàng m t cách thư ng xuyên, ñ y ñ ho c có ki m tra nhưng ph n ánh không ñúng th c tr ng tình hình c a khách hàng vay v n. - Th ba, ho t ñ ng ki m tra, ki m soát n i b tín d ng chưa ñáp ng yêu c u c a ki m tra, KSNB hi n ñ i, còn n ng v ho t ñ ng ki m tra l i, chưa ñánh giá ñư c r i ro trong ho t ñ ng tín d ng.
18 + V nhân s : Ho t ñ ng c a b ph n ki m tra, KSNB chưa ñ m b o tính khách quan do tr c thu c Ban Giám ñ c chi nhánh. Năng l c chuyên môn và kinh nghi m công tác, ñ c bi t là k năng v ki m tra c a ñ i ngũ cán b ki m tra, ki m soát hi n nay v n chưa ñáp ng ñư c yêu c u c a công tác KSNB: chưa có trình ñ ñ i h c, còn h n ch v trình ñ vi tính và ngo i ng ñã nh hư ng ñ n kh năng ki m soát trên máy; thi u ki n th c v các chuyên ngành v ki m toán, lu t. Bên c nh ñó, công tác ñào t o b ph n này còn h n ch s lư ng và n i dung ñào t o. B trí l c lư ng KTKSNB còn quá m ng so v i m ng lư i ho t ñ ng và t c ñ tăng trư ng c a chi nhánh (Buôn H , Qu ng Nam, Gia Lai, Đ k L k, Đà N ng, Đ k Nông,). + V phương pháp ki m tra tín d ng chưa ñáp ng ñư c nhu c u c a ki m tra, ki m soát n i b hi n ñ i. Trong khi các m t nghi p v ngày càng ña d ng, luôn ñ i m i và s d ng công ngh thông tin thì vi c ki m tra ch y u v n còn mang tính th công, chưa có ph n m m tin h c h tr . Phương pháp ki m tra tín d ng hi n nay n ng v ki m tra tính tuân th và ki m tra chi ti t, n i dung ki m tra n ng v ho t ñ ng ki m tra l i ch không ti p c n m t cách h th ng và t ng th nh m phát hi n các r i ro ti m n hay nh ng ñi m y u trong quy trình ñ có th ñ xu t, ki n ngh s a ñ i, kh c ph c. - Th tư, x lý k t qu ki m tra chưa ñư c th c hi n h t trách nhi m, d n ñ n hi u l c, hi u qu c a công tác ki m tra, ki m soát n i b tín d ng chưa cao. Trong công tác KTKSNB, các chi nhánh ch t p trung cho công tác ki m tra mà chưa chú tr ng khâu phúc tra k t qu ch n ch nh, s a sai sau ki m tra ñ ñ m b o tính hi u l c c a công tác này.
19 K t lu n chương 2 Trên cơ s lý thuy t c a chương 1, chương 2 ñã mô t tình hình ho t ñ ng tín d ng, ñi sâu nghiên c u, phân tích ho t ñ ng tín d ng và công tác KSNB ñ i v i ho t ñ ng tín d ng, ñưa ra ñánh giá ch t lư ng v công tác ki m soát n i b ñ i v i ho t ñ ng tín d ng t i các chi nhánh NHNo&PTNT khu v c mi n Trung v i nh ng ưu ñi m và h n ch trong quy trình cho vay, t ch c b máy, các ho t ñ ng ki m soát, phương pháp ki m soát. Đây chính là cơ s ñ lu n văn ñưa ra nh ng gi i pháp và ki n ngh chương 3 nh m tăng cư ng công tác KSNB ñ i v i ho t ñ ng tín d ng ñ công tác này ñ t ñư c hi u qu và hi u l c hơn trong th i gian t i. CHƯƠNG 3 PHƯƠNG HƯ NG VÀ GI I PHÁP TĂNG CƯ NG KI M SOÁT N I B Đ I V I HO T Đ NG TÍN D NG T I CÁC CHI NHÁNH NHNo&PTNT KHU V C MI N TRUNG 3.1. S c n thi t ph i tăng cư ng ki m soát n i b ñ i v i ho t ñ ng tín d ng t i các Chi nhánh NHNo&PTNT khu v c mi n Trung 3.1.1. Nh ng v n ñ ñ t ra t th c tr ng ki m soát n i b ñ i v i ho t ñ ng tín d ng t i các Chi nhánh NHNo&PTNT khu v c mi n Trung T k t qu ñánh giá chương 2, ki m soát n i b ñ i v i ho t ñ ng tín d ng các Chi nhánh còn nhi u b t c p, chưa ñáp ng ñư c yêu c u qu n lý ch t ch ñ i v i ho t ñ ng tín d ng. Trong khi ñó, ch t lư ng tín d ng c a các Chi nhánh còn th p, n có d u hi u ti m n r i ro cao v n gia tăng, chưa ñư c ki m tra, giám sát ñúng m c. Đi u này ñ t ra v n ñ : quy ch , quy ñ nh, quy trình tín d ng v n còn chưa ch t ch ; th m ñ nh tín d ng thi u chính xác; trình ñ cán b tín
20 d ng còn nhi u b t c p; công tác ki m tra sau khi cho vay chưa ñư c th c hi n ñúng m c.Do ñó tăng cư ng KSNB ñ i v i ho t ñ ng tín d ng t i các Chi nhánh khu v c mi n Trung ñang là v n ñ ñ t ra. 3.1.2. Đ nh hư ng và m c tiêu phát tri n ho t ñ ng tín d ng c a NHNo&PTNT Vi t Nam giai ño n 2010-2020 M c tiêu ph n ñ u v ngu n v n bình quân 16-18 %/ năm; dư n tín d ng bình quân 14 - 16 %/năm; dư n trung, dài h n chi m t tr ng t i ña 40% t ng dư n ; n x u dư i 5%/ t ng dư n . 3.1.3. Phương hư ng tăng cư ng KSNB ñ i v i ho t ñ ng tín d ng - M t là, ho t ñ ng tín d ng ph i ñư c c th hóa b ng chính sách tín d ng khoa h c, phù h p v i th c ti n. - Hai là, hoàn thi n quy trình xét duy t cho vay, giám sát kho n vay m t cách ch t ch , g n v i trách nhi m c a công tác cán b . - Ba là, h th ng thông tin khách hàng ph i ñư c c p nh t, x lý b sung thư ng xuyên, ñ m b o tín xác th c, b o ñ m tính pháp lý - B n là, h sơ k toán, báo cáo k toán nghi p v tín d ng ph i cung c p ñư c các thông tin trung th c, chính xác và k p th i. - Năm là, ho t ñ ng ki m tra, giám sát t p trung hư ng t i giám sát r i ro và ti m n r i ro thay cho giám sát tuân th như trư c ñây. - Sáu là, phát tri n ngu n nhân l c c a công tác ki m tra ñáp ng ñư c yêu c u ng d ng công ngh tiên ti n. - B y là, kh ng ch n x u t i m i ñơn v dư i 3%. V i nh ng phương hư ng như trên, các chi nhánh c n ph i quan tâm ñ n vi c xác ñ nh các th t c ki m soát s áp d ng trong ho t ñ ng KSNB. 3.2. M t s gi i pháp tăng cư ng công tác KSNB ñ i v i ho t ñ ng tín d ng