Tóm tắt Luận văn Thạc sĩ: Thẩm quyền điều tra của cơ quan Điều tra hình sự trong Quân đội

Chia sẻ: Truong Tien | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:5

Thêm vào BST

Báo xấu

74
lượt xem 2
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Luận văn đánh giá đúng thực trạng về tổ chức và hoạt động của CQĐTHS Quân đội trong tố tụng hình sự. Tìm ra một số giải pháp góp phần nâng cao hiệu quả hoạt động của CQĐTHS Quân đội khi giải quyết vụ án hình sự và đáp ứng yêu cầu cải cách tư pháp.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Tóm tắt Luận văn Thạc sĩ: Thẩm quyền điều tra của cơ quan Điều tra hình sự trong Quân đội

Thẩm quyền điều tra của cơ quan Điều tra hình sự trong Quân đội Nguyễn Tuấn Anh Khoa Luật Luận văn Thạc sĩ ngành: Luật hình sự và tố tụng hình sự; Mã số: 60 38 01 04 Người hướng dẫn: PGS.TS. Nguyễn Ngọc Chí Năm bảo vệ: 2014 Keywords. Thẩm quyền điều tra; Điều tra hình sự; Luật hình sự; Pháp luật Việt Nam Content 1. Tính cấp thiết của đề tài Thực hiện chiến lược cải cách tư pháp, các cơ quan tiến hành tố tụng trong Quân đội đã đổi mới về tổ chức và hoạt động. Đối với hoạt động tố tụng hình sự, các cơ quan tiến hành tố tụng trong Quân đội đã áp dụng nhiều hình thức, biện pháp nhằm nâng cao chất lượng hoạt động, đề cao trách nhiệm của cơ quan tiến hành tố tụng và người tiến hành tố tụng; tạo được sự chuyển biến rõ nét trong các mặt công tác của từng ngành; hoạt động điều tra, truy tố, xét xử và thi hành án có nhiều tiến bộ; các vụ án hình sự được đưa ra xét xử kịp thời, nghiêm minh, đúng pháp luật, được cán bộ, chiến sĩ và nhân dân đồng tình; góp phần giữ vững an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội, tăng cường kỷ luật và sức mạnh chiến đấu của quân đội. Bảo đảm sức mạnh chiến đấu, đòi hỏi Quân đội phải giữ nghiêm kỷ luật, là yếu tố cơ bản, quyết định tạo nên sức mạnh của Quân đội, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã dạy: "Quân đội mạnh là nhờ giáo dục khéo, nhờ chính sách đúng và nhờ kỷ luật nghiêm". Việc duy trì kỷ luật Quân đội luôn được coi là nhiệm vụ hàng đầu của các cấp, các ngành, các đơn vị Quân đội, trong đó Cơ quan điều tra hình sự, Cơ quan An ninh điều tra, Viện kiểm sát quân sự, Tòa án quân sự có vai trò nòng cốt. Cơ quan điều tra hình sự quân đội là một trong những thiết chế trọng yếu duy trì kỷ luật quân đội, có chức năng phát hiện, điều tra để truy tố những hành vi phạm tội xảy ra trong toàn quân. Thẩm quyền, chức năng, nhiệm vụ của Cơ quan điều tra quân đội được quy định trong BLTTHS, PLTCĐTHS và các văn bản qui phạm pháp luật của các cơ quan nhà nước có thẩm quyền của nhà nước và quân đội. Những qui định này đã tạo cơ sở pháp lý cho hoạt động điều tra của cơ quan điều tra quân đội, góp phần điều tra làm rõ tội phạm, xử lý nghiêm đối với các tội phạm xảy ra trong quân đội. Tuy nhiên, thực tiễn hoạt động điều tra của Cơ quan điều tra vẫn còn một số hạn chế, bất cập, đó là: Việc xác định thẩm quyền giữa các Cơ quan điều tra trong Quân đội với Cơ quan Cảnh sát điều tra trong Công an nhân dân dẫn đến chậm trễ trong điều tra. Trong khi tăng thẩm quyền xét xử cho Tòa án quân sự thì chưa đi đôi với việc tăng cường thẩm quyền điều tra cho Cơ quan điều tra cấp tương đương. Căn cứ quy định của pháp luật, CQĐTHS các cấp trong Quân đội tiến hành điều tra tội phạm xảy ra trên địa bàn khu vực Quân khu kết hợp với đơn vị hành chính quân sự theo tổ chức bộ máy của Bộ Quốc phòng trên cơ sở thẩm quyền xét xử của Tòa án Quân sự. Theo sự biến động của các đơn vị Quân đội qua từng thời kỳ và quán triệt tinh thần cải cách tư pháp của Đảng, Nhà nước và Bộ Quốc phòng, CQĐTHS Quân đội từng bước nghiên cứu, đề xuất, kiện toàn hệ thống tổ chức, biên chế đáp ứng yêu cầu thực hiện chức năng nhiệm vụ. Bên cạnh đó, mô hình tổ chức biên chế ngành Điều tra hình sự Quân đội những năm qua đã phát huy tác dụng bảo đảm tính kế thừa qua các giai đoạn, phù hợp với quy định pháp luật của Nhà nước, tính đặc thù của Quân đội đáp ứng yêu cầu thực hiện nhiệm vụ. Thực tiễn hoạt động của CQĐTHS các cấp trong Quân đội đã tham mưu cho Quân ủy Trung ương, Thủ trưởng Bộ Quốc phòng, cấp ủy vả chi huy các đơn vị có hiệu quả công tác đấu tranh, phòng chống tội phạm, duy trì kỷ cương, chấp hành kỷ luật, pháp luật góp phần nâng cao sức mạnh chiến đấu của Quân đội. Tuy nhiên, quán triệt tinh thần cải cách tư pháp đến năm 2020, CQĐTHS các cấp trong Quân đội tiếp tục nghiên cứu, điều chỉnh mô hình tổ chức, bộ máy đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ đấu tranh phòng, chống vi phạm, tội phạm trong tình hình mới. Do sự phát triển của tình hình kinh tế - xã hội, trước yêu cầu đổi mới tổ chức và hoạt động của các cơ quan tư pháp, một số quy định về thẩm quyền điều tra của CQĐTHS Quân đội bộc lộ nhiều điểm bất cập không còn phù hợp, gây khó khăn cho hoạt động điều tra của các CQĐTHS trong Quân đội. Thực tiễn hoạt động điều tra của các CQĐTHS trong Quân đội cho thấy đang có sự tranh chấp về thẩm quyền điều tra giữa các CQĐTHS Quân đội với Cơ quan Cảnh sát điều tra - Bộ Công an. Vì vậy, việc nghiên cứu cả về lý luận và thực tiễn áp dụng các quy định của pháp luật về thẩm quyền điều tra của CQĐTHS trong Quân đội và đề xuất các giải pháp nhằm hoàn thiện thẩm quyền điều tra của CQĐTHS Quân đội là một yêu cầu cấp bách. Chính vì lý do trên, tác giả lựa chọn nghiên cứu đề tài: "Thẩm quyền điều tra của Cơ quan Điều tra hình sự trong Quân đội " làm Luận văn thạc sĩ luật học. 2. Tình hình nghiên cứu đề tài Trong khi việc nghiên cứu về cơ quan điều tra nói chung luôn là đề tài thu hút sự quân tâm của các nhà khoa học, cán bộ thực tiễn trên cả bình diện lý luận cũng như thực tiễn và đã có nhiều công trình được công bố. Thì việc nghiên cứu về thẩm quyền điều tra của CQĐTHS Quân đội còn khá hạn chế, cho đến nay có nhiều tác giả nghiên cứu đề tài có liên quan đến thẩm quyền điều tra như: đề án cấp Bộ "Đổi mới tổ chức, hoạt động của các Cơ quan điều tra hình sự trong quân đội", Cục Điều tra hình sự - Bộ Quốc phòng, Hà Nội, 2009; đề tài cấp Bộ "Xây dựng lực lượng cảnh vệ làm nhiệm vụ canh giữ, dẫn giải bị can, bị cáo; bảo vệ phiên tòa, bảo vệ các Trại giam, Trại tạm giam; hỗ trợ công tác thi hành án", Cục Điều tra hình sự - Bộ Quốc phòng, Hà Nội, 2009; đề tài cấp Bộ "Tổ chức, xây dựng kho vật chứng, tịch thu trong các vụ án do Cơ quan điều tra hình sự quân đội tiến hành", Cục Điều tra hình sự - Bộ Quốc phòng, Hà Nội, 2009; Ngô Minh Giang, Tổ chức hoạt động điều tra các vụ án Trộm cắp tài sản trong doanh trại quân đội, Luận văn thạc sĩ luật học, 2001; Thân Tuấn Anh, Hệ thống tổ chức Cơ quan điều tra hình sự khu vực trong quân đội nhân dân. Thực trạng và giải pháp nâng cao hiệu quả hoạt động điều tra, Luận văn thạc sĩ luật học, 2005; Hoàng Tùng, Mối quan hệ phối hợp giữa Cơ quan điều tra hình sự quân đội với các cơ quan nghiệp vụ của lực lượng Cảnh sát nhân dân, Bộ Công an trong hoạt động điều tra các vụ án có lên quan đến quân đội, Luận văn thạc sĩ luật học, 2001; Nguyễn Trọng Nga, Tiếp nhận, xử lý tố giác, tin báo về tội phạm của Cơ quan điều tra hình sự trong quân đội nhân dân, Luận văn thạc sĩ luật học, 2006...Tuy nhiên cho đến nay chưa có tác giả nào nghiên cứu về thẩm quyền điều tra và mô hình hệ thống tổ chức của Cơ quan điều tra hình sự Quân đội một cách tổng thể, khách quan và toàn diện. Vì vậy, việc nghiên cứu đề tài này có vai trò quan trọng đối với CQĐT nói chung và CQĐTHS Quân đội nói riêng. 3. Mục đích, nhiệm vụ, phạm vi nghiên cứu Trên cơ sở nghiên cứu lý luận cơ bản, khảo sát thực tiễn hoạt động điều tra của CQĐTHS Quân đội. Đánh giá đúng thực trạng về tổ chức và hoạt động của CQĐTHS Quân đội trong tố tụng hình sự. Tìm ra một số giải pháp góp phần nâng cao hiệu quả hoạt động của CQĐTHS Quân đội khi giải quyết vụ án hình sự và đáp ứng yêu cầu cải cách tư pháp. Để đạt được mục đích trên, đề tài giải quyết các nhiệm vụ sau đây: - Làm rõ về vai trò, vị trí, chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và thẩm quyền của Cơ quan điều tra hình sự quân đội. - Nghiên cứu những quy định của pháp luật tố tụng hình sự và thực trạng về thẩm quyền điều tra của CQĐTHS Quân đội. Chỉ ra những bất cập của mô hình hệ thống tổ chức CQĐTHS Quân đội hiện nay; những hạn chế bất cập, khó khăn, vướng mắc khi thực hiện thẩm quyền điều tra; những hạn chế trong hoạt động tố tụng hình sự. - Đề xuất phương án xây dựng mô hình hệ thống tổ chức mới của CQĐTHS Quân đội phù hợp với hệ thống tổ chức của Nhà nước, đặc thù của Quân đội, theo hướng thu gọn đầu mối và hoạt động điều tra theo nguyên tắc địa bàn, lãnh thổ. - Đề xuất một số giải pháp, kiến nghị nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động điều tra của CQĐTHS Quân đội. Phạm vi nghiên cứu: tập trung vào các quy định của pháp luật tố tụng hình sự về thẩm quyền điều tra của CQĐTHS Quân đội. Số liệu, tư liệu thực tế dùng trong luận văn được trích dẫn từ các báo cáo thống kê, báo cáo tổng kết của Cục điều tra hình sự - Bộ Quốc phòng trong khoảng thời gian từ năm 2008 -2013; chủ thể chính là Cơ quan Điều tra hình sự Quân đội. 4. Phương pháp nghiên cứu Đề tài được nghiên cứu dựa trên cơ sở phương pháp luận và phép biện chứng duy vật của chủ nghĩa Mác - Lênin; tư tưởng Hồ Chí Minh; quan điểm của Đảng, Nhà nước và Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng về đổi mới tổ chức và hoạt động của các cơ quan tư pháp Quân đội. Quá trình nghiên cứu, chúng tôi còn sử dụng các phương pháp nghiên cứu cụ thể như: phân tích, tổng hợp, thống kê, mô hình hóa; phương pháp so sánh, đối chiếu; phân tích thuần túy quy phạm pháp luật; phương pháp chuyên gia, trao đổi, tọa đàm… Trong quá trình nghiên cứu đã tiếp thu kết quả các đề tài đã được công bố, các đánh giá, tổng kết của cơ quan chuyên môn và các chuyên gia. 5. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của đề tài Về lý luận, kết quả nghiên cứu của luận văn góp phần hoàn thiện lý luận về tổ chức và thẩm quyền của CQĐTHS Quân đội trong tố tụng hình sự. Về thực tiễn, luận văn là tài liệu có giá trị cho việc nghiên cứu, học tập. Những đề xuất, kiến nghị trong luận văn sẽ cung cấp những luận cứ khoa học phục vụ cho công tác điều tra xác định đúng thẩm quyền điều tra của CQĐTHS Quân đội trong tố tụng hình sự. 6. Điểm mới của đề tài Đây là công trình chuyên khảo trong khoa học Tố tụng hình sự, nghiên cứu toàn diện và hệ thống về thẩm quyền điều tra của CQĐTHS Quân đội. Kết quả nghiên cứu của đề tài góp phần bổ sung hoàn thiện về mặt lý luận cũng như thực tiễn để xác định thẩm quyền điều tra của CQĐTHS Quân đội; đề tài đã luận giải những căn cứ khoa học làm cơ sở cho việc phân định thẩm quyền điều tra của CQĐTHS Quân đội với các Cơ quan điều tra ngoài Quân đội. Luận văn phân tích các quy định của Bộ luật Tố tụng hình sự về thẩm quyền điều tra của CQĐTHS Quân đội, đánh giá thực trạng áp dụng các quy định về thẩm quyền điều tra của CQĐTHS Quân đội và chỉ ra những bất cập cần phải bổ sung, sửa đổi. Trên cơ sở nghiên cứu, luận văn đề xuất những giải pháp, kiến nghị nhằm hoàn thiện các quy định về thẩm quyền điều tra của Cơ quan ĐTHS Quân đội, đề xuất mô hình CQĐTHS các cấp trong Quân đội theo tinh thần Nghị quyết 49-NQ/TW, những biện pháp kiện toàn tổ chức và cán bộ, bảo đảm cơ sở vật chất để các CQĐTHS trong Quân đội thực hiện đúng thẩm quyền điều tra. 7. Cấu trúc của Luận văn Luận văn được cấu trúc thành 3 chương, không kể phần mở đầu, phần kết luận, phụ lục và danh mục tài liệu tham khảo. Chương 1: Một số vấn đề lý luận về Thẩm quyền điều tra của Cơ quan Điều tra hình sự Quân đội. Chương 2: Pháp luật và thực tiễn thực hiện thẩm quyền điều tra của Cơ quan Điều tra hình sự Quân đội. Chương 3: Hoàn thiện pháp luật và giải pháp nâng cao hiệu quả thực thi thẩm quyền điều tra của Cơ quan Điều tra hình sự Quân đội. References 1. Nguyễn Ngọc Anh (2007), Đổi mới tổ chức và hoạt động của các Cơ quan điều tra trong Công an nhân dân theo tiến trình cải cách tư pháp, (Sách chuyên khảo), NXB Công an nhân dân, Hà Nội. 2. Bộ Quốc phòng (2004), Quyết định số 139/2004/QĐ-BQP ngày 08/10 của Bộ trưởng Bộ Quốc phòng về tổ chức và nhiệm vụ của Cơ quan điều tra hình sự trong Quân đội, Hà Nội. 3. Bộ Quốc phòng (2006), Quy chế hoạt động của Ngành điều tra hình sự Quân đội (Ban hành theo Quyết định số 47/2006/QĐ-BQP ngày 16/03/2006 của Bộ trưởng Bộ Quốc phòng), Hà Nội. 4. Bộ Quốc phòng (2007), Kế hoạch số 4334/KH-CCTP ngày 10/8 về thực hiện Nghị quyết 67NQ/ĐUQSTW của Đảng ủy Quân sự Trung ương về việc lãnh đạo thực hiện chiến lược cải cách tư pháp đến năm 2020, Hà Nội. 5. Bộ Quốc phòng (2007), Thông tư số 78/2007/TT-BQP ngày 27/4 hướng dẫn bổ nhiệm Thủ trưởng, Phó Thủ trưởng Cơ quan điều tra hình sự, Cơ quan An ninh điều tra và Điều tra viên các cấp trong Quân đội, Hà Nội. 6. Bộ Quốc phòng (2010), Điều lệnh quản lý bộ đội Quân đội nhân dân Việt Nam (Ban hành kèm theo Thông tư số 104/2010/TT-BQP ngày 06/8/2010 của Bộ trưởng Bộ Quốc phòng), Hà Nội. 7. Bộ Tổng tham mưu (2004), Quyết định số 1501/QĐ-TM ngày 15/12 của Tổng tham mưu trưởng về việc kiện toàn tổ chức biên chế cơ quan điều tra hình sự trong Quân đội, Hà Nội. 8. Bộ Tư pháp (2005), Bình luận khoa học Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2003, NXB Bộ Tư pháp, Hà Nội. 9. Lê Cảm - Nguyễn Ngọc Chí (2004), Cải cách tư pháp ở Việt Nam trong giai đoạn xây dựng Nhà nước pháp quyền, Nxb Đại học Quốc gia Hà nội. 10. Lê Cảm (2009), Hệ thống tư pháp hình sự trong giai đoạn xây dựng Nhà nước pháp quyền, (Sách chuyên khảo), NXB Đại học Quốc gia Hà Nội, Hà Nội. 11. Nguyễn Ngọc Chí (2007), Thẩm quyền xét xử của Tòa án trong Tố tụng hình sự, (chuyên đề cao học), Hà Nội. 12. Nguyễn Ngọc Chí (2001), Giáo trình Luật Tố tụng hình sự Việt Nam, NXB Đại học Quốc gia Hà Nội. 13. Chính phủ (2010), Nghị định số 77/2010/NĐ-CP ngày 12/7 về phối hợp giữa Bộ Công an và Bộ Quốc phòng trong thực hiện nhiệm vụ bảo vệ an ninh quốc gia, giữ gìn trật tự, an toàn xã hội và nhiệm vụ quốc phòng, Hà Nội. 14. Cục Điều tra hình sự - Bộ Quốc phòng (2000), Thẩm quyền điều tra của các cơ quan điều tra hình sự quân đội, Hà Nội. 15. Cục Điều tra hình sự - Bộ Quốc phòng (2003), Lịch sử ngành điều tra hình sự Quân đội nhân dân Việt Nam, NXB Quân đội nhân dân, Hà Nội. 16. Cục Điều tra hình sự - Bộ Quốc phòng (2006), Hướng dẫn số 399/ HD-ĐTHS ngày 28/6 về việc áp dụng một số quy định của pháp luật về thẩm quyền điều tra của các cơ quan điều tra hình sự quân đội và giám thị trại tạm giam, trại giam quân sự, Hà Nội. 17. Cục Điều tra hình sự - Bộ Quốc phòng (2009), Đổi mới tổ chức, hoạt động của các cơ quan điều tra hình sự trong Quân đội, Đề án cấp Bộ (Đề án số 899 ngày 24/12), Hà Nội. 18. Cục Điều tra hình sự - Bộ Quốc phòng (2012), Báo cáo, đánh giá kết quả hoạt động công tác điều tra hình sự (2007 - 2012), Hà Nội. 19. Cục Điều tra hình sự - Bộ Quốc phòng (2013), Báo cáo kết quả công tác điều tra hình sự năm 2013, Hà Nội. 20. Đảng Cộng sản Việt Nam (2002), Nghị quyết số 08-NQ/TW ngày 02/01/2002 của Bộ Chính trị về một số nhiệm vụ trọng tâm công tác tư pháp trong thời gian tới, Hà Nội. 21. Đảng Cộng sản Việt Nam (2005), Nghị quyết số 49-NQ/TW ngày 02/06/2005 của Bộ Chính trị về chiến lược cải cách tư pháp đến năm 2020, Hà Nội. 22. 23. 24. 25. 26. 27. 28. 29. 30. 31. 32. 33. 34. 35. 36. 37. 38. 39. 40. Đảng Cộng sản Việt Nam (2007), Chỉ thị số 15-CT/TW ngày 07/7 của Bộ Chính trị về sự lãnh đạo của Đảng đối với các cơ quan bảo vệ pháp luật trong công tác điều tra, xử lý các vụ án hình sự và công tác bảo vệ Đảng, Hà Nội. Đảng ủy Quân sự Trung ương (2007), Nghị quyết số 67/NQ-ĐUQSTW ngày 08/3 về việc lãnh đạo thực hiện chiến lược cải cách tư pháp trong quân đội đến năm 2020, Hà Nội. Đảng ủy Quân sự Trung ương (2010), Quyết định số 499-QĐ/ĐU ngày 09/9 ban hành Quy định về công tác lãnh đạo của các cấp ủy Đảng đối với hoạt động khởi tố, điều tra của Cơ quan điều tra hình sự các cấp trong Quân đội, Hà Nội. Trần Văn Độ (2001), Một số vấn đề về hoàn thiện thẩm quyền xét xử của Tòa án các cấp, Tạp chí Tòa án nhân dân số 6. Trần Đình Nhã (1997), "Về cải cách cơ quan điều tra", Hội thảo khoa học: Về cải cách cơ quan điều tra, Viện Kiểm sát nhân dân tối cao tổ chức tại Hà Nội. Quốc hội nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam (1985), Bộ luật Hình sự, Hà Nội. Quốc hội nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam (1988), Bộ luật Tố tụng hình sự, Hà Nội. Quốc hội nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam (1999), Bộ luật Hình sự, Hà Nội. Quốc hội nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam (2003), Bộ luật Tố tụng hình sự, Hà Nội. Quốc hội nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam (2009), Bộ luật Hình sự (sửa đổi, bổ sung), Hà Nội. Quốc hội nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam (2013), Hiến pháp, Hà Nội. Tòa án nhân dân tối cao, Viện kiểm sát nhân dân tối cao, Bộ Quốc phòng, Bộ Công an (2000), Thông tư liên tịch số 01/2000/TTLT-TANDTC-VKSNDTC-BQP- BCA ngày 20/10 về quan hệ phối hợp trong một số hoạt động điều tra, truy tố, xét xử vụ án hình sự giữa các cơ quan tiến hành tố tụng trong quân đội và ngoài quân đội, Hà Nội. Tòa án nhân dân tối cao, Viện kiểm sát nhân dân tối cao, Bộ Quốc phòng, Bộ Công an (2006), Thông tư liên tịch số 01/2005/TTLT-TANDTC-VKSNDTC-BQP- BCA ngày 18/04/2005 hướng dẫn về thẩm quyền xét xử của Tòa án quân sự, Hà Nội. Ủy ban Thường vụ Quốc hội (1989), Pháp lệnh Tổ chức điều tra hình sự, Hà Nội. Ủy ban Thường vụ Quốc hội (2002), Pháp lệnh tổ chức Tòa án quân sự, Hà Nội. Ủy ban Thường vụ Quốc hội (2004), Pháp lệnh Tổ chức điều tra hình sự, Hà Nội. Viện kiểm sát nhân dân tối cao, Bộ Quốc phòng, Bộ Công an (2005), Thông tư liên tịch số 05/2005/TTLT-VKSNDTC-BQP-BCA ngày 07/9 về quan hệ giữa Cơ quan điều tra và Viện kiểm sát trong thực hiện một số quy định của Bộ luật tố tụng hình sự năm 2003, Hà Nội. Viện Lịch sử Quân sự Việt Nam (2007), Chủ tịch Hồ Chí Minh với sự nghiệp xây dựng Quân đội Nhân dân Việt Nam, (Hội thảo khoa học), NXB Quân đội nhân dân, Hà Nội. Viện ngôn ngữ học (2010), Từ điển Tiếng Việt, NXB Từ điển Bách khoa, Hà Nội.