Tóm tắt luận văn thạc sĩ: Vận dụng phương pháp tính giá ABC tại nhà máy may Hoà Thọ II - Tổng công ty cổ phần dệt may Hoà Thọ

Chia sẻ: Sdfv Sdfv | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:26

Thêm vào BST

Báo xấu

236
lượt xem 63
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Luận văn trình bày những nội dung cơ bản: tổng hợp lý luận về phương pháp tính giá ABC, thực tế áp dụng phương pháp tính giá ABC tại nhà máy may Hoà Thọ II - Tổng công ty cổ phần dệt may Hoà Thọ.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Tóm tắt luận văn thạc sĩ: Vận dụng phương pháp tính giá ABC tại nhà máy may Hoà Thọ II - Tổng công ty cổ phần dệt may Hoà Thọ

1 B GIÁO D C VÀ ĐÀO T O Đ I H C ĐÀ N NG ĐÀO TH THÚY H NG V N D NG PHƯƠNG PHÁP TÍNH GIÁ ABC T I NHÀ MÁY MAY HÒA TH II - T NG CÔNG TY C PH N D T MAY HÒA TH Chuyên ngành: K toán Mã s : 60.34.30 TÓM T T LU N VĂN TH C SĨ QU N TR KINH DOANH Đà N ng - Năm 2011
2 Công trình ñư c hoàn thành t i Đ I H C ĐÀ N NG Ngư i hư ng d n khoa h c: TS. HOÀNG TÙNG Ph n bi n 1: TS. ĐOÀN TH NG C TRAI Ph n bi n 2: PGS.TS. HUỲNH NĂM Lu n văn ñư c b o v t i H i ñ ng ch m lu n văn th c sĩ qu n tr kinh doanh t i Đ i h c Đà N ng vào ngày 12 tháng 08 năm 2011 * Có th tìm hi u lu n văn t i: - Trung tâm Thông tin H c li u, Đ i h c Đà N ng - Thư vi n trư ng Đ i h c Kinh t , Đ i h c Đà N ng.
3 Më §ÇU 1. Tính c p thi t c a vi c nghiên c u ñ tài Hi n nay, các doanh nghi p s n xu t trên th gi i ñang ph i ñ i m t v i s c nh tranh ngày càng tăng trên m t th trư ng v i xu hư ng toàn c u. Đ thành công trong môi trư ng m i này, h ph i thích ng nhanh và s n xu t ra nh ng s n ph m v i chi phí th p ñ ng th i ph i có ch t lư ng. Đ ra ñư c nh ng quy t ñ nh chính xác các nhà qu n lý ph i có nh ng thông tin v chi phí ñ y ñ , chính xác và ñư c c p nh t. H th ng tính giá truy n th ng d a vào vi c phân b chi phí theo s n lư ng ñã m t ñi s chính xác khi mà lao ñ ng tr c ti p không còn chi m m t t tr ng ñáng k như trư c n a. Nh ng h th ng tính giá truy n th ng có xu hư ng làm cho vi c tính toán chi phí s n ph m không ñư c chính xác và d n ñ n nh ng quy t ñ nh chi n lư c không phù h p. Thông tin v chi phí s n xu t và giá thành s n ph m là r t quan tr ng trong vi c l p k ho ch s n xu t, ra quy t ñ nh qu n tr và ki m soát n i b . Đ ñ m b o các quy t ñ nh c a nhà qu n tr ñư c ñúng ñ n, ñòi h i thông tin v chi phí s n xu t và giá thành ph i k p th i và chính xác. Hi n nay, t i Nhà máy may Hòa Th II thu c T ng Công ty c ph n d t may Hòa Th chi phí s n xu t chung chi m t tr ng tương ñ i cao trong giá thành s n ph m 46%, t tr ng này có xu hư ng gia tăng b i ñi u ki n s n xu t ngày ñư c nâng cao. Tuy nhiên, m i phân xư ng vi c tính toán phân b chi phí s n xu t chung cho các s n ph m ñư c ti n hành theo m t t l duy nh t, t l này ñư c xây d ng d a vào doanh thu c a các s n ph m. S phân b theo mô hình truy n th ng như v y là không chính xác vì tiêu th c phân b ñơn gi n và ít có quan h nhân qu v i m c ñ ho t ñ ng c a các b ph n. Đi u này s nh hư ng l n ñ n tính chính xác c a các quy t ñ nh qu n tr . M t phương pháp tính chi phí m i ñư c thi t k nh m kh c ph c các như c ñi m c a nh ng h th ng tính giá thành truy n th ng, ñó là phương pháp tính giá theo ho t ñ ng (ABC – Activities Based Costing). Robin Cooper,
4 Robert Kaplan, và H. Thomas Johnson là nh ng ngư i ñ u tiên ñưa ra phương pháp ABC. Đây là m t phương pháp tính giá ñư c s d ng ñ tính th ng chi phí chung vào các ñ i tư ng tính chi phí (Cooper, 1988a; 1988b; 1990; Cooper và Kaplan, 1988; Johnson, 1990). Trên cơ s các v n ñ nêu trên nên tôi ch n ñ tài “V n d ng phương pháp tính giá theo ho¹t ®éng t i Nhà máy may Hòa Th 2 thu c T ng công ty c ph n d t may Hòa Th ” 2. M c ñích nghiên c u - T ng h p cơ s lý lu n v phương pháp tính giá theo ho t ñ ng. - Ph n ánh th c tr ng công tác k toán t i Nhà máy may Hòa Th 2. Xác ñ nh và phân tích phương pháp tính giá t i Nhà máy may Hòa Th 2. - T ch c v n d ng phương pháp tính giá theo ho t ñ ng t i Nhà máy may Hòa Th 2. - So sánh vi c th c hi n gi a phương pháp tính giá truy n th ng và phương pháp tính giá theo ho t ñ ng và hư ng s d ng thông tin t phương pháp này cho vi c qu n tr d a trên ho t ñ ng. 3. Ph m vi nghiên c u V n d ng phương pháp tính giá theo ho t ñ ng vào ñi u ki n th c t t i Nhà máy may Hòa Th 2, ñ ñưa ra m t s gi i pháp nh m hoàn thi n công tác tính giá. 4. Phương pháp nghiên c u Lu n văn s d ng các phương pháp c th như: Phương pháp so sánh, phương pháp th ng kê, phương pháp quan sát và ñánh giá, …. K t qu nghiên c u còn d a trên các cu c ph ng v n tr c ti p k toán trư ng, nhà qu n lý và các b ph n ch c năng có liên quan ñ n s li u c a Nhà máy. 5. Nh ng ñóng góp c a lu n văn
5 - Lu n văn ñã t ng h p cơ s lý lu n liên quan ñ n phương pháp tính giá ABC. - V n d ng phương pháp tính giá ABC ñ ñưa ra m t s gi i pháp nh m hoàn thi n công tác tính giá t i Nhà máy may Hòa Th 2, ñáp ng yêu c u phát tri n c a T ng công ty c ph n d t may Hòa Th trong th i gian t i. 6. K t c u c a lu n văn Ngoài các ph n m ñ u, k t lu n, lu n văn g m 3 chương: Chương 1: Cơ s lý lu n v phương pháp tính giá theo ho t ñ ng Chương 2: Th c tr ng v công tác tính giá t i Nhà máy may Hòa Th 2 thu c T ng Công ty c ph n d t may Hòa Th Chương 3: V n d ng phương pháp tính giá theo ho t ñ ng t i Nhà máy may Hòa Th 2 thu c T ng công ty c ph n d t may Hòa Th CH¦¥NG 1 C¥ Së Lý LUËN VÒ ph−¬ng ph¸p TÝnh gi¸ theo ho¹t ®éng 1. 1. Tæng quan vÒ ph−¬ng ph¸p tÝnh gi¸ theo ho¹t ®éng 1.1.1. LÞch sö h×nh thµnh ph−¬ng ph¸p tÝnh gi¸ theo ho¹t ®éng Trong suèt nh÷ng n¨m 1980, hÖ thèng tÝnh gi¸ thµnh truyÒn thèng trong c¸c doanh nghiÖp ®· béc lé rÊt nhiÒu nh÷ng h¹n chÕ. §©y lµ mét ph−¬ng ph¸p ®−îc thiÕt lËp c¸ch ®©y tõ nhiÒu thËp kû, khi mµ hÇu hÕt c¸c c«ng ty chØ s¶n xuÊt mét sè Ýt lo¹i s¶n phÈm vµ lao ®éng trùc tiÕp vµ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp lµ nh÷ng nh©n tè chi phÝ chiÕm −u thÕ cao, chi phÝ s¶n xuÊt chung lµ t−¬ng ®èi nhá vµ nh÷ng bãp mÐo n¶y sinh tõ sù ph©n bæ chi phÝ s¶n xuÊt chung lµ kh«ng quan träng, chi phÝ xö lý sè liÖu l¹i qu¸ cao. V× vËy, ®©y lµ nh÷ng khã kh¨n c¶n trë sù ra ®êi cña nhiÒu ph−¬ng ph¸p ph©n bæ chi phÝ s¶n xuÊt chung tiªn tiÕn h¬n. Ngµy nay, chñng lo¹i mÆt hµng mµ c¸c c«ng ty s¶n xuÊt lµ rÊt ®a d¹ng. Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp chØ lµ nh©n tè nhá, cßn chi phÝ s¶n xuÊt chung l¹i lµ mét thµnh phÇn ®¸ng kÓ trong tæng chi phÝ s¶n xuÊt. C¬ së lao ®éng trùc tiÕp
6 ®−îc sö dông ®Ó ph©n bæ chi phÝ s¶n xuÊt chung kh«ng ®−îc tin dïng nh− tr−íc ®©y. §Æc biÖt, chi phÝ xö lý sè liÖu kh«ng cßn lµ rµo c¶n ®èi víi viÖc ra ®êi nhiÒu hÖ thèng tÝnh gi¸ míi. H¬n n÷a, vµo nh÷ng n¨m 1980 víi sù c¹nh tranh d÷ déi toµn cÇu, nhµ qu¶n lý ®· taä ra nhiÒu quyÕt ®Þnh sai lÇm do sù nghÌo nµn vµ sai lÖch vÒ th«ng tin chi phÝ. Tõ ®ã, chi phÝ c¬ héi cña sù nghÌo nµn vÒ th«ng tin chi phÝ t¨ng lªn dÉn ®Õn sù ®ßi hái mét ph−¬ng ph¸p tÝnh gi¸ chÝnh x¸c h¬n. Trong hoµn c¶nh Êy, m t phương pháp tính giá m i ñư c thi t k nh m kh c ph c các như c ñi m c a nh ng h th ng tính giá thành truy n th ng, ñó là phương pháp tính giá theo ho t ñ ng (ABC – Activities Based Costing) ra ®êi. Ngµy nay, c¸c lý thuyÕt nµy ®−îc tr×nh bµy trong c¸c tµi liÖu chuyªn nghµnh kÕ to¸n qu¶n trÞ trªn thÕ giíi vµ ®−îc nhiÒu ng−êi tham gia t×m hiÓu. 1.1.2. C¸c kh¸i niÖm v ph−¬ng ph¸p tÝnh gi¸ theo ho t ñ ng Theo Krumwiede và Roth (1997): Phương pháp tính giá ABC là m t h th ng k toán qu n tr t p trung ño lư ng chi phí, các ho t ñ ng, s n ph m, khách hàng và các ñ i tư ng chi phí... Phương pháp này phân b chi phí cho các ñ i tư ng chi phí d a trên s lư ng ho t ñ ng s d ng b i ñ i tư ng chi phí ñó. Theo Narcyz Roztocki (1999): Đ ti n hành tính giá theo phương pháp ABC c n th c hi n hai giai ño n: giai ño n m t phân b ho c k t chuy n chi phí cho các ho t ñ ng, giai ño n hai s phân b cho t ng s n ph m, d ch v d a trên các ho t ñ ng mà s n ph m hay d ch v ñã tiêu dùng. Theo Horngren (2000): phương pháp ABC là s c i ti n c a phương pháp tính giá truy n th ng b ng vi c t p trung vào các ho t ñ ng c th như là các ñ i tư ng chi phí cơ b n. M t ho t ñ ng có th là m t s ki n, m t hành ñ ng hay là m t công vi c v i m c ñích riêng như thi t k s n ph m, l p ñ t máy móc hay phân ph i s n ph m. H th ng ABC t p h p chi phí cho t ng ho t ñ ng và phân b chi phí cho t ng s n ph m ho c d ch v d a trên ho t ñ ng ñư c tiêu dùng b i s n ph m hay d ch v ñó.
7 Phương pháp tính giá theo ho t ñ ng hình thành m t h th ng g m nhi u khái ni m ñ c trưng, dư i ñây là m t s khái ni m cơ b n: - Khái ni m ho t ñ ng (Activity) - Khái ni m ngu n phát sinh chi phí (Cost driver - Khái ni m trung tâm ho t ñ ng (Activities center) 1.2. Các bư c th c hi n c a phương pháp tính giá theo ho t ñ ng 1.2.1. K thu t v n d ng phương pháp tính giá ABC Bư c 1. Xác ñ nh các ho t ñ ng (Phân tích quá trình s n xu t thành các ho t ñ ng) B−íc 2: X¸c ®Þnh c¸c nguån lùc sö dông B−íc 3: Lùa chän nguån ph¸t sinh chi phÝ B−íc 4. Xác ñ nh chi phí ho t ñ ng cho t ng s n ph m Cã ba ph−¬ng ph¸p ®−îc sö dông trong viÖc tÝnh to¸n nh÷ng tû lÖ nµy, cã møc ®é chÝnh x¸c theo thø tù lµ: −íc ®o¸n, ®¸nh gi¸ hÖ thèng, vµ thu thËp d÷ liÖu thùc tÕ. C¸c ph−¬ng ph¸p nµy còng cã thÓ ®−îc sö dông trong giai ®o¹n mét lµ ph©n bæ chi phÝ ®Õn c¸c ho¹t ®éng. - Ph−¬ng ph¸p −íc ®o¸n - Ph−¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ hÖ thèng - Ph−¬ng ph¸p thu thËp d÷ liÖu thùc tÕ 1.2.2. Tính toán giá tr b ng ti n c a các ho t ñ ng 1.2.3. M i quan h gi a các ho t ñ ng và các s n ph m trên ma tr n APD 1.2.4. Thay th nh ng d u ñã ñánh b ng t l trong ma tr n APD 1.2.5. Tính toán giá tr b ng ti n c a các s n ph m 1.3. Ưu ñi m, như c ñi m, ñi u ki n v n d ng phương pháp tính giá ABC 1.3.1. Sù kh¸c nhau gi÷a phương pháp tính giá ABC vµ ph−¬ng ph¸p tÝnh gi¸ truyÒn thèng 1.3.2. ¦u vµ nh−îc ®iÓm cña phương pháp tính giá ABC
8 Phương pháp tính giá dùa trªn c¬ së ho¹t ®éng gãp phÇn c¶i tiÕn ho¹t ®éng x¸c ®Þnh chi phÝ, gi¸ thµnh cña kÕ to¸n qu¶n trÞ, ®Æc biÖt ë nh÷ng khÝa c¹nh sau: - Theo phương pháp tính giá ABC, chi phÝ s¶n xuÊt chung ®−îc tËp hîp theo c¸c ho¹t ®éng, tøc chi phÝ ®−îc tËp hîp theo nguån ph¸t sinh chi phÝ. §iÒu ®ã t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho c«ng t¸c qu¶n lý, kiÓm so¸t chi phÝ v× chØ cã nhËn thøc ®−îc nguyªn nh©n g©y ra chi phÝ th× míi cã biÖn ph¸p phï hîp ®Ó t¸c ®éng vµo nguån gèc cña sù ph¸t sinh chi phÝ nh»m qu¶n lý kiÓm so¸t chi phÝ mét c¸ch hiÖu qu¶. M« h×nh nµy gióp kÕ to¸n qu¶n trÞ thùc hiÖn tèt môc tiªu kiÓm so¸t chi phÝ. - VËn dông phương pháp tính giá ABC, kÕ to¸n qu¶n trÞ cã sù linh ho¹t trong viÖc sö dông c¸c tiªu chuÈn ph©n bæ chi phÝ cho s¶n phÈm nh»m cung cÊp th«ng tin ®a d¹ng, phong phó vÒ t×nh h×nh chi phÝ, gi¸ thµnh ®¸p øng ®−îc c¸c nhu cÇu sö dông th«ng tin kh¸c nhau cña nhµ qu¶n trÞ. - Víi qu¸ tr×nh s¶n xuÊt s¶n phÈm ngµy cµng phøc t¹p h¬n vµ hiÖn ®¹i h¬n, th× cã nhiÒu nguyªn nh©n g©y ra chi phÝ tõ c¸c bé phËn chøc n¨ng chung chuÈn bÞ cho viÖc s¶n xuÊt, tøc lµ c¸c ho¹t ®éng kh«ng thùc hiÖn ngay t¹i ph©n x−ëng - n¬i s¶n xuÊt ra s¶n phÈm mµ x¶y ra c¸c n¬i nh− thiÕt kÕ mÉu, lËp kÕ ho¹ch s¶n xuÊt, qu¶n lý chÊt l−îng. Phương pháp tính giá nµy quan t©m ®Õn tÊt c¶ chi phÝ chung, gåm c¶ chi phÝ cña c¸c bé phËn chøc n¨ng trªn vµ do vËy c¸ch ph©n bæ nµy v−ît ra khái ranh giíi truyÒn thèng l©u nay chØ tÝnh chi phÝ ph¸t sinh t¹i ph©n x−ëng. - Phương pháp tính giá ®· lµm thay ®æi c¸ch quan niÖm vÒ chi phÝ s¶n xuÊt chung. Mét sè yÕu tè chi phÝ s¶n xuÊt chung, theo truyÒn thèng, ®−îc coi lµ kho¶n chi phÝ gi¸n tiÕp th× b©y giê l¹i liªn quan ®Õn tõng häat ®éng cô thÓ vµ do ®ã cã thÓ quy n¹p vµo tõng ho¹t ®éng cô thÓ. 1.3.3. §iÒu kiÖn vËn dông cña phương pháp tính giá ABC 1.4. Nh ng khó khăn khi áp d ng phương pháp tính giá ABC t i Vi t Nam
9 1.5. Phương pháp tính giá ABC v i vi c qu n tr d a trên ho t ñ ng (ABM – Activity Based Management) TÓM T T CHƯƠNG 1 Qua chương 1, lu n văn ñã nêu lên ñư c các quan ñi m khác nhau c a các h c gi kinh t trên th gi i v phương pháp ABC. M c dù các h c gi có nh ng cách ti p c n khác nhau v phương pháp này nhưng nhìn chung tác gi ñã tóm lư c ñư c trình t c a phương pháp ABC qua 2 giai ño n: Giai ño n 1: Phân b ho c k t chuy n chi phí cho các ho t ñ ng Giai ño n 2: Phân b chi phí ho t ñ ng cho các ñ i tư ng ch u phí Thông qua vi c nghiên c u khái ni m và trình t th c hi n phương pháp ABC, tác gi ñã so sánh ñư c s gi ng và khác nhau c a phương pháp ABC và phương pháp tính giá truy n th ng, t ñó nêu lên ñư c ưu như c ñi m và ñi u ki n v n d ng c a phương pháp ABC. Phương pháp ABC ñã ñư c áp d ng nhi u nư c tiên ti n, phát tri n trên th gi i nhưng v i các doanh nghi p Vi t Nam ñây còn là m t khái ni m h t s c m i m , và do v y r t khó có th ti p c n vào Vi t Nam. Tuy nhiên, v i l c lư ng lao ñ ng, ñ i ngũ qu n lý d n d n ñư c tr hóa hi n nay, thi t nghĩ không còn xa ñ có th v n d ng nh ng phương pháp k toán qu n tr m i trong ñó có phương pháp ABC vào trong công tác k toán ph c v t t cho vi c qu n tr c a doanh nghi p. CH¦¥NG 2 THùC TR¹NG vÒ c«ng t¸c TÝNH GI¸ T¹I NHµ M¸Y MAY HßA THä 2 thuéc tæng c«ng ty cæ phÇn dÖt may hßa thä 2.1. Giíi thiÖu kh¸i qu¸t vÒ Tæng c«ng ty cæ phÇn dÖt may Hßa Thä 2.1.1. Quá trình hình thành và phát tri n Tên g i công ty: T ng Công ty C ph n D t may Hoà Th
10 Đ a ch : 36 Ông ích Đư ng, Q. C m L , TP. Đà N ng Đư c thành l p t năm 1962, ti n thân có tên là Nhà máy d t Hòa Th (sicovina) thu c công ty k ngh bông v i Vi t Nam. Năm 1975 khi thành ph Đà N ng ñư c gi i phóng, nhà máy d t Hòa Th ñư c chính quy n ti p qu n và ñi vào ho t ñ ng tr l i vào ngày 21/04/1975. Ngày 15/11/2006: chuy n thành T ng công ty c ph n d t may Hòa Th theo quy t ñ nh s 3252/QĐ-BCN c a B công nghi p và chính th c ñi vào ho t ñ ng ngày 01/02/2007. T ng công ty c ph n d t may Hòa Th là ñơn v thành viên c a T p ñoàn d t may Vi t Nam (vinatex) và Hi p h i d t may Vi t Nam (vitax) thu c B công thương. T ng di n tích c a công ty 145.000 m2, trong ñó di n tích nhà xư ng và kho kho ng 72.000 m2. Công ty có kho ng 6.000 công nhân, trong ñó b phân nghi p v 250 ngư i. T ng công su t ñi n l p ñ t: 7.500kW. Ngu n ñi n, khí nén, nư c s ch s n có và d i dào ñ m r ng quy mô s n xu t. 2.1.2. Ho t ñ ng chính c a T ng công ty Lĩnh v c kinh doanh c a T ng công ty: Đ u tư s n xu t, gia công, mua bán, xu t nh p kh u v i, s i, ch khâu, qu n áo may s n và các lo i thi t b , nguyên ph li u, ph tùng ngành d t may. Kinh doanh nhà hàng, siêu th , du l ch, v n t i, b t ñ ng s n, xây d ng công nghi p và dân d ng, khai thác nư c s ch ph c v s n xu t công nghi p và sinh ho t, góp v n mua c ph n, tham gia th trư ng ti n t , chúng khoán và b t ñ ng s n. 2.1.2.1. T ch c b máy qu n lý c a T ng công ty 2.1.2.2. Ch c năng, nhi m v : 2.2. Đ c ñi m ho t ñ ng s n xu t kinh doanh c a T ng công ty 2.2.1. Đ c ñi m ngu n nguyên v t li u 2.2.2. Đ c ñi m trình ñ công ngh
11 2.2.3. Đ c ñi m th trư ng tiêu th 2.2.4. Đ c ñi m cơ ch qu n lý tài chính c a T ng công ty c ph n d t may Hòa Th 2.3. Giíi thiÖu kh¸i qu¸t vÒ Nhµ m¸y may Hßa Thä 2 2.3.1. S¬ ®å tæ chøc bé m¸y qu¶n lý 2.3.2. Chøc n¨ng, nhiÖm vô 2.3.3. §Æc ®iÓm quy tr×nh s¶n xuÊt Quy trình thông thư ng như sau: Bư c 1: L p k ho ch s n xu t Bư c 2: L p d toán chi phí s n xu t cho m i s n ph m Bư c 3: Ti n hành s n xu t s n ph m Bư c 4: Sau khi s n xu t hoàn thành s n ph m, phòng KCS s ki m tra và nghi m thu s n ph m trư c khi giao cho khách hàng. 2.3.4. Quan hÖ gi÷a Nhµ m¸y vµ Tæng c«ng ty cæ phÇn dÖt may Hßa Thä Tæng c«ng ty qu¶n lý tËp trung vèn kinh doanh, kh«ng thùc hiÖn giao vèn cho Nhµ m¸y. Toµn bé vèn ®−îc tËp trung t¹i phßng kÕ to¸n cña tæng c«ng ty. Nhµ m¸y chØ ®−îc giao qu¶n lý vµ ®−îc quyÒn sö dông tµi s¶n vµo nhiÖm vô s¶n xuÊt kinh doanh. Tæng c«ng ty cã quyÒn ®iÒu chuyÓn tµi s¶n gi÷a c¸c nhµ m¸y vµ chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ sù ®iÒu chuyÓn ®ã. 2.4. §èi t−îng tËp hîp chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh - §èi t−îng tÝnh gi¸ thµnh lµ tõng s¶n phÈm hoÆc tõng ®¬n ®Æt hµng (n u ñơn ñ t hàng l n cho 1 khách hàng c th ). - H¹ch to¸n kÕ to¸n theo ph−¬ng ph¸p kª khai th−êng xuyªn. - Kú tÝnh gi¸ thµnh lµ th¸ng. 2.5. KÕ to¸n tËp hîp chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm Đ t p h p chi phí s n xu t k toán s d ng TK 154-Chi phí s n xu t kinh doanh d dang. Tài kho n này ñư c m chi ti t theo t ng nhà máy và theo t ng lo i s n ph m.
12 2.5.1. KÕ to¸n chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp - KÕ to¸n chi phÝ nguyªn vËt liÖu ®−îc h¹ch to¸n theo tõng ®èi t−îng chÞu chi phÝ. - TÝnh gi¸ xuÊt kho theo ph−¬ng ph¸p b×nh qu©n gia quyÒn c¶ kú dù tr÷ - H¹ch to¸n hµng tån kho theo ph−¬ng ph¸p kª khai th−êng xuyªn H ng tháng, căn c vào k ho ch s n xu t trong tháng ho c khi phát sinh ñơn ñ t hàng, Phòng kinh doanh may công ty l p ‘Thông báo s n xu t” g i ñ n các b ph n có liên quan. Phòng k thu t nhà máy d a vào các ñ c tính c a s n ph m trên ‘Thông báo s n xu t” ñ lên k ho ch s n xu t s n ph m. Sæ chi tiÕt tµi kho¶n Th¸ng 12 n¨m 2009 (§vt: 1.000 ®ång) Tµi Sè Chøng tõ Ph¸t sinh DiÔn gi¶i kho¶n d− Ngµy Sè ®èi øng Nî Cã 1 2 3 4 5 6 7 8 21/12/09 X02/12 XuÊt chØ may dïng 1522 3.949 th¸ng 12/09 …… 31/12/09 04 KÕt chuyÓn chi phÝ 154 176.628 NVL trùc tiÕp Tæng ph¸t sinh 176.628 176.628 D− cuèi kú (Nguån: Nhµ m¸y may Hßa Thä 2) 2.5.2. KÕ to¸n chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp T i Nhà máy nguån h×nh thµnh quü l−¬ng = Doanh thu thùc hiÖn + Quü dù phßng tõ n¨m tr−íc chuyÓn sang. C¸ch x¸c ®Þnh quü l−¬ng: V = ∑(vi x qi) Trong ®ã: - V: Tæng quü l−¬ng - vi: Møc tiÒn l−¬ng chi phÝ s¶n phÈm i - qi: Sè l−îng s¶n phÈm hoµn thµnh
13 Sæ chi tiÕt tµi kho¶n Th¸ng 12 n¨m 2009 (§vt: 1.000 ®ång) Tµi Sè Chøng tõ Ph¸t sinh DiÔn gi¶i kho¶n d− Ngµy Sè ®èi øng Nî Cã 1 2 3 4 5 6 7 8 D− ®Çu kú H¹ch to¸n QTL 31/12/2009 334-01/12 th¸ng 12/2009 3341 1.428.285 …. KÕt chuyÓn CP 1.584.841 31/12/2009 nh©n c«ng 622 - 05 -> 15403 15403 Tæng ph¸t sinh 1.584.841 1.584.841 D− cuèi kú (Nguån: Nhµ m¸y may Hßa Thä 2) 2.5.3. KÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt chung B¶ng 2.2: B NG tæng hîp chi phÝ s¶n xuÊt chung Th¸ng 12 n¨m 2009 (ĐVT: 1.000 ñ ng) Néi dung chi phÝ Sè tiÒn Ghi chó 1. Chi phÝ nh©n viªn ph©n x−ëng 486.992 334, 338 2. Chi phÝ vËt liÖu phô 361.482 152 3. Chi phÝ dông cô s¶n xuÊt 47.926 153, 142, 242 4. Chi phÝ khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh 169.774 214 5. Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi 103.665 111, 331 6. Chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c 79.133 111 Tæng céng 1.248.974 (Nguån: Nhµ m¸y may Hßa Thä 2)
14 Sau khi tËp hîp ®−îc chi phÝ s¶n xuÊt chung ph¸t sinh t¹i Nhµ m¸y, cu i tháng k to¸n tiÕn hµnh ph©n bæ chi phÝ nµy cho tõng lo¹i s¶n phÈm ®Ó tÝnh ®−îc gi¸ thµnh cña chóng. Tiªu thøc ph©n bæ ®−îc sö dông lµ doanh thu Doanh thu s¶n phÈm i * 100% Tû lÖ ph©n bæ chi phÝ s¶n xuÊt chung s¶n phÈm i Tæng doanh thu cña c¸c s¶n phÈm Chi phÝ s¶n xuÊt Tû lÖ ph©n bæ chi Tæng chi phÝ s¶n chung ph©n bæ cho phÝ s¶n xuÊt chung xuÊt chung s¶n phÈm i s¶n phÈm i B¶ng 2.3: B NG ph©n bæ chi phÝ SXC cho tõng s¶n phÈm Th¸ng 12 n¨m 2009 Doanh Chi phÝ §¬n Tªn s¶n Sè thu Tû lÖ s¶n xuÊt §vt gi¸ Tû gi¸ phÈm l−îng thùc hiÖn ph©n bæ chung (USD) ph©n bæ QuÇn # C¸i 11.112 1,868 17.010 353.103 0,100 125.178 Z9SB0034 QuÇn # C¸i 24.300 1,509 17.010 623.848 0,177 221.159 GM49202 …. QuÇn dµi # C¸i 11.016 1,752 17.010 328.298 0,093 116.384 Z7SB0246 Tæng céng 122.476 3.523.123 1 1.248.974 (Nguån: Nhµ m¸y may Hßa Thä 2) 2.5.4. §¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang cuèi kú Nhµ m¸y kh«ng ®¸nh gi¸ s¶n phÈm d¬ dang cuèi kú, v× chi phÝ kh«ng ®¸ng kÓ. V× vËy, trong b¶ng tÝnh gi¸ thµnh kh«ng cã phÇn tÝnh gi¸ trÞ s¶n phÈm dë dang cuèi kú 2.5.5. TÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm
15 HiÖn nay, Nhµ m¸y ®ang tÝnh gi¸ thµnh theo ph−¬ng ph¸p gi¶n ®¬n (ph−¬ng ph¸p trùc tiÕp) Gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ kÕt qu¶ cña qu¸ tr×nh tËp hîp chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp, chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp, vµ ph©n bæ chi phÝ s¶n xuÊt chung ®Õn tõng lo¹i s¶n phÈm B¶ng 2.4: B¶ng ph©n tÝch gi¸ thµnh Th¸ng 12 n¨m 2009 (§vt: 1.000 ®ång) VËt liÖu Nh©n Chi phÝ Tæng S¶n phÈm Sè l−îng Gi¸ c«ng chung céng QuÇn # 11.112 27,790 24.798 158.833 125.178 308.810 Z9SB0034 QuÇn # 24.300 22,454 23.660 280.620 221.159 525.440 GM49202 … QuÇn dµi # 11.016 26,377 26.510 147.675 116.384 290.570 Z7SB0246 Tæng 162.231 176.628 1.584.841 1.248.974 3.010.444 (Nguån: Nhµ m¸y may Hßa Thä 2) 2.6. §¸nh gi¸ ph−¬ng ph¸p tÝnh gi¸ t¹i Nhµ m¸y may Hßa Thä 2 −u ®iÓm næi bËt cña phương pháp tính giá hiÖn t¹i lµ ®¬n gi¶n viÖc tËp hîp vµ ph©n bæ chi phÝ s¶n xuÊt chung, tiÕt kiÖm thêi gian lµm viÖc, chi phÝ qu¶n lý thÊp. Bªn c¹nh −u ®iÓm cña phương pháp tính giá ®¬n gi¶n, dÔ thùc hiÖn th× phương pháp tính giá nµy còng béc lé nh÷ng tån t¹i sau: - Môc tiªu quan träng cña viÖc tËp hîp chi phÝ vµ ph©n bæ chi phÝ s¶n xuÊt chung ph¶i g¾n liÒn víi kÕ to¸n qu¶n trÞ, lµ ra quyÕt ®Þnh qu¶n trÞ vµ x¸c ®Þnh gi¸ b¸n ch−a ®−îc chó ý. - Có th k t lu n r ng m c ñích phân b chi phí s n xu t chung t i nhà máy ch nh m ñ tính giá thành các s n ph m, cung c p thông tin cho vi c l p
16 báo cáo tài chính. Các m c ñích khác như phân b chi phí s n xu t chung ñ ph c v cho l p k ho ch và ra quy t ñ nh; cho ñ nh giá bán s n ph m và cu i cùng là nh m ki m soát và ñánh giá hi u qu không ñư c các nhà qu n lý ñ t ra. Đi u này xu t phát t yêu c u t ch c s n xu t và qu n lý t i nhà máy chưa coi tr ng vai trò c a chi phí s n xu t chung trong vi c ph c v ra quy t ñ nh qu n lý; chưa xây d ng ñư c m t h th ng ki m soát chi phí hi u qu . V n ñ này là do xu t phát t th c tr ng chung c a khu v c kinh t thu c s h u nhà nư c: t ch c s n xu t m c ñ th p, yêu c u qu n lý không cao, trách nhi m c a nhà qu n lý chưa rõ ràng, chưa g n k t hi u qu công vi c v i thù lao ñư c hư ng. - ViÖc tËp hîp chi phÝ vµ ph©n bæ chi phÝ s¶n xuÊt chung theo truyÒn thèng nh− hiÖn nay tiÒm Èn nguy c¬ sai lÖch th«ng tin gi¸ thµnh s¶n phÈm, cã thÓ dÉn ®Õn gi¸ thµnh s¶n phÈm kh«ng chÝnh x¸c (hoÆc thÊp h¬n hoÆc cao h¬n gi¸ thµnh thùc tÕ). - Tiªu thøc ph©n bæ ®· ®−îc lùa chän kh«ng thÓ hiÖn mèi quan hÖ nh©n qu¶ gi÷a tiªu thøc ph©n bæ vµ nguån lùc tiªu hao. Chi phÝ khÊu hao lµ vÝ dô ®iÓn h×nh, chi phÝ nµy ph¸t sinh kh«ng cã mèi liªn quan g× víi doanh thu nh−ng ph¶i dùa vµo doanh thu ®Ó ph©n bæ cho tõng s¶n phÈm. §iÒu nµy ¶nh h−ëng ®Õn sù chÝnh x¸c cña c¸c quyÕt ®Þnh qu¶n trÞ, g©y khã kh¨n cho viÖc sö dông th«ng tin chi phÝ cã hiÖu qu¶ cho c«ng t¸c qu¶n trÞ nh−: ®Þnh gi¸ b¸n c¹nh tranh, x©y dùng c¸c chÝnh s¸ch gi¸ trong dµi h¹n, hay sö dông c¸c th«ng tin chi phÝ ®Ó ra quyÕt ®Þnh qu¶n trÞ nhanh chãng…. Bên c nh ñó, công tác k toán và phân b chi phí gián ti p t i nhà máy v n còn m t s v n ñ c n xem xét. Đó là, nhân viên qu n lý các t s n xu t v a tham gia tr c ti p s n xu t s n ph m v a tham gia qu n lý nhân viên trong t . Các kho n ph c p ch c v ñư c tính g p vào v i chi phí nhân công tr c ti p. Cách tính như v y m t m t không tuân th qui ñ nh c a k toán tài chính, m t khác không ki m soát ñư c chi phí phát sinh t ng b ph n.
17 Tóm l i, các nhà qu n tr nhà máy và T ng công ty chưa coi tr ng k toán chi phí v i tư cách là m t công c ph c v cho qu n tr n i b mà v n xem nó là m t ph n m r ng c a k toán tài chính: phân b chi phí nh m tuân th ch ñ k toán tài chính và ñ l p báo cáo tài chính. Tãm t¾t ch−¬ng 2 Víi c¸ch tËp hîp chi phÝ vµ ph−¬ng ph¸p ph©n bæ chi phÝ nh− hiÖn nay t i Nhà máy kh«ng ®¶m b¶o ®−îc 3 tiªu chuÈn: TÝnh chÝnh x¸c, tÝnh t−¬ng quan nh©n qu¶, tÝnh h÷u Ých cho c¸c quyÕt ®Þnh qu¶n trÞ. §øng tr−íc yªu cÇu ph¶i cung cÊp th«ng tin b¸o c¸o kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh theo tõng ®èi t−îng chÞu phÝ mét c¸ch ®¸ng tin cËy trong ®iÒu kiÖn s¶n xuÊt kinh doanh nh− hiÖn nay. T¸c gi¶ ®· nghiªn cøu l¹i c¸c qu¸ tr×nh lµm viÖc thùc tÕ còng nh− c¸ch thøc tËp hîp vµ ph©n bæ chi phÝ s¶n xuÊt t¹i Nhµ m¸y. §ång thêi ®Ó thuËn lîi h¬n cho viÖc tr×nh bµy phÇn kiÕn nghÞ cña ®Ò tµi, t¸c gi¶ ®· tr×nh bµy mét sè h¹n chÕ nhÊt ®Þnh vÒ ph−¬ng ph¸p tËp hîp vµ ph©n bæ chi phÝ t¹i Nhµ m¸y. V× vËy, trong qu¸ tr×nh nghiªn cøu ph−¬ng ph¸p tÝnh gi¸ ABC (ch−¬ng 1) còng nh− ph−¬ng ph¸p tËp hîp vµ ph©n bæ chi phÝ t¹i Nhµ m¸y (ch−¬ng 2), t¸c gi¶ tin r»ng viÖc øng dông ABC vµo thùc tÕ cña Nhµ m¸y sÏ kh¾c phôc ®−îc nh÷ng h¹n chÕ vèn cã. Ch−¬ng 3 VËN DôNG ph−¬nhg ph¸p TÝNH GI¸ THEO Ho¹t ®éng t¹i Nhµ m¸y may hßa thä 2 THUéC TæNG C¤NG TY Cæ PHÇN DÖT MAY HßA THä 3.1. C¬ së ®Ó vËn dông ph−¬ng ph¸p tÝnh gi¸ theo ho t ñ ng vµo nhµ m¸y may Hòa Th 2 3.2. L a ch n phương pháp tính giá theo ho t ñ ng cho nhà máy Lu n văn v n d ng có c i ti n mô hình tính giá theo ho t ñ ng c a Narcyz Rozocki (1999), g m 4 bư c như sau:
18 Bư c 1: Xác ñ nh các ho t ñ ng Bư c 2: Xác ñ nh các ngu n l c s d ng Bư c 3: L a ch n ngu n phát sinh chi phí Bư c 4: Xác ñ nh chi phí ho t ñ ng cho t ng s n ph m 3.3. VËn dông ph−¬ng ph¸p tÝnh gi¸ theo ho t ñ ng vµo nhµ m¸y 3.3.1. X¸c ®Þnh c¸c ho¹t ®éng Ho¹t ®éng c¾t ; Ho¹t ®éng v¾t sæ ; Ho¹t ®éng may; Ho¹t ®éng KCS; Ho¹t ®éng hoµn thµnh; Ho¹t ®éng söa ch÷a, b¶o tr× m¸y; Ho¹t ®éng söa ch÷a s¶n phÈmp; Ho¹t ®éng hç trî s¶n xuÊt 3.3.2. X¸c ®Þnh c¸c nguån lùc sö dông 3.3.2.1. Chi phí nguyên v t li u tr c ti p 3.3.2.2. Chi phí nhân công tr c ti p 3.3.2.3. Chi phí kh u hao tài s n c ñ nh 3.3.2.4. Chi phí nhân viên 3.3.2.5. Chi phí v t li u, d ng c 3.3.2.6. Chi phí d ch v mua ngoài 3.3.2.7. Chi phí khác b ng ti n D a trên k t qu trên, ma tr n chi phí - ho t ñ ng g i t t là EAD (Expense- Activity-Dependence) ñư c thi t l p. Trong ma tr n này, n u ho t ñ ng “i” tiêu dùng chi phí “j” thì d u “X” s ñư c ñánh vào ô (i,j) như sau: B¶NG 3.3: B¶ng MA TRËN EAD Ho¹t ®éng Ho t Ho t Ho t Ho¹t ®éng Ho¹t ®éng ñ ng ñ ng ñ ng ….. söa ch÷a hç trî s¶n c¾t v¾t sæ may s¶n phÈm xuÊt Chi phÝ Nh©n viªn X VËt liÖu phô X X X X Dông cô s¶n xuÊt X X X X KhÊu hao TSC§ X X X X X Chi phÝ dÞch vô mua X X X X X ngoµi Chi phÝ b»ng tiÒn X
19 B¶NG 3.4: B¶NG H S T L MA TRËN EAD Th¸ng 12 n¨m 2009 Ho¹t ®éng (i) Ho¹t Ho t Ho t Ho t ®éng hç T ng ñ ng ñ ng ñ ng ... trî s¶n c ng c¾t v¾t sæ may Chi phÝ (j) xuÊt Nh©n viªn 46,67% 100% VËt liÖu phô 15% 2% 43% 7% 100% Dông cô s¶n xuÊt 17% 6% 26,51% 15,49% 100% KhÊu hao TSC§ 4,67% 20,9% 68,49% 0.55% 100% Chi phÝ dÞch vô mua 9% 7% 23% 12% 100% ngoµi (®iÖn....) Chi phÝ kh¸c b»ng tiÒn 25% 70% 100% Đ tÝnh ñư c gi¸ tr b ng ti n c a t ng ho t ñ ng ®èi víi tõng nhãm chi phÝ, t¸c gi¶ áp d ng công th c sau: TCA (i) = ∑ Chi phí (j) * EAD(i,j) V i: TCA (i) = T ng chi phí c a ho t ñ ng i Chi phí (j) = Giá tr b ng ti n c a nhóm chi phí j EAD (i,j) = H s t l ô (i, j ) c a ma tr n EAD ¸p dông c«ng thøc trªn cã sè liÖu B¶ng ma trËn chi phÝ - ho¹t ®éng nh− sau: B¶NG 3.5: B¶NG GIÁ TR B NG TI N MA TRËN EAD Th¸ng 12 n¨m 2009 (§vt: 1.000 ®ång) Ho¹t ®éng Ho t Ho t Ho t Ho¹t ®éng Tæng chi ñ ng ñ ng ñ ng … hç trî s¶n phÝ c¾t v¾t sæ may xuÊt Chi phÝ Nh©n viªn 227.279 486.992 VËt liÖu phô 54.222 7.229 155.437 25.303 361.482 Dông cô s¶n xuÊt 8.147 2.875 12.705 7.423 47.926 KhÊu hao TSC§ 7.923 35.488 116.292 916 169.774 Chi phÝ dÞch vô mua 9.329 7.256 23.843 12.437 103.665 ngoµi (®iÖn, n−íc…) Chi phÝ kh¸c b»ng 19.783 55.392 79.133 tiÒn Tæng chi phÝ 79.621 52.848 328.059 328.746 1.248.974 3.3.3. Lùa chän nguån ph¸t sinh chi phÝ
20 D a vào m i liên h gi a ho t ñ ng và s n ph m tác gi xác ñ nh nguån ph¸t sinh chi phÝ c a các ho t ñ ng như sau: B¶ng 3.6 : B¶ng x¸c ®Þnh nguån ph¸t sinh chi phÝ c¸c ho¹t ®éng Ho¹t ®éng Nguån ph¸t sinh chi phÝ C¾t Giê c«ng lao ®éng V¾t sæ Giê c«ng lao ®éng May Giê c«ng lao ®éng KCS Sè l−îng s¶n phÈm Hoµn thµnh Sè l−îng s¶n phÈm Söa ch÷a, b¶o tr× m¸y Ph©n bæ ®Òu c¸c s¶n phÈm Söa ch÷a s¶n phÈm Sè l−îng s¶n phÈm Hç trî s¶n xuÊt Doanh thu §Ó x¸c ®Þnh c¸c sè liÖu liªn quan ®Õn nguån ph¸t sinh chi phÝ cña c¸c s¶n phÈm ®èi víi tõng ho¹t ®éng. C¸c sè liÖu nµy ®−îc lÊy tõ: - Sè l−îng s¶n phÈm: B¶ng tæng hîp gi¸ thµnh - Sè giê c«ng lao ®éng: B¶ng chÊm c«ng - Sè l−îng s¶n phÈm söa ch÷a: PhiÕu b¸o c¸o chÊt l−îng s¶n phÈm - Doanh thu: B¸o c¸o doanh thu vµ chi phÝ 3.3.4. Xác ñ nh chi phí ho t ñ ng cho t ng s n ph m Sau khi chi phí c a t ng ho t ñ ng ñư c xác ñ nh, chi phí t các ho t ñ ng ñư c k t chuy n hay phân b cho t ng s n ph m th hi n qua ma tr n Ho t ñ ng- S n ph m (APD –Activity-Product–Dependence). Trong ma tr n này, n u s n ph m “i” tiêu dùng ho t ñ ng “j” thì d u “X” s ñư c ñánh vào ô (i,j) như sau: