Tóm tắt Luận văn Thạc sĩ Văn học Việt Nam: Hình tượng cái tôi trữ tình trong thơ Lưu Quang Vũ

Chia sẻ: Roong Kloi | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:13

Thêm vào BST

Báo xấu

79
lượt xem 11
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Nội dung luận văn trình bày về hình tượng cái tôi trữ tình trong thơ Việt Nam sau 1945, nhận diện bản sắc cái tôi trữ tình trong thơ Lưu Quang Vũ, nghệ thuật biểu hiện hình tượng cái tôi trữ tình trong thơ Lưu Quang Vũ.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Tóm tắt Luận văn Thạc sĩ Văn học Việt Nam: Hình tượng cái tôi trữ tình trong thơ Lưu Quang Vũ

1 2 B GIÁO D C VÀ ĐÀO T O Đ I H C ĐÀ N NG Công trình ñư c hoàn thành t i Đ I H C ĐÀ N NG PH M TH THANH TÂM Ngư i hư ng d n khoa h c: TS. PHAN NG C THU HÌNH TƯ NG CÁI TÔI TR TÌNH TRONG THƠ LƯU QUANG VŨ Ph n bi n 1: TS. Nguy n Đình Vĩnh Ph n bi n 2: TS. Nguy n Kh c Sính Chuyên ngành : VĂN H C VI T NAM Mã s : 60.22.34 Lu n văn ñã ñư c b o v t i H i ñ ng ch m Lu n văn t t nghi p Th c s Khoa h c Xã h i và Nhân văn t i Đ i h c Đà N ng vào ngày 20 tháng 01 năm 2011. LU N VĂN TH C SĨ KHOA H C XÃ H I VÀ NHÂN VĂN Đà N ng - 2010 * Có th tìm hi u Lu n văn t i: - Trung tâm Thông tin – H c li u, Đ i h c Đà N ng. - Thư vi n trư ng Đ i h c Sư ph m, Đ i h c Đà N ng. 3 4 Tuy nhiên, sinh th i Lưu Quang Vũ v n h ng nói “nh ng M Đ U 1. Lý do ch n ñ tài c m xúc và ñ ng l c khi n tôi làm thơ cũng là nh ng c m xúc và ñ ng l c khi n tôi vi t k ch, k ch vi t ra ñ di n cho m i ngư i, thơ Trong dòng ch y m nh m c a thơ Vi t Nam hi n ñ i, ti p vi t ra cho riêng mình”. Vì v y, tìm hi u “Hình tư ng cái tôi tr bư c các nhà Thơ M i (1932 - 1945) và các nhà thơ th h ch ng tình trong thơ Lưu Quang Vũ”, m t m ng s nghi p còn dang d Pháp (1945 - 1954), các nhà thơ xu t hi n và trư ng thành trong nhưng mang r t nhi u tâm huy t c a nhà thơ chính là d p ñ hi u nh ng năm ch ng M c u nư c v a ñông ñ o, v a giàu tài năng, cá sâu s c hơn ph n sâu l ng nh t trong tâm h n, tình c m, b n lĩnh tính sáng t o, s m kh ng ñ nh v trí c a mình, th c s ñã làm nên m t và tài năng c a m t ng n bút; ñ ng th i v i vi c nh n di n cái tôi th h nhà thơ tr - th h nhà thơ ch ng M . Có th t hào mà nói tr tình thi sĩ còn có th c m nh n ñư c v ñ p c a chân dung tâm r ng, th h nhà thơ này, v i nh ng tên tu i như Lê Anh Xuân, B ng h n m t th h trong nh ng năm tháng ñ y th thách c a ñ t nư c Vi t, Bùi Minh Qu c, Lưu Quang Vũ, Xuân Quỳnh, Ph m Ti n Du t, và dân t c trư c nghèo ñói, l c h u và gi c ngo i xâm. Nguy n M , Nguy n Duy, Nguy n Khoa Đi m, Thanh Th o, H u 2. L ch s v n ñ Th nh, Nguy n Tr ng T o... ñã góp ph n x ng ñáng làm nên nh ng Lưu Quang Vũ là m t ngh sĩ tài năng mà cu c ñ i lao ñ ng thành t u r c r c a “th i ñ i thơ ca ch ng M ”, ñánh d u m t bư c ngh thu t còn dang d , nhưng nh ng gì anh ñ l i cho ñ i là vô phát tri n trong ti n trình phát tri n c a thơ hi n ñ i Vi t Nam. giá. Vì v y, tác ph m c a anh ñư c gi i nghiên c u phê bình r t Lưu Quang Vũ (1948 - 1988) là m t trong nh ng gương quan tâm. V i k ch, Christian Hoche (Pháp) m nh danh anh là m t tiêu bi u c a th h nhà thơ y. Ra ñi ch v a lúc tròn b n “Môlie c a Vi t Nam”; còn nhà nghiên c u Nguy n T t Th ng mươi tu i ñ i, nhưng anh ñã ñ l i m t s nghi p sáng tác khá nh n xét : “S có m t c a Vũ ñã làm m ñi, th m chí vơi h n ñi c phong phú g m nhi u th lo i. Riêng v ñ u sách ñã xu t b n Lưu m t th h tác gi ñã t ng ng tr sân kh u su t m t th i”. Và bên Quang Vũ ñã có 4 t p thơ, 3 t p truy n ng n, 1 cu n Di c o thơ, 46 c nh m t Lưu Quang Vũ - “nhà vi t k ch xu t s c c a th i kỳ hi n v k ch dài, 9 v k ch ng n và m t s tác ph m thơ chưa in như ñ i”, còn có m t Lưu Quang Vũ là “nhà thơ nhân dân, nhà thơ yêu Cu n sách x p l m trang và C tóc tiên... Nhi u ngư i ñã nói ñ n nư c”. ñóng góp c a Lưu Quang Vũ vào n n văn h c k ch Vi t Nam qua nh ng v k ch n i ti ng (như: Tôi và chúng ta, L i th th 9, H n Dư i ñây ch nh c ñ n m t s bài vi t, công trình có ñ c p tr c ti p ñ n thơ Lưu Quang Vũ: Trương Ba - Da hàng th t…) ñã ñư c trao t ng gi i thư ng H Chí Không k ñ n nh ng v n thơ sáng tác t thu thi u th i, Minh - gi i thư ng cao quý nh t v Văn h c và Ngh thu t c a ngay t khi t p thơ Hương Cây - B p L a in chung v i B ng Vi t nư c ta. (1968) ra ñ i, Lưu Quang Vũ l p t c thu hút s chú ý c a các 5 6 nhà phê bình danh ti ng. Vương Trí Nhàn kh ng ñ nh Lưu nh t kí c a Lưu Quang Vũ c a m t th i “hoa phư ng’’ và nh ng Quang Vũ là “m t nhà thơ thu c lo i b m sinh”, Hoài Thanh ngày tháng chu n b “lên ñư ng”. Nh ng trang nh t kí khi ñư c m t d c m tinh tư ng ñã g i ông là “m t cây bút nhi u tri n ñăng t i trên báo Thanh niên ñúng d p nh ng ngày c nư c k ni m v ng”. Còn nhà phê bình Lê Đình K thì cho r ng: “Thơ Lưu 20 năm ngày m t c a Xuân Quỳnh-Lưu Quang Vũ ñã gây nên m t Quang Vũ có m t ñi u tâm h n riêng”. hi n tư ng ñ c bi t, nó v a g i l i c h i c m t th i kỳ ñ t nư c Sau Hương Cây - B p L a, Lưu Quang Vũ có Mây tr ng “ñau xót và hi v ng”, l i v a t o nên nh ng xúc c m l ng ñ ng khi c a ñ i tôi (1989), B y ong trong ñêm sâu (1993) và m t s t p ti c nh v hai con ngư i tài hoa c a n n ngh thu t nư c nhà ñã thơ Cu n sách x p l m trang, C tóc tiên....Năm 2008 cu n Di ra ñi.Cu n sách cũng ñã công b nh ng bài vi t m i nh t v Lưu C o nh t kí thơ ñư c n hành. Vũ Qu n Phương sau khi “Đ c thơ Quang Vũ trong ch ñ Ngư i trong cõi nh , v i nh ng trang vi t Lưu Quang Vũ” thì ñ c bi t chú ý ñ n gi ng thơ Lưu Quang Vũ, c m ñ ng c a Bùi Vũ Minh, Anh Chi, Ngô Th o. kh ng ñ nh “ñ m ñu i là b n s c c m xúc c a Lưu Quang Vũ”. Trong bài vi t “Nh v Lưu Quang Vũ - nh ng kho nh Lưu Quang Vũ thơ và ñ i do Lưu Khánh Thơ biên so n kh c ch t hi n”, Ngô Th o nh l i nhi u k ni m gi a nh ng ñư c coi là cu n sách t ng h p ñ y ñ nh t v thơ Lưu Quang Vũ. ngư i ñ ng nghi p v i nhau, nhưng có m t nh n ñ nh v tác ph m Lưu Quang Vũ tài năng và lao ñ ng ngh thu t cũng c a Lưu Quang Vũ, bao g m c k ch, thơ, văn xuôi r t thú v có tính Lưu Khánh Thơ ch biên, xu t b n năm 2000, ra ñ i nhân d p Lưu bao quát l n “Hai mươi năm chưa ph i là dài, nhưng ñ t nư c và Quang Vũ ñư c nhà nư c t ng gi i thư ng H Chí Minh v văn th gi i ñã có nhi u bi n ñ ng v chính tr , xã h i khi n cho nhi u h c ngh thu t cũng là m t công trình r t ñáng chú ý. thư c ño giá tr ñã thay ñ i, nhưng nhi u tác ph m c a Lưu Cu n Đ i tho i Tình yêu Xuân Quỳnh - Lưu Quang Vũ, n Quang Vũ không s nh ng thư c ño m i m : th m ñư m nhân m t góc ñ khác. T vi c tuy n l a văn, hư ng thi n, ñ y tình yêu v i cu c s ng, con ngư i ñ t nư c hành năm 2007 l i nhìn nh ng bài thơ ñ c s c nh t c a c Xuân Quỳnh và Lưu Quang Vũ, nh ng bài vi t c a gi i phê bình v thơ c a Lưu Quang Vũ - Xuân Quỳnh, và c nh ng b c thư th m ñ m ân tình c a hai ngư i. Năm 2008, k ni m 20 năm ngày m t c a Lưu Quang Vũ- luôn là nh ng giá tr ñư c ngh thu t tôn tr ng”. Nhìn chung, cũng có th th y r ng vi c nghiên c u thơ và phong cách thơ Lưu Quang Vũ m i ch d ng l i nh ng bài vi t riêng l , mang tính ch t c m nh n bư c ñ u nhi u hơn là nh ng Xuân Quỳnh, cu n Di c o Nh t kí – thơ c a Lưu Quang Vũ ñã công trình nghiên c u, mang tính th ng kê, phân tích, t ng h p ñ ñư c Lưu Khánh Thơ biên so n, công b m t ph n l n tác ph m, làm n i b t b n s c riêng bi t c a thơ Lưu Quang Vũ. Và dư ng bút tích c a anh trong toàn b kh i lư ng Di c o ñ s .T i cu n như chưa có m t công trình chuyên bi t nào tìm hi u hình tư ng sách này, có m t ph n l n th i lư ng dành ñ ñăng t i nh ng trang cái tôi tr tình trong thơ Lưu Quang Vũ. 7 3. Đ i tư ng và ph m vi nghiên c u 3.1. Đ i tư ng Tìm hi u, phát hi n ñ c ñi m n i b t c a hình tư ng cái tôi tr tình trong thơ Lưu Quang Vũ ch y u qua nh n di n b n s c cái tôi tr tình c a nhà thơ và ngh thu t bi u hi n cái tôi tr tình y. 8 6. C u trúc c a lu n văn Ngoài ph n m ñ u và k t lu n, n i dung c a lu n văn ñư c c u trúc ba chương: Chương 1: Nhìn l i hình tư ng cái tôi tr tình trong thơ Vi t Nam sau 1945. Chương 2: Nh n di n b n s c cái tôi tr tình trong thơ Lưu 3.2. Ph m vi nghiên c u Gi i h n tìm hi u qua 4 t p thơ ñã xu t b n c a nhà thơ Lưu Quang Vũ: Hương cây- B p l a (in chung v i B ng Vi t, 1968),Mây tr ng c a ñ i tôi (1989), B y ong trong ñêm sâu (1993), Lưu Quang Vũ- Di c o (2008). G n ñây Thơ Lưu Quang Vũ ñã in thành tuy n t p v i tên g i Gió và tình yêu th i trên ñ t nư c tôi do Nhà xu t b n H i Nhà văn, n hành, năm 2010. 4. Phương pháp nghiên c u 4.1. Phương pháp phân tích l ch s 4.2. Phương pháp ti p c n h th ng 4.3. Phương pháp so sánh Và m t s phương pháp b tr khác 5. Đóng góp c a lu n văn Trên cơ s tham kh o, ti p thu có h th ng và ch n l c nh ng k t qu nghiên c u c a các công trình nghiên c u ñã có v Lưu Quang Vũ, lu n văn bư c ñ u c g ng ñi sâu nh n di n nh ng giá tr ñ c s c c a thơ Lưu Quang Vũ qua v ñ p c a hình tư ng cái tôi tr tình trong dàn ñ ng ca c a c n n thơ nư c ta vào th i kỳ n a sau c a th k trư c, nh m kh ng ñ nh nh ng ñóng góp và v trí c a thơ Lưu Quang Vũ trong n n thơ hi n ñ i Vi t Nam. Quang Vũ. Chương 3: Ngh thu t bi u hi n hình tư ng cái tôi tr tình trong thơ Lưu Quang Vũ. 9 10 Chương 1 Vây, b n ch t c a cái tôi tr tình trong thơ th hi n NHÌN L I HÌNH TƯ NG CÁI TÔI TR TRONG THƠ VI T NAM T TÌNH nh ng khía c nh nào? SAU 1945 1.1. Vài nét v khái ni m cái tôi và cái tôi tr tình Th nh t, cái tôi tr tình có b n ch t ch quan, cá nhân. Nó t bi u hi n, phơi bày th gi i n i tâm c a cá nhân ñ ng th i Cái tôi là m t khái ni m tri t h c, ñánh d u ý th c c a con nó cũng là h qui chi u th m mĩ mang tính ch quan, chuy n ñ i ngư i v b n th t n t i c a mình. Trên cơ s nh ng thành t u hi n th c khách th bên ngoài thành hi n th c ch th , mang ñ m khoa h c v con ngư i, nh t là thành t u tri t h c và tâm lý h c, d u n cá nhân như m t hi n th c ñ c ñáo không l p l i. C.Mác ñã ñưa ra ñ nh nghĩa: “Cái tôi là trung tâm tinh th n c a Th hai, cái tôi tr tình có b n ch t xã h i, nhân lo i. Nó con ngư i, c a cá tính ngư i có quan h tích c c ñ i v i th gi i t n t i trong nhi u m i quan h : truy n th ng văn hoá, l ch s , th i và ñ i v i chính b n thân mình. Ch có con ngư i ñ c l p ki m ñ i… nên bao gi cũng mang tính xã h i. Nó thu nh n vào mình soát nh ng hành vi c a mình và có kh năng th hi n tính ch nh ng gì t t ñ p ñư c k t tinh trong ñ i s ng tinh th n c ng ñ ng, ñ ng toàn di n m i có cái tôi c a mình”. Vì con ngư i là t ng hoà dân t c, nhân lo i ñ ng th i ñào th i nh ng gì l c h u, l i th i. các m i quan h xã h i nên có th coi cái tôi v a là ch th , v a là Th ba, cái tôi tr tình có b n ch t ngh thu t, th m m khách th c a ho t ñ ng nh n th c, sáng t o. Như v y, có th th y, nên nó luôn có xu hư ng vươn t i tư tư ng th m m và bi u hi n cái tôi n n t ng c a s sáng t o, có nh hư ng quy t ñ nh ñ n quá b ng m t th gi i ngh thu t mang tính ñ c thù c a phương th c trình sáng t o ngh thu t, ñ c bi t là sáng t o thơ tr tình. tr tình. Cái tôi tr tình- là khái ni m xu t hi n khi tư duy lý lu n thơ ñã ñ t ñ n m t trình ñ nh t ñ nh. Trư c h t c n th y thơ tr tình “là thu t ng ch chung Vì th , lu n văn quy hình tư ng cái tôi tr tình v hai phương di n: n i dung và hình th c ñ thu n l i cho vi c trình bày, phân tích. các th thơ thu c lo i tr tình, trong ñó, nh ng c m xúc và suy tư V n i dung: c a nhà thơ ho c c a nhân v t tr tình trư c các hi n tư ng ñ i Hình tư ng cái tôi tr tình không ch là th gi i c a cá s ng ñư c th hi n m t cách tr c ti p. Tính ch t cá th hoá c a nhân nhà thơ mà còn t nâng mình lên hoà nh p vào ti ng nói văn c m nghĩ và tính ch t ch quan hoá c a s th hi n là nh ng d u hoá c a th i ñ i; ñ ng th i có xu hư ng khao khát vươn t i nh ng hi u tiêu bi u c a thơ tr tình..”. Như v y, thơ tr tình chính là giá tr chân – thi n – mĩ. m t phương ti n ñ con ngư i b c l toàn b th gi i ch quan v i V hình th c: nh ng cung b c tình c m, nh ng rung ñ ng, suy ng m và c Hình tư ng cái tôi tr tình bao gi cũng t n t i trong m t nh ng tr i nghi m cu c s ng. hình th c c th , hình th c y là m t cơ ch ñ c bi t có nhi m v