M T S V N Đ C S LÝ LU N V CHI N L C VÀ Ộ Ố Ấ Ề Ơ Ở Ậ Ề Ế ƯỢ
CHI N L C KINH DOANHẾ ƯỢ
I. Các khái ni m chung v chi n l c và chi n l c kinh doanhệ ề ế ượ ế ượ
1. Các quan đi m nhìn nh n chi n l c ể ậ ế ượ
Ý t ng chi n l c ban đ u đ c hình thành trong lĩnh v c quân s đ chưở ế ượ ầ ượ ự ự ể ỉ
nh ng k năng và ngh thu t s d ng các l c l ng quân s c a nh ng nhà ch huy,ữ ỹ ệ ậ ử ụ ự ượ ự ủ ữ ỉ
nh ng quy t đ nh k ho ch, ho t đ ng t m c l n, có tác đ ng b n l nh m xoayữ ế ị ế ạ ạ ộ ầ ỡ ớ ộ ả ề ằ
chuy n tình th , mang l i có l i cho m t bên tham chi n đ giành th ng l i cu iể ế ạ ợ ộ ế ể ắ ợ ố
cùng. Trong cu c chi n, chi n l c mang tính ngh thu t nhi u h n khoa h c,ộ ế ế ượ ệ ậ ề ơ ọ
“chi n l c là ngh thu t ch huy các ph ng ti n đ chi n th ng” ho c “chi nế ượ ệ ậ ỉ ươ ệ ể ế ắ ặ ế
l c là ngh thu t đ chi n đ u v trí u th ”.ượ ệ ậ ể ế ấ ở ị ư ế
V sau, thu t ng chi n l c đ c s d ng trong lĩnh v c kinh t , ban đ u đề ậ ữ ế ượ ượ ử ụ ự ế ầ ể
ch cách th c h p tác kinh doanh, cách đ u tranh trên th ng tr ng.ỉ ứ ợ ấ ươ ườ
V nhi u ph ng di n, chi n l c trong kinh t gi ng chi n l c quân s , đóề ề ươ ệ ế ượ ế ố ế ượ ự
là c hai đ u s d ng nh ng đi m m nh c a mình đ khai thác đi m y u c a đ iả ề ử ụ ữ ể ạ ủ ể ể ế ủ ố
th . S khác nhau c b n c a chúng là trong kinh t chi n l c đ c hình thành,ủ ự ơ ả ủ ế ế ượ ượ
th c thi và đánh giá v i gi thi t có c nh tranh, trong chi n l c quân s d a trênự ớ ả ế ạ ế ượ ự ự
gi thi t có mâu thu n đ i kháng.ả ế ẫ ố
Trong kinh doanh ng i ta quan ni m chi n l c là cách th c đ đ u tranh h pườ ệ ế ượ ứ ể ấ ợ
tác l n nhau gi a các nhà kinh doanh nh m t o ra th v ng ch c trên th tr ng, đẫ ữ ằ ạ ế ữ ắ ị ườ ể
có th thu đ c nhi u l i nhu n. Trong qu n tr kinh doanh khái ni m chi n l cể ượ ề ợ ậ ả ị ệ ế ượ
đ c m r ng nhi u h n, th hi n c th qua các quan ni m sau:ượ ở ộ ề ơ ể ệ ụ ể ệ
- Chi n l c nh là m t k ho ch, b i vì chi n l c th hi n m t chu i cácế ượ ư ộ ế ạ ở ế ượ ể ệ ộ ỗ
hành đ ng n i ti p nhau hay là cách th c đ c đ nh s n đ có th đ ng đ u v iộ ố ế ứ ượ ị ẵ ể ể ươ ầ ớ
hoàn c nh.ả
- Chi n l c nh là m t mô hình, vì m t khía c nh nào đó, chi n l c c aế ượ ư ộ ở ộ ạ ế ượ ủ
m t t ch c ph n ánh đ c c u trúc, khuynh h ng mà ng i ta d đ nh trongộ ổ ứ ả ượ ấ ướ ườ ự ị
t ng lai.ươ
- Chi n l c nh là m t tri n v ng. Quan đi m này mu n đ c p đ n s liênế ượ ư ộ ể ọ ể ố ề ậ ế ự
quan c a chi n l c v i nh ng m c tiêu c b n, th chi n l c và tri n v ng trongủ ế ượ ớ ữ ụ ơ ả ế ế ượ ể ọ
t ng lai c a nó. ươ ủ
Đ i v i m t doanh nghi p chi n l c nh là m t h th ng các quy t đ nhố ớ ộ ệ ế ượ ư ộ ệ ố ế ị
nh m hình thành các m c tiêu ho c các m c mà doanh nghi p ph i đi t i. Nó đ raằ ụ ặ ố ệ ả ớ ề
nh ng chính sách và k ho ch th c hi n các m c tiêu. Nó xác đ nh lo i hình và tữ ế ạ ự ệ ụ ị ạ ư
t ng kinh doanh c a doanh nghi p, tính ch t c a các đóng góp kinh t và ngoài kinhưở ủ ệ ấ ủ ế
t mà doanh nghi p có th th c hi n vì l i ích c a các thành viên, c a toàn xã h i.ế ệ ể ự ệ ợ ủ ủ ộ
Tóm l i, m t cách đ n gi n nh t, chi n l c đ c hi u là nh ng k ho chạ ộ ơ ả ấ ế ượ ượ ể ữ ế ạ
đ c thi t l p ho c nh ng hành đ ng đ c th c hi n trong n l c nh m đ t t iượ ế ậ ặ ữ ộ ượ ự ệ ỗ ự ằ ạ ớ
m c đích c a t ch c.ụ ủ ổ ứ
2. Các khái ni m liên quan đ n chi n l c kinh doanh ệ ế ế ượ
2.1. Th chi n l c và k ho ch chi n l cế ế ượ ế ạ ế ượ
Th chi n l cế ế ượ liên quan đ n chi n l c và các ho t đ ng c a doanhế ế ượ ạ ộ ủ
nghi p quá kh , nó th hi n vai trò, v trí và th đ ng c a doanh nghi p trên thệ ở ứ ể ệ ị ế ứ ủ ệ ị
tr ng c nh tranh.ườ ạ
K ho ch chi n l cế ạ ế ượ là cách h ng v t ng lai nh m xác đ nh th chi nướ ề ươ ằ ị ế ế
l c d ki n cho sau này và quy đ nh các k ho ch hành đ ng nh m t o đ c thượ ự ế ị ế ạ ộ ằ ạ ượ ế
chi n l c đó. T t c các doanh nghi p đ u có th chi n l c nh ng không ph iế ượ ấ ả ệ ề ế ế ượ ư ả
doanh nghi p nào cũng có k ho ch chi n l c b i vì nó ph thu c vào quan h gi aệ ế ạ ế ượ ở ụ ộ ệ ữ
cung - c u c a doanh nghi p v i th tr ng, ph thu c vào quan đi m kinh doanhầ ủ ệ ớ ị ườ ụ ộ ể
c a ng i lãnh đ o doanh nghi p.ủ ườ ạ ệ
2.2. Quy t đ nh chi n l c và quy t đ nh đi u hànhế ị ế ượ ế ị ề
+ Quy t đ nh chi n l c nh m x lý nh ng v n đ thi t y u trong nh ng tácế ị ế ượ ằ ử ữ ấ ề ế ế ữ
đ ng đan chéo nhau gi a doanh nghi p v i môi tr ng, và chúng có t m quan tr ngộ ữ ệ ớ ườ ầ ọ
thi t y u đ i v i s thành công c a doanh nghi p.ế ế ố ớ ự ủ ệ
+ Quy t đ nh đi u hành ch liên quan đ n các công vi c đ c th c thi có hi uế ị ề ỉ ế ệ ượ ự ệ
qu trong n i b doanh nghi p.ả ộ ộ ệ
3. Phân lo i chi n l c ạ ế ượ
Chi n l c kinh doanh có th đ c phân chia theo nhi u tiêu th c khác nhau,ế ượ ể ượ ề ứ
vi c xem xét phân chia này s giúp chúng ta hi u sâu s c và toàn di n h n v chi nệ ẽ ể ắ ệ ơ ề ế
l c kinh doanh c a doanh nghi p. D a vào các căn c c a chi n l c ta có th chiaượ ủ ệ ự ứ ủ ế ượ ể
chi n l c theo hai căn c ch y u sau:ế ượ ứ ủ ế
3.1. Căn c vào ph m vi chi n l c ứ ạ ế ượ
Trong kinh doanh căn c vào ph m vi c a chi n l c ng i ta chia chi n l cứ ạ ủ ế ượ ườ ế ượ
ra làm hai lo i c b n sau:ạ ơ ả
- Chi n l c chungế ượ hay còn g i là chi n l c kinh doanh t ng quát c a doanhọ ế ượ ổ ủ
nghi p th ng đ c p nh ng v n đ quan tr ng nh t, bao quát nh t và có ý nghĩa lâuệ ườ ề ậ ữ ấ ề ọ ấ ấ
dài, quy t đ nh v n đ s ng còn c a doanh nghi p. Chi n l c này liên quan h ngế ị ấ ề ố ủ ệ ế ượ ướ
phát tri n ch y u v hình nh t ng lai c a doanh nghi p.ể ủ ế ề ả ươ ủ ệ
- Chi n l c b ph nế ượ ộ ậ hay còn g i là chi n l c kinh doanh t ng đ c thù:ọ ế ượ ừ ặ
nh m gi i quy t t ng v n đ trong s n xu t, trong kinh doanh đ th c hi n chi nằ ả ế ừ ấ ề ả ấ ể ự ệ ế
l c t ng quát, thông th ng g m có:ượ ổ ườ ồ
+ Chi n l c s n xu t ế ượ ả ấ
+ Chi n l c tài chính ế ượ
+ Chi n l c th tr ng ế ượ ị ườ
+ Chi n l c marketingế ượ
+ Chi n l c s n ph mế ượ ả ẩ
+ Chi n l c phân ph iế ượ ố
+ Chi n l c khuy n mãiế ượ ế
+ Chi n l c c nh tranhế ượ ạ
+ Chi n l c t ch c nhân sế ượ ổ ứ ự
+ Chi n l c kinh doanh th tr ng qu c t …ế ượ ị ườ ố ế
3.2. Căn c vào h ng ti p c n th tr ngứ ướ ế ậ ị ườ
S hình thành các lo i chi n l c theo căn c này trong th c t r t đa d ng vàự ạ ế ượ ứ ự ế ấ ạ
phong phú tuỳ theo tr ng thái c a m i doanh nghi p mà tri n khai chi n l c c aạ ủ ỗ ệ ể ế ượ ủ
mình. Tuy nhiên các chi n l c này th ng đ c xây d ng và mô ph ng theo cácế ượ ườ ượ ự ỏ
chi n l c chu n. Hi n nay có các lo i chi n l c chu n sau:ế ượ ẩ ệ ạ ế ượ ẩ
B ng 1:ả Các lo i chi n l c ph bi nạ ế ượ ổ ế
CHI N L CẾ ƯỢ
CÁC Y U T L A CH NẾ Ố Ự Ọ
S nả
ph mẩThị
tr ngườ Ngành
s n xu tả ấ C p đấ ộ
ngành Công nghệ
Hiệ
n t iạM iớHi nệ
t iạMớ
i
Hiệ
n t iạMớ
i
Hiệ
n t iạMớ
i
Hiệ
n t iạM iớ
1. Tăng tr ngưở
t p trungậ
- Thâm nh p thậ ị
tr ng ườ
- Phát tri n thể ị
tr ng ườ
- Phát tri n s nể ả
ph m ẩ
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
2. Phát tri nể
h i nh pộ ậ
- H i nh p d cộ ậ ọ
ng c chi uượ ề
- H i nh p d cộ ậ ọ
thu n chi uậ ề
- H i nh pộ ậ
ngang
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
3. Phát tri n đaể
d ng hóaạ
- Đa d ng hóaạ
đ ng tâmồ
- Đa d ng hóaạ
ngang
- Đa d ng hóaạ
h n h pỗ ợ
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X X
X X
X
X
(Ngu n: T p chí phát tri n kinh t ) ồ ạ ể ế
Chi n l c tăng tr ng t p trung:ế ượ ưở ậ là các chi n l c ch đ o đ t tr ngế ượ ủ ạ ặ ọ
tâm vào vi c c i thi n các s n ph m, d ch v ho c th tr ng hi n có mà không thayệ ả ệ ả ẩ ị ụ ặ ị ườ ệ
đ i b t kỳ y u t nào khác. Khi theo đu i chi n l c này doanh nghi p c n h t s cổ ấ ế ố ổ ế ượ ệ ầ ế ứ
c g ng đ khai thác m i c h i có đ c v các s n ph m hi n đang s n xu t ho cố ắ ể ọ ơ ộ ượ ề ả ẩ ệ ả ấ ặ
các th tr ng hi n đang tiêu th b ng cách th c hi n t t h n các công vi c mà hị ườ ệ ụ ằ ự ệ ố ơ ệ ọ
đang ti n hành. L i th c a chi n l c tăng tr ng t p trung là cho phép doanhế ợ ế ủ ế ượ ưở ậ
nghi p t p h p m i ngu n l c vào các ho t đ ng s tr ng và truy n th ng c aệ ậ ợ ọ ồ ự ạ ộ ở ườ ề ố ủ
mình đ khai thác đi m m nh. Chi n l c tăng tr ng t p trung có th tri n khaiể ể ạ ế ượ ưở ậ ể ể
theo 3 h ng sau: ướ
+ Chi n l c thâm nh p th tr ng:ế ượ ậ ị ườ là tìm cách tăng tr ng các s n ph mưở ả ẩ
hi n đang s n xu t trong khi v n gi nguyên th tr ng hi n đang tiêu th và côngệ ả ấ ẫ ữ ị ườ ệ ụ
ngh hi n đ i. Chi n l c này đòi h i doanh nghi p ph i thông qua các n l c m nhệ ệ ạ ế ượ ỏ ệ ả ỗ ự ạ
m v marketing nh chính sách giá, chính sách phân ph i, chính sách khuy n mãiẽ ề ư ố ế
nh m tăng s c mua c a khách hàng hi n có và tăng thêm khách hàng m i.ằ ứ ủ ệ ớ
Tuy nhiên, chi n l c này ch áp d ng đ t k t qu khi th tr ng hi n t iế ượ ỉ ụ ạ ế ả ị ườ ệ ạ
ch a bão hoà, th ph n c a các đ i th c nh tranh đang gi m sút và doanh nghi pư ị ầ ủ ố ủ ạ ả ệ
hi n đang có m t l i th c nh tranh, đ ng th i t c đ c a doanh thu ph i cao h nệ ộ ợ ế ạ ồ ờ ố ộ ủ ả ơ
t c đ tăng chi phí t i thi u. V i chi n l c này có th giúp doanh nghi p tăng s cố ộ ố ể ớ ế ượ ể ệ ứ
mua s n ph m c a khách hàng ho c lôi kéo khách hàng c a các đ i th c nh tranh.ả ẩ ủ ặ ủ ố ủ ạ
+ Chi n l c phát tri n th tr ng:ế ượ ể ị ườ là tìm cách tăng tr ng b ng conưở ằ
đ ng thâm nh p vào các th tr ng m i đ tiêu th các s n ph m hi n đang s nườ ậ ị ườ ớ ể ụ ả ẩ ệ ả
xu t t i doanh nghi p. H ng chi n l c này đòi h i doanh nghi p ph i có hấ ạ ệ ướ ế ượ ỏ ệ ả ệ
th ng kênh phân ph i năng đ ng và hi u qu , đ c bi t là ph i có đ y đ ngu n l cố ố ộ ệ ả ặ ệ ả ầ ủ ồ ự
đ đ y m nh ho t đ ng này nh v n, nhân l c, đ ng th i doanh nghi p cũng ph iể ẩ ạ ạ ộ ư ố ự ồ ờ ệ ả
có năng l c s n xu t đ đáp ng nhu c u c a th tr ng m i.ự ả ấ ể ứ ầ ủ ị ườ ớ
+ Chi n l c phát tri n s n ph m:ế ượ ể ả ẩ là tìm cách tăng tr ng thông qua phátưở
tri n các s n ph m m i đ tiêu th trong các th tr ng mà doanh nghi p đang ho tể ả ẩ ớ ể ụ ị ườ ệ ạ
đ ng, các s n ph m m i này có th do doanh nghi p t s n xu t ho c s n xu t theoộ ả ẩ ớ ể ệ ự ả ấ ặ ả ấ
h p đ ng, ho c doanh nghi p nh p t bên ngoài b ng cách sáp nh p ho c mua l iợ ồ ặ ệ ậ ừ ằ ậ ặ ạ
mô hình c a m t hãng khác. Chi n l c này đòi h i doanh nghi p ph i có kh năngủ ộ ế ượ ỏ ệ ả ả
m nh v nghiên c u và phát tri n trong th i đ i ngày nay, v i s phát tri n m nh mạ ề ứ ể ờ ạ ớ ự ể ạ ẽ
c a khoa h c k thu t, các s n ph m th ng có chu kỳ ng n do s n ph m m iủ ọ ỹ ậ ả ẩ ườ ắ ả ẩ ớ
nhanh chóng xu t hi n, do v y h ng chi n l c này cho phép doanh nghi p t o raấ ệ ậ ướ ế ượ ệ ạ
th tr ng m i ngay trong th tr ng hi n t i.ị ườ ớ ị ườ ệ ạ
u và nh c đi m c a chi n l c tăng tr ng t p trung:Ư ượ ể ủ ế ượ ưở ậ
L i th c a chi n l c tăng tr ng t p trung là t p trung ngu n l c c a doanhợ ế ủ ế ượ ưở ậ ậ ồ ự ủ
nghi p vào các ho t đ ng s tr ng c a mình. Khai thác các đi m m nh, phát tri nệ ạ ộ ở ườ ủ ể ạ ể
quy mô trên nguyên t c chuyên môn hóa tuy t đ i do đó r t có hi u qu và c i thi nắ ệ ố ấ ệ ả ả ệ
đ c v th c nh tranh c a doanh nghi p đ i v i s n ph m, d ch v c a doanhượ ị ế ạ ủ ệ ố ớ ả ẩ ị ụ ủ
nghi p trên th tr ng hi n có. Tuy nhiên, n u ch s d ng m t cách đ n đ c chi nệ ị ườ ệ ế ỉ ử ụ ộ ơ ộ ế
l c này thì ch a t n d ng h t các c h i đ phát tri n toàn di n n u còn nhi uượ ư ậ ụ ế ơ ộ ể ể ệ ế ề
ngu n l c v v n và con ng i. ồ ự ề ố ườ
Chi n l c phát tri n h i nh p:ế ượ ể ộ ậ là phát tri n doanh nghi p trên c s thi tể ệ ơ ở ế
l p và m r ng m i quan h liên k t v i các nhà cung c p, các nhà trung gian phânậ ở ộ ố ệ ế ớ ấ
ph i và tiêu th s n ph m, ho c đ i th c nh tranh. S liên doanh và h i nh p nàyố ụ ả ẩ ặ ố ủ ạ ự ộ ậ
s t o ra m t c p đ quy mô m i, cho phép doanh nghi p ch đ ng kinh doanh tẽ ạ ộ ấ ộ ớ ệ ủ ộ ừ
khâu đ u đ n khâu tiêu th ho c t o v th trên th ng tr ng. Chi n l c h i nh pầ ế ụ ặ ạ ị ế ươ ườ ế ượ ộ ậ
cũng có th tri n khai theo 3 h ng:ể ể ướ
+ H i nh p d c ng c chi u:ộ ậ ọ ượ ề là doanh nghi p tìm s tăng tr ng b ng cáchệ ự ưở ằ
n m quy n s h u ho c tăng c ng ki m soát đ i v i các ngu n cung ng nguyênắ ề ở ữ ặ ườ ể ố ớ ồ ứ
li u. Chi n l c này nên áp d ng khi các nhà cung c p còn quá cao ho c các nhà cungệ ế ượ ụ ấ ặ
c p không đ kh năng tho mãn nh ng đòi h i c a doanh nghi p ho c doanhấ ủ ả ả ữ ỏ ủ ệ ặ
nghi p có yêu c u đ c thù v nguyên li u đ u vào. Tuy nhiên chi n l c này đòi h iệ ầ ặ ề ệ ầ ế ượ ỏ
doanh nghi p có đ v n và nhân l c c n thi t đ đ m đ ng các ho t đ ng kinhệ ủ ố ự ầ ế ể ả ươ ạ ộ
doanh đa d ng trên nhi u ch c năng.ạ ề ứ
+ H i nh p d c thu n chi u:ộ ậ ọ ậ ề là doanh nghi p tìm s tăng tr ng b ng cáchệ ự ưở ằ
n m quy n s h u ho c tăng s ki m soát đ i v i nh ng trung gian phân ph i và nhàắ ề ở ữ ặ ự ể ố ớ ữ ố
tiêu th . Các doanh nghi p áp d ng chi n l c này khi h th ng phân ph i hi n nayụ ệ ụ ế ượ ệ ố ố ệ
ch a hi u qu ho c các nhà phân ph i đang có u th và gây áp l c c nh tranh v iư ệ ả ặ ố ư ế ự ạ ớ
doanh nghi p làm gi m l i nhu n c a doanh nghi p. Các doanh nghi p hi n đangệ ả ợ ậ ủ ệ ệ ệ
s n xu t nguyên li u r t mong mu n phát tri n h i nh p thu n chi u b i vì h cóả ấ ệ ấ ố ể ộ ậ ậ ề ở ọ
th ch đ ng t o ra các nguyên li u đ c thù đ có th ch t o nh ng s n ph m đ cể ủ ộ ạ ệ ặ ể ể ế ạ ữ ả ẩ ộ
đáo, làm tăng s c c nh tranh c a s n ph m.ứ ạ ủ ả ẩ
+ H i nh p ngang:ộ ậ là chi n l c h ng đ n s liên k t ngang ho c tăng sế ượ ướ ế ự ế ặ ự
ki m soát đ i v i các đ i th c nh tranh, chi n l c này t o cho doanh nghi p giaể ố ớ ố ủ ạ ế ượ ạ ệ
tăng v th c nh tranh ho c tính đ c quy n, t đó có th nâng cao th ph n và ki mị ế ạ ặ ộ ề ừ ể ị ầ ể
soát th tr ng. M t khác, s gia tăng quy mô có th t o nên s gia tăng l i nhu n doị ườ ặ ự ể ạ ự ợ ậ
gi m chi phí c n biên. Tuy nhiên, đ s h u ho c ki m soát đ c đ i th c nh tranhả ậ ể ở ữ ặ ể ượ ố ủ ạ
đòi h i doanh nghi p ph i có ti m l c v tài chính và th tr ng có kh năng qu n lýỏ ệ ả ề ự ề ị ườ ả ả
thành công m t t ch c đ c m r ng. Đ ng th i s gia tăng quy mô n u t p trungộ ổ ứ ượ ở ộ ồ ờ ự ế ậ
vào m t ngành ho c m t lĩnh v c s đi cùng v i s gia tăng r i ro.ộ ặ ộ ự ẽ ớ ự ủ
u và nh c đi m c a chi n l c phát tri n h i nh p:Ư ượ ể ủ ế ượ ể ộ ậ
+ u đi m:Ư ể
- Ti t ki m đ c chi phí t ng cho các ho t đ ng trên các c p đ ngành khácế ệ ượ ổ ạ ộ ấ ộ
nhau.
- Gi m đ c chi phí Marketing: rõ ràng n u h i nh p s gi m đ c chi phí muaả ượ ế ộ ậ ẽ ả ượ
hàng và bán hàng.
- B o v đ c nh ng bí m t công ngh , duy trì đ c lâu dài nh ng giá tr tàiả ệ ượ ữ ậ ệ ượ ữ ị
s n vô hình. ả
- Ki m soát ch t l ng t t h n.ể ấ ượ ố ơ
+ Nh c đi m:ượ ể
Chi n l c h i nh p làm cho doanh nghi p g p nhi u khó khăn ph c t p trongế ượ ộ ậ ệ ặ ề ứ ạ
công tác qu n lý vì công tác qu n lý s ph c t p h n tr c r t nhi u, ph i thay đ iả ả ẽ ứ ạ ơ ướ ấ ề ả ổ
c c u t ch c qu n lý, ph i th c hi n m t s ch c năng m i.ơ ấ ổ ứ ả ả ự ệ ộ ố ứ ớ
Tuy nhiên n u v t qua nh ng khó khăn trên doanh nghi p s có c h i chuy nế ượ ữ ệ ẽ ơ ộ ể
h ng tác đ ng c a mình sang m t lĩnh v c m i có kh năng sinh l i cao h n.ướ ộ ủ ộ ự ớ ả ợ ơ
Chi n l c phát tri n đa d ng hóa:ế ượ ể ạ là chi n l c tăng tr ngd a trên sế ượ ưở ự ự
thay đ i v công ngh , s n ph m, lĩnh v c kinh doanh nh m t o nh ng c p s nổ ề ệ ả ẩ ự ằ ạ ữ ặ ả
ph m-th tr ng m i cho doanh nghi p. Chi n l c đa d ng hóa không nh ng h nẩ ị ườ ớ ệ ế ượ ạ ữ ạ
ch r i ro kinh doanh c a doanh nghi p vì lĩnh v c ho t đ ng m r ng mà còn giúpế ủ ủ ệ ự ạ ộ ở ộ
tăng thêm l i nhu n t nh ng ngành ngh khác. Các doanh nghi p s d ng chi nợ ậ ừ ữ ề ệ ử ụ ế
l c này có th đa d ng hóa theo các h ng:ượ ể ạ ướ