1
Më §ÇU
1. LÝ do chän ®Ò tµi
1.1. ViÖc d¹y häc Ng÷ v¨n ë tr−êng phæ th«ng (PT) cÇn ®¶m b¶o ®Þnh
h−íng tÝch hîp mét c¸ch triÖt ®Ó h¬n
1.2. ViÖc d¹y häc ®äc hiÓu v¨n b¶n (§HVB) cÇn phi xuÊt ph¸t tõ v¨n
b¶n vµ b¸m s¸t v¨n b¶n
1.3. Thùc tiÔn nghiªn cøu vµ gi¶ng d¹y Ng÷ v¨n ë Trung häc c¬ së
(THCS) ®ßi hái cÇn tËn dông kh¶ n¨ng hç trî §HVB cña ng«n ng÷ häc v¨n
b¶n (NNHVB)
2. §èi t−îng vµ ph¹m vi nghiªn cøu
LuËn ¸n chØ lùa chän tr×nh bµy c¸c néi dung lÝ thuyÕt NNHVB cã ý
nghÜa trùc tiÕp hoÆc cã liªn quan ®Õn viÖc d¹y häc §HVB. §Ó cã ®iÒu kiÖn
nghiªn cøu s©u h¬n, luËn ¸n ®· chän mét lo¹i v¨n b¶n tù sù trong ch−¬ng
tr×nh (CT) Ng÷ v¨n THCS lµ truyÖn d©n gian ®Ó xem xÐt, víi mong muèn ®Ò
xuÊt ®−îc nh÷ng c¸ch thøc vËn dông NNHVB vµo d¹y häc ®äc hiÓu c¸c
truyÖn d©n gian mét c¸ch cô thÓ, phï hîp, hiÖu qu¶.
3. LÞch sö vÊn ®Ò nghiªn cøu
3.1. Nghiªn cøu vËn dông NNHVB vµo d¹y häc v¨n b¶n nãi chung
NNHVB ®−îc coi lµ “mét khoa häc ®Çy triÓn väng” bëi nã ®· më ra vµ
høa hÑn nhiÒu kh¶ n¨ng nghiªn cøu vµ vËn dông. Tõ cuèi thËp kØ 80 cña thÕ kØ
XX, viÖc nghiªn cøu øng dông NNHVB vµo viÖc d¹y häc t¹o lËp vµ tiÕp nhËn
v¨n b¶n ë trong n−íc trë nªn th−êng xuyªn vµ chÝnh thøc. S¸ch gi¸o khoa
(SGK) vµ s¸ch gi¸o viªn (SGV) TiÕng ViÖt vµ Lµm v¨n cña trung häc phæ
th«ng (THPT) (CT chØnh lÝ hîp nhÊt n¨m 2000) ®· ®−a mét sè kiÕn thøc ng÷
ph¸p v¨n b¶n vµo CT líp 10 vµ líp 11. C¸c c«ng tr×nh: Ng÷ ph¸p v¨n b¶n vµ
viÖc d¹y lµm v¨n (1985) cña c¸c t¸c gi¶ NguyÔn Träng B¸u, NguyÔn Quang
Ninh, TrÇn Ngäc Thªm,; Ng÷ ph¸p v¨n b¶n phôc vô ch−¬ng tr×nh c¶i c¸ch
gi¸o dôc (1989) cña t¸c gi¶ NguyÔn Quang Ninh ®· bµn vÒ viÖc vËn dông
NNHVB, ng÷ ph¸p v¨n b¶n vµo viÖc d¹y häc Lµm v¨n trong nhµ tr−êng (NT).
ViÖc vËn dông NNHVB vµo d¹y häc tiÕp nhËn v¨n b¶n nãi chung vµ
ph©n tÝch, tiÕp nhËn v¨n b¶n v¨n häc trong NT nãi riªng cho ®Õn nay ch−a cã
nhiÒu t¸c gi¶ vµ tµi liÖu nghiªn cøu. §Ò cËp ®Õn vÊn ®Ò nµy râ h¬n c¶ lµ Gi¶ng
v¨n d−íi ¸nh s¸ng ng«n ng÷ häc (1986) cña t¸c gi¶ §¸i Xu©n Ninh, D¹y häc
TËp ®äc ë TiÓu häc (2001) cña t¸c gi¶ Lª Ph−¬ng Nga, D¹y häc ®äc hiÓu ë TiÓu
häc (2002) cña t¸c gi¶ NguyÔn ThÞ H¹nh. C¸c t¸c gi¶ ®· kh¼ng ®Þnh viÖc nghiªn
cøu nh÷ng lÝ thuyÕt vÒ lêi nãi, vÒ sö dông ng«n ng÷, vÒ v¨n b¶n cã thÓ gi¶i ®¸p
nh÷ng vÊn ®Ò: §äc hiÓu lµ g×? §äc hiÓu c¸c kiÓu v¨n b¶n kh¸c nhau th× cã g×
kh¸c nhau?. Tuy nhiªn, c¸c t¸c gi¶ kh«ng bµn ®Õn viÖc vËn dông nh÷ng yÕu tè
cô thÓ cña NNHVB vµo d¹y häc ®äc hiÓu mét thÓ lo¹i v¨n b¶n nµo.
2
Mét bé phËn cña lÝ luËn v¨n häc còng nghiªn cøu vÒ qu¸ tr×nh tiÕp nhËn
v¨n häc. ViÖc nghiªn cøu vÒ tiÕp nhËn v¨n häc d−íi gãc ®é thi ph¸p trong lÝ
luËn v¨n häc còng kÕt tinh nhiÒu thµnh tùu: Gi¸o tr×nh thi ph¸p häc (1993),
Mét sè vÊn ®Ò thi ph¸p häc hiÖn ®¹i (1993), DÉn luËn thi ph¸p häc (1998)
cña t¸c gi¶ TrÇn §×nh Sö, Nh÷ng vÊn ®Ò thi ph¸p cña truyÖn (1999) cña t¸c
gi¶ NguyÔn Th¸i Hßa. Theo h−íng nghiªn cøu nµy, c¸c t¸c gi¶ rÊt chó träng
vÊn ®Ò thÓ lo¹i cña v¨n b¶n, bëi ®©y lµ ®Çu mèi chi phèi tÊt c¶ c¸c yÕu tè h×nh
thøc kh¸c cña v¨n b¶n…
Tuy vËy, vÉn ch−a cã ai chØ ra mét c¸ch râ rµng chç ®øng cña ng«n ng÷
häc nãi chung, NNHVB nãi riªng trong ho¹t ®éng tiÕp nhËn v¨n häc, tõ ®ã
®−a ra nh÷ng kÕt luËn cô thÓ vÒ c¸ch khai th¸c c¸c yÕu tè ng«n ng÷ trong qu¸
tr×nh tiÕp nhËn v¨n häc.
3.2. Nghiªn cøu vËn dông NNHVB vµo d¹y häc ®äc hiÓu truyÖn
d©n gian
C¸c cuèn s¸ch nh−: Cæ tÝch thÇn k× ng−êi ViÖt, ®Æc ®iÓm cÊu t¹o cèt
truyÖn(1994) cña t¸c gi¶ T¨ng Kim Ng©n, V¨n häc d©n gian ViÖt Nam trong
nhµ tr−êng cña t¸c gi¶ NguyÔn Xu©n L¹c, TruyÖn kÓ d©n gian, ®äc b»ng type
vµ motif (2001) cña t¸c gi¶ NguyÔn TÊn §¾c ®· kh¶o s¸t vµ chØ ra nh÷ng vÊn
®Ò quan träng cÇn quan t©m khi tiÕp cËn v¨n b¶n v¨n häc d©n gian. Ngoµi ra,
viÖc vËn dông thi ph¸p häc nãi chung, thi ph¸p truyÖn d©n gian vµo viÖc tiÕp
nhËn vµ c¶m hiÓu nh÷ng v¨n b¶n truyÖn d©n gian còng ®· ®−îc c¸c t¸c gi¶
Chu Xu©n Diªn, NguyÔn Xu©n §øc, TrÇn §øc Ng«n, Lª Tr−êng Ph¸t, Vò
Anh TuÊn, Lª ChÝ QuÕ, §ç B×nh TrÞ... ®Ò cËp ®Õn nhiÒu ë c¸c chuyªn luËn, s¸ch
b¸o, t¹p chÝ trong thêi gian gÇn ®©y. Cã thÓ thÊy viÖc ®−a thi ph¸p häc vµo
nghiªn cøu v¨n häc d©n gian mét mÆt ®· lµm cho viÖc tiÕp cËn c¸c t¸c phÈm v¨n
häc d©n gian trë nªn lÝ tÝnh h¬n; mét mÆt ®· kÐo theo viÖc vËn dông nh÷ng tri
thøc NNHVB vµo qu¸ tr×nh tiÕp cËn v¨n b¶n.
Tuy vËy, nghiªn cøu vÒ viÖc vËn dông nh÷ng tri thøc NNHVB cô thÓ
vµo ho¹t ®éng d¹y häc ®äc hiÓu truyÖn d©n gian ë THCS nh»m gióp cho viÖc
d¹y häc §HVB trong NT khoa häc h¬n, hiÖu qu¶ h¬n vÉn ch−a ®−îc bµn tíi
mét c¸ch trùc tiÕp. LuËn ¸n nµy sÏ lµ nh÷ng thÓ nghiÖm mang tÝnh kh¶ thi
cho qu¸ tr×nh ®æi míi ph−¬ng ph¸p d¹y häc (PPDH) Ng÷ v¨n, gîi ý cho gi¸o
viªn (GV) PT c¸ch thøc tæ chøc d¹y häc ®äc hiÓu c¸c truyÖn d©n gian ë
THCS trªn c¬ së vËn dông NNHVB.
4. Môc ®Ých vµ nhiÖm vô nghiªn cøu
4.1. Môc ®Ých nghiªn cøu chÝnh cña luËn ¸n lµ nghiªn cøu viÖc d¹y häc
®äc hiÓu truyÖn d©n gian g¾n víi d¹y häc NNHVB. §©y lµ biÓu hiÖn cña sù
vËn dông mèi quan hÖ t−¬ng t¸c gi÷a Ng÷ vµ V¨n: dïng kiÕn thøc ng«n ng÷
häc ®Ó khai th¸c v¨n häc, qua v¨n häc mµ cñng cè v÷ng ch¾c kiÕn thøc ng«n
ng÷ häc.
4.2. §Ó ®¹t ®−îc môc ®Ých trªn, luËn ¸n tËp trung gi¶i quyÕt gi¶i quyÕt
c¸c nhiÖm vô chñ yÕu sau:
3
- Tr×nh bµy nh÷ng néi dung nghiªn cøu cña NNHVB cã ý nghÜa ®èi víi
viÖc d¹y häc §HVB; kh¶o s¸t thùc tiÔn d¹y häc §HVB ë tr−êng PT, ®¸nh gi¸
kh¶ n¨ng vËn dông néi dung ®ã vµo d¹y häc §HVB trong NT. §iÒu nµy ®ång
nghÜa víi viÖc x¸c ®Þnh c¬ së khoa häc vµ thùc tiÔn cña viÖc vËn dông
NNHVB vµo d¹y häc §HVB ë tr−êng PT.
- Lùa chän nh÷ng tri thøc NNHVB thiÕt thùc nhÊt, phï hîp nhÊt víi
viÖc d¹y häc §HVB cho HS THCS vµ ®Ò xuÊt c¸ch thøc ®−a nh÷ng tri thøc Êy
vµo ho¹t ®éng d¹y häc ®äc hiÓu truyÖn d©n gian. Nh÷ng c¸ch thøc nµy ®−îc
x¸c lËp dùa trªn c¬ së ph©n tÝch b¶n th©n CT Ng÷ v¨n THCS hiÖn hµnh, ®Æc
®iÓm t©m sinh lÝ løa tuæi cña HS THCS vµ thùc tr¹ng d¹y häc Ng÷ v¨n trong
nhµ tr−êng.
- Thùc nghiÖm nh÷ng ®Ò xuÊt ®ã trong thùc tÕ d¹y häc ®äc hiÓu truyÖn
d©n gian ë THCS ®Ó xem xÐt vµ kh¼ng ®Þnh tÝnh kh¶ thi cña nh÷ng ®Ò xuÊt vÒ
c¸ch thøc vËn dông NNHVB vµo d¹y häc §HVB.
5. Ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu
C¸c PP nghiªn cøu chñ yÕu ®−îc sö dông trong qu¸ tr×nh triÓn khai luËn ¸n lµ:
- Ph−¬ng ph¸p ph©n tÝch, tæng hîp vµ kh¸i qu¸t hãa tµi liÖu
- Ph−¬ng ph¸p ®iÒu tra, kh¶o s¸t thùc tiÔn
- Ph−¬ng ph¸p thùc nghiÖm s− ph¹m
- C¸c ph−¬ng ph¸p kh¸c: ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu ®iÓn h×nh, ph−¬ng
ph¸p thèng kª gi¸o dôc häc…
6. Gi¶ thuyÕt khoa häc
Mét sè thµnh tùu nghiªn cøu cña NNHVB rÊt cã ý nghÜa ®èi víi viÖc
d¹y häc ®äc hiÓu nh−ng ch−a ®−îc nghiªn cøu cô thÓ ®Ó vËn dông vµo ho¹t
®éng d¹y häc §HVB ë tr−êng PT. NÕu nghiªn cøu vËn dông ®−îc thµnh tùu
cña lÝ thuyÕt NNHVB vµo d¹y häc ®äc hiÓu truyÖn d©n gian th× viÖc ®äc hiÓu
truyÖn d©n gian cña HS THCS sÏ mang tÝnh khoa häc vµ hiÖu qu¶ h¬n; th«ng
qua ho¹t ®éng §HVB, c¸c thao t¸c vµ phÈm chÊt t− duy cña häc sinh (HS)
còng sÏ ®−îc rÌn luyÖn vµ cñng cè.
7. §ãng gãp cña luËn ¸n
- ViÖc t×m hiÓu, lùa chän, tæng hîp nh÷ng tri thøc NNHVB cã liªn quan
®Õn viÖc tiÕp nhËn v¨n b¶n còng nh− chØ ra mét c¸ch t−êng minh kh¶ n¨ng
øng dông nh÷ng tri thøc Êy vµo d¹y häc §HVB ë tr−êng PT trong luËn ¸n nµy
sÏ gióp GV ý thøc ®−îc vÒ tÝnh khoa häc cña viÖc d¹y häc §HVB v¨n häc,
®¶m b¶o ®Þnh h−íng tÝch hîp Ng÷ vµ V¨n trong d¹y häc Ng÷ v¨n, gãp phÇn
n©ng cao chÊt l−îng d¹y häc Ng÷ v¨n trong NT.
- LuËn ¸n ®· lµm râ c¸c tri thøc NNHVB cô thÓ cã thÓ vËn dông, c¸c
thao t¸c vËn dông cô thÓ, còng nh− ®Ò xuÊt nh÷ng c¸ch thøc chung ®Ó gi¶i
quyÕt mét vÊn ®Ò cô thÓ cña v¨n b¶n trong d¹y häc ®äc hiÓu truyÖn d©n gian
ë THCS sao cho ë ®ã, NNHVB ph¸t huy ®−îc vai trß khoa häc cña m×nh.
8. KÕt cÊu cña luËn ¸n
Ngoµi Më ®Çu vµ KÕt luËn, luËn ¸n gåm 3 ch−¬ng:
4
Ch−¬ng 1: NNHVB vµ viÖc d¹y häc ®äc hiÓu truyÖn d©n gian ë THCS
Ch−¬ng 2: VËn dông mét sè thµnh tùu cña NNHVB vµo d¹y häc ®äc
hiÓu truyÖn d©n gian ë THCS:
Ch−¬ng 3: Thùc nghiÖm s− ph¹m
CH¦¥NG 1: NG¤N NG÷ HäC V¡N B¶N
Vμ VIÖC D¹Y HäC §äC HIÓU TRUYÖN D¢N GIAN ë Thcs
1.1. Mét sè néi dung quan träng cña NNHVB cã ý nghÜa ®èi víi
viÖc d¹y häc §HVB
KÕt qu¶ nghiªn cøu cña NNHVB rÊt phong phó, bén bÒ. LuËn ¸n chØ
chän tr×nh bµy mét sè néi dung quan träng cña NNHVB cã ý nghÜa ®èi víi
viÖc d¹y häc §HVB.
1.1.1. Kh¸i niÖm v¨n b¶n
Cã nhiÒu quan niÖm kh¸c nhau vÒ v¨n b¶n. LuËn ¸n chän kh¸i niÖm vÒ
v¨n b¶n ®−îc nªu trong c¸c tµi liÖu SGK, SGV THCS vµ THPT hiÖn hµnh:
“TÊt c¶ mäi s¶n phÈm cña ho¹t ®éng giao tiÕp (chuçi lêi nãi miÖng hay bµi
viÕt) cã chñ ®Ò thèng nhÊt, cã liªn kÕt, m¹ch l¹c, vËn dông ph−¬ng thøc biÓu
®¹t phï hîp ®Ó thùc hiÖn môc ®Ých giao tiÕp ®Òu ®−îc gäi lµ v¨n b¶n”. C¸ch
tr×nh bµy kh¸i niÖm v¨n b¶n nµy gióp cho HS dÔ dµng nhËn diÖn v¨n b¶n,
kh«ng ph¶i gi¶i quyÕt mèi quan hÖ ®ång nhÊt vµ ®èi lËp vèn rÊt phøc t¹p gi÷a
ng«n ng÷ vµ lêi nãi, ng«n ng÷ nãi vµ ng«n ng÷ viÕt, d¹ng nãi vµ d¹ng viÕt...
1.1.2. C¸c ®Æc tr−ng cña v¨n b¶n
§©y lµ thµnh tùu nghiªn cøu quan träng cña NNHVB, cã thÓ coi nh− lµ
c¬ së quan träng ®Ó x¸c ®Þnh c¸ch thøc vµ yªu cÇu cña viÖc tiÕp nhËn v¨n b¶n
nãi chung còng nh− rÌn luyÖn c¸c thao t¸c cÇn thiÕt trong d¹y häc §HVB.
1.1.2.1. TÝnh hoµn chØnh vµ tÝnh kh¶ ph©n cña v¨n b¶n
V¨n b¶n lµ sù tËp hîp cña nhiÒu c©u, nhiÒu ®o¹n, nhiÒu ch−¬ng, nhiÒu
phÇn... vµ c¸c bé phËn khi ®Æt c¹nh nhau nµy ph¶i t¹o thµnh mét thÓ thèng
nhÊt hoµn chØnh. TÝnh hoµn chØnh cña v¨n b¶n “®ång thêi ®−îc thÓ hiÖn d−íi
d¹ng tÝnh hoµn chØnh vÒ cÊu tróc, nghÜa vµ giao tiÕp; nh÷ng yÕu tè nµy t−¬ng
øng víi nhau nh− h×nh thøc, néi dung vµ chøc n¨ng”. TÝnh hoµn chØnh cña
v¨n b¶n còng g¾n bã chÆt chÏ víi kh¶ n¨ng ph©n t¸ch v¨n b¶n thµnh nh÷ng
®¬n vÞ nhá h¬n, ®−îc gäi lµ tÝnh kh¶ ph©n cña v¨n b¶n.
§Æc tr−ng chØnh thÓ vµ kh¶ ph©n cña v¨n b¶n cho phÐp vµ còng ®ßi hái
ng−êi §HVB tr−íc hÕt ph¶i quan t©m tíi v¨n b¶n ë gãc ®é cÊu tróc. Cã nghÜa
lµ tiÕp cËn v¨n b¶n, ng−êi ®äc ph¶i lµm râ ®−îc: c¸c yÕu tè nµo lµm nªn v¨n
b¶n, b¶n chÊt, chøc n¨ng cña mçi yÕu tè vµ quan hÖ gi÷a c¸c yÕu tè ®ã nh−
thÕ nµo… C¸c ®Æc tr−ng nµy cña v¨n b¶n kh«ng cho phÐp ng−êi ®äc xa rêi
v¨n b¶n, m−în v¨n b¶n ®Ó nãi néi dung kh¸c.
1.1.2.2. TÝnh liªn kÕt cña v¨n b¶n
5
TÝnh liªn kÕt lµ c¬ së ®Ó t¹o nªn tÝnh chØnh thÓ cña v¨n b¶n. §ã lµ
nh÷ng mèi quan hÖ qua l¹i chÆt chÏ gi÷a c¸c c©u, gi÷a c¸c ®o¹n, gi÷a c¸c
phÇn, c¸c bé phËn cña v¨n b¶n trªn c¶ hai ph−¬ng diÖn quan hÖ cña v¨n b¶n:
quan hÖ h−íng néi (t¹o thµnh liªn kÕt h−íng néi hay liªn kÕt néi t¹i) vµ quan
hÖ h−íng ngo¹i (t¹o thµnh liªn kÕt h−íng ngo¹i hay liªn kÕt ngoµi v¨n b¶n).
Khi xem xÐt v¨n b¶n, viÖc lµm s¸ng tá sù liªn kÕt trªn c¶ hai ph−¬ng diÖn
quan hÖ vµ sù t¸c ®éng qua l¹i cña c¸c quan hÖ h−íng ngo¹i ®èi víi b¶n th©n
cÊu tróc néi t¹i cña v¨n b¶n lµ mét viÖc rÊt quan träng.
§Æc tr−ng liªn kÕt g¾n bã, thèng nhÊt víi ®Æc tr−ng hoµn chØnh cña v¨n
b¶n vµ cïng cã ý nghÜa quan träng ®èi víi viÖc d¹y häc §HVB. ViÖc d¹y häc
§HVB ph¶i xuÊt ph¸t tõ chØnh thÓ v¨n b¶n, ®¶m b¶o ph¶n ¸nh ®óng ®¾n tæ
chøc cña v¨n b¶n d−íi gãc ®é cÊu tróc. Tuy nhiªn, v¨n b¶n chØ béc lé ®óng
gi¸ trÞ cña nã khi nã ®−îc ®Æt trong ho¹t ®éng giao tiÕp. Do ®ã, viÖc d¹y häc
§HVB cßn ph¶i nhËn thøc vµ gi¶i quyÕt ®−îc mèi quan hÖ gi÷a v¨n b¶n víi
víi c¸c nh©n tè giao tiÕp, víi hÖ thèng c¸c ®¬n vÞ ng«n ng÷… Nh÷ng hiÓu
biÕt vÒ ®Æc tr−ng liªn kÕt cña v¨n b¶n sÏ gióp cho ng−êi ®äc gi¶i quyÕt ®−îc
c¸c mèi quan hÖ cña v¨n b¶n mét c¸ch râ rµng vµ dÔ dµng h¬n.
1.1.2.3. TÝnh h−íng ®Ých cña v¨n b¶n
V¨n b¶n lµ s¶n phÈm cña qu¸ tr×nh giao tiÕp; cho nªn môc ®Ých cña giao
tiÕp còng chÝnh lµ môc ®Ých cña v¨n b¶n. Môc ®Ých giao tiÕp quy ®Þnh viÖc
lùa chän vµ tæ chøc chÊt liÖu néi dung, lµm cho v¨n b¶n lu«n chøa ®ùng néi
dung th«ng tin vµ néi dung nµy t¹o ra c¸c b×nh diÖn ng÷ nghÜa cña v¨n b¶n:
®ã lµ nghÜa sù vËt (bao gåm nh÷ng hiÓu biÕt, nh÷ng nhËn thøc vÒ thÕ giíi
xung quanh, vÒ x· héi vµ vÒ chÝnh b¶n th©n con ng−êi), nghÜa liªn c¸ nh©n
(bao gåm th«ng tin vÒ nh÷ng c¶m xóc, t×nh c¶m, th¸i ®é cña ng−êi viÕt ®èi
víi ®èi t−îng, sù viÖc ®−îc ®Ò cËp ®Õn, ®èi víi ng−êi tham gia ho¹t ®éng giao
tiÕp). §Ých cña v¨n b¶n cßn quy ®Þnh viÖc lùa chän ph−¬ng tiÖn ng«n ng÷ vµ
tæ chøc v¨n b¶n theo mét c¸ch thøc nhÊt ®Þnh (gäi lµ phong c¸ch chøc n¨ng).
Nh− vËy, ®Çu mèi cña qu¸ tr×nh s¶n sinh v¨n b¶n lµ môc ®Ých giao tiÕp cña
ng−êi nãi, ng−êi viÕt. V¨n b¶n chØ lµ ph−¬ng tiÖn ®Ó ng−êi s¶n sinh ra nã thùc
hiÖn môc ®Ých giao tiÕp mµ th«i. Kh«ng cã môc ®Ých giao tiÕp, v¨n b¶n kh«ng
®−îc sinh ra; kh«ng râ môc ®Ých giao tiÕp, v¨n b¶n khã cã c¬ héi ®−îc sö
dông vµ tån t¹i. Do ®ã, khi §HVB, nÕu ng−êi ®äc kh«ng n¾m b¾t ®−îc môc
®Ých giao tiÕp cña ng−êi s¶n sinh v¨n b¶n (còng lµ môc ®Ých cña v¨n b¶n) th×
coi nh− ng−êi ®äc ch−a hiÓu g× vÒ néi dung cña v¨n b¶n.
1.2. §HVB d−íi gãc nh×n cña NNHVB vµ ý nghÜa cña viÖc vËn
dông NNHVB vµo d¹y häc ®äc hiÓu truyÖn d©n gian ë THCS
1.2.1. Quan niÖm vÒ §HVB
C¸c quan niÖm vÒ §HVB ®Òu thèng nhÊt coi ®äc hiÓu lµ qu¸ tr×nh gi¶i
m· hÖ thèng kÝ hiÖu vµ cÊu tróc ng«n ng÷ cña v¨n b¶n ®Ó ph¸t hiÖn, tæng hîp
nh÷ng tÇng ý nghÜa ®· ®−îc ng−êi viÕt m· ho¸ trong ®ã, nh»m n¾m b¾t ®−îc
ý ®å s¶n sinh v¨n b¶n cña ng−êi nãi, ng−êi viÕt.