VỢ NHẶT Kim Lân

Chia sẻ: Nguyen Uyen | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:11

Thêm vào BST

Báo xấu

235
lượt xem 9
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Hiểu được tình cảnh thê thảm của người nông dân nước ta trong nạn đói khủng khiếp năm 1945 do thực dân Pháp và phát xít Nhật gây ra. - Hiểu được niềm khao khát hạnh phúc gia đình, niềm tin bất diệt vào cuộc sống và tình thương yêu đùm bọc lẫn nhau giữa những con người lao động nghèo khổ ngay trên bờ vực thẳm của cái chết. - Nắm được những nét đặc sắc về nghệ thuật: sáng tạo tình huống, gợi không khí, miêu tả tâm lí, dựng đối thoại. ...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: VỢ NHẶT Kim Lân

VỢ NHẶT Kim Lân A.MỤC ĐÍCH YÊU CẦU:Giúp HS: - Hiểu được tình cảnh thê thảm của người nông dân nước ta trong nạn đói khủng khiếp năm 1945 do thực dân Pháp và phát xít Nhật gây ra. - Hiểu được niềm khao khát hạnh phúc gia đình, niềm tin bất diệt vào cuộc sống và tình thương yêu đùm bọc lẫn nhau giữa những con người lao động nghèo khổ ngay trên bờ vực thẳm của cái chết. - Nắm được những nét đặc sắc về nghệ thuật: sáng tạo tình huống, gợi không khí, miêu tả tâm lí, dựng đối thoại. B.TIẾN TRÌNH DẠY HỌC : 1.Ôn định tổ chức 2. Kiểm tra bài cũ: - Khái quát giá trị hiện thực và giá trị nhân đạo của tác phẩm “Vợ chồng A Phủ” - Nét đặc sắc về nghệ thuật của tác phẩm?
3. Giới thiệu bài mới (…) Hoạt động của thầy và Nội dung cần đạt trò Tiết 1 I. Tiểu dẫn: GV yêu cầu 1 HS đọc 1.Tác giả: phần Tiểu dẫn (SGK) và - Tên khai sinh: Nguyễn Văn Tài (1920- 2007) nêu những nét chính về: - Quê: làng Phù Lưu, xã Tân Hồng, huyện Tiên 1) Nhà văn Kim Lân. Sơn, tỉnh Bắc Ninh. 2) Xuất xứ truyện ngắn - Giải thưởng Hồ Chí Minh về văn học nghệ Vợ nhặt thuật năm 2001. 3) Bối cảnh xã hội của - Tác phẩm chính: Nên vợ nên chồng (1955), Con chó xấu xí (1962). truyện. - Kim Lân là cây bút truyện ngắn. Thế giới nghệ thuật của ông thường là khung cảnh nông thôn, hình tượng người nông dân. Đặc biệt ông có những trang viết đặc sắc về phong tục và đời sống thôn quê. Kim Lân là nhà văn một lòng một dạ đi về với "đất", với "người", với "thuần hậu nguyên thủy" của cuộc sống nông thôn.
2. Xuất xứ truyện. Vợ nhặt là truyện ngắn xuất sắc in trong tập truyện “Con chó xấu xí” (1962). 3. Bối cảnh xã hội của truyện. HS đọc và tóm tắt tác Phát xít Nhật bắt nhân dân ta nhổ lúa trồng phẩm đay nên tháng 3 năm 1945, nạn đói khủng khiếp đã diễn ra. Chỉ trong vòng vài tháng, từ Quảng Trị đến Bắc Kì, hơn hai triệu đồng bào ta chết Nhan đề của truyện gợi đói. cho em suy nghĩ gì? II.Đọc hiểu văn bản: 1. Đọc- tóm tắt. + Đọc diễn cảm một số đoạn tiêu biểu trong quá trình phân tích. + Tóm tắt diễn biến cốt truyện với những chi tiết chính. 2.Nhan đề “Vợ nhặt”. * Lẽ thường: * Tràng: + Hỏi vợ, cưới vợ“ >< + “nhặt” Nhà văn đã xây dựng tình được vợ – vợ theo huống truyện như thế +“Vợ”- người xây tổ ấm gđ-trân trọng + nhặt:
cái rơm, cái rác nào?  Như vậy, nhan đề Vợ nhặt vừa thể hiện thảm cảnh của người dân trong nạn đói 1945- giá tr ị Em có nhận xét gì về tình con người bị rẻ rúng;vừa bộc lộ sự cưu mang, huống đó? đùm bọc và khát vọng, sức mạnh hướng tới cuộc sống, tổ ấm, niềm tin của con người trong Việc tạo dựng 1 tình cảnh khốn cùng Nhan đề Vợ nhặt thâu tóm giá trị nội dung huống như vậy có những ý nghĩa gì? tư tưởng tác phẩm 3.Tình huống truyện. +Tình huống: Tràng: chàng trai xấu xí, thô kệch, nhà nghèo, dân ngụ cư… có nguy cơ "ế vợ ; lại gặp năm đói khủng khiếp. Bổng dưng "nhặt" được vợ - nhặt thêm một miệng ăn, nhặt thêm tai họa. + Vì vậy, việc Tràng có vợ là một nghịch cảnh éo le, vui buồn lẫn lộn, cười ra nước mắt. Khiến cho cả xóm ngụ cư, bà cụ Tứ và cả bản thân Tràng cũng ngạc nhiên. + Tình huống truyện vừa bất ngờ éo le lại vừa
hợp lí. Qua đó, tác phẩm thể hiện rõ giá trị hiện Tiết 2 Cảm nhận của anh (chị) thực, giá trị nhân đạo và giá trị nghệ thuật về diễn biến tâm trạng của - Giá trị hiện thực: Tố cáo tội ác thực dân, phát nhân vật Tràng (lúc quyết xít qua bức tranh xám xịt về thảm cảnh chết đói định để người đàn bà theo - giá trị con người bị phủ nhận khi chỉ vì cùng về, trên đường về xóm đường đói khát mà phải trở nên trơ trẽn, liều ngụ cư,lúc về nhà và buổi lĩnh, bất chấp cả e thẹn. Cái đói đã bóp méo cả sáng đầu tiên có vợ). nhân cách con người. Cái tặc lưỡi “chặc,kệ” - Giá trị nhân đạo: k/đ tình người, lòng nhân ái, của Tràng phải chăng là sự cưu mang đùm bọc nhau của những con ngư- một sự liều lĩnh? ời nghèo đói là sức mạnh để họ vượt lên cái chết; khát vọng hướng tới sự sống và hạnh phúc; khẳng định niềm tin, tinh thần lạc quan vượt lên số phận - Giá trị nghệ thuật: Tình huống truyện khiến diễn biến phát triển tự nhiên và làm nổi bật đư- ợc những cảnh đời, những thân phận đồng thời nổi bật chủ đề tư tưởng tác phẩm. 4.Diễn biến tâm trạng các nhân vật. a) Nhân vật Tràng: Em có nhận xét gì về
khả năng quan sát miêu tả + Tràng là nhân vật có bề ngoài thô, xấu, thân của nhà văn trong đoạn phận lại nghèo hèn, mắc tật hay vừa đi vừa nói văn trên? Khả năng đó nói một mình,… lên điều gì về tình cảm + Tràng "nhặt" được vợ trong hoàn cảnh đói của T/g? khát. "Chậc, kệ", cái tặc lưỡi của Tràng không phải là sự liều lĩnh mà là một sự cưu mang, một Lời giới thiệu đó giúp tấm lòng nhân hậu không thể chối từ. Quyết em hiểu được gì về định có vẻ giản đơn nhưng chứa đựng nhiều tình thương của con người trong cảnh khốn Tràng? cùng. + Tất cả biến đổi từ giây phút ấy. Trên đường về xóm ngụ cư, Tràng không cúi xuống lầm lũi như mọi ngày mà "phởn phở khác thường", Thay đổi của Tràng còn “tủm tỉm cười nụ”,"vênh vênh tự đắc"... Trong được thể hiện ntn sau đêm phút chốc, Tràng quên tất cả tăm tối, "chỉ còn “nên vợ nên chồng”? tình nghĩa với người đàn bà đi bên" và cảm giác êm dịu của một anh Tràng lần đầu tiên đi cạnh cô vợ mới. => Vui sướng, hạnh phúc, hãnh diện, cảm xúc rung động..
Quan sát tinh tế, miêu tả tài tình tâm lí nhân Qua sự thay đổi của Tràng vật bằng những câu văn hóm hỉnh mà ấm áp KL muốn k/đ điều gì? tình người. Thể hiện tấm lòng đôn hậu của t/g: trân trọng, nâng niu những rung cảm, niềm hạnh Người vợ nhặt được KL phúc của con người; phát hiện và khẳng định giới thiệu ntn? nhân cách con ngưòi trong hoàn cảnh chết chóc. + Tràng giới thiệu vợ với mẹ: “ Kìa, nhà tôi nó Chi tiết “thị cúi đầu ăn chào u đấy!” một chặp …” gợi cho em --.> Kình trọng mẹ (lễ nghĩa, đạo lí) suy nghĩ gì không? --.> Tôn trọng vợ : thấy được giá trị đích thực của con người --.> Sự hãnh diện trong vai một người chồng Sau khi trở thành vợ + Buổi sáng đầu tiên có vợ, Tràng biến đổi hẳn: Tràng, người đàn bà đó “Hắn thấy yêu thương gắn bó….” => ý thức thay đổi ntn?(tư thế, bước được bổn phận, trách nhiệm đối với gia đình đi, tiếng nói, tâm "Hắn thấy bây giờ hắn mới nên người" => Nhận trạng,…). thức được ý nghĩa của cuộc đời “ Hắn nhận ra tia nắng buổi sáng…” => Tràng sống trong cảm xúc đẩm nhân tính Sự phát hiện mới về ánh sáng cuộc đời,
Sự thay đổi đó có ý cảm giác tình yêu đối với cuộc sống  Vượt lên tất cả nỗi sợ hẫi, tối tăm, đói khát nghĩa gì? con người vẫn khao khát vươn tới hạnh phúc. b) Người vợ nhặt: Cảm nhận của anh (chị) + Xuất thân: không tên, khốn khổ…, quần áo tả về diễn biến tâm trạng tơi, người gầy sọp…=> Chân dung con người nhân vật bà cụ Tứ- mẹ trong nạn đói Tràng (lúc mới về, buổi + Tính cách: “chao chát chỏng lỏn” sớm mai, bữa cơm đầu “thị cúi đầu ăn một chặp 4 bát …”  liều lĩnh; cái đói đã làm cho con người quên cả việc giữ ý tiên). tứ và lòng tự trọng; biểu hiện của tinh thần ham sống + Nhưng trên đường theo Tràng về, cái vẻ "cong cớn" biến mất, chỉ còn ngời phụ nữ xấu hổ, ngượng ngừng và cũng đầy nữ tính (đi sau Tràng ba bốn bước, cái nón rách che nghiêng, ngồi mớm ở mép giường,…). Tâm trạng lo âu, băn khoăn, hồi hộp khi bước chân về "làm dâ u nhà người". + Buổi sớm mai, chị ta dậy sớm, quét tước, dọn
dẹp. Đó là hình ảnh của một người vợ biết lo toan, thu vén cho cuộc sống gia đình, hình ảnh của một người "vợ hiền dâu thảo". => Từ chỗ nhân cách bị bóp méo vì cái đói, thiên chức, bổn phận làm vợ, làm dâu được Từ những biểu hiện tâm đánh thức. trạng đó của bà cụ Tứ em Niềm hạnh phúc tuy nhỏ nhoi, giản đơn có suy nghĩ gì về ngưòi nhưng đã làm thay đổi tâm tính con người. c) Bà cụ Tứ: mẹ này? + Khi mới về: ngạc nhiên sửng sờ, mừng, vui, Em có nhận xét gì về xót, tủi, "vừa ai oán vừa xót thương cho số kiếp nghệ thuật viết truyện của đứa con mình". Đối với người đàn bà thì "lòng Kim Lân (cách kể chuyện, bà đầy xót thương". cách dựng cảnh, đối thoại, -“Chao ôi…..còn mình thì…”=> Nỗi ai oán xót nghệ thuật miêu tả tâm lí thương cho số kiếp của mình nhân vật, ngôn ngữ,…) -“ Người ta có gặp bước khó khăn….con mình”=>lời cảm ơn người đàn bà kia đã giúp bà Qua phân tích, em hãy làm tròn bổn phận làm mẹ khái quát giá trị của tác + Nén vào lòng tất cả, bà dang tay đón người phẩm? đàn bà xa lạ làm con dâu mình: "ừ, thôi thì các
con phải duyên, phải số với nhau, u cũng mừng lòng". -“Chúng mày lấy nhau lúc này….ròng ròng”=> lo lắng, cả nghĩ của người mẹ nghèo GV nhấn mạnh cho HS -“Kể ra có làm được dăm ba mâm….”=>hợp lẽ khắc ghi một số vấn đề thường, tôn trọng nàng dâu + Buổi sớm mai: “sửa sang lại nhà cửa…”=> lo sau: lắn vun vén cho hạnh phúc của con. + Bữa cơm đầu tiên đón nàng dâu mới, bà cụ Tứ đã nhen nhóm cho các con niềm tin, niềm hi vọng: "tao tính khi nào có tiền mua lấy con gà về nuôi, chả mấy mà có đàn gà cho xem".  Bà cụ Tứ là hiện thân của nỗi khổ con người; là sự kết tinh những phẩm chất tốt đẹp của người mẹ-người phụ nữ Việt Nam: nhân hậu, bao dung, độ lượng, giàu đức hi sinh… 5. Nét đặc sắc về nghệ thuật. + Cách kể chuyện tự nhiên, lôi cuốn, hấp dẫn. + Dựng cảnh chân thật, gây ấn tượng: cảnh chết đói, cảnh bữa cơm ngày đói,…
+ Miêu tả tâm lí nhân vật tinh tế nhng bộc lộ tự nhiên, chân thật. + Ngôn ngữ nông thôn nhuần nhị, tự nhiên III. Tổng kết: + Truyện thể hiện được thảm cảnh của nhân dân ta trong nạn đói năm 1945. Đặc biệt thể hiện được tấm lòng nhân ái, sức sống kì diệu của con người ngay bên bờ vực thẳm của cái chết vẫn hướng về sự sống và khát khao tổ ấm gia đình. + Vợ nhặt tạo được một tình huống truyện độc đáo, cách kể chuyện hấp dẫn, miêu tả tâm lí nhân vật tinh tế, đối thoại sinh động. IV.Củng cố – dăn dò: -Tình huống truyện - Niềm kháo khát hạnh phúc(Tràng) - Niềm tin vào cuộc sống và tình thương của người nghèo( cụ Tứ)