Bài giảng Bệnh loãng xương - PGS.TS.BS Lê Anh Thư

Chia sẻ: Phan Văn Trường _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:68

Thêm vào BST

Báo xấu

60
lượt xem 7
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài giảng Bệnh loãng xương gồm các nội dung chính sau: Đại cương về xương; Đại cương về bệnh loãng xương; Các giải pháp cho bệnh Loãng xương; Tình hình thực tế; Mối liên quan giữa loãng xương và thoái hóa xương. Mời các bạn cùng tham khảo!

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Bài giảng Bệnh loãng xương - PGS.TS.BS Lê Anh Thư

PGS TS BS Lê Anh Thư Khoa Nội Cơ Xương Khớp, BVCR Chủ tịch Hội Loãng xương TP Hồ Chí Minh Phó Chủ tịch Hội Thấp Khớp Học Việt nam Ngày 30/9/2014
NỘI DUNG 1. Đại cƣơng về xƣơng  Mô học của xƣơng  Chu chuyển xƣơng 2. Đại cƣơng về bệnh loãng xƣơng  Tỷ lệ bệnh  Gãy xƣơng và hậu quả  Chẩn đoán loãng xƣơng 2. Các giải pháp cho bệnh Loãng xƣơng  Sớm phòng ngừa và phòng ngừa suốt đời  Chẩn đoán sớm và phát hiện các nguy cơ  Sớm điều trị và điều trị hiệu quả 3. Tình hình thực tế 4. Mối liên quan giữa LX và THK
MOÂ HOÏC VAØ SINH LYÙ HOÏC CUÛA XÖÔNG CÁC CHỨC NĂNG CỦA BỘ XƢƠNG 1. Tạo dáng 2. Là khung hay giá đỡ cho cơ thể 3. Bảo vệ các cơ quan nội tạng 4. Tham gia vào quá trình vận động 5. Dự trữ Calcium XƢƠNG LÀ MỘT KHỐI BÊ TÔNG SỐNG 1. Vững chắc nhờ khoáng chất (Calcium) 2. Chịu lực nhờ thành phần collagen 3. Luôn tái tạo hình thể và cấu trúc để phù hợp với chức năng thông qua Chu chuyển xƣơng
KHUNG XƢƠNG 1. Là khung hay giá đỡ cho cơ thể 2. Tạo dáng ngƣời 3. Tạo các khoang để bảo vệ các cơ quan quan trọng của cơ thể ‒ Hộp sọ và ống sống : Não, tủy sống ‒ Lồng ngực : Tim, phổi, gan, lách và các mạch máu lớn ‒ Khung chậu : Cơ quan sinh dục và Thai nhi 4. Thực hiện các quá trình vận động, do tác động phối hợp (hệ TK) của các cơ, các xƣơng và các khớp. 5. Là ngân hàng calci cho cơ thể
Bộ xƣơng là nguồn dự trữ Calci • Xƣơng dự trữ Calci và các chất khoáng • Calci là chất khoáng nhiều nhất trong cơ thể
Cấu trúc xƣơng - Sức khỏe xƣơng 1. Lớp bên ngoài : Vỏ xương (xương cứng) chiếm 80% toàn khung xương. 2. Lớp bên trong : Bè xương (xương xốp) cấu trúc mạng lưới 3 chiều, giúp xương phát huy chức năng cơ học tối đa. 3. Hệ thống mạch máu, thần kinh 4. Các tế bào xƣơng
Các tế bào xƣơng Tế bào xương (Osteocytes) điểu hòa calci huyết và hoạt động của TB hủy xương Tế bào tạo xương Tế bào hủy xương (Osteoblasts) (Osteoclasts)
XƢƠNG LÀ MỘT MÔ SỐNG NĂNG ĐỘNG • Xƣơng là một mô sống với : thần kinh, mạch máu và các tế bào. Các tế bào tạo thành mô xƣơng, hòa lẫn vào mô xƣơng và sống trong mô xƣơng • Xƣơng còn là nơi dự trữ calcium, một nguyên tố rất cần cho nhiều quá trình chuyển hóa của TB, đặc biệt các TB cơ • Xƣơng chứa đựng nhiều calcium hơn tất cả các cơ quan khác.  Khi lƣợng calcium / máu giảm, calcium sẽ đƣợc huy động ra khỏi xƣơng để cung cấp cho nhu cầu của cơ thể  Khi lƣợng calcium / máu đầy đủ, calcium sẽ đƣợc dự trữ trong xƣơng  Khi lƣơng calcium / máu cao, cơ thể tự đào thải qua thận Xƣơng luôn luôn chuyển hóa và đổi mới thông qua chu chuyển xƣơng
CHU CHUYỂN XƢƠNG Nghỉ Hủy xƣơng Hoàn tất hủy xƣơng Tạo xƣơng Khoáng hóa Nghỉ Chu chuyển xƣơng là quá trình làm mới liên tục của xƣơng với sự tham gia hoạt động của các tế bào và các yếu tố toàn thân và tại chỗ (hormon, cytokines…)
QUÁ TRÌNH TÁI TẠO XƢƠNG : CHU CHUYỂN XƢƠNG Nghæ Bắt đầu bằng sự kích hoạt của huỷ ngôi cốt bào, tạo nên một hốc xƣơng Giai đoạn hoàn tất hủy xƣơng Huûy (vắng mặt của cả huỷ cốt bào và tạo xöông cốt bào) Hoøan Tiếp đó là giai đoạn tạo xƣơng với taát huûy hoạt động của các tạo cốt bào xöông để sửa chữa các tổn thƣơng của huỷ cốt bào và tổng hợp chất nền cho Taïo đến khi tạo xƣơng mới thay thế . xöông Ở ngƣời trƣởng thành, sự tiêu huỷ và tổng hợp chất nền cân bằng nhau Hoøan Còn ở ngƣời có tuổi, số lƣợng xƣơng taát taïo mới ít hơn số xƣơng bị mất đi nên xöông khối lƣợng xƣơng giảm đi Nghæ ngôi Adapted from Eriksen E.F.
CHU CHUYỂN XƢƠNG, CÂN BẰNG XƢƠNG VÀ MẤT XƢƠNG 1. Chu chuyển xƣơng bình thƣờng Chu chuyển xƣơng tăng  Mất xương có hồi phục  Mất xương không hồi phục 2. Mất xƣơng tiến triển không hồi phục, tạo thàng các ổ gãy xương nhỏ Tốc độ chu chuyển xƣơng cao là yếu tố nguy cơ độc lập cho gãy xƣơng Adapted from Eriksen E.F.
BỆNH LOÃNG XƢƠNG Loãng xƣơng là một rối loạn chuyển hóa của bộ xƣơng làm tổn thƣơng sức mạnh của xƣơng đƣa đến tăng nguy cơ gãy xƣơng SỨC MẠNH CỦA XƢƠNG : sự toàn vẹn cả KL & CL của xương – Khối lượng khoáng chất của xương (Bone Mineral Density-BMD) – Chất lượng xương : Tổn thương vi cấu trúc xương (Microfracture) NIH Consensus Development Conference JAMA 2001
SỨC MẠNH CỦA XƢƠNG (Bone strength) KHỐI LƢỢNG XƢƠNG CHẤT LƢỢNG XƢƠNG Bone Mineral Density (Bone quality) (BMD) Cấu trúc (architecture) Gram chất xƣơng Kích thƣớc trên đơn vị diện tích Chu chuyển và (turnover) Cấu trúc hình học GÃY XƢƠNG Giảm chất lƣợng sống Tàn phế (NIH Consensus Development Tử vong Panel on Osteoporosis JAMA 285:785-95; 2001)
Loãng xƣơng, bệnh lý do sự tƣơng tác của nhiều yếu tố (a multifactorial disease) Tuoåi Tieàn söû gia ñình Giôùi Söû duïng thuoác Noøi gioáng Caùc beänh khaùc Kích thöôùc cô theå Loái soáng, dinh döôõng vaø sinh hoaït
Loãng xƣơng là vấn đề sức khoẻ cộng đồng 1. Là bệnh rất thƣờng gặp nhƣng diễn biến thầm lặng.  Không có triệu chứng đặc hiệu  Khi có triệu chứng , thƣờng đã giảm 30% khối xƣơng 2. Xuất độ loãng xƣơng:  Tuổi 50–70: 19,6% phụ nữ và 4,1% nam giới (Nữ = 5 lần Nam)  Trên 70 tuổi: 58,8 % phụ nữ và 19,6% nam giới (Nữ = 3 lần Nam) Bệnh ảnh hƣởng đến 1/3 (1/2*) phụ nữ và 1/5 (1/4*) đàn ông trên 50 tuổi. Melton, L.J., 3rd, et al., Perspective. How many women have osteoporosis? J Bone Miner Res 1992, 7:1005-10 and Compston, J., et al., Fast Facts – Osteoporosis. 2nd ed. 1999, Oxford: Health15Press Limited
Population Ages 65 and Over in More Developed and Less Developed Countries, Dân số lớn tuổi ngày càng tăng 2000-2050 Source: United Nations Population Division, World Population Prospects: The 2004 Revision (New York: United Nations, 2005).
TỶ LỆ LOÃNG XƢƠNG GIA TĂNG THEO TUỔI
Navneet Sonawane and Jayesh Chaudhary, Choosing a Clinical Center for a Bone/Joint Health Human Study August 22, 2013 Posted in Articles, Bone Health, Clinical Research, Bone/Joint Health
Most fractures occur due to osteopenia. Although fracture rates increase with age (red line graph), the majority of fractures occur in patients with osteopenia within a T-score range of −1.0 to −2.5 (shaded bars)
Tỷ lệ nhập viện vì gãy xƣơng do loãng xƣơng hàng năm cao hơn tổng: NMCT, Đột quỵ và Ung thƣ vú Osteoporotic fractures compared with other diseases. The annual risk of an osteoporotic fracture far exceeds the risk of other diseases receiving more attention. Osteoporotic fracture annual incidence* surpasses the combined estimated incidence of heart attacks in women older than 29 years,† stroke in women older than 30 years,† and new breast cancer cases‡ by more than 60%. Data from *Riggs and Melton, the American Heart Association, and the American Cancer Society