Bài giảng Cơ sở Khảo cổ học - Bài:Thời đại đồ đá cũ

Chia sẻ: Nguyễn Thị Hiền Phúc | Ngày: | Loại File: PPT | Số trang:68

Thêm vào BST

Báo xấu

106
lượt xem 15
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài giảng cung cấp cho người học các kiến thức: Thời đại đồ đá cũ, thời đại đồ đá cũ sơ kỳ, thời đại đá cũ trung kỳ, hậu kỳ thời đại đồ đá cũ,... Hi vọng đây sẽ là một tài liệu hữu ích dành cho các bạn sinh viên đang theo học môn dùng làm tài liệu học tập và nghiên cứu. Mời các bạn cùng tham khảo chi tiết nội dung tài liệu.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Bài giảng Cơ sở Khảo cổ học - Bài:Thời đại đồ đá cũ

THỜI ĐẠI ĐÁ CŨ PGS.TS. Lâm Thị Mỹ Dung
Thời đại đồ đá cũ • Thời kỳ đá cũ (paleolithic bởi chữ Hy Lạp palaios (cũ) và lithos (đá) mà ra). Thời kỳ đồ đá cũ lại chia thành: 1. Sơ kỳ đồ đá cũ, 2. Trung kỳ đồ đá cũ và 3. Hậu kỳ đồ đá cũ. 1. Sơ kỳ: 2 triệu 8 vạn năm BP 2. Trung kỳ: 15 vạn 4 vạn năm BP 3. Hậu kỳ: 4 vạn 1,1 vạn năm BP Công cụ cổ xưa nhất của loài người Cuội ghè Onđuvai
Thành tựu lớn nhất – chế tạo công cụ lao động. Đây là công việc của tập thể hay của cá nhân?
1 2 3 4 6 8 5 7 Quá trình tiến hóa của tư duy người
Thời đại đồ đá cũ sơ kỳ 1. Sự đồng nhất cao, chưa có tính địa phương về chế tác công cụ. 2. Là giai đoạn đầu “thời kỳ mông muội” với 3 giai đoạn văn hóa tiêu biểu: – Tiền Sen (precheulian) / Olduvai culture – Sen (cheulian) / Abbeville culture – Asen (Acheulian) / Acheulian culture
Thời đại đồ đá cũ sơ kỳ (vài triệu năm đến 8 vạn năm cách ngày nay) (vài triệu năm đến 8 vạn năm cách ngày nay) 1. Giai đoạn Tiền Sen (PreChenlléen) hay văn hóa Ônđuvai Hai loại hình hiện vật: công cụ chặt thô chế tác từ những hòn đá có rìa tác dụng sắc nhọn và những mảnh tước tách ra từ những hòn đá thường (công cụ chặt thô sơ có ghè đẽo ở một mặt là trốppơ (chopper), còn ghè đẽo hai mặt là trốpping tun (chopping tool)).. Đây chính là tiền thân của các loại công cụ thời Chelléen. Chủ nhân: Người Homo Habilis Side-chopper chopper
Tiền Sen (precheulian) / Olduvai culture (pebble culture)  Niên đại địa chất: sơ kỳ Pleistocene (2 triệu 70 vạn năm BP)  Khí hậu: mưa nhiều  Động vật: voi, ngựa, hà mã, hươu cao cổ  Chủ nhân: Homo habilis  Địa điểm phát hiện: Olduvai (Tanzania), Algeria, Angola, Ethiopia, Kenya, Uganda, châu Âu, châu Á  Công cụ: cuội ghè 1 mặt (chopper), 2 mặt (choppingtools), đa diện (polyedre), mảnh tước thô  Kỹ thuật: ghè đẽo đơn giản  Kinh tế: thu lượm
Kỹ nghệ đá Oldowan
2. Sen (cheulian) / Abbeville culture  Niên đại địa chất: trung kỳ Pleistocene (70 15 vạn năm BP)  Khí hậu: ẩm và nóng  Động vật: voi, hổ răng gươm, tê giác, ngựa, hà mã, hươu, bison...  Chủ nhân: Homo erectus  Nguồn gốc: precheulian  Địa điểm phát hiện: cheulian, Acheulian, Abbeville (Pháp), clacton (Anh), châu Âu, châu Á  Công cụ: rìu tay bằng đá lửa, mảnh tước clacton, công cụ chặt thô (chopper, choppingtools)  Kỹ thuật: ghè đẽo clacton  Kinh tế: thu lượm
Mảnh tước ClactonMảnh tước Clacton có diện ghè lớn, phẳng, đôi khi hợp với mặt bụng một góc tù. Mảnh tước Clacton xuất hiện từ văn hoá Abbevillien và còn kéo dài cho đến thời đại đá mới.
Thời đại đồ đá cũ sơ kỳ 3. Giai đoạn Acheuléen hay văn hóa Acheuléen (Asơn) Công cụ chủ yếu của văn hóa Acheuléen là rìu tay làm từ đá lửa (silex), ghè đẽo 2 mặt (biface) hình hạnh nhân, nhỏ và nhẹ, vết ghè tu chỉnh nhỏ, đều đặn. Loại hình công cụ chủ đạo là mũi lao. Cùng với rìu tay còn có công cụ mảnh tước nhỏ, tu chỉnh đều đặn làm mũi nhọn mang kỹ thuật Mutxtier (Moustier), vào giai đoạn giữa xuất hiện mảnh tước mang kỹ thuật Levallois và hòn ném (bolas) Đã xuất hiện hòn ghè bằng gỗ hay bằng xương. Chủ nhân: Homo Erectus (người cổ Java, Bắc Kinh…) biết săn bắt và biết dùng lửa. Lều (Terra Amata). Gia đình. Một bầy có khoảng 2030 người, bao gồm từ 5 đến 7 gia đình nhỏ, có thể là gia đình mẫu quyền
Asen (Acheulian) / Acheulian culture  Niên đại địa chất: trung kỳ Pleistocene (15 8 vạn năm BP)  Khí hậu: lạnh  Động vật: động vật có vú (ma mút, tê ngưu lông dài...)  Chủ nhân: Homo erectus, sống thành bầy người nguyên thủy  Địa điểm phát hiện: Acheulian (Pháp), Tây Âu, Ấn Độ, Đông Á và khắp lục địa châu Phi  Công cụ: rìu tay bằng đá lửa, công cụ chặt thô (chopper, choppingtools), mũi lao, mũi nhọn Moustier, hòn ném (bolas)  Kỹ thuật: ghè đẽo levallois hoàn thiện và chính xác hơn  Kinh tế: thu lượm, săn bắt động vật lớn (voi, tê ngưu)  Phát minh: dùng lửa, dựng lều đơn giản tránh thú dữ và tuyết
NGƯỜI HOMO ERECTUS: Sọ Chu Khẩu ĐiếmTrung Sọ Turkana Kenya Quốc
Tạo hạch Levallois, mảnh tước Levallois
Công nghệ chế tác đá Asơn
Cleaver Asơn Rìu tay Asơn
Lều của người Homo Erectus Terra Amata
Lối sống bầy đàn người hòa điệu cùng tự nhiên
Thời đại đồ đá cũ sơ kỳ Toàn bộ những công cụ thuộc sơ kỳ đồ đá cũ, mặc dầu tính phức tạp của nó ở từng địa điểm hay ở những địa điểm thuộc những vùng khác nhau cũng có sự khác nhau nhất định về tỉ lệ của từng loại hình công cụ trong tổng thể hiện vật (địa điểm nhiều mảnh tước, địa điểm ít mảnh tước, địa điểm nhiều rìu tay, địa điểm ít, thậm chí không có rìu tay…). Nhìn chung, vẫn có sự đồng nhất trên phạm vi rộng, chưa xuất hiện những khác biệt lớn có tính chất địa phương đối với từng loại hình công cụ giữa các vùng. Điều đó phản ánh bước chập chững của kỹ thuật và nền kinh tế nguyên thủy