Bài giảng Kinh doanh ngoại hối: Chương 5 - ThS. Hà Lâm Oanh

01/08/2017<br /> <br /> MỤC TIÊU<br /> L/O/G/O<br /> <br /> TRƯỜNG ĐẠI HỌC THỦ DẦU MỘT<br /> KHOA KINH TẾ<br /> <br /> Chương 5<br /> <br /> GIAO DỊCH TIỀN TỆ<br /> TƯƠNG LAI<br /> Giảng viên: ThS. HÀ LÂM OANH<br /> Bộ môn Tài chính – Ngân hàng<br /> <br /> • Nắm vững khái niệm và đặc điểm của hợp đồng tiền tệ<br /> tương lai.<br /> • Làm quen sở giao dịch và cơ chế giao dịch.<br /> • Hiểu cách sử dụng hợp đồng tiền tệ tương lai để phòng<br /> ngừa rủi ro tỷ giá.<br /> • Hiểu sự khác nhau giữa giao dịch kỳ hạn và giao dịch<br /> tiền tệ tương lai.<br /> <br /> www.trungtamtinhoc.edu.vn<br /> www.trungtamtinhoc.edu.vn<br /> <br /> NỘI DUNG<br /> <br /> 1. Khái niệm, đặc điểm hợp đồng tiền tệ tương lai<br /> 2. Tổ chức giao dịch tại sở giao dịch<br /> 3. Cơ chế giao dịch và quá trình thanh toán<br /> 4. Tỷ giá giao dịch trên thị trường tương lai<br /> 5. Sử dụng hợp đồng tiền tệ tương lai<br /> 6. Thông tin về giao dịch tiền tệ tương lai<br /> 7. So sánh thị trường kỳ hạn và tương lai<br /> <br /> www.trungtamtinhoc.edu.vn<br /> <br /> 1. Khái niệm và đặc điểm<br /> 1.1 Khái niệm hợp đồng tiền tệ tương lai<br /> Hợp đồng tiền tệ tương lai là các giao dịch trong đó<br /> hai bên mua bán thỏa thuận với nhau về việc mua bán<br /> một số lượng tiền của một loại tiền xác định theo mức<br /> tỷ giá được thỏa thuận ngay tại thời điểm giao dịch và<br /> việc giao hàng và thanh toán được thực hiện vào một<br /> thời điểm xác định trong tương lai.<br /> <br /> www.trungtamtinhoc.edu.vn<br /> <br /> Các giao dịch ngoại hối cơ bản<br /> <br /> FOREX<br /> Nghiệp vụ sơ cấp<br /> <br /> SPOT<br /> <br /> Nghiệp vụ phái sinh<br /> <br /> FORWARD<br /> <br /> SWAP<br /> <br /> OTC<br /> <br /> OPTION<br /> <br /> FUTURE<br /> <br /> EXCHANGE<br /> <br /> www.trungtamtinhoc.edu.vn<br /> <br /> 1. Khái niệm và đặc điểm<br /> 1.2 Các đặc điểm của hợp đồng tiền tệ tương lai<br /> - Tiêu chuẩn hóa về quy mô hợp đồng, cách yết giá,<br /> mức biến động giá tối thiểu, tháng giao hàng, ngày<br /> giao hàng và ngày giao dịch cuối cùng.<br /> - Giao dịch tập trung tại sàn giao dịch.<br /> - Nghĩa vụ hợp đồng được đảm bảo bởi công ty<br /> thanh toán bù trừ.<br /> - Tháo gỡ nghĩa vụ hợp đồng bằng cách thực hiện<br /> một giao dịch đối ứng trước khi hợp đồng đáo hạn.<br /> www.trungtamtinhoc.edu.vn<br /> <br /> 1<br /> <br /> 01/08/2017<br /> <br /> 2. Tổ chức giao dịch tại sở giao dịch<br /> 2.1 Sở giao dịch<br /> 2.2 Các nhà kinh doanh<br /> 2.3 Công ty thanh toán bù trừ<br /> <br /> www.trungtamtinhoc.edu.vn<br /> <br /> 2. Tổ chức giao dịch tại sở giao dịch<br /> 2.2 Các nhà kinh doanh<br /> Phân loại theo cơ cấu tổ chức:<br /> - Nhà kinh doanh tại sàn.<br /> - Nhà kinh doanh ngoài sàn.<br /> Phân loại theo mục đích kinh doanh:<br /> - Nhà đầu cơ.<br /> - Nhà phòng ngừa rủi ro tỷ giá.<br /> - Nhà kinh doanh chênh lệch tỷ giá.<br /> www.trungtamtinhoc.edu.vn<br /> <br /> 3. Cơ chế giao dịch và quá trình thanh toán<br /> <br /> -<br /> <br /> Quy trình giao dịch<br /> Cơ chế ký quỹ<br /> Chế độ thanh toán hàng ngày<br /> Cơ chế tất toán<br /> <br /> 2. Tổ chức giao dịch tại sở giao dịch<br /> 2.1 Sở giao dịch<br /> - Là nơi các hợp đồng tương lai được mua bán.<br /> - Vai trò: đảm bảo cho các giao dịch tương lai được diễn ra<br /> có trật tự, đảm bảo tính an toàn, hiệu quả của thị trường và<br /> tính công bằng cho các bên giao dịch.<br /> • Thiết lập nguyên tắc hoạt động và quy chế giao dịch.<br /> • Giám sát quá trình diễn ra giao dịch.<br /> • Thu thập, tổng hợp và cung cấp những thông tin diễn<br /> biến trên sàn.<br /> - Hình thức tổ chức: tổ chức theo mô hình sở hữu thành viên.<br /> www.trungtamtinhoc.edu.vn<br /> <br /> 2. Tổ chức giao dịch tại sở giao dịch<br /> 2.3 Công ty thanh toán bù trừ<br /> - Thuộc sở hữu của sở giao dịch<br /> - Đóng vai trò là đối tác của tất cả các hợp đồng<br /> tương lai<br /> - Bảo đảm thực hiện nghĩa vụ của các bên trong mỗi<br /> hợp đồng<br /> - Giúp các bên dễ dàng tháo gỡ nghĩa vụ hợp đồng.<br /> <br /> www.trungtamtinhoc.edu.vn<br /> <br /> 3. Cơ chế giao dịch và quá trình thanh toán<br /> - Quy trình giao dịch<br /> Bên mua<br /> 1a<br /> <br /> 6a<br /> <br /> Bên bán<br /> Sàn giao dịch Futures<br /> <br /> 7a<br /> <br /> Nhà mua giới<br /> bên mua<br /> <br /> 2<br /> 5<br /> <br /> Nhà mua giới<br /> tại sàn<br /> <br /> 3<br /> <br /> 7b<br /> <br /> Nhà mua giới<br /> tại sàn<br /> <br /> 2<br /> 5<br /> <br /> 6b 1b<br /> <br /> Nhà mua giới<br /> bên bán<br /> <br /> 4<br /> <br /> 8a<br /> www.trungtamtinhoc.edu.vn<br /> <br /> Cty thanh khoản<br /> của NMG bên mua<br /> <br /> 9a<br /> <br /> Cty thanh<br /> toán bù trừ<br /> <br /> 9b<br /> <br /> Cty thanh khoản<br /> của NMG bên bán<br /> <br /> 8b<br /> <br /> www.trungtamtinhoc.edu.vn<br /> <br /> 2<br /> <br /> 01/08/2017<br /> <br /> 3. Cơ chế giao dịch và quá trình thanh toán<br /> - Quy trình giao dịch<br /> 1. Bên mua và bên bán yêu cầu nhà môi giới của mình<br /> thực hiện một giao dịch futures<br /> 2. Nhà môi giới bên mua và bên bán yêu cầu người môi<br /> giới tại sàn thực hiện giao dịch<br /> 3. Hai nhà môi giới tại sàn gặp nhau tại sàn giao dịch và<br /> thỏa thuận về giá<br /> 4. Thông tin về giao dịch thành công được báo cáo cho<br /> công ty thanh toán bù trừ<br /> www.trungtamtinhoc.edu.vn<br /> <br /> - Quy trình giao dịch<br /> 5. Hai nhà môi giới tại sàn báo cáo về giá giao dịch đạt<br /> được cho các nhà môi giới của bên mua và bên bán<br /> 6. Nhà môi giới bên mua và bên bán báo cáo về giá giao<br /> dịch đạt được cho bên mua và bên bán<br /> 7. Bên mua và bên bán ký quỹ với các nhà môi giới<br /> 8. Các nhà môi giới bên mua và bên bán ký quỹ với các<br /> công ty thanh khoản thành viên<br /> 9. Các công ty thanh khoản thành viên ký quỹ với công<br /> ty thanh toán bù trừ<br /> www.trungtamtinhoc.edu.vn<br /> <br /> 3. Cơ chế giao dịch và quá trình thanh toán<br /> <br /> Cơ chế ký quỹ<br /> - Ký quỹ ban đầu: số tiền ký quỹ cần thiết để mở<br /> một hợp đồng tương lai.<br /> - Ký quỹ duy trì: là số dư tối thiểu phải duy trì tại<br /> tài khoản margin trong các ngày giao dịch sau<br /> đó. Mức ký quỹ duy trì là mức thấp nhất được<br /> phép trước khi nhà kinh doanh nhận được yêu<br /> cầu ký quỹ bổ sung.<br /> www.trungtamtinhoc.edu.vn<br /> <br /> 3. Cơ chế giao dịch và quá trình thanh toán<br /> Chế độ thanh toán hàng ngày<br /> - Cuối mỗi ngày, công ty thanh toán bù trừ sẽ xác định giá thanh<br /> toán của các hợp đồng tương lai.<br /> - Giá thanh toán thường là giá bình quân của một vài giao dịch<br /> cuối ngày.<br /> - Tài khoản của nhà kinh doanh sẽ được điều chỉnh theo thị giá.<br /> • Nếu giá thanh toán tăng so với ngày hôm trước số tiền chênh<br /> lệch sẽ được ghi có cho tài khoản margin của người mua hợp<br /> đồng và ghi nợ cho người bán hợp đồng.<br /> • Nếu giá thanh toán giảm so với ngày hôm trước, số tiền chênh<br /> lệch sẽ được ghi có cho các tài khoản margin của bên bán hợp<br /> đồng và ghi nợ cho tài khoản của bên mua.<br /> www.trungtamtinhoc.edu.vn<br /> <br /> 3. Cơ chế giao dịch và quá trình thanh toán<br /> <br /> Cơ chế tất toán<br /> - Trường hợp 1: Hợp đồng tương lai không duy<br /> trì cho đến khi đáo hạn.<br /> Vị thế (Position)<br /> <br /> Long<br /> <br /> Short<br /> <br /> Cách tất toán<br /> <br /> Bán lại HĐTL<br /> trên thị trường<br /> <br /> Mua lại HĐTL<br /> trên thị trường<br /> <br /> www.trungtamtinhoc.edu.vn<br /> <br /> 3. Cơ chế giao dịch và quá trình thanh toán<br /> <br /> 3. Cơ chế giao dịch và quá trình thanh toán<br /> Cơ chế tất toán<br /> - Trường hợp 2: Hợp đồng tương lai được duy trì cho<br /> đến khi đáo hạn, việc giao hàng – thanh toán theo hợp<br /> đồng sẽ được sở giao dịch tổ chức.<br /> • Bên mua sẽ bán lại HĐTL cho công ty thanh toán<br /> bù trừ, số tiền cần mua sẽ mua trên thị trường giao<br /> ngay.<br /> • Bên bán sẽ mua lại HĐTL từ công ty thanh toán bù<br /> trừ, số tiền cần bán sẽ bán trên thị trường giao ngay.<br /> www.trungtamtinhoc.edu.vn<br /> <br /> 3<br /> <br /> 01/08/2017<br /> <br /> 4. Tỷ giá giao dịch trên TT tương lai<br /> <br /> 5. Sử dụng hợp đồng tiền tệ tương lai<br /> <br /> 4. Tỷ giá giao dịch trên thị trường tương lai<br /> - Tỷ giá áp dụng trong hợp đồng tương lai bằng tỷ giá kỳ<br /> hạn có cùng kỳ hạn.<br /> - Chênh lệch giữa tỷ giá giao ngay và tỷ giá tương lai<br /> phản ánh mức chênh lệch lãi suất giữa hai đồng tiền áp<br /> dụng cho kỳ hạn của giao dịch tương lai.<br /> - Khi tiến đến gần ngày giao dịch, chênh lệch giữa tỷ giá<br /> giao ngay và tỷ giá tương lai sẽ gần tiến lên.<br /> - Tỷ giá tương lai bằng tỷ giá giao ngay vào ngày giao<br /> dịch cuối cùng.<br /> <br /> - Để phòng ngừa rủi ro tỷ giá<br /> - Để đầu cơ.<br /> <br /> www.trungtamtinhoc.edu.vn<br /> <br /> www.trungtamtinhoc.edu.vn<br /> <br /> 6. Thông tin về giao dịch tiền tệ tương lai<br /> <br /> 7. So sánh thị trường kỳ hạn và tương lai<br /> 7. So sánh thị trường kỳ hạn và tương lai<br /> <br /> Các ấn phẩm báo chí tài chính như Wall Street<br /> Journal và Financial Times đưa tin đến tình hình<br /> kinh doanh các hợp đồng tương lai.<br /> <br /> Tiêu chí<br /> Thị trường kỳ hạn<br /> Thị trường tương lai<br /> Quy mô Thị trường kỳ hạn lớn hơn thị trường tương lai khoảng 20<br /> TT<br /> lần (Mossa, 1998)<br /> Cấu trúc Là thị trường OTC, người<br /> thị<br /> mua và người bán giao dịch<br /> trường<br /> thông qua phương tiện viễn<br /> thông: điện thoại, telex,…<br /> Quy mô Hợp đồng kỳ hạn không<br /> hợp<br /> được tiêu chuẩn hóa, quy<br /> đồng<br /> mô hợp đồng do người mua<br /> và người bán thương lượng<br /> và thỏa thuận.<br /> <br /> Hợp đồng tương lai được<br /> kinh doanh trên sàn giao dịch<br /> của một thị trường chứng<br /> khoán có tổ chức.<br /> Quy mô HĐTL được tiêu<br /> chuẩn hóa, phụ thuộc vào<br /> đồng tiền mua bán. Nhà kinh<br /> doanh có thể mua hoặc bán<br /> nhiều HĐTL.<br /> <br /> www.trungtamtinhoc.edu.vn<br /> <br /> www.trungtamtinhoc.edu.vn<br /> <br /> 7. So sánh thị trường kỳ hạn và tương lai<br /> <br /> 7. So sánh thị trường kỳ hạn và tương lai<br /> <br /> 7. So sánh thị trường kỳ hạn và tương lai<br /> Tiêu chí<br /> Thị trường kỳ hạn<br /> Thị trường tương lai<br /> Đồng<br /> Bất kỳ đồng tiền nào cũng Chỉ một số đồng tiền chính<br /> tiền giao có thể mua bán kỳ hạn.<br /> được tổ chức giao dịch trên<br /> dịch<br /> TTTL.<br /> Sự biến Không có giới hạn.<br /> động của<br /> tỷ giá<br /> <br /> Kỳ hạn<br /> giao<br /> dịch<br /> <br /> Sở giao dịch có thể đưa ra các<br /> giới hạn trong đó tỷ giá được<br /> phép biến động và các giới<br /> hạn này có thể được điều<br /> chỉnh.<br /> <br /> Hợp đồng kỳ hạn ngắn Kỳ hạn dài nhất là 12 tháng.<br /> thường phổ biến hơn. Có<br /> những HĐ kỳ hạn 20 năm.<br /> <br /> www.trungtamtinhoc.edu.vn<br /> <br /> 7. So sánh thị trường kỳ hạn và tương lai<br /> Tiêu chí<br /> Thị trường kỳ hạn<br /> Thị trường tương lai<br /> Ngày<br /> Do người mua và người bán Ngày đáo hạn được tiêu<br /> đáo hạn thương lượng và thỏa thuận. chuẩn hóa.<br /> Rủi ro<br /> không<br /> thực<br /> hiện hợp<br /> đồng<br /> Thời<br /> gian<br /> giao<br /> dịch<br /> <br /> Ngân hàng quản trị rủi ro<br /> bằng cách trừ vào hạn mức<br /> tín dụng của khách hàng<br /> hoặc yêu cầu khách hàng ký<br /> quỹ bảo đảm thực hiện HĐ.<br /> Có thể diễn ra bất cứ khi<br /> nào.<br /> <br /> Cty thanh toán bù trừ kiểm<br /> soát RRTD thông qua TK<br /> margin, quá trình TT lời lỗ<br /> hàng ngày, mức ký quỹ duy<br /> trì, giới hạn biến động giá.<br /> Sở giao dịch ấn định thời gian<br /> diễn ra giao dịch.<br /> <br /> www.trungtamtinhoc.edu.vn<br /> <br /> 4<br /> <br /> 01/08/2017<br /> <br /> 7. So sánh thị trường kỳ hạn và tương lai<br /> 7. So sánh thị trường kỳ hạn và tương lai<br /> Tiêu chí<br /> Thị trường kỳ hạn<br /> Luồng<br /> Ko có luồng tiền phát sinh<br /> tiền<br /> cho đến khi đáo hạn. Luồng<br /> tiền phát sinh vào ngày đáo<br /> hạn khi các bên thực hiện<br /> giao hàng và thanh toán.<br /> <br /> Thị trường tương lai<br /> Luồng tiền phát sinh liên tục<br /> dưới các hình thức ký quỹ<br /> ban đầu, ký quỹ bổ sung, ghi<br /> có/ ghi nợ tài khoản ký quỹ<br /> hàng ngày và đợt thanh toán<br /> cuối cùng vào ngày đáo hạn.<br /> Chủ thể Không có hạn chế đối với Chỉ có thành viên của sở giao<br /> tham gia việc gia nhập thị trường.<br /> dịch mới được tham gia giao<br /> giao<br /> dịch, ko phải thành viên phải<br /> dịch<br /> qua nhà môi giới.<br /> Người<br /> Sử dụng chủ yếu cho mục Sử dụng chủ yếu cho mục<br /> www.trungtamtinhoc.edu.vn<br /> sử dụng đích bảo hiểm rủi ro.<br /> đích đầu cơ.<br /> <br /> ÔN TẬP<br /> Câu 1: Khái niệm và đặc điểm của hợp đồng tiền tệ<br /> tương lai?<br /> Câu 2: Quy trình giao dịch hợp đồng tương lai?<br /> Câu 3: Cơ chế ký quỹ hợp đồng tương lai?<br /> Câu 4: Cơ chế tất toán hợp đồng tương lai?<br /> Câu 5: So sánh thị trường kỳ hạn và thị trường tương<br /> lai?<br /> <br /> www.trungtamtinhoc.edu.vn<br /> <br /> TÀI LIỆU THAM KHẢO<br /> Giáo trình chính:<br /> • PGS.TS Nguyễn Văn Tiến, Giáo trình nghiệp vụ kinh doanh<br /> ngoại hối, NXB Thống kê<br /> Tài liệu tham khảo:<br /> • MBA. Nguyễn Ninh Kiều: Thị trường ngoại hối, NXB Tài chính.<br /> • PGS. TS. Lê Văn Tề: Nghiệp vụ ngân hàng quốc tế, NXB Thống<br /> kê.<br /> • TS. Nguyễn Trần Phúc, PGS. TS. Lê Phan Thị Diệu Thảo, Giáo<br /> trình Kinh doanh ngoại hối bài tập và đáp án gợi ý, NXB Phương<br /> Đông.<br /> <br /> www.trungtamtinhoc.edu.vn<br /> <br /> TÀI LIỆU THAM KHẢO<br /> Tài liệu tham khảo:<br /> • Luật Ngân hàng Nhà nước Việt Nam số 46/2010/QH12<br /> ngày 16 tháng 6 năm 2010;<br /> • Luật các tổ chức tín dụng số 47/2010/QH12 ngày 16<br /> tháng 6 năm 2010;<br /> • Pháp lệnh ngoại hối số 28/2005/PL-UBTVQH11 ngày<br /> 13 tháng 12 năm 2005 và Pháp lệnh sửa đổi, bổ sung<br /> một số điều của Pháp lệnh ngoại hối số 06/2013/PLUBTVQH13 ngày 18 tháng 03 năm 2013;<br /> www.trungtamtinhoc.edu.vn<br /> <br /> TÀI LIỆU THAM KHẢO<br /> L/O/G/O<br /> <br /> Tài liệu tham khảo:<br /> • Nghị định số 70/2014/NĐ-CP ngày 17 tháng 7 năm 2014<br /> của Chính phủ quy định chi tiết thi hành một số điều của<br /> Pháp lệnh ngoại hối và Pháp lệnh sửa đổi, bổ sung một số<br /> điều của Pháp lệnh ngoại hối;<br /> • Thông tư 15/2015/TT-NHNN về giao dịch ngoại tệ của các<br /> tổ chức tín dụng được phép hoạt động ngoại hối;<br /> • Các tạp chí: Kinh tế và phát triển, Phát triển kinh tế, Công<br /> nghệ ngân hàng;<br /> • Các website:<br /> www.cme.com, www.iso.org<br /> www.vcb.com.vn, www.x-rates.com.<br /> <br /> Thank You!<br /> <br /> www.trungtamtinhoc.edu.vn<br /> <br /> www.trungtamtinhoc.edu.vn<br /> <br /> 5<br /> <br />