intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Bài giảng Kinh tế vi mô: Chương 8 - Doanh nghiệp độc quyền

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:8

4
lượt xem
1
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài giảng "Kinh tế vi mô: Chương 8 - Doanh nghiệp độc quyền" cung cấp cho sinh viên các nội dung kiến thức về: Quyết định sản xuất của doanh nghiệp độc quyền; tổn thất phúc lợi do độc quyền; phân biệt giá; chính sách của chính phủ về độc quyền. Mời các bạn cùng tham khảo!

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Bài giảng Kinh tế vi mô: Chương 8 - Doanh nghiệp độc quyền

  1. 9/25/2019 CHƯƠNG 8 Doanh nghiệp độc quyền (Monopoly) 8.1. Giới thiệu 8.2. Quyết định sản xuất của doanh nghiệp độc quyền. 8.3. Tổn thất phúc lợi do độc quyền 8.4. Phân biệt giá 8.5. Chính sách của chính phủ về độc quyền 8.1. GIỚI THIỆU  Doanh nghiệp độc quyền là người bán duy nhất trên thị trường, cung cấp một loại hàng hoá không có hàng hoá thay thế gần.  Doanh nghiệp độc quyền có sức mạnh thị trường (market power), vì thế có thể tác động lên giá bán của hàng hoá.  Trong khi đó, doanh nghiệp trạnh tranh hoàn hảo không có sức mạnh thị trường. 9/25/2019 701020 - Doanh nghiệp độc quyền 1 8.1. Nguyên nhân của độc quyền Nguyên nhân chính của độc quyền chính là các rào cản thị trường khiến cho các doanh nghiệp khác không thể gia nhập. Gồm có: 1. Một doanh nghiệp nào đó sở hữu nguồn tài nguyên. VD: DeBeers sở hữu hầu hết các mỏ kim cương trên thế giới. 2. Chính phủ cho phép doanh nghiệp độc quyền sản xuất hàng hoá. VD: Luật sáng chế, bản quyền 9/25/2019 701020 - Doanh nghiệp độc quyền 2 1
  2. 9/25/2019 Nguyên nhân của độc quyền 3. Độc quyền tự nhiên: Một doanh nghiệp có khả năng sản xuất toàn bộ sản lượng thị trường với chi phí thấp hơn so với nhiều doanh nghiệp cùng thực hiện. Ví dụ: 1000 hộ gia đình Chi phí cần đến điện. Nếu như 1 doanh nghiêp AC dốc xuống cung ứng cho 1000 hộ, $80 AC sẽ thấp hơn so với 2 $50 AC doanh nghiệp – mỗi doanh nghiệp cung ứng 500 1000 Q cho 500 hộ. 9/25/2019 701020 - Doanh nghiệp độc quyền 3 Đường cầu của Độc quyền và Cạnh tranh hoàn hảo Trong thị trường cạnh tranh hoàn hảo, đường cầu thị Đường cầu của doanh trường có dạng dốc xuống. nghiêp cạnh tranh hoàn hảo Tuy nhiên đường cầu của P một doanh nghiệp có dạng nằm ngang tại mức giá thị trường. D Doanh nghiệp có thể tăng Q mà không cần giảm P, do đó MR = P. Q 9/25/2019 701020 - Doanh nghiệp độc quyền 4 Độc quyền vs. Cạnh tranh: Đường cầu Doanh nghiệp độc quyền là người bán duy nhất, do đó Đường cầu của doanh đường cầu mà doanh nghiệp nghiêp độc quyền phải đối mặt chính là đường P cầu thị trường. Để bán được mức Q cao hơn, doanh nghiệp phải giảm P. Do đó, MR ≠ P. D Q 9/25/2019 701020 - Doanh nghiệp độc quyền 5 2
  3. 9/25/2019 Bài tập tình huống1 Doanh thu của doanh nghiệp độc quyền 1. Tính TR, AR và MR. Q P TR AR MR 2. So sánh: 0 $4.50 n.a. • P và AR 1 4.00 • P và MR 2 3.50 3 3.00 4 2.50 5 2.00 6 1.50 9/25/2019 701020 - Doanh nghiệp độc quyền 6 Bài tập tình huống 1 Đáp án P = AR, giống như Q P TR AR MR doanh nghiệp cạnh 0 $4.50 $0 n.a. tranh. $4 1 4.00 4 $4.00 3 2 3.50 7 3.50 MR < P, trong khi ở 2 3 3.00 9 3.00 thị trường cạnh 1 tranh thì MR = P 4 2.50 10 2.50 0 5 2.00 10 2.00 –1 6 1.50 9 1.50 9/25/2019 701020 - Doanh nghiệp độc quyền 7 Đường cầu (D) & Đường doanh thu biên (MR) P, MR $5 Q P MR 4 0 $4.50 (D) = P = AR $4 3 1 4.00 2 3 2 3.50 1 2 0 3 3.00 1 -1 MR 4 2.50 0 -2 5 2.00 -3 –1 0 1 2 3 4 5 6 7 Q 6 1.50 9/25/2019 701020 - Doanh nghiệp độc quyền 8 3
  4. 9/25/2019 MR của doanh nghiệp độc quyền  Tăng Q sẽ gây ra 2 hiệu ứng lên doanh thu:  Hiệu ứng sản lượng (Output effect): sản lượng tăng làm doanh thu tăng.  Hiệu ứng giá (Price effect): giá giảm làm doanh thu giảm.  Để bán ra mức Q cao hơn, doanh nghiệp độc quyền phải giảm mức P.  Do đó, MR < P  MR thậm chí có thể âm nếu hiệu ứng giá lớn hơn hiệu ứng sản lượng. 9/25/2019 701020 - Doanh nghiệp độc quyền 9 8.2. Quyết định sản xuất của doanh nghiệp Tối đa hóa lợi nhuận  Sản xuất mức Q tại đó MR = MC.  Tại mức Q này, doanh nghiệp độc quyền định ra mức P cao nhất mà người tiêu dùng sẵn lòng trả cho mức Q đó.  Xác định mức P này dựa vào đường D. 9/25/2019 701020 - Doanh nghiệp độc quyền 10 Tối đa hóa lợi nhuận 1. Mức Q tối đa hóa Chi phí & lợi nhuận: Doanh thu MC MR = MC. P 2. Xác định P tại mức Q này dựa vào đường cầu. D MR Q Q Q tối đa hóa lợi nhuận 9/25/2019 701020 - Doanh nghiệp độc quyền 11 4
  5. 9/25/2019 Lợi nhuận của doanh nghiệp độc quyền Giống như doanh Chi phí & nghiệp cạnh tranh Doanh thu MC hoàn hảo, lợi P nhuận của doanh AC nghiệp độc quyền: AC =(P – AC) x Q D MR Q Q 9/25/2019 701020 - Doanh nghiệp độc quyền 12 Doanh nghiệp độc quyền không có đường cung  Doanh nghiệp cạnh tranh  Chấp nhận mức P thị trường  Có đường cung thể hiện sự phụ thuộc của Q vào P.  Doanh nghiệp độc quyền  Là người định giá, không phải người chấp nhận giá.  Q không phụ thuộc vào P; mà, Q và P được xác định dựa trên sự tương tác giữa MC, MR và đường cầu.  Vì thế, doanh nghiệp độc quyền không có đường cung. 9/25/2019 701020 - Doanh nghiệp độc quyền 13 TÌNH HUỐNG NGHIÊN CỨU Độc quyền và Dược phẩm Bằng phát minh P sáng chế làm cho doanh nghiệp có được thế lực độc PM quyền tạm thời. PC = MC Khi bằng phát minh D sáng chế hết hiệu lực, thị trường trở MR nên cạnh tranh. QM Q QC 9/25/2019 701020 - Doanh nghiệp độc quyền 14 5
  6. 9/25/2019 8.3. Tổn thất phúc lợi do độc quyền  Ở thị trường cạnh tranh, tại điểm cân bằng thì: MC và tổng thặng dư được tối đa.  Ở thị trường độc quyền: P > MR = MC  Giá trị người mua nhận được từ một đơn vị hàng hóa tăng thêm (P) cao hơn chi phí doanh nghiệp bỏ ra để sản xuất hàng hóa đó (MC).  Sản lượng (Q) độc quyền quá thấp – có thể tăng tổng thặng dư với mức Q cao hơn.  Do đó, độc quyền gây ra tổn thất vô ích (Deadweight Loss = DWL). 9/25/2019 701020 - Doanh nghiệp độc quyền 15 Tổn thất phúc lợi do độc quyền  Điểm cân bằng trong thị P trường cạnh tranh: DWL MC Mức sản lượng QC P Tại P = MC P = MC Tổng thặng dư là tối đa. MC  Điểm cân bằng trong thị D trường độc quyền: MR Mức sản lượng QM Tại P > MC QM QC Q  Tổn thất phần DWL 9/25/2019 701020 - Doanh nghiệp độc quyền 16 8.4. Phân biệt giá Price discrimination  Phân biệt giá: là việc bán một hàng hóa nào đó với những mức giá khác nhau cho những người mua khác nhau.  Chiến lược phân biệt giá được thực hiện dựa vào giá sẵn sàng trả (WTP):  Doanh nghiệp có thể tăng lợi nhuận bằng cách áp dụng mức giá cao hơn cho những người mua với giá sẵn sàng trả cao hơn. 9/25/2019 701020 - Doanh nghiệp độc quyền 17 6
  7. 9/25/2019 Chiến lược phân biện giá hoàn hảo và Chiến lược một giá Độc quyền áp dụng mức giá chung (PM) Thặng dư P tiêu dùng cho tất cả khách hàng. PM DWL  Xuất hiện DWL. MC Lợi nhuận độc quyền D MR QM Q 9/25/2019 701020 - Doanh nghiệp độc quyền 18 Độc quyền với Chiến lược phân biện giá hoàn hảo và Chiến lược một giá  Nếu doanh nghiệp độc quyền P sản xuất tại mức sản lượng Lợi nhuận cạnh tranh, nhưng định giá theo độc quyền WTP của từng người mua.  Đây gọi là chiến lược phân biệt giá hoàn hảo (perfect price MC discrimination). D  CS trở thành lợi nhuận của độc quyền. Nhưng, DWL = 0. MR Q Q 9/25/2019 701020 - Doanh nghiệp độc quyền 19 Chiến lược phân biệt giá trong thực tế  Chiến lược phân biệt giá hoàn toàn là không thể thực hiện vì:  Doanh nghiệp không phân biệt được giá sẵn sàng trả của từng người mua.  Người mua không thông báo điều này cho người bán biết.  Vì thế doanh nghiệp chia khách hàng ra thành các nhóm khác nhau như tuổi, mức thu nhập, vùng miền, quốc tịch, … 9/25/2019 701020 - Doanh nghiệp độc quyền 20 7
  8. 9/25/2019 Ví dụ về chiến lược phân biệt giá  Giá vé xem phim  Giá vé máy bay  Phiếu giảm giá  Hỗ trợ tài chính  Giảm giá theo số lượng 9/25/2019 701020 - Doanh nghiệp độc quyền 21 8.5. Chính sách của chính phủ đối với doanh nghiệp độc quyền  Tăng cạnh tranh bằng luật chống độc quyền  Quản lý điều tiết giá.  Sở hữu nhà nước  Không làm gì cả 9/25/2019 701020 - Doanh nghiệp độc quyền 22 KẾT LUẬN: Sự thịnh hành của doanh nghiệp độc quyền  Trên thực tế, hình thức độc quyền hoàn toàn rất hiếm.  Tuy nhiên, các doanh nghiệp có được quyền lực thị trường là do:  Sản phẩm bán ra là riêng biệt.  Có thị phần lớn và ít đối thủ cạnh tranh. 9/25/2019 701020 - Doanh nghiệp độc quyền 23 8
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
78=>0