Bài giảng Luât lao động: Bài 3 Địa vị pháp lý của công đoàn do TS. Đoàn Thị Phương Diệp biên soạn trình bày các nội dung sau: Vị trí, vai trò và chức năng của công đoàn, thẩm quyền của công đoàn, quyền của công đoàn trung ương và cấp trên cơ sở.
AMBIENT/
Chủ đề:
Nội dung Text: Bài giảng Luât lao động: Bài 3 - TS. Đoàn Thị Phương Diệp
- Bài 3.
ĐỊA VỊ PHÁP LÝ CỦA
CÔNG ĐOÀN
1
- I. VỊ TRÍ, VAI TRÒ VÀ CHỨC
NĂNG CỦA CÔNG ĐOÀN
1.Vị trí và vai trò của Công đoàn
Vị trí của Công đoàn được hiểu là địa vị
Công đoàn giữa các tổ chức khác của hệ
thống chính trị, xã hội và mối quan hệ
của Công đoàn với các tổ chức đó.
Vai trò của Công đoàn là tác dụng của
Công đoàn đối với công đoàn viên,
người lao động, người sử dụng lao
động, Nhà nước thông qua đó phát huy
tác dụng đối với toàn xã hội.
2
- Điều 10 Hiến pháp 1992 quy định :
“ Công đoàn là một tổ chức chính trị - xã hội
của giai cấp công nhân và người lao động
cùng với cơ quan Nhà nước, tổ chức kinh tế,
tổ chức xã hội, chăm lo và bảo vệ quyền lợi
của cán bộ, công nhân viên chức và những
người lao động khác; tham gia quản lý Nhà
nước và xã hội, tham gia kiểm tra, giám sát
hoạt động của các cơ quan Nhà nước, tổ
chức kinh tế, giáo dục cán bộ, công nhân,
viên chức và những người lao động khác xây
dựng và bảo vệ Tổ quốc”.
3
- Tính chất, vị trí và vai trò của Công đoàn cũng được
khẳng định tại điều 1 Luật Công đoàn 1990 : “ Công
đoàn là tổ chức chính trị-xã hội rộng rãi của giai
cấp công nhân và người lao động Việt Nam tự
nguyện lập ra dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng
sản Việt Nam, là thành viên trong hệ thống chính
trị của xã hội Việt Nam, là trường học Chủ nghĩa
xã hội của người lao động”
4
- 2. Cơ cấu tổ chức Công đoàn
cơ cấu tổ chức của Công đoàn Việt Nam bao
gồm :
- Tổng liên đoàn lao động Việt Nam.
- Liên đoàn lao động tỉnh, thành phố trực thuộc
Trung uơng và Công đoàn ngành Trung ương.
- Công đoàn cấp trên trực tiếp của Công đoàn cơ
sở :
+ Liên đoàn lao động quận, huyện
+ Công đoàn Tổng công ty 91
+ Công đoàn Tổng công ty 90
- Công đoàn cơ sở, công đoàn lâm thời và nghiệp
đoàn
5
- 6
- 1.Cơ quan Trung ương Tổng Liên đoàn Lao
động Việt Nam
Là cơ quan lãnh đạo cao nhất của các cấp Công
đoàn,
Thay mặt cho công nhân, viên chức và lao động,
tham gia quản lý kinh tế, quản lý Nhà nước, tham
gia xây dựng pháp luật, chế độ chính sách liên
quan đến quyền lơị, nghĩa vụ của công nhân,
viên chức và lao động .
7
- 2. Liên đoàn Lao động tỉnh, thành phố trực
thuộc Trung ương (sau đây gọi là Liên đoàn
Lao động tỉnh, thành phố) và Công đoàn ngành
Trung ương.
Là tổ chức Công đoàn theo địa bàn, tỉnh, thành
phố có nhiệm vụ đại diện, bảo vệ quyền, lợi ích
hợp pháp, chính đáng của đoàn viên, công nhân
lao động trên địa bàn.
Tổ chức các phong trào thi đua, các hoạt đông
xã hội của công nhân, viên chức và lao động trên
địa bàn.
Phối hợp với cơ quan chức năng của Nhà nước
tổ chức kiểm tra việc thực hiện pháp luật, các
8
chính sách về lao động
- 3. Liên đoàn lao động quận huyện và tương
đương( Công đoàn cấp trên cơ sở)
Công đoàn cấp trên trực tiếp của Công đoàn cơ
sở gồm Công đoàn Tổng công ty, Công đoàn
ngành nghề địa phương, Công đoàn quận
huyện, thị xã, thành phố thuộc tỉnh, Công đoàn
các cơ quan Bộ.
+ Công đoàn ngành địa phương là Công đoàn
cấp trên cơ sở, là tổ chức Công đoàn của công
nhân, viên chức và lao động cùng ngành, nghề
thuộc các thành phần kinh tế trên địa bàn tỉnh,
thành phố.
+ Công đoàn Tổng công ty là Công đoàn cấp
trên cơ sở, là tổ chức Công đoàn của công nhân,
viên chức và lao động trong các công ty.
9
- 4. Công đoàn cơ sở, nghiệp đoàn
+ Công đoàn cơ sở được thành lập ở các doanh
nghiệp thuộc các thành phần kinh tế, các đơn vị
sự nghiệp và cơ quan Nhà nước, các tổ chức
chính trị - xã hội, các tổ chức xã hội có 5 đoàn
viên trở lên và được Công đoàn cấp trên Quyết
định công nhận.
+ Nghiệp đoàn lao động tập hợp những người
lao động tự do, hợp pháp cùng ngành, nghề
được thành lập theo địa bàn hoặc theo đơn vị
lao động có mười đoàn viên trở lên và được
Công đoàn cấp trên ra Quyết định công nhận.
10
- 3. Chức năng của Công đoàn
Điều 2 Luật Công đoàn 1990 quy định :
- “ Công đoàn đại diện và bảo vệ các quyền lợi, lợi
ích hợp pháp chính đáng của người lao động, có
trách nhiệm tham gia với Nhà nước phát triển
sản xuất, giải quyết việc làm, cải thiện đời sống
vật chất, tinh thần của người lao động.
Công đoàn đại diện và tổ chức người lao động
tham gia quản lý cơ quan, đơn vị, tổ chức, quản
lý kinh tế-xã hội, quản lý Nhà nước trong phạm vi
chức năng, nhiệm vụ của minh thực hiện quyền
kiểm tra, giám sát hoạt động của cơ quan, đơn
vị, tổ chức theo quy định của pháp luật.
11
- Các chức năng cơ bản của công
đòan:
Thứ nhất, chức năng đại diện và bảo vệ các
quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng của
người lao động
Thứ hai, chức năng tham gia quản lý kinh tế-
xã hội, quản lý Nhà nước.
Thứ ba, chức năng tổ chức, giáo dục, vận
động người lao động.
12
- II. THẨM QUYỀN CỦA CÔNG
ĐOÀN.
1. Khái niệm
Thẩm quyền của Công đoàn là tổng hợp các quyền
và nghĩa vụ của Công đoàn được pháp luật ghi
nhận, có thể được thực hiện hoặc phải được
thực hiện một cách độc lập với tư cách là một
chủ thể trong một giới hạn nhất định.
13
- Thẩm quyền của Công đoàn mang
các đặc điểm sau :
Thứ nhất : thẩm quyền của Công đoàn không
phải do Công đoàn sáng tạo ra mà do ý chí của
Nhà nước.
Thứ hai, mặc dù chịu sự điều chỉnh của pháp
luật song giới hạn của thẩm quyền không chỉ ở
pháp luật mà còn ở ngay các hành vi của tổ
chức Công đoàn, nó còn bị chi phối bởi luật pháp
quốc tế.
Thứ ba, về mặt hình thức, thẩm quyền của Công
đoàn trong mối quan hệ với người sử dụng lao
động là các quyền của Công đoàn trong phạm vi
pháp luật ghi nhận.
14
- 2. Phân loại quyền của Công
đoàn
a- Căn cứ vào lĩnh vực tác động, các quyền
của Công đoàn thể hiện trên hai lĩnh vực:
- Tham gia quản lý nhà nước về lao động,
quản lý sản xuất kinh doanh, thực hiện quyền
làm chủ của tập thể lao động.
- Chăm lo cải thiện điều kiện lao động, bảo vệ
quyền lợi hợp pháp của người lao động.
15
- b Căn cứ tính chất của quyền,
quyền của công đoàn có ba loại
chính :
+ Loại quyền tham gia : Công đoàn chỉ được tham gia
góp ý kiến hoặc được hỏi ý kiến, còn quyền quyết định
do cơ quan Nhà nước, người sử dụng lao động. (Vd:
quyền xây dựng chương trình quốc gia về bảo hộ lao
động)
+ Loại quyền chung : Công đoàn có quyền ngang nhau
với cơ quan Nhà nước, người sử dụng lao động trong khi
quyết định một vấn đề nào đó. (vd quyền không đồng ý
với kỷ luật sa thải đối với người lao động)
+ Loại quyền độc lập : Công đoàn có quyền quyết định
còn nghĩa vụ thuộc về Nhà nước, người sử dụng lao
động. (Quyết định đình công)
16
- c Căn cứ vào cấp công đoàn có :
+ Quyền của Công đoàn trung ương : Tổng liên
đoàn Lao động Việt Nam.
+ Quyền của công đoàn cấp trên cơ sở : Công
đoàn tỉnh, ngành, quận, huyện.
+ Quyền của Công đoàn cơ sở : Công đoàn của
các đơn vị sản xuất, kinh doanh, dịch vụ …
17
- III. QUYỀN CỦA CÔNG ĐOÀN
TRUNG ƯƠNG VÀ CẤP TRÊN
CƠ SỞ
1.Quyền của Công đoàn trung ương :
a. Quyền được hỏi ý kiến :
- Khi Chính phủ công bố mức lương tối thiểu
chung, mức lương tối thiểu vùng, …( Điều
56, 131, 132 BLLĐ).
- Điều 57 BLLĐ
- Điều 106 BLLĐ..
18
- b Quyền tham gia :
- Khi Chính phủ xây dựng chương trình quốc gia
về bảo hộ lao động an toàn lao động, vệ sinh lao
động, xây dựng chương trình nghiên cứu khoa
học và xây dựng pháp luật về bảo hộ lao động.
( Điều 95 BLLĐ).
- Khi Chính phủ ban hành Điều lệ Bảo hiểm xã
hội và thành lập hệ thống tổ chức Bảo hiểm xã
hội. ( Điều 150 BLLĐ).
- Khi Chính phủ ban hành quy chế hoạt động của
tổ chức công đoàn lâm thời tại doanh nghiệp
( Điều 153 BLLĐ).
19
- 2. Quyền của Công đoàn cấp trên
cơ sở.
- Xem xét, giúp đỡ để công đoàn cơ sở thực hiện việc
thương lượng ký kết và thực hiện thoả ước lao động tập
thể ( Điều 47 BLLĐ).
- Tham gia với các cơ quan, nhà nước và đại diện của
người sử dụng lao động bàn bạc, giải quyết các vấn đề
về quan hệ lao động ( Điều 56 BLLĐ).
- Lập tổ chức giới thiệu việc làm, học nghề, tư vấn pháp
luật ( Điều 156 BLLĐ).
- Giám sát việc quản lý nhà nước về lao động ( Đièu 181
BLLĐ ).
- Là thành viên của Hội đồng trọng tài cấp tỉnh ( Điều 161
BLLĐ ).
20
Thêm vào BST
Báo xấu
Download
Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ
