bài giảng Lý thuyết hành vi người tiêu dùng

Chia sẻ: Nguyen Tien | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:17

Thêm vào BST

Báo xấu

132
lượt xem 6
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Thế giới quá là rộng lớn và có rất nhiều việc phải làm, trong đó có một việc làm thường xuyên và quen thuộc đối với mỗi chúng ta đó chính là hành vi tiêu dùng. Khi bước vào cửa hàng, bạn đứng trước hàng ngàn loại hàng hoá mà bạn có thể mua. Tất nhiên, do nguồn tài chính có giới hạn, bạn không thể mua mọi thứ mà bạn muốn. Do vậy với số nguồn lực hiện có, bạn sẽ quyết định mua một giỏ hàng hoá đáp ứng tốt nhu cầu và mong muốn của mình sau...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: bài giảng Lý thuyết hành vi người tiêu dùng

Chöông 3 HAI Lyù thuyeát Lyù CAÙCH phaân tích thuyeát Ñònh löôïng Ñònh tính PHAÂN baèng lôïi ích TÍCH hình hoïc NGUYEN VAN BINH 1 NỘI DUNG I. Lý thuyết về lợi ích II. Sự hình thành đường cầu thị trường. III. Phân tích cân bằng tiêu dùng bằng hình học. IV.Thặng dư tiêu dùng NGUYEN VAN BINH 2 I. Lý thuyết về lợi ích 1. Khái niệm về hữu dụng và hữu dụng biên. 2. Quy luật lợi ích cận biên giảm dần. 3. Mục đích và giới hạn của người tiêu dùng. 4. Nguyên tắc tối đa hóa hựu dụng NGUYEN VAN BINH 3
1. HAI KHAÙI NIEÄM CÔ BAÛN TRONG LYÙ THUYEÁT LÔÏI ÍCH Toång lôïi ích Lôïi ích bieân NGUYEN VAN BINH 4 Toaøn theå lôïi ích ñaït ñöôïc khi tieâu duøng saûn phaåm naøo ñoù vôùi moät soá löôïng TOÅNG LÔÏI ÍCH nhaát ñònh trong moät khoaûng thôøi gian xaùc ñònh NGUYEN VAN BINH 5 ÑÖÔØNG TOÅNG LÔÏI ÍCH TUmax q* SL NGUYEN VAN BINH 6
LÔÏI ÍCH BIEÂN : laØ phaàn thay ñoåi trong toång lôïi ích khi thay ñoåi 1 ñvsp tieâu duøng MUq+1 = TUq+1 − TUq 2. QUY LUAÄT LÔÏI ÍCH BIEÂN GIAÛM DAÀN : lôïi ích bieân cuûa nhöõng ñôn vò saûn phaåm tieâu duøng caøng veà sau caøng giaûm NGUYEN VAN BINH 7 SUY RA ÑÖÔØNG LÔÏI ÍCH BIEÂN TÖØ ÑÖÔØNG TOÅNG LÔÏI ÍCH MU TUmax TUq+1 MU TUq MUq+1 ° q q+1 q* SL q+1 ° q* SL NGUYEN VAN BINH 8 Ñöôøng lôïi ích bieân cho bieát sôû thích cuûa NTD MU MU q* SL q* SL Ñöôøng lôïi ích bieân cuûaNGUYEN VAN BINH ng lôïi ích bieân cuûa B A Ñöôø 9
Biểu tổng hữu dụng và hữu dụng biên. Qx TUx MUx 1 4 4 2 7 3 3 9 2 4 10 1 5 10 0 6 9 -1 7 7 -2 8 4 -3 9 0 -4 NGUYEN VAN BINH 10 3. Mục đích và giới hạn của người tiêu dùng. • Mục đích: Tối đa hóa hữu dụng (lợi ích). • Giới hạn: - Thời gian - Không gian. - Ngân sách. => người tiêu dùng phải chọn lựa phương án tiêu dùng tối ưu NGUYEN VAN BINH 11 LÖÏA CHOÏN PHOÁI HÔÏP TIEÂU DUØNG TOÁI ÖU Ngaân Giaù Toái ña hoaù lôïi ích saùch caû MUÏC ÑÍCH RAØNG BUOÄC Löïa choïn PHOÁI HÔÏP TOÁI ÖU NGUYEN VAN BINH 12
RAØNG Ngaân saùch : I = 14 ngaøn ñoàng BUOÄC Giaù : PT = PV = 2 ngaøn ñoàng SL MUT MUV 1 18 17 2 16 16 SÔÛ 3 14 15 THÍCH 4 13 14 5 12 13 6 9 12 7 8 11 ⇒ PHOÁI HÔÏP TOÁI VAN BINH: 3T & 4V NGUYEN ÖU 13 4. NGUYEÂN TAÉC TOÁI ÑA HOAÙ LÔÏI ÍCH MUX MUY MUZ = =…= PX PY PZ X.PX + Y.PY + … + Z.PZ = I NGUYEN VAN BINH 14 I = 36 Q Ñoïc truyeän Xem phim TUT MUT TUV MUV PT = 3 0 0 0 PV = 6 1 12 12 14 14 2 22 10 23 9 T = ? ; V= ? 3 30 8 27 4 4 36 6 27 0 T=6 ;V=3 5 40 4 23 –4 6 42 2 15 –8 7 42 0 3 –12 NGUYEN VAN BINH 15
Thuyết 5 cấp bậc nhu cầu của Masllow (Tâm lý học - hành vi con người) • Nhu cầu tự khẳng định. • Nhu cầu tôn trọng. • Nhu cầu xã hội. • Nhu Cầu an tòan. • Nhu cầu sinh lý. • => Thỏa mãn các nhu cầu = Giá trị cuộc sống. NGUYEN VAN BINH 16 II. Sự hình thành đường cầu thị trường. 1. Sự hình thành đường cầu cá nhân đối với sản phẩm X. 2. Sự hình thành đường cầu thị trường của sản phẩm X. 3. Đường đẳng ích và đường ngân sách. NGUYEN VAN BINH 17 1. SÖÏ HÌNH THAØNH ÑÖÔØNG CAÀU CAÙ NHAÂN ÑOÁI VÔÙI SAÛN PHAÅM X I Ban Toái ña hoaù MUX1 MUY1 ñaàu PX1 = lôïi ích PX1 PY1 PY1 I Giaù Tieáp tuïc MUX1 MUX1 PX2 < taêng mua X1 PX2 PX1 PY1 Lôïi ích bieân tính treân 1 ñvt cuûVANX ñaõ giaûm ñi NGUYEN a BINH 18
PX taêng → mua X1 nhö tröôùc → IX taêng → IY giaûm → Y2 < Y1 MUY2 MUY1 ⇒ > PY1 PY1 MUX1 MUY2 ⇒ < MUX1 MUX1 PX2 PY1 < PX2 PX1 Giaù X taêng ⇒ giaûm mua X NGUYEN VAN BINH 19 Sự hình thành đường cầu cá nhân đối với SP x. • Để TUxy-> max A sẽ điều chỉnh giảm mua sản phẩm X và tăng mua sản phẩm Y (nếu có thể)cho đến khi thỏa diều kiện (1) và (2). Đó là: • MUx2 MUy’ • -------- = ----------- (1) • Px2 Py • Và • x2.Px2 + y’.Py1 = I (2) • => Nối 2 điểm A(P1,Q1) và B(P2,Q2) ta được đường cầu cá nhân đối với sản phẩm X. NGUYEN VAN BINH 20 Sự hình thành đường cầu cá nhân đối với SP x. • P • P1 A • P2 B • 0 • Q1 Q2 Q NGUYEN VAN BINH 21
2. SUY RA ÑÖÔØNG CAÀU THÒ TRÖÔØNG TÖØ CAÙC ÑÖÔØNG CAÀU CAÙ NHAÂN P0 P1 P2 Q1A Q2A Q1B Q2B Q1 Q2 Ñöôøng caàu cuûa A Ñöôøng caàu cuûa BINH NGUYEN VAN B Ñöôøng caàu thò tröôøng 22 Bài tập áp dụng NGUYEN VAN BINH 23 III. Phân tích cân bằng tiêu dùng bằng hình học 1. Một số vấn đề cơ bản 2. Nguyên tắc tối đa hoá lợi ích. 3. Sự hình thành đường cầu thị trường 4. Một số vần đề khác NGUYEN VAN BINH 24
1. Một số vấn đề cơ bản 3 GIẢ THIẾT CƠ BẢN VỀ SỞ THÍCH CỦA NGƯỜI TIÊU DÙNG 1. Tieâu duøng theo sôû thích 2. Thích soá löôïng nhieàu hôn ít 3. Tyû leä thay theá bieân giaûm daàn NGUYEN VAN BINH 25 1.1 Ñöôøng ñaúng ích vaø tyû leä thay theá bieân Ñöôøng thaúng ích (ñöôøng cong baøng quan) laø taäp hôïp caùc phoái hôïp khaùc nhau giöõa hai hay nhieàu loại SP cuøng mang lai moät möùc thoaû maõn Ví duï: Ngöôøi N duøng thu nhaäp I ñeå mua (X) vaø (Y). Giaû söû coù 4 caùch phoái hôïp A,B,C,D cuûa X vaø Y cuøng taïo ra möùc thoûa duïng U nhö baûng sau : keát hôïp Ñôn vò (X) Ñôn vò (Y) A 3 7 B 4 4 C 5 2 D 6 1 26 Ví duï veà ñöôøng ñaúng ích Y U1 U2 7 Ñöôøn g ñaú ng ích 4 U2 dieã n ñaït möùc thoûa duïn g cao hôn U1 2 X 3 6 Caùc ñaëc ñieåm cuûa ñöôøn g ñaúng ích Doác veà beâ n phaûi: giaûm SP naø y neáu taêng SP kia. Loài veà phía goác O: tyû leä ñaùn h ñoåi giöõa hai loaïi SP (tyû leä thay theá bieân –MRS) giaûm daàn Caùc ñöôøn g ñaún g ích khoân g caét nhau. B A C U1 U2 27
ÑÖÔØNG ÑAÚNG ÍCH Ba ñaëc ñieåm : 1. Doác xuoáng Y1 • veà beân phaûi Y2 • Y3 U1 2. Loài veà phía • Y4 • Uo goác truïc toïa ñoä 0 X1 X2 X3 X4 3. Khoâng caét nhau NGUYEN VAN BINH 28 MOÄT SOÁ DAÏNG ÑAËC BIEÄT CUÛA ÑÖÔØNG ÑAÚNG ÍCH Y Y X X NGUYEN VAN BINH 29 Tyû leä thay theá bieân giöõa 2 saûn phaåm X vaø Y laø soá löôïng saûn phaåm Y phaûi giaûm ñi ñeå coù theâm 1 X. Phöông Soá löôïng saûn phaåm MRS aùn X Y A 1 13 B 2 8 −5 C 4 4 −2 D 7 2 −2/3 E 10 1 −1/3 NGUYEN VAN BINH 30
Tyû leä thay theá bieân cuûa X cho Y (MRSXY) § laø löôïng s.p Y giaûm xuoáng ñeå duøng theâm 1 ñ/vò s.p X ñeå möùc thoaû maûn khoâng ñoåi. § MRSXY = ∆ Y/∆ X § MRSXY laø ñoä doác cuûa ñöôøng ñaúng ích. Quan heä giöõa MRSxy vaø MUx vaø MUy: Toån g höõu duïn g giaûm do soá löôïng Y söû duïn g giaûm : - ∆ TU = ∆ Y. MUy Toån g höõu duïn g taêng theâ m do söû duï ng theâm moät ñôn vò saûn phaå m X: ∆ TU = ∆ X . MUX Ñeå TU khoân g ñoåi thì: ∆ Y.MUY + ∆ X.MUX = 0 Æ Suy ra: MUx ∆Y MRSXY MUy ∆X Do ñoù tyû leä thay theá bieâ n chính laø tyû soá höõu duï ng bieâ n cuûa 2 SP 31 1.2 Ñöôøng ngaân saùch Khaùi nieäm: laø taäp hôïp caùc phoái hôïp giöõa 2 SP coù theå mua ñöôïc cuøng vôùi möùc thu nhaäp vaø giaù caû caùc SP ñaõ cho. Phöông trình ñöôøng ngaân saùch: X.Px + Y.Py = I Hay: Y = I / Py – (Px / Py).X X: löôïn g saûn phaåm X ñöôïc mua. Y: löôïn g saûn phaåm Y ñöôïc mua I: laø thu nhaäp cuûa ngöôøi tieâ u duøn g. Y Ñ I/Py öôøn Ñoä doác ñöôøn g ngaân saùch laø PX/PY M g n ga theå hieän söï ñaù nh ñoåi giöõa 2 SP. ân s aùch N X I/Px 32 PHÖÔNG TRÌNH ÑÖÔØNG NGAÂN SAÙCH X.PX + Y.PY = I HOAËC : PX I Y =− X + PY PY NGUYEN VAN BINH 33
ÑÖÔØNG NGAÂN SAÙCH Y Ñoä doác cuûa ñöôøng I /PY ngaân saùch laø : PX − PY X I /PX NGUYEN VAN BINH 34 Dòch chuyeån ñöôøng ngaân saùch Thu nhaäp taêng =>ñöôøng ngaân saùch dòch sang phaûi (Px, Py không ñoåi) vaø Y M’ ngöôïc laïi. I2/Py I/Py M N N‘ X Y I/Px I2/Px M I/Py PX taêng: ñöôø ng ngaân saùch dòch chuyeå n quay veà goác toaï ñoä vaø ngöôïc laïi N N X ’ I1/Px I2/Px 35 ÑÖÔØNG NGAÂN SAÙCH DÒCH CHUYEÅN Y Y I /PY I /PY X I /PX X I /PX Thu nhaäp thay ñoåNGUYEN VAN BINH i Giaù thay ñoåi 36
2. Nguyeân taéc toái ña hoaù lôïi ích (Söï löïa choïn cuûa ngöôøi tieâu duøng) NTD seõ phoái hôïp SP sao cho ñaït TU cao nhaát (ñöôøng U2) trong ñieàu kieän thu nhaäp nhaát ñònh (ñöôøY g N). Ñieåm thoûa maõn laø M. n B § Taïi M, ñoä doác cuûa U2 H vaø N baèn g nhau. Ym M U3 MRSXY = – PX / PY U2 K A § NTD seõ mua toå hôï p U1 [Xm, Ym] N § Thoaû maõn toái ña U2 Xm X 37 PHOÁI HÔÏP TIEÂU DUØNG TOÁI ÖU Y •A Y1 •B U3 U2 •C U1 X1 X NGUYEN VAN BINH 38 Y 3. SUY RA ÑÖÔØNG CAÀU CAÙ NHAÂN Ñöôøng tieâu Y1 TÖØ ÑOÀ •E1 E duøng theo giaùû THÒ CAÂN Y2 •2 BAÈNG TIEÂU DUØNG X1 X2 X Giaù P1 • P2 • X NGUYEN VAN BINH 39 X1 X2
3. SUY RA ÑÖÔØNG CAÀU CAÙ NHAÂN Y TÖØ ÑOÀ THÒ CAÂN BAÈNG TIEÂU DUØNG Y1 •E1 E2 Y2 • X1 X2 X Y2 < Y1 ⇒ IY giaûm ⇒ IX taêng ⇒ ED >1 PX giaûm NGUYEN VAN BINH 40 4. Một số vấn đề khác Y Ñöôøng tieâu duøng theo thu nhaäp Y2 4.1 Đường Engel phản • E2 ánh mối quan hệ giữa sự Y1 • E1 thay đổi lượng cầu sản U2 phẩm với sự thay đổi thu nhập, trong điều kiện các U1 yếu tố khác không đổi I X1 X2 X I2 • Ñöôøng Engel X laø haøng I1 thieát yeáu • X1 X2 X NGUYEN VAN BINH 41 4.2 TAÙC ÑOÄNG THAY THEÁ & TAÙC ÑOÄNG THU NHAÄP Thu nhaäp danh nghóa Thu nhaäp khoâng ñoåi thöïc teá giaûm Giaù saûn phaåm X taêng Mua saûn Giaù saûn phaåm thay phaåm thay theá khoâng ñoåi theá NGUYEN VAN BINH 42
4.2. Tác động thay thế và thu nhập Tác động thay thế Tác động thu nhập Khi Px tăng lên, trong Khi P x tăng lên, thì QX điều kiện mức độ thoả mãn (TU) không đổi, giảm xuống, do sức thì QX giảm xuống. Do mua giảm và do đó làm đó tác động thay thế luôn mang dấu âm. thay đổi mức độ thoả mãn (TU) 43 Y M’ Tác động thu nhập M P tăng lên làm cho MN -> MC; I/PY ⇒Phối hợp E2(X2; Y2), với mức ⇒Thỏa mãn U0. Y3 E3 Y2 •E2 • E1 Y1 • U1 U0 C C’ N X X2 X3 X1 I/P I/PX1 X2 E1 – E3: là sự dịch chuyển do tác động thay thế; E3 – E2: là sự dịch chuyển do tác động thu nhập; E1 – E2: là sự dịch chuyển do tác động tổng hợp NGUYEN VAN BINH 44 Hiện tượng Giffen Đối với sản phẩm cấp thấp, khi giá tăng lên có thể xảy ra trường hợp tác động thu nhập Y1 U1 mạnh hơn và lấn át tác động thay thế. Làm Y2 U0 cho lượng cầu tăng lên (đường cầu dốc lên về X1 X2 bên phải). Hiện tượng này gọi là hiện tượng Giffen. NGUYEN VAN BINH 45
IV. THẶNG DƯ TIÊU DÙNG 1. Khái niệm 2. Sự thay đổi trong thặng dư tiêu dùng khi chính phủ can thiệp vào thị trường. 2.1 Giá tối đa; 2.2 Giá tối thiểu 2.3 Thuế 2.4 Trợ cấp NGUYEN VAN BINH 46 1. Khái niệm -Thặng dư tiêu dùng của một đơn vị sản phẩm. - Thặng dư tiêu dùng cá nhân cho Q sản phẩm. Giaù P D Q Soá löôïng NGUYEN VAN BINH 47 THAËNG DÖ TIEÂU DUØNG Giaù Phân biệt giá theo thời gian nhằm chiếm đoạt thặng dư tiêu dùng 6 5 4 3 P=2 1 2 3 4 5 NGUYEN VAN BINH 6 Soá löôïng 48
Bài tập chương 3 Sử dụng các dữ liệu của bài tập (08/03), và tính mức thay đổi thặng dư tiêu dùng trong các trường hợp: 1.Giá tối đa: 80 (nghìn. đ/SP); 2.Giá tối thiểu: 120 (nghìn. đ/sp); 3.Đánh thuế 10 (nghìn đ/sp); 4.Trợ cấp 20% trên giá bán. NGUYEN VAN BINH 49 CẢM ƠN CÁC BẠN đã chú ý theo dõi! 50