zunia.vn

Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z

zunia.vn

» Khoa Học Xã Hội

» Triết học

Bài giảng Những nguyên lý cơ bản của chủ nghĩa Mác – Lênin: Chương 4 - TS. Ông Văn Nam

Chia sẻ: Hgnvh Hgnvh | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:36

Báo xấu

137
lượt xem 26
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục tiêu của Bài giảng Những nguyên lý cơ bản của chủ nghĩa Mác – Lênin: Chương 4 Lịch sử triết học Ấn độ cổ đại nhằm trình bày về các giai đoạn phát triển của triết học Ấn độ cổ đại. Nội dung của triết học Ấn độ cổ đại.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Bài giảng Những nguyên lý cơ bản của chủ nghĩa Mác – Lênin: Chương 4 - TS. Ông Văn Nam

LỊCH SỬ TRIẾT HỌC, TRIẾT HỌC MÁC – LÊNIN TS. ÔNG VĂN NĂM ĐẠI HỌC NGÂN HÀNG TP.HCM
Tài liệu tham khảo 1. Hội đồng trung ương chỉ đạo biên soạn giáo trình Quốc gia các bộ môn Khoa học Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, giáo trình Triết học Mác – Lênin, nhà xuất bản Chính trị Quốc gia, Hà Nội, 1999. 2. Nguyễn Hữu Vui, Lịch sử triết học, Nhà xuất bản Chính trị Quốc gia, Hà nội, 2002. 3. Nguyễn Đăng Thục, Lịch sử triết học phương Đông (5 tập), Nhà xuất bản Thành phố Hồ Chí Minh, 1997. 4. Phạm Minh Lăng, Những chủ đề cơ bản của triết học phương Tây, Nhà xuất bản Văn hóa Thông tin, Hà Nội 2003. 2
Tài liệu tham khảo 5. Doãn Chính (chủ biên), Đại cương triết học Trung Quốc, Nhà xuất bản Chính trị Quốc gia, Hà Nội, 1999. 6. Doãn Chính, Tư tưởng giải thoát trong triết học Ấn Độ, Nhà xuất bản Thanh Niên, Hà Nội, 1999. 7. Nguyễn Hùng Hậu, Triết lý trong văn hóa phương Đông, Nhà xuất bản Đại học sư phạm, 2004. 8. Đoàn Trung Còn, Tứ thư (trọn bộ 4 tập), Nhà xuất bản Thuận hóa, Huế, 2006. 9. Trần Thái Đỉnh, Triết học hiện sinh, Nhà xuất bản Văn học, 2005. 10. Hà Thiên Sơn, Lịch sử triết học, Nhà xuất bản trẻ, 1998. 3
NỘI DUNG PHẦN LỊCH SỬ TRIẾT HỌC A. TRIEÁT HOÏC AÁN ÑOÄ VAØ TRUNG HOA COÅ – TRUNG ÑAÏI I. TRIEÁT HOÏC AÁN ÑOÄ COÅ, TRUNG ÑAÏI II. TRIEÁT HOÏC TRUNG HOA COÅ, TRUNG ÑAÏI I B. LÒCH SÖÛ TRIEÁT HOÏC TAÂY AÂU TRÖÔÙC MAÙC I. TRIEÁT HOÏC HY LAÏP COÅ ÑAÏI II. TRIEÁT HOÏC TAÂY AÂU THÔØI KYØ TRUNG COÅ III. TRIEÁT HOÏC THÔØI PHUÏC HÖNG VAØ CAÄN ÑAÏI IV. TRIEÁT HOÏC COÅ ÑIEÅN ÑÖÙC C. TRIẾT HỌC PHI MÁCXÍT HIỆN ĐẠI Ở PHƯƠNG TÂY 4
Một vài điểm khác biệt giữa hai nền văn hóa Đông Tây  Chỉ các nước Tây Âu  Khu vực sông Nil, Hằng, (Anh, Pháp, Đức, Ý, Tây Ban Hoàng Hà. Nha, …); Mỹ,..  Hầu hết các tôn giáo đều bắt đầu từ phương Đông.  Đi từ thế giới quan, vũ trụ  Từ nhân sinh quan đến quan, bản thể luận đến thế giới quan, từ thượng nhân sinh quan, nhận thức tầng kiến trúc đến hạ tầng luận, logic học, hệ thống cơ sở. triết lý hoàn chỉnh chặt chẽ.  Chế độ chiếm hữu nô lệ  Chế độ chiếm hữu nô lệ điển hình (Hy Lạp, La Mã). không điển hình (Trung Quốc, Ấn Độ). 5
Triết học phương Tây Triết học phương Đông  Gắn liền với những thành  Gắn liền với tôn giáo (AĐ), tựu của khoa học (KHTN) đạo đức, chính trị xã hội (TQ)  Nhà bác học, nhà khoa  Người hiền, nhà hiền học, triết gia. triết, minh triết.  Mục đích là giải thích,  Mục đích là ổn định trật cải tạo thế giới (Mác). tự xã hội (TQ), giải thoát (AĐ)  Đối tượng: Toàn bộ giới  Đối tượng: xã hội, cá nhân tự nhiên, xã hội, tư duy. Lấy con người, đạo đức, cái tâm. tự nhiên làm gốc; nghiêng Lấy con người làm gốc; về hướng ngoại, lấy ngoài nghiêng về hướng nội, lấy giải thích trong; ngã về duy trong giải thích ngoài; ngã về vật. duy tâm. 6
Triết học phương Tây Triết học phương Đông  Phương pháp nhận thức  Phương pháp nhận thức - Ngã về tư duy duy lý, phân - Ngã về trực giác, linh cảm. tích mổ xẻ làm cho KHKT phát triển, tạo mâu thuẫn, bi kịch,… -Tách rời chủ thể và khách -Muốn hiểu đối tượng phải thể, chủ quan và khách hòa vào đối tượng. quan, người nhận thức và đối tượng nhận thức. - Phương tiện NT: Khái niệm - Phương tiện NT: ẩn dụ, liên tưởng, hình ảnh ngụ ngôn,…(văn dĩ tải đạo, được ý quên lời). 7
Nhận xét: Triết học phương Tây và phương Đông  Khuynh hướng trội của  Khuynh hướng trội của phương Tây là hướng phương Đông là hướng nội, ngoại, chủ động, tư duy lý bị động, trực giác huyền bí, luận, đấu tranh sống còn, hòa hợp, quân bình, thống hiếu chiến, cá thể, phân tích, nhất, tâm lý, tâm linh, tập thể, tri thức suy luận, khoa học, tổng hợp, minh triết, trực giác, cạnh tranh, bành trướng, tư tôn giáo, hợp tác, giữ gìn, tư duy cơ giới, chú ý nhiều đến duy hữu cơ, chú ý nhiều tới thực thể, … quan hệ, … 8
I. KHÁI LƯỢC VỀ TRIẾT HỌC ẤN ĐỘ THỜI KỲ CỔ ĐẠI Ấn Độ cổ đại được chia làm 3 giai đoạn Giai đoạn 1: Giai đoạn văn minh sông Ấn (Indus), từ thiên niên kỷ III TCN đến khoảng thế kỷ XV TCN. - Quan điểm hồn và xác - Quan điểm luân hồi và nghiệp báo Traïng thaùi taâm thöùc cuûa con ngöôøi laø Luïc ñaïo luaân hoài: trôøi (hyû laïc); ngöôøi (ngöôøi bình thöôøng); ngaï quyû (tham duïc); ñòa nguïc (saân haän); suùc sinh (baûn naêng); Atula (vò kyû). Trôøi laø cao nhaát, suùc sinh laø thaáp nhaát. Cuoäc soáng con ngöôøi chuû yeáu khaùc nhau ôû taâm thöùc. Taïi sao laïi coù taâm thöùc naøy? Ngöôøi AÁn Ñoä hieåu ñoù laø nghieäp baùo. 9
I. KHÁI LƯỢC VỀ TRIẾT HỌC ẤN ĐỘ THỜI KỲ CỔ ĐẠI Giai đoạn 2: Thôøi kyø vaên hoaù Aryan (thôøi kyø Veda – Sử thi) keùo daøi töø theá kyû XV TCN ñeán tkeá kyû VII TCN. - Xaõ hoäi AÁn Ñoä chia thaønh boán ñaúng caáp: Thần quyền (Bràhman); Theá quyeàn, quý tộc (Ksatriya); Bình dân töï do (Vai’sya); Cùng đinh, Noâ leä (K’sudra). - Kinh Veda coù nhieàu noäi dung, nhöng trong ñoù coù moät noäi dung giaûi thích vì sao xaõ hoäi laïi phaân chia thaønh caùc ñaúng caáp. 10
I. KHÁI LƯỢC VỀ TRIẾT HỌC ẤN ĐỘ THỜI KỲ CỔ ĐẠI Giai đoạn 3: Thôøi kyø coå ñieån (thôøi kyø Phaät giaùo – Baølamoân giaùo) keùo daøi töø theá kyû VII TCN ñeán theá kyû X sau CN. - Ranh giôùi giöõa caùc ñaúng caáp trôû neân raát khaét khe vaø nghieät ngaõ, caûnh cheát choùc, khoå cöïc dieãn ra haøng ngaøy daãn ñeán khaùt voïng laøm sao thoaùt khoûi cuoäc soáng khoå cöïc, ñaày maùu vaø nöôùc maét. Xuaát hieän khaùt voïng coù cuoäc soáng bình ñaúng, baùc aùi. Các học thuyeát ra ñôøi trong hoàn cảnh ñoù. Nội dung caùc hoïc thuyeát laø giaûi quyeát caùc vaán ñeà giaûi thoaùt, … 11
Tö töôûng trieát hoïc AÁn Ñoä coå ñaïi 1. Böùc tranh toång quaùt LSTT ôû AÁn Ñoä coå ñaïi * Tröôøng phaùi chính thoáng giaùo (thừa nhận uy thế tối cao của kinh Veda và đạo Bà la môn, và chế độ phân biệt đẳng cấp) - Veda (Rig Veda, Sama Veda, Yajur Veda, Athava Veda) – 1200 trước CN. - Upanishad – Baùt kinh (Isa, Kena, Kasha, Prasna, Mundaka, Mandukya, Tathitiya, Aisareya) – 800 trước CN. - Baø la moân giaùo: 6 tröôøng phaùi (Sàmkhuya, Nyàya, Vai’sesika, Mimànsà, Yoga, Vedànta)
Tö töôûng trieát hoïc AÁn Ñoä coå ñaïi 1. Böùc tranh toång quaùt LSTT ôû AÁn Ñoä coå ñaïi * Tröôøng phaùi phi chính thoáng giaùo (tà giáo; bác bỏ uy thế tối cao của kinh Veda và giáo lý đạo Bà la môn). - Tröôøng phaùi Jaina - Tröôøng phaùi Lokayata (Chavakas) - Phaät giaùo (Buddhism)
Tö töôûng trieát hoïc AÁn Ñoä coå ñaïi 2. Noäi dung cô baûn cuûa caùc tröôøng phaùi * Kinh Veda (cái biết tuyệt đối): - “Tri thöùc”, “Hieåu bieát” - Chaân lyù toái cao töø Brahma - Baûn theå toái cao töø vuõ truï: Brahma - Baûn chaát, giaù trò, lyù töôûng con ngöôøi - Haïnh phuùc ñích thöïc: hoøa nhaäp vaøo Brahma - Con ñöôøng ñaït ñeán haïnh phuùc: giaûi thoaùt - Caùch thöùc giaûi thoaùt: caàu xin, cuùng teá
Tö töôûng trieát hoïc AÁn Ñoä coå ñaïi 2. Noäi dung cô baûn cuûa caùc tröôøng phaùi * Kinh Upanishad (áo nghĩa thư): - Baûn ngaõ (Attman) vaø söï ñoàng nhaát cuûa noù vôùi Brahma - Thuyeát luaân hoài: Samsara - Giaùc ngoä (thoaùt khoûi coõi luaân hoài): Moksa - Quyeát ñònh luaän veà cheá ñoä Varna
Tö töôûng trieát hoïc AÁn Ñoä coå ñaïi 2. Noäi dung cô baûn cuûa caùc tröôøng phaùi * Samkhya (Soá luaän) khoaûng theá kyû thöù VII tr. CN : - Kapiala saùng laäp vôùi muïc ñích hieåu bieát tröïc giaùc toái cao veà linh hoàn vaø taâm linh con ngöôøi. - Thöøa nhaän hai baûn nguyeân laø nguoàn goác cuûa theá giôùi - nguyeân lyù tinh thaàn (Purusha) vaø nguyeân lyù vaät chaát (Prakriti ). - Nguyeân lyù tinh thaàn laø ñoäng löïc cho söï vaän ñoäng cuûa nguyeân lyù vaät chaát.
Tö töôûng trieát hoïc AÁn Ñoä coå ñaïi 2. Noäi dung cô baûn cuûa caùc tröôøng phaùi * Nyaya (luaän lyù hoïc , khoaûng theá kyû III tr. CN) - Bieät danh Aksapada , doøng hoï Gautama saùng laäp. + Nguyeân töû laø vieân gaïch cuoái cuøng caáu taïo neân theá giôùi coù tính chaát vónh vieãn , baát bieán. + Thöïc theå tinh thaàn - Linh hoàn toàn taïi ñoäc laäp song song vôùi nguyeân töû. + Baøn veà pheùp bieän chöùng vaø nhöõng vaán ñeà logic cuûa tö duy.
Tö töôûng trieát hoïc AÁn Ñoä coå ñaïi 2. Noäi dung cô baûn cuûa caùc tröôøng phaùi * Vaisesika (Khoaûng theá kyû thöù II tr. CN) Kanada saùng laäp. - Phaân ñònh tieàm naêng tri thöùc con ngöôøi . - Thöïc theå goàm: ñaát ; nöôùc ; aùnh saùng ; khoâng khí , eâte , thôøi gian ; linh hoàn; trí tueä. - Voâ soá linh hoàn nhoû li ti toàn taïi song song, ñoäc laäp vôùi nguyeân töû - Linh hoàn toái cao (thöôïng ñeá toaøn minh) laø nguyeân nhaân toái cao, duy nhaát saùng taïo, chi phoái vuõ truï . - Tu luyeän ñaïo ñöùc, trí tueä ñeå giaûi thoaùt linh hoàn caù bieät khoûi söï vaây toûa cuûa theá giôùi vaät duïc .
Tö töôûng trieát hoïc AÁn Ñoä coå ñaïi 2. Noäi dung cô baûn cuûa caùc tröôøng phaùi * Yoga (Dugiaø) khoaûng 150 tr.CN : Patanjali vôùi taùc phaåm Yoga – sutra: - Yama - cheá giôùi ; Niyana - noäi cheá ; Asana - toaï phaùp ; Pranyama - ñieàu töùc phaùp ; Pratyahara - kieåm soaùt , laøm chuû giaùc quan. - Dharana (toång trì phaùp) - phöông phaùp tu luyeän nhaèm taäp trung trí tueä vaøo moät ñieåm ñeå tinh thaàn ñaït ñeán thanh khieát tuyeät ñoái. - Dhyana (thieàn ñònh phaùp) - taäp trung tinh thaàn cao ñoä coù theå ñaït tôùi söï giaùc ngoä. Samadhi (tam muoäi phaùp) - hoaøn toaøn laøm chuû ñöôïc taâm ,yù giaûi thoaùt hoaøn toaøn khoûi theá giôùi.
Tö töôûng trieát hoïc AÁn Ñoä coå ñaïi 2. Noäi dung cô baûn cuûa caùc tröôøng phaùi * Mimansa (khoaûng theá kyû II tr.CN ) Jaimini saùng laäp - Teá töï hoïc. - Thöøa nhaäân caû hai baûn nguyeân vaät chaát vaø baûn nguyeân tinh thaàn caáu taïo neân vuõ truï . - Brahma laø nguyeân theå duy nhaát tuyeät ñoái, toái cao saùng taïo, chi phoái vaïn vaät . - Ñôøi soáng chaân chính cuûa con ngöôøi laø giöõ nghieâm giôùi luaät, thöïc haønh ñuùng moïi quy taéc, luaät leä vaø nghi thöùc teá töï - Con ñöôøng ñaït tôùi minh trieát vaø an tónh taâm hoàn laø chaáp haønh moïi nghóa vuï, xaõ hoäi vaø toân giaùo .

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

THÔNG TIN

TRỢ GIÚP

HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG

Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.