zunia.vn

Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z

zunia.vn

» Khoa Học Xã Hội

» Chính trị học

Bài giảng Những nguyên lý cơ bản của Chủ nghĩa Mác-Lênin: Chương 6 - ThS. Nguyễn Thị Huệ

Chia sẻ: Lê Na | Ngày: | Loại File: PPT | Số trang:27

Báo xấu

120
lượt xem 10
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Nội dung chương 6 trình bày học thuyết về chủ nghĩa tư bản độc quyền và chủ nghĩa tư bản độc quyền nhà nước bao gồm chủ nghĩa tư bản độc quyền, chủ nghĩa tư bản độc quyền nhà nước, đánh giá chung về vai trò và giới hạn lịch sử của chủ nghĩa tư bản.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Bài giảng Những nguyên lý cơ bản của Chủ nghĩa Mác-Lênin: Chương 6 - ThS. Nguyễn Thị Huệ

Chương VI HỌC THUYẾT VỀ CHỦ NGHĨA TƯ BẢN ĐỘC QUYỀN VÀ CHỦ NGHĨA TƯ BẢN ĐỘC QUYỀN NHÀ NƯỚC
HỌC THUYẾT VỀ CNTB ĐỘC QUYỀN VÀ CNTB ĐỘC QUYỀN NHÀ NƯỚC 6.1. Chủ nghĩa tư bản độc quyền 6.2. chủ nghĩa tư bản độc quyền nhà nước 6.3. Đánh giá chung về vai trò và giới hạn lịch sử của chủ nghĩa tư bản.
HỌC THUYẾT VỀ CNTB ĐỘC QUYỀN VÀ CNTB ĐỘC QUYỀN NHÀ NƯỚC 6.1. Chủ nghĩa tư bản độc quyền 6.1.1. Bước chuyển từ chủ nghĩa tư bản tự do cạnh tranh thành chủ nghĩa tư bản độc quyền * Các giai đoạn phát triển lịch sử của CNTB: Giai đoạn Tích lũy nguyên thủy TBCN Giai đoạn Tự do cạnh tranh Giai đoạn Độc quyền Giai đoạn Đế quốc
HỌC THUYẾT VỀ CNTB ĐỘC QUYỀN VÀ CNTB ĐỘC QUYỀN NHÀ NƯỚC * CNTB độc quyền xuất hiện vào cuối thế kỷ XIX đầu thế kỷ XX. Do những nguyên nhân sau: Lực lượng sản xuất phát triển  thúc đẩy quá trình tích tụ, tập trung sản xuất, hình thành những xí nghiệp có qui mô lớn Khoa học công nghệ phát triển  tăng năng suất lao động, tăng tích luỹ tư bản, thúc đẩy phát triển sản xuất lớn.
HỌC THUYẾT VỀ CNTB ĐỘC QUYỀN VÀ CNTB ĐỘC QUYỀN NHÀ NƯỚC Sự cạnh tranh và khủng hoảng kinh tế  các nhà tư bản phải cải tiến kỹ thuật, đẩy mạnh tích tụ, tập trung. Các nhà tư bản nhỏ phá sản; Các nhà tư bản lớn nắm địa vị thống trị trong ngành Tín dụng tư bản chủ nghĩa mở rộng, trở thành đòn bẩy thúc đẩy tập trung sản xuất, tạo tiền đề cho sự ra đời các tổ chức độc quyền
HỌC THUYẾT VỀ CNTB ĐỘC QUYỀN VÀ CNTB ĐỘC QUYỀN NHÀ NƯỚC 6.1.2. Năm đặc điểm kinh tế cơ bản của chủ nghĩa tư bản độc quyền a. Tập trung sản xuất và các tổ chức độc quyền Khái niệm: tổ chức độc quyền là tổ chức liên minh giữa những nhà tư bản lớn để tập trung vào trong tay phần lớn việc sản xuất và tiêu thụ một số loại hàng hoá nào đó nhằm mục đích thu được lợi nhuận độc quyền cao.
HỌC THUYẾT VỀ CNTB ĐỘC QUYỀN VÀ CNTB ĐỘC QUYỀN NHÀ NƯỚC * Các hình thức độc quyền cơ bản Cácten: là hình thức tổ chức độc quyền mà các nhà tư bản kí hiệp định về giá cả, qui mô sản lượng, thị trường tiêu thụ Xanhđica: là hình thức tổ chức độc quyền mà trong đó việc mua bán do một ban quản trị chung đảm nhận Tơrớt: là hình thức tổ chức độc quyền mà việc sản xuất và lưu thông đều thống nhất ở một ban quản trị đảm nhận
HỌC THUYẾT VỀ CNTB ĐỘC QUYỀN VÀ CNTB ĐỘC QUYỀN NHÀ NƯỚC Côngxoócxiom: là hình thức tổ chức độc quyền có sự liên kết dọc thuộc các ngành khác nhau nhưng có liên quan với nhau về kinh tế, kỹ thuật Cônglômêrat: là hình thức tổ chức liên kết đa ngành cả công nghiệp, vận tải, thương nghiệp, ngân hàng và các dịch vụ khác * Giá cả độc quyền: nhờ vị trí thống trị mà các tổ chức độc quyền chi phối giá cả thị trường – bán hàng hoá với giá cả độc quyền cao và mua hàng hoá với giá cả độc quyện thấp
HỌC THUYẾT VỀ CNTB ĐỘC QUYỀN VÀ CNTB ĐỘC QUYỀN NHÀ NƯỚC b.Tư bản tài chính và bọn đầu sỏ tài chính Khái niệm: Tư bản tài chính là sự thâm nhập và dung hợp vào nhau giữa tư bản độc quyền trong ngân hàng và độc quyền trong công nghiệp Sự phát triển của tư bản tài chính  sự hình thành một nhóm nhỏ độc quyền chi phối toàn bộ đời sống kinh tế chính trị của toàn bộ xã hội tư bản  gọi là bọn đầu sỏ tài chính Vai trò: thông qua chế độ tham dự tư bản tài chính và bọn đầu sỏ tài chính thống trị về kinh tế, chính trị, đối nội, đối ngoại của các quốc gia tư bản
HỌC THUYẾT VỀ CNTB ĐỘC QUYỀN VÀ CNTB ĐỘC QUYỀN NHÀ NƯỚC c. Xuất khẩu tư bản Khái niệm: xuất khẩu tư bản là xuất khẩu giá trị ra nước ngoài nhằm mục đích chiếm đoạt giá trị thặng dư và các nguồn lợi nhuận khác ở các nước nhập khẩu tư bản Tính tất yếu của xuất khẩu tư bản: + Do một số nước phát triển đã tích luỹ được một khối lượng lớn tư bản “tư bản thừa”  cần tìm nơi đầu tư có lợi hơn đầu tư trong nước
HỌC THUYẾT VỀ CNTB ĐỘC QUYỀN VÀ CNTB ĐỘC QUYỀN NHÀ NƯỚC + Nhiều nước lạc hậu về kinh tế bị lôi cuốn vào sự giao lưu kinh tế nhưng thiếu tư bản, giá đất, tiền lương thấp, nguyên liệu rẻ… rất hấp dẫn đầu tư 2 hình thức xuất khẩu tư bản chủ yếu: + Xuất khẩu tư bản trực tiếp: đưa tư bản ra nước ngoài để trực tiếp kinh doanh thu lợi nhuận (FDI) + Xuất khẩu tư bản gián tiếp: là hình thức xuất khẩu cho vay để thu lợi tức (ODA) Ngoài ra có thể căn cứ vào chủ sở hữu tư bản có xuất khẩu tư bản nhà nước và xuất khẩu tư bản tư nhân
HỌC THUYẾT VỀ CNTB ĐỘC QUYỀN VÀ CNTB ĐỘC QUYỀN NHÀ NƯỚC Mục đích của xuất khẩu tư bản: +Nhằm mở rộng QHSX TBCN ra nước ngoài; +Là công cụ chủ yếu để bành chướng sự thống trị của tư bản tài chính trên phạm vi thế giới. d. Sự phân chia thế giới về kinh tế giữa các tổ chức độc quyền Sự tích tụ, tập trung tư bản tăng, xuất khẩu tư bản phát triển  sự phân chia thị trường thế giới; Sự cạnh tranh khốc liệt dẫn đến thoả hiệp hình thành các liên minh độc quyền quốc tế
HỌC THUYẾT VỀ CNTB ĐỘC QUYỀN VÀ CNTB ĐỘC QUYỀN NHÀ NƯỚC e. Sự phân chia thế giới về lãnh thổ giữa các cường quốc đế quốc Sự phân chia thế giới được củng cố và tăng cường bằng việc phân chia thế giới về lãnh thổ. Các cường quốc đế quốc ra sức xâm chiếm thuộc địa Việc phân chia thế giới về lãnh thổ không đều dẫn đến các cuộc chiến tranh đòi chia lại thị trường.  Đó là nguyên nhân chủ yếu dẫn tới hai cuộc chiến tranh thế giới trong thế kỷ XX
HỌC THUYẾT VỀ CNTB ĐỘC QUYỀN VÀ CNTB ĐỘC QUYỀN NHÀ NƯỚC Tóm lại: bản chất của chủ nghĩa đế quốc: Về mặt kinh tế là sự thống trị của CNTB độc quyền; Về mặt chính trị là hiếu chiến, xâm lược 6.1.3. Sự hoạt động của qui luật giá trị và qui luật giá trị thặng dư trong giai đoạn chủ nghĩa tư bản độc quyền a. Quan hệ giữa độc quyền và cạnh tranh Độc quyền sinh ra từ cạnh tranh, nhưng không thủ tiêu cạnh tranh vì:
HỌC THUYẾT VỀ CNTB ĐỘC QUYỀN VÀ CNTB ĐỘC QUYỀN NHÀ NƯỚC + Cạnh tranh giữa các tổ chức độc quyền với các doanh nghiệp ngoài độc quyền + Cạnh tranh giữa các tổ chức độc quyền với nhau + Cạnh tranh trong nội bộ các tổ chức độc quyền b. Biểu hiện hoạt động của qui luật giá trị và qui luật giá trị thặng dư trong giai đoạn độc quyền Trong giai đoạn CNTB tự do cạnh tranh, qui luật giá trị biểu hiện thành qui luật giá cả sản xuất; Trong giai đoạn CNTB độc quyền qui luật giá trị biểu hiện thành giá cả độc quyền
HỌC THUYẾT VỀ CNTB ĐỘC QUYỀN VÀ CNTB ĐỘC QUYỀN NHÀ NƯỚC Trong giai đoạn CNTB tự do cạnh tranh qui luật giá trị thặng dư được biểu hiện thành qui luật tỉ suất lợi nhuận bình quân; Trong giai đoạn CNTB độc quyền qui luật giá trị thặng dư biểu hiện thành qui luật lợi nhuận độc quyền cao 6.2. Chủ nghĩa tư bản độc quyền nhà nước 6.2.1. Nguyên nhân ra đời và bản chất của chủ nghĩa tư bản độc quyền nhà nước
HỌC THUYẾT VỀ CNTB ĐỘC QUYỀN VÀ CNTB ĐỘC QUYỀN NHÀ NƯỚC a. Nguyên nhân hình thành và phát triển của chủ nghĩa tư bản độc quyền nhà nước Tích tụ, tập trung tư bản càng lớn thì tập trung sản xuất càng cao  lực lượng sản xuất được xã hội hoá ngày càng cao  mâu thuẫn gay gắt với quan hệ sản xuất TBCN Đòi hỏi hình thức quan hệ sản xuất mới ra đời đó là chủ nghĩa tư bản độc quyền nhà nước Do sự phát triển của phân công lao động xã hội đã xuất hiện một số ngành mà các tổ chức độc quyền tư nhân không thể và không muốn kinh doanh
HỌC THUYẾT VỀ CNTB ĐỘC QUYỀN VÀ CNTB ĐỘC QUYỀN NHÀ NƯỚC Sự thống trị của độc quyền làm mâu thuẫn giữa tư sản >
HỌC THUYẾT VỀ CNTB ĐỘC QUYỀN VÀ CNTB ĐỘC QUYỀN NHÀ NƯỚC b. Bản chất của CNTB độc quyền nhà nước CNTB độc quyền nhà nước là sự kết hợp sức mạnh của các tổ chức độc quyền tư nhân với sức mạnh của nhà nước tư sản thành một thiết chế và thể chế thống nhất nhằm phục vụ lợi ích của các tổ chức độc quyền và cứu nguy cho chủ nghĩa tư bản CNTB độc quyền nhà nước là một quan hệ kinh tế, chính trị, xã hội chứ không phải chỉ là một chính sách trong giai đoạn độc quyền của chủ nghĩa tư bản
HỌC THUYẾT VỀ CNTB ĐỘC QUYỀN VÀ CNTB ĐỘC QUYỀN NHÀ NƯỚC 6.2.2. Những biểu hiện chủ yếu của chủ nghĩa tư bản độc quyền nhà nước a. Sự kết hợp về nhân sự giữa tổ chức độc quyền và nhà nước Các tổ chức độc quyền đưa người ứng cử vào các vị trí của nhà nước, các đảng phái tư sản, thành lập các hiệp hội để lái chính phủ phục vụ mục đích của tổ chức độc quyền. Các quan chức nhà nước được cài vào các tổ chức độc quyền là người đỡ đầu các tổ chức độc quyền

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

THÔNG TIN

TRỢ GIÚP

HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG

Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.