Chương 5 Thuế đánh vào tiết kiệm, trong chương này tìm hiểu kiến thức về: Thuế và tiết kiệm mô hình lý thuyết truyền thống; Đánh thuế và tiết kiệm – lý thuyết và minh chứng; Thuế và tiết kiệm, lạm phát và tiết kiệm; Các mô hình tiết kiệm khác,...
AMBIENT/
Chủ đề:
Nội dung Text: Bài giảng Phân tích chính sách thuế: Chương 5 - Ts. Lê Quang Cường
- Chương 5
Thuế đánh vào tiết kiệm
TS. LÊ QUANG CƯỜNG
- THUẾ VÀ TIẾT KIỆM
MÔ HÌNH LÝ THUYẾT TRUYỀN THỐNG
Vai trò của tiết kiệm là ổn định tiêu dùng
theo thời gian.
Do quy luật thỏa dụng biên thu nhập
giảm dần, cá nhân sẽ ưa thích hơn việc
ổn định tiêu dùng theo thời gian.
Mô hình lựa chọn theo thời gian là lựa
chọn cá nhân về phân bổ tiêu dùng của họ
theo thời gian.
- THUẾ VÀ TIẾT KIỆM
MÔ HÌNH LÝ THUYẾT TRUYỀN THỐNG
Tiết kiệm chính là phần còn lại của thu
nhập cá nhân sau khi đã trừ đi tiêu dùng
hiện tại.
Xem Hình 5.1 – Đánh thuế và quyết lựa
chọn theo thời gian.
Cuộc đời anh Jack được chia làm 02 giai
đoạn:
Giai đoạn thứ nhất - còn làm việc.
Giai đoạn thứ hai - về hưu.
- Hình 5.1 Đánh thuế và quyết định chọn theo thời gian
Tiêu dùng giai đoạn 2, CR
C2
Y(1+r)
Y(1+r(1-τ))
A
C2
S(1+r)
Tiêu dùng giai
BC1 đoạn 1, Cw
BC2
C1
C1 Y
S
- THUẾ VÀ TIẾT KIỆM
MÔ HÌNH LÝ THUYẾT TRUYỀN THỐNG
Đường màu xanh ban đầu phản ảnh giới hạn
ngân sách, với thu nhập Y trong khoảng thời
gian thứ nhất, BC1.
Nếu Jack không tiết kiệm, anh ta tiêu dùng
Y ở giai đoạn thứ nhất.
Nếu Jack tiết kiệm toàn bộ thu nhập, anh ta
sẽ tiêu dùng Yx(1+r) ở giai đoạn thứ hai.
Ban đầu anh ta chọn nhóm A.
- ĐÁNH THUẾ VÀ TIẾT KIỆM – LÝ
THUYẾT VÀ MINH CHỨNG
Lý thuyết truyền thống
Độ dốc của đường giới hạn ngân sách là –(1+r),
nghĩa là chi phí cơ hội của tiêu dùng trong
khoảng thời gian đầu là thu nhập tiền lời
không kiếm được đối với mức tiết kiệm trong
khoảng thời gian thứ hai.
Cái giá của tiêu dùng trong giai đoạn thứ nhất là
chi phí cơ hội của tiêu dùng trong giai đoạn thứ
nhất.
Tại điểm A, tiết kiệm trong giai đoạn thứ nhất
là S = Y – Cw1, và tiêu dùng trong giai đoạn thứ
hai bằng Sx(1+r) = (Y - Cw1) x (1 + r).
- THUẾ VÀ TIẾT KIỆM
MÔ HÌNH LÝ THUYẾT TRUYỀN THỐNG
Giả sử chính phủ đánh thuế vào tiền lãi tiết kiệm.
kiệm.
Thuế sẽ khiến lãi suất tiết kiệm giảm xuống từ r
còn r(1 - t).
r(1 t).
Đường ngân sách trong trường hợp này sẽ là BC2.
Độ dốc = 1 + r(1 – t). Đường ngân sách BC2 phẵng
r(1 t).
hơn đường ngân sách BC1
Tại điểm cân bằng B, nếu giữ nguyên mức tiêu
dùng giai đoạn thứ nhất Cw1 thì chi phí tiêu
dùng giai đoạn thứ hai bị giảm xuống ở mức
CR2 so với mức CR1 trước khi đánh thuế.
Xem Hình 5.2 – Hiệu ứng thay thế theo thời gian
so với hiệu ứng thu nhập.
nhập.
- Hình 5.2 Hiệu ứng thay thế theo thời gian so với hiệu ứng thu nhập
CR C2
Yx(1+r) a. Substitution effect is larger b. Income effect is larger
Yx(1+r)
Yx(1+r(1-t)) Yx(1+r(1-t))
C1R C1R
C2R
C2R
BC2 BC1 BC2 BC1
C1 W C2W CW C3W C1W CW
S1 S1 C1
S2 S3
- THUẾ VÀ TIẾT KIỆM
MÔ HÌNH LÝ THUYẾT TRUYỀN THỐNG
Thuế đánh vào tiết kiệm luôn gây ra hai
hiệu ứng:
Hiệu ứng thay thế: lãi suất sau thuế thấp
hơn (giá CW thấp hơn) khiến cho tiêu dùng
giai đoạn thứ nhất tăng.
Hiệu ứng thu nhập: tiết kiệm tăng gây ra
giảm thu nhập đối với thu nhập sau thuế.
Hiệu ứng thu nhập và hiệu ứng thay thế
diễn ra theo hai hướng ngược nhau.
- THUẾ VÀ TIẾT KIỆM
MÔ HÌNH LÝ THUYẾT TRUYỀN THỐNG
Trong hình a, hiệu ứng thay thế của lãi suất sau
thuế thấp hơn là lớn hơn hiệu ứng thu nhập của
thu nhập sau thuế thấp hơn.
Ban đầu, Jack tiêu dùng tại điểm A (CW1, CR1).
Thuế đánh vào tiền lãi tiết kiệm, điểm cân bằng
mới B, tiêu dùng giai đoạn thứ nhất CW2 nhiều
hơn và tiết kiệm thấp hơn làm giảm tiêu dùng
giai đoạn thứ hai xuống còn CR2.
- THUẾ VÀ TIẾT KIỆM
MÔ HÌNH LÝ THUYẾT TRUYỀN THỐNG
Trong hình b, hiệu ứng thu nhập của thu nhập sau thuế thấp
hơn lại lớn hơn hiệu ứng thay thế của lãi tiết kiệm sau thuế
thấp hơn.
Điểm cân bằng tại điểm C.
Tiêu dùng trong giai đoạn thứ nhất giảm từ CW1 xuống CW3
(tiết kiệm tăng từ S1 lên S3).
Tiêu dùng trong giai đoạn thứ hai cũng giảm xuống mức
CR2 nhưng không giảm nhiều như hình a.
Điều này do hiệu ứng thu nhập không đủ lớn để Jack tránh
việc giảm thu nhập bằng việc tiết kiệm nhiều hơn.
Tiết kiệm tăng lên vừa đủ để loại trừ việc giảm thu nhập từ
tiết kiệm.
- THUẾ VÀ TIẾT KIỆM
MINH CHỨNG: LÃI SUẤT SAU THUẾ TÁC ĐỘNG ĐẾN TIẾT KIỆM
Ít có sự đồng tình về tác động của thuế hay lãi
suất đến tiết kiệm. Độ co giãn của tiết kiệm với
lãi suất sau thuế nằm trong khoảng 0.
Hall – 1988: lãi suất thay đổi không tác động
đến tiết kiệm.
Attansio và Weber – 1995: lãi suất tiết kiệm tăng
10% làm tiết kiệm tăng 6,7%.
- THUẾ VÀ TIẾT KIỆM
LẠM PHÁT VÀ TIẾT KIỆM
Trong thập niên 1970 và 1980, lạm pháp tại Mỹ rất
cao. Ở thời gian đó, căn cứ đóng thuế thu nhập dựa
vào đồng đô la cố định, không thay đổi theo lạm
phát
Điều này dẫn đến sự gia tăng thuế suất, mặc dù
thu nhập thực tế của các cá nhân không hề tăng.
Năm 1979 Stave có thu nhập $16.500, thuế suất
21%, tiền thuế phải nộp $2.370, thu nhập sau
thuế $14.130.
Năm 1980 Stave có thu nhập $19.365, lạm phát
11,3%, thuế suất 24%, tiền thuế phải nộp $2.815,
thu nhập sau thuế $15.550. Chú ý: thu nhập chỉ
tăng 10% - giá cả tăng 11,3%.
- THUẾ VÀ TIẾT KIỆM
LẠM PHÁT VÀ TIẾT KIỆM
Lãi suất danh nghĩa (i).
Lãi suất thực (r).
Tỷ lệ lạm phát (π).
Đo lường sự cải thiện thực tế của cá nhân về
sức mua do tiết kiệm.
Mối liên hệ: r = i – π
Hệ thống thuế đánh thuế vào tiền lời danh
nghĩa, không đánh thuế vào tiền lời thực tế.
Hình 5.3 – Thuế vốn trong môi trường lạm
phát
- Hình 5.3 Thuế vốn trong môi trường lạm phát
Capital taxation in an inflationary environment
Tax rate Price Bags
on Nominal Interest After-tax of of
Case Inflation interest Savings rate earnings resources skittles skittles
No inflation 0% 0% 100 10% $10 $110 $1.00 110
0% 50% 100 10% $10 $105 $1.00 105
Inflation 10% 0% 100 10% $10 $110 $1.10 100
10% 50% 100 10% $10 $105 $1.10 95.5
Constant real rate 10% 0% 100 21% $21 $121 $1.10 110
10% 50% 100 21% $21 $110.5 $1.10 100.5
- THUẾ VÀ TIẾT KIỆM
LẠM PHÁT VÀ TIẾT KIỆM
Dòng đầu tiên, không có lạm phát
Không có thuế, số túi xách có thể là 110.
Với đánh thuế 50%, chỉ mua 105 túi xách.
Dòng thứ hai, lạm phát bằng với lãi suất danh nghĩa nên
lãi suất thực là 0%.
Với lạm phát nhưng không có đánh thuế, 100 túi
xách có thể mua.
Với lạm phát và thuế, mặc dù sức mua không thay
đổi, đánh thuế vào tiền lời danh nghĩa thì chỉ mua
được 95.5 .
Dòng thứ ba, nếu như tỷ lệ danh nghĩa điều chỉnh theo
lạm phát (đến 21%), nếu không có đánh thuế, lạm phát
sẽ không bào mòn sức mua của tiết kiệm.
- THUẾ VÀ TIẾT KIỆM
LẠM PHÁT VÀ TIẾT KIỆM
Vấn đề trong dòng thứ hai và thứ ba, có đánh
thuế, là thuế đánh vào tiền lãi thực, chứ không
phải đánh vào tiền lãi danh nghĩa. Các cá
nhân, khi quyết định tiết kiệm, quan tâm đến
lãi suất thực.
Bởi vì thuế đánh vào tiền lãi danh nghĩa, ảnh
hưởng của lạm phát đến thuế vẫn còn quan
trọng.
Lạm phát cao làm giảm tiền lãi sau thuế đối
với tiết kiệm.
- CÁC MÔ HÌNH TIẾT KIỆM KHÁC
Mô tiết kiệm phòng ngừa rủi ro
Mô hình tiết kiệm phòng ngừa là mô hình tiết kiệm
quan tâm đến thực tế đáp ứng ít nhất phần nào để
bằng phẳng hóa tiêu dùng trong những tình huống
bất ngờ ở tương lai.
Một trong các lý do để tiết kiệm là tình trạng khẩn
cấp.
Đây là hình thức tự bảo hiểm.
Nhận thức tiết kiệm đề phòng là hàng rào chắn đối với
vay mượn trong suốt thời gian khẩn cấp. Sự giới hạn
tính lỏng là hàng rào chắn làm giới hạn khả năng vay
mượn các cá nhân.
- Mô hình tiết kiệm thay thế
Mô hình tự kiểm soát
Một công thức quyết định tiết kiệm
thay thế đến từ mô hình kinh tế học
hành vi.
Những cá nhân có sở thích dài hạn
đảm bảo có đủ tiết kiệm để bằng
phẳng hóa tiêu dùng trong suốt cuộc
đời, nhưng nếu có sở thích ngắn
hạn có thể dẫn đến tiêu dùng hết
thu nhập và không tiết kiệm trong
tương lai.
- Mô hình tiết kiệm thay thế
Mô hình tự kiểm soát
Vấn đề tự kiểm soát yêu cầu phải có sự
cam kết.
Vấn đề tự kiểm soát có thể giải thích
tại sao các cá nhân tiết kiệm nhiều dưới
các dạng tài sản có tính lỏng thấp (nhà,
tài khoản hưu trí), trong khi ở thời gian
đó có thể thực hiện cung tín dụng thì
thu lợi cao hơn.
Thêm vào BST
Báo xấu
Download
Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ
