Bài giảng Phân tích hoạt động kinh doanh: Chương 3

1-1

Chương 3. PHÂN TÍCH TÌNH HÌNH KẾT QUẢ HOẠT ĐỘNG SẢN XUẤT

1-2

Các nội dung chính trong chương: •3.1 Phân tích kết quả hoạt động sản xuất •3.2 Phân tích các mối quan hệ chủ yếu trong sản xuất •3.3 Phân tích tình hình đảm bảo chất lượng sản phẩm

1-3

3.1 Phân tích kết quả hoạt động sản xuất •3.1.1 Phân tích kết quả sản xuất về quy mô

•3.1.1.1 Nội dung và ý nghĩa chỉ tiêu phản ánh •a) Nội dung các chỉ tiêu •Các chỉ tiêu khối lượng sản phẩm sản xuất ở doanh nghiệp:

•Tổng sản lượng •Sản lượng hàng hóa •Sản lượng hàng hóa thực hiện

•Các loại thước đo: •Thước đo hiện vật •Thước đo bằng giờ lao động •Thước đo giá trị

•Biểu hiện khối lượng sản xuất bằng tiền, được gọi là giá trị sản xuất, được phản ánh dưới ba chỉ tiêu sau:

•Tổng giá trị sản xuất •Giá trị sản lượng hàng hóa •Giá trị sản lượng hàng hóa thực hiện

1-4

•b) Kết cấu chỉ tiêu về quy mô sản xuất •Chỉ tiêu giá trị sản xuất gồm 6 yếu tố cấu thành:

•Yếu tố 1: Giá trị thành phẩm sản xuất bằng NVL của DN •Yếu tố 2: Giá trị chế biến SP bằng NVL của người đặt hàng •Yếu tố 3: Giá trị công việc có t/c công nghiệp •Yếu tố 4: Giá trị NVL của người đặt hàng •Yếu tố 5: Giá trị chênh lệch giữa cuối kỳ so với đầu kỳ của SP dở dang •Yếu tố 6: Giá trị SP tự chế tự dùng được tính theo quy định đặc biệt

•Chỉ tiêu giá trị sản lượng hàng hóa •Chỉ tiêu giá trị sản lượng hàng hóa tiêu thụ •c) Ý nghĩa của chỉ tiêu phản ánh •Là tài liệu cơ sở quan trọng để tập hợp cho số liệu thống kê theo hệ thống tài khoản quốc gia, của từng ngành, từng địa phương và toàn bộ nền kinh tế quốc dân •Đánh giá khái quát và mối quan hệ giữa các chỉ tiêu phản ánh quy mô SXKD của DN •Đánh giá thực trạng và triển vọng của từng DN, ngành, địa phương và toàn bộ nền kinh tế quốc dân

1-5

3.1.1.2 Phân tích quy mô của KQSX •a) Phương pháp phân tích + So sánh kỳ phân tích với kế hoạch để đánh giá tình hình thực hiện kế hoạch + So sánh giữa các kỳ (năm) để đánh giá sự biến động về quy mô + Phân tích các yếu tố cấu thành để tìm nguyên nhân gây nên sự biến động về quy mô sản xuất + Phân tích quy mô của kết quả sản xuất trong mối liên hệ giữa các chỉ tiêu để thấy mối quan hệ tác động giữa chúng.

1-6

Ví dụ: trang 76 Bảng 3.1 Bảng phân tích giá trị sản xuất (ĐVT: Triệu đồng)

Yếu tố cấu thành

Số TT

1 Giá trị thành phẩm sản xuất bằng NVL của DN 2 Giá trị chế biến sản phẩm bằng NVL của người đặt hàng 3 Giá trị những công việc có t/c công nghiệp I Giá trị sản lượng hàng hóa 4 Giá trị NVL của KH 5 Giá trị chênh lệch giữa CK/ĐK SP đang chế tạo 6 Giá trị SP tự chế tự dùng tính theo quy định đặc biệt II Giá trị sản xuất III Giá trị sản lượng hàng hóa thực hiện

750 15 26 791 45 42 10 888 805

747 16,5 24,2 787,7 49,5 48,3 11,6 897,1 764

Chênh lệch TH/KH % - 0,4 10 - 6,9 - 0,4 +10 15 16 1,02 - 5,1

Mức - 3 1,5 - 1,8 - 3,3 +4,5 6,3 1,6 9,1 - 41

1-7

3.2 Phân tích các mối quan hệ chủ yếu trong sản xuất 3.2.1 Đánh giá tốc độ tăng trưởng của sản xuất •Tốc độ phát triển định gốc:

•Tốc độ phát triển liên hoàn:

•VD:

Chỉ tiêu 2010 2011 2012 2013 2014 2015

Giá trị sản xuất 1000 1100 1200 1150 1225 1280

Tốc độ phát triển định gốc 100% 110 120 115 122,5 128

Tốc độ phát triển liên hoàn 100% 110 109 95,8 106,5 104,5

1-8

3.2.2 Phân tích kết quả sản xuất theo mặt hàng •Có thể sử dụng hai loại thước đo:

•Thước đo hiện vật: •Thước đo giá trị:

Mặt hàng sx

Số lượng

•VD: trang 84

Đơn giá cố định (1000đ)

Giá trị sản xuất (tr.đ) KH TH

% hoàn thành KH

20 16 12

10000 30000 15000

9600 32000 15000

200 480 180 860

192 512 180 884

96,0 106,6 100,0 102,8

500

Theo đơn đặt hàng Sản phẩm A Sản phẩm B Sản phẩm C Cộng Tham gia thị trường Sản phẩm D Tổng cộng

5 889

1-9

3.2.3 Phân tích ảnh hưởng của kết cấu mặt hàng thay đổi đến giá trị sản lượng sản xuất •Kết cấu sản phẩm:

• là tỷ trọng từng loại sản phẩm chiếm trong tổng giá trị các sản phẩm.

•Công thức:

•GTSX = Số giờ công đm * Đơn giá giờ công đm

•Chú ý:

•Khi đánh KQ SX kinh doanh bằng chỉ tiêu giá trị giữa các kỳ hoạt động kinh doanh đối với doanh nghiệp sản xuất và tiêu thụ nhiều loại sản phẩm khác nhau, cần loại trừ ảnh hưởng của nhân tố kết cấu sản phẩm , có như vậy mới cho ta thấy rõ bản chất kết quả hoạt động kinh doanh của DN

•Để loại trừ ảnh hưởng nhân tố kết cấu mặt hàng trong chỉ tiêu giá trị sản lượng sản xuất, dùng công thức:

1-10

Ví dụ: Bảng phân tích ảnh hưởng kết cấu sản phẩm (trang 87)

Chỉ tiêu KH TH Chênh lệch TH/KH

Mức %

Giá trị sản xuất (1000đ) 100.000 105.000 5.000 5

Tổng giờ công đm (1000h) 10.000 9.800 -200 -2

Ứng dụng công thức trên:

•Như vậy giá trị sản xuất ở doanh nghiệp, sau khi đã loại trừ ảnh hưởng của kết cấu sản phẩm, còn 98.000ngđ. •Vậy doanh nghiệp thực chất mới hoàn thành kế hoạch sản xuất là 98% (98.000: 100.000) chứ không phải đã vượt kế hoạch là 5% như kết quả ở bảng phân tích trên.

1-11

3.2.4 Phân tích tính chất đồng bộ về sản xuất •Khái niệm: Đối với các doanh nghiệp sản xuất các sản phẩm có kết cấu phức tạp và sử dụng nhiều loại vật liệu khác nhau để sản xuất một loại sản phẩm, nếu sản xuất không đồng bộ hoặc cung ứng vật tư không đồng bộ sẽ ảnh hưởng đến sản xuất thành phẩm cuối cùng của doanh nghiệp đồng thời sẽ gây tình trạng ứ đọng về vốn lưu động của doanh nghiệp. Vì vậy, để đảm bảo thực hiện kế hoạch mặt hàng khi phân tích thực hiện kế hoạch sản xuất còn phải phân tích tính chất đồng bộ của sản xuất. •Thông thường sản phẩm bao gồm nhiều cụm kết cấu, sử dụng nhiều loại vật tư => phân tích tính chất đồng bộ chỉ cần chú ý đến các cụm kết cấu hoặc là các loại vật tư chủ yếu. •Khi phân tích tính chất đồng bộ cần chú ý đến: + Kết cấu kỹ thuật của sản phẩm + Số lượng sản phẩm sản xuất kế hoạch => tính ra cụm kết cấu/ vật tư cung ứng.

1-12

•Ví dụ: (trang 89) •Bảng phân tích tính chất đồng bộ về SX

Tổng số chi tiết thực có %

Dư CK

Tổng cộng

Dự trữ CK

hoàn thành kế hoạch

Số thành phẩm có thể lắp ráp toàn bộ Số lượng

Tổng cộng theo KH

Trong đó Số dư ĐK

Số sản xuất trong kỳ

Tên các chi tiết vật tư

Số chi tiết cần cho lắp ráp 1 sp 1

4=2+3

7=5-6

8=5:4

9=5:1

11=5-1x9

10=9/6 50

580

89,23

1 2 1 2

Tổng số chi tiết cần có trong kỳ kế hoạch Để lắp ráp 650 sản phẩm trong kỳ 2=1x65 0 650 1300 650 1300

675 1350 675 1350

25 50 25 50

a b c d

675 1230 580 1570

30 40 26 54

645 1190 554 1516

100 91,1 85,92 116,37

95 70 0 410

1-13

•Qua phân tích cho thấy loại chi tiết c có tỷ lệ % hoàn thành kế hoạch thấp nhất. Nếu dùng cả số dư ĐK thì cũng chỉ sản xuất trọn bộ được 580 sản phẩm. Tỷ lệ thực hiện kế hoạch là 89,23%. •Tình trạng như vậy gây ứ đọng về vốn lưu động và gây khó khăn cho sản xuất liên tục ở kỳ sau.

•Nguyên nhân của sản xuất thiếu đồng bộ: + Việc cung ứng vật tư không đồng bộ + Trong quá trình sản xuất có thể xuất hiện khâu yếu trên dây chuyền sản xuất + Số lượng mmtb và lđ không cân đối + Sự phân phối sản xuất giữa các bộ phận là không tốt.

1-14

3.3 Phân tích chất lượng sản phẩm 3.3.1 Phân tích thứ hạng chất lượng sản phẩm 3.3.1.1 Phương pháp tỷ trọng

Kỳ trước Kỳ này

KH TT

Thứ hạng sản phẩm Số lượng Số lượng Tỷ trọng (%) Số lượng

1 2 Cộng 420 120 540 Tỷ trọng (%) 77,77 22,23 100 480 90 570 84,21 15,79 100 520 70 590 Tỷ trọng (%) 88,13 11,87 100

1-15

3.3.1.2 Phương pháp đơn giá bình quân

Thứ hạng

Giá trị sản phẩm (1000đ)

Giá cả đơn vị 20 15

Số lượng TT 590 30 620

KH 540 60 600

1 2 Cộng

KH 10800 900 11700

TT 11800 450 12250

1-16

3.3.1.3 Phương pháp hệ số phẩm cấp bình quân

1-17

VD: trang 92: Bảng phân tích thứ hạng chất lượng SP

Năm trước Năm nay

Thứ hạng Lượng SP Tỷ trọng (%) Lượng SP Tỷ trọng (%) Đơn giá cố định (đ) Thành tiền (ngđ) Thành tiền (ngđ)

5000 7000 70 8.625 75 35.000 Loại 1 43.125

4000 3000 30 2.875 25 12.000 Loại 2 11.500

10.000 100 47.000 11.500 100 Cộng 54.625

1-18

3.3.2 Phân tích tình hình sai hỏng sản phẩm trong sản xuất •Áp dụng:

•Đối với loại sản phẩm không được phép phân cấp, chúng chỉ có một cấp và làm đúng quy cách phẩm chất mới tiêu thụ được trên thị trường. •Ví dụ: Sản xuất thiết bị điện, điện tử, y tế, thực phẩm, dược phẩm... •Sai quy cách phẩm chất thì bị coi là phế phẩm không tiêu thụ được. •Để đánh giá tình hình sai hỏng sản phẩm người ta dùng các chỉ tiêu sau:

•Tỷ lệ phế phẩm cá biệt: H (tính riêng từng loại sản phẩm)