Bài giảng Phân tích thiết kế hệ thống thông tin - Chương 3.2: Thiết kế dữ liệu (Tiếp)

II MÔ HÌNH MỔ CHỨC DỮ LIỆU<br /> <br /> II.1 Mục đích<br /> Mô hình tổ chức dữ liệu của hệ thống là lược đồ<br /> cơ sở dữ liệu của hệ thống. Đây là bước trung gian<br /> chuyển đổi giữa mô hình quan niệm dữ liệu (gần với<br /> người sử dụng) và mô hình vật lý dữ liệu (mô hình<br /> trong máy tính), chuẩn bị cho việc cài đặt hệ thống.<br /> II.2 Quy tắc chuyển đổi<br /> Khi chuyển đổi từ mô hình quan niệm dữ liệu sang<br /> mô hình tổ chức dữ liệu ta tuân theo các quy tắc sau:<br /> <br /> 1<br /> <br /> II.2.1 Chuyển đổi một thực thể thành một lược đồ quan hệ<br /> <br /> Quy tắc 1: Biến một thực thể thành lược đồ quan hệ<br /> Mỗi thực thể trong mô hình quan niệm dữ liệu được biến<br /> thành một lược đồ quan hệ, với tên, thuộc tính, khóa là<br /> tên, thuộc tính, khóa của thực thể và có thể có thêm<br /> thuộc tính khóa ngoại nếu có.<br /> Quy tắc khóa ngoại:<br /> Các thực thể tham gia vào mối kết hợp hai ngôi có cặp<br /> bản số (1,1)  (1,n) thì lược đồ quan hệ sinh ra từ thực<br /> thể ở nhánh (1,1) nhận thuộc tính khóa của thực thể ở<br /> nhánh (1,n) làm khóa ngoại.<br /> <br /> 2<br /> <br /> Ví dụ: Ta có hai thực thể và mối kết hợp:<br /> TỈNH<br /> - Mã tỉnh<br /> - Tên tỉnh<br /> <br /> (1,n)<br /> <br /> H-T<br /> <br /> (1,1)<br /> <br /> HUYỆN<br /> - Mã huyện<br /> - Tên huyện<br /> <br /> Ta đổi thành hai lược đồ quan hệ sau:<br /> TỈNH(Mã tỉnh, Tên tỉnh)<br /> HUYỆN(Mã huyện, Tên huyện, Mã tỉnh)<br /> HUYỆN là lược đồ quan hệ được sinh ra từ thực thể HUYỆN<br /> tham gia vào mối kết hợp hai ngôi (1,1)  (1,n) ở nhánh (1,1) nên<br /> nó nhận thuộc tính khóa Mã tỉnh, là khóa của thực thể TỈNH ở<br /> nhánh (1,n) làm khóa ngoại.<br /> Trong lược đồ quan hệ, thuộc tính khóa được gạch dưới liền nét,<br /> thuộc tính khóa ngoại được gạch dưới không liền nét.<br /> 3<br /> <br /> Các trường hợp đặc biệt:<br /> <br /> Nếu một thực thể chỉ có một thuộc tính và nó có mối kết<br /> hợp hai ngôi có các bản số (1,n)  (1,n) với một thực thể<br /> khác thì nó không biến thành một lược đồ quan hệ mà<br /> thuộc tính đó sẽ trở thành một thuộc tính của lược đồ quan<br /> hệ sinh ra từ mối kết hợp hai ngôi.<br /> Ví dụ: Trong bài toán quản lý công chức: Thực thể<br /> ĐIỆN THOẠI không biến thành một lược đồ quan hệ.<br /> ĐIỆN THOẠI<br /> - Số điện thoại<br /> <br /> (1,n)<br /> <br /> (1,n)<br /> CC-ĐT<br /> <br /> CÔNG CHỨC<br /> - Mã công chức<br /> ……………..<br /> <br /> Mối kết hợp CC-ĐT biến thành một lược đồ quan hệ:<br /> CC-ĐT(Mã công chức, Số điện thoại)<br /> 4<br /> <br /> Trong trường hợp giữa hai thực thể có hai mối kết hợp<br /> hai ngôi (1,1)  (1,n) thì lược đồ quan hệ sinh ra từ thực<br /> thể ở nhánh (1,1) hai lần nhận thuộc tính khóa của thực thể<br /> ở nhánh (1,n) làm khóa ngoại, do đó ta phải đổi tên thuộc<br /> tính khóa ngoại sao cho phù hợp với ý nghĩa của mối kết<br /> hợp để trong một lược đồ quan hệ không có hai thuộc tính<br /> trùng tên. Tuy nhiên trong các quan hệ định nghĩa trên<br /> lược đồ quan hệ này, giá trị tại hai thuộc tính mới cũng lấy<br /> giá trị từ thuộc tính khóa của quan hệ định nghĩa trên lược<br /> đồ quan hệ sinh ra từ thực thể ở nhánh (1,n).<br /> <br /> 5<br /> <br />