Bài giảng Phương pháp nghiên cứu khoa học sức khỏe - Phần thứ hai: Phương pháp khoa học giới thiệu với người học khái niệm phương pháp khoa học, chu/qui trình nghiên cứu sáu bước, quá trình nghiên cứu, kế hoạch nghiên cứu,...Hy vọng đây là tài liệu tham khảo hữu ích cho bạn.
AMBIENT/
Chủ đề:
Nội dung Text: Bài giảng Phương pháp nghiên cứu khoa học sức khỏe: Phần thứ hai - NGND.GS. BS.Hoàng Tử Hùng
- PHƯƠNG PHÁP
NGHIÊN C U KHOA H C
S C KHO
www.hoangtuhung.com
- PH N TH HAI
PHƯƠNG PHÁP KHOA H C
www.hoangtuhung.com
- PHƯƠNG PHÁP KHOA H C
(SCIENTIFIC METHOD)*
• Phương pháp khoa h c là m t lo t qui trình chu n
đư c dùng trong nghiên c u khoa h c đ làm cho
thông tin thu th p đư c là thích h p (relevant),
đáng tin c y (reliable) và không thiên v (unbiased)
• Phương pháp khoa h c trong s c kho răng
mi ng có th là các phương pháp đư c ti n hành:
– Trong phòng thí nghi m
– Trên th c đ a
– Lâm sàng
*DARBY, M.L., BOWEN, D.M., Research Method for Oral Health Professionals,
www.hoangtuhung.com
The Mosby Co., 1980.
- CHU/qui TRÌNH NGHIÊN C U
SÁU BƯ C
1- Nh n di n và phát bi u (statement):
– V n đ c n gi i quy t (Problem/ Solution)
– Câu h i c n gi i đáp (Question/ Answer)
Hình thành ý tư ng (Problem formulation)
2- Hình thành gi i pháp đ gi i quy t hay gi i đáp,
c n:
– Quan sát đư c (Observable)
– Đo đ c đư c (Measurable)
www.hoangtuhung.com
– Có tính k th a (hi u bi t và phương pháp…)
- CHU/qui TRÌNH NGHIÊN C U
3- Thu th p d ki n (Data collection) đ
– gi i quy t v n đ
– Tr l i câu h i
Ki m đ nh gi thi t
4- Phân tích & bi n gi i (Analysis and
Interpretation)
Các s li u thu th p đư c.
www.hoangtuhung.com
- CHU/qui TRÌNH NGHIÊN C U
5. Hình thành k t lu n (formulation of conclusions)
v v n đ nghiên c u.
6. Xác minh (Verification),
Bác b (Rejection),
Thay đ i (Modification)
Gi thuy t đã đ t ra ho c nêu lý thuy t m i.
*Chu trình (cycle): có th l p l i ho c m c cao hơn
Qui trình: có th k t thúc sau đ t nghiên c u
www.hoangtuhung.com
- QUÁ TRÌNH NGHIÊN C U
(Research process)
www.hoangtuhung.com
- K HO CH NGHIÊN C U
(Research plan)
I- Hình thành k ho ch nghiên c u
1. Nh n di n v n đ (có th nghiên c u đư c?)
2. Đ c tài li u
3. Nêu và hình thành v n đ nghiên c u c th
4. Ư c lư ng m c đ thành công c a nghiên c u
5. Ti p t c đ c tài li u
6. B t đ u hình thành gi thuy t
www.hoangtuhung.com
- K HO CH NGHIÊN C U
7. L a ch n cách ti p c n (bao g m thi t k
nghiên c u)
8. Nh n di n qu n th và m u
9. Ch n phương pháp và k thu t thu th p d
ki n / s li u
10. Ch n và phát tri n phương ti n thu th p d
ki n
11. L p k ho ch phân tích d ki n
www.hoangtuhung.com
- K HO CH NGHIÊN C U
12. Ti n hành nghiên c u thăm dò
– Thu th p d ki n (th a/thi u, phù h p?, …)
– Cách ti p c n nghiên c u (kh thi?, thích h p?)
– Phương pháp, d ng c (đúng, đ ?...)
– Phân tích d li u (thích đáng/ngu bi n?, đúng?,
đ ?,…)
II. Th c hi n k ho ch nghiên c u
Ti n hành Thu th p d ki n
Phân tích, bi n gi i và chu n b báo cáo
www.hoangtuhung.com
- XÁC Đ NH V N Đ
CÓ TH NGHIÊN C U ĐƯ C
1- Xác đ nh v n đ có th nghiên c u đư c
(Researchable problem) là giai đo n khó khăn và
quan tr ng nh t
– V n đ nghiên c u là m t phát bi u ho c m t câu
h i v m i liên h chưa bi t gi a các bi n
(variables) t c gi a các đ c đi m làm tiêu đi m cho
nghiên c u
www.hoangtuhung.com
- V n đ có th
nghiên c u đư c
V n đ có th nghiên c u đư c trong khoa h c
s c kho răng mi ng là v n đ :
1. Có ý nghĩa, góp ph n vào:
– Phát tri n m t lý thuy t m i
– Cung c p gi i pháp ho c hi u bi t m i
– Kh ng đ nh ho c c i ti n phương pháp đang có
2. V n đ ph i quan sát đư c và đo lư ng đư c
3. V n đ h p d n nhà nghiên c u
www.hoangtuhung.com
- GI THUY T KHOA H C
(SCIENTIFIC HYPOTHESIS)
Gi thuy t khoa h c (gi thuy t nghiên c u,
lu n đ )
– Là k t lu n gi đ nh c a nhà nghiên c u đưa ra
nh m kh ng đ nh hay bác b
– Là tiên đoán nh ng nguyên lý v m i liên h /tương
tác gi a các bi n trong nh ng đi u ki n nh t đ nh.
www.hoangtuhung.com
- GI THUY T KHOA H C
Gi thuy t đ t ra nh ng m i liên h đ c thù gi a các
bi n theo cách:
– Có th quan sát đư c,
– Có th đo lư ng đư c,
– Có th ki m ch ng đư c (testable), và
– Phù h p v i nh ng hi u bi t và lý thuy t trư c khi
đưa ra gi thuy t thay đ i.
Các thu c tính c a gi thuy t khoa h c:
• Tính gi đ nh
• Tính đa chi u
• Tính kh bi n www.hoangtuhung.com
- Hình thành
GI THUY T KHOA H C
1- D a trên cơ s quan sát
2- Không trái v i hi u bi t và lý thuy t
– Lý thuy t chưa đư c xác nh n tính đúng: Thay th .
– Lý thuy t đúng nhưng chưa đ y đ : B sung.
– Lý thuy t đúng nhưng chưa t ng quát: T ng quát.
3- Ki m ch ng đư c
– B ng th c nghi m,
– B ng lý thuy t
– V n đ th i gian, th www.hoangtuhung.com
iđ i
- L A CH N “CHI N LƯ C” NGHIÊN C U
( Các ti p c n nghiên c u - Research approaches)
Nh ng căn c đ l a ch n:
– Nhi m v , V n đ NC
– Ngu n l c:
• Phương ti n
• Nhân l c
• Tài chính
– Nhà nghiên c u:
• Thiên hư ng/ Chuyên ngành
• Năng l c/ Kinh nghi m
www.hoangtuhung.com
- CÁC PHƯƠNG PHÁP TH C NGHI M
1- Đ nh nghĩa và ph m vi ng d ng:
Là phương pháp thu th p d ki n t đ i tư ng
nghiên c u trong đi u ki n đư c thay đ i m t
cách có ch ý (m t s tham s b thay đ i,
kh ng ch )
Th c nghi m không ph i ch là PP trong
phòng thí nghi m: th c nghi m t i c ng đ ng,
trên th c đ a.
www.hoangtuhung.com
- CÁC PHƯƠNG PHÁP TH C NGHI M
2. Phân lo i th c nghi m:
• Theo phương pháp quan sát
– Th c nghi m ki m ch ng gi thuy t
– Th c nghi m có đ i ch ng/nhóm ch ng (song
song, đ i ngh ch)
• Theo th i gian quan sát
– Th c nghi m ng n h n
– th c nghi m trung h n
– Th c nghi m dài h n
www.hoangtuhung.com
- CÁC PHƯƠNG PHÁP TH C NGHI M
3. Cách th c ti n hành:
– PP. “th và sai” (trial-and-error method)
– PP. th c nghi m theo chương trình
4. Ưu đi m/Như c đi m:
• Uy n chuy n v các phương án ti n hành (tách
các bi n gây nhi u, Có th l p l i)
• Ch đ ng v đi u ki n th c nghi m (không gian,
th i gian, hoàn c nh di n ra s ki n…)
• Không phù h p v i th c ti n lâm sàng, c ng
đ ng… www.hoangtuhung.com
- CÁC PHƯƠNG PHÁP KHÔNG
TH C NGHI M
1.Đ nh nghĩa và ph m vi ng d ng
Là phương pháp thu th p d li u ho c quan
sát mà không ch đ ng tác đ ng làm thay đ i
ngu n, s v t nghiên c u.
Đư c áp d ng trong nghiên c u xã h i h c,
thăm dò dư lu n, đi u tra tình hình s c
kho …
www.hoangtuhung.com
Thêm vào BST
Báo xấu
Download
Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ
