zunia.vn

Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z

zunia.vn

» Luận Văn - Báo Cáo

» Khoa học xã hội

Bài tiểu luận: Nâng cao chất lượng dạy học tác phẩm văn hoc nước ngoài trong nhà trường Trung học phổ thông

Chia sẻ: Lê Thị Quỳnh Nga | Ngày: | Loại File: DOC | Số trang:60

Báo xấu

589
lượt xem 52
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài tiểu luận "Nâng cao chất lượng dạy học tác phẩm văn học nước ngoài trong nhà trường Trung học phổ thông" được nghiên cứu với các nội dung: Thống kê, khảo sát chương trình văn hoặc nước ngoài trong nhà trường THPT; những khó khăn và thuận lợi khi dạy văn học nước ngoài; đề xuất giải pháp để nâng cao chất lượng giờ dạy văn học nước ngoài; thiết kế giáo án giảng dạy các tác phẩm cụ thể và đúc rút kinh nghiệm qua bài dạy.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Bài tiểu luận: Nâng cao chất lượng dạy học tác phẩm văn hoc nước ngoài trong nhà trường Trung học phổ thông

Bài tiểu luận NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG DẠY HỌC TÁC PHẢM VĂN HOC NƯỚC NGOÀI TRONG NHÀ TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG A. PHẦN MỞ ĐẦU Nước ta đang trong giai đoạn hội nhập và phát triển vì thế cần có sự phát triển đồng bộ, của tất cả các hình thái ý thức xã hội, các nhân tố khác nhau trong đó có giáo dục. Quan điểm giáo dục của Việt Nam là hướng đến sự toàn diện, không chỉ cung cấp tri thức mà quan trọng hơn cả là góp phần hoàn thiện nhân cách của con người những con người thực thụ, để từ đó mỗi người có thể biết cách làm việc, biết cách chung sống, biết cách khẳng định mình. Môn Ngữ văn trong nhà trường phổ thông cũng không nằm ngoài hướng đi ấy bằng cách cung cấp cho học sinh những kiến thức cơ bản về văn học Việt Nam và văn học nước ngoài. Đặc biệt với bộ môn Ngữ Văn đang có những thay đổi quan trọng về cách dạy, cách học, cũng như chương trình nội dung sách giáo khoa, để phù hợp với xu thế chung của thời đại. Vị trí của văn học nước ngoài trong chương trình văn học nhà trường rất quan trọng. Văn học nước ngoài được lựa chọn giảng dạy ở trường THPT chiếm một thời lượng không nhỏ trong chương trình và là sự kết tinh tinh hoa của văn học thế giới, đủ sức vượt qua sự thử thách khắc nghiệt của không gian và của thời gian. Ta bắt gặp ở đó những đỉnh cao như Lý Bạch, Đỗ Phủ, Ba sô, Sêchxpia, Sêkhôp, Puskin, Lỗ Tấn, Sôlôkhôp.với những tác phẩm nổi tiếng. Nhìn chung đó là những tác phẩm rất giàu giá trị nhân bản, tinh thần dân tộc có tác dụng lớn trong việc bồi dưỡng tâm hồn, hoàn thiện nhân cách. Không chỉ thế việc tiếp nhận các giá trị văn hóa lớn sẽ tạo điểm tựa tốt cho chúng ta xây dựng con người Việt Nam hiện đại, là cơ sở cho vấn đề hội nhập văn hóa thế giới một vấn đề mang tính tất yếu hiện nay. Sinh viên: Hà Thị Hồng 1 Lớp: Đại học Sư phạm Ngữ Văn K55
Bài tiểu luận B. NỘI DUNG 1. Thống kê, khảo sát chương trình văn hoạc nước ngoài trong nhà trường THPT Lớp 6 (1 tác phẩm) TT Tac phâm ́ ̉ Tac gia ́ ̉ Tên nươć Thê loai ̉ ̣ 1 ̉ ̣ Buôi hoc cuôi cung ́ ̀ Đôđê Phaṕ ̣ Truyên ngăn ́ Lơp 7 (4 tac phâm) ́ ́ ̉ TT Tac phâm ́ ̉ Tac gia ́ ̉ Tên nươć Thê loai ̉ ̣ Xa ngăm thac nui ́ ́ ́ Thơ trữ tinh thât ̀ ́ 1 Lư ́ ̣ Ly Bach Trung Quôć ngôn tư tuyêt Đ ́ ̣ ường ̣ luât. ̉ Cam nghi trong ̃ Thơ trữ tinhthât ̀ ́ đêm thanh tinh ̃ 2 Trung Quôć ngôn tư tuyêt Đ ́ ̣ ường ́ ̣ Ly Bach ̣ luât. Ngâu nhiên viêt ̃ ́ Thơ trữ tinh thât ̀ ́ ̉ ơi vê nhân buôi m ́ ̀ 3 ́ ̣ Ly Bach Trung Quôć ngôn tư tuyêt Đ ́ ̣ ường quê luât.̣ Bai ca nha tranh ̀ ̀ Thơ trữ tinh thât ̀ ́ 4 ̃ ̉ Đô Phu Trung Quôć ̣ bi gio thu pha ́ ́ ngôn trương thiên. ̀ Sinh viên: Hà Thị Hồng 2 Lớp: Đại học Sư phạm Ngữ Văn K55
Bài tiểu luận Lơp 8 (6 tac phâm) ́ ́ ̉ TT Tac phâm ́ ̉ Tac gia ́ ̉ Tên nươć Thê loai ̉ ̣ ̣ ́ ̉ Truyên ngăncô 1 Cô be ban diêm ́ ́ Anđecxen ́ ̣ Đan Mach tich ́ Đanh nhau v ́ ơi côi ́ ́ 2 Xecvantec ́ ́ Tây Ban Nha ̉ Tiêu thuyêt ́ xay gió 3 Chiêc la cuôi cung ́ ́ ́ ̀ Ohenri Mĩ ̣ Truyên ngăn ́ 4 Hai cây phong Aimatôṕ Cưrơgưxtan ̣ Truyên ngăn ́ 5 ̣ Đi bô ngao du Ruxô Phaṕ ̉ Tiêu thuyêt ́ Ông Giuôcđanh ́ 6 Môlie Phaṕ ̀ ̣ Hai kich ̣ ̃ ̣ măc lê phuc Lơp 9 (6 tac phâm) ́ ́ ̉ TT Tac phâm ́ ̉ Tac gia ́ ̉ Tên nươć Thê loai ̉ ̣ 1 ́ ương Cô h Lô Tân ̃ ́ Trung Quôć ̣ Truyên ngăn ́ 2 Nhưng đ ̃ ứa trẻ M.Gorki Nga ̉ Tiêu thuyêt ́ 3 Mây va song ̀ ́ Tago Ân Đô ́ ̣ Thơ trữ tinht ̀ ự do Rôbinxơn ̉ Tiêu thuyêt phiêu ́ 4 Đi phô Anh ̀ ̉ ngoai đao hoang lưu 5 ́ ̉ Bô cua Ximông Môpaxăng Phaṕ ̣ Truyên ngăn ́ 6 Con cho Bâc ́ ́ Giăc lânđ ́ ơn Mĩ ̉ Tiêu thuyêt ́ Lơp 10 (10 tac phâm) ́ ́ ̉ TT Tac phâm ́ ̉ Tac gia ́ ̉ Tên nươć Thê loai ̉ ̣ 1 ́ ơ trở về Uy lit x Homerơ Hi Lap̣ Sử thi 2 ̣ ̣ Ra ma buôc tôi ́ ̣ Ân đô Sử thi ̣ ̀ Tai lân Hoang ̀ ̣ ̣ Hac tiên Manh ̃ 3 ́ ̣ Ly Bach Trung Quôć Thơ trữ tinh ̀ ̣ Hao Nhiên đi ̉ Quang Lăng ̉ Cam xuc mua ́ 4 ̃ ̉ Đô Phu Trung Quôć Thơ trữ tinh ̀ thu 5 Thơ Haicư cuả Basô ̣ ̉ Nhât Ban Thơ Sinh viên: Hà Thị Hồng 3 Lớp: Đại học Sư phạm Ngữ Văn K55
Bài tiểu luận Ba sô 6 Lâu Hoang Hac ̀ ̀ ̣ Thôi Hiêụ Trung Quôć Thơ trữ tinh ̀ ̃ ́ ̉ Nôi oan cua Vương 7 ngươi phong ̀ ̀ Trung Quôć Thơ trữ tinh ̀ Xương Linh khuê 8 Khe chim kêu Vương Duy Trung Quôć Thơ trữ tinh ̀ Hôi trông cô ̀ ́ ̉ La Quań 9 Trung Quôć Tiêu thuyêt ́ ́ thanh ̀ Trung Tao thao uông ̀ ́ ́ La Quań 10 rượu luân anh ̣ Trung Quôć ̉ Tiêu thuyêt ́ Trung hung ̀ Sinh viên: Hà Thị Hồng 4 Lớp: Đại học Sư phạm Ngữ Văn K55
Bài tiểu luận Lơp 11 (5 tac phâm) ́ ́ ̉ TT ̉ Tac phâm ́ Tac gia ́ ̉ Tên nước ̉ ̣ Thê loai Tinh yêu va thu ̀ ̀ ̀ 1 Sêchxpia ́ Anh ̣ Kich hâṇ 2 Tôi yêu em Puskin Nga Thơ trữ tinh ̀ ̀ ơ tinh sô Bai th ̀ ́ 3 Tago ́ ̣ Ân đô Thơ trữ tinh ̀ 28 4 Ngươi trong bao ̀ Sêkhôṕ Nga ̣ Truyên ngăn ́ Ngươi câm ̀ ̀ 5 ̀ ̣ quyên khôi phuc VictoHuy gô Phaṕ ̉ Tiêu thuyêt ́ uy quyêǹ Lơp 12 (3 tac phâm) ́ ́ ̉ TT Tac phâm ́ ̉ Tac gia ́ ̉ Tên nươć Thê loai ̉ ̣ 1 Thuôć Lô Tân ̃ ́ Trung Quôć ̣ Truyên ngăń ́ ̣ Sô phân con 2 Sôlôkhôṕ Nga ̉ Tiêu thuyêt ́ ngươì ̀ ̀ ̉ Ông gia va biên 3 Hêminuê Mĩ ̉ Tiêu thuyêt ́ cả → Các tác giả, tác phẩm được chọn giảng dạy trong chương trình đều có tính tiêu biểu cho giai đoạn, trường phái, trào lưu văn học mà nó thể hiện. Văn học của nhiều quốc gia được đưa vào chương trình một cách đáng trân trọng và yêu quý. Đó là những tinh hoa văn hoá nhân loại mà Việt Nam hay bất kỳ một quốc gia nào cũng cần phải nghiên cứu tìm hiểu, học tập để làm giàu thêm tri thức văn học cho bản thân công chúng văn học nước mình. 2. Những khó khăn và thuận lợi khi dạy văn học nước ngoài: Vị trí của văn học nước ngoài nhà trường Trung học phổ thông là rất quan trọng, nó là sự kết tinh những tinh hoa văn hoá nhân loại. Ai đó đã từng nói rằng “Trên con đường thành công không có dấu chân kẻ lười biếng” . Và muốn đi sâu tìm hiểu một tác phẩm nào đó đặc biệt là tác phẩm văn học nước Sinh viên: Hà Thị Hồng 5 Lớp: Đại học Sư phạm Ngữ Văn K55
Bài tiểu luận ngoài chúng ta phải tìm hiểu rõ những thuận lợi và khó khăn còn gặp phải trong quá trình học tập để từ đó rút ra được những biện pháp nhằm khắc phục yếu tố tích cực và phát huy những thuận lợi để có hiệu quả tối ưu nhất trong công tác dạy và học ở nhà trường. Thuận lợi: Khi học văn học nước ngoài cung cấp cho học sinh những giá trị tư tưởng, và có cơ hội cho các em tiếp xúc với những nét nghệ thuật đặc sắc, hoành tráng đồ sộ. Điển hình ở lớp 10 THPT học các tác phẩm của văn học Hi Lạp, đối tượng học sinh lớp 10 đã lớn , bắt đầu mở rộng cách nhìn, cách đánh giá giá trị nhân văn của nhân loại, sức tưởng tượng phong phú. Ví dụ: Ở đoạn trích Uy Lít Xơ trở về bằng đoạn Uy Lít Xơ đấu trí đấu lực với Pô Li Phe. Trên con đường đi đến hoà bình cũng có những nguy hiểm chết người, mất mạng và mất tính người mà con người luôn đấu tranh để giữ lấy nó. Đức tính gan dạ, mưu trí vượt qua khó khăn qua hình tượng chàng dũng sĩ điều đó góp phần không nhỏ đến tác dụng giáo dục niềm tin ý chí cho học sinh phổ thông trong hoàn cảnh hiện tại và tương lai. Hay học các tác phẩm Ấn Độ Cổ đại trong sử thi Ramayanna khi tìm hiểu đoạn trích Rama buộc tội cũng là điều kiện để cho người dạy và người học nắm bắt được những nét tinh hoa độc đáo cả về tư tưởng lẫn thể loại, các giá trị nhân văn lẫn giá trị dân tộc. Và qua đọc một số tác phẩm thơ Đường, văn học Trung Quốc là nền văn học phong phú và lâu đời có mối liên hệ gần gữi với Việt Nam về nhiều mặt. Thơ Đường thoải mái chan hoà vào đời sống tinh thần văn hoá của người Việt Nam. Đến với văn học Nhật Bản tác giả đã đưa vào một đơn vị bài thơ Haiku của Basho, thơ Haiku giản dị, cô đúc tinh luyện đến tối thiểu tiết kiệm lời văn mà dồi dào ý nghĩa đem lại cho người dạy cũng như người học cái nhìn mới mẻ để từ đó tạo hứng thú mạnh mẽ. Sinh viên: Hà Thị Hồng 6 Lớp: Đại học Sư phạm Ngữ Văn K55
Bài tiểu luận Vì đây là những tác phẩm nước ngoài, và vì đặc điểm của người Việt Nam ưa tìm tòi khám phá nên đã kích thích được sự chủ động mở mang hiểu biết của học snh, mở mang thêm những vùng đất mới, phong tục tập quán, cách hành xử mới để từ đó người dạy và người học lấy làm kinh nghiệm cho bản thân. Đến với chương trình Ngữ văn 11 với một số tác phẩm và đáng chú ý là vở Roomeo và Juliet, chuyện tìn ngang trái có thật xảy ra ở Iliast thời trung cổ, ở độ tuổi lớp 11 đề tài tình yêu sẽ được các em hứng thú và sẽ tìm ra nhiều ý kiến mới mẻ về tình yêu giúp chủ động hơn trong quá trình dạy học. Hay với truyện ngắn “Người trong bao” tư tưởng truyện ngắn có phần phù hợp với những vấn đề được đặt ra cho thời đại chúng ta, trong cơ chế thị trường con người chịu sự tác động khắc nghiệt làm cho chúng ta luôn phải đấu tranh giữa cái tốt và cái xấu, cái cao cả và cái thấp hèn, cá nhân và cộng đồng Các tác phẩm được đưa vào chương trình đó là những đỉnh cao kết tinh tất cả những giá trị nhân văn cao cả. Đọc đoạn trích “Người cầm quyền khôi phục uy quyền” tầm vóc của Hugo không chỉ được thấy qua thơ mà còn ở cả tiểu thuyết. Qua đó đem đến cho học sinh những hiểu biết cảm nhận chính xác hơn cụ thể hơn. Vấn đề chiến tranh và hậu quả của chiến tranh vốn là đề tài quen thuộc của văn học Việt Nam khi học văn học nước ngoài cùng chung đề tài này thì là một điều kiện vô cùng thuận lợi, lúc này học sinh có những rung cảm và cảm xúc thẩm mĩ riêng. Các em sẽ ý thức sâu sắc răng để có được cuộc sống hoà bình như ngày hôm nay thì ngoài kia có biết bao nhiêu người đã ngả xuống. Điều đáng nói ở đây là môn văn học nước ngoài được sắp xếp theo thể loại, theo lịch sử từ cổ đai đến hiện đại giúp cho người dạy cũng như người học tìm hiểu một cách có hệ thống nền văn học thế giới. Sinh viên: Hà Thị Hồng 7 Lớp: Đại học Sư phạm Ngữ Văn K55
Bài tiểu luận Tư tưởng trong một số tác phảm phù hợp với một số tư tưởng văn hoá dân tộc ta. Tài năng thanh lọc nội dung tác phẩm của giáo viên. Khó khăn: Thực tế chương trình sách giáo khoa có sự thay đổi, vì vậy không có lí gì mà người dạy và người học văn chỉ “dậm chân tại chỗ”. Đặc biệt chúng ta không chỉ quan tâm và hứng thú với những tác phẩm văn học nước nhà, mà còn cần chú ý tìm tòi, cảm nhận sâu sắc nữa với những tác phẩm văn học nước ngoài. Thế nhưng, nó dường như vẫn chưa được quan tâm đúng mức, dường như vẫn còn là một mảnh đất thiêng với cả giáo viên và học sinh do nhiều nguyên nhân chủ quan và khách quan khác nhau.Giáo viên thì thụ động, ngại nghiên cứu nên cũng không có được những phương pháp dạy học sáng tạo để cuốn hút học sinh. Học sinh thì cũng ngại học nên đã có những suy nghĩ mơ hồ hoặc là sai lệch về các tác phẩm văn học đích thực đó. Phải chăng sự cách biệt về văn hóa, về ngôn ngữ là một rào cản quan trọng khiến văn học nước ngoài ít được chủ động đón nhận ở trường phổ thông? Bên cạnh những thuận lợi thì việc học văn học nước ngoài trong nhà trường trung học phổ thông có những khó khăn nhất định. Do nền văn hoá khác nhau nên khó khăn trong việc tiếp nhận các tác phẩm. Ví dụ: đọc đoạn trchs “Đánh nhau với cối xay gió” là người Việt Nam và đặc biệt thé hệ trẻ chưa một lần nhàn thấy cối xay gió thì sẽ khó khăn trong việc tiếp nhận nội dung tác phẩm. Do hoàn cảnh lịch sử, điều kiện xã hội khác nhau, các em đang sống ở thời đại hoà bình không biết gì về chiến tranh nên khi đọc và phân tích “Thuốc” của Lỗ Tấn học sinh sẽ không nhận thức và thấu hiểu được một đất nước trung hoa đang cần một phương thuốc tinh thần để chữa bệnh cho chính họ. Người dạy cũng không đủ vốn kiến thức để mở rộng, dẫn dắt học sinh nắm bài nhanh hơn. Trước sự phát triển rầm rộ của văn học phương Sinh viên: Hà Thị Hồng 8 Lớp: Đại học Sư phạm Ngữ Văn K55
Bài tiểu luận Tây thì bên này đại dương nhân dân họ sống hư vô, tin vào dị đoan, háo danh vô bổ. Vấn đề tiếp nhận các văn bản thường qua bản dịch hay còn gọi là “Hàng rào ngôn ngữ” nên học văn học nước ngoài cả người dạy và người học gặp khó khăn trong việc phân tích đánh giá tác phẩm. Mặt khác những tác phẩm đưa vào giảng dạy là những đỉnh cao của nghệ thuật.Moolie đỉnh cao của hài kịch… học sinh rất khó tiếp nhận mắc dù có hứng thú. Ta có thể dễ dàng nhìn thấy rằng với trình độ học sinh bậc THCS và THPT không đủ khả năng để nhìn nhận đánh giá đún nội dung mà tác giả đề cập. Do hạn chế về mặt không gian và thời gian, một tác phẩm văn học nước ngoài đã khó hiểu nhưng lượng thời gian quá ngắn thì sẽ không đi sâu mổ xẻ được vấn đề Sự khác biệt về văn hoá, dân tộc, phong tục tập quán, hiểu biết về văn hoá – xã hội của học sinh quá yếu. thực chất tư duy của học sinh thực tế đến mức thực dụng, đi theo hướng tiêu cực, học sinh không chịu đọc trước tác phẩm, có những em còn hiểu ngô nghê sai lệch về nội dung tác phẩm. Ví dụ: khi hỏi “Cảm nhận của em về Puskin khi đọc Tôi yêu em ? thì học sinh trả lời rằng “Đó là một người hèn nhát không đấu tranh vì tình yêu”. Một thực tế mà người dạy văn nào cũng không thể không biết đó là từ lâu nay bộ phận văn học nước ngoài ít nằm trong chương trình kiểm tra đánh giá, thi cử chính điều đó khiến học sinh và giáo viên coi nhẹ học phần này. Một nguyên nhân nữa cũng không kém phần quan trọng là sự tác động của thực tế xã hội. Do nền kinh tế phát triển nhanh nên hiện nay học sinh đều hướng đến khoa học tự nhiên mà xem nhẹ Khoa học xã hội không chỉ thể hiện rõ ở quá trình học và ở xu hướng chọn nghành nghề. Điều này dẫn đến thực trạng đáng buồn khi các em đến với văn học một cách hời hợt. Sinh viên: Hà Thị Hồng 9 Lớp: Đại học Sư phạm Ngữ Văn K55
Bài tiểu luận Giáo viên chưa chuẩn bị tốt cho bài dạy, chưa nắm bắt đúng tinh thần của việc tiếp nhận. Giáo viên không chú ý đến việc hướng dẫn học sinh tiếp nhận một tác phẩm văn học mà chỉ chú tâm đến việc mình chỉ truyền đạt được bao nhiêu kiến thức mà không chú ý đến việc cung cấp chìa khoá cho học sinh để mở ra cánh của mới. Rất nhiều giáo viên đã không chú ý đến đổi mới phương pháp giảng dạy. Phương pháp chủ yếu của giáo viên chủ yếu vẫn là thuyết giảng giáo viên làm thay công việc của học sinh.Điều này hoàn toàn đi ngược lại mục tiêu của đổi mới phương pháp dạy học văn hiện nay.Cũng bởi thực tế đó nên các tiết học chưa tạo được hứng thú cho học sinh khi tiếp cận, cắt nghĩa tác phẩm. Điều này đã tạo ra sự bị động cho học sinh và không thực hiện các tính chất của quá trình tiếp nhận văn chương. Thông thường trong các tiết dạy, giáo viên chỉ chú trọng chuyển tải về mặt nội dung mà ít hướng dẫn cho học sinh tạo ra một chìa khóa để có thể mở bất cứ tác phẩm nào cùng thể loại. Đây cũng là tồn tại chung hiện nay. Do tiếp cận theo hướng này mà chúng ta đôi khi tìm hiểu tác phẩm chỉ ở góc độ xã hội học chứ chưa đi theo đặc trưng thi pháp thể loại. Không chỉ thể, khi hướng dẫn học sinh tìm hiểu tác phẩm, rất nhiều giáo viên không chú ý đến tính tích hợp. Chẳng hạn, không tìm ra mối liên hệ giữa các tác phẩm, các nền văn học. Chẳng hạn, trong chương trình lớp 10, có thể liên hệ khi dạy 3 tác phẩm sử thi (Ôđixê của Hy Lạp, Ramayana của Ấn Độ, Đam San của Việt Nam) để thấy được những điểm tương đồng và khác biệt nhưng nhiều giáo viên đã không để ý đến điều đó. Một thực tế nữa cũng dễ nhận thấy là rất ít GV sử dụng các phương tiện hỗ trợ dạy học tích cực. Dường như xuất phát từ quan điểm không thi, không nằm trong phạm vi kiểm tra đánh giá nhiều lắm nên GV cũng chỉ dạy qua loa, chiếu lệ Giáo viên không đặt tác phẩm vào vào bầu không khí văn hóa, lịch sử của dân tộc sản sinh ra nó Văn học là sản phẩm tinh thần của một nhà văn nhưng nhà văn lại kí thác trong đó nhưng ước mơ, khát vọng của mình, của Sinh viên: Hà Thị Hồng 10Lớp: Đại học Sư phạm Ngữ Văn K55
Bài tiểu luận dân tộc mình và thời đại mình đúng như O.Banzac từng nói "Nhà văn là người thư kí trung thành của thời đại". Bởi lẽ đó một tác phẩm văn học bao giờ cũng được sản sinh trong một hoàn cảnh lịch sử cụ thể và chính hoàn cảnh đó sẽ chi phối nhiều đề tài, chủ đề, tư tưởng của tác phẩm. Nhưng nhiều giáo viên đã lãng quên đi mất điều này. Không phải là chúng ta sa đà vào khám phá tác phẩm theo hướng xã hội học nhưng đó vẫn là yếu tố cần thiết. Hơn nữa, mỗi một dân tộc, mỗi một vùng miền có một có cái những nét văn hóa khác nhau, giáo viên phải nắm vững điều này để tạo điểm tựa vững chắc khi tiếp cận tác phẩm. Chẳng hạn, về phương thức sống, nếu phương Tây hướng ngoại thì phương Đông lại hướng nội.Nhưng một số giáo viên do ngại đọc, ngại vận động nên kiến thức nền ở vấn đề này vẫn còn hạn hế. Và một lẽ tất nhiện, khi những vấn thuộc về kiến thức nền tảng mà giáo viên không vững thì chắc chắn khả năng giúp học sinh chiếm lĩnh tri thức sẽ giảm đi rất nhiều Chúng ta mỗi giáo viên là kĩ sư tâm hồn nhưng chưa phải là người nghệ sĩ thực thụ, chúng ta chưa nghĩ đến đổi mới phương pháp, không đưa văn học về với cuộc sống. chỉ cần thay đổi một tí trong phương pháp. Ví dụ: dạy “Tôi yêu em” của Puskin nếu giáo viên cho học sinh trình bày quan điểm riêng của mình về tình yêu thì lú đó giáo viên chỉ cần đúc rút lại thì học sinh sẽ hứng thú hơn. Sinh viên: Hà Thị Hồng 11Lớp: Đại học Sư phạm Ngữ Văn K55
Bài tiểu luận 3. Đề xuất giải pháp để nâng cao chất lượng giờ dạy văn học nước ngoài GIẢI PHÁP CHUNG Thực trạng day và học tác phẩm văn học nước ngoài ở trường phổ thông có nhiều kết quả khả quan. Song để kết quả này không ngừng được nâng cao thì việc đổi mới phương pháp dạy học vẫn luôn đặt ra những yêu cầu cấp thiết. Đặc biệt lý thuyết tiếp nhận hiện nay được xem là cơ sở lý luận có nhiều ưu thế khi áp dụng để đổi mới phương pháp dạy học văn theo hướng phát huy tính tích cực chủ động của học sinh.. Thể hiện ước muốn góp phần vào công cuộc đổi mới phương pháp dạy học của ngành giáo dục hiện nay, tôi mạnh dạn đưa ra những giải pháp về việc ứng dụng lí thuyết tiếp nhận của trường phái Konstan vào giảng dạy những tác phẩm văn học nước ngoài để không ngừng nâng cao chất lượng học tập của học sinh phổ thông . Phần khảo sát thực trạng trên, tôi đã cơ bản nêu lên những nguyên nhân còn hạn chế trong công việc giảng dạy của giáo viên cũng như học tập của học sinh. Từ đó cho thấy rằng, muốn nâng cao được chất lượng dạy học tác phẩm văn học nước ngoài không phải là việc làm từ một phía mà là sự tương tác qua lại nhiều chiều trong mối quan hệ Giáo viên – Tác phẩm – Học sinh. 3.1. Yêu cầu đối với học sinh Hoạt động tiếp nhận tác phẩm văn học nước ngoài đòi hỏi học sinh phát huy tối đa tính tích cực sáng tạo trong khi học. Theo lí thuyết tiếp nhận, vị trí người học là vô cùng quan trọng. Tác phẩm văn học không những có giá trị tự thân mà tư tưởng của nó phải được gia cố thêm ở mỗi người. Vì lẽ đó trong giờ học, mối quan hệ học sinh – tác phẩm là chủ yếu. Học sinh phải là chủ thể trong hoạt động tiếp nhận đầy sáng tạo ấy. Mối quan hệ Giáo viên – Tác phẩm , Giáo viên – Học sinh là quan hệ phụ. Giáo viên không phải là người cảm nhận thay cho học sinh mà chỉ có thể là nhân tố tác động vào hoạt Sinh viên: Hà Thị Hồng 12Lớp: Đại học Sư phạm Ngữ Văn K55
Bài tiểu luận động tiếp nhận của các em để hoạt động này diễn ra thuận lợi, không gò bó. Muốn tránh được những “phản ngộ” đáng tiếc, học sinh phải thực sự là người đối thoại với tác giả, tìm cách giải tỏa nổi ấm ức của mình. Có học sinh nói rằng: “bài của mấy ổng khó học quá”. Đây là một nỗi bức xúc trong lòng các em mà chỉ có những dịp trao đổi với giáo viên thực tập như chúng tôi các em mới có dịp thổ lộ. Suy cho cùng, học sinh phải tự vận động tìm ra được những vấn đề mà nhà văn gởi gắm trong tác phẩm thì mới “hiểu” được họ. Tiến xa hơn, đồng cảm hay ký thác vào tác phẩm những “chuyện hôm nay”, những vấn đề trực tiếp liên quan đến cuộc sống mà các em quan tâm như tình bạn, tình yêu, hạnh phúc… Lúc đó các em không còn cảm thấy xa lạ với những tác phẩm, tác giả văn học nước ngoài. Tình bạn trong “Hoàng Hạc Lâu tống Manh Hạo Nhiên chi Quảng Lăng”, tình yêu quê hương trong “thu hứng”, tình yêu trong thơ Tagore, Puskin, ý chí kiên cường bấc khuất chinh phục thiên nhiên, lao động hết mình trong “Ông già và biển cả”, đấu tranh chống cái ác cái xấu bảo vệ danh dự, uy quyền trong Hamlet, giá trị tố cáo trong “Người cầm quyền khôi phục uy quyền”, bí ẩn mà gần gũi trong “Liêu trai chí dị”, hạnh phúc, ca ngợi con người trong “ Một con người ra đời” Gorki …và còn vô số giá trị khác nữa tiềm ẩn như những mạch nước ngầm chờ đợi người đọc khơi nguồn thì bật trào ra tươi mát. Để làm được điều đó, học sinh phải là người năng động ham học hỏi và mạnh dạn phát biểu, suy nghĩ tìm tòi, thể hiện và giữ vững ý kiến của mình về những vấn đề trong khi tiếp nhận tác phẩm văn học nước ngoài. Điều này cũng đồng nghĩa với việc khuyến khích các em thắc mắc, bức xúc khi phát hiện những điều mà các em chưa chấp nhận trong quá trình giáo viên phân tích, giảng dạy. Ngoài ra, tự thân học sinh phải biết vận động tích lũy, đọc, tự nghiên cứu sách tham khảo …để ngày càng nâng cao tầm đón nhận của mình, đuổi kịp nhịp độ học tập của bạn bè. Học sinh không được lười đọc, không nên ỷ Sinh viên: Hà Thị Hồng 13Lớp: Đại học Sư phạm Ngữ Văn K55
Bài tiểu luận lại vào bài giảng và phân tích của giáo viên, và đặc biệt nên cố gắng khắc phục tính thụ động trong tiếp nhận tác phẩm văn học. Bởi vì cố gắng đến đâu giáo viên cũng không làm gì được nếu bản thân các em không có chút hứng thú về vấn đề, về tác phẩm trước mắt, không chịu đối thoại và tìm hiểu tư tưởng tác giả, thờ ơ với bài học. 3.2. Đối với giáo viên Giáo viên phải có kinh nghiệm thẩm mỹ Giáo viên phải nắm vững trọng tâm bài học và hướng khai thác tác phẩm đó. Chẳng hạn khi phân tích thơ Đường thông thường theo bố cục đề – thực – luận – kết, nhưng cũng có bài giáo viên linh hoạt phân tích theo cấu trúc 4/4 như “Thu hứng”. Bốn câu đầu là cảnh rừng thu, khí thu, sông thu, trời thu. 4 câu sau là con người. Có như vậy giáo viên mới là người chỉ điểm cho học sinh nhanh chóng khai thác tác phẩm không chỉ đúng mà còn trúng. Có được những gợi ý thích đáng để học sinh không chỉ thấy được câu chuyện “Một con người ra đời” không đơn thuần là chuyện sanh nở mà là sự xuất hiện của con người – thành quả của tạo hóa. Có được những liên hệ phong phú về xã hội đời Đường, về cuộc đời của quan Giang Châu tư mã, mới có thể cho học sinh thấy được rằng lời than “Cùng một lứa bên trời lận đận” của Bạch Cư Dị là có lý do… Tóm lại: Yêu cầu cao nhất trước nhất là giáo viên phải có vốn am hiểu nhất định về tác phẩm văn học nước ngoài mà mình phụ trách giảng dạy. Giáo viên phải nắm được tầm đón nhận của học học sinh PTTH. Giáo viên là người am hiểu và dự kiến được trình độ thực tế của học sinh, để có kế hoạch cụ thể phù hợp, làm sao có thể đảm bảo cho học sinh toàn lớp có cơ hội phát huy sáng tạo đồng đều, không có em nào theo không kịp; nhưng cũng đảm bảo các em khá giỏi có được phát huy hết năng lực học tập của mình. Việc làm này không dễ, nó đòi hỏi giáo viên có sự khéo léo Sinh viên: Hà Thị Hồng 14Lớp: Đại học Sư phạm Ngữ Văn K55
Bài tiểu luận trong tổ chức giảng dạy. Ngoài ra, giáo viên còn phải nắm được sở thích của các em. Một điều khá lý thú khi khảo sát là học sinh cho rằng tác phẩm không gần gũi, chỉ nói đến chiến tranh… Đó là cơ sở để biết được nguyện vọng của các em. Giáo viên nắm được nguyện vọng này sẽ dễ dàng hơn trong những bước lên lớp cũng như chuẩn bị. Chẳng những thế mà còn là cơ sở để giáo viên tổ chức ngoại khoá, hay chuyên đề, chuyên san cho học sinh tự do thoải mái phát huy sáng tạo. Không phải dạy để học sinh có cảm nhận giống mình mà giáo viên phải phấn đấu để học sinh nhờ vào những gợi ý để bày tỏ ý kiến chủ quan, những cảm nhận thật sự từ chính tâm tư tình cảm của các em, không chút gì gò bó. Giáo viên còn phải có trách nhiệm mở rộng tầm đón nhận của học sinh để không đơn thuần là việc học mà còn ở những lĩnh vực nghệ thuật khác có liên quan đến việc học. Giáo viên biết lắng nghe ý kiến phản hồi từ học sinh: ý kiến này có liên quan đến yêu cầu 2 nhưng mở rộng hơn. Học là cho học sinh vì thế không lý nào những ý kiến của các em lại không được tôn trọng. Học sinh là chủ thể tiếp nhận tác phẩm văn học. Trong những hoạt động đó, những suy luận, những thắc mắc được nêu ra thôi thúc các em tìm câu trả lời. Lúc này vai trò của giáo viên được phát huy, giáo viên lắng nghe ý kiến đó để giải đáp cũng để bổ sung cho bài giảng và điều chỉnh nếu thấy cần thiết, học sinh phổ thông rất chú trọng điểm số do vậy khi phát biểu hay nêu yêu cầu gì các em rất ngại liên quan đến điểm học tập của các em sợ sẽ sai bị trừ điểm. Vì vậy, giáo viên nên tránh tạo tính uy quyền tuyệt đối trong dạy học, tránh nhồi nhét truyền thụ một chiều làm hạn chế khả năng sáng tạo hết sức dồi dào của học sinh. Giáo viên có thái độ trân trọng đối với những ý kiến hay, sáng tạo của học sinh và kịp thời uốn nắn những phát hiện lệch lạc hay xa đà vào tiểu tiết của học sinh để điều chỉnh cho phù hợp với ý đồ của tác giả. Sinh viên: Hà Thị Hồng 15Lớp: Đại học Sư phạm Ngữ Văn K55
Bài tiểu luận Qua quá trình này giáo viên cũng phần nào bổ sung thêm kiến thức thẩm mỹ của mình và hoàn thiện hơn thiết kế bài giảng sau này hoàn chỉnh hơn. Giáo viên rèn luyện cho học sinh có nhu cầu bộc lộ suy nghĩ, tình cảm về tác phẩm qua hoạt động trao đổi, thảo luận. Thầy cô phải có biện pháp thu hút các em tham gia thảo luận, thậm chí tranh luận về những vấn đề bài học. Được như vậy, sau khi giải quyết xong vấn đề các em cảm thấy thoả mãn và “chính ngộ” được, thậm chí “bừng tỉnh”. Muốn vậy, trước hết giáo viên phải hướng dẫn các em thử đặt vấn đề, thử hỏi “vì sao?” “vì sao thơ Đường lại có nhiều hình ảnh ước lệ?”, “vì sao Hamet lại băn khoăn “sống hay không sống” mà không phải là “sống hay chết?, Vì sao lão Gôriô đối xử tốt với con mà lại bị đối xử tệ hại như vậy? Tại sao thơ Targo lại đượm chất triết học? Hàng loạt câu hỏi tại sao được đặt ra. Trả lời cho câu hỏi này sẽ đem đến cho các em những thu hoạch lớn lao, mỹ mãn. Trả lời được câu hỏi này học sinh sẽ cảm thấy nhẹ nhõm hẳn đi và không thắc mắc “thơ của mấy ổng sao mà xa lạ thế? Văn của họ sao mà khó hiểu thế?”. Giáo viên phải có khả năng sư phạm nhằm vận dụng linh hoạt các biện pháp tích cực, hướng dẫn quá trình học tập của học sinh đạt kết quả cao. Trên tinh thần của lí thuyết tiếp nhận, giáo viên phát huy tối đa sự linh hoạt của mình, vận dụng phương pháp dạy học sao cho hiệu quả giờ dạy cao nhất. Giáo viên có được năng lực nghề nghiệp vững vàng thể hiện qua việc hoạch định cụ thể, khoa học những việc làm trong quá trình dạy học. Dự kiến những hình thức hoạt động, thao tác tiến hành và yêu cầu cần đạt qua các việc làm ấy để có những định hướng xác thực cho hoạt động tiếp nhận của học sinh. Bản thân giáo viên phải có thiết kế quá trình tiếp nhận chung cho toàn lớp, đồng thời cũng phải có những định hướng trong việc tiếp nhận ở mỗi cá nhân. Cũng như yêu cầu thứ hai, giáo viên phải có những câu hỏi hay dự kiến hình thức hoạt động như thế nào để tạo điều kiện phát huy toàn diện cho học Sinh viên: Hà Thị Hồng 16Lớp: Đại học Sư phạm Ngữ Văn K55
Bài tiểu luận sinh. Trong lớp học, trình độ nhận thức của các em không đều nhau, khả năng nhạy bén cũng chỉ tập trung ở một vài em cá biệt. Do vậy, trong bảng thiết kế bài học của mình ngoài những định hướng chung cho toàn lớp thì giáo viên cũng phải chú ý những định hướng phát triển riêng cho từng đối tượng khác nhau. Câu khó hỏi học sinh giỏi, câu dễ hỏi học sinh trung bình. Công việc này tuy vất vả nhưng đem lại hiệu quả toàn diện cho nhiều người. Nó còn thể hiện tinh thần làm việc nghiêm túc, tinh thần trách nhiệm của giáo viên. Giáo viên phải rèn luyện cho học sinh thói quen phân tích tác phẩm trong tổng hợp nội dung và hình thức. Câu hỏi phỏng vấn học sinh cho thấy yếu tố hấp dẫn các em là các vấn đề về xã hội, con người, hình thức mới lạ… Quan điểm đổi mới phương pháp dạy học dưới ánh sáng lí thuyết tiếp nhận. Phân tích tác phẩm văn học không nên quá tách bạch nội dung và hình thức ngôn từ. Bởi lẽ tác phẩm văn học được cấu thành thống nhất trong nội dung và hình thức. Không có tác phẩm nào nội dung hay lại không thể hiện bằng một hình thức độc đáo và ngược lại cũng không có hình thức vụng về lại chuyển tải được nội dung hay. Nội dung và hình thức của tác phẩm luôn gắn bó mật thiết nhau, thống nhất thể hiện hình tượng tác phẩm nghệ thuật do vậy không nên tìm hiểu nội dung một nơi, nghệ thuật một nơi mà phải chỉ ra được nội dung đó được thể hiện như thế nào qua hình thức nghệ thuật như thế nào? Tóm lại, để thực hiện giờ dạy tác phẩm văn học nước ngoài dưới ánh sáng của lí thuyết tiếp nhận, giáo viên phải vất vả hơn, chủ động hơn nhiều trong hoạt động thiết kế và dạy học. Nhưng đây cũng là một nhiệm vụ vinh quang, cao cả. Giáo viên giúp cho học sinh đến được những chân trời nghệ thuật đặc sắc thông qua những giờ học tác phẩm văn học nước ngoài, đồng thời cũng là dịp để nhìn lại mình, xem xét khả năng thẩm mĩ và nhân cách mình. Muốn làm được như vậy người giáo viên dạy văn phải hết sức tâm Sinh viên: Hà Thị Hồng 17Lớp: Đại học Sư phạm Ngữ Văn K55
Bài tiểu luận huyết với nghề và không ngừng trao dồi để tự nâng cao mình trong hoạt động nghệ thuật giảng dạy. Sinh viên: Hà Thị Hồng 18Lớp: Đại học Sư phạm Ngữ Văn K55
Bài tiểu luận 4. Thiết kế giáo án giảng dạy các tác phẩm cụ thể và đúc rút kinh nghiệm qua bài dạy 4.1. Sử thi UYLITXƠ TRỞ VỀ (Trích “Ôđixê”Sử thi Hi Lạp) Homerơ A. MỤC TIÊU BÀI HỌC: 1. Về kiến thức: Cảm nhận được vẻ đẹp trí tuệ và tình yêu của Uylitxơ và Pênêlôp, biểu tượng của những phẩm chất cao đẹp mà người cổ đại Hi Lạp khát khao vươn tới. Đặc sắc của nghệ thuật sử thi Homerơ: miêu tả tâm lí, lối so sánh, sử dụng ngôn từ, giọng điệu kể chuyện. 2. Về kĩ năng: Kĩ năng nhập vai nhân vật kể chuyện. Phân tích nhân vật qua đối thoại. 3. Về thái độ: Nhận thức được sức mạnh của tình cảm vợ chồng, tình cảm gia đình cao đẹp là động lực giúp con người vượt qua khó khăn. Tự nhận thức, xác định giá trị chân chính và sâu sắc nhất trong cuộc sống chính là quê hương, gia đình, tình yêu và lòng chung thuỷ. Tích hợp giáo dục kĩ năng sống cho học sinh. B.CHUẨN BỊ BÀI HỌC: 1. Giáo viên: Tổ chức học sinh đọc diễn cảm văn bản. Hướng dẫn học sinh đọc sáng tạo, tái hiện, gợi tìm và đặt câu hỏi. Nêu vấn đề cho học sinh phát hiện và phân tích. Sinh viên: Hà Thị Hồng 19Lớp: Đại học Sư phạm Ngữ Văn K55
Bài tiểu luận Giao tiếp: học sinh trình bày suy nghĩ, cảm nhận của bản thân về ý nghĩa, mục tiêu cuộc sống thể hiện qua hành động và ngôn ngữ của các nhân vật qua tác phẩm. + SGK, sách chuẩn kiến thức ngữ văn 10. + Sách tham khảo. 2. Học sinh: Chủ động tìm hiểu về tác phẩm từ các nguồn thông tin khác nhau. Sưu tầm tư liệu về tác phẩm. Đọc kĩ tác phẩm.Xác định đặc điểm thể loại để lựa chọn con đường phân tích,tìm hiểu tác phẩm.Phân tích tác phẩm theo hệ thống câu hỏi hướng dẫn học bài. C.HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC: 1. Ổn định lớp: 2. Kiểm tra bài cũ Gáo viên kiểm tra BT1/46 (về nhà) của Học sinh lấy điểm. 3. Bài mới: Hoạt động của GV và HS Yêu cầu cần đạt * Họat động 1: GV yêu cầu HS đọc I/ Tìm hiểu chung: phần tiểu dẫn và nêu những nét 1. Tác giả và xuất xứ đoạn trích: chính về tác giả tác phẩm. a) Tác giả: (GV: Có luồng ý kiến cho rằng Hômerơ, người được coi là tác giả Hơmerơ chỉ do người đời sau tưởng của hai sử thi nổi tiếng Iliat và Ôđixê là tượng.Tác giả là tập thể nhân dân một ca sĩ hát rong, nhà thơ mù, sinh Hi Lạp). trưởng trong một gia đình nghèo bên dòng sông Mêlet vào khoảng TK IX VIII (trước CN). b) Xuất xứ đoạn trích: Tác phẩm thuộc thể loại gì? Vị trí Trích khúc ca 23 của bộ sử thi Ôđixê Sinh viên: Hà Thị Hồng 20Lớp: Đại học Sư phạm Ngữ Văn K55

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

LV.15: Bộ Đồ Án Tốt Nghiệp Chuyên Ngành Cơ Khí

65 tài liệu

2431 lượt tải

THÔNG TIN

TRỢ GIÚP

HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG

Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.